BORGERHOUT, 3 AUGUSTI 1918 10 Centiemen Nr 3J 41* Jaar HET VLAAMSCH HEELAL Allés in te zenden vôôr Donderdag middàg — Inschrijvingspkijs : 5 Frank — Weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen Bdreel en Drukkbrij : Carnotplaats 65 Aankondigingbn : 20 Centiemen dhn reoil OPMERKSN EN LEZEN Er wordt nu veel gelezen. De menschen hebben er ook den tijd toe. Niet enkel de bestaande volksboekerijen hebben hun getal lezers merkelijk zien vergrooten, maar een aantal bijzondere kleine boeke-rijen, met een lieldadig of een winstgevend doel ingericht, hebben eveneens veel bijval bekomen. Buiten dit is de boekenverkoop aanzienlijk aangegroeid, ondanks de duurte der boeken, en nevens de groote boekhandels zijn er kleinere winkels ontstaan, tôt in de geringste en afgele-genste straten. ♦ * * Die leeslust zou de voortzetting van een deugdelijk onderwijs moeten zijn. Onder menig opzicht zou het dit onderwijs moeten volledigen en verbeteren, in dier voege dat de geringe lieden in de geschrevene taal zoo weinig mogelijk feilen tegen taal en stijl of tegen de eenvoudige algemeen aangenomen spelling zouden bedrijven. Dit is niet altijd zoo, want wanneer men rekening houdt van de opschrilten in de winkels en op uit-hangborden, alsmede van rekeningen en brieven, dan laat die taalzuivering veel te wenschen. ♦ * * Werkt de tijd thans het lezen in de hand, het leeren schijnt er weinig nut bij te vinden. Diezelfde tijd doet echter een aantal opmerkers ontstaan, die hun genoegen vinden de opschrilten in winkels te gaan lezen, tôt tijdverdrijf en ontleding van den volksgeest. Eenigen onder hen beschuldigen het genoten onderwijs zelf van de weinige bedrevenheid in het schrijven zonder feilen, terwijl dit gebrek niet aan het onderwijs maar aan de leer-lingen zelven te wijten is. Het genoten onderwijs wordt immers door velen niet onderhouden. Wanneer zij later de taal-kennis noodig hebben. weten zij er weinig of niets meer van, en kladden de grootste ongerijmdheden neder. ■4r Dit komt men tegen niet uitsluitelijk bij de werkende klas die slechts een lager onderwijs genoot, maar ook bij hen die middelbare leergangen volgden en dus wel op de hoogte van taal, van stijl en spelling moesten zijn, al ware het slechts voor eenige woorden. Vlamingen die daarin verbetering wilden brengen, zouden een goed werk verrichten met zulke lieden te helpen om hier en daar opschriften te doen verdwijnen, die onderwijs en taal belachelijk maken. # * * Het is nog erger wanneer sommige lieden Fransche -woorden gebruiken die zij enkel op 't gehoor overschrijven. Dan rijst het belachelijke tôt in den hoogsten mast. Hier en daar zijn er echter die zulks opzettelijk doen, omdat het volk, naar hun gedacht, het anders niet zou verstaan. Aldus stond bij een kolenhan-delaar die steenkolen mfet den emmer verkocht, het volgende : Kardiet is dood ! Dit wilde zeggen : crediet wordt niet gegeven, of ailes moet betaald worden met gereed geld ! * * * Op de rekeningen van zulke lieden vindt men insgelijks allerhande onhebbe-lijkheden. Alhoewel er slechts eenige oplettendheid noodig is om gedrukte rekeningen fatsoenlijk in te vullen, zijn er toch die niet het minste begrip hebben over het invullen van de namen der maanden en datums, zelfs niet van de sommen ; de gedrukte kolommen "tellen bij die lieden tôt niets : franken zetten zij in de kolommen der centiemen, of geheel buiten de kolommen, en zoo ver-volgens. Tusschen die lieden zijn er nogtans die nog al groote en goede zaken doen, zoodat hunne boekhouding voor- beeldig en stipt moest wezen. * * * Bij meer ontwikkelden komt men niet zelden dezelfde gebreken tegen. In besturen en komiteiten zitten bedienden die ook weinig begrip van eene goede boekhouding hebben. en ailes slordig en onsamenhangend dooreen mengelen. Komt daardoor eene verwarring in de afrekening, dan kunnen zij hun eigen werk niet ont-leden en anderen moeten hen helpen. 