De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad

1729 0
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 03 Juni. De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/183416tz1p/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

«^.•ste Jaargang N°. 123 Donaerdag 3 JunI 1915 S Cents DEVLAAMSCHE STEM - A LGEiMEEN -= 1 BELG1SCH DAGBLAû •EENQPvACHT MAAKT MACHTl ^dwQTÎp NiET VERCAfiNlM "^SACTIEBUREEL! KALVERSTRAAT 64, AMSTERDAM. — TELEFOON Ho. 9922 Noord. De Vlâamsche Stem verschijnt ie Amsterdam elken dag des morgens m vier bladzljden. Abonnementsprys b\j vooruitbetaling : Voor Holland en België per jaar / 6.50 — per kwartaal / 1.75 — per maancl f 0.75. Vocr Kngeland, Frankrijk en buitenland dezelfde pryzen. met ver-hooging van verzendingskosten (2^ cent per nummer). Hooidopsteiien s Mr. ALBERIK DESWARTE Opstolraail s CYRIEL BUYSSE — RENE DE CLERCQ — ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEMENT EN vende men zich. tôt de Administrais van het blad. KALVERSTRAAT 64, AMSTERDAM. — Tel. N. 9922. Voor AANKONDIGINGEN wende men zich tôt de Administrais van de VLAAMSCHE STEMs Kalverstraat 64, Amsterdam. — Tel. N. 9922. ADVERTENTIES; 20 Cents per regel. UBESVERAIDERII6. onze Kantoren, zljn wegens uitbrelding, over gebracht naar de Kalverstraat 64, Amsterdam. ^KORTE INHOUD la b 1 a d » ij d e : isn onze eigen kunst, de ©er! — Frans van Cam-claert. < * De Parijsche Jau Klaassen. Kleine Krouiek. Do Vluchtoorden. U bladzij de: Bit liet'Vaderlaud. Achtcr do Vuurlinie. On* Belgisch' Belang. Unte («)• - Cyricl Buyssc. Jiblidzij de: Ds Europeesche Oorlog. Brieven uit Amerika. Telegramiïien en .Berichten. Ingraonden Stukken. 4e bladzij de: fesloten Pennetwist. Voor de Uitgewekenen. Officielle li.jst van Belgische soldaten, krygs-gevangen in Duitschland. (5). iai cnie eigen kunst, de eer! Ma der Redactie. — Onderstqand stuk van onzen hooggeschatten medewerker, Volhvert(g enwoordiger Mr. Frans van Cauwelaert, gewerd ons vôôr, maar plaatscii irj nu het weldadigheidsfeest van de A m -tterdmsehe ajdeeling van het ,,Aationaal Comité voor Steun en Voeding". ï ôôr het fétît- vÀlden wij ons ook de meest. geviet-ùjdc principicele kritièfc ontzeggeny infe-ytndecl tôt aile medewerking besloten, waar kt.gaat orri het. verschaffen van voeding Uetding aan ongeveer 1.500.000 in hun knd vertàev'ende Belgen, die aan het aller-noodiystc ge.breh lijdén. Nu echter de vol-<]mde hritiek aaji het- doel niet meer scha-dfn fan, is het ons een Ylaamsche plicjit, ht Huk in te lasschen, in de h ooy> dat de ml: in dr toekomst■ wel terdege zal her-dccht worden. H ac.r wé% ont gezegde redenen, het stiik thçhts eerst ml jjlàatsen, zijn ive over-h'îgd nldvs in over een stemming te. hande-hn-met de beweegredenen van Mr. Van Cau'weldert self. De Amsterdamsclie afdeeling van ons Nationaal Comité voor steun en voeding op 2 Juni een groot liefcladigheidsfeesb inrichten ten voordeele van ons noodlijdende landgenooten in België. Mijne zegen over het goede werk. Kunst voor weldadiglieid 1? gewijde kunst en ik wenscb dat een ri] ke opbrengst de toewijding van kunstenaars en i^stinrichters moge beloonen. Maar... waarom weer op liet feestpro-Sram zooveel uitheemsch werk 1 Op één stuk Jla- is geheel het muzikaal program buiten- landsch. Ik laat de muzikale waarde van de op te voeren stukken volkomen buiten sprake. I ^ zijn smaak bekouden; de meeste ^r gekozen aria's hebben hun populariteit. , ar daar zit het hem niet. Mij doet het leed> en innig leed, dat door de organisato-ren van kunstavonden, voor onze nationale weleinden, onze eigene nationale kunst zoo weuiig naar voren wordt gebracht. Het hin-er(ie mij reeds in liooge mate op het voor et overige