lopéeréag 4 Octofeer 1917. Derde jas.rg&£ig Nr 274 Prijs: O Centiem ¥©or geheel België Het Vlaamsche Nieuws Verschijril 7 maal In de week IABONNEMENTSPHIJZEN : r« to «•"°a ' " r« 3 M & JW Seéa&tte, B2&S6Î en À&fikcadigiHge* \ ut 800DESTRAAT, « INTWKEPX» * A _ D2i OPSTELRAADi V8RHULST. Or. Assg. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE Met d« vaste weàewerbiflg y m Hoogieeraa? Doc ter Antoon JACOB Elke medewerker is pcrsoonSijk vcr-anxwoordelijk voor zijn schrijven, e& bindt aiet heel de Red akfeie. ÀÀNKONDIGÏNGENî Tweed* bî*d; d*n reg*5 ...» 2.Si D«rd» id. 1jd, 1*— Vi«rdo id. id, 8*55 Doodabericht S.— OFFICIEELE BERICHTEN m OUITSCHE ZIJDE ; duitsch AVONDBERICHT t Bcrlijn, Dinsdag 2 Oktober. — Offi- < ■tA : j In Vlaanderen en voor Verdun meer- ] aalen krachtige vuurgevechten. Kleine . jifanteriegevechten hadden voor ons cen ] mnstig verloop, ; In het Oosîen niets nieuws. ta oost.¥ong. zsjoe russisch en roemeensch GEVECHTSTERREIN Weenen, Dinsdag 2 Oktober. — Officiel : Op aile gevechfsterreinen is de toestand onveranderd. M EMGELSCHE ZIJDE KSTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Dinsdag 2 Oktober. — Offi-deel : De laatste berichten toonen aan dat de i jand in den afgeloopen nacht niet min-itr dan vijf afzonderlijke aanvallen met itrsche troepen op het gedeelte van ons lieuwë front, gelegen tussehen den weg Itperen-Meenen en Noordoostelijk van het Polygoon-bosch, heeft ondernomen ofdaartoe een poging heeft gedaân. Een andere vijandelijke aanval tên Zuiden Bn den weg Ieperen-Roesselaere en Zon-itbeke had geen succès. Wij verloren (ledits twee kleine vooruitgeschoven posten, naar reeds werd' gemeld. Al deze zes aanvallen brachten geen toordeel op. Gedurende den nacht werd «n vijandelijke overval-afdeeling bezui-den Lens met verliezen teruggeworpen. M RUSSISCHE ZIJDE RUSSISCH EN ROEMEENSCH GEVECHTSTERREIN St-Petersburg, Maandag i Oktober. — Officieel : In de rjchting van Riga, vijf km. be-zuidea den spoorweg in de streek van het dorp Spitali, hebben onze vooruitgeschoven afdeelingen vijandelijke posten te-niggedreven. Zij vorderden eenigszins. In de richting van Kovel en van Boeczacz wierpen onze vliegtuigen bom-men. Een onzer vliegers schoot een vijan-delijk vliegtuig neer bij het dorp Bodlo-vetz, ten Zuidvvesten van Radautz. In Roemenië geweervuur ; in den Kau-tosus niets bijzonders. TELEGRAMMES nog de moorFvan SERAJEWO Weenen, 2 Oktober. — De « Politische taespondenz » meldt : De Servische «geering wil in haar orgaan « La Ser-'!c», dat in de Fransche taal verschijnt ® bestemd is om algemeen te worden «rspreid, aile gemeenschap met de wordenaars van Serajewo loocheneii. In verband daarmee is het niet van be-•"■g cntbloo'c, dat in het officieele Ser-«sche blad, hetwelk op Korfoe in het Servisch verschijnt, en met Servische •®eri is gedrukt (volgen eenige geheel vermintte woorden, waarschijnlijk staat •r; de moordenaars van Serajewo als de *e Servische revolutionaiien worden sfvicrd. — Red.) over wiens daden laler boeken zullen worden geschreven. DE PAUSEL1JKE, NOTA &ulen, 2 Oktober. — Volgens de Kôlnische Zeitung » wordt de eisch te « Corriere délia Sera », dat het vier-jondig verbond eindelijk op de pauselij-■ sota moet antwoorden ( door de kleri-«e « Corriere d'Italia » ondersteund. .aar de opvatting van het Milaneesche heeft de poging van den paus om Isa weg tôt den vrede- te banen onbewust J* l>inilenlandsche politieke krisis in ®t leven geroepen. Het met het Vati-^ nauw in verbinding staande blad j-'klaart