êaf 20 Maart 1916. Tweede Jaarg. I-..... .. ■ 1 ■— n n.i.ram.1 y-n.ir.'W.WMUUM.SWMEUar>,«» V.w t»«, '!«•"» W«,S' • -f-«.V.:VCùl Nr 80 m Prijs : 6 Ceritiemen door geheel België Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreici i ieuwsbiad van België. - Verschijnt 7 niaal per week ___ . ... ..,.. <w •••*«* n— '" "' - ABONNEMENTSPRIJZEN : per maand * -75 . Per 6 maanden 10.- vtr 3 maanden 5.— Pe*- jaar 18.— ArUii V/VAKiJlVjriJCél\ v ri in m il ur,") i r,Li\flin.u ; Dr Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE met vaste merîewerking van Dr A. JACOB BUREELEN: ROODE5TRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 1900 AANKONDIGINGEN : Tweede fcladz., per r«gel 2.50 Viejrde bladz., per regel.. 0.60 Sarie bladz., id. I.— Doodsbericht 5.— Voor aile anaonoea, wende men /ich : ROODBSTRAA1, 44. immmmmfmmmwamwmmit- -taemmiimMmmBvr un— ■ E OORLOG îDsch-Fransche handeisovereeckomst [tn) îy Maart. 1 us»chen ben gazant, handelende voor jij, eenerzijds en het comité indelaren en den nijverheids-?jjds is er een overeenkomst jmstige handelsbetrekkingen [ankrijk en Denemarken ge-jovereenkomst sluit zich eng Engelsch-Deensch» ovareen-L November 1915. pitaalschip getorpedeerd 18 Maart. — Vanochtend is ilschip « Elektra » van het lie Roode Kruis, op weg van 1 der Adriatische Zee naar ië, door een vijandelijke fetorpedeerd. Het schip is op gezet. Er is een matroos ver-wee pleegzusters zijn zwaar fcverigens is gelukkig niemand jktra » was als hospitaalschip paakt en met de voorgeschre-kenen voorzien. te; s verongelukt [18 Maart. — Bij een ongeluk (feuig aan de oostkust var fcijn gisteren twee vlieger-lui-«komen. Een ander ongelul k Hendon, waar een leerling lood werd. pgeluk bij Berliin [8 Maart. — Bij den bouw var Isnelvérkéèr tusschen Gesund-IXeu Kôlln (bij Berlijn) is eer leluk gebeurd bij de ondertun-Id» Spree bij de Jannowitz-her een breedte van verschei-[is stortte het tunneldak in Tin de Spree stroomde in d< I een middagblad worden eei h twee vrouwen vermist ; docl I zeker. De materieele schadi fenïienlijk ; de geheel® tunne |r Wlttt. iopstani in China F1?, 18 Maart. — Blijkens eei Kriciit heeft de provinci< •ici onafhankelijk verklaard ierikaansch stoomschip gezonken k 17 Maart. — Het Ameri [toomschip « Kanawha » is o] fwport News naar Rio de Ja p.arleston (Zuid-Carolina) ge pm man worden vermist. N in Mesopotamië f gesteld is F» » ontvangt tal van brievei fidinj van zijn hoofdartikel ove Ptsr in Mesopotamië. Het La [!in Malcolm schrijft, dat d fan dat gevechtsterrein afgrij [Op het stuk van verpleging i te kart. De toestand is on '■ brief, van daar ontvan ® dat drie militaire geneeshee pci rlijk gewonde manschappei «nandelen.Zij zijn daarbij vrij p'-n van kleeren en verband en moeten hun operaties ver indfT verdoovende middelen re brief meldt dat één epkel tr 5°o manschappen had op t Eerendee!s geopereerden, waar Relies tôt hulp heeft. Een derd ' een officier, die door de Ion; 18 dagen hulpeloos heef 'kwijnen, zonder dat één kee W is verwisseld. tischt dat er onverwijld za l1ndeld in stede van gepraat zVif 3an ^at: Engelsche re 'ç^ de handen in onschul ij verzekering dat de genees 'f j>H onder de Indische regee ^ is dan toch het départe °c«log in Engeland geweesl 1. roeders en zoons heeft uitge p"1 de Tigris te vechten. O ze^ verantwoorde sche regeering heeft reed an aile verantwoordelijkhei 3 Srrichtingen ontheven ; z 00k telegrafisch te doen te , aen hospitaaldienst. Het te trf.H^tikden blijft onvet n Karv zich niet voorstelle: dat het Engelsche Rcode Kruis geen aan-biedingen zou hebben gedaan. Zeker is het, dat de