Bureeli 21, RUSSELL SQUAS LONDON. W.C. Téléphonai Muséum 261 De Stem uit Belgie. Abonnement : lsh. 9d. voot 3 maanden. Subscription : lsh. 9d. for 3 months. Voor de Vereenigde Staten : 50 cts. Voor Holland : 1 fl. Voor Frankrlik : 2.25 fr. Voor de soldaten : lsh. of 1.50 fr. 3de Jaargang, Nr. 14-15. (Blz. 1239-1246.) VRIJDAG, 22 DECEMBER 1916. Registered ai G.P.O. as a Newsp 16 blz. 2)4 à. ,| NOTA VAN DEN IUTGEVER. Degenen die zich van af Nr. 1 op De Stem abon-neerden, mogen niet vergeten ons onmiddelijk na Kerstmis den abonnementsprijs voor den volgenden trimester in te sturen. Zoo niet riskeeren zij het volgend nummer met den almanak voor 1917 niet te ontvangen. Hierbij ontvangen onze lezers een dubbel nummer. Wij hopen dat onze muziekbljlage hartelijk welkom zijn zal, en dat men er ons dank zal om weten. A an de Soldaten— In het geheel niet door onze schuld is het gekomen dat De Stem in November en December u niet of zoo onregelmatig toekwam. We hebben nu andere maatregelen getroffen. Geheel de zending Nr. 11 is ons—zonder een woordje erbij— teruggestuurd geworden. Wij zenden ze u een tweede roaal samen met dit nummer. Wie te klagen heeft verwittige ons, maar—steke de schuld niet seffens op ons bureel Notarissen.—De Federatie der Belgische Notarissen in Engeland geeft aile dagen, uitgezonderd 's Zater-dags, van 2£ tôt 4 ure. kostelooze raadplegingen aan de Belgische vluchtelingen, in het Paleis van Justitie (zaal 584), Strand, London. Men mag ook inlich-tingen vragen per brlefwisseling. Ter gelegenheid van Kerstmis en Nieuivjaar geven we een dubbel nummer en verschijnt het blad niet de volgende week. Kerstmis. .Vroegertijd was Kerstdag de dag waarop men een nieuw jaar begon, de Nieuwjaarsdag waarop men een nieuw jaarnummer begon te ge-bruiken. Zoo bevinden we in de oude Vlaamsche papieren en zoo verluidt het nog uit sommige Vlaamsche Kerst- en Nieuwjaarsliedekens. Zoo was Christus' Geboorte het begin van een geheel nieuw tijdperk in de geschiedenis van het Mensch-dom.Christus is het Woord Gods Mensch geworden, op de wereld gekomen om het menschdom terug het boven-natuurlijk leven te bezorgen, om het terug vrij te koopen, om het terug den hemel te openen, om het den Vrede te brengen, den zielevrede die slechts door de zonde geschonden wordt. Niets dan, is er heugelijker in geheel het verloop van de geschiedenis van het menschdom, dan de dag van Christus Geboorte, de nooit volprezen Kerstdag. Laat ons zijn dien dag de kinderen van Gods goedwilligheid, ons verheffende boven den oorlog onzer zinnen, boven al het wee van dezen oorlog onder de menschen, tôt in den vrede der harten, berustende in de Kracht en in de Liefde van het Kindeke Jezus dat opneemt al onze eigene schuld als was het zijne schuld en dat ons ontlast en ontlaadt van al wat ons bedrukt. Komt nu, geloovigen, of ge verre of bij een Katholieke Kerk zijt, komt nu uit het diepste uwer Christene ziel tôt het Kribbeke Christi, tôt de Liefde die uit den Hemel neerdaalde voor U. Er toe komen is getroost en gesterkt wordén! Adeste, fideles! o De Zedelijkheid der Naties. Nu zou ik een recensie moeten schrijven over "The Morality of Nations," door C. De-lisle Burns (University of London Press). Doch ik gevoel er weinig goesting voor. Het is anders een heel belangrijk boek en de be-doelihg van den schrijver is uitmuntend. Hij hèeft met vele anderen opgemerkt, dat gehel de tnaatschappij ontredderd is en de oorzaak