HET NIEUWS VEN DE WEEK Kristen Algemeen en Letterkundig VOLKSBLAD Brievea, pakken en al wat het blad betreft, ge- lieve me» te sturen, voor Dinsdag avond, aan Het ! r* u. ^ AANKONDIQINGEN : Nieuws van de Week. Ninove Straat, 21, Halle. tjCSLlIllI" 011 OOSLÊl * w, ■ , „ _ , • Kleme mnoHskens, de 3 regels, 75 cenUemen.— Yerkoo- Medewerkers, buiten de redaktie, blijven ki« « , pingen en handelsreklamen, prijzen volgens dunr en verantwoordelijk voor hetteen zij schrijven. — HALLE. 21. N IFlOVe Straa.t ,, ■ , , , _ . , . Ongeteekende stukken worden niet opjfeBomea, " groot le. Ailes in te zenden tegen Dondtrdag morgend. KERSTMIS 11b tU Hoog de Harten ! Kerstmis ! De wondere dag, het groote kristelijke feest, het-koude Winterfeest met vvarrae kindervreugde, de witte dag van vre-de en liefde. Kerstmis : de klokken in 't holle va» den •acht, de oude kerstliedjes, de urenlange ^erstyertelseltjes van oude moeders, de kerst-koeken, 't verlichte stalleken, de herder-censmis, de sneeuw of de vrieslucht en een aemel Toi pinkelende sterren: o wat ligt er al liet samen in dat éene woord : kerstdag. ..De derde oorlogskerstmis ! Kerstmis... de groote ellende van onzen :ijd; rondom ons;armoe, lijden en troosteloo-?e levensmoeheid bij velen. In de verte dreunt namer kanongebonk... en 't is nu Kerstmis, Kristus is nu geboren. We denken eraau en roor ons herleeft ailes : Groot was de ellende van 't arme, verla-tene Joodsche volk. Lang hadden de profe-ten Hem voorspeld in heerlijke dichting, iang had het volk zijn weezang gezongen, naar Hem verlangd en gesnakt in geniale teremiaden met koninklijke gebaren, de ma-jestueuze smart van het UitYerkoren Volk iat zijn Messias verwachtte. En vandaag is Hij gekomen. Maria en Jozef zijn moegedoold langs drukke straten, al ie kleinste herbergenhebben ze gevraagd en °een plaats gevonden, ze zijn te arm en te slordig ; ze zijn dan voortgedoold tôt den stal waar in een houten kribbeke de Messias geboren is. Engeltjes hebben gezongen aan doodarnie herderkens, die,op hun fluitje spelend, naar Bethleëm gaan, in lompen gehuld, en neêr-knielend, gelooven en aanbidden den Kristus ran armen en verstootelingen. Daar lag dat Ideine kindje dat nog zooveel lijden zou door e» voor de menschen. Hij is tôt de menschen van zijn land gegaan, drie jaren lang heeft hij hen gepredikt langs straten en velden, leerend de Liefde. Uit Liefde kwam hij, en ging. En later hebben ze dat kindje naar Gol-gotha geleid, en vele kreupelen die Hij gene-zen heeft, en blinden die Hij deed zien, en dooven die Hij deed hooren, hebben meêge-huild met 't domme volk : « Kruisig Hem ». En Hij heeft hen altijd geantwoord met éen-woord : « Hebt elkander lief. » Door allen was Hij verlaten en daar stierf Hij tusschen twee moordenaars, alleen vrou-wen stonden aan het Kruis en schreiden ; éen apostel was bij Hem gebleven : Joannes, de apostel der Liefde... Dit ailes zegt ons dat kindje, want, zooals de dichter, mijn vriend, het zingt : « Zijn lielde was te groot Zijn liefde tôt het volk ». « Menschen hebt elkander lùf* zegt het kindje. Gaat nu naar 't stalleken in een groote, vrome beéweg. Knielt neêr gij allen samen die lijdt en nog lijden zult : troostelooze moe-derr, rouwende weduwen, droeve weesjes, kindertjes die naar vader wacht, moeders die uw kind mist; gij allen die roodgeweende •ogen hebt en een gebroken hart, en wonden in de ziel ; gij die honger lijdt, menschen zonderhuisje en zonder werk. O gij allen, iijdende moeders, vaders, kinderen, bruiden ; gij allen die belast en beladen zijt, die uwe schouders voelt plooien onder 'tzware kruis, çaat naar 't kindje van de kribbe en leert lijden. Gaat in drommen, in stoeten en rijën van :llende, gij allen die lijdt omdat de liefde uit de wereld is. Nooit zal Kerstmis zoo een menschenellen-de gezien hebben. Nooit zal het kindje Jésus !n zoo een ellende geboren worden. Nooit was er meer armoe en waren er meer wedu-»ven en weezen, nooit was er ontzaglijker wee ! O tranen, o moedersmarten, o gebroken larten, verbrijzelde liefde, o doode hoop en rerwachting, o verloren levens, o puinen ! En 't is Kerstmis... Maar waar het iijden groot is, moet 00k de iefde grooter worden. « Menschen hebt elkander lief ». ★ + * Want Iwee duizend jaarna Kristus hebben le volkeren nog zijne liefdewet niet begre-sen.Voor