commissie ter voorziening van militaire hospitalen in November kleeren enz. heeft aangeboden. Is dat aanbod doorgezonden naar de Indische regeering, vraagt Malcolm, of is h«t in Whit»-hall klakkeloos afgewezen? Kardinaai Mercier Brussel, 18 Maart. — Op grond van de censuurverordening, door het Duit-sche bestuur in België uitgevaardigd, en waarbij het maken van gedrukte stuk-ken zonder toestemming de.r censuur strafbaar wordt gesteld, is —• evenals in Januari 1915 — tegen den drukker van den herderlijken brief van kardinaai Mercier ter ge.legenhed van de vasten, een gerechterlijk onderzoek begonnen. De drukker 'en vier leden van zijn pe'r-sonee4 zijn in hechtenis genomen. Uit Engeland Londen, 18 Maart. — De parlementaire korrespondent van de « Times » 1 zegt, dat in de kringen van het L,ager-huis teleursteliing heerscht, omdat de regeering in gebréke gebleven is, een oplossing van de kwestie van de ge.huw-de manneii te vinden. Er zijn lange sa-mensprekingen op het xninisterie van - oorlog gehouden geworden, die nog zul-• l-e.n worden voortgezet. In het laatste ge- ■ deelte van de week is de kommissie uit :. het kabinet en het ministerie van koop- ■ handel doende gewsest naar midde.len te zoeken om de eischen, dat de ongehuw-den eerst zouden ingelijfd worden, en de gehuwde rekruten voorloopig vrij-gesteld zouden worden, te bevredigen. De korreapondent voegt erbij, dat men de kwçstie van aîgemeenen dienstplichl 1 nog niet dringend. gLnoeg acht voor eei: beslis^ing door het kabinet. Ieder echtei die do ao jite net ut om de openbare meening bi>itçn Downing Street te pol-' sen, weet, dat die kwestie zich steedî : nieer opdringt en vermoedelijk een ern-stig aanzien zal krijgen, zoodra de, eer-1 ste groep van gehuwden opgeroepen za ' worden. 1 Ook in Westminster wordt zij al dru! besproken en de kwestie zal eerde^ uit gemaakt dienen te worden dan de mi nisters schijnen te verwachten. De regeering verkeert in een moeilijke posi , tie, maar er zijn heel wat ledeji in he ; Dagerhuis, die van plan zijn om haai te helpen, zooveel zij maar kunnen, tel einde de zaak tôt een bevre;digende op lossing te brengen. Oorlo£rskostf,n Bij het dcorlezen van een redevoering > die Tennant, de Engelsche onderminis - ter van oorlog, Dinsdag in het Lagerhui: - heeft gehouden, treffen een paar dingen Vooreerst zijn mededeeling, dat er il het leger aanhoudend geschift wordt, d< krachtigste en flinkste mannen aan he | vechtfront, de minder krachtige en flin ke voor de hulpdiensten, bewaking enz Zoo schept de oorlog het room van d< r natie af. De gezonden en sterkeji staai te velde en daaruit de beste exemplarei e worden het eerst in hçt vuur gebracht _ Wat een oorlog kost ! Tennant zéi o.a s dat de Engelsche regeering voor dri millioen geitevellen moest zorgen on soldatenjassen te voeren. En door zand zakken 25 t. h. onder den marktprijs b koopen, was er twee millioen pond ster ling uitgespaard. Voor die zakken wa er dus zes millioen pond uitgegeven. Het cieuwe Portugeesche l ministerie Het niemvç ministerie in Portugal i e samengesteld als volg^ : Almeida i f voorzitter van den ministerraad en mi t nister van koloniën ; binnenlandsche za r ken : Pereira Reis ; justitie : Mesquit: de Carvalho ; financiën : Alfonso Costa 1 oorlog : Norton dç Mattos ; marine • Continho ; buitenlandsche zake'n : So - ares ; openbare werken : Silva ; onder 3 wijs : Martins. Het ministerie bestaat uit vijf démo - Irraten ; lrie evolutionisten en een on - afhankelijker. Camacho heeft geweigen , zitting in het kabinet te nemen omda - het niet, gelijk hij wenschte, vertegen ? woordigers van