daarvan moet gezocht worden in een gémis van zedelijkheid. De huidige staats-wetenschap is in deze laatste vijftig jaar ver-giftigd geworden door Duitsche ideeën: De invloed van Hegel met zijn staatsvereering en zijn Kultur-staat is zeer verderfelijk Er waren door de wereld nog altijd heulooze "geesten," die de menschen ten strijde op-roepen met leuzen als "Evolutie," of Kul-tur," of "onvermijdelijk conflict, of even-wichtspolitiek." Men is nog verslaafd aan doode ideeën als toen de barbaren den geest van het ziellooze Rome naliepen. Nieuwe begrippen moeten er komen, en wel omtrent de zedelijke verhouding tusschen de Staten. Er. is eene moraal voor de individuen, doch de moraal die onderling de betrekking tusschen de Staten regel tis nog te onbestemd. De schrijver gordt zich dan aan om die zaken op een beteren voet te brengen. En hij begint met te bepalen wat eigenlijk eene "natie" is. Hij vergelijkt den Staat met andere instellingen, alsook zijne verhouding tôt andere staten ; hij doet het verschil uit-komen tusschen den Staat en de nationali-teit. Vervolgens schetst hij de Buitenland-sche belangen en de Buitenlandsche politiek van den Staat; de verbondsverdragen, den internationalen naijver, de zedelijke begrippen in oorlogstijd, de betrekkmgen tijdeas vredestopstand, epz. Over ^1 dje pn? derwerpen kan men in dit boek fijne ontle- "in hun denken en handelen goede ge- dingen, rake en behartigenswaarde op- woonten zullen aangenomen hebben " er veel merkingen vinden. Men zal het niet terzijde minder barbaarschheid zal heerschen in de leggen zonder zijn geest verrijkt te hebben oorlogen. Zoo zal men niet verre komen. met allerlei juiste denkbeelden. Wij mogen Men dient lifver voort te bouwen op de het dus gerust ter lezing aanbevelen, al werken der scholastische wijsgeeren, en de komen er, natuurlijk, zienswijzen in voor die zedelijke stellingen, die wij bij de oude wij niet deelen, b.v. over Kerk en Staat... meesters kunnen vinden, toe" te passen op En toch voldoet het mij niet volkomen. De de nieuwe omstandigheden in het leven ge-' schrijver spreekt ergens van het leven in de roepen door de moderne uitvindingen. Middeleeuwen en doet uitkomen, dar er Doch die arbeid kan niet verricht worden toen, zelfs ondanks het gémis van spoor- door zulke geleerden, wier wetenschap be- wegen en stoombooten, een groot verkeer be- hebt is met het euvel van het Positivisme : stond tusschen de inwoners van verschil- de wetten die zij mochten opzetten berusten lende landen. Met behulp van het Latijn, op geen vasten^ grond. Ik herinner mij een de gemeenschappelijke taal der geleerden, schoone bladzijde gelezen te hebben in de kon toen een Engelschman evengoed de werken van den pas overleden Franschen ge- academielessen volgen te Bologne, als een leerde, Favre. Die beroemde entomoloog Italiaan die van Oxford. De wetenschap wilde bewijzen, dat de dieren geen verstand was wereldburgerlijk. Welnu, wij moeten hebben en hij deed dit door de volgende betreuren dat zulks heden het geval niet is, waarneming. Toen de bijen hunnen honig wel niet, dewijl er in het onderwijs zooveel aan 't verzamelen waren in de raten, knipte verschillende talen gebruikt worden, doch hij den bodem der celletjes weg. Toch omdat de z.g. hervorming der 16e eeuw de kwamen de beitjes weerom aangesbragen christenvolken van elkaar heeft gereten en met hun zoete vocht ; maar het sijpelde door zoodoende ook eene brenk