dat de brief van den paus aan •e regeeringen der oorlogvoerende sta-!tnoorspronkelijk in het geheel niet voor 'Mbaannakmg bestemd is geweest. De '-■antwoordeli j khei-d voor het bekend er van komt uitsluitend op het yetvoudig verbond neer, daar het 't eerst ^rankrijk en Engeland is geschied. DE DiUITSCHE ARBEIDERS EN HET LEGER . He; bestuur van het Dnitsche arbei-lerskongres, waarbij vereenigingen en erbanden met 11/2 miljoen leden aan-;esloten zijn, heeft een telegram aan den Ceizer gestuurd, waarin he,t onwrik->aar trouw belooft, en met verontwaar-ligiiig de inmenging van Wilson iji de Dnitsche aangelegenheden afwijst. Het congres schaart zich om zijh Keizer in ^astberadep. volharding bij den strijd en îet werlc, tôt een « goede vrede » bereikt s. KABINETS-KRISIS IN ZWEDEN De korrespondent- van de «Voss. Ztg. » ^crneemt uit Stockholm : Terwijl een ïroot deel van de pers hier mijn gisteren jemelde opitode deelt, dat een of andere s:abiinetsvorming eerst na afloop der lerfstmanoeuvres zou ggschieden, ver-klaart heden Brantingg « Social Demo-braten » dat er geruchten met toenemeu-de zekerheid ontstaan, dat he^ verzoek am ontslag vap het tegenwoordige geza-melijke ministerie elk oogenblik kan plaats hebben. ONTPLOFFING IN EEN ENGELSCHE MUNITIEFABRIEK Londen, 2 Oktober. — Ten gevolge van een ontploffing in een mnnitiefabriek m een Noordelijke s*ad van Engeland, ontstond;, een hevige brand, die veel schade iji de fabriek aanrichtte. Tôt dus-ver wordt van geen dooden melding ge-maakt; Een aantal arbeiders werden ge-wond.UIT GRIEKENLAND Saloniki, 2 Oktober. — De Grieksche minister van. het verkeerswezen is hier aangekomen om dëel te nemen aan de be-sprekingen over de maatregelen voor den wederopSouw van de (door brand) ver-nielde stad volg'ens moderne beginselen. Er zullen geen kosten worden gespaard. Aan 25 ingénieurs is opgediragen een plattegfrond van de toekomstige stad uit te werken. De regeering zal de tegenwoordige grondeigenaren tegen een schadeloosstel-ling, uit 3en eigendom- ontzetten en de al-dus verkregen terreinen publiek verkoo-pen. Het bouwen der afzonderlijke pan-den blijft aan het partikulier initiatief overgelaten; maar er zijn enkele alge-meene voorschriften vastgesteld in verband met het voorloop»ge plan. ïen einde aan de stad het behoud van zijn handelsressources te waarborgen, zal de regeering tôt de verdeeling- van verschillende winkels en pakhuizen over het terrein machtiging geven. DE KONFERENTIE DER GEALLIEERDEN Londen, 2 Oktober. — Het Reuter-agentschap verneemt dat de inter-geal-lieerde konferentie, welke de kwesie no-pens de behandeling der vijandelijke be-zittingen in het bezette gebied zal bèspre-ken, te Parijs za] bijeenkomen. DE LUCHTAANVAL OP LONDEN Bij den luchtaanval op Londen, op 25 September 1.1. werd in de buurt van het Mansion, House het waarschuwingssein gegeven toenj de Lord Mayor twee bis-schoppen en twee andere geestelijken-als gasten aan tafel Had. Onmiddelïijk be-gaf de Lord Maj'er zich met zijn gasten en al de Eedienden naar de kelders onder zijn ambtswoning, die — naar hij later aan een èlagbladman vertelde —- een prachtige ondcrgrondsche schuilplaats vormen. Vc56r het gezelschap in de gewelven af-daalde, liiet de Lord Mayor aile deuren van het Mansion-House openzetten om aan wie maar wilde, gelegenheid te geven in het gebouw schuiling te zoeken. Maar de straten waren leeg en er kwam nie-mand.OEKRAINERS BIJ KEIZER KAREL De Oostenrijksçhe keizer en keizerïn hebben gisteren, in bijzijn van. den