zoo schitterende feest, dat op 3 Konings verjaringsfeest in Den Ha<ig iiigericht. En nu treft me weer die-e »de onaangename gewaarwording bij het ®verlezen van het program van liet Amster-a^ch liefdadigheidsfeest van 2 Juni. Jn wij dan zoo ami aan toonkunste-î1^ars' ^at wij ons eigen geluid niet mogen a,n v®rnemen 1 Of is het waar dat wij IL rno(^erno tconkunstenaars hebben, o* "€ roem door de geheele wereld zijn *J>aan? Laten wij ze dan ook ver?chijnen in°j ons en °nze Nederlandsche vrienden, , 6ze ure van vaderlandssche beproeving. ^ z,^n ontroerende stem van liet land, .^e wonderbare steden- en natuur-laat ^ lieve gelaat waren. Het ge-Laat^li^^^n^en, niaar het geluid is gaaf, Van spreken met Benoit van vrijlieid, ZulVft T ' vau grootsche burgerdeugd ! at*j •muziek zal ons meer verschaffen clan Vli** a^een, de afleiding van spelende zij ron^°m ons hoofd bij zonnig weer, R0(,iaa1 0118 ^iden binnen de steden van vaarn( Wl ^aro^us> terug naar het land bii ^Un 200 sterk wordt geleden en tiue •'NéderJandsche toehoorders de ach-crbterken voor ons volk en het ge-yaq het onberejen^aar. verlies dat de beschaving in het algemee: en de groot-Nederlandsche kunst in het bij zonder zou lijden wanneer België zijn vrij heid, en in zijn vrijlieid zijn eigen kuns moest zien oudergaan. Laten wij daaroin geene gelegenheic voorbij gaan om den luister van ons lanc te vertoonen, om ons eigen scheppingswerl voor de oogen uit te stallen. Het helpt niel te zeggen dat er eenige moeilijkheden zou-den te overwinnen zijn bij de orgariisatie dat de krachten niet zoo dicht bij de liand zijn om nationale muziek ten gehoore te brengen. Krachten zijn er, en zij zijn te krijgen, maar men moet zoeken in de goede richting. Het geldt hier in mijne oogen een prin-ciepskwestie. Het gaat om «en stuk van ons nationale eer, en dus van ons hoogste be-lang. Laten wij streng zijn tegenover ons zelf. FRANS VAN CAUWELAERT. | c De Parijsche Jan Klaassen. We spraken onlangs van de Amsterdamsclie poppenkast. Hier is wat nieuws van de Fransche ,,Guignols", zooals we ze allen hebben gezien, op de Champs Elysées bijv., onder de prachtige boomen van de heerlijke en unieke laan. De allerjongste Parijzenaar-tjes hebben hun stem in hot oorlogskoor laten klinken. Ze doen het op hùn manier; ge-lukkig zijn ze op hun eigen kinderlijk ter-rein gebleven. Ze hebben van de Parijsche poppenkast-bazen geëischt, dat dezen een radicale wijzi-ging zouden brengen in hun tableau de la troupe. Als bevel uit den kindermond heeft het zesjarige Parijsche poppenkast-publiek den eisch gesteld, dat voortaan de hoofdper-soon uit het poppenkast-spel van naam zou veranderen. De Fransche Guillaume — alias onze Jan Klaassen ! — zal derhalve onder een nieuwen naam op de planken van de Fransche guignols 4verschijnen. Ilij zal even dwaas en krom mogen doen; hij zal den aard van zijn fratsen en grollen niet behoeven te wijzigen; irij mag even brutaal en spotziek optreden; hij mag gulzig en nieuwsgierig, schreeuwe-rig en vechtlustig, bazig en overmoedig zich gedragen als weleer, — slechts wil men hem niet meer met zijn traditioneelen bijnaam van ,,Guillaume'' hooren betitelen. Uit neutrale kieschheid verzwijg ik hier liever waarom de Parijsche poppenkast-toe-schouwcrs deze naams-verandering hebben geëischt. Doch de Parijsche jeugd krijgt haar zin. Op het vierkante plein, dat bekend staat als de Place Marigny, waar de poppenkasten liefst hun vertooningen komen geven, heeft men dezer dagen de verandering al kunnen constateeren. Guillaume — exit ! Maar de Fransche Jan Klaassen heeft meteen zijn rentrée-en-scène gehouden, onder den nieuwen tooneelnaam van Gringalet. En ook zijn bloedverwanten op de pop- fjenkast-planken — Gros-Guillaume, Guil-aumet en Guillaumette — zullen voortaan den nieuwen familie-naam aanvaarden van Gros Gringalet, Griugalemet en Gringale-mette ! De heele Fransche famille van onzen Jan Klaassen is daar tegelijk lierdoopt. En de nieuwe naam is meteen populair geworden. In dezen tijd past jong en oud zich mak-kclijk aan; men went vlug aan nieuwe din-gen, aan nieuwe woorden, aan nieuwe nàmen. Griiïgalet is een actueele naam bqvendien. In het begin van den oorlog noemden de Duitsclie soldaten spottenderwijs hun Fransche tegenstanders met den naam van Gringalets.De Parijsche jeugd heeft het spotwoord overgenomen, — zoo ongeveer als onze voor-ouders indertijd het scheldwoord Geuzen aanvaarddcn Gringalet lijkt een prachtige poppenkast-naam ; Gringalet klinkt zelfs poppenkast-aclitiger dan het vroegere Guillaume. De Fransche kinderen — leur âge est sans pitié — hebben niet langer willeu luisteren naar de malligheicl van een Jan Klaassen, die den in Fransche ooren onsvmpathiek klinkenden naam droeg van Guillaume. Hun wensch is bevel. Poppe nkast- Gu i 1 ^ n nie is dood!.... Leve Poppenkast-Gringalet ! !■—Ri--. Zie onze telegrammen en SaatsfeSegerbenchfcn ijp de derde bladzijde Kiene Kroniek. Aan enzs Abonné's. [ Nu, wij de drukte van onze vcrhvÀzing [ e&nigszins achter den rug hebben, deelcn wij onzen geachten lezers mede dat wij onze-, vcrzamelingen samengestcld en volledig ge-maakt heben. Zj die om hunne verzame-ling van ,,De Vlaanischc Stem" in orde te brengen, de- hun ontbrehende nummers zouden willen bijkoopen, worden vriend-e-lijh verzocht zich te wend.cn tôt onze administra tie} Kalverstraat 64, Amsterdam, telefoon Noord 9922. De verslijtmg van het Duitsche leger. Het volgende staat in ,,Le Journal" te lezen : ,,De militaire waarde van sommige een-heden van het Duitsche le ger scliijnt snel te minderen. Daar de verliezen aanzienlijk zijn geweest, heeft men de leegte moeten vullen met niannen, die tevoren nooit eenigen militai ren dienst hadden verricht. ^..E<?n compagnie, die in het begin van Àpril 170 man telde, is in de eerste dagen van Mei teruggebraeht tôt 14. Haastig werd een Ver-sterking uit het in België gelegen rekruten-dépôt gevraagd en 75 man werden aan do compagnie toegevoegd. , ,,Op 11 krijgsgevangenen, tôt de compagnie behoorend, maakten 10 deel uit van dio ver-sterking. Zij zijn allen van den niet onder-richten Landsturm. Een Jiunner is 20 jaar oud, de anderen wisselen tussclien 2(> en 32 jaar. Allen waren zij tevoren af^ekeurd geworden wegens borstkwaal, hartziekte, algo-meene zwakte, huidziekte of oogontsteking/ ..Begin Maart ingelijfd bij het dépôt van hun regiment, kwamen zij begin Mei te Gent aan. Hun militair onderricht is allerbeknopst geweest. Zij waren onder do orders van be-jaarde onderofficieren of officieren, die nièt de minste ervaring van den huidigen oorlog hadden en zich weinig moeite gaven. ,,Do best onderrichten onder do krijgsgevangenen hadden slechts tweemaal loopgraven doorkruist. Twee hunner hadden nooit hun schop gebruikt. ..De schietoefeningen zijn evenmin verzorgd geweest. De meesten zijn slechts drie keer op de schietbaan geweest. Zij hebben nooit met de bajonct op geschoten. ,,Toen het noodig was aanvullingsmanscTiap-pen te kiezen, liet een kapitein eenige bewe-gingen van wapenbehandeling .uitvoeren. Zij, die 't er h'et minst slecht afbrachten, werden gekozen. ,,Slechts één onder de krijgsgevangenen heeft werkelijk het a an zien van een solda-at. Het is een ,,Gefreiter" in België, sinds Novemljer. Hij verklaart niet in staat te zijn om ook maar het geringsto te lialen uit d© nieuwe re-kruten, die zich niet eens knnnen beschutten. ,,Den 15den Mei in do eerste linie