't Is op die wijze dat er niet alleen onregel-matigheden, maar ook onrechtvaardig- heden gepleegd worden. * * * Dit zijn gebreken die niet rechtstreeks voortvloeien uit het genoten onderwijs, 't zijn de personen zelven die hier de plichtigen zijn. En gebeurt zoo iets in openbare besturen en komiteiten, dan is het nog meer' de schuld dergenen die benoemingen deden om Peer of Pauw te believen, zonder in aanmerking te nemen of de benoemden wel de noodige bekwaam-heid bezaten om hunne taak naar behooren te vervullen, Na den oorlog zal het een heel spel j zijn om in dien doolhof het rechte pad . te vinden. Zelfs daar waar geen bedrog is gepleegd, zullen de onregelmatigheden moeielijk kunnen aangezuiverd worden. Er wordt dikwijls geklaagd dat vele arbeiders hunnen stiel niet volledig kennen, maar die bemerking is nog meer toepas-selijk op klerken en bedienden, die evenmin op de hoogte zijn van hetgene tôt de uitoefening van hun vak wordt vereischt. »* * Avondscholen voor kleine handeldrijvers en bedienden, Vakscholen voor arbeiders, kunnen daaraan veel verhelpen, maar slechts weinigen nemen die gelegenheden te baat. Zij hebben geene eigenliefde, geene eigenwaarde, geenen iever voor hun vak of hun werk. Veel geld verdienen en zoo weinig mogelijk arbeiden, is de hoofdzaak bij den grooten hoop. J. L. DE TOESTAKD HIER EN ELDERS BELGIË. — Het Wet- en Verordeningsblad roor Vlaanderen bevat de volgend# verordeningen en mededeelingen in de nummers van 24, 27 en 31 Juli : a) Aanstelling der leden van de examen-commissies voor den graad van landbouwingenieur, bij de Staatshoogeschool van Gent ; b) De heer Frans Van der Perren, voormalig agent der schatkist te St-Niklaas, is benoemd tôt bestuurder van het Vlaamsch Ministerie van geld-wezen te Brussel, afdeeling der schatkist en d«r Openbare Suhnid ; de heer Arthur Van Lierde, voormalig bureeloverste bij het Gemer»ntebestuur van St-Niklaas, tôt agent der Schatkist aldaar ; c) De heer Hendrik Martinus Sterckmans, land-bouvver, is benoemd tôt burgemeester der gemeente Zonhoven (Limburg) ; d) Uitvoeringsbepalingen betreffende de inbeslag-neming van gerst, suikerijwortelen, enz ; e) Verordening betreffende de beperking in het verbruik van gaz en elektriciteit. De prijs der gai, voor elk doeleinde, wordt vastgesteld, te reken«n van 1 Oogst, op 45 centiemen per kubieken meter ; van den elektnek op 80 centiemen per kilowatuur voor de verlichting en op 35 centiemen voor drijf-kracht en al ander doeleinde ; f) De heer G. H. Beckers, van Borgerhout, is benoemd tôt klerk van 2= klas bij het algemeen secretariaat van het Ministerie van Zeewezen, Posterijen en Telegrafen. g) Verordening betreffende de aflevering van de rekgombanden der rijwielen, die tôt het verkeer toegelacen zijn. Dezs moeten ten laatste op 15 Augusti 1918 ingeleverd zijn. Vervangingsbanden zijn daarvoor te bekomen. Het Centraal Vlaamsch Persbureau deelt m«de : Vôôr eenige dagen vertoofde de Rijkskanselier, Graaf