Dinsdag 28 November 1916. Fweede Ja&rg* Hr 330 Prijsi 6 C^ntkmes dûor gafeeel Belg-ië Het Vlaamsche Nieuws - ******** -VfCSOf — Wl1 «WKr> tfl-1 «.-g»» ^«^KSSF-^ jgi^| fiP® ^ ^WTSS»5^ Het best ingelicht en meest verspreid Nieuwsbiad vas Beigië, - Verschijnt 7 maal per week —— in 1 [■■iiiimi ■m m mmm i inniimn" un n riMifWi-nnww-iriirwTnrTiria-Brrrii ■ il i n m ■—mm ■■■■ i imwii himbiiiiiw imii ■■■ni -wn ■, ,. _ I mr — Ti—WIiHÉMif——M—rni—-w■■!■■■!Ilw 1 ■ III wm —■iiimimiii—iiWii im iTir» rumm-nrir ABONNEMENTSPRIJZEN ; Per maand 1.78 Per 6 maanden !8. - Per 3 maanden .,,, 6.— Per jaar 18.— AFGEVAA RDIGDEN VAN DEN OPSTELRAAD ; " R»! VERHULST, Dr Aug. BORMS; Aib. VAN DEN BRANDfi Met vaste medewerking van Dr A. JACOB t BUREEI.EN : ROODESTRAAÏ, 44, ANTWERPEN. Tel. 1900 AANKONDIGINGEN: Tweede bladz., per regel. 2.60 Vierde bladz., per regel. 0.S8 Derde bladz., id, !.*— Doodsberichi: 8.— Voor aile axuxœeeja, wende men zich ROODESTRAAT, J4. faTCKM0£SattNaaafiBK«sa0fflKSMGSaEiMa«BBM3S»tMamMeiaatacne*kM9iia«BE»x»ibaK m»*K. .MUMVMJIM DE OORLOG De Toestand 1,11 Roemenië blijven de gebeurtenissen ach met groote snelheid ontwikkelen. .\lthans de jongsrte telegrammen der Cen-traleii laten toe er zich eenigsziua reken-schap van te geven. Wij hebben gewezen op het sphinxachtige der Duitsche mede-deelingen over de operaties in Walachije, oazekerheid welke nog verhoogd werd door de vage mededeeling dat de leger-groep Mackensen op verschillende puu-ten deuDonau overgetrokken was.Depers heeft zich dan ook iu gissingen daarom-trent verloren, van schijnbewegingen ge-sprokeu, die voor doel zouden hebben de aaiidachtder Roetneniërs af te leiden van het punt waar het Dobroedscha-leger den hoofdstoot zou gaan toebrengen. Aan die gissingen is door het Wolff-telegram van den 26n November een einde gesteld. Daaruit vemenien wij immers : 1°) da-t (voor de Centralen) succes-volle ruiterijgevechten geleverd werden ten Oosten van de Beneden-Alt. De mededeeling voegt er aan toe dat de zege-rijke opmarsch voortduurt en de wegen die van de Ait naar het Oosten voeren bedekt zijn met vluchtende treinkolonnes die zich een weg banen over in brand ge-stoken plaatsen. — De Roemenen schij-nen dus daar den slag te ontwijken en onder een zoo groot mogelijkc benutti-ging van den spoorweg (voor zoover die voltooid is) op Boekarest, de wijk te ue-meti naar de hoofdstad. 2°) dat de (troepen van Falkenhayn voeling, d.i, aansluiting hebben gekre-gen met de over den Donau getrokken tegermacht van Mackeosen. — Een feit van beteekenis voor de Roemeensehe troepen die zich nog in Klein-Walachije awden bevinden en wier verbinding met de hoofdmacht voor goed afgesloten is, tenzij ze zich door de vijandelijke linies h«en een doortocht naar het Oosten kunnen banen. Daarover verspreddt het Reu-terbureau in een geruststellend telegram devolgende mededeeling : « Wat het gar-nizoen van Orsova aangaat, dit is slechts kleiti (daartegenover gtaat die melding van Ihiitsche zijde dat de troepen ten Xoovdoos'en van Turnu Severin zich hardnekkig blijven verdedigen) en er is reden om te hopen dat het met goed ge-vole kan worden teruggetrokken, van het Mgenblik da-t het den bevelhebbei- duide-was dat het zich in dreigend gevaar bc'vond. m Dit werd beweerd v66r de ee-slaagde overtocht van Mackensen over den grensstroom gek-end was ; zooals men pict blijken de laatste telegrammen aan hooger uitgedruk+e hoop haren grond teontnemen, al zegt Wolff daarover niets nitdrukkelijks en behoud/t het stilzwij-?en over het maken van gevangenen ten W^sten van de Alt ; ' â") dat het gros van de overgangstroe-PW bij Swistow naar den linkerœver is °vergestoken. De stad Zimnioea werd ^oor hen bezet en de opmarsch in Noor-•Wijke richting totdusver zonder ernsti-gen tegenstand begonnen. De Centralen s<Mn thans voor Alexandrla. d.i. ten Zuidoosten van Rosiori de Vede, oçai be-[ langrijk knooppunt van spoorwegen. | Ziedaar voor wat ho centrum en den Zuidervleugel van de in Walachije ope-reerende legers betreft. In het Noorden wben de Centralen Ramnicu-Valcea getiomen, een plaatsje aan de Alt, waar Roemenen zich geducht hadden ver-stokt en taaien, hardnekkigen tegen-s'a»d bieden : die tegenstajid duurt voort de hoogten ten Noorden van Curtea . e A-rges, een plaatsje ten Zuidwesiten |'an Campohing gelegen, d.i. in het ge-waar de Roemenen, sedert ze door Predeal-pas hebben moeten wijken, ®ophoudelijke tegenaanvallen onderna-;®«uom den vijandelijken opmarsch daar . n t°ch -te beletten, wat hun wel gelukt ^ De frontlinie moet dan op dit oogen-Wk tusschen Sinaia en Zimnicea een ta-diep naar het Westen inspringen-«ebocht vertoonen. Reuter merkfterecht op : « Iets staat ^ n-l. dat het inzetten van een welk-, mi^e Icrachtinspanning van de zijde ;:J1 Rusland om Roemenië te helpesn, in ^ ^orten -tijd den geheelen toestand .r'u ^anderen ». Dit geldt thans minder au v°^r een drietal dagen, alhoewel een c«it!îge tot o^tlasting, b.v. in het hum, zeker de positie van Roemenië ^.hachelijk zou maken. Maar de Mnciingrswegcn zijn slecht en de Ptroepen van een aanzienHfk deel ner aanvoermiddelen beroofd. nderhissclwin gaan de Rttssische S^nooten voort in het Noordoosten van Zevenbergen in 't Gyôrgyô-gebergte aan te vallen, te weinig krachtdadig ech-ter oaa. opluchting te kunnen brengen, en in de streek van Monastir zijn het eerder de Bulgare© die aanvallen en de Serviërs die zàch in de verdediging bevinden. iVJen is het er bij de bondgenooten tref-fend over cens dat de hulp alleen van Russiscle zijde kan komen. Al wat wij daaromtrent kunnen zeggen is, dat van die hulp totnogtoe nog niets te merken valt ; wij hebben ze noir niet aan 't werk gezien, en de alarmeerende berichten welke zelfs van officieele Roemeensehe zijde worden verspreid laten er niet al te veel van verhopen. — Naar aile waar-scliijnlijkheid zal er dus binnen korten tijd over het lot van een ruim deel van het Roemeensehe grond gebied beslist zijn ; verrassingen zijn echter niet uitge-sloten.Van de overige fronten is er geen nieuws van beteekenis. De jongste gebeurtenissen hebben de verhouding tusschen Griekeiiland en de Entente niet verbeterd. De mededeeling de de 1-ezer in ons nummer van gisteren opgeyomen vond, als zouden de geallieer-een ultimatum aan Griekenland hebben gezond-en — naar aanleiding van diens weigering de legerbewapening uit te lc-veren, — vinden wij op dit oogenblik nog niet bevestigd. Men lette op de Reu-ter-mededeeling : de toestand is hoogst ernstig. De dreigende toestand in Griekenland Londen, 26 November. — De « Wee.k-Dispatch «verneemt uit Athene (d.d, Za-derdag?):Z<m noodig zal admiraal Fournet, voor het geval de regeering ni^t aan het ultimatum voldoet, Athene bezetteu. De militante royalisten weigeren ten eenen maie, de wapenen in te leveren. Er is artillerie gezien op den Admetos, achter het station, Er zijn onder tien duizend reservisten wapcaien nitgedeeld. Elkeii avond meldcn zich reservisten aan de ka-zernes aan. Gisteravond reden voortdu-rend brandweerwagens rond, naar het heette om branden te blusschen, maar inderdaad om wapenen uit te deeien. Van avond is er een Verbond van Ver-weer gevormd door generaal Papoelas, die onlangs uit Janina is teruggeroepen wegens anti-venezelistische. ruwheden. Vele officieren hebben er zich reeds bij aaugesloten. De tegenslagen van Roemenië bevorderen die komplotten. Er gaan onder reservisten al plannen rond om buiten bereik van het schce-psgeschut het binnenland in te gaan en een guérilla te openen, tôt de Duitschers, na de ver-overing van Roemenië, komen, wat ze vast gelooven. Eonden, 26 November. — De « Daily News » verneemt uit Athene : Fournet's laatste nota is zoowel tôt het volk als tôt de regeering gericht. Iets ongewoons is, dat zij officieus openbaar gemaakt is. Beide dingen zullen ex toe bijdragen een bedarende uitwerking op de openba-re meening te oefenen. Londen, 26 November. — De « Daily Telegraph « verneemt uit Athene : Ko-ningsgezinde kringen verklaren, dat de regeering zal aftreden. Do Duitschgezin-de officieren beroemen er zich op, dat, als admiraal Fournet geweld gebruikt, het leger en de reservistenverbonden zich met de wapenen zullen verzetten. Beza-digde Grieken gelooven echter, dat de reservisten misschien wel zullen vuren, maar zoodra de Fransche matrozen of soldaten geweld gebruiken, zich zullen verstrooien. De oorlogsverklaring van de regeering te Saloniki aan Duitschland en Bulgarije veroorzaakte te Athene eenige opschud-ding. Volgens sommige kringen gelooft men, dat daaruit op te maken valt, dat koning Konstantijn voorgoed besloten heeft nooit tôt een dergelijken- maatre-gel over te gaan. Want ofschoon de ko ning misschien zou kunnen overgehaald worden om Bulgarije den oorlog te verklaren. zou hij er nooit in toestemmen, dit tegenover Duitschland te doeti. Buikboot- en roiinoorîog Londen, 26 November. — Het Engel-sche stoomschip « Jerseyman » moet, volgens Lloyd«, in den grond geboord rijn. l.ess vervoîg « Oorîoistelegrâmn»» » op ie twteie Onze Groote Letterkundige Prijskamp Cari Vosmaer 11820 -1888 Hij vextaalde de Nias en de Odysse \ an Homeros in hexameters van hc schoonste Nederlandsch. In homerischei trant schreef hij een geestig reisverhaa naar Londen over het Britsch Muzeum Londinias. Hij dichtte de. Griekscb idylle Nano ; schreef den roman A ma zone. Zijn meestbekende werk : Vogel van diverse pluimaget waarvan de in houd beter is dan de dwaze titel. 82 Op 't Strand 82 Blauw eu wolkloos welft zich de liemel lioveu de wijdgestrekte zee. 't Knaapje heeft eeu kloinp getiiigd Met raast en spriet, En eindjes pekdraad ; 't Zusje had tôt zeil getooverd 't Lapje groen en paars gespikkeld ^its. Aan 't roer staat, Oud en verveloos een poppetje Als vader. Zachtjes blaast het meisje iu het zeil. Maar te stil waa 't den knaap ; Hij roert in het water Om storm te hebben, En hij plonst en hij stampt Met de voeten in 't nat, Dat het hobbelend klompje kantelt E 't popje over boord valt in den plas Ach! klaagt het rnèisje Zoo is ons vadertj-e ook vergaau En zoo bederf je ons schuitje heel en al. Cari VOSMAER. P. A. de Genectet 1829*1861 Geboren te Amsterdam en overleden te Rozendaal.Hij werd dominée en stond in 1852 als predikant te Delft. Vrouw en kind ontvielen hem na een korststondig huwelijk. Hijzelf ging vroeg ten grave, slechts 32 jaar oud, en zijn dood was een rouw voor gansch Nederland. Hij is los en natuurlijk en hoewel dominee, zuchtte hij ; Ver los ons van den preektoon, Heer! Geef ons natunr en waarheid weerl In zijn puntige Leekedichtjes mengde hij zich in den theologischen strijd van zijn eeuw. Daarom zegt hij : Veel wordt bewezen Dat toeh in den grond niet waar is ; En veel is eeuwig waar, Ofschoon 't bewijs niet daar is. Hoewel wij in ons laud preciçs geen dominee's hebben, is het versje toch hec-lemaal toepasselijk op veel knapen en veel ouders. 83 Aan ect Knaap 83 Jongeu, reeds met tiutelend oog Ziet gij sinacitend op, Naar dien preekstoel, steil en boog, Uwer wenschen top ? Lacht u 't zalig denkbeeld aan Ook eens deftig daar Hoog en gansch alleen te staan, Neerziend op de schaar ? Op de schare, neergestroonid Zeker, aan uw voet : Want van leege kerken droomt Nooit een vroom gemoed. Kleuter van een redenaar, Oefent g'u misschien Reeds in 't plechtig handgebaar, Ginder afgezien ? Kweekt gij reeds dieu preektoon, die Eenig in zijn soort, Vaderlandsch oratorie Kenmerkt en... vermoordt? En verkondt uw moeder al Met een lach vol vreê, Wat er van u worden zal, Zegge : een Dominee î Hoor dan, kind, en overleg Eens dit hartig woord ! Op een gansch verkeerden weg Dvvaalt ge : ga niet voort ! Weet het : Eerzncht, IJdelheid Lokte al meer dan een, Dlkwijls werd de font beschreid, Naar dien preekstoel heen. »t enrun, i ci. itou IJdelheid door otderzwak Roekloos aangespoord ; Schoon de zoon in vaders vak Meer had thuis gehoord! IJdelheid, die schitteren woo Met... een mooie preek ; Zwaaien met een priestermouw, Heersehen met een steek. 5 DE GÉNESTET. t ~ j Nota. — Steek : De driekante steek bleef I in Holland vau het ambtsgewaad der pre- dikanteu het langst in gebruik. De pries- a ters dragen hier nog den steek, door ons tikkenhaan geheeten. S ■■«■■mm—■ mi DAGELIJKSCH NIEUWS JULIUS HOSTE Jr CONTRA PROF. LEO VAN PUYVELDE. — Ec® volk heeft de regeering die het verdient, zegt de professor. — Hr Julius Hoste ant-woordt : « Waarom deugde de Belgische regeering na 1830 voor de Vlamingen niet? Omdat zij de reaktie belichaamde tegen de taal der Vlamingen, een willoos ge-worden volk, dat onder verschillende vreemde regiemen van het huis van Bur-gondië af, aan de centralizeerende ver-franschingspolitiek werd opgeofferd. Slechts op zeer sporadische wijze hadden wij, nu en dan, in de regeering een minister, die zich aan de macht der anti-Vlaamsche kaste van het censitariaat wist te ontworstelen om zijn bezorgdheid te laten gaan naar het eigenlijke volk. En zelfs wanneer het censitair kies-stelsel door het meervoudig algemeen stemrecht werd vervangen, wisten de anti-Vlaamsche voogden in de verschillende kiesvereenigingen, dank zij de macht van het geld en van de traditie. ten nadeele van den Vlaamschen volks-geest, grooteudeels hiuî iaivloed te bewa-ren. » {« Vrij Beigië », 24 November 1916.) ELK VOLK VERDEDIGT ZIJN BELANG. — Nopens het angstwekkend ■ bevolkingsvraagstuk in Frankrijk lezen we in « Lo Gaulois » : ; « Zoolang er niet weer genoeg Fran- , se hen geboren worden, hebben wij, als ] tegenweer tegen het inwijken in massa ( van den vijand in Frankrijk, slechts één middel, namelijk de deur wijd open te zetten voor Latijnen en Slaven, en te c trachten ze door aile middelen in ons ' land te houden. Er is misschien kans ' dat die rassen ons, Franschc-n, iets van ] htmne vruchtbaarheid overmaken door zich met ons te versmelten. In Franlcrijk zijn er voor het oogenblik honderddui-zenden vluchtelingen of fabriekwerkers, ^ die wij moeten trachten in ons land te behouden. Hoevele Belgische, Servische en andere vluchtelingen zouden in i