29 Januari 1916 nr 5 39e Jaarsrans: HET VLAAMSCH HEETAL Vrij en Onafhankeiijk Katholiek volksgezind weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IIVSCHRIJVIIVG8PRIJS Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1-50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad versehijnt den Zaturdag morgend.— M en teekent in l den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 1 O centiemen het nummer. AANKONDIGIIVGËIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich to de Agencie HA.VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureeli CarnutpIaatR (Laar) <SK, Bor«erhout-Aatwerpei Zucht naar Nietsdoen Het is opmerkelijk dat vele menschen als ideaal of droombeeld het « nietsdoen » betrachten. Wij zijn nogtans geschapen om te werken en het leven is een voortdurende strijd, 't zij om het bestaan, 't zij om betrachtingen te voldoen op aile gebied waar de mensch-heid zich beweegt. Zulk een strijden is werken en soms veel afmattender dan gewone arbeid, zoowel op 't gebied van kunsten en wetenschappen, als op dit van aile geestinspanning. * * * Er zijn twee soorten van nietsdoen. De eenen bedoelen daardoor een nutte-loos en menschonwaardig leven, aan vadsigheid en luiaardij gewijd ; anderen betrachten daardoor enkel den hand- of slafelijken arbeid te ontwijken, dien zij liefstdoor andere bezigheden vervangpn, alhoewel zij daardoor dikwijls van de klaver naar de biezen loopen. Want gelijk wij hooger zegden, studie en al andere geestelijke inspanning, is soms moeielijker om dragen dan de gewone handarbeid, en de gewone handarbeid ot nijverheid is alleszins winstgevender dan menig zoogezegd « vrij beroep. » » * * Het gewone nietsdoen wordt gewoon-lijk nagejaagd door menschen, die eenige jaren tel hebben gewerkt of het geluk hebben gehad eenig fortuin te vergaren. Kunnen zij tôt dit doel geraken, dan is hun verder leven niets anders meer dan dit van het redelooze dier. Eten en slapen, zich vetmesten en enkel bedacht op rust en vermaak. Geen enkel geestverheffend gedacht kan hun brein in werking brengen ; zij leven als nuttelooze wezens, want zij bekreunen zich evenmin om liefdadig-heids- als om maatschappelijke werken ; zij bieden hunne medemenschen geene de minste hulp. * * ¥ Bij meer ontwikkelde standen komt men nogtans ook vele nietsdoeners tegen. De betrachting om niets te doen, ontluikt reeds bij studenten, die vurig verlangen naar 't einde hunner studiën om verder niets meer te verrichten. Alhoewel volledige middelbare of hoo-gere studiën in hun zelven weinig of niets beteekenen, wanneer zij niet volledigd worden door zelfonderricht en praktijk, meenen velen nogtans dat zij niets meer te leeren hebben en vaarwel kunnen zeggen aan aile inspanning, aan allen arbeid. * * # Dit soort nietsdoeners is, onder geestelijk opzicht, al zoo erg als de eerstgenoemde vetlevers, want van hen is ook weinig of niets te verwachten op liefdadigheids- en maatschappelijk gebied. Oefenen zij een beroep uit of bekleeden zij een ambt, dan is het slechts om den tijd te dooden. Maar die tijddooders zijn dikwijls gevaarlijke lieden voor hunne klanten of voor de besturen waarin zij nestelen, want door hunne onachtzaamheid en door hunnen tegenzin voor 't werk, doen zij aan anderen veel schade en nadeel. * * * Dit getal nietsdoeners of werkers-tegen-dank is grooter dan velen wel zouden meenen. En't is een der redenen, en misschien wel de bijzonderste, dat hier te lande zooveel geklaagd wierd over de zoogezegde ontwikkelde standen, die zich deden kennen zonder wilskracht en vooruitzicht, zich vast-klevende aan den stelregel : « laat maar gaan, na ons vergaat de wereld ! » Een tweetal jaren geleden wierd door boekhandelaars van Brussel een onderzoek gedaan over de leeslust bij de meer ontwikkelden. Zij kwamen tôt de bevinding dat vele ontwikkelde lieden geene boeken meer lazen na de dertig jaren. Hunne ontwikkeling had een einde genomen en zij vergenoegden zich met den gewonen gang van het leven en der zaken. Zij kwamen dus het leger der nietsdoeners vergrooten, die op