von Hertling, te Brussel. Hij heeft gedurende dit oponthoud de gelegenheid waarge.iomen, om met den heer Gouverneur-generaal ook over het Vlaam-sche vraagstuk uiUoerig te spreken en hierbij zijne instemming betuigd, dat men aan den Raad van Vlaanderen eene mededeeling zou gedaan worden dat de Rijkskanserier zoowel vôôr als na, onveran-derd op het standpunt van de verklaringen zijner voorgangers staat. Deze mededeeling is, op 20 dezer, in opdracht van den heer Gouverneur-Generaal door den heer Ver-waltungschef voor Vlaanderen, aan de Gevolmachtig-den van den Raad van Vlaanderen bekend gemaakt. Overeenkomstig den wensch van den Rijkskanselier, zullen eerstdaags eenige Vlaamsche leiders zich bij hain begeven, om met hem het gehaele vraagstuk der Vlaamsche politiek in uitvoerige besprekingen uiteen te zetten. Medegedeeld NEDERLAND. — Het nieuw Ministerie is nog niet gevormd. Het is M. de Savorin Lohman die met het aanwerven en samenstellen is gelast, daar Dr ! Nolens niet gelukt is in zijne pogingen. Die s samenstelling zal natuurlijk moeielijk gaan, daar S de verantwoordelijkheid der Ministers in dezen oogenblik zeer groot is en de werkzaamheden zwaar om dragen. De Voedselvootziening 6ischt de meeste zorgen, benevens de ontwikkeling van leger en vloot, en meer andere diersten door de oorlogstoestanden opgelegd. Het uitvaren van schepen naar Indië, met toe-stemming van Engeland, had reeds veel last geleden betrekkelijk het inschepen van zekere koopwaren van vijandelijke landen ; nu dit ailes was wegge-ruimd, komt het vergezellen dier schepen door i Nederlandsche oorlogsbodems weer moeielijkheden ! opwerpen. Niettemin zijn de schepen reed» te Las Palrnas aangekomen, op weg naar Indië. De zoogezegde Spaansche ziekte of influenza woedt nog al hevig in 't leger en io de kampen der geïnterneerden. Nog al goed dat zij niet van langen duur is en slechts enkele sterfgevallen veroorzaakt. —o— RUSLAND. — De Socialisten die zich met geweld van het Staatsroer hebben meester gemaakt, kunnen geene orde in de zaken brengen. Zij genieten geen gezag noch in 't leger noch bij de bevolking, en kunnen aangegane verbintenissen niet handhaven. Ook is Rusiand thans als een schip zonder roer, naar aile winden geslingerd, met opstanden, omwen-telingen, burgeroorlog, schrikbewinden, enz. Waar sommige lwgeroversten nog middelen vinden om hunne korpsen uit te rusten en te voeden en om hier en daar nog veldslagen te leveren, is een onbegrijpelijk i"ts, tenzij dat de berichten over de toestanden in Rusiand de waarheid niet juist weergeven. De moord op den Czar en andere misdaden maken zoo weinig indruk, dat velen nog twijfelen of die gebeurtenissen wel waarlijk zijn voorgevallen. —o— ZWITSERLAND. — Nu Zwitserland het toevluchti-oord is gewordsn van vele vreemdelingen en vrij-gelaten krijgsgevangenen van verschillende landen, ■wordt de woningnood daar groot. Er wordt niet genoeg bijgebouwd en 't zou ook eene gewaagde onderneming zijn, want na den oorlog zouden er dan woningen te veel kunnen zijn. De voedselnood is er even erg, alhoewel reeds eenige schepen uit Amenka aangekomen zijn, om in de dringendst» behoeften te voorzien. Het plechtiç jaargetijde tôt zielerust van Mijnheer Charles De Preter, in leven burgemeester van Borgerhout, zal plaats hebben in de parochiale kerk van O. L. V. ter Sneeuw, te Borgerhout, op Dinsdag 13 Augusti 1918, ten 10 ure s morgens (torenuur). Voor Deukende Menschen