ABONNEMENTSPRUZEN : Voor één maand '-76 Voor 3 maand 6.— Voor 6 maand '0-— Voor één jaar Il— Reiaktlc, Beheer en Aankondigingen : 44, ROODESTRAAT, 44 ANTWBRPKN Zondag 25 Nov. 1917 - 3de Jaarg Nr 326 Priis 6 Cer>tiem voor Pelgië NET VLAAMSCHE NlEUWS mmammmtmmmm ■VANKONDIGINUHN : fweede blad, den rej^el 2.fc» Derde id. îd i. - Vierde id. id. 0.S0 DoodabericLt §.- Klk© medewerker is persoonlijk ^erantwoordelijk. voor zijn schrijven, eu bindt niet heel de Redaktie VERSCHSJNT 7 MAAL IN DE WEEK e ps e raai . <a ERHULST, Dr. Ang. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE; met de vaste medswerking van Hoogleeraai Doctor Antoon JACOB OP ZONDAG 25 NOVE1YIBER, te 12 Toreiiuur GROOTE STU DÊN T EN MEETING in de Feestzaal van Uet « Antwerpsch Koffiehuis », Van Straelenstraat, 6, ti Antwerpen. Makker Fritz MERTENS zal er sprsUen ov&r DE PLICHTEN DER STUDENTEN TEOENOVER VLAANDEREN. Liedaren wordffl uitgevoerd, onder de lsidiug van Jef Van Hooî. Aile studentsn, al wie de studentenbeweging belang inboezemt, mo«t daai tegenwoordig zijn I m DoiiscHÊ am DUITSCH AVONDBERICHT Berlijn, Vrijdag 23 November. — Of-ficieel : Op het gevechtsfront ten Zuidwesten ran Kamerijk is een nieuwe Epgdsçhe doarbraakspoging onder de zwaarste ver-liezem voor den vijand mislukt. In het Oojten geen bijzondeïe ge-vechltshandelingen.Uit italië niets nieuws. VAN gULGÀAASCHE l\m Sofia, Vrijdag- 23 November. — Offd-eieel : RUSSISCH GEVECHTSTERREIN Bij Xulcea en Is»ccea levendig- geschut-vuur. BALKANFRONT Op verscheiden punten van het front, jeschutvuur. Het was .met tusschenpoo-zen tamelijk levendig. Bawesten Bitolia (Monastir) deed onze artillerie een vijan-delijken miunitiestapel im brand vliegen. Tusschen Wardar en Doiran-meer, ster-ke paltroeljebedrijvigheid. HS TUSKSCHE ZIJBE TURKSCHE FRONTEN Konstantinopol, Donderdag 22 November. — Officieel Gedurende de operaties sedert dç ge-vechtan bij Gaza en BiF eis Saba hebben onze troepen tèlkems tegenstand tegeti den vijand geboden en hebben zij hem verfiezen berokkead. Thans zijn onze troepen in kontakt met den vijand. Gisteren heeft er voor het eerst wecr een ontmoeting plaats gehad. De vijand trachtte eqa van onze groepen te omvat-tcn, maar werd teruggeslagen. Verscheiden macliinegeweren werden vetmees-terd en onze maiiseliappcn hebben gevajn-genen mee teruggenomen. Ook is een poging tôt omsingeling van qnzen linker-vleugel verijdeld. VU ESGELSCHE ZIJBE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Vrijdag 23 November. — Of-ficieel : Wij hebben in den vorigen nacht onze imie ten Zuidoosten van Ieperen een wei-nig vooruitgeschoven. Vannacht trachtte de vijand ten N.W. van SinfcKwintijni en ten Zuiden van Nieuw-Kapelle overvallen ite doen. Hij werd terugg-eslag-en, waarbij ans gevan-jenen bleven. Ten Zuidwesten van Kamerijk, geen wijziging op ans front. VAN ITôLIAANSCHE ZIJDE ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Rome, Vrijdag 23 November. — Officieel : Op de hoogvlakte van Asiago heeft de vijand gisteren zich in het Noorden tegen het front Monte Fondarecar—Monte Ba-^enocche en in het Western tegen het front Monte Castel Gomberto—Casera— Meletta Davauti richtend, een omvat-tings-aanval van Meletta als spil uit be-proefd. De aktie, door een slingeren Van gTanaten met tranenverwekkende gassen op groote sfchaal voora fgegaan, werd met de Uiiterste héftigheid uitgevoerd door ontzaglijke strijdkrachten, die onophou-delijk werden aangevuld en door een vin-CLig- geschutvuur gesteund1 werden. Onze afdeelingen van het eerste leger wisten door zeer deugdelijken steun en gestadi-ge tegenaanvallen aile stellingen stevig vast te