Frankrijk blijven, en er zelfs hunne fa-milie heenbrengen, moesten zij zeker i zijn bij ons een vast en goed bestaan te * vinden. Bij ons heerscht op het land een ■ verschrikkelijk gebrek aan werklieden. Met begeestering zouden wij de Belgi- ; sche en Seivische vluchtelingen opne-men, die van hunnen kant gaarne in ; onze gezonde, vruchtbare streken een ( nieuw tehuis zouden willen stichten.Wij ( moeten er zooveel mogelijk naar trach- ( teji dat die menschen hunne families la- ] ten over komen of met Fransche meisjes j gaan trouwen. Het is zeker dat duizende- ( Fransche vrouwen, die auders weduwen j of oude \Tijsters zouden blijven, gemak- , kelijker met een buitenlander zouden huwen indien zij ver/ekerd waren dat j zij in hunne kinderen de Fransche, natio- , naliteit zouden behouden. » j Erg-vriendelijk of broederlijk tegen- t over de verbondenen, die toch ook ver- { Hezen lijden, is het niet? Maar het Fran- ^ sche volk wjl zich nu eenmaal op de; ï hoogte houden van groote natie en blij- r ven er de voordeelen van genieten. Dat J-is het Fransch belang. In werkelijkheid h heeft elk volk slechts zijn belang te be- c hartigen. 't Is meer dan tijd dat wij het s onze kennen en al onze krachtçn inspan- c nen oui het alom erkend te zien. A HOE FRANKRIJK BELGIE BE- S SCHOUWDE. — Men heeft dikwijla ge- » sproken van Fransche inmenging in Bel- ù gische toestanden. Terecht werd vaak 7-geschreven dat Frankrijk Beigië niet als !l een zelfstandig land beschouwde, doch ^ als een hoekje van het moederland Frank- ' ri jk, waarmee het door ailes, én dooi taal ^ én door ktiltuur één was. De politiek die uit dergelijke denkwijzen voortsproeide, 0 kon dan ook bezwaarlijk de goede ge- v weest zijn. Uit het volgende blijkt nogmaals wel- •" k<m z onder lin gen blik Franlaijk had op onze toestanden en ons voll:skarakter. Op t bladzijde 879 van de « Mercure de Fran- e ce » (1897) staat namelijk te lezen' : e « ...Mais il n'y a pas de Belges. Il y a î- | feLUC ailLalUlllXJO, WCJIU en Belgique des Wallons et des Flamands, comme il y a en Suisse des Bourguignons et des Souabes. Il ne faut pas confondre l'appellation, poLtique et de hasard d'une région avec les races qui peuplent cette région et qui l'ont civilisée. Si par suite d'aventures un pays politique se formait de morceaux d'Alsace, de Luxembourg, de Lorraine, de Bade et qu'on appelât cela Austrasie, cela ferait-il qu'il y eût dans les quarante huit heures (ou ans) des Austrasiens, un esprit austrasien, une âme austrasienne? La littérature usitée en Belgique est française ; or, un écrivain, un poète, un philosophe, un homme des régions intellectuelles n'a qu'une patrie: sa langue.Tout Belge dfi haute culture est fiançais. Nous ferons-nous les complices de petites dynasties, d'humbles politiques? Qui oserait, à Paris, appeler Verhaeren ou Maeterlinck des écrivains étrangers? » Wij vertalen : « Maar er zijn geen Belgen. Er zijn in Beigië Walen en Vlamingen, zooals er in Zwitserland Bourgondiërs- en Zwabcn zijn. Men mag de politieke benaming en die van het toeval eener streek niet ver-warren met de rassen die deze streek be-Volken en ze beschaafd hebben. Indien als gevolg van avonturen een politiek land zou samengesteld zijn uit deeleu van Elzas, Luxemburg, Lotharingen en Baden en dat men Austrasie zou uoemen, zou dat volstaan om over tachtig jaar (of uren) Austrasiërs, een Austrasische geest en een Austrasische ziel te vormen ? De in Beigië bestaande letterkunde is Fransch : een schrijver nu, een dichter, een wijsgeer, een mensch op intellektueel gebied heeft maar één vaderjand : zijn taal. (Of het waar is ! — N. d. Red.). Elke Belg met hoogstaande kultuur is Fransch. Zouden wij ons medeplichtigen tnaken van kleine staten en enge politieke stroomingen? Wie zou te Parijs Ver-baeren. of Maeterlinck, vreemde schrij-i'ers durven noemen ? » En zeggen dat wij Vlamingen in dat Beigië wonen, waarvan hooger sprake! EEN VERKLARING. — M. JuHus rloste in «Vrij Beigië», 24-11-16j « Het spreekt van z-qlf dat wij niet >ereid zijn om aan den opbouw van een îieuw Burgondisch Beigië mec- te wer-ceti, dat zou verrijzen 'op de puinen van !en Vlaamscheu Volksgeest. Daarom is het, dat wij het recht en ieu plicht hebben in te gaan tegen aile nternaiionale (cursiv. van ons) schikkin-ren, die in een herboren Beigië de ont-vikkeling van het Vlaamsche Volk op :edelijk en ekonoinisch gebied zouden amnen belenimeren. » De aktivistèn spreke ook alzoo, miju-leer Julius Hoste. LIEDERAVONDEN VOOR HET ^OLK. (A. N. V.). — Leider : Nand Rey-îatTS. — Woensdag, 29, dezer te 9 uur s avonds (torenuur), in het lokaal « Ant-verpsch Koffiehuis », Van Straelen--traat, algemeene herhaling-, Hernemen ■an het lied : « Ballade ». Tœgang vrij. Nieuwe leden worden langenomen.. DE TOORTS N. 23. — Een goed en ezenswaardig nummer, opgeluisterd door ■ene afheelding van « Het oudes slot der, ïraven van Vlaanderen te Gent en een zicht op de Grasleie » uit dezelfde stad. ' )ichter René de Clercq schrijft over Po-sn en begrpet in een heerlijk: artikel de •prichting van het koninkrijk, waarrbij ixler nationalist moet vreugde \oelen wij] 1 en volk « zonder land in zijn land » weer->m dat land herkreeg. Ook de heer E. H. tietjens schrijft over Polen en wijst op de lolitieke belangen, die op het spel staan. 'rofj, Dr. Bodenstein b«mt woord t eeu Sortzichtig, hatelijk artikel van heer î-oissevain, die in het « Handelsblad » van -11-16 schrijft over de onmenschelijke îngelsche onderdrukking van een op-oertje op Ceylon aan het adres van het ' îollandsch meer menschelijk koloniaal estuur. Heer Jan F. E. Celliers schrijft ' ver den opbloei van de Suid-Afrikaan- ' che letterkunde, waarop een artikel volgt : ngeteekend, maar van de pen van een "laamschegezind, R.-K. priester, partij- ' ■angen van de onmiddellijke vervlaam- : ching van de Gentsche hoogeschool en ie den Vlamingen enaan herinnert, hoe ij niet strijden voor mannen, maar voor eel het volk en daarom malkander zeg-rij moeten laten. De rubriek « Onze ! tampolitiek » brengt weerom een heele arrevracht belangwekkende nieuwsjes. ] )en paar uittreksels uit de Pers en een 1 pen brief van Mijnheer A. J. Verbeek 1 . d. Sande aan het adres van den Neder- 1 mdschen anti-oorlogsraad sluiten dit oede nummer. , BELGIE HEEFT PARIJS GERED, ! eeft minister Van de Velde gezegd, met enigszins andere woorden, natuurlijk, < n ook in çen-e andere taal, — even no- 1 .rarlijk. i : men zica l, H. Ekonomisclie Beiangea en Oorlog De oorlog en bijzonderlijk de neder-laag, die een tijdelijke of definitieve on derwerping na zich sleept, zijn aLs -een bekrachtiging of eên bestraffing van de naties, die hinderpalen opwerpen tegen de vrije ontwikkeiing van verdeeldheid van arbeid en uitwisseling onder elkaar, waardoor ze in gebre,ke blijven aan de roeping van wederzijdsche vervulling van ekonomischen, moreelen en socialen vooruitgang, die de natuur aan de menschheid oplegt. De oorlog heeft soms wel andere oor-zaken gehad ; misschien ook zal hij er nog andere hebben ; maar, van liever-lcde zullen andere oorzaken verminde-ren, naarmate de nieuwe voorwaarden en noodwendigheden van de vordering op den besehavingsweg naar het abso-lùte Goede, Schoone en Rechtvaardige toenemen. De be^chavende vooruitgang is on-jveerstaanbaar ; slechts tijdelijk kan hij teruggedrongen worden, omdat de mensch natuurlijkerwijze tracht naar een onbepaald welzijn. Die beschavende vooruitgang kan bewerkstelligd worden of zich opdringen op tweeërlei wijzen ; door den vrede of door den oorlog ; door de gedachten of door de macht. In de historische tijdperken, waarin de menschehid zich haar bestaan waar-dig toont, bewerkstelligen de be-schavingsvorderingen zich door de ideeën en doOr den socialen en internation alen VTe^le ; in de minderwaardige perioden, zal de vooruitgang niet stilge-legd worden, maar hij zal slechts door het geweld, door oproer of oorlog opge-drongen worden : de hoogerstaande en sterke volkeren zullen dan den vooruitgang opl-eggen aan de volkeren, die in tijdeb'jk verval verkeeren of door erge dwalingcn verachterd zijn. In de voorwaarden, die den huidigen oorlog uitmaken, kan er werkelijk geen natie zeer machtig zijn door de wapens, indien ze niet tevens over een zeer groote ekonomische macht beschikt. Fataal komt die natie tôt den vrijhandel, ten-gevolge van haar noodwendigheden eu van haar uitbreidendei en doordringende kracht, zou ze niet anders kunnen. Haar wàpenmacht zal ze vroeg of laat van den vrijhandel stellen ; ze zal het vrij bin-nengaan bij de anderen eischen, en, ekonomisch sterk, zal ze niet aarzelen torzel'fdertijd het vrij intreerecht bij haar aan anderen ook toe te staan. Deze natie zal niet lang wachten te ondervinden dat het onbepaald rijker worden van een land slechts mogelijk is mits het rijker worden van andere lan-den, die zijn klanten of zijn levrraars zijn : de vrijhandel zal door de macht ingevoerd worden en de vooruitgang door den oorlog. Maar, ten gevolge van welke vernedcr ringen en welk lijden voor de overwon-nenen I Deze opvatting van politieken en eko-uomischen vooruitgang,overgebracht eu ^pgedrongen door de wapens, scldjnt wel brutaal en onmenschelijk ; maar, ze is werkelijk. En is ze wel niet in sommige gevallen Dvereenkomstig met de lotsbesteminin-?en, met de noodwendigheden van de >rogressieve evolutie dea- menschheid ? 5. De Franschen en de Belgen samen, lie den Minister hoorden, hebben zijn woorden flink toegejuicht. Denkt ge dit die daverende beaming de Franschen tôt :lankbaarheid stemt of Beigië de noodige rierheid schenkt om heusch eens te too-aen, overal waar men komt, dat men be-ioort tôt het heldenras, enz, (de lezer /ulle aan met de woorden van eene oor-ogsrcdevoering... of wat herbergpraat.) 3e zijt er wel mee. De Geschiedenis is leelemaal anders. — Wij lezen in de ( Toorts » : <( Een Fransch hospitaal, gelegeai in le rue Ancelot, te Havre, werd onlangs lan de Belgische overheid afgestaan en .'eranderd in (uitsluitend) Belgisch gast-auis.Oudanks deze wijziging bleven twee Pransche vlaggen aan het gebouw wap-lereu.Twoe Vlaamsche Aalmoezeniers, de îerw. Heeren van Battel en van Bra-)a;idt, deden ten slotte de twee Fransche •laggen wegnemen om ze door Belgische e vervangen. Gevolg : De Fransche Regeering dien-le dadelijk eene klacht in bij de Bel-fische.En de twee aalmoezeniers... werden loor de Belgische overheden bij wijz« ran straf onmldclHjk nàar het front ge-onden. 9

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.