De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

1814 0
14 december 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 14 December. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/t72794248x/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Vfferste Jaargané No. aSâ Dinsdag, 14 Decemuei* I9ï5 S Cent. DE VLAAMSCH STEM I iw volk zal niet vergaan! ALGEMEEN BELGISCH OÂQBLAD Eendracht maakt mactt DIRECTIE EN REDACTIEi PALEISSTRAAT 31. bovenhuis, AMSTERDAM. Telefoon No. 9922 Noord. Onder leiding van Or. RENE DE CLERCQ en Dr. A. J A C O B. ABONNEMENTSPiJIJS (b(j vooruitbetaljng): Voor Nederland per jaar lid .i s - per kwartaal gld. 1 75 - per maand gld. 0.75. Voor BelfiiS, Eogeland, FranhrhV en andere landen dezelfde pr\jzen, met verhooging van verzendiiigskosteii (2 k cen t per numrner), ADVEE.TENTIES 20 Cent per regel. It! Zelfbestuuî dat er reeds is. j)0 Vlamingen vrag&n in Vlàanderen yiaauisch door de verdubbeling van cen-iraal bestuur naar de taalgrens en om Iiun ficeu leven gansch te kunnen leven vragen ook uitbreiding. van het zelf bestuur. Wanneer de gemeenteraden van onze jnaclitige steden Antwerpen en Gent en Bru"ge, wanueer onze provincieraden (b.v. (jie ° van Limburg, die door de komende industrialiseering van die proviucie weldra v00r een grootsche taak zal staan), wan-jjeer zelfs nog te scheppen vereenigingen Tan gemeenten in on s land b.v. voor aanleg Tan waterleiding of dergelijke doeleinden julien verpliclii zijn, zoo goec! als het staats-centrum in Vlaanderen, als eenig officieele taal liet Nederlandsch te gebruiken, dan zal de uitbreiding van macht van al die orga-nisatiën ons volk in al zijne lagen ten goede ionien. $u is h et in allen jammer een geluk dat in den laatsten tijd onze steden en gemeen-{en en provincies meer dan ooit aan zich jelf zijn overgelaten. De oorlogsmaanden pjD voor ons volk een praktische les van ; selfbestuur gewèest die heerlijke vruchten Jal afwernen als de taalkwestie- maar eens voor goed geregeld wordt. De" Ivijze waarop men zich ten onzent san de geheel onverwachte oinstandiglieden heeft weten aan te passen, zal dan steeds tainnen aangehaald worden als een bewijs van raondigheid onzer communitates. fe zijn het dan ook ten voile eens met befc nieuwe blad te Brussel ,,Le Progrès" iraaruit wij volgend artikel, in de vertaling îie „Vooruit", er van gaf overnemen. „Veertien dagen na de verklarïng van Jen oorlog, was het grootste gedeelte ran ons land aan zijn eigen zelven overgelaten.De oude gouvernementeele raderwerken lagen stil ; de gendarmerie, die op onzen juiten en in onze kleine 6teden de eenige wlitiemacht uitmaakt, wa6 vertrokken net het leger en de burgerwacht. De Duitschers bezetten feitelijk het land ip militaire-wij ze, maar zij hadden nu het wstirarlijk gezag in handen niet genomen. Hét oogenblik was om te geschikter voor le ontketening van al de driften, van al de lelangen, val al de appetijten. Welnu, op geen enkel oogenblik werd de Iflim U'fjéttâffadfy de or de en de openbcn-e •digfreid bleven geëerbiedigd. Ishetgeen bewonderenswaardig en eenig chouwspel ? En hebben wij aan de wereld, bij deze elegenlieid, geen prachtig voorbeeld ge-oven van een volk dat een maximum van rijheid geniet en dat er gebruik van maakt let een maximum van gematigdheid ? Aan hun zelven overgelaten, hebben de îelgen zich zonder schokken naar hunne iemeentehuizen gekeerd, naar hunne plaat-îljjke besturen, waarrond zich al de po-ingen, al den goeden wil, al de initiatie-en komen scharen zijn. Zonder eé'ne hooge leiding te zoeken, die r niet was, jdaar wij geene regeering meer adden, boden onze burgemeesters en sche-enen onmiddellijk het lioofd aan den nieu-en toestand . Zij gingen de troepen in 't gemoet op île plaatsen, boden zich zelve aan als gij-'laars en onderhandelden over de overgave uune r stad. Eens deze formaliteit volbracht wijdden j zich met harfc en ziel aa n de bevoorrading îr bevolking, aan de zekerheid. der in\vo-îrs en der goedereu, aan het behoud der 'de en der openbare îrust. Ieder# gemeente liield zich maar bezig et hetgeen in hare bevoegdheid viel, en eld zicli maar bezig met hare buren dan i zo na te volgen in de'verwezenlijking m een hooger ideaal, tôt groot nut der men en der ongelukkigen. De gemeenten zonder onderscheid wed-'erden in hare pogingen om. het noodige n al hunne inwoners te bezorgen. Stilaan kon elke gemeente aan hare hon-'lijdende bewoners de soep en het brood ^chaffen, aan hen die rilden van koude ®lde men warme kleederen uit