aangeko-men, werden zij onmiddellijk onder het vuur van onze artillerie genomen en dadelijk gede-moraliseerd. Deze demoralisatio uit zich in hun gesprekken. Zij betoonen niet slechts ont-moediging, docli een wwen haat tegen degenen die lien onder dergelijke omstandigheden ten 6t.rijde hebben gezonden. Hun onderricht, zeggen zij, is lieel jammerlijk („ganz miserabel") geweest; men heeft h'en slechts in de vuur-linie geplaatst om lien te doen cïooden; zij zijn niets dan kanonnenvleesch (..Kanonenfiit-ter")."Het is wel een kenschetsend en vaag tee-ken, dat de Duitschers, tôt voor kort de eerste militaire natie ter wereld, thans reeds milita-ristisch zoo is afgetakeld. Hoe zei Môrike liet ook weer : Bin jung gewesen T nd abt geworden. Oudje zal gauw voorgoed rust moeten ne-menDe haat tegen de Duitschers in Amerika. De dagbladen der Vereenigde Staten deelen ons mede, dat Duitsche dienstboden te New-York en in vele andere steden bijna geen be-, trekkiifgen meer kunnen krijgen. Ook in do gewone vakken doet dit verschijnsel zich voor. PTet resultaat daarvan is geweest, dat de New-Yorksche Duitschers zich in groote getale naar Chicago begeven, waar zij talrijke landgenooteni vinden, die lien nog wat kunnen voorthelpen. Editer scliijnt ook daar de meerderlieid der in-woners fol ant-Dutiscli. Bij een recente verkie-zing voor het burgemeesterscliap aldaar was een der candidaten een zekere lieer Sweitzer. Diens aanliangers wekten do Duitsche kiezers in Chicago op om op hun candidaat te steinmen want ..iedere stem voor S. was een stem voor liet (Duitsche) vaderland.'' Met mocht echter niet baten. Do tegencan-didaat, William Haie Thompson werd met grooter meerderlieid gekozen dan eenig burge-meester van Chicago voor hem, n.l. 119,000 stemmen. De ambulante Von Hindenburg. Een telegram uit Rome meldt, dat, volgens een bericht uit Lugano, de Duitsche pers aan-kondigt, dat het Oostenrijksch-Duitsche leger, dat aan do Italiaanscho grens zal vecliton, aangevoerd zal worden door maarsclialk Von Hindenburg. De truc van Von Hindenburg als ambulante vogelverschrikker is wat al te doorzichtig geworden en zoù .overigens, zelfs indien het bericht waar was, geen Italiaaij sclirik aanjagen. Het Russische leger is immers nog altijdi maar niet ia de pan gehakjw Voor onze gevangenen. Ten e'mdc het noodig e geld bijec.n te brengen om levensmiddelên en klecdingstukken, in groote hoevee.lheid, 7ia/xr onze krijgsgevangenen in Duitschlamd te kunnen zend.cn, en daar hun deerviswekkenden toestand te verlichtcn, werd er te 3s-Gravenhage — zooals we reeds mcldden — eene sectie gesticht van het weder-landscji • icerk voor gekwetsten en krijgsgevangenen. ' ■ Il ij bevelen dit werk ten vxirmstc onzen vrienden aan. Op verzoek van het comiteit, zvllen ire de gif ten van onze lezers voor dit hoogstnoodig werk met gretigheid aanvaarden, in ons blad vcrmeldcn en aan het bcstuur over• drageii. De landbouw in Frankrijk. D. Zolla schrijft in ,,La Revue générale des Sciences" : ,,Wrj zijn dus optimistisch en het kost ons weinig, het te erkennen. . Moet dat vertrou-wcn geschokt worden, waar het onzen aan-staanden oogst geldt? De twijfel en de onge-rustheid zijn hier lieel natuurlijk, want de mo-bilisatie eenerzijd's en de leveringen van be-spanningen anderzijds hebben de gereedipaking der velden en .h'et za<aien bizonder bemoeilijkt. Dat is waar, maar men moet rekening houden mot de ontplooide energie van allen, die op onze velden blijven. ,,Twee voorbeelden zijn voldoende om het to bewijzen : .De oorlogsverklaring is het maaien van onzo graangewa&sen en het binnenhalen der millioe-nen garven, op te bregen in schuren of onder de molens te brengen, voorafgegaan of kort daarop