20 Janu&ri 1928 - 4de Jaa j g JN : 9 Prijs 0 Centiem Yoor Beîgië IA.80HSBMBNTSP8U2BNI | I 75 D a Voor één maanrl . g £ Voor 3 uiaand S Voor 6 maand | S Voçwr één jaar . • * J ; - ! | Redafclie. Beiieer en Aaakoniîigingea : jj ■ a, hoodestraat, 44 I antwbrpbn H ' ■■■■ ■■■—■■■■il — '«.motï Het Vlaamsche Nieuws AANSOHDIGINGBNJ 1 ' ïweede blad, den regel 2.50 IDerd-e id. id. ...... I.— Vierde id. id. 0.50 ÎJoodsbericht « i.— Blke medewerker is persoonlijk vcrantwoordelijk voor zijn schrijven, en bindt ni eh heel de Redaktie- !)e opstçfrsafl: Ha? VERHÏ3LST, Dr. Aag, B 8RMS, Eoojfleerw A3!>. VAN DEN BIÇANDE; anet de vaste medewerklntj van iioogieeraas' Doctor Autoon JACOB Verschiint 7 maal per week Hooggetii voor het Vlaamsche Volk! OFFICIEELE BERICHTEN rl^y VM OUITSCHE ZUDE DUITSCH AVONDBERICHT Berilijo, Vrijdag 18 Januari. — Officieel : • Van de gevechtsterreinen niets nieuws. DUITSCH LEGERBERICKT Berlijii, Zaterdag 19 Januari. — Officieel : Westciijk gevechtsterreln Levendige artilleriestrijd in de siel-lingsbocht bencordoosten Ieperen, dp den Zuidelijken over der Scarpe en in de streek van Moeuvres. Ook op vele punten van het overige van 'i front, namelijk aan -iveerszijden van de Maas, was de *vimrbediijvigheid intenser. Benoorden Bezoïi vcanx haalden aanyalstroepen ge-■vangenen uit de Fransche Unies. R-j " "nee^sch gevechtsterretè . Niels nv'v s. • front . In de Ceriia-bo-. c iagen onze hoogte: stellingen benoorden Danalgro den ge. heelen dag onder geschut- en mijnwer-persvuur.Italiaansch gevechfoterrein f De toestand is onveranderd. m 00ST.H0KG. ZIJDE ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Wecnen, Vrijdag 18 Januari. — Officiel : Geen bijzandere gebeurtenisaeo. m FRANSCHE ZiJOE WESTELIIK GEVECHTSTERREIN Parijs, Vrijdag 18 Januari. — Offi-; cieel : Het vuur der Franschen heeft Duit-sche afdeelfngen uiteengejaagd, die c!c Fransche limes in de streek bewester ide Oise trachttca te naderen. Nog al heete geschutstrijd benoordet ; Cjhavignon en op den reehteroeyer v'ar de Maas in het vak van Bezonvanx. ENGELSCHE ZIJDE ■VESTELOK GEVECHTSTERREIN I LciKicn, Vrijdag 18 Januari. — Offi-. doc! : I " Er valt niets belangrijks te ir.elden. j m ITALIUISCHE ZiJOE ' italiaansch GEVECHTSTERREIN i Rome, Vrijdag 18 Januari. — Offi .cieel : B-Langs het heele front kortstondigf pupraktiés en beperkte bednjvigheid var r>atroeîjes. Het Itaîiaansche geschut hec-f; Iiet -vuur sameîigetrokken 0p het gebiec achter den Col Capriîs en den Col delïa Beretia. Dat van den vijaid, hetgeen bij de Zuidoostelijke hellingcn van den Mon. jftello levondiger was, werd beantwoord door Éngelsche batterijen, die troepen ?op marsch tusschen Min© en Camidrcggio |troi;en. I In de Zujdeîijke stukken van den Sasso Russo en in de Noordelijke van d'en Monte Solarolo werden vijandelijke pa-tree jes ir.et handhommen1 tôt wijken ge-dwongen.B den strijd van den 14den, loden en 16den m het gebied van den Monte Aso-lŒa en beoosten Capo Siîe hebben de îtalianen bij elkaar 13 officiercn en 479 man gevangên genomen, alsmede 18 ma-chimegeweren en twee