aile politieke richtingen - ook monarchisten en katholieken omva s en ook omdat de regeering weigerdi 1 sommige wijzigingen aan te brengen ii s de wet betreffende; de scheiding vai 1 kerk en staat. Lees vervolg oorlogstelegrammen o\ 1 de tweede bladzijde. IIIW—Wl ll l'"7i Soldatengraven Het is verwonderlijk hoe ons vader-land, dat aan de moderne kunstherleving zulke allercerste krachten geleverd heeft, nog sceds, waar het bouwkunst en toe-gepaste kunsten geldt,i,n muiderwaardige vormen is blijven heil zoeken. De zeld-zame, doch gelukkig bestaande uitzon-deringen bevestigon den regel, vooral op het gebied waartoe het onderwerp be® hoort dat wij behandelen gaan : de kerk-hofkunst.Ontegenzeggelijk hebben de toestan-den die wij beleven bijgedragen om voor ons de beteekenis van het kerkliof uit te breiden. De duizenden jongens,die al te jong hun leven offerden en daar nu rusten, zijn de krachten die ons aanma-nen te herdenken, te herinneren. Over heel het land, haast op elk dorpskerkhof, op elke steedsche begraaf-plaats bevinden zich nu graven van ge-sneuvc-lden, gevallen voor een gemeen-zaam doel. Steden en gemeenten nemen de taak op zich elie graven te onderhou-den en met bloemen rijkelijk te tooiën. Dit iç plicht, maar hoe prachtig het ook zij, die graven maken op ons niet den indruk, dien kort na de bezetting nog, de graven mieken, die hier langs de we-gen, daar in de velden lagen, waarop een eenvoudig kruis veelal enkel het aantal gesneuvelden vermeldde, maar waarop -vrome handen enkele; planten en 1 bloemen onderhîeldcn. Nochtans, op eenige dorpskerkhoven deed het ons wel aan 't hart te zien hoe eeu rij van een-voudige zwarte kruisen, en de rijke kleuren van de bloemen die het seizoeu bood, tôt een weldoende en ontroerende schooliheid waren vereenigd. Zoo is het voor de verspreide gesneuvelden. Eilaas, niet overal vielen enkelen. Op plaatsen waar belangrijke gevechten geleverd werden, moesten ofwel gansche deelen van een bestaand kerkhof als sol-datenbegraafplaats ingerieht, op andere plaatsen zelfs een geheel nieuw aange-lêgd worden. Te Haecht bij Brussel werd een be-graafplaats aangelegd voor 110 Duit-schers en 117 Belgen. Roerend treffen ons hier de gelijkheid van aile kruisjes, de eenvonnige onderhoud van al die graven. De aanleg van het geheel is groqtsch en indien de jarçn zullen bijgedragen ^ hebben om het geboomte uit te zetten, zal er onbetwistbaar uit die eenvoudige samenstelling een grootschheid opgaau ' die treffen zal. Vier rechte wegen loo-pen tusschen de graven. Drie treden op leidan ze naar twee witte banken die rustplaats bieden. Midden der verhoo-' ging staat een eenvoudig zwaar graftee-; ken, bekroond met een kruis. Het geheel is met donkergroen geboomt om-L sloten, en dit verwekt een gevoel van afzondering, van eenzaamheid en rust die treurende bezoekers welkom moet zijn. , \ Te Belgrade bij Namen werd een af-gebakend deel van de begraafplaats voor ' soldaten bestemd. Hier is elk graf ge-, scheiden en heeft als sieraael bloemen en ' groen aan het hoofdeind. De ,naam van den gevallene staat meestal op een s kleinen vierkanten steen. Een breede [ weg in 't midden leidt tôt een zeer eenvoudige tempelarchitektuur. Het is daarop dat de aandacht van den intre-î dende saamgetroklcen wordt, want het l is de kunstvolle uitdrukking van dit oor-1 logskerkhof, dat in zijn geheel een eigen karakteristieke en eigen lij.n ontwik-' kelt. Er is in het geheel iets heldhaftigs ^ en iets weemoedigs wat ons vcoral treft door het samenkoppelen van de stoere 1 zwaarte die de hbofdlijnen van het mo-" nument bezitten met de teere