gevolgd. ^,Deze onmetelijken arbeid, die zich moest uitstrekken over 14,000,000 hectaren, is niet-temin op uitnemende wijze volbracht geworden. Het dorschen is regelmatig geschied, daar het graan nooit ontbroken heeft. ,,Over een uitgestrektheid van 1.800,000 hectare hebben de wijngaardeniers de druif ge-sneden, een fijne- taak, die snel volbracht moet worden, en de wijnbereiding, die niet zou kunnen worden uitgesteld, heeît 61 millioen hec-toliter opgebracïit ! Het gebrek aan handen-arbeid is dus zekor een geducht bezwaar. doch een bezwaar. waarover onze^ernstige lanâlieden gezegevieid hebl>en. ..De jaarlijkschc laudbouwopbrengst verte-genwoordigt een waarde van twaolf milliard francs en constitueert stellig meer dan het derde deel van de algeheele opbrengst onzer werkzaamlieid in al heiir vertakkingen en onder al heur verrichtingen. Het is een groot geluk, dat onze voortbrengingskra-cht in dat op-zichtgaaf is gebleven. Dat is, er valt niet aan te twijfelén, een zekerheid en een kraclit." De beteekenis van de Italiaansche intervent je. Hilaire Belloe zegt in een beschouwing in ,,Land and "Water" over het bovenstaande on-derwerp, dat de Italiaansche troepen, die het eerste offensief uitvoeren, een Oostenrijksch loger van 400,000 man of 10 }egerkorpsen tôt zich moeten trekken, die dus aan andere fron-ten moeten worden onttrokken. Hilaire Belloc zegt ,verder, dat de eenige manier om resulta-ten te bereiken zal zijn, de zware artillerie te concentreeren. De Italiaansche regeering heeft een langen termijn geluid voor de fabrikage van zwaar geschut. De Italiaansche ingenieur zijn de beste van de gansche wereld en de industrieele productie die in het Noorden van het land kan worden bereikt, is ontzaglijk. Turksch-Duitsche twisten. Er zijn, beriôht men uit Athene, weêr ern-sti^e oneenighe<len geweest tussclien Turksclie soldaten en Duitsche officieren. Turksclie krijgsgevangenen hebben Engel-sclie officieren geleid in de loopgiaven, waar zij , liun Duitsche officieren, doorpriemd van bajonetsteken, hebben laten zien. De operaties der geallieerdeu zetten zich methodisch voort en worden met voorzichtig-heid geleid, want ze zijn zeer bezwaarlijk ge-worden door de moeilijkheden van het terrein. Buitendien is de vijandelijke artillerie, op sommige hoogtcn geplaatst — zooals die van Crinthia —, gevaarlijk en geducht voor de aan-vallers, dio overigens maatregelen nemen om den sterksten tegenstand der Turken te bre-ken.Er zullen wel meer ruzies tusschen de Turken en de Duitschers plaats hebben, want die Islamietcn wensclien geen verandering te brengen in de rango'rde Allah, Mahomet, de Soel-tan, Enver Pasja en Wilhelm, terwijl van Duitsche zijde getracht wordt, Hohenzollern ook in Turkije bovenaan te stellen. De blokkads van Duitschland. De ,,H;ivre-Eclair:' schiijft: ,,Het is zeker, dat de twee keizerrijken van het centrum spoedig slechts door de mazen der Nederlandsche en Scandinavische gronzen de noodigo voortbrengselen voor hun voeding en voor de bereiding der v/apens kunnen ontvan-gen, want lia Italië zal Iloemenië meegesleept worden in de verplichtingen der blolckade. En al do Roemeensckc petroleum zal opliouden, als smokkelwaar in te komen om dé auto's der twee fronten, de Duitsche vliegmachines en tôt zelfs de luchtschepen van den ouden stakker Zeppelin te voeden, ÂVié weet echter of de razend knappe Duit-^che geleeiden ten slotto niet wapens van strôohalmen, benzine van slootwater en \ oedsel uit stinkgaçsen zullen vermogen te bereiden? De wonderen zijn de wereld nog niet uit en het Duitsche intellect — zij zeggQii het zçlf — is onbegveusd, De Viiichtoorden. Conclusie van de reeks artikelen over ,,De Vluchtkampen", verschenen