kroonprins,op het terras van het kasteel Wartholz, een afvaardig ng van Oekrai-ners ontvangen, die hun hulde kwamen betuigen .Het hoofd van de afvaardiging, ridder von Lukasiewicz, lid van den Rijksraad, hield tôt den keiezr, de keT-zerin. en den kroonprins een toespraak, waarvoor de keizer en de keizerin met harteli'jke woorden dank zegden. DE DUIKBOOTOORLOG Berlijn, 1 Oktober. — Officieel: . In het afgesloten gebied om Engelanc zijn 21.000 ton in den grond geboord. Onder de in den grond geboorde scheper waren drie groote stoomschepen, die ui oen geleide weraen weggeschoten. ijvert voor den Vrede ! v S Vol hoop verlieten de aanwezige leden s van de « Vereeniging voor Maatschap- 8 pelïjk Werk » de prachtige volksverga- ^ dering, verleden Zondag door het « Ver- * bond voor Wereldvrede » in de zaal . « Thalia » belegd. Hun besluit, om 00k ' aan ee-n vrouw medezeggingschap in deze vergadering te verzekeren, was niet zon- ( der gevolg gebleven : daar warçn veel ^ vrouwen onder de toehoorders, en « zij mocsten er zijn « merld'e een van de re-denaars terecht aan. Nu, zij waren er, en dat is goed, want, vooral iin hun hart moet zij diepe sporen hebbeti nagelaten, die mooie rede van de spreekster, Mejuf-vrouw De Guchtenare ; deze rede, waar-' door in ons het troostende vertrouwen werd versterkt, dat de vrouw geschikt en geroepejn is om het algenieene vredesver-langon te helpen verwezenlijken, z;ij die het kan doen buiten en boven elke politieke partij ; zij, die, ach stellende enkel. op haar standpujit als vrouw, zich kanten kan tegen het moedwillig verdelgen van miljoenen levens, door vrouwen gegeven ! Vrouwen, .de sporen welke de ernstige woordep over wereldvrede, tqt u gericht door de h'erboven genoemde spreekster, in uw gemoed hebben nagelaten, mogen niet uitgewischt worden ! Gij moet ijve-ren voori den vrede, het is uw plich"' ; wee u zoo gij hem niet -beseft, zoo gij hem niet vervult ! Vrouwe,n, gij wordt gewoonlijk ge-rangschikt onder de weerlooze slachtof-fers van den oorlog, en vrij algemeen be-schouwt gij uzelven' dan 00k als zoodà-nig. Welnu, past op, want het oogenblik is daar, waarop gij niet e,nkel meer te be-klagen, maar waarop gij tevens aan te klagen zijt ; waarop met recht en reden deze vreeselijke beschuldiging tôt u gericht kan worden : Zoo gij het nog langer zwijgcnd gedoogt, dat rnen de mannen ter sîachting leidt, dat deze strijd zonder voorgaande over de wereld blijft woeden, zoo hebt gij niet alleep schuld. aan het voortduren van uw eigen ellende en die uwçr kinderen, maar zoo zijt gij feitelijk medeplicWig aan het lijden en den dood van de soldaten ! Van de kinderen gewagen wij thans niet. Zaterdag deelden wij den uitslag mede van de inlicht;,ngen die door be-voegde ix;rsonen over hun gezondheids-toestand werden verstrekt. Verdere kom-mentaar is daarbij overbodig, meenen wij. Spreken wij dus over de soldatep. Vrouwen, 00k uw gevoel is verstoinpt door het lange voortduren van den oorlog. Of leest 00k gij niet dag aan dag in onze bladen van regimefiten die in de pan worden gehakt en dergelijke onmensche-lijke berichteni meer, en blijft er kalm bij ? Welnu, dat mag aiet ! Uw gevoel mag niet verstompt zijp, omdat het lij-densgevoel der soldaten 00k niet verstom-pen kan ; omdat, zij het voelen als op den 'eersten oorlogsdag, wanneer hun leveji-de lijf wordt getroffen, verminkt of van-eengcreten. Gij moogt nooit meer achte-loos voorbijgaan — zooals gij thans wel meermaals doet, —• wapneer de doffe na-galm van een kanonschot uwe