bomwerpers huit fgemaakt. [ TELEGRAMMES DE ZAAK CAIIXAUX Beïwarende dokumenten? ï Volgens eeti bericht van Stefani'» agent fschgp uit Rome zou er in de brandkast val iCailUnx te Florence ook een kwitantie ge ^onden zijn voor geld, dat Almereyda, de mat Ivan dr; B^niet Rouge, van Caillaux ontvanger zou hehhen. Het was, ook uit in de instruictic overgplçgdç korreinondentie, bekend, dal ^KndUX t0t A,i"ere^a 'n nanwe- betrekkins IJj.j meldt Havas, dat kapitein Bou- iài ove" e dagen Caillaux vreej die Pr'niwW' ^anneer n.l. de dokumenten, aarifcl-r'vn !'n ei1 Italie venvacht worden - ïtwT zn,kn z'jn. i! natore^.W118'^11 Peîlaat »°«ten eenige se-;dfg^UliiVPVattin? deelen' dat zoo spoe- RdSFÏÏin^dieîd moe' ; verHarmg af tt £"g te «?odzaken een Bk1" !'"liHek _ Een staatstfreep! Volgens een bericht van het Stefani-agent-schap te Rome (dat wij in de Duitsche bladen vinden) mtldt de « Gioruale d'Itaïia s dat er in de brandkast van Caillaux te Florence een portefeuille met dokumentfen is gevonden, welke een uitvoerig politiek program bevatten, dat door Caillaux was opgesteld en in Frank-rijk zou worden verwezenlijkt, zoodra hij tôt minister-president zou zijn benoemd. Dit program beduidt inderdaad e2n staatsgreep ; een volkomen hervorming van de Franschg poli-tieke in^tellitigen eu een omverwerping van het openbnar gezag. Caillaux geeft de namen op vac ie afgevaardigden, senatoren en gene-raals, die bij in zijn ministerie zou opnemen. Caillaux zou tôt de inhechtenisneming van Poincaré .'il van aile persoonlijkheden, die Frankrijk in aen laatsten tijd hebben bestuurd, Briand inbegrepen, bevel geven. Het geheele opperbevel aan het front zou generaal Sarraii worden toevertronwd; terv.ijl Caillaux door de Kavier een voorstel zou laten goedkeuren, dat hij de a Rubicon ■> noemt en dat hem een difc-tatoriaal gezag zon verleenen. Dcrde aanhouding: Leustalot Het Fransche Kamerlid Loustalot, wiens parlementaire onschendbaarheid tegelijk met die van Caillaux opgeheven werd, is Donder-dag evenals deze gevangen genomen. Briand aan 't wcord Parijs, 18 Januari. — Dezen namiddag hoor-de Rouchardon de verklaring van den voor-tualigen minister-president Briand. DIJÎKBOOT=OFFERS Berlijn, 18 Januari. (Officieel.) — Nieuwe duikboot-resultaten in de Middellandsche Zee : i stoomehepen en 1 zeil^chip met rond de 25.000 b. r. t. Een onzer" duikbooten booi"de in 't zicht der Tripolitaansche kust een Italiaansch transportstoomschip « Regina Elena », 7940 br. r. t., in den grond. .Geschutvuur ver-mocht niet de duikboot in de planmatige door-voering van haar aanval te storen. Ook de overige vernie'de stoomers waren wegens liuu-ne groote lading bijzonder waardevolle s^n-valsvoorwerpen. Ze bevonden zich bijna alleu op weg naar het Oosten, en voeren onder ster-ke dekking. O. m. kon het bewapend, diep-geladen Engelsch ttansportstoomschip < Spi-na», 3620 ton, erkend worden, dat uit een sterk konvooi werd uitgeschoten. Van de beide anderen was er een van Engelsche natioîiali-teit, en naar -de talrijke booten en r'eddings-vlotten te oordeelen een