Ldag 27 Mei 1917. Derdc Jaargang Nr. 147 Prijs : © Centiem voor geheel België Het Vlaamsche Nieuws 4 Verschijnt 7 m&al in de week ABONNEMENTSPRIJZEN: Rsdaktie, Beheer en Aankondigingen s DE OPSTELRAAD: AANKONDIGINGEN i „#nmaan<! 1 76 «»« VERHULST, Dr. Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDB E,ke m€dewerker is ^oonlijk ver- ••• • ; ' ROODRSTRAAT, « v«,r zijn «hrijve., „ T ,7Z::ZZ " 'ffnjaar u._ ANTWfiP et» van Hoogleeraar Docter Antoon JACOB binilt met heel de Redaktie. '' 064 eçu ; Booisbericht B £ R I C H T 1er j|elegenheid van Sinksen zal ons blad MAANDAG 28 en DINSDAG 29 niet verschijnen.. ffoeusdag 30 Mei verschijnt « Het Vlaamsche Niemvs » aïs naar gewoonte |r btadzijden. W- — M DU1TSCHE ZUDE DUITSCH AVONDBERICHT irliju, Vrijdag 25 Mei. — Officieel idbcricht : [an het front in Artois, langs de Aisne |n het Westen van Champagne vuut-jilvan wisselende sterkte. p het Oostm niets van belang. ESTELI.FK GEVECHTSTERREIN 'ront gen. veldni. kroonprins Rup-lt van Beieren : le aaiivallen bij Loos einctigden met ivolledig terugwerpen van den vijand dizeloopgraven. Gevangenen werden jneii en machinegeweren buitge-ikt. Als in de vorige dagen was het lutvuur op de bekle oevers van de tpe levendig. front van den Duitschen Kroonprins : fj den Ciiemin=des-Dames werd ten ilen van Pargny een aanval; uitge-rddie onze stellingen zeer verbeterde. j leden hierbij maar geringe verliezen. ( krachtigen aanloop vielen de uit fiers, Mecklenburgers, Schleswig-(steii'-ers en Haiiseatc-n besta.ande aan-fetroepen den vijand aan ; namen 13 icieren en 530 nian gevangen en maak-iio machinegeweren en veel mate-ilbuit. In de genomen. liniën werd een fische aanval glad afgeslagen. n het Westelijk gedee'te van Cham-ine werden, .na hevige geschu-Wer-f, des namiddags tôt trommel-ir gestegen krachtige aanvallen tegen ehoogtestellingeu ten Zuiden en ten ikesten van Nauroy, over 4 km. site uitgevoerd. Iti gevechten van itegen man werden de Franschen te-fejvorpen, door tegenaanval binnen-bngen stellingen gezuiverd. fa het mislukken van den eersten aan-Toerde de vijand twee andere aanval -ni!, die eveneens mislukten. iger van Albrecht van Wurtemberg : Sets nieuws. * * * ïjdens suceesvolle tochten bestrooide onzer luchtsmaldeelen aan de Zuid-t van Engeland, Dover en Folkestone bommen. Ook op het vasteland had-verre vluchten goed gevolg. Bij tal-igeveciiten schoot de vijand gisteren jjegtuigen in, î verder door afweer-f. Luitenant Allmenrôder schoot zijn tn 2on tegenstrever neer. 5SISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN isschen Duna en Berisina, even als bbaan Zloczow—Tarnopol tôt in het terrein der Karpathen en bij het Sgebergte van de Moldau, was, bij tr weder, de vuurbedrijvigheid, le-Èger.BALKANFRONT 'tn gebeurtenissen van beteekenis. I OOST.