ooren treft. Gij moogt niet, omdat in hetzelfde oogenblik ginder veri weer een van de helsche werptuigen zijji met ontzettende zekerheid berekenden weg vervolgt, valt en uiteenploft, een verwarde massa vuur, aarde, metaal en wellicht 00k meinsche-lijke ledematen opwerpend. Moeders, vrouwen, zusters van soldaten, dat kap uw zoon, uw man, uw broe-der geweest zijn ! En spreekt nu, a. u. b., niet van jacht op effekt. Daar is, helaas, geen vrees, dat dit ééne ondertafeieeltje van den oojlog te s'terlc gekleurd weze. Daar zijn immers gecji woorden, or.tzet-tend genoeg, om te vertolken wat ginder ver, aan de vuurlinie gebeurf? Waren zij er maar, o voorzeker, zij zouden u als het ware wakker geeselen, uit de schul-dige gelatenheid, waarmede gij thans het hoofd schudt ejn zucht : « Wat kunnen wij er aan doen? » O ! vrouwen, die men weerloos noemt, en die u weert als een man tegen den dreigenden vijand, dien de oorlog onver-biddelijk al nader voert, tegen den hon-ger. Vrouwen, die wij dag op dag terug zagen keeren na uw urenlange toelitcp buiten de s'ad en naar huis sleepen het onontbeerlijkste voedsel ondainks aile verbod en gevaaf. Moedige vrouwen, 'schudt af die wreede lijdzaamheid waar-van daareven werd gewaagd en weert u tegen dien éénen vija,nd die al uw ellende in het leven ricp : den oorlog ! Uit uw verontwaardisiing om aile bloedige en onbloedige gruwelen die thaps worden : gepleegd, die verontTOardiging zal u duizendmaal mooicr en vrouwelijker chuldig, ja, want gij kunt iets voor den 1 icde doep. ' Deze it-ijd is tenminste rijp voor vred<^- < temmen. Machtige partijen, zooals de ' ocialisten aan de eene, de katholieken 1 an de andere zijde, wenden vredespogiji-;en aan. Vrouwen, weest gij de derde artij ; gij hadt de eerste moeten zijn. (1) De oorlog heeft de verhouding, waar-n de vrouw tôt de maatschappij staat, 'oor goed gewijzigd; de vrouw st'aat mtegCinzeggelijk aan het bcgin van een ijdperk, waarin haaf 00k in het openbaar even de haar toekomende plaats naast len man zaj worden toegekend. Welnu, ict hoeft gecji ijdele droom te zijn, dat 'jj, die zich in zoovele organisaties zal noeten inwerken (2) zelf zoo ras mogelijk ;en voorzeker machtige organisatie zou ronnen, die voor hooger doel zou heb->en : het vredesverlangen van de vrouw, laar vredeseisch aap de wereld bekend :e makcn. Daar werd reeds in dien zin jewerkt; zoo had reeds een gedachten-ivisseliiig plaats tussehen Fransche en Duitsche vrouwen over vredeswerking. Vrouwen, onze vrouwen, begint gij te vatten dat er wel iets aan te doen is? Wàt kunt gij doen? Een n Verbond voor Wereldvrede » kwam alhier tôt stapd, dat zich op zui-ver vredesgezind standpunt stelt. Treedt toe tôt dit Verbond ; vrouwen moeten ze-telen in zijn bestuur ; het moet vele vrouwen Citider zijne leden tellen, vele ! Maar niet minder noodig — in afwachting van 2cn meer bepaalde doeltreffende werking, die niet zal u'tblijven, wij zii,n er van overtuigd — niet minder noodig is uw werkmg van aile dagen, van vrouw tot vrouw. Ijvert voor vrede waar en wan-neer gij 00k ku.nt ! Denkt er aan, dat uw roepen oni vrede moet klinken zoo lang-en zoo luid, tot het die andere kreton heeft gedempt, die razende kreten van de lijdende menschheid aan het front en het aorlogsgebrul van onverantwoordelijke gazettiers en p>olit!ekers. 