transportschip, de andere een groote stoomer, naar allen schijn van de P. O. of White Star Line, met een lading springstoffen. Londen, 18 Januari. — De o Daily Mail » ver-nam gisteren uit Las Palmas : De kapitein en de verdere bemanning, in het geheel twintig menschen, van het getorpedeerde Soaansche stoomschip « Joaquin Mumbrn » is <îeu '4d«n dezer opgepikt door de « Antonio Mumbru » van dezelfde maatschappij. Toen dit vaartuig veertien mijl van Las Palmas verwijderd was, seinde het om een sleepboot. Echter zijn (Je overlevenden der « Joaquin Mumbru » van-avond in een reddingboot hier aangekomen. Een treffende ontmoeting met het gedeelte van de bemanning dat hier reeds aangekomen is, had plaats op de kade. Over en weer hadden de mannen van elkaar gedacht, dat ze omge-komen waren. Het was een ontroerend oogen-blik toen een vader zijn beide doodgewaande zonen hervond. BRIT5C&E TORPEDO-JAGERS YERONGELUKT Londen, 17 Januari. (Officieel.) — Twee Britsche torpedojagers zijn in den nacht van den twaalfden op de kust van Schotland ge-loopen. Zij werden volslagen wrak geslagen. Op één na zijn aile mannen aan boord omge-? komen. i SERYÏE .ZOU ONDERHANDELEN Iiet Oekrainsche telegraafagentschap meldt uit Stockholm : Volgens de « Isvestia s heeft er te Saloniki een Servische kroonraad plaats gevonden, -çvaarin werd besloten den oorlog te staken en vredesonderhandelingen aan te knoopen. VREDES-ONDERSANDELÎNaEM Wij knippei uit de « N. R. Ct. », Avondblad van Vrijdag 1.1. : « De onderhandelingen maken den indruk, dat de Rnssen er op uit zijn, deze door het opwerpen van moeilijkheden op de lange baan te schuiven. Zij vermijden echter ook zorg-vuldig deze moeiliikheden zoo groot te laten worden, dat de onderhandelingen als mislukt moeten worden afgebroken. Zij gevoelen blijk-baar terecht weinig lust met leege fcandèn, dat is zonder vrede, naar huis terug te keeren, wel wetend, dat het dan met hun macht in Ruîland gedaan zou zijn. Dit weten de cen-tralen ook wel, en desniettemin oefenen zij met Troi '-y eu de andere Russische onder-handelaar zeer veel geduld. Ook vermijden zij het stellen van ultimata, op welks niet-inwilli<nag de onderhandelingen voor goed zouden kunnen worden afgebroken. SPLITSÏNG BIJ DE ENTENTE? De Itaîiaansche pers Î9, naar men weet, niet ingenomen met de laatste rede van Lloyd George en de boodschap van Wilsou, waarin h. i. op de corlogsoogmerken van Italië niet voldoende acht is geslagen. De « Corriere délia Sera » meent zelfs te moeten waarschuwen tegen het gevaar eener splitsing van de Entente in twee deelen, het eene (bestaande uit Engeland, de Vereenigde Staten en Frankrijk) tegen Dnitschland, het andere (Italië, Roemenië, Servië en Monténégro) tegen Oostenrijk-Hongarije gericht. Ook de « Secolo » waarschuwt tegen ver-deeldheid en houdt voorts rekening met de omstandigheid, dat Italië en Servië het niet eens zijn over de verdeeling van Dalmatië. ^ Het blad pleit ervoor zich daaromtrent met Servie te verstaan en dan onder leiding van Italië een anti-Habsbnrgsthe koalitie tôt stand te trrensfen. De Raad