en men -f zelfs geld aan diegenen die er geen >nnen. ÏÏo-oit zccg- men een dergeUjk voorbeeld ( & communisme buiten ons Belgi'c. Gemeentelijke bons werden geschapen ] -ko aan de inv/oners van elke gemeente elieten van zich te voorzien van de noo- « ?ete waren in de magazijnen, gelegen in : gemeente, en waarvan zij de vroegere * lanten waren. | 1 Gemeentelijke magazijnen werden ge- ! ' ®nd en met diezelfde bons of in ruil van ! ld, konden "de. inwoners, gelijk wie, zich j i t voedsel en de voorwerpen aanschaffen 5 elders verkocht werden aan nagenoeg J ! betaaibare prijzen. s Elke gemeente wedijverde.om aan zijne i \ lgâzijnen de best mogelijke voortbrengse- i ' } te verschaffen aan de laag-st mogelijke , 1 ijzen. Werkeloozen waren aldaar in be- ] jnhg. i ] ljôenmgen werden overal aangegaan. 1 i in bedrag, bestemd aan werken van ge- i ientelijk nut, liet toe van arbeid te ge- ; ( [J aan de werkersbevolking. 1 Voelt gij niet dat deze leeningen schier 1 >veel aie gemaskerde gif ten zijn, gedaan ' | eene grenzelooze fijngevoeligheid, sa- ] m de opperste wijsheid, van scholen, : enbare gebouwen,. straten eu wegen te su ojûderliouden ? De ambachtsman beschaamd, ten onrecli-1. en die met schrik zijne laatste spaar-eu zag schieten, kreeg werk dank aan i gemeente. j % aan het- vooruifczicht en de toe wij- i-âôr teet^urdçrs PïiZfx ^emepjit^ hgd , j men noch hongersnood, noch smetziekte te betreuren. Een tweede strenge winter staat voor de j deur en overal zijn er sinds lang maat-regelen genomen om voor de verwarming der arrnen te zorgen. Naaet de stoffelijké zorgen, heeft de be-kommering voor de verstandelijke opvoeding ook plaats^gevonden. Gedurende eenige weken onderbroken, werden de openbare lessen hernomen van zoogauw de toestanden het toelieten en de toeloop van jeugdige weetgierigen was zoo groot , in de scholen voor volwassenen, dat men verplicht was op vele plaatsen de scholen te ontdubbelen. Dit was namelijk het geval in de verschiî-lende gemeenten der Brusselsch© omheiuing en in vele nijve-rheidssteden van de provin-ciën Henegouwen en Luik. Zonder twijfel verwezenlijkt het bijzonder initiatief schoone en edele dingen in het dornein van het onderwijs, maar alleén ware het onmachtig geweest en hier vinden wij den weldoenden invloed der gemeente-besturen terug. Wij konden de voorbeelden van de geluk-kige t'Usschenkomst der gemeente in den loop van den oorlog vermenigvuldigen. Deze die wij aangehaald hebben zijn vol-doende om onze etelling te staven.'' m» " 9 : Kern. Met de Taie gaab liet vadferland verloren. FRANS DE CORT. ■ C —i i Mena. Hoe ziet het er waarlijk uit in Vlaanderen? Hce be vinden er zich do menschen? Hartelijk lieeft men hier gelachen als men uit Jîingeland en Frankiijk brievep. ontving, wap.rin vrienden of bloedverwanten met de grootste deernis ons beklaagde omdat wij hon-ger leden en hier als gevangenen te midden vijanden ■opgesloten .zaten! : Gelukkiglijk zoo sjecht gaat het niet. en dit ! tegen iedereens verwacliting.. Immers liad men bij 't begin van een oorlog moeten voorzien dat na zestien maanden men zich nog in vollen krijgstoestand zou bevinden en v.ooral dat mon veertien maanden lang bijkans in t5. harfc van ' VJaanderen. hqmbardeérd en slag zou. gele-verd hebben, niemand zou gedacht hebben dat zuîks mogelijk was zonder'dat de gansche bevolking oi van honger en gebrek of dOor den kogel uitgeroeid was. En nogthans lia zooveel maanden ziet liet er ^ hier toch nog zoo slecht niet uit. - Ware het niet dat tengevolge der vrijgelei- : den de beweging (en men weet hoe gaarne men 1 in Vlaanderen van 't eeno dorp naar 't andere < loopt of rijdt of fiçtst) nog al verhinderd wordt, ] men zou zich in veel gewesten in geen oorlogs-toestand wanen. 1 We zijn hier ' soms veel a/^litereenvolgende ' dagen (voor een oogenblik ech'ter- niet) dat wij ^ 't kanon niet hooren, en als men het hOort, 1 men is er zoodanig aan gewoon, dat dit in ( 't algemeen nog weinig indruk maakt. 