VIII. — JLetterkunde voor Kinderen 4* Vervolg Fenimore Cooper en Gustave Aimard zouden in geen gavai in zijn bibliotheek komen ; zelf heb ik ze in m'n eerste jeugd gelezen, en de ontleding die ik thans, man geworden en e«n beetje psychologisch ondurlegd, van m'n eigen jeugdige gevoelens maakte, doen me die lezin-gen ten sirengste afkeuren. Dit twsetal wordt, in den loop der gedachten, natuurlijk, als het ware, opgevolgd door Jules Verne, doch diens werken hoeft Walter in z'n bibliotheek staan. Denk nu echter niet dat ik, als echte schoolvos, hem leer Verne te lezen met den wereldbol of de landkaart vôôr zich ; och neen ! 'k Herinner me hier m'n eigen ontwikkeling in de lezing van Jules Verne. Na de lezing van het werk, soms | geruimen tijd daarna, ging ik wel eens een deel opzoeken van een gevolgden reisweg, en dan greep ik weer met des te meer genoegen het betreffende boek ter hand om het nog eens te herlezen. Op die wyze heb ik elk werk van Verne minstens tien of twaalf maal geheel uitgelezen en er steeds smaak in gtvonden. Walter volgt m'n stappen op en doet als ik, Want z'n lezing moet verzet en geen studie zijn. Verne behoort zoowat tôt de oudere richting. Het eerste nieuwere werk en reisverhaal dat m'n neefje ter handen kreeg, was Le Docteur Cornélius, van Henry Carnoy, in Ma jolie Bibliothèque van Atar, te Genève verschenen. 't Is het, wellicht wat fantasistisch, verhaal van een geleerde die er op uitging om wilden ta beschaven, maar er ligt zooveel pittige geest in, dat elke jongen er dol veel moet van houden. In dezelfde richting mogen met eer vermeld worden : Admiraal Snor en Arendskop, van A. C. C. de Vletter, dan ook De Schipbreuk der Libellule van Driant, aile dr,ie bij Bruna te Utrecht verschenen. En hier verlang ik de aandacht te trekken op een Fransch werk dat niet als « jongensboek » verscheen, maar dat een der mooiste is die ik in m'n neefje 's handen kon wenschen. 't Is Dans les Mines du Far-West, van Paul A. Zuber, te Parijs bij Fischbacher verschenen, en dat beter Une Ecole d Energie zou heeten. » Cela donnerait à l'ouvrage l'air éducatif qui manque à la couverture, mais qui anime toutes les pages », schreef ik in April 1912 in « Minerva ». « L'esprit d'initiative, l'énergie indomptable, la volonté tenace, la force de caractère qui défie les embûches du sort, l'élévation d'esprit qui préside aux grandes actions, l'esprit d'obser^ vation et de critique propre, tout cela, et bien d'autres choses encore, s'y retrouvent. » Wat me bijzonder aanzette om me zoo gunstig te uiten was, onder meer, het leit dat de schrijver-hoofdpersoon veel tegenslagen ontmoet, en met een tegenslag eindigt zonder zich in 't minst ta laten ontmoedigen. En dàt mogen onze aanwas-sendejongens wel eans verneman en laeren. Als overgang tusschen deze meer mannelijke letterkunde naar een zachtere stemming wijs ik op Vletter's Oorlogt en in die zachtere stemming op Ben Hur, van Lewis Wallace, ook in 't Nederlandsch verschenen, naar ik mean. In de Fransche uitgave van dit werk heb ik, vooralear 't aan Walter te schenken, toch gemeend één regel te moeten schrabben, n.l. waar de schrijver spreekt van •> le Père universel qui n'a besoin d'aucun intermédiaire, fût-il rabbin, prêtre ou docteur », waarvan het bepalende deel niet met m'n over-tuiging overeenstemt. Ook op De Kleine Lord, op Cuore van de Amicis, op Verso la Meta ! en Affetto ! van Augusto de Benedetti, en,... op de Sproohjes en Vertellingen van Andersen. * * Om nu ook ta gewagen van het gevaar dat onze kinderen rond deze jaren te wachten staat, moet ik m'n eigen ondervinding latan spreken. 