van Vlaanderen rospt Vlaanderea's ZelfstandigliBid uit. Brussel, 19 Januari. — (C. V. P.) — Overeenkomstig de cioel-einclen aangegeven ifn zijn eerste manifest, één jaar geleden verschenen, heeft de Raad van Vlaanderen, in zijn algemeene vergadering van 22 December 1917, plechtig en eenparigîijk Vlaanderen's voîledige zelfstandigheid besloten. In gevolge deze verklaring, legt de Raad van Vlaanderen het xnandaat neer, hem door den Vlaamschen Landdag van 4 Februari 1916 toevertrouwd, en zal zich aan een nieuwe vôlksraadpleging onderwer-pen, die het Vlaamsche volk gelegenheid moet verschafren, zijn wil nopens dit besluit van den Raad uit te drukken. DE KOMMISSIE VAN GEVOLMACHTIGDEN : De Algemeene Sekretaris, De Voorzitler, A. BRÎJS. Prof. Dr. TACK. Buitenlandsche Zaken : Prof. Mr. A. T. M. JONCKX. Binnenlandsche Zaken : Prof. Mr. K. HEYNDR1CKX. Landbouw en Openbare Werken : Prof. VERNIEUWE. V/etenschappen en Kun3ten : Prof.'Dr. J. DE DECKER Justifie: Mr. Flor HEUVELMANS. Financiën : L. MEERT. Nijverheid en Arbeid : Dr. E. VER HEES. Nationaal Verweer : Dr. Aug. BORMS. Posterijen, lelegrafen en Zeewezen : Prof. F. BRULEZ. Onze Landgenooten Duitschland ONZE VOORMANNEN TE DUSSELDORP Op 1 Januari hield de Tooneelvereeniging * Ons Vlaanderen j te Dusseldorf, haar vierde feest in haar gewoon lokaai. Zooal» gewoonlijk was de zaai bamvol. Buiten het puik programma dat goed van «tapel liep, had de vereeni-ging het geluk een viertal voormannen in haar midden te zien, die tijdens hunne rondrois sa Duitschlànd ook Dnweldori met een bezwk rar eerden. Prof. Dr. Pister Taek, na geeselerd en scherp etriemend de houding der oneerlijke te-geïistrevera aangeklaagd te hebben, gaf in algemeene trekken een zeer juist beaid van den hui-digen Vlaamschen strijd en wees er op hoo, na hajden kftmp, reeds nu voldoening i# geschon-ken aan talrijke rechtaatige verzuchtingen van het Vlaamsche volk. Sprsker deed, uitschijmen dat. d© opriehting der Vlaamsche Hoogeschool te Gent niet het. einddoel kon zijn, waarheen de aktivistische Vlaamsche be,w£>gii)g gestreefd had. Hij beweea aan die hand vain onomstootbare gegevens hoe Vlaanderen steeds benadeeld is geworden, hoe het stoffeiijk en zedlijk ook geleden heeft van af de stiohting van het koninkrijk België, hoe het systsem van verfransehing stilaan maar ae-ker op weg was aile Vlaamsch leven tôt in de kiern te dooden. Na ondSrlijning der wantoe-standen die hier heerschton op administratief gebied, kwam apreker tôt het betoog ten voordeele der Bestuurlijke Seheiding. Hij bewees hoe deze noodzàkelijk geworden was voor het levensbe-staan van het Vlaamsche volk en hoe eenmaal het zoo krachtig gevoerde werk van den Raad van Vlaanderen door 't nageslacht zal op p-rijs gesteld worden, amdat dan eerst voor goed z&l gevoeld worden, wolke voordeelen verbonden waren ean de doorvoering van dezen rech^-vaardigen, maatregeà'. 