1k zeg in 't algemeen, want er zijn en er blijven hier 1 onverbeterlijke onnoozelaars die zoodra zij eenige scîioten hooren, maar onmiddellijk beweren r dat er dertig of veertig duizend vijanden go- -sneuveld zijn zonder de gekwetste, de ^cr- 1 minkte en vooral de versmoorden (voor deze 5 alleen omtrent eeu half millioen l ! ! ! ( De eerste maanden was elkeen ernstig ; 't gebulder der kanons' deed nadenken ; veel men- 1 schen, .zeer veel hebben niet eenmaal gelachen, 1 men sprak van niets auders dan van den «or- f log en daar men er gewoonlijk op eene overdre- ' ren onberèdeneerde wijze van.sprak, werd 't c gezelschap. van veel menschen. voor iemand die s ivat ernstig redeneert en de zaken toch éenigs- 1 zins naar do werkelijkheid toetst, eene marte-ling. ' Een dezer dagen zal ik u eenige staaltjes J geven van hetgeen hier al verteld werd. v Xu dit ailes is veel gebeterd .,Een Vlâming 1 S'attijd tevreden" zoo luidt -eene spreuk onder 'i )ns volk en waarlijk in 't algemeen ma g men f zeggen dat we hier aan den oorlog gewoon 1 zijn. Zooveol te meer daar h i j - niet al de ge- ^ rolgen gehad heeft die men er van verwachtte. J- Als men op lieel slecht weer rckent, vindt men het al heel aangenaam als men er met> 0 senige buien en vlagen van af is ; en 't zonne-schijn hoe bleek hét ook moge piepen door' de -regengrauwe wolken, geeft dubbele verkwik- ^ <ing en, aangenaamheid. De ontbinding der lijken moest of de 'holera, pest of ten minste groote ziekten met :ich slei>en ! Nog nooit hebben de doktoors zoo mogen „ ■entenieren. ^ Hongersnood ! Er is gelukkiglijk nog geen ^ ;chiju van geweest. Soms is er wel eenige cliaarschte 't zij aan boter 't zij aan aard- g( ippelen: doch deze schaarschte komt niet voort Q lit gebrek aan die waren: enkel omdat ze tchtergehouden woi'den. Dan wordt er wel „ tens een doortastende ma^tregel genomen en " illes komt op zijn effen, zooals men 't plat <r 71'aamsch zegt. \ Ik geloof niet dat ergens in Vlaanderen j, longer wordt geleden. De toelagen en hulp- 0 ;;elden aan de werkeloozen Jiebben veel bijge- p Iragen om den nijpenden nood af te voeren. <] 5ekcr. veel- menschen moeten sparen: ' ons c] nenschen die naar Frankrijk en 't "NValenland v ;ingen werken. ons fabriekwerkers hobben v let niet breed. Deze die te lande wonen lieb- v-len gewoonlijk met hun huur wat land in S( lacht. wie van den buiten is weet welke onge-loorde voortbrengst dat klein stukjen. grond, 0-la-t rijkelijk bemest en met gespannen vlijt h lewerkt wordt, kan leveren: graan. aardappe- d en, groensel, men kweekt eene geit, somtijds k en varken. gewoonlijk een aanzienlijk getal ;onijnen Dit is de redding van veel werk- a eden van den buiten nu ook in tijd van oorlog. ai In de stad onthreekt het een werkman aan v; ien redmiddel. doch van den anderen kant d. ordt er vrijgeviger met het werkloozenfonds ni nigesprongen en de ,-àeden rijkér zijn de dan le e buitengemeenten, zoo geniet de arme er vl ok A an meer vooMeelen van wege aile slacht al an liefdadige instellingen. d< Zeker, al die menschen moeten sparen: zij zt .ebben geen heerenleven, al vinden toch elç-n leven zonder veel werden niet aajige- m naam, maar voor hongersnood is er tôt hier-toe geen gevaar. Laat ons hopen, dat de toe-komst ons niets slechter voorbeschikt. Deze die eigenlijk meest lijden zijn de kleine burgers. De kleine burgerij is 't ware slachtoffer (op huishoudkundig gebied wel te verstaan) van den ooi log. Kleine herbergiers en kleine winke-liers, schoenmakers, timmermans; in stad de kleine winkels die kleedingstoffen verkochten of luxe artikels die men gemakkelijk kan der-ven enz. moeten veel hun spaarcenten opeten. De kleine eigenaar ook doet groote verliezen: ;t is gewoonlijk de kleine eigenaar die bezitter is van werkmanshuizen of kleine burgershuizen en 't zijn juist de bewoners van zulke huizeu die hun pacht niet kunuen betalen. De kleine kruidenierswinkels, die gewoonlijk den kleincn ni an als klient hadden, ondervinden ook de mede.dinging van de winkels door 't Voc-dingskomiteit opgericht. Nogthans or zijn ook uitzonderingen. Veel kleine handelaars klagen putten m de aarde: hun verkoop is vermin-derd, de inkoopprijzen zijn hoog. Ja zeker maar zij vergeten maar al te gra'ag of liever ze zouden ons maar al te gaarne uit 't oog doen verliezen dat hun eigene prijzen kolossaal een invloed van den oorlog ondorgaan on dat zij met een kleineren verkoop dikwijls veel meer j verdienen dan vroeger. Ten andere de handel | verbetert. 't Eerste jaar van den oorlog vej-rneed iedereen zooveel mogelijk de minste nit-gave. Nu beginnen zekere klassen van menschen wederom geld te verteren. Want de oorlog heeft benevens schaarschte, hooge prijzen en armoe.de ook voor gevolg gehad dat eene talrijke klas van menschen onge-hoord veel geld verdient. .Nog nooit heeft de Belgische landbouwer zulk eene weelde gekend als nu ! .,Nog twee jaren oorlog zegde mij een boer en wij zijn allen rijk." Vooral "t eerste jaar hebben veel landbou-wers fabelachtige sommen gewonnen. Dit jaar moeten zij een deel van hunne opbrengst aan vaste prijs, 't zij aan de Duitschers 't zij aan de groote steden leveren. \ erleden jaar kon men hen moeilijk dwingen 't zij graan 't zij aardappelen te leveren : ze konden beweren dat zij met het bégïn va<n den oorlog allés verkocht hadden. 