in de ,,Nieuwe Amsterdammer" van 27 Maart—24 April. Ondanks de officieelo verklaring in Dec. 1.1. van Min. Cort van der Linden, dat huisvesting van Belgen bij particulieren onder toezicht van de comité's voorkeur verdient boven plaateing in kampen en dat rijkesteun voor die verzor-ging verkrijgbaar is (zie no. 1 van dit blad), zijn gedurende de laatste 4 maanden de groote vluchtoorden meer en meer bejrolkt geworden. Dit is toe te sclirijven: lo. aan militaire overwegingen, die o. a. de zuidelijke provinciën van armlastige Belgen, voor zoaver niet door particulieren gesteund, hebl>en doen ontruimen (alleen kamp Uden is gebleven : Bergen-op-Zoom ingedeeld); 2o. aan het feit, dat vele gemeenten zelf gewenscht hebben zich van hun vluchtelingen te ontdoen. Oorzaken daarvan zijn, dat in bruikleen gegeven gebouwen weder voor vroegere bestemniing werden opgeëischt ; dat de particulier© liefdadigheid verslapt, zoo-wel wat werk als wat financieele krackt be-treft. \ elen die den geheelen winter hun tijd gaven voor do Belgen, voelen zich allengs tôt andere bézigheid geroepen. En waar de finan-ciën te kort schieten, springt de regeering niet daadwerkelijk bij om de verspreide huisvesting der vluchtelingen in stand te houden, laat staan deze te bevorderen. Wel bestant te Amsterdam een bemidde-lingsbureau ((Heerengracht 305) dat nog vele Belgen aan huisvesting helpt en rijksvergoe-ding doet toekomen van / 0~35 p.p. en f 0.70 yoor^meor ontwikkélden, die me^ oordeclt niet in één der vluchtoorden thans te behooren, of voor lien, die chronische zieken onder hun naaste verwanten hebben. Doch het wil ons voorkomen, dat de regeering inderdaad er de voorkeur aan geeft de door haar gesteunde lîelgen in de \luchtoorden samen te brengen en dit lioofdzakelijk ter wille van de zuinigheid. De vluchtelingen zelf zijn de vrees voor het kampleven nog niet te boven. Voor de keus gesteld, feeeren zij vaak liever naar hun land terug, dan zich naar één der ooncentratie-kampen te begeven. Want de angst voor Nun-speet heeft zich uitgebreid tôt een algemeen wantrouwen tegen ailes wat vluchtoord is. Geen wonder. Niet «alleen waren de levensvoorwaar-den in dat eerste vluclitelingenkamp aanvan-kelijk allerongunstigst, niaar lwvendien was de overplaatsing daarheen een strafmaatregel, toe-gepast op de z.g.n. ..lastige elementen". Reeds spoedig evenwel werden menschen van wie niets andere te zeggen viel dan dat ze vervuild en arm waren, ook naar Nunspeet overgebracht en nog later zeer behoorlijke gezinnen even-eens, die allen daar leven moesten onder dezelfde strenge bewaking, die men noodig oor-deelde voor de eerste zondaren. En ofscliooir dit vluchtoord langzamerhand wel enorm veel verbeterd is, blijft liet toch door zijn geschiedenis eigenaardige nadeelen beliou-den. Het ware daarom verstandiger geweest indien men weliswaar de bannelingen daar van danaanvang af hygiënisch beter \ erzorgd liad, maar verder het kamp te Nunspeet uitsluitend voor de lastige elementen liad gelaten in te.gen-stelling met de overige vluchtoorden. Het zou dan zijn nut hebben gehad als aansporing tôt meer maatschappelijk gedrag en zou niet bij voorba.at de overplaatsing ook naar andere concentratieoorden hebben gevreesd en ver-dacht gemaakt. Docli de overplaatsing naar een vluchtoord nog steeds in 't algemeen als een ramp te be-schouwen, getuigt van onbekendheid met den tegenwoordigen toestand en met de plannen voor de naaste toekomst. Want de vluchtoorden voldoen . aan hygiënische eischen beter dan menig voor Belgen ingericht stadsgebouw. Men denke b.Av. aan het duistere, tochtige pakhuis, waar te Amersfoort een deel der vrouwen van Belgische geïnterneerden zijn ondergebracht met