-HONG. ZIJDE Men, Vrijdag 25 Mei. — Offîcieel : USSISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN N'eranderd. BALKANFRONT iveranderd. UlAANSCH GEVECHTSTERREIN :geweldige stonnloop der Italianen 1 ons Isonzo-front heeft ook gister tôt buiteugewoQn verbitterden sfcrijd (' In zegevierend verweer hebben 'toepen stand gehouden en hun stel- 0 zonder nitzondering behouden. ^'oordelijke vleugel van de Ita-Sfhe aanvalslegers werd andermaal 'den Vodice en den Monte Santo in luir gedrevm. Met name o-jn hoogte ten Zuiden van. den Vodice, is ver- hardnekkig gevochten. De Ita- 1 haddcn deze hoogte in de avond-Ven-ast, doch onze dapperen wisten "îchts in een gevecht van man tegen — —— — man. dat urenlang duurde, te herovcren. Hier en op den Santo heeft de afdeinze.n-de vijand honderden dooden laten lig-gcn.Op de Karsthoogvlakte heeft de vijand uogmaals een groot opgezette dbor-biaakspoging gedaan. Zondter verliezen te ontzien, wierpen de Italianen hun troepen tegen onze verschansingeti, maar hoc/eer deze ook door de voorafgegane beschicting hadden geleden, de verdedi-ger.s ontvingen den vijand koelbloedig en onversehrokken. Gisteren den gehec'en dag, en ook vannacht is op den Faiti Hrib, bij Costanjevica en ten Zuiden daaivan tôt de Zee om onze stellingen ge-streden. Aile inspanning van den vijand is ,vnichteloos gebleven, nergens is hij dobrgedi-ongen. Onze infanterie e,n artillerie hebben gelijkelijk deel aan het succès van den dag. Eergisteren zijn 30 Italiaansche offi-cieren en 4600 solda ten gevangen genomen cil dat aantal is gisteren belangrijk gestegen. Weenen, Vrijdag 25 Mei, — Avond-berich' : Aan de Isonzo duxirt de strijd voort. De slag is thans-tot bnitengewone hevig-heid gestegen. VID TIÎRKSGHF 7110F TURKSCHE FRONTF.N Konstantinopèl, Donderdag 24 Mei. —> Officieel : Sinai-front. Den 22 n 's namiddags narrt de vijand op een bepaald oogenblik onze stellingen bij Gaza onder artillerie-vuur, vvaarbij hij \ an kanonnen van aller-lei kaliber gebruik maakte. Op een ge-deelte van ons front was het vijandelijke vuur heviger dan gewoonlijk. Wij leden geen schade. Onze artillerie nom met succès een bat-terij veldgeschut van den vijand onder \ uur, welke batterij het vuur moest sta-ken en zich moest \ erwijderen. Een ver-kenningspoging door een vijandelijke af-deeling" ondernomen tegen onze positie's in den middag ^'an den sjsten, werd door ons vuur teruggeslagen. Aan die verken-ning' werd deelgenomen door een regi-ment kavalerie met twee kanonnen, 011-dersteund door andere troepenafd'-elin-gen.Op de overige frpnten niets van belang.VAN ENGELSCHE ZIJDE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Vrijdag 25 Mei. — Officieel : Een plaatselijke aanval, vannacht tegen een onzer posten ten Zuidwesten van Fontaine-Ies-Croiselles gedaan, is afgeslagen. Eveneens sloegen we een overval ten Noordoosten van Arlenx af. De vijand leed zware verliezen. Wij g'ecne. De Brit-ten vermeesterden weer een sluk van het voorste loopgraafstelsel der Duitschera ten Zuidoosten van Loos en maakten daarbij 23 gevangenen. Wij deden welge-slaagde overvallen ten Zuiden van Ar-mentières en ten Westen van Meessen en maakten daarbij enkele gevangenen. VAN RUSSISGHE ZIJDE RUSSISCH GEVECHTSTERREIN St-Petersburg, Vrijdag 25 Mei. — Officieel : Op het Oostelijk, Roemeensche en Kaukasische front het gebruikelijke ge-weervuur.Een vijandelijk vliegtuig heeft 4 bommen op Sjlok, ten Westen van Riga ge-worpen.Eergisteren heeft de vliegerkapitein Modrock ten Zuid-Oosten van Hailcz een vijandelijke Albatriss needgeschoten, die binnen de vijandelijke Unies is gevallen. Vervolgens heeft onze