buigzaam-"• heid van vier Ionische kolommen. Oi " hier ook Belgen begraven liggen kw.a-1 men wij niet te weten. Rabosée-Wandre bij Luik bezit een oorlogsbegraafplaats waar vele Belgen begraven zijn. Onmogelijk echter bij zodiets een vroom gedacht op te doen, het is een afstootend geheel. Een plein, 5 ongelijk verdeeld in ee,n langwerpig en 3 een gelijkzijdig vierkant, waarrond - zwarte paaltjes met witte koppen die - onderling met witte kettingen verbonden i zijn. Op de vierkanten enkele kleine ; masten en een in 't groen afgezet kruis. : In witte keisteenen liggen op het grai - cirkels, koninklijke kroon, naamletters, - wapens, een Belgische leçuw, enz. De achtergrond wordt ingenomen dooi - vormlooze rotsenhoopen, waarin men - met veel moeite duizende bedoelingen, 1 om bogen, htoten, spelonken té vormen, t kan erkennen. In 't midden staat een - kruis uit hetzelfde materiaal vervaar-, digd. Zoo iets afschuwelijks, zoo iets t leelijks zouden wij voor ondenkbaar hou-; den, indien het geen ruwe werkelijk-1 heid ware. Wij kunnen geene woorden 1 vinden om al het domme, het; gekke, bet belachelijke uit te zeggen, dat daar vereenigd werd op een... gemeenzaam graf. 1 Hoe goed hier ook aile bedoelingen mo-ge,n geweest 7.ijtj, het is onbegrijpelijk dat een gemeente zulke samenstelling oj een graf duldt. De drie grafplaaitsen die ik beschree hebben allen een zaak gemeen, namelijl dat voor vele dooden een enkel monu nient opgericht werd. Dit zeer voortref felijk grondgedacht dat ans van eei overvloed van minderwaardige, karak terlooze en indrukverstorende monu mentjes en kruisen verlost, om van eei enkel punt het beheerschende motief t maken, waarmede aile aangewende vor men samen moeten werken, heeft 011 niet allëén voortreffelijke dingen gc bracht. Het bewijs is de begraafplaat van Rabozée-Wandre. Het blijft voo ons toch het eenig middel dat de moge lïjkheid in zich bevat een indruk vai eenheid te bewerkstelligèn. De dood heeft de broederschap vai vriend en vijand in eeuwigheid bezegeld Zco hopen wij dat cens de woorden vai Schiller : « Aile Menschen werden Bru der » hunne diepe beteekenis ook voo de levenden mogen verkrijgen. Op d plaatsen waar de soldaten gemeenzaai vielen, waar zij te samen begraven wet elon, moeten zij ou blijven rust*11, vei eenigd in den dood. Vele goeda 'familiea doen stappe bij de overheid om te bekomen dat man broeder of kind naar het kerkhof hunne gemeente overgebracht worde. Da schijnt hun recht, en oppervlakki schijnt zich daar ook niets tegen te vei zetten. Voorloopig zal elaarvan wel niet in huis komen, maar la ter, wie weet zal er zich dit voordoen. Bijna oven zullen de eenvoudige soldaten allee blijven, want het stoffelijk overschc van haast aile hoogere en lagere officie ren zal door hunne families opgeëiscl en naar het kerkhof hunner verblijfplaal overgebracht worden. Terwille van d g|lijkheid, die nergens méér bestaat da in' 't graf, terwille hunner gelijkheid i h^t vuur moeten ze daar bij een blijver Iri'âien geldbezit ooit een ongepaste e weede daad pleegda zou het zeker zij oversten en soldaten, voor mu gam#e ijMial gevallen, te scheiden. iedereen'zôu veeloer moeten trachta de bestaand® graven beteekenis bij t zetten. Wanneer wij uitrekenen wat on graven en overvoeren van: gosneuvalde kost, wat iederen grafsteen kost, di daarbij opgericht moet worden, zoude wij spoedig tôt een som komen, di» a vast zou veroorloven «en soldalen-b graafplaats van zekeren omvang kuns vol aan ta leggen, en door een indrul wekkend gedenkte«keii waarderol 1 maken. Aile klein-persoonlijke belangen mo< • ten wijken voor het