liare kinderen, voor de laatste althâns een absoluut ongeschikte woning. (Deze vrouwen blijven liefst in de buurt van hunne echtgenoo-ten. Waarom zorgt de regeeerihg nu niet voor een paar liohoorlijke barakken daar ter plaatso?) Zoo vérschillend aïs het lot der vrouwen en kinderen te Amersfoort is, want er zijn daar ook. die met hun tienen genoegelijk frissclie huisjes bewonen, waarvoor ze een kleiniglieid betalen, evenzoo A-erschillend is in vele andere gemeenten 't leven van den onvermogenden Belg. De een heeft het door toevallige plaatse-lijke omstandigheden goed, de andere slecht en zoo blijft het; van belangrijke verbetering in hun doellooos bestaan verneemt men niet meer. Daarentegen wordt het verblijf in de groote vluchtoorden gestadig aan gezonder en gezel-ligcr gemaakt. Doch, dat ondanks dergelijke ver beter ingon de klaclit'en der kampbewoners vooreerst nog wel zullen aajuhouden, men verwachte niet anders. Want het is uitgesloten dat hun een volle-dige vergoeding zou kunnen worden gegeven voor wat zij missen en praktisch komt dit neer-voor de klasse Belgen dié grootendeels de kampen bewoont, om tevreden of ook maar dank-baar tezijn. De meesten hunner missen de ontwikkeling, dio noodig is om zich aan vrcemde toestanden (en hoe vreemd zijn de hunne!) aan te passen. Ook kunnen zij de eigenlijke oorzaak van hun ellendo niet in 't oog houden, en beseffen niets van de moeilijkheden waarin ons land zich be-vindt. Wat hun hier hindert, verwijten zij den Hollanders. Daarom i3 de ontevredenlieid der vluchtelingen niet zoo maar als maatstaf aan te nemen ter beoordeeling hunner . mate-rieelo levensomstandigheden, echter nog min-der omgekeerd als wapen tegen henzelf te JVÏ9 jicli d-OPE p#dââsî)aarlieiij dei; Belgen laat vorbitoron (en de^ulken zijn er velon) is dan ook zekerlijk niet dp weg de nioeilijke Traagstukken van do vliicktelmgen-verzorging op te lossen, Jîe nder l>eîangriikste daarvan is de arbeidsregeling. Het behoeft geen betoog dat aan voedintr en aan algemeene hygiëne de lioogste eischen moeten worden gesteld. Dat is, het spreekt vanzelf, de noodzakelijke grondslag voor een goede verzorgmg. Echter is de oplossing; va jihet arbeidsprobleem pas eon werkelijke veiandering u de stemming der vluchtelingen te venvachten. En het zijn de groote heide-con-ceiitratiekampen die de beste kans hebben in dezen tôt bevredigende resultaten te leiden. Veel is or met de woorden. ,.gasten" en ,,gastvnjheid ' met betrekking tôt de ons land îngedreven naburen gesold. »iwt'îzijn \e gedwongen geweest in alleilei onhygienischa toestanden weken en maandenlang to leven, wèl zijn ze onder mili-taire bewaking gesteld enz.; maar vroeg jnen ol Zij met genoodzaakt werden te werken, dan heetten ze ,,onze gasten", dio wij met g«ne° tv6 arbeid konden dwingen. ondô!lm^ahfiCMi'? VanT "Sasten'> is volkomen ondoelmntig gebleken. Immers de toestand was a te ongewoon Bovendien, «ie zelf do zedelijke verplichtmg die het gast-zijn oj>legt niet voelt, en van de meest onontwikkeldeu uit een voik is toch met anders te verwachten, — die moet nol geleid worden tôt een leefwiize dra-gelijk voor hemzelf en niet te zeer storend \oor eigen huishouding. Er bestaat dan ook slechts ééne verplichtinc tegenover den vluchtoKng. n.l. een humanf behandehng. En zou daartoe misschien do ar-beidsnoodaaa kniet behoorcn? Wij meenen iuist in de ecnito plaats, want het leven oc gàven, zonder eenige eige npraestatie, is àl te derno-raliseerend en leidt noodwendig tôt hopeloozo înzinkmg van énergie. Echter kan arbeids-Cinang niet bestaan zonder arbeidsvoor^ieniiiE d!lt ls bet groote praktfsche bezwaar ■ er is nog geen werk voor allen. Maar or moet hun werk verschaft worden, 11 il