heeft doen ont- de cellen heen, en geen enkel diertje dacht staan in de wetenschappelijke wereld. Van- er aan eerst den weggeknipten bodem dicht daar dat b.v. onze schrijver, nagenoeg on- te stoppen ! Hun arbeid was vergeefsch ! bekend gebleven met de werken der katho- Eilaas, even dwaas handelen vele geleerden. Belgische school te Pont-du-Château (Puy-de-Dôme). lieke wijsgeeren, nog steeds blijft hengelen " De ' wetenschappelijke ' internationale wet naar de oplossing van vraagstukken, die wij zegt onze schrijver bl. ro2—berust niet op als uitgemaakt beschouwen en voorgoed van eene veronderstelde wei der natuur, doch het terrein der betwisting weggevaagd. alleen op de samenstemming der Staten, die Ook de méthode, door hem aangenomen, verdragen sluiten, wier bmdende kracht in is niet bevredigend. Hij is wel een tegen- de wet practisch niet te bepalen is." Hoe stander van het Positivisme in haar grofste zoo! Die geleerden stellen wetten op, uiting, en hij durft de historische methode spreken van recht, van verplichtmgen, van hekelen : "Het verhaal der gebeurtenissen, de verhouding tusschen de Staten ; doch dat zegt hij (bl. IX.), levert geen grond voor zede- ailes is als de zoete honig die wegvloeit, lijke oordeelvellingen... De geschiedschrijver want waar is de bodem waarop de ver- heeft, strikt gesproken, geen spéciale kennis plichtingen moeten rustenî Die ontbreekt : van de wetenschap omtrent het moreele oor- ofwel looehenen zij de natuurwet, of wel deel : hij is een gezag op het gebied van het houden zij er geen rekening mee. En dan gebeurde, doch hij is geen wijszeer, en zoo staat ailes op losse schroeven. komt het, dat hij geen antwoord heeft op de De Duitsche oorlogvoering is daarvan een vraag : wat 'behoorde' verricht te worden, sprekend bewijs. Von Bethmann Hollweg en wat 'niet.' En waar hij een moreel oor- kon den inval in België een "onrecht'" deel uitspreekt of redeneert over beginselen, noemen, doch daar de verplichting een ver- begaat hij even groote flaters als de biologist, drag na te komen voor hem niet berust op de die over metaphysica wil schrijven." De- natuurwet, zoo kon hij er over heenzien : lisle Burns is dan geen Positivist: hij wil zijne schuldbelijdenis was enkel eene "for- critiek oefenen over staatsbegrippen en over meele " ! de betrekking tusschen de Staten onderling ; Nu zal men ook de klacht begrijpen van hij wil de gedragingen der staatslieden Benedictus XV in zijne laatste Consistoriale toetsen aan de gegevens der wijsbegeerte. Rede: Men ziet nu, in de algemeene om- Doch juist philosophische redeneeringen ont- wenteling, waartoe lijdt "de miskenning en breken al te zeer in zijn boek. Nemen we verachting der wetten die de betrekkingen b.v. zijn hoofdstuk over ''The Morality of tusschen Staten regelen." En die verachting Nations at War.'" Daarin vinden we wel komt enkel voort uit de miskenning der het gejammer over de barbaarsche middelen, natuurwet en der Christelijke wet die ze die gebruikt worden om den vijand te ver- staaft en uitlegt. J. V. M. slaan, en de vruchteloosheid der pogingen, aangeraerd om het euvel to doen verdwijnen, • schrijft hij toe aan de verstomping van het zedelijk bewustzijn. "Onze kennis schiet te JongenS, Staat VaSt ilî UW geloof ! kort, zegt hij bl. 173. Wij weten met welke 0 » handelingen verkeerd en welke goed zijn, en Hij kwam naar mijn kamer, de gerefor- waarom : te dien opzichte althans, hebben meerde