de derde maal zal deze wonder-jehoonen dag gevierd worden alleen in onze larten. Drie daeen na ziine dood kwam de ZALIGEN HOOGDAG ! Verrijzenis... O mocht 00k voor ons het licht van den derden Kerstdag de morgen brengen van den vrede ! Maar de dag zal weer bloedig zijn. Verle-den jaar legden de soldaten uit eigen bewe-ging het geweer neèr en verbroederden.Zelfs dat wordt hen nu verboden. Den heelen dag zullen de kanonnon dof huilen en 't bloedig feest zal zijn gang gaan. O de afgrijselijke moorderij, de wanhoopstra-gedie, triestig werelddrama ! Voor de derde maal zullen onzejongens hunnen Kerstmis herdenken, verre van ons, aan den Yzer waar ze ingegraven zijn in de vlaamsche aarde, rood en rot van hun bloed. Bevuild met slijk zullen ze luisteren ats de kanonnen maar een stond willen zwijgen... En misschien zullen ze 00k wel de kerstmis-klokjes hopren bangelen uit de torens van de fransche kerkjes «Noël,Nofil» hooren zingen. In zalige verrukking zullen ze het hoofd opheffen en luisteren. Dan wijlen hunne gedachten naar ailes wat hen dierbaar is, naar hun huis... misschien liggen hunne huizen in puin... en ze zullen weêr denken aan die kerstvertelsel-tjes, kerstliedjes en kerstklokjes. Het geweer zal misschien beven in hunne handen. Een oogenblik zullen ze, daar aan den Yzer, droomen van vrede en liefde. Want een soldatenhart is te groot om niet vatbaar te zijn voor de heerlijke menschelijke gevoe-lens. Ook voor hen zal de liefdestem van den geboren Heiland, hooger klinken dan haat en bloed, dan dood en vernieling, dan kanon-gebulder en geweergeknetter ; voor ons en al de volkeren zal hooger klinken dan het gewoel van den dwergachtigen Reuzenstrijd een stemmeke van een klein armzalig kindeke in een stal geboren van een arme volks-vrouw : de stem van Jésus Die ons toeroept : « Menschen hebt elkander lief. * « Vrede op, aarde aan de menschen van goeden wille. » Nog is er geen vrede voor de landen : op den grond door arbeidszweet en vrijheidsbloed gedrenkt, hoopen puinen over puinen, dooden vullen den schoot der aarde, en op dien grond staan vijanden. Een ster rijst in den nacht, de ster van de Herderkens en van de Wijzen. Maar de vrede die moeten we brengen in onze harten. [a, hoog de harten1' ! Laat onstenminste éen dag, een Kerstdag, vergeten den haat die er is in ons hart en in ons leven. Vrede des harten ! Vrede onder ons, vrede omdat we toch allen vereenigd staan in éénzelfde lijden en opoffering. De hartstochten gestild, ze niet te zeer laten opflakkeren, niemand veroordeelen omdat hij meent zijn vaderland op andere wijze dan gij, beter te dienen. Niemand misprijze zijn broeder of zuster. Vrede onder ons, wachtende naar den wereld vrede. Vrede willen, er om bidden met heel de macht onzer ziel, al de kracht van ons hart, met den ganschen wil onzer gedachten. Vrede... Denken wij eraan als we in 't licht van 't stalle.ken 7ll1lpn npArlrnipIrn We moeten ook terug naar den stal van Bethlefim om er de hoogste liefde te leeren, de liefde die volkeren en steden vergeten hebben. < Menschen hebt elkander lief ! » Dat de borlog moest komen om ons dit te herinneren ! En dan zal Kerstdag haast weer blij zijn, rein en feestelijk en heilig, dan zal Kerstmis ons zalig zijn met zijne kindervreugde, zijne liefde er, vrede, zijn kerstvertelseltjes en kerstliedjes. OUDE KERSTLIEDEKENS Als we de oude schilderijen in on^e muzea even gaan bekijken, vooral die van onze eerste groote schilders, de primitieven ge-naamd, treffen wij er menig tafereeltje aan, aan den Bijbel onttrokken. Immers de Middeleeuwen waren tijden van vurig, hartstochtelijk geloof. Ook heeft het leven van den Heiland aanleiding gegeven tôt veel prachtige doeken, en daaruit vooral de geboorte en de dood. Zoo hebben we er van een Jar, Breughel, van een Van Eyck, van een Memling. En wat zonderling, of lie-ver naïef is : die schilders verbeelden er de geboorte van ons Heer, alsof Hij en Maria en de Koningen hier te lande geleefd hadden : Middeleeuwsche kleederdrachten en wapens, een landschap met sneeuw en ijs bedekt, en waarin statig een oude dorpskerk omhooge rijst. Die groote meesters hadden immers tôt model genomen het dagelijksche gedoe dat zij om zich zagen, de dorpen en de menschea waar en bij wie ze verbleven. Maar toch ligt er in die schilderijen eea echte