't ls nu de tijd, besloot de spreker, ons Vlaamsch programma te verwe-zenlijken en bij ieder Vlaming berust de ver-antwoordelijkheid het zijne er tee bij te dragen om zijn land en volk uit den nood te helpea redden. IJezs stevigs çeargunienteerde rede deed een etorm van tuejuichingen opgaam. Toen nam Dr. Borms onder luidô toejuichingeu het woord. Spreker mftakte ons bekend met, feiten dîe zieh in krijgsgevangenkanipen hebben voorge-daan, zoolang aldaar Bélgische — d. w. z. frans-kiljonwhe — komiteiten de ordeoing van hot werk in handen hadden. Spreker wees er dan op hoe in dit opzicht de Bestuurlijke Seheiding haar heilzamen invloed zal doen gevoelen en hoe het nu ook mogelijk zal zijn de heropbeuring van Vlaanderen zal worden voorbereid en> stelselmatig verwezen'ijkt. Hij besloot met de vaste overtuiging uit te drukken dat, welke stormen er ook nog over ons Vla-amsch Vaderland mogen komen, geen afbreuk zal kunnen geschiedsn aan het reeds verworven Vlaamsche recht, opdat indien het noodis blijkt, al de stambewuste Vlamingen het tegen elken <vanval weten te verdedigen en gaaf te houden. Deze rede, reeds meermaien door toejuichingsn onderbroken, wekte de geestdriftigste stemming. Dan met Jef Van den Evnde, den begaafden musikuj aan 't klavier, eindigde deze belang-rijke feestzitting onder 't zingen van Benoit's « Stri jdkreet». 1 Dusseldorf. Jan Van Mortsel, Esn prac'ti.a EeSaefs&'ll'denis Uit Gustrow ontvang-en wij, va n weg-de krijgsgevangen Vlaamsche soldatej aJdaar, volg-end schrijven: Gustrow, 8 Januari 1918-Heer Dr. Borms, Ten bewijze dat ook in Gustrow d jonge Vlaam.sche harten geestdriftig aai t idoppen gaau in den strijd der weder g-eboorte en dat de vrienden alhier tea vols te instemme nmet het reeds volbrach te, komen wij U dit adres aanbieden, ui dankbaarheid en getrouwheid. Moge die nejlerige blijk van deelne ming U welkom wezen, en U en Vlaan derens Raad betuâgen dat dag aan daj het Vlaamsche heir a an 't sterker wor den is ! Daarom, Waardte Voorman, gedenl Gustrow. 't Is een wijd veld, nog onaan geroerd dat wachtend ligt op ontginning Weet dat de deuren aan dewelke w-i kloppen kunnen, ons niet de wegen kun nen openen leidend tôt het doe] ! De oogs is rijp en wacht op maaiers. Van hooger hand moet onze zaak worden aangevat U kunt dit. Mogen wij hopen ? Dit betwijfelen, wij dan ook niet en met 't blije vooruitzicht dat Gustrov ook door de mannen uit Vlaanderen za worden opgezocht, en dat wij weldra d' hand zullen mogen slaan aan eene flink en prachtige werking, blijven wij geesî driftig en trouW De Vlaamsche strijd ers uit Gustrow Daarondfer volgt de volgende geloofs belijderus. Gustrow, 8 Januari 1917 Vlaamsch- Voormannen, Met den lijve ver van ons Vlaandere; verwijderd,maar met zieJe en geest steed levendig tegenwoordig dààr waar w streden en ons bloed vergoten in de grooten kamp, volgen we met de warm ste belangstelling diien anderen strijd wel ke dààr gievoerd vvctdt met woor en gedachte en w'ens doel ons nog inn ger is dan datgene waarvoor wij een streden met de wapens ! We schamen het ons, dlat we zoo lan; onze overtuiging hebben laten sluimeren dat we niet aanstonds zijn opgestaa: toen Vlaanderens klokken, opnieuw wex den geluid. Doch we zijn er nog; die strijd1 is