0, vrouwen ! wan,neer gij dorai uw ge-zamenlijk en gestadig ijveren maar één dag, één uur het aanbreken van den vre-d# kondt vervroegen, die ééne dag, dat ééne uur ware al uw pogingen over-waard. Nog zoudt gij duizenden van den dood hebben gered ! M. A. (1) Wij gelooven dat ojnze inzendster ten onrechte de andere politieke partijen uitschakelt. De wensch naar vrede is algemeen. In de oorlogvoerende en neu-trale la,nden ijveren menschen, die tôt aile gezindheden behooren, voor het sta-ken der'vijandelijkheden. — Red. (2) En zich ingewerkt heeft. Men den-tee aan haar werk in de nijverheid, open-bare diensten enz., vooral in de oorlogvoerende landen. — Red. STAD en LAND VLAAMSCH KUNSTFEEST. — Za-terdagf 29 Oktober a. s. te 8 1/2 u. (T.U.) 's avonds heeft in de zaal « Van Wezen-beke », Van Wezenbekestraat, 7-9, een Vlaamsch Kunstfeest plaats, ingericht door de « Groening-erwacht van Antwer-pen », met de welwillende medewerking der bestgekende kunstenaars. Wij raden onze lezers aan dit feest met hunne tegen-woordigheid te vereeren, aldus hun ne sympathie betuigende aan de Vereeniging die het puik der Vlaamsche propagandis-ten in zich sluit. Prijzen der plaatsen: Voorbehouden frv 1.— ; Algemeen inkombewijs fr. 0.50. Kaarten te verkrijgen in het lokaal : « De Vierhoek », Dambruggestraat, 138, en bij al de leden der Groeningerwacht. BERICHT AAN DE STUDENTEN TE GENT. — De studenten worden ver-wittigd dat zij v66r Zondag 7 Oktober hun inschrijving" voor de ade zittîiig" der examen te Gent moeten nemen. Ook de inschrijvingen op de studen-ten-rol van het jaar 1917-1918 zîjn zoo haast mogelijk te nemen daar deze inschrijving voor het verkrijgen van een pas noodza-kelijk is en dit een week op voor h and hoeft aangevraagd te worden. Voorloopige inschrijvingen kan men nemen op het propagandabureel van « Àu'a », Prinsesstraat, 16. ONZE VLAAMSCHE PADVIN-DERS. — Er is reeds met veel lof gewaagd van de ijverige propagandisten, mannen en vrouwen, meestal leden van Groeningerwachten of dergelijke krin-gen die niet weinig bijdragen tôt de <le-gelijke vcorbereiding-, inrichting- en het welgelukken onzer Vlaamsche meetings buiten. Met het najaar en den Winter wordt dit werk echte.r onaançenamer voor de vrouwen, hoewel ze zich niet gomakkehj'* door slecht weder la ten afschrikken, en reaen. Keeas nu îeveren zij nuttig weric loor het methodisch verspreiden van bro-:huren, vlugschriften, strooibiljetten, hét lanplakken van aankondigingen, enz., în de werkzame, drukke propaganda d,ie Jians over heel het Vlaamsche' 'and ge-/oerd wordt zal veel van hun diensten rérgen. Zou het dan niet doelmatiger zijn dat onze jongé propagandisten, even goed als padvinders, georganiseerd werden om voordeelig samen te leeren werken, elkander te s te u non en zelf opgeleid te worden door ijverige verspreiders van de Vlaamsche gedachte? Wij onderwer-pen die opvatting aan het oordeel onzer VlaamschgezLnde werkers, en meenen dat er in die richting wel iets kan worden ge-daan.MANIFEST DER VLAAMSCH-KA-THOLIEKE STUDENTEN DER VRIJE SCHOLEN VAN GENT. — Aan den Raad vae Vlaandercn I — Sinds een jaar hebben vele studenten het gèluk, hooger onderwijs in hun eigeri taal te g*e-nieten. Staats- en Stadscholen zijn ver-vlaamscht. Zullen wij, Kathclieke Vlaamsche studenten dan alleen verstoken blij-ven van de voordeelen van een onderwijs m eigen moedertaal? Wij vragen de on-middellijke vervlaamsching "der vrije scholen. Èn dit eischen wij eerst en vooral uit plichtbesef. "Wie geeft ons gelegenheid onderwijs te genieten, dan in Laatste instantie het volk? Rechtveerdigheids-halve zijn wij dus verplicht de vruchten orvan ons volk weder mede te deelen. In dit uitoefenen onzer plichten worden we verhinderd, daar Fransch, een vreemde taal, als voertaal in 't onderwijs dient. Wij steunenr dien eisch ook op ons cn-miskenbaar recht. God schiep ons VIa-ming, met eigen schoone taal en zeden ! Wie heeft het :recht te beletten ons vol-gens onze natuur te ontwikkelen? "Wij willen niet langer bastaards blijven; daarom dat men ons de voorwaarden gunne die ons toelaten als Vlaming op te groeien en te ontplooien. Dat onze scholen « vrije» scholen zijn, is, of kan geen beletsel tot vervlaamsching wezen. Geen wet houdt hier stand, daar geen wet toelaten mag of kan dat honderden jonge-lingen in hun verstandelijke en zedelijke ontwikkeling verkracht worden. Wij wenden ons tot U, Raad van Vlaanderen, als tôt het wettige gezag, om een spoedig en radikaal rechtsherstel te bekomen. Goedgekeurd door de leden, in de al-gemeene vergadering in de « Koninklijke Taveern », op Donderdag 13 September Laatsleden. Namens het Bestuur van 't Vlaamsch-Katholiek Studentenverbond van Gent : De Hoofd:man, Amaat Cattoir; De Schrijver, Germa an Talloen. DE BUITENLANDSCHE KANT VAN BINNENLANDSCHE VRAAG-STUKKEN. — In de « Neue Zùrcher Zeitung » heeft Dr. Fr.ied' dezer dagen geschreven dat de stelling dat de .regee-ringsvorm van een staat een zuiver bin-nenlandsche aangelegenheid is, niet met recht kan worden volgehouden. Hij stelt de vraag of de geheele wereld rustig moet toezien, wanneer de binnenlandsche toestanden van een staat een bedreig-ing vormen voor andere staten. In het burgerleven, aldus Dr. Fried, is deze vraag reeds lang beantwoord. Geen burger heeft het recht in zijn eigen huis een dynamietfabriek of een cholera-kliniek in te richten. Het recht zijner bu-ren op een veilig s amen leven verbiedt hem dit. Dr. Fried is wel is waar geen voorstander van onbeperkte interventie van buiten, doch hij meent, dat het moderne leven de belangen der volkeren zoo door elkaar heeft geweven, dat geen enkele daad van een volk zonder invloed bli/ft op dé' belangen van een ander. En hij citeert een stelling van den Oosten-rijkschen jurist Lammasch die betoogt, dat wanneer een binnenlandsche maatre-gel tengevolge der ekonomische of sociale betrekkingen groote beteekenis voor een groot aantal van andere staten krijgt de internationale regeling daarvan in het belang van allen noodzakelijk is. Bovenstaande is ontleend aan het « Belgisch Dagblad » van 18 September. Meermalen meenen wij in dit Vlaamsch-haters blad -te hebben gelezen, dat de Vlaamsche beweging een zuiver binnenlandsche aangelegenheid is, wat naar bekend is, de passieven eveneens betoo-gen. Zou het blad niet denken, dat de opvatting van Dr. Fried1 ook voor de Vlaamsche kwestie opgaat? Wijst b. v. het optreden eenige jaren her van den Franschen minister David tegen de vervlaamsching der Gentsche Hoogesehool er niet op, dat reeds dit onderdeel van de Vlaamsche kwestie, het universiteits-vnaagstuk, een buiïenlandschen kant heeft? Des te meer moet dit dan wel het geval zijn met de Vlaamsche kwestie in geheel haar omvang. Iets ?oojr iederen dag f Heer Léonard van Hooîstadt Met diepe treurnià en deernis verne-men wij dat de heer Léonard van Hoof-stadt, groothandclaar te Aniiwerpen, in den ouderdom van pas 47 jaar is overle-den. Ondanks de teederste verpleging en de angstvailigste zorgen wordt hij, na een lange, kwijhende ziekte, die maan-den dobberde tussehen hoop en vrees, aan de Uefde en aanbidding van zijn ge-zin ontrukt. Ook onze Vlaamsche stad Antwerpen ondergaat een zwaar verlies ; met hem verdwijnt een harer edelste