't Is dan ook zoo gebeurd. Ailes zat verborgen en 't kwam er slëehts uit tegen klinkende munt. Er is in \ la anderen veel târwe verkocht van 100 ja tôt 130 fr. de 100 Kilo. Een kleine berekening gaat u onmiddellijk doen zien welke kolossale winst het vertegenwoordigt. In gewone tijden geldt de tarwe omtrent -0 fr. Welk is op de twintig fr. de zuivere ivinst ? Immers in de 20 fr. zijn begrepen : de n-aolir, de ibemesting, de landarbeid, iheï dor->ehen, iiet leveren on de intre-st vaai kapitaal ^nz. Mijns inziens kan de zuivere winst van den andbouwer hoogstens 4 à o fr. per 100 K.G. îedragen. Dr-; aan 70, of 100 fr. wint de land-lo'uwer zoow t vier- of vijfmaal meer zooals men gewoonlijk rekent, omdat 80 en 100 vier »n vijfmaal grooter zijn dan 20, maar wel 30-— 20: 4 of 5 of 100—20: 4 of o enz. ;t Is seggen twaalf of zestien malen meer dan in gewone tijden. En aJs men zoo den prijs uitrekend van >oter, eiereii, aarda-ppelen, rogge, meel, •leesch enz. en daar natuurlijk ook rekening îoudt van de groote waarde van zekere stoffen i :ooals meststoffen, lijnmeel, enz.) die de land->onwer zelf moet inkoopen, dan komt men tôt le overtuiging dat de oorlogsjaren echte boe-•enjaren zijn. Zeg dat echter aan geen boer als hij nudh-er is. Hij klaagt putten in dé aarde over een lechten tijd en als hij wat gedronken heeft j : daagt hij nog; maar al klagende denkt hij | < îatuurlijk aan al -de scfliatte.n die hij verdient ; . m hoort hij in zijn verbeelding 't rammelen ; •an al de goudstukken die hij na den oorlog al bezitten en al klagènde zit hij te lachen. Heeft liij nog wat meer gedronken dan be-;int hij er op te boffen, dat er hem niemand ' ets kan doen dat liij meer geld heeft dan den lotaris of den doktoor wiens zoons maar al te 2 ;e!ukkig zull,en zijn als ze eens om zijn Maria ] f zijn Màrtha zullen mogen komen. 1 Zeer dikwijls komt dan ook den slechtcn kant ( an zijn karakter voor den dag. De boeren ^orden erg door 't werkvolk beticht dat zij ( ;aarne zouden hebben dat iedereen uitgehon-;prd is om dank den hongersnood een Werkman n een burger zijn laatste cent te kunnen afper- ' en en waarlijk indien deze meening bij 't volk i ligang heeft gevonden hebben do boeren er < olve nog al schuld aan. Vooreerst do prijzen j ie zij vroegen voor graan or aardappelen, aan ^ un eigen paroebianen eischten. verdienen ten . olle den naam van liongerprijzen, àfpereings- 1 rijzen en daarenboven als ze dan wat gedron-:en hadden (nucliter durven zij 't.' ook doen) î an schelden zij dikwijls burger en werkman c it voor hongerlijder, roepen luide dat 't werk- } olk en de burgerij weldra blijde zullen zijn bij r en voor een boterham te komen- werken enz. lot - eçr hij naar huis ging werd natuurlijk nu f n dan eens een te veel zwetsende boer eens * nder de tafel gegooid. j Wat er in aile geval niet te betwijfelen valt ^ at is dat er tusschen boeren van den eenen s ant en kleine burgers en werklieden van den nderen een diepe veete zal blijven bestaan. c Benevens de boeren zijn er ook veel kooplie- i en die scliatten hebben verdiend. 't Eerste lar van den oorlog was de handel in boter een oudmijn. Stoute kerels die nooit handel ge- e reven hadden pakten maar de eene of andere i" andel aan en wonnen gekl lijk slijk. v Do smokkelhandel op do grenzen of op de •lieidingslijnen der verschillende etappen heeft ak menig man welstellend of rijk gemaakt. In 't eerst was er van die menschen die veel eld verdienden -geen cent los te krijge.n : men srteerde min dan vroeger; men wildo al 't eld alleen hebben. 't ïs nu wat gebeterd. ooral de vrouwen kunnen hun lust naar raclit niet meer bedwingen. Zeker menige boer ■>k is den Zondag zijn geld niet meer meester, akt een goede pint en komt laat naar huis; >cli 't- grootste getal klaagt voorts putten in ^ ? aarde en schijnt als hij aan de waardin de (■ ijf centen voor zijn pint hier betaalt, een stuk v an ziel te geven. zoo traag reikt hij den arm )oruit en zoo genepen zit 't stukje geld tus- v ;hen zijn vingers. Doch de vrouw moct haar p lelheid voldoen. Ook veel kleerraaaksters zijn i g rerlast van werk, de pluimen Truiven op de ; e jeden en bij koel weer pronken moeder en j d îchters mot goud, juweelen en vooral met v jstelijke vellen. j h Als