artillerie het vliegtuig beschoten ; de vlieger was gekwetst. ZIE DE OORLOGSTELEGRAM-MEN OP DE TWEEDE EN DERDE BLADZIJDEN VAN DIT NUMMER. ~— — —- , 11 Vlaamsch Verbond Algemeene Herinrichtings ~ Vergadering Op MAANDAG 28" MEI (2" Sihksendag) om 11 1/2 Torenuur. zaal « VAN WEZENBEKE », Van Wezenbekestraat, t isschen n" 7 en 9. Het woord zal gevoerd1 worden door : Hr LEO AUGUSTEYNS, (Lib. volksvertegemv.) ; Hr ADELFONS HEN-DERICKX, (Kath. volksvertegenw.) en Hr RENAAT VERBRIJGGEN, (So eiaal-demokraat). BflT OP HET VERTOON VAN DE LEDEKAARTEN ZAL STRFNG NAZICHT GEHOUDEN WORDEN. Toigang (met stemrecht) tôt dezs gewichtige vergadedag zull&n echter ook verkrijgtai, ails Vlaamschgezinden (zoo mannen als vrouwen) minstens 18 jaar oud/en welke bij den ingang het1 toeitridingsbuUetijn tôt het « VLAAMSCH VER-BOND » zullen onderttïkenen. M i raim 11 m b ijcl r a g e Eén frank per jaar. De beschaafd-3 Uitspraak lu het jaar 1913 werd te Autuerpen de l'eraeniging voor Beschaafde Ncderlandsche Uitspraak gesticht. Ze stelde zich het versprei-den van beschaafd Xederlaudsch in Vlaande-ren ten. doel eu mocht zieh iu een onverhoop-teu bijval verheugen. Al wie het 111 Vlaande-ren goed meende trad tôt de vereenigiug toe, om rnede te ijveren voor het moeilijke werk dat aan het N'iaanische volk eeu bescliaafde omgangstaal z'ou schenken. Weldra gaf de Vereeniging eeu driemaandelijksch tijdSchrift uit, dat de toetreders tôt wapenhnis zou rîie-nen. \'oordrachteu werden ingerieht eveuals knrsussen en oefeningsavonden. Door het uitbrekeu van den wereldoorlog werd dit werk stopgezet. Na een lang tijdperk van rust werden de werkzaamheden in Sep-teniber 1916 hervat en eeu kursus ingerieht ten behoeve van het onderwijzend personeel van Antwerpen. Het gemeentebestuur, door wethouder Dr. Victor Desguin vertegenwoor-digd, nara het werk onder zijn bescherruing en stelde de. Middelbare Scliool voor Juffrou-wen, Nr. 2, liikenstraat, beschikbaar. I11 het schrijven dienaangaande door wethouder Desguin geteekend korat o.a. de zin soor: «... en hoop, dat deze leergang ruim-schoots moge bijdragen tôt bevordering van de zuivere uitspraak in de scholeii, Wciarop ik bij meer dan een gelegenheid heb aangedron-gen. » Een zelfde aansporing zond wetbonder Desguin o.a. op 24 Januari 1913 aan het onderwijzend personeel. De kursus was een succès, hij werd goed bijgewoond tôt het laatste toe. Het was te mooi! Sommige heeren, die iu het openbaar den mond vol hebben over verbe-tering van het onderwijs en zich, bij zekere gelegenheden, voor den schijn, als Vlaamsch-gezinden doen doorgaan, naar gelang de per-sonen waarmede ze spreken, — zagen het met leede oogen aan, dat de beweging voor- Beschaafde Uitspraak veld won. Ze zouden de jjvevaars voor het Algemeen Besohaafd een ■ kwaden toer spelen en deden wethouder Des- ! gain een omzendbrief onderteekenen, die juist -het tegenovergestelde vooropzet van zijn brie-ven sau 24 Januari 1913 en si September 1916. 