ABONNEMENTSPRIJZEN: Voor ééa maaad 1.75 Voor 3 maaad g.— Voor C maaad 10.— Voor ééa jaar 18.— Rcdakti», B*ke«r Àamk*aëi*j«fe« : 44, HOODESTHAAT, 44 ANTWBRPBN "I Zaterdag 21 Dec. 1917 - 3de Jaarg. Nr 351 Prijs 6 Cectiem voor België I HET VLAAMSCHE NIEUWS IVERSCHSJNT 7 M A AL IN DE WEEK De •putelraad: Raf VERHULST, Dr. À«*. lOflMS, Hwgleeraar AU». VAN »EN IRANDE; Met de YMte «teiewerkin* tu Heefleeraai Decter Aateea JACOI AANKONDIlilNGEN : Tweede blad, den regel 2.50 Derde id. id. I.— Vi-îrde id. id. 0.50 Doodsbericht 5*— Eike medcnerker is persoonlijk verantvToordelijk voor zijii seUrijveii, eu bindt iiiet heei de Reuaktie. BELANGRIJK BERICHT AL WIE EEN ABONNE-MENT NEEM'f OP «HET VLAAMSCÏTB NIEUWS » VOOR TEN MINSTE DRIE MAAND, ONTVANGT HET BLAD KOSTELOOS VAN DEN 15n DEZER TOT HET EINDE VAN HET JAAR. DEN lu JANUARI BEGINNEN WIJ DE AFKONDIGING VAN EEN PRACHTIG NÎEUW MENGELWERK, WAAROP WIJ EERSTDAAGS TERUGKOMEN. Officieele berichten VAN DUITSCHE ZIJDE DUITSCH AVONDBERICHT Berlijn, Donderdag 20 Deccmber. — Officieel : Aanvallen, herhaaldelijk door de Da-liancn tegen dcn Monte Azoïone a^smede de in. het Wcstcn en Oosten daai'bij aan-eluiteade onlangs vermeesterde stellin-gen gedaan, z^jn mislukt. Van de andere geveclitsterreinen nieta nieuws. VAN OOST-HONG ZIJDE Weenen, Donderdag 20 December. — Officieel : ITALIAANSCH GEVECHÏSTERREIN Tengevolge van beter zicht is de vuur-aktie aan weerszijden toegenomen. Vijandelijke aanvallen tcgefl onze nieuwe siellingen op den Monte Pertico zijn afgeslagea. iiet aa-n.ai der door de troepen van ge-neraal Alfred. Krauss in de gevechten ten Oosten van de Bienta sedert den llin de-zer gemaakte gevangenen is 270 offic-e-ren en 8150 man. VAN TURKSCHE ZIJDE TURKSCHEFRONTEN Konstantiaopel, Woensdag 19 Dvcem-ber. — Umcicel : Aanvallen van sterke vijandelijke pa-troeijes tegen de Auuzjau-linie zijn afge-Siagoa.up onzen rechtervleugel was de vuur-strijd zwak tôt matig. Stoïkc vijandelijke strijdkractKen hebben onze stellingen ten Oos'-ea van Jeruzaiem tôt driemaal toe aangcvalien. Zij zijn. telkens met aan-zionlijke verliezen teruggeslagen. De bedrijvigheid :n de luclit is aaa het geheele front toegenomen. VAN FRANSCHE ZIJDE VVESTELIJK GEVECHTSTERREIN Parijs, Donderdag 20 December. — Officieel : Matige werkzaamheid der wederzijd-sclie artillerie over het geheele fiiont met uitzondering van de strec-k vaa het bosch van Caurières, waar zij levendiger was. In Lotharingen is een krachtige aaaval der Duitschers, voorafgegaan door een hevige bc9chieting van de Fransche loop-gravcn benoorden Reiilon, volkomen mislukt. De Duitschers hebben talrijke dooden op het terrein achtergelaten. In • den boven-Elzas hebben de Franschon een geduchten aanval, welken de Duitschers op de Fra®sche stellingen van. Gliickerfeld (Zuidwestelijk van Alikirch) poogden te ondernemen, afges'.agen. Tijdens don dag van den 19n hebben Duitsche vl'egtuigen bommen in de streek van Duinkerken en Calais neerge-worpen, waarbij 4 personen werden ge-dood en 10 gewond. VAN ENGELSCHE ZIJDE V/ESTELIJK GEVECHTSTERREIN Landen, Donderdag 20 December. — Officieel : * Portugcesche troepen hebben vannacht een vijandolijkje overvalspoging bij La-ventie afgeslagen. Behoudons cenig geschutvuur bij Pas-schendaele, is er van het overige front niets van bclang te melden. TELEGRAMMEN DE VREDESONDERHANDELINGEN MET RUSLAND De afgevaardigden op weg naar Brest-Litowsk Weenen, 20 December. — Ministcr Czernin is vanmiddag om vier uur naar Brest Litowsk vertrokken. Sofia, 20 December. — Popof, de mi-Pis'.er van Justifie, en Kcusef, gevol-machtigd minister, vertrekken vandaag nnai Brest Litofsk. Onderweg zal Stoy-îiowits, gevolmachtigd minister en kon-sul-gencraal van Roemenië, te Bocdapest zich bij hen voegen. Te Brcst-Eitofsk zullen zij dcn. militairni gevolmachtigde. kolonel Gantsjef, en Anastasof, gezant-schapssekretaris te Berlijn, ontmoeten. Deze vijf afgevaardigden zullen Bulgarie op de vredeskonferentie vertegenwoordi-gen,Eea verklaring van den Oosfenrijkschen Minister président Weenen, 19 December. — In het Huis van afgevaardigden heeft Seldier, m.inis-ter-president, naar aanleiding van de dringende vragen nopens de vredeson-derhandelingen kl overeenstemming- met don minister van buitenlandsclie zaken. een verklaring afgelegd, waarin hij te-genover den Tsjech Sanck, volgens wien aan den minister van buitenlandsche za-ken voor de vredesonderhandelingen een rand moet worden toegevoegd, die u't verschillende nationalité ten van Oosten-rijk en Hongarije is samcngesteld. vast-stelde, dat volgens de grondwi t cliike in-stellingv.n de vertegenwoordiging bij de vre^'PsonHfTÎianiJ^'linsi'cn tôt taak van den mîni^er van buitcnland^che zaken behoort ,die in Het kader zijner verant- 1 woordeUjkheid en in overeenstemming miel ue ve/ant.woordélij ke m^mster-preii-aeuituii va.ii oeiue s La.en der monai ciue, cieze onxliorhaiiue 1 mgen client te voeran. Het 2ou vioeken met de grondwetten van aiie staten, aïs de regeering bij iiet voeren van de onderhandelinged door zulke radeii op de v'ingers werd gezien. Aan d t verlaingen kan de regeering dus met tegemoet komen. Het spreekt echter v<anzelf, dat eenige internationale overeenkomst, voorzoover ze volgens de grondwet door de wetge-vende iichamen moet worden goedge-keurd, dezen te reciiter tijd zal worden vou-rgeiegd. Op Stanck's vraag nopens vermeerde-ring van den levensmiddelvoorraad door aanvoeren uit Rusiand, stelde de mmis-ter-president in het licht, dat volgens een bepaling van het met Rusiand gesioten verdrag over den wapenstilstand verkoop en uitwisseling van dingen van dage-I jksch gebruik op de verkeerspiaatsen aan het tront is toegestaan. De nadere bepalingen hieromtrent zullen door de binnenkort te St-Petersburg samenkomende konferentie van vertegen-woordigers d.er kontrakteerende partijen worden vastgesteld. ^Voorshands zal er naar gestreefd worden dat bij de vredesonderhandelingen ook de ekonomische beLrekkingeii tôt Rusiand worden gere-geld. De gevolmachtigde vertegenwoor-digers van Ooslemrijk-Hongarije zullen er naar streven over een kom s. en te tref-ten, welke den behoetten van Oostenrijk-Hongaren ten voile recht zullen doen weaervareu. De vrees voor overvragen door de anaere middeirijRen staat, naar van zelt spreeKt, bun-en eike overwegjig. (ljevenuige msLemmang; links bijvai.J in aruwoord op de vraag van den so-ciaai-ûemoivraat ndier verwijst de mmis-ter-presidient naar de ui^eenzetting van uen minisL^r van buiteinianasche zaken, dat de regeering m den zm van de vroe-gere aigciegoe verkiar-ngen bij de vre-desono-crnanuelingen met Kusiand van iiet beginseï zm uiigaaiii dat zij een vrede zondeir territoriale en ekononnsche over-weldiging met Rusiand wensent te slui-Len.Aangaande beginselen, volgens welke de vreoe met de andere vijandelijke sta-len tôt stand zal konion, verklaarde de minister van buiteniandsche zaken dat , liun streven er op is g^richt om op den voorgenomen grondslag een algemeenen vrede te sluiten, dat nij; echtier niet in staat is? tegenover zulke vijanden, die ook verder op het voortzetten van den oorlog zouden staan,aan deze onzelfzuch-tige oorlogsoogmerken voor altijd vast t ehouden. (Lev. bijval, handgeklap.) De bedoeling der Oost.-Hong. regeering om met aile tegenstanders tôt *ulk , peu onzelfzuchtigen vrede te komen, is ; overal in het buitenland, dus ook aan de regeeringen van aile vijandelijke staten, ten voile bekend. Met het oog op den korten tijd ,sinds de laatste verklaringen van den minister van buiteniandsche za- , ken verstreken, alsmede, dat de toestand , inmiddels r^et ingripend is veranderd, is er thans geen aanleidimg om met nieuwe . vredesvoorstellen den tegenstanders tegemoet te treden. (Lev. bijval, handgeklap; de m'nister-president werd geluk-gewenscht.) TER ZEE Nieuwe duikbootresultateii Berlijn, 20 December. — Oîficieel Een van onze duikbooten, onder bevel van i kaipitein-luifcenant ter zee Viebig heeft, niet te- ; genst-aande ailerkrachtigste verdediging van den vijand, vijf atoomsohepen van 23.500 br. reg. ton — w. o. het gewapende, diepgeaden, vroege-re Duitsche stoomschip « Armcnia» (5404 t.) dat voer in een konvooi, 't welk door vier torpédoja-gera beachennd was, in den grond geboord. Uit een door torpedojager* en stoomtreiler» sterk bewaakt konvooi werden twee diepgeladen atoomsc.hepen weirgeschoten, waar van er een be-wapend was. Hetzelfde lot onderging een groot, bewapend, en sterk gekonvoieerd «toornschip van (?) br. reg. ton Daarenboven werd h et F ransche bewapende «toomschip « Ango (7393 t.) dat diep-geladen aan-getroffen werd op weg naar Falmouth, getorpe-deerd.Nog het vernlelde konvooi Kristiania, 19 December. — Te Bakkervik,tus-schen Bergen en Hangesund, is een be*chadigde Engelsche torpedo-jager aangekomen met 14 . man van het Engelache stoornscliip c Cordova >, dat met het konvooi in den grond jg geboord. Te Hittewe bij Telekke Fjord hebben Engelsche tonpedojagers 71 man van de in den grond ge-boorde koopvaardijschepen aangebracht. A;lLe bemanningen van de koopvaardijschepen zijn due ' gered. Men neemt daarentegen aan, dat de op : varenden van den eenen torpedo-jager en van vier gewapende stooms-echepen verdronken zijn. De vlootverliezen der Entente Berlijn, 20 December. — Tengevolge van het in den grond boren van de Fransche pantser-kruiser a Château Renault», is het aantal oor-logsschepen, dat de Entente sedeTt het begin van den oonlog verloren' heeft, tôt 300 gestegen, met een gezamenlijke waterver.plaatsing van 1,000.806 ton. Daarbij zijn niet meegerekend de hulpkruisers, ni. 51, met tezamen 358,000 br. ton, de hulpschepen, nJ. 38 met 146,000 br. ton en verder de voorpost vaa^uigen, gewapende treilers, die er vemietigd zijn. DE LEGERLEIDING DER ENTENTE Londen, 20 December. — De Pa<rijsche korres pondent van de « Daily Chronicàe » zegt dat Clemenceau dajreliik." wordt aangeapoord om zich inzake de benoeming van é^n opperbevelheb-ber over de En+entelofrer» partij te stellen. Hanotaux tracht in de « Figaro * aan te too-nen dat Engela/nd daar niet vierkant tegpn is. Hij haalt ter staving de Parijsche rede van Lloyd George aan Ik heb gehoord, zegt de korresoonden t, dat : Clemonconu eerlang in deze aanselegenheid een ■ star) zal doen. N"u de militaire medpwerker van de c Times» . zich tegen het plan heeft verzet. i« er echter minder ker« dx-n ooîi dat. htf zal Terechtwijzing Onze lezers zullen zich wel nog twee artikels her.nneren, ongeveer vôôr drie weken in ons blad verschenen, over à?. vervoîging in 't Mechelsche, welke van-wege de hoogere gees>elijkheid tegen d€ Vlaamsche nalionalisten, zoowel pries-ters als leeken, uitgaat. We drukten in die beschuldigingsakte een brief af,waarin bitter geklaagd werd over het feit dal arme geestelijken de toelagen die doot het mi'nisterie van Justit.e, afdeeling Eeredienst, hun toegekend worden, niel konnen ontvangen, omdat het bisdoir Mecheien de noodîge adviezen achterwe ge Iiet, daar iiet geenagevolg wilde gev^r aan brieven van het Vlaamsche Ministe-ne.Nadere gegevens die ons nu over deze zaak uit allereerste bron bereiken, steller va»t dat onze geachte briefwiss^laar, ze-^■er te goeder trouw, zich heeft vergist er Mecheien de verlangde adviezen wel heeli gestuurd : zoodat de vertraging in he uitbetalen der toelagen niet ligt aan d< vijandelijke houding van de geestelijke overheden in het aarisbisdoin. In den eerlijken stnjd dien we voeren, willen we enkel sieunen op recht er warheid : de V iaamscnnatonde tegenpar-tij întegendeel grijpt naar aile m-uauen, ook ue laagsie en oneeriijkste, om ont Le DeKanipcn. Maar al worcit de kamc zeer ongenjK, ooordien we geen ieu-gen met ieugens, geen iaster met ver-uach^making, geen oroociroot met ver-volging verge^aen, toen widen we geei: haarbreed van den reenten weg aiw;jKen en met open vizior en in "t voue lient oer waarheid zullen we cien strijd veorezei-ten tôt de schitterende zege oi de eervoik neeriaag. Het kost ons dan ook geen moeite wanneer we ons vergisL hebuen,dit open-l-jk te bekennen eu ciaarom wijzen wt oninuddellijk terecht wac ons verkeerd werd meoegeoecld. Dai zal waarscnijn-lijk met beietten dat Mgr Mercier zal voor tgaan met ons voor een « malnon-neie nomme » te doen doorgaan, zooah hij in een geestelijK retret niet gesioieii deuren, ons lasiercie, doen van 't oogen-blik dat we met ons goweten tn regel zijn, kan ai net anaere ons met bekom-nier on. Laat Monseigneur ons uiLmakcii voor wat h j wu ; ons, katnoiieKe Vlaamschgezinden, van zien stooten en Br-and de nand reiken, dat belet met dat wat reent is, recht zal blijven en de Op-perreclner z-djn vomiis, het eenige waar-op het aankomt, recntvaardig zai uit-spreken.Onze priesters zouden goed doen daar wat meer op te den ken en nalaten zoo lichtzinnig hun oordeel te vellen over al (îet aardsch gebeuren : dan zouden zij het ^eloof niet in 't gedrang brengen zooals nu, met de Kerk aan een der ooriogvoe-rende partijen te willen verbinden. Wat al onzin en hatelijkheden hebben ons ka-tholieke menschen zoo in de drie oorlogs-laren niet reeds gehoord van den kansel, waar alleen het woord der Liefde en Waarheid zou mogen woêrklinken. Ik heb sermoenen gehoord dié me de-den beschaamd zijn voor den pries ter die ?e uitsprak. Zc>o verleden Zondag nog loorde ik in de Redemptoristenkerk te Brussel, waar de oorlogspreêken aan de >rde van den dag zijn, een politiek ser-noen, waarin de teksten van Sint Pau-us : « Fratres gaudete in Domino sem-[>er... Nihil solliciti sitis. » (Broeders, /erheugt u steeds in den Heer... Weest iiet in t minst bekommerd), moesten iienen om de eindoverwinning van de c chers alliés » en de vreugde over de /erlossing van Jeruzaiem ! uit t© bazui-len.Niets vain de kristelijke waarheden, ■ïiets van de zedeleer, die nochtans bij het steedsche publiek dat daar aanwezig was, zooveel goeds zouden kunnen ver-•ichten.Natuurlijk was de pieek in 't Fransch : mmeis ofschoon Brussel-stad, volgens Je optelling van 1910, 29-081 inwoners jevat die geen Fransch kennen en 8-5-414 die Fransch en gewoonlijk Vlaamsch spreken, is de taal der kerk hier, op weinig uitzondering en na,. enkel de Fransche. Vôôr den oorlog pre- ' dikte men nog tôt in de achuren-mis in het Vlaamsch (dat waren de vroegmissen waar knechten en ineiden naartoe komen !), daarna was ailes in 't Fransch. Sedert den Mechelschen veld-tocht tegen het Vlaamsch nationalisme, is dat weinigje nog ingekrompen en wordt in vele kerken, o.a. in Finis-terrse, bij de Noordstatie, in de achturen-mis meestal niet meer gepredikt : liever geen sermoen dan in het gehate . Vlaamsch ! In diezelfde kerk woonde 'k overlaatst een preek bij in zulke onbe-holpen taal (« de zevende gebod » en der-: gel jke kernels) en met zoo een Fransch aksent in de uitspraak, dat overal elders dan in Brussel zoo een predikant open-l 1-jk zou uiitgelachen worden. Het is een hoon onze taal aangedaan en dat door ; priesters met Vlaamsche namen ! Allé piakbrieven, bericnten, enz., in die ; kerken zijn negen keeren op uen uitsiui-tend in iiet Jfranscn. z.oo vindt men b.v. in de hoogergonoemde « bimsierra; h: « bourse au lKit ad : çoncoroie » een bt> kendmaking voor bedienaen, werkneden en leerjonguns die naar een plaais zoe-ken: geen woordje Vlaamsch! Dan een ander : « JSxbi.otueque iN.-D. du Jrinis-ter«», tweemaai in 't Fransch! Verder* een groot bericnt : « Jours et Heures du catécflisme pour garçons » met de vol-ledige uurtabel, en daaronder in nota : « i*our le Caiechisine en laugue flamande, prière de s'informer auprès iVlgr. le Cure du Finistère. » Dus voor de kinders die den Catechisrnus in 't Nederlanosch willeax voigeu, worden de uren met op-gcgtvcn . maar men is v.erzocht die te gaan vragen in de pastor.j. Is dat iwet wluw en hatelijk terzelfdertijd ? Ue orde der goddelijke diensten, zoo-ma ik die alscnreet, was b ran^li en... l^atijn, uni lier s in oen ^oogezegoen Vlaain&clien tekst Stonden de ice>uaa^oii îu 't Laujn opgegeven : VlgJia 5. iuwo* bi ; t. Conclu; Mains 15. m. V., ci u. ! i^en echte sabo.eering dus van onze taal, aie noentans door ce meeraeriieud uci iirusseiscne oevoïk-ng gcbpioK.cn woidi. Jbii in aile kerken ongeveer hetzelfde s ici sel : in b. Uuauia wandelde ik rond zoek naar een vlaamsen opschrUt ern 'k vona er geen, ioen opeens terwijl ik in t poriaal siond, de muziek het Devrij-dmgsiiea van iierg-<.»p-z^oomi begon te ■ speien : « Merck toen noe sterck, enz. ». Haasiig kwam ik buinen... iiet was de ! Dui.tscne Mis die begon! Dus Belgen »eibannen toi de laatste letter van onze 1 taai; Duitschers speien onze vrijheios- ' liedereni Wanneer zal dat toch eens verande- '4 nrn, en zal onze geestehjkheid<, zooals bij -de Polen, de 1er en en aile verdrukte vol- , «eren, onze bedreigde Vlaamsche natio-naliteit beschermen? Of is misschien de houding van het 1 anrtsbisdom tegenover het Vlaamsch Mi- < nisterie van J ustiti© het eerste begin van ] de kentering? s Neen, vreezen wij, want tegenover al : de andere ministeries (o! logica) blijft 2 *e vijandsclvap hardnekkig bestaan, zoo- ] dat zelfs de godsdienstige belangen er j door geschaad worden, en b. v. in de ^ scholen vau 't Vlaamsch Ministerie van ^ Wefcenschap en Kunst alhangend, geen godsdienstonderwijs door eon priester ^ mag gegeven worden, en dit op uitdruk- ( kelijk bevel van den aartsbisschop. Men ^ wil immers de Vlaamache ministeries niet j erkennen : enkel voor 't département van , J'Ostiti-e schijnt er dus een uitzondering ^ gomaakt,z(X)dat de kardinaal ongestoord ] kan voortgaan met maandelijks zijne « jaai wedde te trekken. We zijin in aile geval gelukkig dat Zij- , ne Em'nentie de noodlijdende priesters ] met belet heeft eveneens de toelagen die * hun door d:t ministerie geschonken wor- • den, te ontvangen. i Dr. Aug. BORMS. Stad en Land VAN CAUWELAERT IN LEVENS. GEVAAR ! — Wij lezen i,ti de « Nieuwe 3entsche Courant » : Een Nedcrlandsch tijdschrift be\>at hel volgend verhaal van een ware gebeurte-"lis : In het gesticht Groesnensieijn had een kerkelijke pleehtigheid plaats. Voor al!' :c groote Belgen » waren or eereplaatsen i'oorbehouden. Toen ook M. Fr. Van Cauwelaert zijn TOOrbehouden plaats wilde iiuieraen kon çencraal Dossi'.n, een geïnterneerd maai 3es le krijgshaft'-ger Belgisch patriot, îijn woede niet verkroppen : « Die ker?] îoort hier niet thuis op de eeteplaa'tsen !» Dit verwekte natuurlijk algemeene op-icliudding. Van Cauwelaert, de gewil!i-?e, de loyale door dik en du® heen, de regeeringsgezinde, trouw tôt de laatste >elœdiging arn Vlaanderen toe, was in aet hart getroffen ; het bjoed steeg hem laar het hoofd an slechts de eerbied voor le gewijde plaats waar men zich bevond iet het voorloopig daarbij blijven, tôt de pleehtigheid was afgeloopen en men ai îerk ver'iet. Als een getergde tijget iehoot raeester Frans op het geperaallje if : n Uw plaats en de plaats va" uws ge-iiken is hier allerminst; aan het Iront, j:j den IJzer is die plaats. » Dit was te veel ! Al de lust naar ohen. ïief die generaal Dossin sinds Oktobti 1914 in zichzelf had moeten onderdruk-ten. barstte los in een sreweldig... geer < En avant ! ». jrmnr « Ah ! si j'avais mor ;abre! » — haa hij zijn wapen maar ge nad, dan had hij « 't hoofd gekliefd aan Vnri Cauwelnert en aan aile anderî ^lanmschaezinde volksopruiers n. Toen zijn Belgische priesters, die in hel gesticht verblijven, de strijdende partijen komen sussen en scheiden. » * * Wat zou er wel gebeurd zijn : « s'il avait eu le sabre, le sabre, le sabre, s'il avait eu le sabre, le sabre de Dossin? » Stellig veel erger dingen dan waar men : ons m de ouderwetsche opéra van zingt. ' Van Cauwelaert, van wien zijn t^jdge- \ nooteti der Leuvensche hoogeschool wel , eetis zeggetn « onze goede vriend Frans r heeft zijn hoofd verloren », zou daar dan t zelfs de uiterlijke teekeuen vain fcwijt gc- ; jaaktzijn. ' « * » < Docli dît komische incident heeft ook ( een ernstige ziide, of zelts twee ernstige ( zijden : ten eerste een persoonHjke, het belicht weer held«r de trag'sche positie ( waarm Vaa Cauwelaert verkeert door , den innerlijken strijd tussehen zijn , Vlaamscheezinde hart en het vermeeod . houg-politieke inzicht van zijn in werke- i lijkhejd naïef verstand ; ten tweede een ■ aleemeene, daar het ons aan'oont hoezeer } wij mœten rekeniag houden met een be-slist offcns'ct optreden van het franskil- , jonisme na den oorlog, ook tegea de passive flaminganten. POSTDIENST OP KERSTMIS EN NIEUW-JAAR. — De postdiensfc voor de b«volkinf; ^■ordt als volet Rereçeld : 23 December, als op d« gewone werkdaçen. Dinsdng 25 December, w-înketdîenst zooals ■ 's Zondags, bestellingen zooals op de werk-daeen.\Voeîi«dag December. 700a1 s 's Zondags. Dinsdng 1 Januari, zooals op de gewone wea iedagen. Open brief aan den heer Prof. Dr JanTe Winkel Aanleiding tôt dit schrijven gaf rr.ij :en stuk dat ik aantrof in het avondblad 1 /an de « N. R. C » van 22 November 1.1. Hieruit las ik dat U in een vergadei iug van het A. N. V. zoudt gczegd hebben 3at de (> Vlamingen op het oogenblik slechts slavejn zijn overgelevcrd aan d" svillekeur der Duitschers ». Wat U verder gezegd heb omirent de Hoogeschool van Gent laat ik hier 011-besprokon, daar die drogredenen reeds meer dan honderd maal weerlegd zijn. Dat wij echter enkel slaven zouden zijn en vau de willekeur der Duitschers af-hangen, daartegen moet ik ten s'elligste protestec:en. In een stuk dat ik duzer dagen aan den lieor Frans Va« Cauw elaert heb tcegezondetn schreef ik « dat een vrij Vlaming, zij het e>ok tegenover cle" bezetter, steeds vrij bl:jft ». Misschien begrijpen velen een dcrgelijke houding in Noderlamd niet al te wel, en hier spreek ik zoowel voor de passieve Vlamingen als voor de Ententegezinde Ne-derlatiders. De ooilog duurt nu recels ruim 3 jaren ea hierover is wel îedereen het eens dat een dergelijk gewcldig gebeuren een groote ommekeer in de we-reld teweegbrengt. Waaroiu iuœt nu veronuerste.d woi-déa uai uncen eie v aen nivioed uer uijucn zoua^u <juue.^uaiir Wij ieven luans ze>u snti uai wij v>ei ze^jjen KU-aucii uoa we een jaar yer week vo^i uii konie'i, en nu b.au. ne 1 tuen axs een paai buven waLcr exat van een u^igv-'iijke evo-lui,e ceu vOIk uaL nnuuen «a ut: LAjreKaan^ LeexL, niet i^aii ui.^e»iu>en bnjven, vvaax-Din ue men^eneai aai l.i i>.eu-r- lanei n^u r ivj.en' s-eiC z.cn a. le ue Vîaimngen votn zuuuxo ue warea b.j ne. UiLuie^cii van ueii ounug, t is te ^efa-gen een voile uai senieeuvvue oni îeeii»., uat iceiit iKet Jtrecg, toen inaar veein-senree-uwde en per sioi vaa rekcnwg reeds zeer eevrea^n was, al-e-e-u maar oni-uat nei scnreeawen itou, jje ,v lain^^en lageu voor aen ejorlog vast aan aliénai buauea. JUe régler.ng iiad ze eloor ue Lliacnr van învleed en ge.d sievig eMKiei de knie; ele poiiticke partijen oimuieiden ut met zware bandea van vooroe>.eKe.en sn Ui Ukten zc Uuor kudelegees., de e>seu volksvertegeuwoordigers waren in uat work van verslaViiig en veruaster-ng ue kneciitcn der reg,een-ng, en elle regeering 1 mou er dan ook u-We>o.v\aardeiijk op re- . konen dat het Vlaamscne volk nex>it tôt .ets grdoler m staat zou zijn dan 0111 een prenne moad op te zeuen. Jnoe dikwijis Aerd 0116 uit iNeelerlanu net verwijt tuc-ïeriat'. dat wij, Vlaainaengezinu^n, ie ; /eel sclareeuwuen en ne- nuoit toi keru-icntige elaueu otaentea ; jn u w' j zeji lot iei Oeset zijn gekomen dat hun verwijt •egrond was ùeDDen wij net reent eue .Ncelerlanders zeli te vragen dat zij de nsen^n die ze vôôr dea otxlog aan de Vlamingen stelden, thans konsekwent xjudon neipen doexrzetieia. Het spij'i mij dat Frof. Te Winkel, die >en zeer gewaardeerd vriend was der /lamingen, en met mij persoonlijk zeer flthousiast over Vlaamsche betveg^ng ton spreken, die mij ne houding, die nooit rchaapsch noch slaafseh was, zelfs in nijn bijzijn geestdriftig roemde, dat die uaa alléén door Enteute-gezmde gevoe-ens gedreven, met beseft dat in Vlaanel«^ eu er thans ieta in woid »ng is, wat deu ;eheeleti Ncderlandschen starn. maehtig en goede me>et komen. Neea, wij zijn met meer de Vlaamsch-[ezinden van vôôr deu oorlog en wij be-lanken er voor dat men e>ns nog zou ver-jelijken bij die passieven die in N celer-^ ànd de oude tradi'-ie, die den oadergang /an geheel een volk beteeke^nt, dei tradi- 1 -e van kruipen en loven, ea slaande landen kuss<in, voortzetten. Aau haar itarre houdiag kain men zien dat de Bel- ' jische.iiegeermg nog rckent de oude toe-itanden te kunnen bestendig^.a, aan hun J .laafsche onderwerping kan mea zien dat le passieven nog de bindsels niet hebben eunnea loswerken .die de oude tracli'ie îun om den geest heeft getooverd. D2t /ele Nederlanders geen lelaar inzicht in. >nze toest'aodan kunnen hebben, dat moe-:en wij, Vlaamsche Aktivisten, desnooels 10g kunnen billijken, maar tussehen een :0Cotand niet begrijpen of dien stelsel-natig verkeerd vcxjrstelfèa ligt een te jroot vcrschil, dau dat wij dit zouden cuiiuen billijken zonder meer. Neon, Prof. Te Winkel, wij zijn geen iluven, eu als iemand U dat van u't /laanderen kan toeroepoa, dan geloof ik vel dat ik daartoe gerechtigd ben. Ik fcrbîeef tijdens dezem exirlog 2 1/2 jaar 11 uw gaslvrij laud, voedde mij daar aan die s'roomKigen, putte mijne kennis en nijns wetenschap aan aile bronnen, en ;ehecl vrij, alleen om wille der liefde ■oor Viaanderaii, werd ik aktivist en ïam het besluit naar België terug te kee-en. Bij al de verzinsels die in uw land stel-elmafig. over de toestanden die in België louden heerschen worden verspreid, noet die terugkeer in uwe oogen wel een laad geweest zijn va,n me>ed en zelfop-iffering. Ik voeg hier dadclijk aan toe lat het alleen een liefdedaad geweïest is. Zooveel praatjes doen er in Nedcrland le ronde dat ik ook werkelijk er voor /reesde dat mij een zwaar leven in België ifond te wachlen. Dat het niet zoo erg is ds men in Ncderland wel denkt, dat mexrt 'J zeker om wille der zoo zeer ge'eisterde iielgische volkeren wel zeer veel genoe-;en doen. Mocht dit woord. dat U onbevangon ïn eerlijk de waarheid zegt, U tôt beteri ;evoclcns tegeno^/er de durvers en zieners >nder de Vlam-'inren stemmen. Kunt U iiet met hen meê, waardeert dan ten ninste in hen di1" : dat z'i leven en toe-comst voor Vlaande*en's hei1 in de waac-schaal werpen. daar waar de nassieven /eîlig i-n uw zoo gastvrii land de kat uit 1en boom zitten te kiiVen en niet anders nebben te doen dan afwachten uit welken loek de be=tc wind za1 wiii'cn. Tfîd PToet zeer hoffelijk een vrij, ;e1f»tandig Vlamitlg. Brussel, 22-11-17. LeoMEERT. lets voor dederen dag Auiwerpen verraaui en overgeleverd? Omdat ik van de drie, cens zoo liard :raaicii_e, thans m v laaiii&cii opzicnl ;e-kapuuiae hanen : i-rai-ick, \/an Cat> velaert, rluysraans, toch h c. meest van ^otus Franck ben jblijven houden ; om-lat ik ook eerbied g'--voel voor burge-ueester J;a De Vos, uit roden dat nij le goedheid vertege-nwce;rdigt, gelijk [an van Rij iw jck het verstand. Iier-:oghs de krachtdadigheid, zullen enkele ezers misschien denken dat die gene-jenheid ons noopt tôt de onthulling d.i we hedwn weii clien te doen omtrjnt d 3vergave v; n de s:ad Antwerpeu, dei Vrijelag 9 Oktober 1914. Die overgave is een veelbesproken en zeer l>etw:st vraagpunt geb/eveu. Voor-îl in de Hollandsche, Ergelsche en Fransche vluehtelingenpers dc-den ze leelijk en niaakte-n ze daarover veel pa-triotisch rnisbaar ! Franck, de Vos, Rijckmaiis werden spcnl jk vexir laiidverraders aango-klaagd. Ze werien nog meer gehavend lan de Vlaamsche Aktivi ten en kregen evenveel kogels en stroppen. Steeds hebben wij het driemanschap bij onze btirgerij verdedigd, hoewel er hier weinig menschen dwaas en dom ge-noeg waren, om op de be chiddig-'ngen :n zouteloozen praat van de vluchtelin-genipers in te gaan. iMisscm'^n zou de behoefte aau liegea sn iajicreii, a^n b.uaacn eu Uooi.en ook in onze stad liei ager le^en de elr e inaii. aie rtutwerxx;n s ocscnieung ^eaen op-ùoaden, z^n uitgevare-n îi.aieu w.j, nk-tiViSieii van v uiainscne tvitiuws, toen niet te goeder are waren vooruit-gesprongen oui al iiet "gebral 01 geûazel van eu 11 palrio.ardswaaiiz:n op oiij te irekken. Eeri land in ^de neerlaag heeft kost wat kost landverraders noodig ! Eerst was het generaal M..., de iNamen aan :len vijand had overgeleverd ! Dan had Waalhem, ocii arme ! zijn best niet gie-aoeg gedaan ! Dan waren het de vliegers, lie die Koning betrapt had in de Lon-ires, als ze 'smorgens om 4 uren nog :hampagne zaten te drinken in stede ran op verkenr.ing u:t te z:jn ! ! Maar na den geiiadeslag van den Val van Antwer-">enÉ die 6e gev!oekte werd, in tegen-stelling met het dappere Waalsche Lrik, svaren de drie hooxlverraders Franck, Jijckmans, de Vos ! Wat ver_chil er was tussehen Ant-verpen en i<u k, door hetzeltde leger /erdeeligd, ook te Luik in overgrexite neerderheid uit Vlamingeii bestaande, îebben wij nooit besett. Nog minder verstondeai wij hoe Ant-verpen zich moest bl:jveu verdedigen oen écrit de ministers op de vluclit gin-;cu ; dan de generale staf ; dan het leger len aftocht blies met den Ivouing en >eguise inbegrepen ; toen zelis de twee luizlcc d v j fhonderd Engelselien met adniis'.er Churchill vierklauwens naar de eekust waren afgezakt...? De burgers 'an Antwerpen moesten het houden,na-uurlijk de ilechte burgers die gebleven varen, want de dappersten onder de lapperen, de groot:-te schreeuwers en aoedigste brallers maakten dat ze vlug le greus overgeraakten ! De burgerwacht had reeds haar glorie-ijke roi gespeeld. 't Was la gardt-ci-nque-muscade! Telkens een Duitscher Tgens verseheen. vlucktte zij naar een 'eiliger stad of werd automatisch out-londen en de uniformen in den tuin of >nder 't dak weggestopt. Maar de burgers van Antwerpen, h er [ebleven, zonaer ooit een gewejr in han, len te hebben gehad. zoud.r er zelfs ;én te bezùten, moesten de stad nouden, >f tenmmste zich laten Oegraven onder iet platgescnottn puut ! Aan nen wa_> er niets verloren ; inte-jeneiecl ,veruuts toen al de pu-moùurds n veil.gneid wareu ! Dat onze krocgnelden volslagen gek ;ijn, weet eciiieuer, uoen dat net geraas-ial van gekken zulke atiuetmgeu kan /erwerveu, daarvoor moet de oor.ogi/-«eurose wel vreeselijke Vtirwoestingen >n.desr de ijdele transk-ljoiische hersen-jannen heooen aangeriche. Ailes is niet gezegd over die overgave van de stad Antiverpen door Franck, Hijckmans, de Vos. Dater zullen wij er iet fijne wel van vernemen. Zienier nu wat wij in Zwhserland loorden van iemand die bewe-ert uog-fetuige te zijn geweest v an lietgene nij >ns inededeelt. 't is een zeer ao.toaar, :eer geloofwaardig eu teven^ uiterst inap persoon ; w j heuoen met -e miru ite reden om hem geen voile geloof ce ichenken eu 't is dus ook niec om als 'erdedigers van het drieinanichap op te reden, état wij voortvertellen wat wij 'ernamen. 't Is zelfs goed mogelijk, zelfp waar-chijnlijk, dat onze mededeeling aan het >etrokken driemanschap onaangenaam s, vermits zij zelven zwegen en zich iever lieten beschuldigen, hoerten, ver-doeken dan bekend te maken dat zij ip bevel van de regeering handelden. Onze zegsman zei ons : « Den Dinslagavond 6n Oktober 1914 itonden de ministers de Broqueville en îclleputte in het Grand Hôtel, Meehel-icheplSn, te Antwerpen, reisvaardig om e vluchten. Beide heeren wandelden :eer zenuwachtig over-en-weer. Het lieuws dat birmenkwam we-rd met het jogenblik ongun;.tiger. prangender. Zij îpachtten zichtbaar nog iemand die cr.'-îoden werd en op z'ch Iiet wachten. Ë:ndelijk stapten burgemeester Jan de Vos en Louis Franck uit een auto. Toen îuchtte ele Broqueville: « Enfin!» Het rezelschap was echter niet volledig. Een Ixide werd andermaal uitgestuurd om Rijckmans te halen, achter den hoek, on den Rosier... Deze was vermoedelijk niet th'u's gewee?t. want hij kwam ve^l lntcr. Toan de drie Antwerneriaars bii^ p"n waren, g'r.gPn zii met min'ster Bronnevilîe in e»n --alon rechts bij ' ~ - I

Er is geen OCR tekst voor deze krant.