onze vliichtelmgenzorg niet lialf werk blijven. De arbeid moet zoodra mogelijk het mid-den worden, ivaardoor de Belg in zijn levens-onderhoud voorzien kan; aïthans moét liii zich genoodzaakt vinden te « erken voor ailes, wat boven het hoog noodige is, zooals nieuwe klee-dmg, genietingen, zelfs gezinskamerties enz. kortom voor al die zaken, wier gémis of ver-waarloozing geen gevaar voor de genieenschap opleveren b.v. door 't sclieppen van onbvgiëni-sche toestanden. Het liefst natuurlijk ve'rschaf. te mon hem zijn werk buiten onze' maatschap. pij om. Ofschoon, indien er slechts streng teeen geuaakt wordt, dat de Belg niet beneden de gewone loonen werkt, de eoncurrentie voor onze arbeidcrs zoo n groot gevaar niet zijn zal. De heidekampen éditer zullen de concurrentiemoei-lijkneden het zekerst vermijden kunnen- het terrein /.elf opent er allerlei arbeidsmogeliik. Jieid. Betaling met bons, zooals te Uden ge-schiedt, maar dan ruimer, lijkt ons de beste methode, daar op die wijze elke vergelijking met de gewone maatschappij vervalt en bovendien de klip omzeild wordt, dat de ver-dienste aan drank of nuttelooze waar verdaan wordt. Zoo goed als de scholen voldoende puimte bieden moeten, dat schoolplicht kan worden doorgevoerd, zoo goed als de badgelegenheden van dieu aard moeten zijn, dat men elke kamp-bewoner verp'lichten kan tôt geregekl baden, even noodzakelijk moet ook de arbeidsmogelijk-heid zoover worden uitgebreid, dat werken ieder tôt een plicht kan worden gesteld. a'ar blijft intusschen de uitvoering van het reeds vel emaanden geleden aangekondigdo plan, tôt het-laten bouwen van verplaatsbare houten huizen door en voor de Belgen zelf, het laten vervaardigen van allerlei huisraad om later mee to nemen ? Wat behalve de werkeloosheid in aile vluclit-oorden treft, is het gebrek aan voldoend leidend toezic;ht, het gebrek aan vertrouwelijk contact tusschen vluchtéling en kampbestuur. De directies zijn overladen met werk, zoodat het onmiddellijk toezicht meestal uitsluitend berust bij Belgen, die slechts weinig of niets boven hun lotgenooten uitsteken en bij maréchaussées. Di ingcnd is de bolioefte aan be-scliaafde, toegewijde p'ersonen, Belgen of Hollanders, om in dagelijkschen omgang het ver-trouwen van den vluchteliiig te winnen ert zijn werkelijke nooden te leeren kennen. (De veelvuldige klachten over ondoelmatige distri-butie van voedsel en kleeding en over misbruik en bedrog der Belgen, wijzen o.a. duidelijk op die leemte.) Ligt hier geen arbeidsveld voor do Holland-sche vrouwen die ernstig wensclien en bekwaam zijn ,,socia«al werk" te doen? Want vooral vrouwelijko zorg en leiding ontbreekt in do concentratiekampen. De meening, dat zorgvuldig vermeden moet worden den vluchtéling meer te geven dan hij gewend was in eigen land, berust op zelf bedrog. Zou men dan misschien de levensstandaard der amste Belgen als maatstaf willen laten gelden? Er zijn ten onzent ook, die oordeelen dat voor do uitgewekenen meer dan genoeg gedaan is, daar toch onze eigen landgenooten niet eens allen hebben wat gene hier genieten. Die zoo spreken, vermoeden waarschijnlijk niet, welk een zelfbeschuldiging zij onbewust uiten. Wie meehelpt den onvermogenden nabuur een zoo goed mogelijk bestaan te geven, zal niet langer blijven dulden dat eigen landgenooten in grooter ontbering rortleven. Daarom is het zeker dat een huniane verzorging van den vreemdeling ons eigen proletariaat ten goede komen zal. D. 35. v. R, t. M* Ç.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De Vlaamsche stem: algemeen Belgisch dagblad behorende tot de categorie Oorlogspers. Uitgegeven in Amsterdam van 1900 tot 1916.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes