Bureel : 21, ROSSEL.L SOU A LONDON, VV.C. ■ Tolophone: Muséum 2 6 7. De Stem uit Belgie Abonnement : 2sh. voor 3 maanden. Sufc^riptlon : 2sh. for 3 months. Voor ede Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor FrankrUk : 2.50 ▲ fr. Voor de soldaten : Ish. w of 2.50 fr. 3de Jaargang, Nr. 29. <Blz, 1395-1406.) Oplage: 10,500. VRIJDAG, APRIL 6, 1917. Registered at G.P.O. as a Newspaper. . 12 blz. ij^d. AAN ONZE LEZERS.—Onze wenschen van zalig paaschfeest aan onze soldaten en onze vluchtelingen ! -Overvloed van stof noodzaakte ons weer op 12 blz. te verschijnen. Wij konden b.v. niet nalaten mee te deelen het modelprogramma voor de Belgische scholen ; zoo voor ouders die verîaten links en rechts zelf voor de cpwoeding en het onderwijs der kinderen siaan, ais voor de meesters en de schoolcomiteiten, hatl het meedeelen van dit programma zijn dringend belang. VVJj zijn gelukkig te mogen aankondigen dat we eerstdaags de voordrachten van Mr. Reineke van Stuwe, over onze taal en letterkunde, gehouden voor de Londensche hoogeschool, zullen kunnen meedeelen.-Men ga voort ons te steunen î De machtigste steun is die der abonnementen ! Win inschrijvers aan! En in de groote centrums trachte men nieuwe verkoopers te vinden voor ons blad. I De Oorlog en de Vlaamsche Volkskracht. ■ (Zievorig artikel, "De Stem," Nr. 28, blz. 1.) Opvoeding der Beleefdheid. I Ons volk is niet beleeM. Beleefdheid ■ helaas in den modernen zin is grootdoenerig- ■ heid, liefdoenerigheid, andersdoenerigheid H dan men wezenlijk is. Beleefdheid is betoo-Baiing, inkrimping, wegsluimerinig van natuur- ■ lijk wezen onder een kleed, en een prangjuk ■ van gemaaktheid, aanstellerigheid, vleierij. ■ Znlke beleefdheid is geen openplooien van ■ iniierlijk wezen. Goddank in dezen zin is l't Vlaamsche volk niet beleefd, en mocht het ■ nimmer beleefd. worden in dien zin, want dan ■ deed het valsch. Er is een natuurlijke ■ Vlaamsche beleefdheid, heel anders dan de ■ Kran'sche of de Engelsche, en, dit geef ik ■ graag toe: ons volk beoefent ze niet genoeg. ■ Uaar 'k voeg er seffens bij, 't is de schuld ■ niet van het mindere volk. Bdleefdheid en ■ beschaafdheid bij een gezond volk moeten H van boven komen, van de leidende standen, H van hen die moeten uitblinken, op den top Ivan hun volk, door wetenschap en deugd. H Ik bedoel opentoare en uitwendige beleefd- ■ lieid m modernen zin, want iedereen weet dat Hdehoogere klas iiî modem Europa, ver is van H een spiegelbeeld van deugd te zijn. en het lis een feit dat de volksklas in onzen. tijd door-Hgaans oneindig beteir is dan haar bestuurders. ■ Maar hoe gaat het in Vlaanderen? De hoo-Hgere klas païuwstaart met Fransche beleefd- ■ heid en veracht de volksklas, tenzij warïneer ■ zij de volk^klas voor haar eigen ambitie noo-Hdig heeft. En de burgerij, volgt de hooge Hburgerij ma en zoo ontstaat er een golf^ tus- ■ .schen de twee standen. En dan zeggen die ■ charmante" heeren: dat volt is niet be-Hschaafd, en zii vermoeden niet dat het toch Haltijd natuurlijker is te zijn wat men is, dan Hte willen schijnen wat men niet is, dat een Hruwe marberblok toch altijd beter is dan een. ■op -hout geschilderd marbercounterfeitsel. De ■opvoeding der beleefdheid van ons volk is ^Kus de plicht van ons hooger volk. ■ En omdat de mindere m an verlaten is en Hachteruitgeduwd door de hoogere klas, ver-Hliest hij aile besef van eigenvvaarde, en in Herbittering en telenrstelliing, wordt hij ruw ; Hen nochtans van natuurswege is de Vlaming ■loi houwe trouw en dank voor vriendschap Hen menschelijkheid. Omdat hij beroofd is Hvan het gezelschap van hooger denfeenden, Hblijft zijn veTStand stil