1 We zijn er van overtuigd, dat de Heer Desguin het stuk onderteekende, 11a het slechts heel vluchtig of in het geheel niet ingezien te ■ hebben, wat wel meer voorkomt in de bestuur- ] lijke wereld. Immers, een wethouder heeft 1 zooveel te onderteekenen en het gebeurt hem < wel eens, dat hij in vertrouw:en zijn naam ; dient te zetten. Hoe het echter deze maal ge- ; gaan is weet ik waarlijk niet. Zeker zou wet- ( houder Desguin het stuk niet onderschreven < hebben, zoo hij den juisten inhoud van den < omzendbrief gekend hadj. Hoe is zulks moge- j lijk geweest ? De overste van het Onderwijs- i bureau op het stadhuis bevindt zich onder de j eerst toegetreden leden van de Vereeniging ] voor Beschaafde Nederlandsche Uitspraak. Hij t kent de desiderata van ons streven en is dus < ook om den tuin geleid. Voorwaar de steller j van den omzendbrief heeft behendig geschip- \ perd om zijn dwaashedeu in de wereld te kun- < nen zendeu. En toch, het beruchte schrijven begint zoo goed : « lliermede wordt aan al de leden van 1 het onderwijzend personeel in herinnering ge- J bracht, waar ik reeds herhaalde malen hun 1 aandacht op iuriep (men raadplege namelijk l mijn rondschrijven van 24-1-13), hoe wensçhe- c lijk het is, dat zij zich toeleggen op het gedu- I ng gebruiken van een zuivere taal bij hun om- 1 gang met hun leerliugen en ook buiteu de c school. » f Dat is het programma van vroeger en het s môest zeker dieueu om den Heer Desguin te misleiden. Wip het begin leest, en niet veel I tijd heeft, is overtuigd, dat de synthesis zal c ontwikkeld worden en teelcent het stuk. Het J venijn zit echter in den staart. Is het onwetendheid vanwege den opsteller 3 of kwade wil, en onderduimsche tegenwer- c king. Wij gelooven beide. De Franskiljons weten maar al te wel, dat e wanneer de Vlainingen hun taal heerlijfc s schoon, beschaafd zullen gebruiken, wanneer j het mode zal worden in de intellectueele en in j îristocratische middens zuiver te spreken, j ivanneer allen daartoe in staat zullen zijn ; zij v iveten, zeg ik, dat dan hun voorliefde voor een 1. i'reemde spraak, — die nu uit modézucht eu v x>k uit schaamtegevoel 0111 het platte dialect 0 iat ze spreken blijft voortbestaan, — een flin- s ien stoot zal krijgen om weldra plaats te ma- j ien voor de lieerlijke eigene Nederlandsche 0 ;aal. Daarom ook konden de Vlamingen hun j :aal nooit officieel « Ncderlandsch » doen 110e- s nen, ze moest « Vlaamsch » heeten, het dialect v noest besteudigd blijven, de algemeene taal e noclit 0111 die reden en om die alleen niet in s îanmerking komeu. Zeker is het een feit, dat le beschaafde omgangstaal liefde voor het k îenig schoone Nederlandsch doet ontstaan. ], tiestaat die liefde eenmaal dan is het uit met 0 îet Fransch als omgangstaal in Vlaanderen. Dm de bewegiing kwaadwilj.ig tegen te werken z noest het stuk verschijnen. j; y iedaar wat deti kwaden wil aangaat eu d< tegenw-erkiug. Ook onwetendheid huist bij der opsteller. Waarlijk, hij zou geen beter midde kunnen uitgedacht hebben om een « onzuiven taal » te doen ontstaan in onze scholen er daùrbuiten. Heel het stuk hier ontleden "en weerleggei zou ons waarlijk al te ver voeren. We kunner ovengens onzen tildljeter besteden. Hoe is hei ecliter mogelijk te komen zeggen dat de zacht lange en de scherplange ec en 00 verschillenc moëteu uitgesproken worden I De 00 klinki du.s verschillend in koopen en mode, de ee il teakenen en bçter. We moeten volgens dal stuk ouderscheid maken tusschen au en ou De ontwikkelde theorie over. de slot-n is nos gekker. Plezierig is echter het ziunetje : « (dat) di taalkundlgen het tôt nog toe niet eens zijn » Iloeveel werken heeft de steller reeds ovei het onderwerp gelezen? Geen, anders zou hi dit niet durven schrijven. Kan men .beter be' wijs leveren van onbekwaamheid. I ,n dan het slot : « Zoo er wijzigingen in bel onderricht van de Nederlandsche taal dienen voorgeschreveu te worden, zal dit op het pas-sende oogenblik en langs een bestuurlijken weg gescliieden. » kostelijk, niet waar! Welke administratieve maçht, \\elke collèges, gemeenteraden, school-ovi.'i-heden of anderen mogen zich het recht Etaj.'jii.digcii de taal te verauderen ? Op de ->c1kxj1 leert men HEÏ NEDERDAND8GÎI, dat is . DE DEVENUE ÏAAD en die wordt niet door bestuurlijke maatregelen voorge-schreven.Wat zouden die heeren zeggen moest iemand Liet zich in liet hoofd steken administratief voor te schrijven het Fransch zus of zoo, volgens hun persoonlijke meeuing eu tegen de algemèen gebruikte omgangstaal in, uit te spreken. Een schaterlach zou het antwoord stjn en voor heel de werejd ware de persoou i'oor immer belachelijk. Wat voor een andere laal waarheid is, is het ook vœr de onze. I^aat ons leerpersoneel in aile graden er zich iau ook maar niet aan storen. Op het programma komt het Nederlandsch voor als vak 11 dat kan opgelegd w'orden. Vermits er maar fti?N GOED NEDERDANSCH bcstaat, heb->e>i ze tôt plicht DIT EN GEEN AXDER aan e leeren * * * We zeideu hooger, dat de « Vereeniging ;<>or Bescliaafde Nederlandsche Uitspraak"» cursussen inrichtte. Ze wareu echter slechts 'oor een bijzondereu kring van menschen toe-'ankelijk. Ook heeft ieder den tijd niet om :ulke lessen te volgen ; hoe gaarne hij het ook :ou doen. Voeg daarbij het gebrek aan een legelijk handboek en ge zult begrijpeu, dat le beweging niet de vruchten kon opleveren, lie er van konden verwacht worden. Wel ken-îen we de werken van Ev. Verachtert eu h-Scarpé over uitspraakleer eu die van K. ten Sruggencate, Eldar, K. Veldkamp en P. ioorda over klankleer, spreken en zingen en le techniek van het sprekeu. Deze werken zijn :chter te bekuopt of te theoretisch, soms te feleerd, oui ieder in de haud te kunnen gege-•en worden. We hadden een uieuw werk noo-lig en dat is zooeven van de pers gekomen - DE BESCHAAFDE UITSPRAAK VAN DE NEDERLANDSCHE TAAL, regels en oefenin-:en door Aug. Bossaerts, den reeds gunstig lekenden taalbeoefenaar en schrijver van het Nederlandsch Taalboek. waarover vroeger in >us blad een bespreking verscheen en van het I■'oordenboekfe, twee werken die alom in ons and gebruikt worden en wa^'rvan het laatste loor ieder die schrijft dagelijks zou moeten ;eraadpleegd worden, wanneer hij zijn taal fil verfijuen. Het nieuwe werk van Aug. Bossaerts is een irachtig stuk. Geen schrijver vôôr hem heeft le beschaafde uitspraak van onze taal zoo een-oudig, zoo praktisch, zoo bevattelijk, zoo vol-edig en tevens wetenschappelijk behandeld ls hij. , Na eenige voorbereidende jjegrippen over lialect, spreektaal en schrijftaal worden de ormiug van de spraakgeluiden, de klanken n hun indeeling, de tweeklauken, de gertii-chen, de uitspraak van de letterteekeus, het nzetten van de klanken en de toonaanslag, let ongedwongen en het nadrukkelijk spre-:en, de uitlating of elisie, de uitspraak van reemde woorden, de invloed van de verschil-îndé spraakgeluiden op elk ander en de ,'oordlclemtoon behandeld. Voor elk van deze nderdeelen volgen daarna oefeningen en lees-tukken. Het laatste van deze leesstukken « De (eschaafde Uitspraak van onze Taal » van nzen diep betreurden burgemeester Jan Van Lijswijck is zeer goed geschikt om den op-teller van het hooger besproken rondschrij-en ter overweging te geven. Dat hij het leze n herleze, uit het hoofd leere en hij zal mis-chien tôt betere gevoelens komen. De oefeningen en leesstukken zijn goed ge-ozen, de voorbeelden bevattelijk en tevens :errijk iu een keurige taal gesteld, zooals het verigens in dergelijk werk hoort. Met zulk werk is ieder in staat zich in het jiver spreken te oefenen en te bekwamen. lagelijks een uurtje studie en men is verbaasd V «ver den bekomen uitslag. Ieder moet zich dat boek aanschaffen, ieder die iets voelt voor de verheffing van het Vlaamsche volk moet het bestudeeren eu de regels iu praktijk stel-len. In aile schoolboekerijen, openbare en pri-vate leeszalen moet het aanwezig zijn, het is een handboek van dagelijksch gebruik. Daat onze onderwijsinstelliugen van hooger-, nor-maal-, middelbaar en meer uitgebreid laget onderwijs het iu handeu geven van imn leer-lingen. Hiermede is het iniddel aan de hand gedaan om een kursus in te richten over uitspraakleer en klankleer, wat tôt heden bij gebrek aan een degelijk handboek zoo goed als onmogelijk was. De openbare besturen moeten het werk invoeren en liefst zoohaast mogelijk. De schrijver heeft beschavingswerk verricht van eerste gehalte, dat er veel zal toe bijdragen om het taal- eu stamgevoel op te beuten en zeker 011s Groot-Nederlaudsch ideaal van taaleenheid zal helpen verwezenlijken. Hier is eindelijk een vakman aan het woord. Wij verwachten met ougeduld zijn werk, dat ter pers ligt : De speUing van de Nederlandsche taal en de volgende deelen, iu bew-er-king: Nederlandsahe Spraakkunst (voor nor-maal-, middelbaar- en voortgezet lager onder-I wijs en Aanschouwingsstof, oefeningen en die-tees bij de Nederlandsche Spraakkunst. Het werk is keurig uitgegeven door den ^'e-derlandschen Boekhaudel en kost 2.50 frank. We wenschen den schrijver van ganscher harte geluk met zijn prachtig werk. H B SX AD tn LAN D MINISTERIEELE BOKKESPRON* G EN, — In een persgesprck met d De Legerbode », overgenomen door de Hol-landsche bladen, heeft Minister de Bro-qneville weer een van die diibbelzinnige vctklaringien afgelegd, die ons doen te-rugdenken aan zijn zeemzoet optreden in zijn Kanton Turnhont tijdens de verkie-zingskampagne van 1912. Ook thans klinken zijn woorden duister als de tiit-spraak eener sphinx. Onze premier neemt den schijn aan de vervlaamschte Hooge-school van Cent goed te kenren, maar eenige regels verder gewaagt !»j van een Hoogeschool ssaftal'ls de Regecring die |n 1014 had in uilzicht gesteld, en die niets gemieens had met degene door de Flamki-ganteii geëischt, en 't zou deze Universi-teit dan zijn, die ons na den oorlog zou geschonken (?) worden. De minigter komt te laat : wij hebben de