houden en den tegenstander met de zwaarste verliezen terug te werpen, waarbij acht officieren en 191 minderen Werden afgenomen. Tusschen Brenta en Piave erg verwoed kanonvuur, waarna dichte golven infanterie kwamen opgestuwd. De vijand deed weer een liegenaanval. De strijdl werd zeer verbitterd en hield' heel den dag aan. Verscheiden stellingen gimgen herhaalde-lijk verloren en werden oogenblikkelijk door de troepen van, het vierde leger her-nomen, die aile in aanvalslust en dapper-heid met elkaar wedijverden. Bij het val-len van den nacht bracht de laatste tegen-*anval den vijand voor goed tôt staan, wien de dag van gisteren ook in deze S'.reek op ontzattende verliezen is te staan ?ekomen. TELBGKAMME^ DE VREDESNEIGING IN RUSLAND EN DE OORLOGVOfcRENDEN Ivonden, 23 November. — De « Times » zegt in eeii hoofaartikel over I^emu's voorstel lot wapenstilstand dat het voor de geailieerdeu beneden him waardigheid zou zijn, om woor-den. van afkeuring aan ûezen stap te verspil-len. Als zij konaen verondersteilen, dat tiij den wil van het Russische volk weergaf, dan zou het gevoel dat zij verratlen waien, heu met verontwaardiging vervuilen. Zij Weten cchter dat de maximalisten een bende ana^-cliisten en dwepers zijn, die zich voor het oogenblik van de macht meester hebben p41 maakt, ten gevolge van de verlamming van het openbare leven, die na een aantal pogin-gen om met frazes te regeeren aile klassen, op de kozakken na, getroflen heeft. lerwijl tenter de geallieerden vertrouwen, dat vroeg of laat de instiiikten van vaderlandshefde en van nationaal zelibehoud deze klucht van een re-geering ten val zullen brengen, moeten zij de oogen niet sluiten voor den ernstigen aard van de handelingen van die regeering. Zij matigt zich al de macht in den Russischen staat aan en, ofschoon er teekenen te over zijn, dat hare aanspraken op despotisch gezag betwist en in woinmige gevallen met verzst beantwoord wor-d«?n, brengt haar aaublijvén feitelijk de schor-ising van de betrekkingen mede, die de Allian-tie gewijd en achtereenvolgende Russische regeeringen bekrachtigd hadden. Deze betrekkingen zijn wederkeerig. Rusland heeft zijn bondgenooten in het Westen prachtige dien-sten bewezen, daartegçnover hebben dezen het kwistig met geld, kmnonnen, munitie en voor-raden voorzien. Het zou met zelfmoord gelijk ■taan, als zij voortgingen dat ailes te leveren, terwijl Rusland een regeering heeft, die open-lijk met den vijand onderhandelt. Berlijn, 23 November. — In hun ' beschou-wingen over de door Reuter doorgeseind* draadlooze telegraminen uit Rusland, volgens welke de bolsjewiki een wapenstilstand willen aanbieden, zeggen de bladen dat in de eerste plaats bevestiging moet worden afgewachi en het dus dienstig zal zijn er nog geen konklu-eies uit te trekken. De « Lokal Anzeiger» schrijft : Indien blijkt dat de Russische legerleiding in naam eener bevoegde regeering werkelijk een aanbod in bedoelden zin heeft gedaan dan kunnen wij er op aan dat het bij ons te bevoegder plaatse ernstig zal worden getOfetst, ofschoon wij geen wapenstilstand noodig hebben, doch er slechta in zouden toestemmen indien Rusland daartoe een voorstel doet en de algemeene militaire toestand dat voorstel aannemelijk maakt. De « Vossische Ztg. » zqu het toejuichen als de leidende kringen in Rusland tôt het inzicht gekomen waren, dat het tijd wordt praktisch te werk te gaan. De Russen moeten evenwel Toor oogen houden, dat de militaire toestand ons niet noodzaakt onder aile omstandigheden in een wapenstilstand toe te stemmen. Het zal geheel afhangen van de technische voorwaar-den van hun voorstel — da,t van onze zij de on-getwi-jfeld welwillend zal worden overwogen — of en in hoever die strooken met de eischen, welke wij van het standpunt onzer oorlogvoe-ring moeten verlangen. Het « Berl. Tageblatt » betoogt, dat Duitsch-land, 't welk zich in zijn nota aan den Paus heeft verklaard voor een vrede door vergelijk en een politiek van verzoening, geen voorstel, dat van die beginselen uitgaat, zonder meer kan afslaan. Het dient zulk een voorstel nauwgezet en tegemoetkomend te onderzoeken. Bij zulk een ondérzoek is de algemeene militaire toestand een faktor van gewicht en eveneens de waar-borgen, die de maximalistische regeering ver-uiag te geven voor het nakomen van den door haar aangeboden wapenstilstand en voor de vervulling van hare verplichtingen. Ophelde-ring daaromtrent is een vanzelf sprekende ▼oorwaarde. De « Vorwârts », na te hebben opgemerkt dat nog moet blijken of de nieuwe inannen zich kunnen handhaven, schrijft : Overleg met Rusland dient in de eerste plaats over Polen, Ditauen en Koerland te loo-pen. A.lle betrokken partijen moeten zich daarbij op het standpunt stellen dat de beslis-Qing niet tegen den wil der bevolking mag in-gaan. De Polen, de Ditauers en de bewoner» van Koerland moeten bij de beslissingen over hun regeeringsvorm en de s^taatsrechtelijke betrekkingen het eerste woord hebben. Na tuurlijk hebben Duitschland, Oostenrijk en Rusland het-recht, hun wenschen en belangen te doen gelden, maar zij hebbea geen recht tôt een a sic volo, sic jubeo». Slechts door overleg kan een regeling gevonden worden die voor aile betrokkenen aannemelijk is. De « Vorwârts » hecht zeer groot belang aan de mogelijkheid om langs dezen weg een iuurzaam goede verstandhouding tusschen de middenrijken en hun Oostelijke buren te &tichten. Zulk een a pacifikatie van het Oosten van Europa s zou vanzelf het overige Europee-sche kontingent pacificeeren, en zij ware te-▼ens de beste — en zelfs de eenige — waar-t>org tegen een vijandig gestemd gebleven En-geland. EEN ENGELSCH PROFESSOR OVER DE MAXIMALISTEN Prof essor Bernard Pares, die sedert het uit-breken van den oorlog in Rusland is geweest, heeft te Londen een lezing gehouden, waarin hij zeide, dat hij overtuigd was, dat de maximalisten zich te St-Petersburg niet zouden handhaven. Hij geloofde dat een vrijwillige beweging het Russische leger herstellen en het nieuwe regiem redden zou, omdat het op geen andere manier te redden is.' De bolsje-çviki willen niet vechten — zij zijn daar in be-çinsel vlak tegen, zij zullen in een gewapend Iconflikt geen stand kunnen houden. -In geval tusschen Rusland en Duitschland îen neutraliteitsverhouding ontstond, wat men tôt elken prijs moe.t beletten, zouden beide volkeren volop levensmiddelen hebben en zou Duitschland vrijen toegang tôt de Stilîe Zee lerijgen. NAAR VLAÂNDEREN'S HERWORDING > De legerscharen, welke door de vijan-deLijke line® gebroken zijn en, in snel tempo, voorwaarts rukken, hebben geen oog voor wat achter den rug ligt, besef-ten zelfs met het ontzaglijke van hun overwinning en kennen. slechils één ver-■ zuchting : iramer voorwaarts stormen! Z66 ook is de toestand bij. ons, akti-visten.Door het uitroepen van de Bestuurlijke Scheiding, kwam er een... «Durchhruch» in het fiainskiljonsche front en wij, — wij marcheeren op, zonder te denken aan den weg welken wij reeds aflecrden, alléén slechts op sommige oogenblikken, in ans de gewaarwording voelende opkomen. dat het vooruit-snellen nog nieit vlug- genoeg gaat. En toch, wanneer wij één jaar terug blikken, wanneer wij denken aan de eerste vergaderingen — in overweging ne-mende dat het aktivisme van toen gelijk staat f^et het passivisnne) van nu <fer • G roeninger waçhiten, welke bijgewoond werden door hoogstens een paar tiental-len jeugdigè durvers, dàn kunnen wij niet een juichkreet onderdrukken, dàn is het ommogelijk dat niet een hooge vreug-de in u opwelt, wanneer ge op>enbare volksvergaderingen bijwoont als te Brus-sel, te Gent en te Antwerpen,waarop zich duizenden persone,n verdringen, welke uitbundig de radikaalste vooruitzettingen toejuichen. I>ang, zeer lang, kon er terecht aan getw:jfeld worden of Vlaanderen zou aandurven wat Ierland, Finland1, Polen en Oekranië doen. Maar thans, thàns voelt men dat er iets in Vlaanderen gaande is..., dat het Vlaanderen van nu niet meer hetzelfde is als dit van v6'«5r den oodo^-..., dat het Vlaamsche volksgeweten terug ontwaakt en welhaast de geest van opstand, tegen het unitarislisch-Belç'isch gezag, in 't ge-moed van aile Vlamingen zal opflakke-ren, die niet aangegrepen zijn door vol-led'ige verbastering. Doch hoie grooter de macht van de Vlaamsche aktuvisten wordt, des te ge-weldiger zal ook de tegenstand zijn van de franskiljons. Eerst spotten zij met on-ze pogingen ; die spoit veranderde lang-zamerhand in razernij, en nu staan wij tegenover een georganiseerd verzet van allen die belang hebben bij het in stand houden van het vroegere stelsel. Bij de doorbraak van de franskiljon-sche linies, door het invoeren der Be-stuurîijke Scheiding, is er wel ontredde-ring geweest in het franskiljonsche kamp, maar nu zijn onze aartsvijanden op een tweede linie teruggetrokken, waarin zij ons, indien niet aile voorteekenen bedrie-gen, bewust van hun macht, afwacltfen en vast besloten zijn deze maal niet te wijken. Wij mogen de macht onzer tegénstan-ders niet onderschatten en; vô<5r wii een tweeden grooten aanval beginnen — den aanval tôt het verkrijgen der Politieke Scheiding — moeten wij, bij voorbaat, er van verzekerd zijn dat we zullen over-winnen.Ailes moet berekend en beredeneerd1 in zijn werk gaan. Wij moeten overgaan tôt het reorga-niseeren onzer krach ten. Wij moeten ons tellen en eenieder onder ons dient te we-ten waar hij kan inspringen, zoo het noodig blijkt. Niet voortijlend mogen wij handelen, doch kalm en doelbewust. Het gaat nu macht tegen macht. Wanneer de Belgische Regeering ooift moest terugkeeren, zou zij onverbiddelijk tegen ons handelen. Wij dienen thans, nu wij de macht in handen hebben, even onverbiddelijk te zijn. Dààrin moeten we ons vooral gesterkt voelen, daar al wat de Belgische Regeering doet, er op ge-richt is ans valk te ontmannen en mach-teloos te maken, terwijl heel ons streven er op gericht is Vlaanderen te doen her-worden.Toen v66r den oorlog een ftaalwet in de Kamer gestemd' werd, ging er een jubelkreet op door heel het Vlaamsche land ; maar later, veel later, kwam de ontgoocheling, wanneer we zagen dat die wet een doode 1 et ter bleef en niet toege-past werd. Van dien ouden slenter zijn we i:og ■ niet heelemaal bevrijd. Nog steeds roe-pen wij « Hosannah ! » zoo uitgevaardigd1 , wordt dat zekere zaken op een anderen ■ leest geschoeid worden ; met het uitroe- , pen alleen is echter nog niets verholpen. ■ Wij zijn net gelijk een bouwmeester, • die als bedwelmd zou zijn van. vreugde, vvann-eer hem de tijding wordt gebracht dat hij over de middelen kan beschikken om een prachtigen temp>el op te richten, maar later die ni.iddeleni niet aanwendt en werkloos blijft. Wij krijgen eindelijk de grondstoffen om een heerlijken Vlaam- ' sclien tempel op te richiten, wij juichen J er om, doch . hebben tôt hiertoe nog niet > met de grondstoffen gediaan wat wij er -zouden kunnen mee doen. 3 Naar niets moet voortaan gezien wor- 1 den, de versnippering van krachten moet gedaan wezen. .Onverpoosd; dienen wij te ' arbeiden aan het optrekken van onzen ' Vlaamschen tempel. i Allen zijn w'j er van overtuigd dat het 1 oude unitaristisch-Belgische vermolmde -1 kot moet in gruis geatampt worden. Maar 1 op de helft der puinhoopen daarvan moet 1 de Vlaamsche tempel. verrijzen. Laat ons er niet over redetwisten of de andere helft < van het terrein bij ons moet blijven, of- < wel dien afgebakend; te woraen, — dit mag ans voorloopig niet deren. Indien de eigenaars van die andere helft niet willen werken aan het optrekken van een gebouw voor hen, da,t is hunne zaak. Wanneer de Waletn hun grond willen braak laten liggen, kunnen wij ans daar gerust over heenzetten,maar indien zij nevens onzen tempel ook dien van hen willen opbouwen, dienen wij thans nog niet te onderzoeken of wij. al dan wel betrekkingen met hen zullen on-derhouden in de toekomst over het in stand houden van een staa)tsverband tusschen het Waalsche en Vlaamsche volk. Dit mag slechts het voorwerp tôt latere zorg uitmaken. TTians moet ons aller streven er slechts op gericht zijn Vlaanderen. terug gezond, vrij en groot te maken met a^e daartoe ter onzer beschikking staande middelen. In Vlaanderen Vlaamsch en Vlaanderen aan de Vlamingen ! dit moet het doel-wit zijn van al ons doen en laten. In welk staatsverband we zullen leven, of wij een zelfstandigen staat zullen vormen? — Het zal ailes afhangen van de oodogs-gebeurtenissen ; maar wat daar geens-zins mag* van afhangen is dat we, hoe ook de oorlog mage eindigen, niet meer willen fclootstaan aan verbastering en vermuilezeling ! Tôt heel de werèld moeten w'j ons richten, — wij moeten het wereldgeweten wakker schudden! Dit kunnen wij alleen door daden. Eén leit zeg't meer dan duizend woor-den.Een verordening tôt het invoeren van het Vlaamsch als één.ige ambtelijke taal in Vlaanderen, is sinds maanden open-baar ge maakt. Prachtig ! Maar wat hebben wij gedaan om dit heerlijke ontwerp tôt een daad om te zetten? Wij zijn nog veel te schroom.vallig om geheel met den beaetter mee te werken, wanneer het een levensbedang voor ans volk geldt. Die valsche schaamite moet ui't ons uit! Onmiddellijk na het uitvaardigen der bovenstaande verordening had er een Vlaamsche hoofdkommissie in een of andere stad moeten gevormd worden. Deze diende dan, zooveel mogelijk, haar on-derafdeelingen in aile steden, gemeenten en dorpen te hebben. In elke groote stad .vederom een afdeeling voor elke wijk en dan, huis voor huis, straat voor straat, wijk voor wijk. dorp voor dorp ,gem>een-te voor gemeenle, stad voor stad., overal de vreemde opschriften geweerd, — heel Vlaanderen vrij van vreemde smefcten! W;j moeten methodisch te werk gaan. De staatskas werd lang genoeg leegge-trokken tôt het verbasteren van ons Vlaamsch volk. Overa.l Vlaamsche amb-tenaren, die voor niets terugschrikken, wanneer het de vervlaamschi.ngs-maatre-gelen geldt,— en de toekomst kan niet twijfelachtig zijn. Vlaamsche smeders in Vlaanderen's smidse, gij hebt het ijzer wit-gloeiend gemaakt; smeedt onvermoeid door en laten wij het w»rk niet rusten om over zaken van bijkomend belang te redekave-len, — anders wordt het ijzer terug koud en moeten wij herbeg'iinnen om het terug heet te maken, wat weer tijdVerlies bij-brengt en elk oogenblik thans verwaar-loosd of verspild, zou noodlottig kunnen worden voor de toekomst. Laten wij onverpoosd doorwerken met al de wilskracht welke wij in ons hebben ! «Kerels met koppen en vuisten», van u zal het afhangen of Vlaanderen al dan niet van den lijst der volkeren zal ge-schrapt worden. Sluiten wij de gelederen, schouder aan scho'uder, en ten vijand in voor Vlaande^ ren's herwordingî DEMOS. STAD eo LAND « ONS LAND' », Algemeen Weekblad roor het Vlaamsche Volk ; 2de Jaatgang ; Nummer 30. — Deze week brengt dit :link-aktivistische orgaan een zeer dege-jjk hoofdartikel van George P. M. tlocee : ■ « Het bewonderenswaardige woord1 ». Verder : Een Jong-Vlaamsche item uit het Etappen-gebied (Reiniei Isabie). Dan een1 intéressante Holland-sche Briefwisseling van Marcel Va" de ^elde. Om te sluiten de gewone rubrie-£cn.We bevelen het nummem warm aan. Het kost slecht9 5 centiem. « VLAAMSCH LEVEN ». — Inhoud i an nummer 8 : Een Oos®enrijksch konvooi in een der >ergengten tusschen Flitt>ch en Tolmein, lan"het Italiaansche front (plaat) ; Hoe itaat het met den Oorlog? (Wekehjk-iche kronijk VIII), met 10 platen ; En-'elsche vliegers bôven A^twerpen (3 pla-°en) ; Is het Engelsch eene Gertnaansohe aal ?' door Fans van Hoof (vervolg en ilot met 3 platen) ; Mata-Hari, door A. i. d. W. (met 1 plaat) ; De Teiugkeer, »edicht van Camille Baill'en (met por-xet) ; Van Vlaanderens jonge Dichter->ent ' gedichten van Piet Aelanter, N. 3-libèrt Gotz, R. Michielsson en Hen-jrik Cayman ; Zicht op het Front m i/laanderen : Aanvoer van munitie mid-jen het krijgsgewoel (plaat) ; Letterkun-lig Mengelwerk : In stillen macht g-Q- gaan... «chets door Albrecht Goris ; Too-neel-aangedcgenhedem : De nationalizee-ring van 0113 Vlaamsch tooneel, door Jcf Pauwels ; Kunst cil Leven ; Tooncelkro-•mijk: te Brussel, Antwa-pen en Aa.st; Boekennieuws ; Vermakelijkhedcn; Brie-venbus; Lachlcruid. VOOR Dr. A. BORMS. — De Vlaamsche krijgsgevangen officieren, onder-officieren en soloaten, vergaderd in plechtige zitting van 18n November, in 't kamp van Gôttingen, teekeinen protest aan tegen de handelwijze der Regeering van Havere, die hunnen vriend en voor-igian, Dr. A.Borms, dezes onderscheiding in de Kroonorde ontneemt ; verklaren zich solidair met Dr. Aug. Borms in heel zijn Vlaamsche aktie; drukken de hoop uiit dat het Volk van Vlaanderen spoedig bepaald zal inzien dat de Regeering van Havere het Vlaamsche volk niet langer kan noch mag ver-regenwoordigen ;. en roepen Dr. A. Borms goeden mœd en « voor uit ! » toe. (get.) Luitenant Pieter Van Rossem, lui tenant Pieter Lewyllie, luitenant jozef Garray. HET AKTIVISME IN ZUID-AFRI-KA. — De nationalistische gedachte, die sinda geiuimen tijd in Zuid-Afrika zoo sterk is aangegroeid, dat zij thans gedra-gen wordt door eon breede volksbewc-ging, welke zelfs aanhangers va-n Botha meerukt, heeft een beslist révolution 11 air karakter gekregen sedert zij neer-sloeg in het bekende Manifest. als ant-woord op de Nota van de Entente. Hef gaat thans niet enkel meer om het ver-wei ven van zelfbestuur binnen het Brif-sche rijk, maar om het vormen van een volstrekt anafhankelijke Zuid-Afrikaan ■ sche republiek, of althans om het alpr-heel herstel vain de twee vroegere Boereti-republieken.Thans meldt « De Standaard » van 17 November, dat onder den druk van die massabeweging de opperste leiding der Nationalistische Partij officieel stelling heeft geaomen in een uitvoeiig Manifest. Het ontw-kkelt de inzichten van gene-raal Hertzog, die, blijkens vroegere uit-latingen, de kwentie als akademisch- be-schouwt. In beginsel is zij on'aantastbaar, maar volgens hem zoii zij niet tôt een voorwerp van praktische-politiek kunnen gemaakt worden, dàati voortgezetie pro-paganda voor het rcpublikeinsch ideaal leiden moet tôt burgeroorlog. D't manifest nn heeft heel wat be'roering verwekt. Bij het volk is de onde vrijheidsliefde weer opgevlamd ; de nationalistische pers, zelfs het officieel orgaan van de Partij in Transvaal, wil van het « repii-blikeinsch aktiv-sme » niet afzâen, en is onthtptst omdat de Federale Raad van de Pattij het tegendeel vcrklaart te zullen doen. De Engelsche bladen, van hun kant, beschouwen het verschijnsel echter als een zaak van rc'ëele politiek, niet als een akademische kwestie. Merkwaardig" is het,. dat in Zuid-Afri-jai, zoo wel als in Vlaanderen, het 0111-wakende volk, ko'nsekwent zijn wil tôt vrijheid in daden omzet en f^ij vooîbaat al de gevolgen van zijn vaderlandsch streven aanvaardt. Wat de officîeele parti] leiders nog, beschouwen als een akade-misch vraagstuk, is buiten hen om door het volk tôt çen brandende. polit-eke kwestie gemaakt ; — df? tegenpartij zelf crkent ze reeds als zoodanig. Waar de oude loomheid de geesten. verlaat, ginds zoowc-1 als op onzen bodem, wil het volk zijn recht op zelfsbeschikking in vollen omvang en. langs den kortsten weg ver-werven. — V.K.B. 'T HOOGER HANDELSGESTICHT TE ANTWERPEN. — De bevoegde Mi-nisteries hebben op onderwijsgebied in het afgeloopen jaar reeds vele verbeterin-gen en herinrichtingen tôt stand gebracht die den nieuwen geest aankandigen. In het Ministerie van Wetenschappen en Kunsten hebben de viier afdeelingen : lager, middelbaar, hooger onderwijs en Schoone Kunsten daadkrachtig gearbeiid voor de toekomslt. Zou nu ook de tijid niet gekomen zijn om door de ver'vlaamsching van het be-roepsonderricht onze vakmannen recht-streeks de gelegenheid te geven degelij-ker te worden? In het Ministerie van Nij-verheid en Arbeid kan toch de oude slenter niet blijven. voortduren. Wat meer is, Antwerpen kan toch niejt blijven zonder de herinrichting van het Hooger Han-delsgesticht. Vele jongelingen in en om Antwerpen bevinden zich sinds weldra vier jaar verstoken van elke gelegenheid Dm de handelswetenschappen te beoefe-nen. Deze toestand is zeer bedenkelijk voor onze jongelingen en vraagt zonder uitstel eene oplossing, die rekening houdt met Antwerpen's rechten op hooger han-delsanderricht.Het kan toch niet ernstig zijn, d'at de h a.nde.1 s afdeeling toegevoegd aan de Hoo-gfeschool te Gent, het Handelsgesticht van Antwerpen geheel zou willen vervan-^en. Dat ware eene slechte bejegening voor de eerlijkheid der Antwerpsche fla-iniinganten, die immer d"e lokstem : eene Vlaamsche Hoogeschool te Antwerpen, nevens eene Fransche te Gent, verwor-pen hebben. * Daa.rom zal het voldoende zijn, mee-nen we, de hoop uit te spreken dat het Handelsgesticht van Antwerpen weldra heropend worde en vervlaamscht. Iets voor iederen dag BRIEVEN UIT ZWITSERLAN D« Titg^r ontketend ! Bern, 16 November 1917. De laatste gestalte van den oorlog — of beter de vooriaatsto — staat véér d» deur. Clémenceau, minister-president in Frankrijk ; Lloyd George in Engeland, het beduidt voor die beide landen, en voor de arme volkeren die voor hen vechten en dooàbloeden, dat alleen een eindramp, een groote en opper .t# kar tastroof, den oorlog zal beslechten. Waar zal dje instorting geschied'en ? Niemand kan het voorzeggjn. Het bloe-dig spel van den oorlog is ook het wis-sel'valligste, maar dat Frankr jk nu het uiterste waagt, — Engeiand houdt z ch buiten schot en spaart zijn vloot en zi.n eig€"n mansçhappen — dat Frankrijk. na Rusland en na Italie, de derde groote mogendheid wezen zal die ineenzakt, schijnt tôt de minst onwaarsci.ijnlijka gebeurtenisst-n te behooren. 0 n w a ar se h i j n î i j k i; aniers een woord dat we best ^iet gebruiken zullen n een oorlog waarin ailes z6ô paradoxaal is. De Entente zegt te strijden voor de kleino natiën en àl de kle: ne natiën, zonder uitzendering schier, dat zien we hier best. keeren zich tegen de Entente : Polen, Ieren, Finneii, Grieken. ook de Vlamingen ! De landen die het ergst rœpen tegen het mil tarism, versipilden sinds 25 jaar het meest aan leger cJ'n vloot ! De landen die den oorlog begonnen (denlct aan de onithullingen van het procès Soechomli-nof) beweTcn dat z'j aangeranl werden en dat ze daarom willen voor'strijden ! De landen, die voorgoed, onhen*oepe-lijk en overal geklopt worden. kraaien viktorie en juichen: Voor morgen de eindzegepraal ! Die vrede willen, 't is gelijk in welk land heeten schurken, landverraders. bloeddorstigen, wolven, Kaïns ! De willen vortvechten tôt gan'eh Enroba met het laatste bloed van zijn jon-gelingffichap gedrenkt is, dat zijn'de va-derianders, les burs d'entre les purs, de eneclen Gods. de lammeren, de Abelsl Het Umd in tegendeel. dat het meest van rmlitnrisîn beseh^ldigd wordt en het oorlogzuehtigste wordt geheeten ; dat ge-durig zegenraalt. dit Innd wil .deffl -,'rede en staekt de VTedeshand uit ! Ta, ailes is oaradoraal .en on waar-schijnlijk in dezen ooriog. Ze spreken van Belçrië ! België had veel te l jden van den in-val, doch n-'et het minst vatn zijn zooge-naamde redders. De grnweten !... Maar is er iet» .grirwe-lijker dan de Zondagavond van 28 Ok-tobet 1917, als vreedzame Antwerpsche burgers, vrouwen en. kinderen door bondgenootschappelijke vliegers werden uitgemoord ? Wat wij éénmaal beleefden is bijna het dagelijksch lot geworde'n van Oostende, Brugge, Kortrijk, Gent e11 tal van andere V laamscne steden en. dorpen ! Ons volk verkwijnt aan zielenellend» en lichamelijke onclermijn.ing; de ontl>a. rmgen en de tuberku-osij veuen het neder ; eu zij die Het beweren getomen te zijn om- te helpen, laten h.et over aan zijn vreeselijk lot en stuwen het voort naar den atgrond. ! N u wordt Climenceau de meester van de Entente, naast Eloyd George 1 't Zal een belangrijk schouwspel zyn, maar 't is voor aile volkeren een nieuwe slag van 't onverbiddelijke noodlot. Is het niet grappig, bij al het wee, dat degenie de zich L'Homme Enchaîné noc'nde. nu de meester is van Frankrijk, de meester der Entente op het vaste-land? Hij is, binst den oorlog, de vijfda minister-president : Viviani. Briandt Ri. bot, Painlevé, Clémenceau ! En 't is een stijgende ladder van oorlogjwaanzin. De tijger is ontketend ! H j zal het eerst om zich liecn klauwen en Caillaux zal w<»' onder ziju eerste slachtoffcra zijn, Caillaux, en ook Poincaré. Als hij ze beiden, ook de'n preLiident, niet achter de grendels draait, kennen. we Clemenceau niet meer. Dîe man van '76 jaar vergeet of vw-geeft nooit, Hij heet zich een patriot en hij d çnt slechts zijn wrok en zijn haat, wat hij wellicht zelf niet weet. Den dag dat hij Caillaux i® de gevan-genis werpt. zijn in Frankrijk de pop-pen aan 't daiisen, want deze beruchte politieker heeft in de Fransche Kamer twee honderd a;gevaardigden op zijn hand. Eerst zal het terrorism van den Tijger wel een oogenschijnlijke onderwerp ng teweeg brengen, doch des te veerkrach-tiger zal ht verzet losbreken... en 't zal verder gaar. dan de bedoeling, 't zal die-per treffen dan één man, of dan de regeering ! Frankrijk zal dan den weg opgaan van Rusland en dat zal de taak wezen van Clémenceau. Clémenceau i" dadelijk den strijd begonnen tegen Poincaré door Pams tôt minister van Buitenlandsche zaken te benoemen, Pams die tôt président van Frankrijk zou gekozen zijn, indien de gezant Tswolski, in naam van Rusland, de 'verkiezing van 1913 niet beïnvloed had ! Poincaré was 4e oorlog ; Pams waarschijnlijk de vredo.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.