men dan overweegt dat do rijken hun ' a itomobielen en paarden tegen penrfing zestien n in den staat hebben verkocht. eeu groot deel i "V m hun knechten en meiden hebben woggezon- 1 c; ;n, geen luxe meer voeren, geen bals of soirées ' (r eer geven. ja bijkans als gewone bnrgei's \ ven, ter wij.I hun inkomens als vroeger binnen- 0 oeien zal het dan nog mijn lozers verwonderen s ik tôt de overtuiging gekomen ben dat, jkon sc » oorlog binnen kort cindigen, er nog nooit ^ toveel geld in Vlaanderen zal geweest zijn. ^ Denk daaropi. niet dan men hier niet naàr den . Ware het gedaan ! Maar laat ons ondertue-schen in al ons ongeluk tevreden zijn dat wij ei toch nog zoo heel slecht niet van afkwamen en vooral laat ons hopen dat er ons niets slechters te wacliten staat. Meester HECTOR PLANCQUAERT. — Restera. Studenters? In onze persrubriek vinden onze lezers een stuk overgenomen uit een ontroerend^ lofzang^ va.n Pater Callewaert over onze eoldaten-studenten. In het zelfde artikel meent de E. H. echter den staf te moeten breken over ons blad: Het is waar, in de .,Vlaamsche Stem" in Holland, werkten er ook onkele studenten mode. Maar 't waren jeugdige' geesteu. Zij misten de leiding in den warrè-boel der toestanden en gedaehten; en 5t was hun Jiard, hun levensideaal te zien dalen. Zij hadden de liefde, de edelste, de reinste voor hun VLaanderen: on zij voelden dat men hun Vlaanderen wilde loochenen, vernederen, <be-.schuldigen, bevlekken; eu rechtzinnig als hun liefde was hun haat, en 'hunne houding. Maar zij heibben niet gezondigd tegen het licht en eens ziendo de waarheid hebiben zij ze aangekleefd en achten zich gelukkig verlost te zijn van den twijfel, nu hun leiders in hun ..manifest" hebben gesproken. Wij staan verbaasd: Door de bezieling medegesleept, heeft de schrijver vergeten juiste inlichtingen te winnen omtrent ons blad. Juist na de treurige mielukldng van het geruchteloos verdwenen manifest der gewezen leiders, is de ,,Vlaamsche Stem" opgeschoten en aan het bloeien gegaan, naarmate zij met meer klem het Vlaamsche standpunt verdedigde. De schrijver moet ook verkeerd ingelichfc zijn omtrent onze medewerkers. Bij ons v/eten hebben nooit studenten aan de Stem medegewerkt. In aile geval zitten er geen in de huidige r.edactie. Terechtwfjzing. Wij lezen in de ,;Gioarnale d'Italia" f ,,Om de waarheid te zeggen is België noolx onze noch de bondgenoot vau Enge-land en Frankrijk. Geen verdrag bdndt het aan de regeering der Republiek noch aan die vau Koning George ; geen politieke ver-bintenis lijft. het in bij dat organisme van naties, dat den naam draagb van viervou-dige verstandhoudang. ' ' Deze waarheid brengen wij ter herînne-rin.g aan de Belgische pers die ze opzette-lijk(?) over het lioofd ziet. Betreurenswaardige woorden. YolkgvertegenwGordigeT' A. van, de Ferre schrijft aan de ,,Tijd", dat hij zich van eeu jordeel nopens ons optreden heeft outhou-len, omdat hij niet de noedige gegevens be-iat. Blijkbaar is hij niet in staat, de jVlaamsoh© Stem'' geregeld te volgen. Thans echter meent hij op de hccgte te :ijn. Hij noemt onze houding ,,walgelijk". Heeft hem éen complet© reeks ,,Stem-neu" bereikf? Is hem, na lezing van tal-•ijke minderwaardige, ja cnwaa.rdige zaken, >ij een bepaald artikel den beker plotseling ; vergeloopen ? Neen! Hem werd het stulvje, ,,Kamper" mderteekenend, opgezonden, dat tôt titel ,Ecce Homo" draagt. Dit stuk, noodig te •ijner t-ijtd, is niet kensclietsend voor gewone nihoud en toon van ons blad. Wij nemen len lieer Pan de Perre zijne incartade niet :walijik, wijl hij zeer klaarblijkelijk, in het rerre Engedand, wat al te ,,eenzijdig" werd ngeàicht. Of acht de heer van de Perre het sleohts ;epast, dat van de hand van den hoofdre-[acteur zelven van Yrij-België in dit week-►lad hea-haaldelijk artikeltjes worden opge-icmen, waarin reeds uit de eerste zinsnede iieen klaarblijkelijk aan oris adres, uitdruk-ingeu vallen saam te lezan als ,,perfidie", (leugén", ,,twdstzoekei"3", ,,systematischo erdachtmakingen" en ,,lasterzucht" ? En cht hij, dat uit een stukje van de hand an een onzer medewerkers moet worden pgemaakt, dat onze hvuding ,,walge-ijk" is? Wij nemen zulks niet als mogelijk aan, n vertrouwen, dat de heca* van de Perre iet aarzelen zal, zijne betreurenswaardige roarden terug te nemen. «oa Uit de Pers. Soicfatsn-stuclenîen. Oiider dezen titel verschijnt in de Stem it Belgiëvan de hand van Pater L. J-■allewaert O.P. een merkwaardig stuk, aaraan wij het volgende ontleenen : Onze studenten „zijn gesneuveld, als zonen an België en Vlaanderen, die uitboeten de olitieke zonden van Europa. Wij zijn vijker eworden in Vlaanderen: rijker in martelaren a het verheugt ons te meer, omdat we denken at de heVinnering aan hun glorierijke.n dood Dor onze zelfstandigheid hoe langer hoe meer et ware, het eenig ware richtsnoer geven zal an onze beweging, namelijk, dat wij niet oodig hebben uitheemsche ïaktoren voor onze laanisclie wedergeboorte, maar dat het prin-ep onzer beweging dit is: Vlaanderen, aile rootheid en schoonheid liggen in u. Geeft laanderen ruiinte, v rijheid, tijd om ailes te I îtwikkelen en open te spraaien. Wie onze ' Mveging van Duitschgezindheid duri'de be-huldigen, heeft de welbekende waarheid be-reden: Vlaamschgozindheid staat gelijk met ?n wi] çm ziclp. zelf te zijn.!' v v '-T - België—Medarland. De ver houding tusschen Nederland en België kreeg juist in den allerlaatsten tijd weer bij-zonuère belangstelling. Daaraan wijdt in de ,,Stemmen des Tijds'" mr. dr. C. O. P. baron Creutz een opstel, dat een pleidooi is voor enge samenwerking. Die zou z.i. ,,een der werkzaamste praeventieven zijn tegen een 1 Europeeschen oorlog". Hij voert -\-oor die j samenwerking geschiedkuudige grond'en aan ■ ontleend aan do wordingsgeschiedenis van het Vereenigde Koninkrijk en aan de taak, die na de scheiding beide deelen was opgedragen. Er is echter nog meer. Indien men Den Haag en Brussel noemt, dan noemt men — nevons Bern — de zetels van het internationalisme. Voor zoover er reeds internationale > rechtspraak en internationaal bestuur bestaat, zijn do organeu daarvan in die steden geves-tigd. Zoo vaak internationale wetgeving werd voorbereid of vastgesteld, geschiedde dat in ! diez-elfde plaatsen. In een woord: de Neder-I landen en Zwitserland houden de knoopspun- ! ten vast van allô internationale banden. Hun j is do kern ter bewaring ge geven van wat een- I maal de Europeesche statengemeenscliap zal i wordçn. | Maar dan is het ook de heilige plicht dier 1 kleine landen om ailes te doen teneinde bij macht e te zijn hun territoir, en daarmede dieu hun toevertrouwden schat, ongeschonden te bewaren, tegenover een ieder ©n ook te midden der heftigst woedende oorlogszee. Dit is zelfverdediging, die tevens verdedi-ging is van Europa's betere toekomst. Is er een hoogere, eeu schoonere taak voor ..(Noord-Europa's bolwerk ?" Doch België heeft aldus niet gewild. Toen het zich zwak voelde tegen een toekom-stigen Duitsohen aanyal, heeft het niet naar de Noordelijke LN"ederlanden gezien, maar met Engeland samensprekingen gehouden, die een plan tôt onderwerp hadden, dat onuitvoerbaar was zonder schending van de Nederlandsche neutraliteit. Zal het nieuiwe België wijzer zijn? Lodewijk Dosfei. Over den moedigen Vlaamschen strijder lezeu wij in ,,I±et Vlaamsche Nieuws" : Doch iuisteren we nu naar hetgeen Lodewijk Dostel, in 1912, zei tôt de Vlaamsche studenten te Thielt; ,,Eene _. der zijden van de liefde tôt den mensch is de liefde tôt het vaderland, liet land waarin woont ,,eene vereeniging van menschen, geroepen, meer dan onze gewone evennaasten, om saaon met ons te leven en met gemeenschappelijke middolen te streven naar het bereiken ^-an het doel der menschen op aarde."' De gemeenschap berust op allerlei historischo, rechtskundige, natuurlijke grond-vèsten en eon zeer gewoon, bijna algemeen teeken is de gemeenscha-p van taal, ,,Wat de nioedertaal is voor één mensch , wordt prachtig uitgedrukt in het lied van uw ! gild ,,Mijne Moederspra^k" naar liet bekend lied vau Benoit. ,,Wat de taal is voor een volk, werd vol-doendo uitgedrukt: band tusschen op elkaar volgende geslachten, omnisbare band tusschen standen en menschen, teeken van eigen aard, ! voort-uig va-n gedaehten. Wat de scliors is voor een boom is ongeveer de taal voor een volk. ' ,,Natuur- en staatkundige verdeeling van den bodem vallen zelden sa-men. In zekeren zin hebben zeer velen een dubbel vaderland : hun staatkundig, hun natuurlijk. Aan beide I kunnen zo trouw zijn. • •De dubbele trouw aan Nederland en België ' , drukt uw vaandel nogmaals uit: de Vlammg ■ is een -Nederlandsch mensch, een Belgisch burger en hij kan beide bliiven. Daartoe is ( ! het noodig dat het. Belgisch-burger-zijn geene -schade toebrengen zou aan het Nederlandsch- : mensch-zijn; dat m. a. w. aan het» Neder- ] 'landscli en de Nederlandschsprekenden dezelf-de rechten versohaft worden als aan liot : Fransch en do Franschsprekenden : dat de j Vlamingen zouden bezitten bestuur, gerecht, leger, onderwijs