vervlaamschte Hoogeschool te Gent zooafs de Raedt die wenschte, en laten ze niet meer los ! Ondertusschen blijft het 'optreden van hr de BroqueviHe ten zeerste opmerkens-waardig, -claar zij ten dnidelijkste bewijst dat in Le Havre onze Regeeringsmannen er niet langer het zwijgen kunnen aanytot, doen, en dat het aktivisme het juiste spoor heeft gevonden, 0111 mét of tégen hun wil, degenen die later met de l^jvol-king zu kn af te rekenen hebben, van nu af aan op zoek te zetten naar « alibi »... Vooruit dus maar : dat de vermolmde politiekers 011s na komen hinken, ka.n ons enkel s'erken in onzen strijd en 011s aansporen om met gezwinden stap plalimai i g en zelfbewust voort te schrijden op den ingeslagen weg. Menig oprecht Vlaamschgezind pas-sief moge uit het gebeurde leeren, dat zijn plaats in onze rangen is ! VLAAMSCHE WEEKBLADEN. \'an « Ons Land » verscheen het nummer van den 2Ôn Mei. Wij vermelden vooral het hoofdartikel : « Onmetelijke Dwaas-heid », door G. Roose ; een goed gedo-kumenteerdo reeks « Beschuit met Muis-jes » en intéressante nie'uwsjes over de ak-tivistische bewegingen in de bijzonderste plaatsen van het Vlaamsche land. Het nummer kost 5 centiem. Warm aanbevolen. Verkrijgbaar in den Nederlandschen Boekhandel : nummer 19 van « De Toorts ». Zij geeft als titelplaat een zicht op Rijsel in den Vlaafnschen tijd (1620) en bevat verder een reeks belîtngrijkc ar-tikels en gedichten waaronder wij ver-noemen : De Opperste Wet (Spectator) ; Vlaamsche Politiek (Léo Meert) ; De Schaduwen (René de Clercq) ; Pater Cal-lewaert over de X'iaamsche Kwestie ; Wie ook (Jef Hinderdael). Ook ailes zeer de-gelijke kost. Ook de bestendige rubrieken brengen veel belangwekkend nieuws. Prijs per nummer : 15 centiem. Om den trits te volledigen melden wij nog het verschijnen van een nieuw nummer van « De Socialistische Vlaming ». Te lezén de artikels : Het historiseh maie-rialism en de zedelijkc opbeuring ; Vreêm-de inmenging in ons huishouden (V. d. B.), en een ankvoord van den uitgever P. Van Kogelenberg op de aanval van de « Echo Belge » tegen zijn persoon. De gewone rubrieken zijn zeer lezenswaard ; het geheel levert den indruk van een knanig radikalisme op sociaal-demokra-tisch en Vlaamschgezind terrein. De prijs per nummer is 5 centiem ; het weze in ieders handen. 1 Brieven uit Duitschland TWEE HEERLIJKE DAGEN Die Zondag en Maandag, 20 en 21 Mei 1917, te Gôttingen, zullen ons blijven geheugen. Zondag voormiddag^ dus, 11a de geest-driftige en roerende ontvangstplechtig-heid, gingen wij ter kerke waar de mis gedaan werd door den Eerw. Heer Jozef van Roy. Ook in het kamp blijven, de godsdien-stige geschillen de scherpte behouden die wij, Vlamingen, wej van Frankrijk over-geërfd hebben, want in de zestiendeeeuw was het tusschen Roomschen en Geuzen wie om ter kristelijkst zou wezen in zijn openbare bëlijdenis. Hier ook blijven bijv. de oude 't.Zal-wel-gancrs stelselmatig en uit beginsel-vasthèid btiiten de kerk, zelfs vandaag. Wij beoordeelen niet ; wij stellen vast. Toen wij in Grickenlan d warenj zei ons een zeer ontwikkeld en hoogstaand Griek : « Wij zijn nog altijd, gelijk ten tijde van Spart a, Athene en Thebe, een verdcekl volk. Ook geografisch is dit