nerç niet uitgestreden en als vrijwilligers slui ten wij ons aan bij dat leger van, VJaam DE GROOTE DAG TE BRUSSEL OP 20 JANUARI. OM II UUR VLAMINGEN ! IN DEN ALHAMBRA-SCHOUWBURG, TK BRUSSEL, WORDT VAN-DAAG HET WOORD GESPROKEN, DAT NIET ALLEEN TOT U, MAAR TOT GANSCH DE LUISTERENDE WERELD IS GERICHT. VLAANDEREN WORDT WEER ZELFSTANDÏG. ONZE LEIDERS ZULLEN ER VLAANDEREN'S ZELFSTANDIGHEID PLECHTIG UITROEPEN. ' — - t DE ALHAMBRA WEZE V AND AAG TE KLEIN OM AL DEGENEN TE BEVATTEN. DÏE DIT HISTORISCH OOGENBLIK WILLEN BELE-VEN.VI.AMINGEN, DAARHEEN ! GI ZULT ER OOK DE GELEGENHEID ffBBBEN TTW ttRKOZENE'N TOE TE fUTCHT.':*' sche strijders, aangevoerdl door dien machtigen bard Dr. Borms, aan wien we van verre onze oprechte hulde brengen., «nder wiiens banier we ons scharen om mede te strijden aan de herleving van ons Vlaanderen! Wij ju'chen uitter harte toe, dat nieuwe Vlaanderen dat daar opdaagt ter verrijzenis ! Hulde den generaal ! Hulde zijneni offi. cieren ! Hulde aan heel zijn leger! . De Vlaamsche strijdgenooten uit Gustrow. « Uit ware vaderlandsliefde, met on-wr kbare getrouwheid aan onze Vlaamsch vadierlandsche plichten, bekrachtigen wij hier onze volkomene instemroing met de genomen besluiten en daden van den Raad van Vlaanderen. » (Volgen de handteekeningeni van die fier© zonen van, Vlaandereai.) STAD en LAND VLAAMSCH VERBOND. — Vo5geas de besluiten g~nomen op de regeimatig belegde vergadering. van Zondeg, 13'Januari 1918, zal d© algemefiHe vergade» ring van het Vlaamsch Ve,rbond plaats hebben op Zondag, 20 Januari 1918, te il 1/2 uur (T. U.}, in de zaal ELDORADO, Van Wesenbckestraat, Ant. werpen. N. B. — Er worden geen uitnoodigin. gen gestiiurd. Dus geldt dit bericht als verwittiginj. Voor het Bestuur : De Voorzitter, Proî. Dr. de Keersma&cker. Let op, — In het nummer va» Zaterdag, w p,- verkeerdelijk geraeld : in de zaal « EI-Barfio ». „ EEN HEUGLIJK FEIT» — «Het Vlaamsch \-Terbond » van Ant werpen, ze-ker de talrijkste aktiviVische vereeniging van Antwerpen, op Zondag 13 Januari 1918, onder het voorzj ; ter sch a p van Dr. de Keersmaeeker, hoogleeraar te Gentj in het lokaai « Van Wescnbcke » vorga-3 derd, heeft zich met algemeene stem men, i min twee onhoudingen, verklaard voor - de wenschelijkheid van de onverwijlde i afkondiging van de Pojitieke Zeîfstan. - digheid voor Vlaanderen, en aangeno-t men dat daarvoor te ijvereu het doel van de yereenigitis: is. Dit heuglijk besluit zal door de Pers - bekend gemaakt worden. — (On3 Land.) r EEN GOED WERK. — Onze Gent- - sche konfrater, « De Morgeaibode », schrijft over den Eerw. Pater Dr Stracke, c S. J., den gel'eerden exi hantelijken VIa- - menvriend d'e in Duitschlànd zijn pries-. terwerk is gaan vervullen bij onze land-j genooten en opent een inschrij ving ten - bate der arme Vlamingen aldaar. t « Ons aller geachte vriend, Eerw. . Pater Dr. Stracke, bezoekt ze allen : . werklieden, krijgsgevangcnen, geïnter-neerden, om ze een woord van vertroos-, ting en opbeuring toe 'te sprekea en be-t nevenS) het geestelijke voedsel, om ze 1 ook met wat stoffelijke hulp tegemeet te ; komen. Pater Stracke trektr naar Duitscb-; land, uit l'efde tôt zijn volk, opdait de - gedachte onzer verwijderde landslied™ door zijn machtig woord aan het moeder. . land gehecht blijve, en opdat zij, door de h en verstrekte hulp, zouden weten dat zij hier nog vrienden bezitten die met verlangen naar hunniç terugkomst uit-• zien,, » « Het Vlaamsche Nieuws » zeudt zijn penmiig aan « De Morgenbode » voor 1 het Werk van Pater Stracke in Duitsch-s land, ten bate van de arme Vlamingen, e en teekent in voor 25 îr. 2 Lezers, die hun steun willen verleenen, kunnen hun bijdrage zenden : " Gent, Huurdochterstraat, 6 en 8 ; Antwerpen, Dambruggestraat, 241. Er is veel te geven, maar Vlaanderen s beleeft dan toch ook het gewichtigst oogenblik van zijn geschiedei^s. r DE LIGA VAN HET STUKJE > GRONDS. — De Liga van het Stukje 1 Gronds, die met zooveeî omz'chtigheid u voorgezeten wordt door den 'heer Eirmin Lambeau, zal binnenkort een nieuwen > oproep richten tôt de bevolking om de " propaganda ten gunste van de indivi-" dueele kultuuïi op te voeren. Het is van groot belang deze wijze van kultuur tôt ontwikkeling te brengen, niet slechts ,rondom de steden, maar ook in de lande-lijke en half-landel'jke gemeenten. Ten gevolge van de transportmoeilijkheden voor de ingevoerde produkten, namelijk van de zetmeelhoudende produkten, moeten. de bewoners van zekere streken overtuigd worden dat de persoonlijke voontbrengst de meest zekere basis der voeding is. De bijstand door den landbouw trekt dan ook al de aandacht van de Liga van het Stukje Gronds. Gedurende het jaar I91i7 heeft zij om deze reden subsidies verleend tôt een gezamenlijk bedrag van 483.408 frank aan 114.671 gezmnen, bestaande uit 409.724 personen, die 5.030 hektaar terrein bebouwd liebben. Deze schoone krachtinspanning zal uerg vei-stsrlrt wordenr i" den lnop ran. dit jaar. leti voor ké&rm dag lis pagaront !... Wij hebben zeer verstandige letter-zettera op de zetterij van ons blad en 't woord dat in het vluchtig gekribbel van een dagbladschrijver wegviel of ver-minkt uit die pen kwam, wordt uit eigea beweging in zijn recht hersteld Maar als ze een woord of een wending ^îiet snappen, krijgen we ongewenseht de "censuur van de zetter.j. En één. is al ruim ganoegl V66r een paar dagen streken wij ee.n Salomonsch oordeel over Elzas-Lotharini-gen. Wij maakten twee paarten : het volk en de grond. In een deel van 't ar-tikel werd het onderscheid als 't wars gemaakt tusschen Elzas én Lotharingen. 't Was onze bedoeling niet. In 't artikel van gisteren haalden we gedeeltelijk de woorden aan van kardi-naal Mazarin. Al onze lezers keniteti Mazarin. die mede den Westfaalsthen Vrede van 1648 sîoot. zoo nadeelig voor Antwerpen en 't Vlaamsche land. Mazarin was een looze Italianer, die kard'naal Richelieu opvolgde en in Frankrijk, waar hij nief thuis hoorde, kwam baas spelen. Zulke dingen gabeit-ren meer in de wereld, zelfs met kardi-nalen.Een der tegenstandefs vani karditiaal Mazarin was kardinaal van Retz, een be-hendige volksopruier, d'e al tijd van Dee-zeken sprak