staan—onontwikkeld H-jammer genoeg want dcm is hij niet—<31. Hz'jn tong blijft sprakeloos—toch niet hij ^Bvioekt en tiert zijn verbittering uit. AIs een Hstomme kwaad wordt dan is hij geweldig. ■ l.n een Vlaming geeft zichzelf uit geheel, zoo Hklinke 't niet, zoo botse 't, én laat ons niet Hvergeten dat de Vlaamsche natunr wreed is Hen ruw, en enkel kan worden ingetoomd door Hde mystieke kracht van het geloof. Hoe zul-Hjen we dus ons volk opvoeden tôt hooger Hheleefdheid? Door zijm Vlaamschheid. Het Hioogere volk trede af van den berg van groot-Hifidswaanzin en.der vereenzaiming en warme ■ mindere volk wakker op zijn bor.st. Men ^B«re ons volk Vrlaanderen liefhebben, zijn H[sclit en zijn wezen, zijn toekomst en zijn ■erleden, en ons volk zal boschaafd wcrdên ■en beleefd. En die beleefdheid zal een na-^■aurlijke beleefdheid zijn. Wie dit wil ver-^Btaan, versta ! Opvodeing der Eendracht. H ^chudde ongeloovig mijn kop wanneer ■>- in het schoon boeik van onzen vriend Hen-H<|'ik Ileyman "Da Belgique sociale" las, dat ^Be Helgen. nitmunten door hun vereenigings-^Ktest. Waar drie, vier Belgen samenkomen. ^P'ichten zij een bond. Het spijt me, maar ik Hjjdoof daar niets van. Al de ruzie en miserie ^Vle we hadden in Engelànd met de vluchte-Hingen kwam voort uit de tweedracht der huis-^fczinnen. En: de oorzaak was telkens wan-^■rouwen en nijd, en grootdoenerij. Wie kaner loochenen? Was er wel een land ter ^•'ereltl lijk het onze waar de klappijen en de H^nî'.'rklappers m-eer dorschten op den rug ^■an hun geburen ; en heel de straat overleg-onder 't paswoord : ge moogt het niet ■joortzeggen? Was de kleinzielige partijpoli-■M; wel ergens zoo kinderachtig eru onvier-^■'raagzaam als bij - ons? En. werkte niet ^■°dereen op zijn eentje, zoo krachten verspil-Hfn<t. die in samenhoorigheid. wonderen zou-H'11 hebben verricht? Maakt men niet bij ons van elk gedacht of meening een persoon-lijke kwe.stie? Laat ons erkennen dat we in dit opzicht van de Engelsche verdraagzaam-heid en vrijheid van doen en la-ten doen heel wat te leeren hebben. 't Is waar, de Belgen stichten seffens bonden en clubs. Maar waarom is het? om anderen tegen te werken. En wat gebeurt er? de leden van den eersten club gaan. aan i twisten en stichten nieuwe clubs tegen den eersten club. Had ik tijd ik schreef de historié van een aantal clubs gesticht onder de Belgen in Engeland. Wat een rommelzoo van haarklieverij en kleingees-tigheid, van vrouwenijdelheid en heerenja-loerschheid, van vleierij en veinzerijen, dat leven. Op godsdienstig gebied heeft de unior sacrée veel godsdienstige onverschilligheic veroorzaakt en lauwheid, verwatering en mo dernisme binnengesmokkeld ; en katholieki bladen door hypervaderlandsliefde opgezweep hebben gezondigd tegen de katholieke leer er 't katholiek gezag. Sien moet toch maar eer beetje zielkundig zijn om te weten dat ds vrijmetselarij heimeflijk en almachtig ondei dit oorlogsboeltje doorwerkt. Op Vlaamscl gebied hebben onverantwoordelijke holhoof den, de union sacrée willen uitbaten om dex Vlaamschen Leeuw zijn manen af te scheren en als een lam te slachtofferen op het altaai der Maeterlincksche—rions, mes frères—lati- i ; 1 Lady Luaard, die het ecrste initiatief nam van de Engelsche gastvrijheid voor de Belgische vluchtelingen. (Alaar de kunsteekening van Mr. A. Van MecheUn.) ailes ten slotte, onder den titel van vader-landsliefde, om aan hun groot'heidswaanzin het genot te schenken hun naam in de gazet te zien verschijnen. En met die gazetten keeren ze terug in hun vaderland, om aan hun .medeburgers daar wijs te makèn wat zij ge-daan hebben voor hun vaderland : den Duit-scher kapot geslegen liljk een luis, met stad-huiswoorden, stoeten ingericht met leugenach-tige opgeschriften, en cakes em theé verkocht of kosteloos uitgedéeld met andermans centen aan dorstige en hongerige Balgen. O de menschelijke komedie van de populariteit-verzot'heid. Maar wie kan dat volhouden drie jaren lang? Ijdelheid der ijdelheden ! Laat ons erkennen dat eendracht niet onze nationale deugd is, al prijkt dat woord in onze leuze. Niet dat ik van eendracht in ailes houd. Ik zie graag menschen vechten voor gedachten, maar ridderlijk vechten. Ik heb nooit veel geloof gehecht aan de "union sacrée." Dat kon immers niet en dat mocht niet. Het kon niet met menschen opgegroeid in ail de oneerlijkheden van de kleine partij-poli.tiek. En het mocht niet waar het geldt waarheden die recht hebben op heel ons niteit. Op zedelijk gebied sloot de union sacrée de oogën voor de karrevrachten onze-delijk'e lezing waarmede 't front werd veq^est en Vlaanderen 't onnoozele Vlaanderen be-mest. Op sociaal gebied, maar we hoorden niets anders als getuït en gezwèts over een onsterfelijke Internationale, arm in arm met die schuldelooze lammekens van Duitsche socialisten, die—men vergeet dat—in 't begin van den oorlog, hun vlaggen verbrandden ten bewijze van trouw voor ?t paleis van den Keizer. Laat ans het masker aftrekken van die "union sacrée" en gaé vrienden zijn zonder meer, in één zaa'k : de verdediging van 't vaderland tegen den Duitschen invaller. Maar, hoe zullen we de eendracht opvoeden? Laat ons vlakaf spreken : eendracht in godsdienstzaken kan er nooit bestaan tus-schen geloovigen en ongeloovigen. Eendracht tusschen Wailen en Vlamingen karv e.n"kel dan bestaan als de wijze Belgische Staatskunde door een rechtvaardig stelsel, de gelijkheid van beide rassen, in beginsel en daadwerkelijk verzekert. Eendracht in Vlaanderen kan enkel bestaan als al de Vlamingen, hoog en laag. erkennen dat zij, als t 1 volk, niet anders zijn kunnen als wat God en de natuur hen schiep, Vlamingen met een eigen taal. Eendracht tusschen de familien kan enkel bestaan, als elk weêr eenvoudig t tevreden wordt met zijn eigen staat, en aan elk de vrijheid laat zijn eigen wegen te gaan. Eendracht tusschen de politieke partijen, zoo noodzakelijk voor het rap en degelijk herstel van lielgie, is enkel mogelijk als verantwoor-delijkheidsgevoel der volksleiders wordt ver-scherpt, en als het volk zelf het initiatief in handen neemt om enkel als zijn leidera te verkiezen, de geleerdsten, de edelmoedigsten en de betrouwbaarsten dia niet de welvaart van het land aan hun eigen positie noch aan hun partijbelang opofferen. Maar daarom zal er heel wat hoeven veranderd in het kies-• stelsel, en de praktijk ervan, en in het volks-vertegenwoordiging_sst;elsel. Kan er dan niets gedaaa worden voor de opvoeding der eendracht? Ja, men kan den eerbied inprenten voor de personen, om 't even welke hun mee-ningen of daden zijn, men kan leeren zich te onthouden van persocunlijke aanvallen, die neuzen en spieden tôt in het zedelijk leven. Men kan het fanatisme stoppen, en leeren elke waarheid toejuichen, waar ze 00k van-daan kome. Men kan vereeniging aanpredi-ken voor veel zaken, die met het punt van oneenigheid geen uitstaans hebben. Men kan de vriendschap beoefenen: op andere ge-bieden als politiek. Dit ailes geldt voor het persoonlijk burgerlijk leven. Wat aangaat het openl^aar politiek leven, misschien brengt de oorlog ons een nieuwe vorm van parlementarisme, bestuurlijke inrichting, en partijin-richting. Ik persoonilijk denk dat enkel radi-kale maatregelen. de diepingewortelde onver-draagzaamheid van het Belgisch karakter •kunnen uitrukken of ten minste verzachten en verhienschelijken. Toch durf ik er bij voegen dat de meesten die deze oorlogstrage-die hebben bijgewoond, ofwel den brui zullen geven aan aile kleinmenschelijk politiek ge-doe, of dermate hun waarheidsliefde, hun rechtvaardigiheidszin en fierheidsgevoel zullen laten doorwerken, dat zij van hun vertegen-woordigers zullen eischen een gezonde, nationale en internationale politiek. Wat er 00k vain zij, uit mijn dagelijksche ervaring weet ik dat onwrilcbaarheid en trouw van beginselen noodzakelijk eerbied en hoog-schatting afdwingen van andersdenkenden, indien die verdediging der beginselen gepaard gaat met een genegen monkellach op 't aan-gezicht, een zacht woord op de tong, en het geloof aan de rechtzinnigheid van den tegen-strever, en een sympathieke kijk in zijn ge-moedstoestand.Opvoeding voor het Leven. Ik schreef het reeds vroeger, dat deze oorlog, in zedelijk en godsdienstig opzicht, de grootste ramp was voor Vlaanderen. Er zijn nog menschen die dat niet zien. Niet dat ik den toestand met pesslmistische oogen be-schouw. Een katholiek is altijd optimist. God liet deze oorlog toe, omdat Hij uit aile wanorde harmonie kan scheppen, en de hand van God die silaat is eveni aahbiddelijk als de hand die zegent, ja de hand Gods die slaat zegent door het slaan. Dat weet elk katholiek door zijn geloof. Ten andere, de katholieke Kerk is een strijdende Kerk, en te strijden is katholieke plicht. Wij zijn dus voor de toekotnst niet bang. Maar deze oorlog verraste ons, onvoorbereid als ons volk was, in godsdienstig en zedelijk opzicht, voor de nieuwe toestanden. Voor den oorlog wa-ren wij juist in een overganigstijdperk. De stille zedelijkheid en de vaste katholiciteit van den ouden tijd had zich nog niet aan-gepast aan de behoeften van den nieuwen tijd. En daar kwam plots de oorlog die ons volk uiteendreef naar vreemde landen met andere levenswijzen, die onze jeugd opriep. naar de bonté mengeling van het leger, die de gedachten omverwierp, eni allen wegrukte uit de overlevering van dorp en huisgezin. 't Was een zware beproeving bijzonderlijk voor ons volk, dat een tehuiszittend volk was, en zijn heele leven conservatief had ingericht naar de overlevering. Een zaak echter was ■ goed in die oorlogsschommeling. We leerden ons volk kennen. We zagen in langs welken karet het vast stond, en lang weilken kant het begaf, en. we leerden hoe het moest opgevoed worden in dezen nieuwen tijd. Dit te weten is veel. Met innigen dank heb ik honderde malen teruggedacht, binst dezen oorlog op den grijzen pastoor van Ingoyghem, Hugo Verriest, die. met een ongeëvenaarden ziel-kundigen b'iik, cn.s volk had afgeschilderd in zijn drie geestelijke voordrachten : Licht, Vroomheid, Sterlîte, en ik betreur het dat zooveel onzer jonge Vlamingen de oude Vlaamsche Gezelle-Verriest-Rodenbach-tradi-tie hadden opgegeven om zich te verslingeren aan ideologie en philosophisme. De kennis van ons volk, en de liefde voor de grond-schoonheid van ons volk, daaruit moet de Vlaamsche Beweging haar kracht, licht en werking putten wil zij uit het volk en voor het volk en door het volk werken. Wij moeten ons volk opvoeden voor het leven. En daarom moeten wij meer werken om den geest van initiatief te ontwikkelen, wij moeten ahnaardoor terugkomen op zijn fierheidsgevoel ; we moeten het bevrijden van kudde-mensc'ne'ijkheid en menschelijk opzicht door 't instampen van overtuiging, zelfwaarde, en vrijheidsgevoel, en durfkracht. Daar 1 jgrt de redding uit den huidigen warboel van flaiiw ' g(4oof en bedenkelijke zedelijkheid. Die

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.