in het Nederlandsch en zij in j België, in de kolonie, bij de consuls, met hun 3 Vlaamsclî, in ailes wat van den staat afhangt, evenver zouden komen als liunne landgenooten i met het Fransch. , „Wie zijn volk lief heeft zal niet dulden dat het lijdt in eenig opzicht, noch gebukt gaat | onder onrecht. .,Hij zal medelijden hebben met de slaven der | nijverheid. met de kromgebogen wroeters, de T fletsche, bloedarme vrouwen, de teringaohtige ( kindereu : hij zal zijn bart voelen bloeden als r hij gaat door de steegjes in de enge woningen j zonder lucht, noch licht, vol vuil en ongedier- T te - hij zal zich nog meer ontfermen over al de c zedelijko kwalen zoo vaak opschietende uit de j stoffelijke ellende en, terugdenkende met heim- T wee aan de triomftoohten, de la.ndjuweelen uit t de geschiedenis, zal hii rnet doffe oogen zien t naar de scharen werklieden, die, opeengepakt t in gore treinen, naar de groote steden, naar r Waalsche koolmijnen, naar Franscbe oogsten v riiden en van daar naar Vlaanderen zoo dik- o wijls medebrengen den eeest van losbandigheid i en opstand ; hij zal sidderen als hij ziet hoe het volk menigmaal ziin geld, zijn gezondheid, en die van het na<reslacht verbrast en verdrinkt n en nog allicht zal hij zich genoopt gevoelen een r voorbeeld van matigheid te geven aan zijne al e te drankzuchtise landgenooten. % ,,Heeft hij zijn volk lief, zoo zal hij begee- d ren dat zocvelen mogelijk gelukkig zouden d zijn... ^ z ..Wat geeft het verder, uit welke plaats de redder van Vlaanderen komt als Vlaanderen maar gered wordt. v ,,Bi.i den striid onder personen wipt soms het v duiveîtje van den hoogmoed uit de doos, ver- e gezeld van een heel aantal andere: nijd, grain- Oi sdiap, kwaadsprekerij . ougewettigd Van trou- n wen soms tegenover medeleerlingen of Jeeraars, g die dadelijk voor vijanden gehouden worden als d eene andere meening, misschien eene betere, a verdedigen. w ..Deze waarheid onthoude men, men door- ' d dringe er zich van : ,.Personen hobbon maar d belang met betrekking tôt do zaak. Deze is ri ailes." En gij vroeg-hoogmoedigen, naar-uw-eifren meening onfeilbaren, rukt uit uw geest h Hen wian, dat zonder u zaak iilijft 6teken. Der^eb'ike hoo<?moed is verderfeliik. n ,,Daaraan herkent men uit de or>rèe'hte liefde ' de echte : dat deze laatste zich zelf niet zoeH. , ~ ,,Onderzoekt thans uw geweten over al die ■ p un ten. ..Wat zijn er in onze Vlaamsche wereld reeds \ uitverkorenen nedergestort! Wat zijn er onder de jonge voormannen zelf afvalli'gen geworden. j Doch geen moed verloren. De vaandel s wap-peren nog. de .boom overleefde het vallen zijncr \ bladeren. De lijken in haar s'ohoot belette n hef, * schitteren der zee niet in het zonlicht. I)o I vergane grootheid van machtige schepen stuit | maal voor ons de zegetij aanspoelen zal. Up het kerkhof dat Vlaanderen voor eenige jaren was, vlecht gij, jongo mannen, ze-Te-kransen voor het feest van morgen en eei^t- ' daags rukt ge bmnen met slaande trom en wap-perend vaandel in de vervlaamschte Hoo-'è-school te Gent en een Vlaamsche Hoogeschool te i^euven. ' Dosfel heeft in tien trand van Dendermonda ailes verloren en woont daar nu op een Uaiae -J.lf' ïf' 111 Z'J'1 g®!A°oi'te5tad teruggekeerd schreef h.j na»r een vriènd: ,:Mijn huis en ha.ve Zijn gelieel verwoest! Maar, Goddani, zijn mijn idealen onaangetast gebloven'" „V1. N 'i Oe terugsiag van het geva! de Clercq en Jacob. Zo als liefc te venvachten iras heeft do maat-rcgel der Haveree regeering tegen do, Clercq en Jacob ook to Antvverpen 'n diepero inwer-Jçing geinad, <lan ivij over eem veertientai dagen, bljna onmiddelik nadat het hier bo Kenci wasj konden aanstippen. loen todi waren het do kreten der eerste verbazing en verontwaardiging. Men had zloh oier 1 algemeen nog niet genoegzaarn reken-sohap gegeren hoe ver die maatregel droeg, er, zeker had raen niet de tijd geèad, de logrése Iqn van zyne overtuiging _ dit voor dezee wier overtuiging Trei-kôlik logiese lijnen volgt met înaohtneniing dezer nieuwe invloed uit-oefenende kraeht, door te breken. Dit is nu ech/ter wel kunnen gebeuren* De korrespondent van de ...Nieuwe Courant" ee-waagde hier over m een brief die de ..Post" overgenomen heeft, Hij heeft, bizonder juist de redenerrag bij de wat wij wilJen noemen jjkaime leiders" gekenmerkt: mensen allen met persoonlike verantwoordelikheden. arnbte-naren en tamilievaders, enigzins vastzittende in n wa.t verouderde vlaamse beweging, die er allermunst aan denken aan vlaamstikgezindlieid