verstandelijk of geestelijk gebied tôt geen nut meer zijn. m * * Na den oorlog zal er veel gedaan worden om het volk door wilskracht en onderwijs op te beuren. Maar niet uitsluitelijk het zoogezegde mindere volk heeft die heropbeuring en herle-ving noodig. Meer nog de ontwikkelde standen, die het volk moeten voor-lichten, moeten uit hunne geestelijke loomheid opstaan en toonen dat zij door arbeid, door wetenschap en wilskracht tôt iets nuttiger willen komen. Het nietsdoen moet door iedereen verafschuwd worden als een kanker, die de beste deelen van volk en land opknaagt en het belemmert in zijne vlucht naar betere tijden. J. L. DE TOESTAND HIER EW ELDERS NEDERLAND. — De pulders die nog met overstrooming bedreigd waren, zijn geluk-kiglijk van dit onheil bewaard gebleven. De dijken zijn kunnen versterkt worden, het water is langzaam gedaald. De overstroomde landen zullen echter eenige maanden buiten gebruik blijven. Volgens deskundigen zullen er vier maanden noodig zijn voor de uitpompin.; en herstellingen. De inscbrijvingen tôt hulp bedragen reeds groote sommen. Uit het buitenland is in deze omstandigheden niet veel te verwacbten en Nederland vraagt er niet naar. Maar met des te meer liefde wordt er nu in 't land veel gegeven. De eerste lijst in een blad van Rotterdam bedroeg meer dau een half miljoen frank. — Betuigingen van deel>> erning met de waters-nood in Rolland. — Het zware ongeluk, dat door den storm der laatste dagen over Holland is gekomen, heeft naar men weet in de Beleische en vooral in de Vlaamsche pers warme hetuigingen van sympathie uitgelokt. Een merkwaardige tegen-stelling daarmee vormt de uitlating van een Engelsch blad, de Daily Mail, die voor dit beklagenswaardig ongeluk de votgende woorden over heeft : « Meer doeltreffend dan al de maatregelen van de Hollandsche regeering en tolbearnbten zal de overstrooming blijken te zijn : de vernieling van duizen-den stuks rundvee en schapen, en de groote schade aan de landerijen zullen den smokkelinvoer van vleesch en levensmiddelen naar Duitschland voor-loopig doen staken. » Verder kan het cynismus niet gedreven worden. Een deel der Hollandsche pers heeft van die weinig menschlievende woorden reeds nota genomen en ze geven lucht aan de gevoelens die in sommige Engelsche kringen tegenover Holland heerschen. —O— FRANKRIJK. — In 't hoofdartikel der verledene week wierd er gesproken over den landbouw in Frankrijk. Er wordt thans gemeld dat er dit jaar 1 1/2 miljoen acres minder graan bouwland zullen bewonnen worden. Eene acre is 52 aren. LUXEMBURG. — De oneenigheid tusschen de Liberale meerderheid en de Groot-Hertogin schijnt tôt eene oplossing te zullen komen. M. Van Nerus, zaakgelastigde van Luxemburg te Parijs en gematigd Liberaal, is met de vorming van een nieuw Ministerie gelast. —o— ENGELAND. — Alhoewel de wet op den algemeenen gedwongen dienstplicbt aange-nomen is, worden de Ministers, en vooral M. Asquith, lastig gevallen om verklaringen af te leggen, die de algemeene verplichting geheel zou ontzenuwen. Er wordt namelijk gevraagd dat de wet niet zou toepasselijk zijn op gehuwden ; dat de dienstplicht slechts zou gelden tijdens den oorlog, enz. Daar de Ministers op eigen hand niets kunnen en het Lagerhuis of Kamer alleen bevoegd is, kunnen zij op al die vragen geene stellige antwoorden geven. Zij moeten zich dus bepalen bij gerust-stellingen, die hen tôt niets verbinden. CHINA. — Verschillige tegenstrijdige berich-ten maakten de herstelling van het Koninkdom in China duister. Volgens de laatste nieuws-tijdingen is deze herstelling uitgesteld tôt dat China niet meer voor opstanden zou te vreezen hebben. Japen dat een oog in 't zeil houdt, zal er wel voor een kindsgedeelte tusschen zijn. RUSLAND. — Het verbod van genever-verbruik levert in Rusland, even als in al andere landen, de beste uitslagen op ten bate der beschaving. Hat volk wordt er gezonder door en is meer tôt sparen geneigd. Het familieleven en de wilskracht van 't volk moet daardoor veel bijwinnen. —o— AMERIKA. — In Amerika is er spraak de vloot te versterken en een vast geregeld landleger in te richten. De moeielijkheden met Mexico zijn tôt beden niet vereffend. Kleine troepen opstandelingen plegen geweld tegen Amerikanen, om het nieuw Staatsbestuur van Mexico, en vooral den nieuwen Voorzitter der Republiek, in moeielijkheden te brengen met de groote Amerikaansche Republiek. Voor het overige is heel Amerika slechts bekommerd met de uitbreiding van bandel en nijverheid, die thans eene hooge vlucht hebben genomen. Pax Uit de Gazettenwereld De zaak-Wilmart, die ook wel de zaak der Chronique mocht genoemd worden, is door 't Beroepstiof van Brussel andermaal beoor-deeld, uitsluitelijk betrekkelijk de plichtigbeid van Wilmart en Rasquin. Wiluuart die in eersten aauleg veroordeeld was tôt tien jaar gevang, zag zijne straf verminderen op acht jaar, en Rasquin van zeven jaar op vijfjaar. De andere beschuldigden en voorloopig ver-oordeelden moeten later vôôr 't Beroepshof verschijnen. Tusschen hen was M. Waechter der Chronique, maar hij is onlangs overleden. Door de bepaalde veroordeeling van Wilmart en Rasquin en 't overlijden van Waechter, zal de vervolging tegen de overige beschuldigden, van veel belang ontbloot zijn. Hildebrand DOOR HET LEVEN Losse Opstellen over Opvoeding en Onderwijs in den breedsten zin IV Eerie Yegjefcatfische Scl)ool iri Bngjelancl Het vegetarisme of de plantenvoeding, bij uitsluiting van vleesch, is zeer verspreid in Nederland, hoewel zoo goed als onbekend in België, en daarotn meen ik dat eene mede-deeling over eene « vegetarische scbool » in Eugeland wel belang zou kunnen opwekken bij mijne lezers. Het is over de Morkshinschool, te Headley in Hampshire, op weinigen afstand van de Bedalesscbool van Dr Badley, dat ik spreken wil De voeding is er streng vegetarisch, zoodanig dat men er zich bijna geheel beperkt bij vruchten : noten, amandels, druiven, vijgen, datfels. bananen, appels ; ook bruin brood, salaad, wortels, enz. In de ruime eetzaal staan al die gerechten nevens elkander geplaatst, elke leerling neemt op zijn bord wat hem belieft en trekt er mede den hof in, om het op eene der banken, of eenvoudig-weg op het gras, te verorberen. Is het bord ledig, en de honger nog niet gestild, dan keert bij naar de eetzaal weder en neemt er nog wat. Het ware zeker onmogelijk de eetmalen nog eeovoudiger te maken, en tocb dient er vermeld te worden dat de gezondheidstoesiand der knapen er zich uiterst wel bij bevindt. Zij, die niet aan de vegetarische voedingswijze gewend zijn, vinden er geene de minste moeielijkheid in, zich aan die nieuwe levenswijze aan te passen. Na het eetmaal, dat zeer langzaam genomen wordt — de vegetariërs eten zeer langzaam en passen de voorschriften van Hetscher toe, 1 schrijft de geachte briefwisselaar, die me deze ' inlicntingen verstrekt, tusschen haakjes — , trekken Mr Oyler, de bestuurder, en zijne : leerlingen verder den hof in om een weinig te rusten en tezelfdertijd een lucht- en zonnebad j te nemen. Gedeeltelijk ontkleed, strekken zij zich op het gras uit onder de koesterende zonnestralen, die de huid eenigszins bronzeeren en haar beter bestand maken tegen de veran-' deriugen van weersgesteldheid. ! De slapenstijd is niet het minst merkwaardig \ te Morkshin. Zoohaast bet uur aanbreekt, | begeven de knapen zich naar eene nabijgelegen j zaal, nemen er hun nachthemd, trekken het aan, en met een deken onder den arm begeven zij zich naar een op korten afstand van daar f gelegen bosscbaadje. 