waar. Onze bodem is door bergen in, af-gesloten vakkën gelegd. Wij zijn inge-korven door de zee of de grond ligt met brokjes, onz<; eilandjes, in den archipel verspreid. Doch wij hebben twee, ja drie banden die ons nu tôt ééni staat samen-houden : eerst de taal, dan de orthodox-Grieksche godsdienst, 'en dan nog .voor de meer verstandclijken.ook de oude ge-"schiedçnis van ons land. Zelfs de niet-geloovigen, de vrijdenfcers, gaan hier ter kerke bij nationale plechtigheden en wij volgen allen van doopsel tôt begrafenis, de uiterlijke vormen van onzem godsdienst. » Waaraan dat nu ligt, hceven wij hier tlians tl>ict te onderzoeken ; zekar is het dat <le godsdienst voor Vlamingen- niet een algemeen nationale band is, wat te betreuren valt en aanleiding geeft tôt veel krachtverspilling en politiek gekib-bel. God betere 't ! Wij zijn dan, naar de Grieksche o:p-vatting, met ons drieën te zamen ter kerke gegaan, en hebben het niet be-treurd.De kerk i.s een ruinte barak, met dichte en lange rijcn bankeg. Het altaar >s keurig met bloempotten ve'sierd.Dc mis wordt gediend door twee kn'jgsgevangencn in militaire kleedij en zij doen dat met een priesterlijke devotie en waardigheid. Ter zijde van het altaar staat het orgel, dat bçspcc'd wordt door Daniel Hef-finck, een prachtig;n, grooten, hartelij-ken kerel, dien ze in 't kamp den U-boot-kommandatit heeten, omdat hij eeu soort van marinepet draagt. 't Zij terloopsaan-gestîpt : er liccrscht in het kamp, in het opzicht van de kleedij, een scliikk-rach-tige verscheidenheid en 't: is meer de noodwèndigheid dan een romantische kettze of een fantazie, welke de dracht beheerscht. Achter Daniel Heffinck zit, zullen we zeggen, 't oksaal': de zangers die de mis zingen Tusschen de liturgisclix: gedeel-ten in, ruischen van het orgel Vlaamsche liederen en aan de konsekratie speelt onze orgelist met een diep gevoel en een oneindige zachtheid, geheimzinnig stil en teeder : Mijn Vlaanderen heb ik har-telijk Uef! Zijn wij allen bijzondenweemoedigge-stemd of is 't de liefde tôt het vaderland die over ons vaardig wardt, maar nog-maals is het een aandoenlijk oogenblik. De aalmoezenier hr van Roy heeft een korte, doch merkwaardige preek gehouden; 't was het woord van een diepgeloo-vigen Vlaamschen priester. Als door hem het evangelie van den dag gezongen werd, waren ons deze woorden, opgevallen : qui ab initio vie-cum estis! a Gij die van tien beginnemet mij zijt!» Het was treffend van toeval en alsof Vlaanderen zelve tôt ons sprak. De priester begon zijn sermoon met de woorden « Bestc vrienden » en legdeons toen uit hoe de zeven hoofdzonden de oorzaak waren van den oorlog, en aller-eerst de hoovaardigheid : hoovaardigheid van de menschen, van de staatslieden, van de volkereti ; er was geen geest van inschikkelijkheid, van toegeving meer. Zoo kwam dan ook de haat. Toen ik leer-lin^ was en student, zei ons de priester, schreef ik dikwijjs op mijn schrijfboek deze letters, die ik aan niemand van U moet uitleggen : A. v. V., V. v. K. (l), doch dat was uit louteir liefde en daarin lag geen haat tegen anderen. De apostelen meenden dat de Heer hun heerschappij, macht, glorie en we-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.