en van zijn. heiligen ; cy-nisch of geslepen naarmate hij het voor-drelig oordeelde ; doeh altijd geweten-loos, listig eu eerzuchtig. Eerzucht is een groot gevaar voor menschen die met purper worden om h an gen e n tegen de bcdwelming van de macht niet kunnen, Op een gegeven oogenblik kreeg de kardinaal van Retz het v-uordeel in den «t rijd en het Par'jzer volk op zijn kant. Kardinaal Mazarin, gisteren nog toego juieht, moest vennomd Parijs ontkomett en vluchtte... naar Havere! Zonderlmg, niet waar? Wat we niet begrijpen, is dat de bnr-geis : Vertaad ! i-iepen en kwaad waren ! De sluwe Italiaan rekende echter op de îjdelheid, eerzucht en dwaasheid vafi zijn tegenstrevers, en hij had gelijk. Tcen hij e u paar jaren daarna te Parijs terugkeerde werd hij door de volks-menigte... toegejuicht ! Het volk, ziet ge ! De stemming van het vulk ! 13at keert nog gemakkelijker dan de wind en is vrouwelijk veraiider-lijk.Van de vrouw wisitera het de Paiijze-naars : Sou-vent femme varie ' Bien fol est qui s'y fie! Van zichzelveji w'sten zij het uooi L. Toen Condé, wegens hoogverraad ver-oordceld door Slazarin, nu vernam dat zijn broeder Conti, die eeto bultenaar was, gmg trouweu met de schoone Itaîiaansche Martin ozzi, een niçîitje van. den kardinaal Mazarin, viel hij woedend uit : — Zoodra ik in Parijs terug ben zal ik mijn breeder z jn bochei met mijn stok wegranselen : — Ma foi! — antwoordde Conti toen hem de woorden werden overgebracht — dat zai me geJAoegen doen ! 'k Zou wel van dien bochei bevrijd willen wezen ! Goed ! maar nu de zetfout, of liaver de verbecering vaii de zetterij ? Wij komen er. Kardinaal Mazarin had in zich de ze-ven hoofdzonden — in "c Fransch door vertus cardinales te vertalcJl ! — veree-nigd. en was dus ook zeer vrekkig. Hij stapelde de eene belast ng op de andere, zoodat het Fransche volk ook tiende-pennino--liedekens maakte, gelijk het • onze tegen Alva, en de kardinaal met spotdeuntjes tu -dichtjes overlaadde. Maar de Kardinaal, gewoon aan de bejcgening, antwoordde in. zijn smako-lijke verita"liaan;ehte brabbeltaal : — S'ils captent la canzonetta, ils pagaront I Wij liooreu het hier door een even doorluchtigen mond met uitheemschen tongval herhalen ; — De Vlomse volk, ze fluit, de Vlomse volk ze za!i beHal! Nu hadden wij gisteren geschreven : — Ze fluiten maar... ils pagaront! 's Avonds vôôr het blad op de pers ging, wierpen wij nog een blik op 't geheel en toevallig bemerkten wij dat er wel degelijk stond : ils pagaront! Heden morgend (morgend met een d, asjeblief, ondanks het woordenboek, amdat de volkstaal morgend zegt en het een rijkdom is dit woord te onderscheiden van morgen, demain, en morgend iets symmetrisch verkr'jgt met zijn evenzin-nig woord ochtend)... heden morgend dus krijgen wij het blad en1 we lezen : ils payeront!... 's Nachts moet een onzichtbare proef-lezer, méér onderlegd in. de vervoeging van het werkwoord payer dan in de ge-f cluedenis, op geheinizinnige wîjzr io d#> zetterij zijn geslope'n -en heeft h'gif histo-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.