bekoorlijkheid, een echt gevoel van diep christelijk gelooven. Welnu even als in die schilderijen, voelt men het eenvoudig maar echt godsdienstig gevoel weer in de oude Kersïliederen, er zweemt hetzelfde waas van bekoorlijkheid en poezie door. Van die oude liedjes zijn gewoonlijk de makers onbekend gebleven of vergeten ge-worden. Maar zij hebben met en in het volk geleefd, zijn ùit den volksaard ontsproten als lieve bloemekens uit de warme aarde. Zij zijn in het vrome hert van onze vaderen blijven voortzingen, traag en langzaam, edel en naief. Meestal worden zij gezongen op mu-ziek dat het volk in de kerk heeft hooren or-gelen door de wijdsche beuken. En steeds zijn zij herhaald geworden van geslacht tôt geslacht, tôt ze tôt bij ons, het verre nage-slacht zijn gekomen ongeschonden in hun reine poezie, even lief, even dichterlijk, even mooi. En nu nog hoort men soms van de rimpelige, moede lippen van een oudje de zoete toonen neersijpelen, als het heropleven van den ouden tijd, als een verre herinne-ring.Al gaan de verzen soms wat m&nk, al zijn de zinnen soms wat verminkt om rijm of maat te behouden, toch blijven het echte pereltjes, die een edele schoonheidglans Taa zich werpen. Hier laat ik er enkele volgea, ia de aieuwe schrijfwijze omgezet. I. Jozef, Jésus' voeder. (Men zong het te Brugge, omstreeks 't einde van de XVIIe eeuw). Jozef, Jésus' voeder, Ging met Jezus* moeder. Zoeken eene herberg. De waardinne, zeer ontsteld, Zegt : « Mijn kamer is bekwamer (1) « Yoor de heeren met veel geld.» Jozef bleef nog kermen : Ach, wilt ons ontiermea, « Verbergt deze vrouw? » Mea wees haar daar naar eene schuur Waar de vlagen den wind jagen Door 't huis, zonder deur of vuar. Jozef, stil uw lijden, Gij zult haast verblijden : D'herders komen af, En zij brengen goede waar : Bij dees vrienden zult gij vindea Voor het kind een nieuwejaar. II. Wat zang, wat klang van de engelenscharea Komen de herderkens heden verklaren, Van dezen nacht, zoo lang verwacht... Dat van een maget nu is voortgebrâcht Een teeder kind uit duizend verkoren, Dat van Maria nu is geboren In eenen stal, deGod van al, Die ons komt zoeken in arme doeken Tôt boete van Adam's ellendigen val. Men hoorde op de velden en op de strate» Al d'herders tegen malkanderen praten, « Tôt een présent laat ons zeer jent (2) « Spelen hier elkeen op zijn instrument, « Ter eere van het kindeke teere ; * Laat ons met vreugd dan huizewaarts [keeren.» 't Moezelken (3) gonk, 't fluitjen dat klonk ; « Wij hebben onzen Messias gevonden ! » Lisabeth danste 't wijl Pierken het sprong. III. Er kwamen drie koningen met eene ster : Ze kwamen van bij en ze kwamen van ver. Wel sterre ge moet er zoo stille niet staan, Ge moet er met ons meê naarBethleem gaan. Naar Bethleem binnen die schoone stad Waar Maria met haar lief kindje zat. Zij gaven dat kindetje dan eenen aoen Van wierook en mirre, van roode fijn goé». IV. Ons is geboren een kindekijn, Nog klaarder dan de zonne; Dat zal ons aller vreugde zijn Al tôt der engelen wonne. (4) De sterren geven ons lichten schij», Al door den hemel gedrongea, Maria die heeft haar lieve kind Met voile minne gewonnen. Ze legde 't in een kribbekija Met hare sneeuwitte handen. Zij kuste het op zijn mondekijn Met allergrootst verlangen. Het kindekijn stak de moeder toe Ziin kleine teere armkens, Het lachelde haar alzoo zoetekas toe, Met blijde blinkende oogjes. Heil u, heil u, jcnkvrouwlijn Ter zoete waarde stonde (5) Dat gij dat zoete kindekijn Met voile minne hebt gewonnen ! Nu zwijg, nu zwiig, mijn kindekijn, Mijn God, mijn troost, mijn Heere ! Van u zoo zal ik moeder zijn Met behoud mijner eer. — Amen. Echte pereltjes, kostelijke pereltjes, een echte schat voor onze taal, die uit het hart van ons volk zijn gesproten en er zullen blijven leven, hoop ik. Jo De Doler. (1) Meer geschikt : Mijn kamer past beter voor... (2) Jent of djent. Komt van het fransch : gentil. Be-teekent hier : gentiment (aardig, lief). (3) lioezclken : doedelzak (cornemuse) : speeltuig dat erg in zwang was tijdens de Middeleeuwen. Thans nog ziet men sommige rondreizende bedel-muzikanten de* doedelzak bespelen. (4) Tôt het geluk van de engelen. (5) Al zij heil om de zoete waarde van dien stond. Tweede jaar — 47" Numuier 6 Centiemen KERSTNÏjMMER

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.