te verzaken, maar ivat verwonderd en verbau-v/ej-eord s-taan dat hun eigen woord en voorbeeld zo aangœpoord heeft; steeds erkennende dat wij Jogies denken, maar vrezende ge- groeid als zij zijn in 'a tijd, toen zij geen leiders hadden om hun te dekken, als wij in L'ion, juist gevonden hebben — vrezende ze^' 'ik, voor hun eigen radikale gedaehten. „In dèn grond vei-wondert het niemand" zegt genoemdc kor-respondent, wel neen! Zij weteil ook wel dat mon van do regering niets auders verwat-h-ten moœt. Maar zij willen het ziohzelf niet bekennen. _ Typias is liiervoor het volgende: dat het juist een minister als de heer Poullet moest zijn die nog deu naam had ecnigszins v Jaamschgezmd te zijn", en zo maken zij zich zelve vnjs, of willen het en de Hollandem cil ons doen,_ dat^ zij nog aan het „enigszin.s vlaams-gesz-ind zijn van zekeren.. teenen welken mmi6ters toe zijn. Maar zij zijn Veel beter dan sij zich tonen. Op dezeai nu heeft 'het geval, tweeërlei ce-iverkt.Enkelen — dis van nu a.f ooi niet meer in rekening komeu — zeer enkelen, en dan nog i_nn de minsten heeft het doen terugsohnkkeii. lerug, zeg ik, maar och, zij hadden pas 'n ?nkel yoetjo op het pad gewaagd. Veel is er aan lien dan niet verloren. Dezo hée-ren waren iiamelik „re^ds" tôt de konkluzie' gekomen, dat wij niet moesten zwijgen nu. Zij lad den gemeend dat het nu geen groter kwaad mu kunnen dan vroeger, nu 't echter menons s, vinden zij 't beter maar zo te laten — tôt iet weer de ,,goeien ouden tijd" zal zijn. Om ach uit de listen te trekken, waarin zij zioh yoch gepakt voelen, geven zij als hunne mee-nng te kennen, dat de regeering de Gercq ■n Jacob wel na den oorlog zal terugroepen' 5chrander gevonden, he? _ En bedenkt, zij çeloven wat zij zeggen. O candida innocentia. kVie zou er zich kwaad kunnen in maken. Aan /laamse beweging doen is, ailes goed bedacht, n mi nder kosteîik en schadelik vermaak dan net de duiven spelen. — Maar in oorlogstijd ,moogde-geen-een van de twee" doen. Het is edhter ver van ons, dezen op eene îjn te plaatsen met onze oudere vrienden — lie, dat mag ik wel eens zeggen, niet waar >esto heeren, hirn jonge vrienden nog al ge-nakkelik vergeten. — Dezen ziju wel niet^zo •er gegaan, dat zij ,.de houding van dezo ►eido voormannen als het begin van een nieuwo aze en de ontwikkeling der vlaamsche bewe-;mg, zijn gaan beschouwen, als de korrespori-lent . C. schreef en wij verhoopten — jam-aer, ja, maar t helpt niet de waarfieid te ver-loemen — maar het is zeker dat zij nauwkeu-iger over bestuurlike 6cheiding zijn gaan na* lénken, en dat hun opvatting bien-an, zij wa-en er reeds vroeger principieel voor, radikaler 5 geworden. Zij zijn zich meer bewust dat zij eten, want geweten hebben zij het steeds, tat het meer moet zijn dan 'n simpele maat* •egel van het Belgies bestuur, dat het moet ■orden verkregen en door.gevoerd door een egen de regeering opwcgende macht. Let wel ier zijn zij voor zichzelf van overtuigd. Ak-ief optreden en voorgaan mogen wij van hen iet verwa-chten in dezen tijd ; de laatsten op 'ien wij mogen rekenen hoi>ben zich ter gele-enheid van het incident De Glercq geuit, wat ut, zult gij zeggen, heeft het dan. Dit: lo. I>at zij zelf, die, ook dater nog onze laamse intellectuel e groep mee zullen vor-îen, gene reaktionnaire, ook niet principieel ^actionnaire kraohten zullen ziin, 2o dat zij, 3ns de strijd gewonnen, invloed op de massa iillen kunnen uitoefenen, al is het dan maar " oor hun niet verzetten, wat bij hen. di° als e leiders aanzien worden, maatgevend zal ijn. 't Is weinig, maar toch iet6! Wij spraken zoeven over dezen die zich nu erklaarden. Bij deze enkele is de reaktie zui-2r geweest. Zij hebben werkelik getoond dat : in hen een nieuwe faze aangeibrolcen was, en ?bben de noodzakelikbnd ingezien naar den ieuwen gemoedstoestand te handelen. Wij be-roeten hen, als 'n versterking vau liet aantal ?r bewust voorgaanclen. Wij,. uitersllinkson, Is men ons — m. i. goed typerend noemt, eten wel, dat het niet direkt onze mening iV ie zij staven ; maar ,,de daad is lofbaar". Hij ie zijn overtuiging uiten durft heeft hot -cht erop, dat wij haar eerbiedigen. Laat ons vt niet vergeten, bewust dat deze dapper-eër-ken, onze lofrika zullen leeren inzien. ',T^,.0.rvI1 over de andere Flarr-'-nganteU ilieu's. (VL F ) ^iaandeferss dsep vern®det*rfe c*" c'e i, ft*ag©n dad©n5 maar geen w©©ir«ten.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Amsterdam van 1900 tot 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes