25 April 1914 Nr 17 37e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Âlgemeene Belangen IXHCHHIJVIXGSPIIIJH Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— Men teekent in l den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Allé artihelen en mededeelingen moeten vdàr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aanhondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, ^nnnA^nlni.fi< CK •> 1 o »-»/-« lr Tn pn h Aiitsnhûha o n A Q fa Tîrvrfrûphnnf aankoihdi6ingew Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aanlcondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de Agencie HA VAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaate (Laar) 6S, Bor^erhont-Aatwerpen Insclii'ljvin^sprijs aan 't Vlaamsch HeelaLj van heden tôt 31 December, ir. 3.SO. Veel en Weinig Bij elke openbare aanbesteding is het verschil der schattingen dikwijls zoo groot, dat velen er uit afleiden dat de hoogste te veel vraagt of de minste te weinig. Dit oppervlakkig oordeel kan moeielijk aangenomen worden, want eene aanbesteding bestaat uit verschil-lende bestanddeelen, zoodat er niet kan nagegaan worden op welk artikel of op welke levering, of op welken arbeid het verschil in den prijs is ontstaan. 'ér * * Dit verschil van prijs kan bovendien enkel voortvloeien uiteenernisrekening. Het is reeds dikwijls gebeurd dat de minste aanbieder het een of ander in zijne berekening had vergeten, gelijk het ook reeds is voorgekomen, dat de hoogste eenen misslag had begaan in tegenovergestelden zin, door het eene of het andere tweemaal in zijne schat- ting te berekenen. * * # Op die prijzen valt dus weinig te steunen ; zij kunnen in aile geval niet dienen om den minsten aanbieder ver-dacht te maken, onder voorwendsel dat hij geene misrekening gedaan heeft, maar het noodige bedrog zal weten te plegen in de uitvoering der werken. * * * Dat er wel lieden tusschen de aanbie-ders zijn die niet nauw zien en op voor-hand beramen slecht werk te zullen leveren in evenredigheid van hun min-deren prijs, dat is reeds meer dan eens bestatigd. Maar een âlgemeene regel kan of mag men er niet van maken, zonder in eene onrechtvaardige beoor-deeling te vallen. * * * Duidelijker wordt de zaak echter in de mededinging tusschen nijveraars en neringdoeners. Zij die eenen fatsoen-lijken prijs vragen voor goed werk en goede levering, hebben maar al te dikwijls den naam dat zij te veel vragen omdat een andere te weinig vraagt, of slechten arbeid of slechte waar levert. De toestand is gewoonlijk zoo, dat hij die een hoogen prijs stelt, hoegenaamd niets te veel vraagt, terwijl hij die een minderen prijs opgeeft, gewoonlijk nog te veel vraagt omdat zijne waar of zijn arbeid niet deugen. <ér * * Naar dit onderscheid wordt weinig gezien. Het gezegde : « goede koop is slechte koop », wordt door weinigen in acht genomen. De minste prijs is bij hen ailes ; al andere hoedanigheden tellen niet, zelfs niet in zake van eetwaren, waar nogtans hunne gezond-heid en hunne levensbelangen mede gemoeid zijn. * * * Bij die minderwaarde van arbeid of levering, komt nog dikwijls vele oneer-lijkheid. Menschen die hunne arbeiders niet eerlijk betalen, die hunne leveraars niet voldoen en meer andere oneerlijk-heid plegen, kunnen natuurlijk aan verminderden prijs werken en leveren, en daarbii nog een slechten naam geven aan anderen, die eerlijk zijn en eerlijk willen blijven, zoowel tegenover hunne begunstigers als tegenover degenen die hun arbeid leveren of leveringen doen. Maar zoo diep wordt die zaak nooit beoordeeld ; wij leven in een opper-vlakkigen tijd, de menschen zien enkel naar klatergoud en goeden koop en verwaarloozen doorgaans al wat deug- delijk en eerlijk is. * * * Wie het wel meent met eerlijkheid en geen ongegrond oordeel vellen wil, mag niet voortgaan op die uiterlijke kenteekens van minsten prijs en goeden koop. In aile geval mag hij er geen middel in zoeken om eerlijke lieden verdacht te maken ten profijte van lieden die zulks geenszins verdienen. J. L. DE TOESTAND HIER EN ELDERS AMERIKA. — Het slechtste nieuws komt nu uit Amerika. De Vereenigde Staten eiscben eer-bied voor bunne vlag en Huerta, voorzitter der Republiek van Mexico, wil zich aan de eiscben der Vereenigde Staten niet onder-werpen. Het betreft de ongewettigde aanhou-ding van Amerikaansche zeelieden door de troepen van Huerta. De Senaat heeft den eiscu van M. Wilson goedgekeurd, zoodat er tôt oorlog kan overgegaan worden. M. Wilson zelf is niet voor oorlog en zou de zaak anders willen doen eindigen, want Huerta daagt de Vereenigde Staten blijkbaar uit, om geheel Mexico, met de zoogezegde opstandelingen van generaal Villa erbij, tegen de Vereenigde Staten te doen oprukken. 't Wordt dus een vuil boeltje dat erge gevolgen kan bebben. De Amerikanen bebben Vera Cruz reeds ingenomen. —o— VRANKRIJK. — Zondag 26 April, hebben bij de Franschen de kiezingen plaats tôt her-nieuwiog der Kamer. In tegenstelling met België, wordt de Kamer daar nooit bij helften gekozen, maar altijd in haar gebeel. De kies-strijd blijkt niet veel belang of koorts op te leveren. Ailes blijft kalm en stil, ondanks de schreeuwende daden van Caillaux en anderen. De Katholieken zijn er, als partij, niet ingericht, en zullen, in 't algemeen, slechts stemmen voor de minst hevigen. Ook is bel algemeen gedaclit, dat de gematigden met Briand en Barthou aan 't hoofd, de meerderheid zullen behalen tegen Clemenceau en Combes. —o— ENGELAND. — De Koning en de Koningin van Engeland zijn op bezoek te Parijs, om de eendracht tusschen Engelschen en Franschen te bevestigen. In dit oogenblik zal dit bezoek door het Fransch Ministerie waargenomen | worden, om als aanbeveling bij het kiezers- korps te dienen. ; De zaak van Ulster in Ierland is nog niet f geregeld. asquith wordt voortdurend onder-| vraagd over de maatregelen die hij zinnens is î te nemen tegen de tuchtschenders in 't leger, ? maar hij laat dit ailes voorbij gaan en valt niet j in de strikken die de Protestanten en de vijan-den van Ierland hem spannen. ZWEDEN. — De groote oneenigheid ontstaan over de legeruitbreiding, heefi tôt de ontbin-j ding der Kamer geleid en de kiezingen gaven ] nu den volgeuden uitslag : Gekozen 79 Behouds I gezinden, 65 Liberalen en 70 Socialisten. De Behoudsgezinden winnen 20 zetels, de Socialisten 8 en de Liberalen verliezen er 28. 't Zyo dus de Liberalen die de gebroken potten moeten betalen. De Koning van Zweden die ernstig ziek was en zelfs afstand had willen doen van den troon, is nu aan de beterhand. DUITSCHLAND. — De invloed van Duitsch-land in de âlgemeene staatkunde en in de geschillen tusschen vreemde landen, steekt de oogen uit van Rusland. Ook doen de Russen ailes wat mogelijk is om de Duitschers te schaden. Het gekonkel tusschen Engelschen, Franschen en Russen heeft geen ander doel. Maar Duitschland gaat zijnen weg, steunende op Oostenryk en Italie, dat zijne trouwe bond-genooten zijn, althans zoolang de Oosten-rijksche Keizer leeft. Deze week was hij ernstig ziek door eene koude of valling, — de man is reeds 84 jaren, — zoo dat voor zijn leven gevreesd wierd. Maar hij is er weer door-gekomen en kan nog lange jaren over de lots-bestemming van Oostenrijk en van de staten in het Oosten beschikken en waken, in 't belang van den algemeenen vrede in Europa. Pax . Uit de Gazettenwereld Vit UW %4Hi>UIIVIIHUI VIM De Fransche bladen klagen er over, dat het I Fransche volk nog zoo weinig ontwikkeld is. In geen land wordt er nogtans meer gelezen dan in het Franschenland, maar hoofdzakelijk slechts romans. In zake van politiek begrijpt dit volk weinig of niets en laat zich de ocgerijmste zaken opsolferen. Ditis nu bijzonder gebleken tijdens den kiesstrijd voor de âlgemeene kiezingen van 26 April, waarvan het volk weinig of niets verstaat. * * * Sommige Fransche bladen klagen er zelfs over, dat de Franschen hunne eigen taal niet begrijpen. Zij steken de schuld op't onderwijs, waar de aanleerin-; der Fransche taal verwaar-loosd wordt voor bijzaken of vreemde talen Er zijn maar weinig Franschen, zegt een blad, die het onderscheid kennen tusschen mon mouchoir propre en mon propre mouchoir. En voor dit bekrompen volk staan velen in bewondering ! Hildebrand LEVENSBEELDEN XIX Willem Pauwels wordt hoofdopsteller... eindelijk ! Hoofdopsteller zijn van een tijdschrift, dat was zoo iets heel bijzonders, meende Wim in voile overtuiging, want hij zag er maar alleen den schoonen kant van in : de mogelijkheid om aile maanden 8 of 16 bladzijden van zijn eigen voortbrengselen gedrukt en verspreid te zien, zonder Jan, Piet of Pauw te moeten achterna loopen... Zelf zoo iets uitgeven, dat ging niet : het Algemeen Studentenblad, onzaliger gedach-tenis, lag hem nog te zeer op de maag, en vaders' oorvijgen brandden nog op zijne kaken. Maar hij was voorbestemd om «hoofdopsteller» te worden, en hij wierd het ook... op zeventien jarigen ouderdom. Nu, 't is waar : La valeur n'attend pas le nombre des années zooals de Fransche dichter ons leert. In romans komen er altijd gekozen en goed — te goed — samenhangende toestanden voor, en dan spreekt men allicht van ficelles. Ware de historié van Willem Pauwels nu ook een roman, in plaats van baelden uit het doorleefde leven, dan zou men ook wellicht ficelle! roepen wanneer men hier een nieuwen Deus ex machina ziet voor den dag treden, ditmaal onder de gedaante van een dorps-drukker ergens aan de uitkanten der beschaafde wereld. Door zijne gedurige propaganda ten voordeele van Vlaamschgezinde strijdbladen, was hij in nauwebetrekkingen gekomen metdien drukker-uitgever, en op zekeren dag ontving hij van \ dezen Deus ex machina een brief, ongeveer \ van den volgenden inhoud : « Ik ben op het punt een letterkundig j maandblad uit te geven, waarvan ik u den hoofJopstel zou willen voorbehouden. Zoo gij zulks aanvaardt, gelief het mij aaristonds te , laten weten, want er staat nog « een andere letterkundige » gereed ». Willems hart overstroomde van hoogere wonne toen hij dit schrijven las. Hoofdopsteller zijn! Eindelijk! Wat onverhoopt geluk voor 'n zeventienjarigen schooljongen ! Wel was er een kleine scbaduw aan : die « andere letterkundige » die gereed stond of zat om ! Vlaanderen te redden... Per keerende post werd het antwoord verzonden dat, natuurlijk, i toestemmend luidde, met vele hoogdravende ' bescbouwingen over de ellende van het ] Vaderland, waaraan 't nieuwe, nog ongeboren tijdschrift, al gauw korte metten ging stellen onder de vurige pen van den jongen « letter- j kundige ». De condities waren heel eenvoudig : zoo eenvoudig dat ze niet eens vermeld werden : Willem zou moeten zorgen dat de zetters — misschien is dit meervoud niet heel nauw-keurig, en zou het moeten zijn : de zetter, die tevens drukker, uitgever, boekhandelaar, eigenaar, en wat weet ik nogal was — steeds werk hadden ; van den anderen kant zcu de drukker ailes opnemen wat van Willem kwain of door bem goedgekeurd werd. Eenvoudiger kon het niet zijn ! Het eerste nummer moest op 1 Juni 18... verschijnen, en onze Wim had veel te doen. Hij wilde immers dat dit eerste nummer als een donderslag op zijne sluimerende eu door de verbastering ontaarde landgenooten zou neder-valldu en hen tevens het heldere verschiet eeuer blijde, hoopvolle toekomst — dank aan het nieuwe tijdschrift ! — voortooveren. Maar, hoe zou het nieuwe schrift heeten, en onder welken naam zou hij den hoofdopstel waar-nemen? Twee duizelingwekkende vragen die •* onzen Wim geene rust gunden, toen hij weer een lumintus gedacht kreeg — dat gebeurde hem nog al eens — : Vlaanderen, het arme, miskende, gehoonde, vernederde, ontaarde, — oef ! laat ons eerst wat adem scheppen ! — verbasterde, verfranschte Vlaanderen moest en zou