soldaat, een hoogeschoolstudent. Hij wij geene merkelijke vorderingen gedaan op moest mij spreken, alleen, tusschen vier de begrippen onzer voorouders... Alleen oogen, een heelen namiddag, en 't kwam door den zedelijken vooiuitgang kan onze eruit als de bekentenis van een ondraagbaar aangroeiende behendigheid om te verwoesten ongeluk. "Sedert een jaar ga ik naar geen overmeesterd worden." Maar juist tôt dien kerk meer, ik geloof niet meer, en 'k wil ook vooruitgang brengt hij niet veel bij. Hij niet valsch spelen." Ik verschoot ervan. levert wed historische en statistische be- Een Vlaamschgezinde katholieke hoogstudent schouwingen, doch stellingen zet hij niet op. die 't geloof van Vlaanderen had opgegeven, Ik weet wel dat ook de katholieke wijsbe- hoe kon het toch ! geerte nog vele vorderingen kan doen op het Een andere jongen, een parel van een voor- gebied der zedenleer tijdens den oorlog, doch vechter uit een van onze katholieke jonge in de werken van Vittoria, St Thomas van wachten, schrijft me : "Bid voor mij, en help Aquine, Suarez en de Lugo had hij de op- mij, want 'k voel mijn geloof onder mij weg- lossing kunnen vinden van vele vraagstuk- brokkelen, ik wil het niet Iaten g jden, ik ken, die bij hem nu onbeantwoord blijven, weet dat het de waarheid is, maar 't geloof zoodat hij de klacht durft slaken : wij weten is een gave Gods, het is geen wetenschappe- niet wat geoorloofd, wat ongeoorloofd is ! lijke redeneering." Delisle Burns geeft £igenlijk geene enkele Een moeder schrijft me dat haar zoon van gestaafde leering over de zedelijkheid. Hij het front bij haar is op verlof gekomen, bepaalt er zich toe een beroep te doen op het " maar 'k heb de heele week niet geslapen, gevoel en tneent, dat wanneer de menschej) want de jongen, met een schimp en een grijns, heeft geschokschouderd met 't g«loof van z: moeder, en gezegd dat hij nu levend op front bij mannen van een ander gedacht, 01 al die zaken nu anders denkt." Deze zijn enkele voorbeelden, 'k weet veel meer. De huidige krisis welke wij beleven is e gevaar niet enkel voor de zedelijkheid, ma ook voor de katholiciteit van Vlaandere Niet dat de jongens een valschen of vreei den godsdienst ooit zullen aankleven, ma wel dat zij ongeloovig kunnen worden, w krachtens de Vlaamsche logika, eerlang dot werken moet in antigodsdienstigheid. Waaruit komt dat? Ik ben niet bang voor de moderne gedac ten der wetenschap, der opvoedkunde, d staatkunde en der démocratie, die door dez> oorlog, meer het gemeengoed geworden zi onzer volksjongens Het katholicisme hoc nooit bang te zijn voor 't open leven no< de voile waarheid. Het omvat en leidt il mers, principieel en feitelijk, ailes wat wae goed of schoon is, en het kan nimmer verai woordelijk gesteld worden voor de teko: komingen of de enggeestigheden van person< die dien godsdienst belijden. Hoe kan het ongeloof veld winnen in ot logstijd? Och, historisch blijkt het dat e oorlog nimmer een volk oogenblikkelijk zec lijker of godsdienstiger heeft gemaakt, mind nog een langdurige en een wereldoorlog. 