zonen, eeu der beste menschen die wij ooit hebben gekend, en, wat ini dezen ujd van over-wegend gewicht en beteekenis is, omdat de toekomst van een volk en een laud er van af hangt, iemand die een bewuste Vlaming, een lclaarziende en oprechte vaderlander was. Hoe vervult de stnart ons gemoed en hoe voelen wij de onrechtvaardigheid van het lot dat de kwaden spaart en bij voorkeur de goeden treft ! Hoewel tot den hoogsten handel van Antwerpen behoorend was de heer L. van Hoofstadt, niet gelijk zoovelen, zijn Vlaamsch volk ontrouw geworden, had hij zich niet gekeerd tegen zijn moeder Vlaanderen en zich niet bij de ver-franichte standen laten inlijven. Daar-voor was hij een te groot mensch, te breedgeestig, te wars van ijdel gepronk en vertoon en daarvoor ook bezat hij een te klaar geweten en te îiobel gemoed. IJdelheid des geestes en dorheid de» harten zijn de ergste vijanden in den schoot van het Vlaamsche volk. Zijn leven was niet iederen dag, ieder uur, een verlooehening van zijn taal en zijn landaard ; doch integendeel «en warme aangeboren liefde, eé'n natuur-lijke zoete voorkeur voor de moedertaal van elk oogenblik. Het kwam bij van Hoofstadt uit een heel fijn, wij zouden moeten zeggen, uit een aristokrat:sch gevoel, omdat hij het plomp en ploertig vond, voornaamheid te willen zoeken, in zich af te scheiden van uw volk, in het versmaden van uw taal en eigen degelijkheid en beschaving o- te geven om te doen of ge naar taal en kultuur tot een ander volk behoort. Zijn Vlaamschgezindheid wortelde ook nog in een d^araan verwant gevoel, iu zijn kunstgevoel, in zijn vereering voor ons heerlijk verleden, want nie-mand meer dan hij besefte dat het volk van Quinten Massijs, van Rubens, van Dijck, Jordaens, Vondel, Conscience en Peter Benoit, het volk dat den Toren kon scheppen, een goddelijke uitdruk-king van zijn idealism, dat dit volk eer-bied en ontzag afdw.ngt voor zijn verleden en aanspraak mag maken op een vrije, zelfstandige toekomst. Menschen genjk een Léonard van Hoofstadt, een Edward de Beukeiaer, die in handel en nijverheid eeu klaar-klinlcenden, alomgeachten en gewaar-deerden uaam verwierven, doch die niet ontaardden omdat zij zeit hoog genoeg staan om uitheemschen glans te kunnen ontberen, zulke menschen hebben wij ta weinig zelfs te Antwerpen. Een mufi» onverscliillighed en de uicsliutenda be-zorgdheid schatten te vergare-n — een verkeerd, vermits eenzijdig utilitansm, — heeft in die middeng ta veel kwaad aangerieht. Het is dan ook een der redenen waar-om onze strijd zoo zwaar, zoo hard, vaak zoo onbegrepen en ondankbaar is. Grôf onverstand en ploertigheid gaan hier met voorgewende, aangepaste be-schav.ng en met oppervlakkige welvoeg-lijkheid hand in hand om het Vlaamsch recht als een bijzaak voor ons volk te aanschouwen. Burgemeester Jan van Rijswijck —, nog een aristokraat naar de ziel — heeft veel gedaan, om dit' valich begrip, hetwelk ons volk zooveel schade toebrengt, het hoofd te bieden en te ontzenuwen. Zoo was ook de heer L. van Hoofstadt en de Vlamingen beseffen met liefde en vereering, doch ook met den rouw in het hart, dat zij een hunner beste vrienden verliezen. Deze man was een groothandelaar van Antwerpen, een vernuft g hoogbegaafd burger, versierd met de deugd van goed-heid en gi-ootmoedigheid, doch boven de gaven van zijn geest en 'van zijn hart, zal de nagedachtenis van L. van Hoofstadt vereerd en dierbaar blijven omdat hij Vlaming was en zijn volk trouw bleef.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.