door de jongeren gered worden ; het « jonge Vlaanderen » was immers de hoop en de vreugd van ons armzalig landje, en zyne Brusselsche medestudenten hadden toch al op aile toonen gezongen : Nous sommes la jeunesse L'espoir de la cité... ...Kortorn, het jonge tijdschrift zou Jong Vlaanderen heeten, met of zonder uitroepings-teeken. Wel was er hier een soort letterdieverij mede gemoeid, daar Mol de Pont vroeger ook reeds een Jong Vlaanderen uitgegeven had, dat, zoo ik me niet bedrieg, aan eene letterkundige twistkoorts tusschen Olympio alias Mol de Pont en Wazenaar alias amand de Vos zaliger gedachtenis, op het reeds overvulde letterkerkhof der « Vlomsche Beweging » begraven werd. Maar zôô nauw mocht men tusschen « Vlomsche » literkundigen niet kijken ! Jong Vlaanderen! Dat was al één punt gewonoen. Nu de naam van den hoofdopsteller. Onze Wim, die in z'n eerste j^ugd heel gaarne piepenborg speelde, wilde dat nu ook « op het vruchtbaar veld der Vlaamsche letterkunde » doen en zich achter een deknaam verschuilen. Na lang zoeken, kwam hij eindelijk tôt een besluit : Jong Vlaanderen zou voor hoofdopsteller Willem Willemszoon vermelden. Dat was reeds twee punten gewonnen. En nu was het opschrift klaar : er stond daar op Wim's papier reeds in groote letters neer-geschreven : Eerste Jaar. Nummer 1. 1 Juni, 18... JONG VLAANDEREN Maandschrift voor het Vlaamsche Volk Elk. werk waarvan men ons Px-ijs per jaar (Belgié) 1.00 fr. één afdruksel zendt, wordt aan- id (Hollandjôo c«nt» gekondigd ; twee geven recht Afzonderlijke nummers 0.10 fr. op eene beapreking. Hoofdopsteller ; Willem Willsmizoon Nu kwam het er op aan het hoofdartikel te verzorgen, dat moest natuurlijk spreken van Vlaanderens rouw, van Vlaanderens smart, van Vlaanderens vernedering, om te eindigen met het heldere verschiet dat zich thans op 1 Juni 18..., opende voor dat vernederende, ongelukkige landje, door het verschijnen van Jong Vlaanderen. Natuurlijk moest er Conscience, « Hij die zijn volk eens leerde lezen », in voorkomen, anders ware Wim geen goede Sinjoor geweest — de Gentenaars moeten Artevelde hebben, hoewel de sukkelaar al reeds lang genoeg op de Vrijdagmarkt de hand naar hen uitsteekt... wat hem toch op den duur moet vervelen ! — en, dichterlijk als altoos, zou hij Conscience's naam vervlaamscben en er Geweten van maken, lang nadat de Rik. zelf zijn naam eens vervlaamscht had — maar met twee e's — onder een smakeloos gedictit, later in de Phantazij opgenomen... Vervolgt POST. — Alwie te klagen lieeft over de lautti|dige beatelliug of acliter-houdiuK va 11 ons blad, wordt veraochl ou* zulks ^udelijk te doen kennen. De nummers worden ten 8 lire '9 mor-gens ten poMtbureele besteld, en knnnen dus reeds in den voormiddag, of ten Insu «t e lu 't begin van den namiddag bij de inschrijvere toekomen. OVERZICHT door PIPEFAX Geldzuchi De Socialisten vitten gaarne op de geldzucht van andersdenkenden, maar hunne leiders trachten ook zooveel binnen te palmen als zij maar kunnen. Reeds eenigen dier leiders bekleeden drij, vier betaalde plaatsen die hun duizenden opbrengen, in strijd met hun leer-programma, welk vermeldt dat de hoogste jaarwedde 6,000 fr. zou moeten zijn. Anseele, Bertrand en anderen trekken nu meer dan 15,000 fr. en 't congres heeft dit goedgekeurd, omdat zij onmisbare personen zijn voor de partij ! ! ! De waarheid is, dat zij dezelfde gebreken hebben als anderen, en dus het recht niet hebben die anderen te bevitten en te veroor-deelen.In aile partijen zijn lieden die de politiek waarnemen om plaatsen en ambten te bekomen, gewoonlijk die er reeds goed voorzitten, terwyl de mindere strijders enkel werken voor het goede om het goede, desnoods door hunne eigene belangen te verwaarloozen, of zich althans meer schade en vijandscbap berok-kenen, dan het karig profljt dat zij er zoudeu kunnen bij viaden.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.