1 vrees beinvloedt wel een stond de emotia de gevoeligheid, en Is in dien zin een begins van wijsheid, maar die vrees is veel meer slafelijke vrees, de wisselbare dus, dan vrees des Heeren, die steunt op pure Go< liefde en grijpt naar 't kruis en 't lijden, na de vervolging en de verdrukking, in pla« van ze te ontvluchten. Van waar komt dat ongeloof? Laat o eerst zijn verschillende uitingen nagaan. "Zoo er een God bestaat, oneindig go€ rechtvaardig en wijs, waarom die ramp ov ons goed landeke, over 't volk, dat toch ge oorlog vroeg noch wilde, en er niets bij winnen heeft. Wat is dan de Voorzienighe spijts al die gebeden? en wat beteekenen c gebeden van beide kanten? De Paus no de katholieke godsdienst hebben den oorl niet gestopt? Wat is hun waarde in e wereldkrisis, en de Duitsche katholieken zi niet de minst ergste tegenover ons recl 't Is verergerend. Ten andere heel de wert is bedrog, huichelarij, geldzucht, onderkn perij op groote schaal. We geven beter d brui aan ailes, en leven dag op dag, tôt 1 doodgaan. Van den anderen boord d levens weten we niet veel. Dat zijn al vi zinsels die ge vindt in aile godsdiensten. die mysteriën zijn uitvindsels en tegenspi ken ; en waarom al die geboden en kerkelij wetten zoo opnemen. Kijkt rondom u, 1 menschen die daarin niet gelooven, leven z.< gelukkig als wij, en ze hebben al die last niet. We kunnen voort met 't natuurlijt en al dat bovennatuurlijke is overbodig. Zi redeneert het moderne ongeloof van de jo gens aan het front. Het zijn geen niem opwerpingen, zij zijn zoo oud als de stra. zij raken diepzinnige vraagstukken aan d zich opdringen op den bodem der mensch lijke natuur. De wederlegging ervan ku ge lezen in elk boek van godgeleerdheid 1 feloofsverdediging. Maar 't blijft waar d die opwerpingen regelrecht het geloof, e< gave Gods en een licht aanvallen, en dat d opwerpingen door 't feit en 't verloop vt den oorlog in een scherper daglicht konft te staan." Van waar komt dat gevaar des ongeloof: Bij velen komt het van het hart, van h zedelijk wangediag. La tâche est au fond 't Is immers de jeugdcrisis waaraan wein jonge mannen met eenigermate onderhev: zijn. Dat is meestal de oorzaak van ongelo' voor de volksjongens ; 't verstand zoekt do< drogredenen er gewetenswroeging een veron schuldiging voor een onzuiver leven. E helaas, als door een natuurlijke schaaml voor de zondeleelijkheid, vergeten veel joi gens dat juist die jeugdkrisis de tijd i: waarop, in ootmoed en geloof, meer krael en sterkte moet gezocht worden in de sakrs menten. Zondigen is niet het grc.ote kwaac maar in de zonde volharden. Doch ik ke jongelingen op wier zedelijk leven niets 1 zeggen valt, en die werken voor edele ide: len, en toch worden zij slachtoffers van h< ongeloof. Een andere reden van ongeloof is de ve; stomping door het oorlogsleven. Ik zo nooit durven preêken dat sterven voor h< vaderland zonder meer gelijk staat met de hemel binnengaan, ik geloof niet in dat zo< gezegd " alleszuiverend sakrament van de Duitsch," maar 't ware onmenschelijk ail verontschuldiging voor wangedrag aan 't fe van 't oorlogsleven te ontzeggen. Maar di verstomping, die den jongen gansch vleesc doet worden, om niet te zeggen, gansch bees verdort en vervaagt aile gevoel voor de gee telijke levenswaarden. Hij is een held e een heilige, die, zittend op den oorlogsmes hoop, bespot en belachen, den naam di Heeren zegent en moedernaakt, met al zij liefde en idealen, de hand des Heeren ku. die hem slaat. Moet ik er bijvoegen dat onder onze kathi lieken, de godsdienstige onwetendheid ve bazend groot is, dat de methode van god dienstonderwijs niet modem genoeg was, ni menschelijk genoeg, niet aangepast aan < moderne levensnooden, meer nog dat god dienstonderwijs riiet genoeg werd yoortçez

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.