albeheerschend 01 persoonlijke van het echt soldatengra dat de grootschheid der idee en den ariu van den strijd verpersoomlijkt. E. B. M. 111 n—ii 1 —mil O&GELUISCH mum ALGEMEEN NEDERLANDSC VERBOND, — Afdeeling Hooger Oi derwijs voor het Volk. — Op Dinsda; 21 Maart, zal de heer ingenieur Robe de Man, m de groote zaal van d« Sint Lutgardisschool, Sanderu»s!traat, 47-5 zijn tweede les geven over elektricitei , Dynamo, alternator, motor, zulleu w« ben behandeld. Toegang vrij. VERVOER VAN POSTPAKE' TEN. — Ter herinnering der bevolkir wordt gebracht dat de Postdienst zdc thans gelast met verzending naar < voornaamste Belgische plaatsen ys pakketten die het ge^icht va» S k: mogen bereiken. Dez« zendingen mog* stoffen, eetwaren, voorwerpen van all< aard inhouden. Alleen zijn uitgeslot< briefwisseling, wapenen en ontvlambar of gevaarlijke zelfstandigheden. Het pc belocvpt eenvormiglijk op 50 cta. Toor cl deelnemende bestemmingen. Aanbevol< zendingen betalen 25 cts. bijkomei recht. Zendingen tegen terugbetalii worden toegelaten tôt 800 M. (1000 fr. waarvan het beloop door postwi»»©! d< âfzcnder wordt overgebracht. De te verzenden pakjes worden ing leverd op het postpakketkantoor, gel gen Vestingstraat, 80, nabij de Midde: statie, alwaar aile noodige inlichting* aangaande de nieuwe inrichting word< verschaft. Aangaande 'de te ontvangen pakkc ten wordt door tusschenkomst des bri< dragers, bericht gegeven aan den beater meling die op voormeld kantoor de ze. dingen komt afhalen. WAT EEN ENGELSCHMAN MA SCHRIJVEN. — J. M. Kennec schrijft in de « Nation » : «De openhartige mededeeling ran B? four,dat er gebrek aan werkvolk is a; de marinewerven en daarom zeke soort schepen niet konden worden afg leverd, is alleen een verrassing gewee voor hen die door het tumult van < dienstplicht-ijveraars zijn misleid < > verdoofd. Dat de *rbeidskrachten d-laatste zeven of acht maanden in onz f voornaamste bédrijven steeds schaarse : zijn geworden ; dat fabrikanten middei - in het land hun grondstoffen niet van d - kuat konden krijgen of hun ' fabrikate] 1 niet naar da kuat ; dat er ©en ern stig ge - brek aan steenkolen is geweest ; dat En - gcland, om kort te gaan, financieel e: 1 commercieel meer en meer in de moei : lijkheid kwam, dat zijn dingen die er - rar«n economistea en zakenmanschan s à lang wisten. » j HET 1ELGISCHE ROODE KRUIS r — De gouverneur-generaal, Freih. vo: Bissing, heeft, ovcreenkcriistig de sta 1 tuten, te Brussel een algemeene verga dering bijeengeroepen van het Belgisch x Roode Kruis tegen Zondag 26 Maart. De yergadering heeft plaats in de vei j gaderzaal van den Senaat, National plaats, te Brussel. r SPIJTIG. — Het bericht waardoor d e Bond tegen de Tuberculose, het afstei 1 ven zij ne diepbetreurden ondervoorzittei - Alfred Boelens, aan zijn medeleden te - kenn.is bracht, was alleen in het Fransc opgesteld. a Het opschrift van de rouwkroon va , de Staatsmiddelbare School, waarvan d r aflijvige de ijverige schrijver-penning t meester was, luidde in 't Fransch. g Dat' ailes zou vôdr den oorlog niet g< - beurd zijn, a Het is O'pvallend dat er in zekere krir ? gen een streven bestaat tegen de Vlaan .1 sche taal. a Op den dag van de oorlogsverklarin it hocirden we meermaals den kreet : « N y is 't gedaan met de Vlaamsche Bew< ,t ging ! » s De Vlamingen zijn wel gerust dat d e ijdel gezwets onmachtig zal blijven, doc n waar er zich Vlaamschvijandige "vei Q ,5chijnsel*n voordoen, zullen wi'j die aar 1. stiippen. J BOVEN VERDUN. — In de « Osn; briicktr Ztg. » zegt een jonge Duitsch rlieger *1» volgt vaa ©an vlucht bove n Verdun : c « Hedenmorgen heb ik mijn derc vlucht boven Verdun uitgevoerd. B ^ slecht weer om halftien opgestegea ^ yloog ik over Gravelotto^ Amanweile ^ 8t-Priv«t, St-Marie-aux-Chène* en Brie ^ aan de Maas, «1 van daar çaar 't Zu den ov«r Verdun, waaroTer ik 20 mim ^ ten lang gekruist heb «11 bommen g srtrooid. Ik kon elk huis van St. Privi J" heel duidelijk zien, iederen boom aa den straatweg naar St-Marie ondersche „ de»i; en het'onde beroemde slagveld ls p als een speelgoedlandschap onder mi j Indien ik daar mijn bominen had wille gooien zou ik het halve dorp hebbe kunnen vernielen. Boven Verdun wei ik zwaar beschoten. Ik had twee raal schoten van kartetskogels dooir den recl bb tervleugel, zooals mij later bleek. I wierp al mijn bommen met juistheid e z«g ze onder mij uiteenspatten. Daarc ielde ik nog de bruggen over de Maas e vloog toen zonder ongevallen naar hui Diep onder mij, op den grond, lag a j* een krans van rook otn de stad : niets a „ springende granaten. De branden laa den naar den hemel op; overal was < gfond opengereten. Een schokkend t fereel. Ailes is hier dor en grauw, >1» t' «en strooin van lava zich over het lar T_ heeft uitgegoten. In den grond gat 1 ®at; in dev dorpen rookzuilen. Op de vuuratraal en het geknal van de zwa: r.. kanonnen volgt het uiteenspringen ve ig de p>rojectielen ; en overal damp, rook < :h branden. Een hel. » u HET WERVEN VAN JONGGEZE] ■n LEN IN ENGELAND. — Het oorlog département, zegt de « Indépendan 'n Belge », hield zich dezer dagen druk 0 :n ledig met het onderzoeken der middeli :n em in het leger al de jongegezellen te g e~ bruiken, die tôt heden vrijgesteld war-r*- en y mi dienstbaren leeftijd zijn. K-cne belangrijke bijeenkomst v: -11 werf-officieren had Zaterdag plaats 1 'rï men beval hun de grootste waakzaamhe '8 aan. ' > Het grootste aantal rekruten, den ;D men zal onder de munitie-arbeiders g van den worden. Velen kunnen vervang e" worden, maar de overgang moet geleid *" lijk geschieden, ten einde de nieuwe we a" k-ers, vrouwen en mannen van een zek ren leeftijd, op de hoogte te kunnen st< ® len. Hat gerucht loopt dat het Oorlogsd partement van plan is om de militai ouderdomsgrens op 45 jaar te stellen. a" Het verslag van lord Derby over de r a" kruteeringstoestand tôt 11 December j toonde aan dat meer dan 1.000.000 jon G gezellen, vvaaronder de « étoilés » zi< ly niet hadden doen inschrijven. Een nieuwe moeilijkheid heeft zi il- voorgedMn, waardoor men niet al m jonggezeîlen kan bereiken. Bij duizend re2hbbben deze hunne adressen verande e-'^en zijn nergens te vinden. Men wil tha stfde werkbazen straffen, die werklied leigebruiken, welke niet ingeschreven inBafgekeurd werden. Iets voor iederen dag ï Evangelische Woorden ' Zaterdag avond. Het is het uur dat het Angélus klcpt van de tarens. Op l de, hoeken der straten zijn de lantaarnen aangestoken en vroom en geheimzinnig brandt het vlanmientje voor het Onze-I lievevrouwenbeeld. Maar er is geen vredige rust, ge.en stil geluk in de harten. De week is om, als . reeds zcovele weken, doch ook deze was a ijdel, vol wenschcn en betrachtingen, - met veel zorg en weinig baat en de Za- - terdagavond brengt niet, met de vol-e daauheid over zes dagen arbeid, het vooruitzicht' van de blijstenunende Zon- - dagrust. e Wij zijn als menschen die wachten en die niet rusten kunnen omdat wij den e dag van morgen niet kennén. Demain ■- de quoi sera-t-il fait? vroeg Victor Hugo -, zich af. r De landman op het veld ; de dorpe-h ling vôor zijn deur, de stecfeling aaii de Scheldey in het Parle of in een eenzame n straat luisteren. met beprangden boezem, e met een onbestemde vrees naar het verre - gebonk en gebeuk, dat hamert op de kinmien en door den hemel schokt. :- Vreeselijke, geweldige Hameraar, wat smeedt gij op uw reusachtig aambeeld? 1- Verdelgt gij als een dolleman de i- schoonlieid van het verleden of is het een bete.re toekomst die gij voorbe-g reidt? Vcrbrijzelt gij kronen of welt gij ù in het gloeiend vuur rijken aaneen? :- Zult gij vrijlie.id brengen aan het vader-land, ook aan Vlaanderen, of verdruk-it king en zal het lot dat de Vlaming sinds h vijf-en-tachtig jaren torst bestendigd worden ? 1- Als we des nachts uit den slaap wak-ker schieten en we luisteren in den hel-deren manenacht, die re^ds zacht en e zoel is van de aankomende Dente, dan n hooren wij de verre re.uzensmidse dom-melen als de. ingewanden van een vuur-e berg. jj Zondag ochtend. De Toren is blank als van wit mariner en een teedere lucht r' waait over de boomen van het Groen-j Kerkhof, licht me.t groen bestruisd en, j. bestoven. Het regehnatig vierkante plein j. i» vol leven en opgewektheid en de .. blijde kleuren van krokus, jasmijn en Lt géranium en van het frisch-groene loo-n ver der bloemen-uitstallingen, is een i- verkwikkende en opbe.urende lentetooi. g De menschen voelen zich ook herleven j. en hebben zon in hun oogen. n Maar de Hameraar beukt onverpoosd n en rusteloos voort ; voor he.m is er geen d jaargetij en geen Zondag: onmeedoogend ■> zwoegt hij voort, alsof het misdadig i. zou wezeu, moest hij tijcl verliezen.Soms k- verdubbelt zijn gehamer, als trommelde n hij met drieste onstuimige hardnekkig-p heid op het aambeeld ; en na die fellere n lcrachtinspanning vertraagt en' verlamt s. het geweld en nog een zware, doffe ls zucht nokt en steunt langs de kimmen. ls O Iiomeros ! o Dante ! vizionnaire i- dichters van de hel, zulken verdoemde le bebt gij niet kunnen uitbeelden, want i- die.reusachtige opvatting lag buiten de )f menschelijke verbeelding maar is ele d werkelijkheid van onzen tijd ! 1a En zij die den mond vol he.bben van n zalvende woorden en iieilige aanhalin-re gen, blazen van verre naar den gloed n met den grijns van de mummie van Se-flj sostris en alsof oorlog en hongersnood onmachtig waren oui het menschdom te teisteren, roepen me.t schijnheilige s_ vroomheid op de pest, op den nog over-x blijvenden geesel Gods. n. Eén man, één enkele, in he.t witte ge-;n waad van den hoogepriester, knielt voor e. het kruisbeeld en bidt met oprecht ge-;n moed opdat Gods kinderen zich niet langer zoo wreed zouden verscheuren en in de beschaving niet onder zou gaan in m bloed. id Klagend en ontmoedigd, hulpeloos en hopeloos, klinkt zijn stem : kt e- «... Herhaaldelijk hebben wij ge-;n tracht door aansporingen en raadge.vin-e-' gen de strij dende volken er toe te be-r- wegen de wapenen neer te leggen en e- hun geschillen te beslechten op mensch-:1- ivaardige wijze, door vriendschappelijk overleg. Ons tusschen de kampende vol-e- ken werpend — als een vader tusschen re zijn worstelende zonen — hebben Wij hen bezworen in den naam van onzen e- God, die het recht is en de oneindige .1. barmhartigheid, af te zien van het voor-o-- nemen van wederkeerige verdelging... :h Helaas ! Onze vaderlijke stem werd tôt nog toe niet gehoord en de oorlog wordt ;h in aile gruwej,ijkheid voortgezet... Toch de vond Onze herhaalde roep om vrede die-;n pen weerklank, legde hij een balsem in rd het hart der oorlogvoerende volken, ja ns van aile volken der wereld, en wekte ;n daar een levendig, hevig verlangen zoo of spoedig mo'gelijk het bloedig feit be-slecht te zien. Derhalve mogen Wij niet

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.