'k Beken openhartig dat ik niett vermoedde van de hooger aangeduide zwenking, toen ik op zekeren dag Walter in de levensbeschrijving van den beroemdan (?) Vlaamschen fietser Cyriel Van Hauwaert — die kennis heb ik aan m'n neefje te danken ! — verdiept vond. Dat verbaasde me, zooals het iedereen zal ver-bazen die de opsomming der boeken van Wal-ter's bibliotheek, voor zooveel ik me de titels herinner, nog niet vergeten heeft. Er moest hier een natuurproces schuilen, waarover ik tôt hiertoe niets vermoedde, en, aandachtig m'n leerlingen nagaande — 't is verbazend wat we van kinderen kunnen leeren, als we maar willen ; maar dan ook kunnen we nooit « op-voedkundigen » zijn, maar hoogstens « studen-ten in de opvoedkunde », aan wie neefje, leerlingen, zelfs kinderen uit de buurt aanhoudend « college » gevan ! — kwam ik tôt de ontdek-king dat de meesten van Walter's jaren erg verzot waren op Wilson, Nick Carter, Buf-falo Bill, of hoe dan ook die 10 cents en 12 1/2 cents boekjes heeten mogen die onze jeugd en het hoofd en het hart verderven. Dat deed me dan ook algamaenmakan als ik hooger deed, en waarschuwen voor het gevaar. Ver volgt Y ours WEKELIJKSCH VERSLAG Prijzen 't Is thans het tijdstip van de uitdeeling van prijzen in de scholen. Maar boeken zijn er niet meer te bekomen ofwel zijn ze te duur, zoodat de openbare besturen, alsook de bijzondere onderwijsgestichten zich moeten behelpen, met het aenvoudig uitdaalen van diplomaa of andera bewijsstukkan. Dit is even welkom bij groote an kleine l«erling«n, met de hoop op betere dagen. Tegen het uitdeeleu of toekennen van prijzen wierd vroeger, in vredestijd, reeds opgekomen, onder voorwendsel dat. dit onder leerlingan en oudars dikwijls tôt misnoegen en vijandschap^ aanleiding gaf ; ook nog, omdat die toekenning niet redelijk of eerlijk gebeurde. Dit ailes bijeen ganomen, zal hier en daar het bepaald afschaf-fen der prijzen wellicht bestendig blijven. Zoo verdwijnen vele goede, eenvoudige en aangename gebruiken, die het leven van grooten en kleinen ietwat kwamen opvroolijken. Gemeentell jUe Ulugnzljnen Appelstraat 39 Van 5 tôt 9 Augusti 1918 : a) Door bemiddeling van de winkeliers : Gelei. — 440 gr. aan fr. 1.15 het rantsoen. (Tweeds hellt van het rantsoen van 880 gram aangewezen voor de maand Juli). Suiker. — 750 gr. aan fr. 2.29 het rantsoen. Het rantsoen suiker is samengesteld uit 480 gr. brood-suiker en 270 gr. bruin poedersuiker. "Waschpoeder Solvay. — 110 gr. aan fr. 0.10. b) In het Gemeentelijh Magazijn der Appelstraat : in ruil van bons Bezems. — Tegen fr. 0.40 het stuk. Extra-Kofflesurrogaat. — 250 gr., tegen fr. t. —. Waachpoeder Goliath. — 250 gr. aan fr. 0.35. Waschzeep. — 250 gr. tegen fr. 1.60 het rantsoen. Zout. — 5 kg. per gezin aan fr. 0.35 den kg. Bestendige verhoop van : Bezems. — Tegen fr. 0.40 het stuk. Kaanen. — 1.25 fr. tôt 3 fr. rolgens grootte. Lederen schoennestels. — Aan fr. 1.10. Opneemdoeken. — Aan den prijs van fr. 6.50. Opschikzeep. — Aan fr. 4.00 't stuk. Saai. — 0.50 fr. het kaartje: Waschpoeder Cristal. — 250 gr. tegen fr. 1.15. Waschpoeder Goliath. — 250 gr. tegen fr. 0.3S. Zeildoeken kinderpantoffels. Vilten en Houten ïolen. — Aan uiterst voordeelige prijzen. Al deze artikelen kunnen afgehaald worden ail* werkdagen van 