't Is daar, ondar de ' boomen, in de voile, vrije lucht, dat zij zich op eenigen afstand van elkander nederleggen op den grond, in hun deken gewikkeld. De | meisjes — want de gemengde opvoeding wordt ook te Morkshin toegepast — volgen weldra en deelen met de knapen die luchtige slaap-plaats onder den blauwen hemel, evenals ten andere de meesters en de meesteressen. Het scnijnt, voegt mijn geachte briefwisselaar er aan toe, dat niets aangenamer is dan zoo in de voile lucht, bij het heldere sterren-geflikker, den nacht door te brengen. Jammer genoeg heeft hij zich niet laten verleiden om er zelf eene proef van te nemen : geheel alleen zocht hij in buis eene slaapstede op, waarop hij den nacht doorbracht Jammer genoeg, zeg ik, want het ware wel eens merkwaardig. geweest zijne indrukken te vernemen na een nacbt onder den blauwen hemel doorgebracht te hebben. Wat mij betreft, indien ik er ooit in geluk me eens voor eenigen tijd aan mijne talrijke beslommeringen te onttrekken en een paar dagen te Morkshin door te brengen, neem ik het vaste voornemen ook eens eene proef te nemen van die geheel den natuurstaat nabij-tredende slaapwijze. Voorzeker zal het mij niet àl te wel bekomen : dat zijn van die verande-ringen die men niet mag aanvatten wanneer de » oude dag » begint aan te breken, maar toch, het zou me onmogelijk zijn te Morkshin te vertoeven zonder geheel en al deel te nemen aan het leven dat er geleid wordt. En wie weet welke verrassing zulke proef nog medebrengt. Ik herinner me, dat ik, vôôr ik mijn eerste tochtje door Nederland maakte, in 't geheel geen voorstaander was van het vegetarisme. Daar ik echter in de gelegenheid zou zijn met talrijke vegetariërs te verkeeren, nam ik me voor geene vleescbspijzen (1) meer te nemen zoo haast ik de Belgische grens over was. Gedurende een paar weken verbleef ik in Holland en leefde er geheel vegetarisch... met den besten uitslag voor mijne gezondheid en vooral voor mijne gewoonlijk nog al prikkel-bare zenuwen. Deze ondervinding heeft me dan ook geleerd het vegetarisme ten zeerste te waardeeren en er openlijk voor op te komen tegen hen die er meestal over spreken als de blinden over de kleuren. Ncg mag er hierbij gevoegd worden, dat ik sedert dien op mijn doortocht door Holland steeds vegetarische restaurants of eetbuizen opzocht... Ja, wie weet wat eene proeve van onder den blauwen hemel te slapen te Morkshin ook al zou kunnen uitwerken ! Yours Vervolgt (1) Nu het vleesch zôô duur is, zouden velen dit eens kunnen beproeven. Maar zoo iets uit vrijeu wil laten of gedwongen door den nood, dit maakt een groot verschil in het weerstandsvermogen. (Red.) Weerrneter en Prof eten Ik was oser eenige dagen in eene naburige gemeente eene herberg binnen getreden, en nauwelijks was ik neergezeten, of een docb-terken van ongeveer lOjaren kwam al huppe-lende uit de gemeenteschool binnen gestormd. Zij riep ernstig uit : — Mamma, nu zult gij morgen niet naar Brussel kunnen gaan, want de bourgemaitre valt reeds van dezen morgend en daalt nog gedurig ! Het zal regenen ! — Kind, waar hebt ge dat geleard ? vroeg ik haar. — In de scbool bij onzen meester, zegde zij. Hij zegt dat de bourgemaitre op 740 meters is, en dat het dan zekerlijk zal regenen. — Gij kent dan dat ding, zegde ik. — Wel zekerlijk, bernam zij, want het hangt in onze school. Het is een giazen buisje en daar is mertuur in, zegt de ineester ; en dat gaat op en af met het weder. Daaraan kan men zien hoe zwaar de lucht weegt en hoeveel water eene pomp kan geven. Ja, ja ! wij dragen een zwaar pak lucht op onze schouders, doch voe-len het niet, omdat wij zoo geboren zijn. Daarop liep ze naar de keuken om haren boterham met koffie binnen te spelen. * * * Nauwelijks was zij weg, of een heerschap kwam binnen, zeggende : — Madam, un demi verre ! Als de kleine dit hoorde, kwam zij terug geloopen, zeggende tôt dien heer : — Niet waar, meester, dat de bourgemaiter zakt, en dat het morgen zal regenen ? — Barrrometerrr, Françoise, zegde hij, en tikte haar met den vinger tegen de wang. — Ja, hij staat maar 740 meters hoog, niet waar. meester? zegde zij. — 740 millimeters, was het antwoord, en ziende dat ik glimlachte, voegde hij er bij : Het is niet te verwonderen, Mijnheer, dat de kin-deren die Fransche woorden moeielijk kunnen onthouden, maar, (zich tôt de moeder kee-rende), dit zal beteren, Madam, als zij in de Fransche klas zal zijn. — Ja, meester, zegde de moeder, wannser zal zulks gebeuren ? Zij kan nog in geen boek lezen, en van haren Catechismus weet zij zoo bitter weinig, dat ik met reden vrees, dat zy

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.