9 tôt S torenuur. De diei.stregelinj volgens nummer van het rantsoenboekje geldt niet voor deze koopwaren. De bstaling gesc.hiedt ia 't magazijn op het oogenblik der afname. d) Veevoeder Een verkoop van HAVERAFVAL aan de veehou-ders der gemeente, zal plaats hebben op Maandag 12, Dinsdag 13 en Woensdag 14 Augusti 1918, telken» van 9 tôt 3 torenuur. De verkoopprijs is vastgesteld op fr. 0.80 per kg. Het rantsoen werd bepaald als volgt : Paarden, ezels, stieren, ossen, koeien en runderun : 80 kg. per kop. Geiten, schapen en zwijnen : 40 kg. per kop. Betaling en aflevering in het Gemeentelijk Magazijn, Kattenberg straat 6S. Te bekomen in hetzelfde magazijn VLEESCH-MEEL (voeder voor honden en kiekans,) tegen d«n prys van fr. 0.85 per kg. \ __________ IVatlouaal Komitelt voor Hulp en Voedlng, Ledeganchstraat, (Itoltetr*) RanUoentn voor dubbe/e week van 29 Juli tôt 11 Augusti 191t 300 gr. Reuzel per persoon aan fr. 1.50 200 gr. Rijst per persoon aan le. 0.30 Het rantsoen RIJST behoort tôt de achterstallige meel waren. 0 Twee rantsoenen CACAO van 50 gr. elk, en «en rantso«n ZEEP van 100 gr. blijven nog verwacht. ««a—^ Couti'ool Op 8, 9 en 13 Augusti 1918 hebben in de Handels-beurs te Antwerpen, Twaalfmaandenstraat, d» eontroolvergaderingen plaats voor de in de gemeente Borgerhout wonende mannelijke Belgen, welke in de jaren 1877 tôt en met 1901 geboren zijn. De melde-plichtigeu moeten zich op de vergaderingen om 9 uren 45 min. (Duitsche Tijd) in da Hal van de Handelsbeurs, Twaalfmaandenstraat bevinden. D» toegang is slechts langs de Beursstraat. Op 8 Augusti, om 10 uur, nr 1 tôt nr 2400 ; Op 9 Augusti, om 10 uur, nr 2401 tôt n' 4900 ; Op IS Augusti, om 10 uur, nr 4901 tôt het «ind». XIEUW8 PER WEEK Antwerpen — Weerhundige xoaarnemingen van Ign. J. H. Nibsman, gexichtshundige, Lange Nieuwstraat 60; — Vrijdag 2 Augusti 1918, Wesrmeter : gisterea 760 m/m ; heden 755 m/m. Warmtemeter Celsius (binnen) ; maximum 19 gr., minimum 18 gr. boven vriespunt. Vochtigheidsmeter : 80. Wind : Oost. Waarschijnlijk te verwachten : Veranderlijk weer. Morgen Zaturdag : Zon op 6.47 onder 9.34 (T. U.). > Nieuwe maan : 6 Augusti. Aldaar te bekomen : brillen en neusnijpers, ac«H-mulateurs, moteurs, elektrieke lampen, enz. — Euisvlijt. — De derde tentoonstelling van Huisvlyt rai gehouden worden van 4 tôt 18 Augusti 1918, van 11 tôt 7 torenuur, in de lokalen der » Christene Vakvereeniging », Nationalestraat 119. Borgerhout — Zondagdienst apothekers. — Op ïondag 4 Augusti 1918, zal de apotheek van Is. Theyskens, Langstraat 9ô, geopend blijven. KERKELIJK NIEUWS Op Vrijdag, 26 Juli, vierde de parochiale vrouwen-gilde van St. Jan van Borgerhout, een heugelijken aag, namelijk, het feest der H. Anna. Het was een aandoenlijk schouwspel die groote schaar Christene vrouwen 's morgens ter H. Tafel te xien naderen. 's Avonds was de kerk wederom goed gevuld, want er zou een sermoon gepredikt worden, onder het lof van 8 ure, door den Eerw. Pater Liemns, van de orde der Predikheeren. Na het lof aanheffing- van het Gildelied « de H. Elisabeth ». Voorwaar men mag zeggen dat de vrouwengild# van St. Jan van zich laat hooren en zij met hare ruim elf honderd leden schijnt geroepen te zijn om veel goeds en nuttigs voort te brengen, zoowel op maatschappelijk en zedelijk, als op godsdienstig gebied. Moge zij immer groeien en bloeien tôt welzijn rai} het algemeen. Es.NE TOBSCKeVWOTH»

Er is geen OCR tekst voor deze krant.