Zotidair n Aaerustus 10x8 - ade laarir. Nr 216 FriJ» fS Gentiem v©or Selgiê AI0NNÏMBNTSP*UZ1N i 1tfX iia n**»d ■■■■ J-75 foof 3 maaid S.— fMr 6 maand 10.— fwr één jaar •'• • " 18.— I^e klachten noptct oiiregelmatig^ , i „ m de besteJldng der postabonne-Ztm zàjn UITSLUITEN13 te rich-t^ aW het BESTELLBNB POST-jUltBEL en niet aan het beheer v»JJ hit bld. Het Vlaamsche Nieuws Ver&ehtyat 7 ornai par week > . . DE OPSTELRAAD : Hoofdopsteller Rai VERHBLST, £>r. Aug. BORMS, Hoogkeraar Alb. VAN DEN BRANDE . . .. . AAKKOMUKilMOENi f ****** bi*d, <j«q ^«1 ï.5d ï ilerd* ii, id V^wd» id,, id, $ 5g DootUbeneiit 5. £ik« medeweirker i» per*K«nïjk vereoitwoordeiijjc voor mjn sohrijven, en b-iritii niet heel ti-d redaktàe. Redaktie, Heiieer sn tikondigin^eii ; 73. ST-JACOBSMARKT, 7J A,NTWE&PF,ÎJ *fr . . , ïilMlTSCHE*iU0F< duitsch AVONDBERICHT faeflijn, Vrijdag 9 Oogst. — Offi (1: iusschea Somme en Avre heeft de vij ij zjn aanvallen voortgezet. duitsch lIgERBERICHT Westelijk gevecbtstarreiitt Berlijn, Zaterdag 10 Augustus. — Legergroep Kroonprins Ruppr. vai iereû • Levendige bedrijvigheid van der and tusschen IJzer en Ancre. Oj le plaatsen van dit front deed d< and voorwaartsche bewegingen er iîtselijke aanvallen, die voor onze ies en in handgemeen werden afge-zen.igelschen en Franschen zetten gis-en door middel van sterke reserves line aanvallen op geheel het ge-ihtsfront tusschen Ancre en Avrc ort. Aan weerszijden van de Somme van den straatweg Foucaucourt— Ilers-Bretonneux v^erpen wij den and door tegenaanvallen teru». Hij d hier zware verliezen. In 't midden-leelte van het gevechts£ront won de and over Rozières en Hangest ter-1, Onze tegenaanvallen brachten n bewesten Lihons en beoosten Rotes—Arvillers tôt staan. Geduxende nacht namen wij de aan de A vre en 1 de Dom-beek vechtende troeperî in iterwaarts gele^en stellingen beoos-1 Montdidier terug. Bezuidoosten mtdidier sloegen wij een sterken tatseiijken aanval der Franschen in œlinies af. ioven het slagveld schoten wij 52 bgtuigen neer. Luitenant Lôwen-idt behaalde zijn 52ste en 53ste; tenant Udet zijn 46ste, 47ste en «ie; Hauptmann Berthold zijn 41ste 42ste ; Freiherr von Richthofen zijn ite en 37ste; luitenant Billik zijn lté en 31ste; luitenant Bolle zijn ste; luitenant Koenneke zijn 26ste, ite en 28ste; luitenant Neumann 120ste luchtoverwinning. .egergroep Duitschen Kroonprins : lij tu9schenpoozen oplevende ge-lutstrijd tusschen Aisne en Vesle. Kl FBUtSSftE DJBE ESTELIJK GEVECHTSTERREIN arijs, Vrijdag 9 Oogst. — Officieel : tun vooruitgang op den rechtarvleu-van het vierde Britsch/e leger voort-end, hebben de Fransche troepen van-£ nieuwe suksessen behaald. =«.. ==^<3E Na de® Duitsche© tegenstand te het ben gefnuikt, hebben ze de dorpen Pierre pont,. Contoirei en, Hangest-en-Santarr gœomea Voorbij d,e spoorlijn tesii Oostem va; Hangest hebben ze Arvillers bereikt, da - Ln h un bezit is. Hun vooruitgang bedraagt in dez< richting sinds gisterochtend 14 kilomete diepte. Behalve aanzi,eniijk materiaal, dat no< niet kan worden geteld, hebben de Fran schen, wat hen betreft, 4000 gevangenei gemaakt. Hun verliezen, zijn als die van hum» hondgenooten bijzonder lieht. Aan de Vesle hebben cîe Ainerikaan-' sche troeptm Fismette bemachtigd, waai ze een hoinderdtaJ gevangenen nanien. VAN ENGELSCHE ZfJOE WESTELIJK GEVECHTSTERREIN Londen, Vnijdàg 9 Oogst. — Officieel : De aaiival worot voortgezet. De ^'ranschen bemachMgdietn Frcsnoy-eii-Chaus-sée; de Engelschen staan Oostelijk van Le Quesnel en Caix. Ten Noorden van de Somma biedt de vijand krachtige-n teg,enstand. Tusschen ChipiHy en M or-!ar,court wordt hevig gevochten De geallieerden namen gisteien 14.000 gevangemen. Het aan-tal kanximnen kan nog niet worden geschat. In d|e laatste dagen ontruimde die vijand de vooruitgeschovea stellingen in het da] van de Leie. Onze linie werd over het geheele front van de Lawe tôt de Bourre vooruitge-bracht. Ten Noordwesten van Merville is de grootste diepte bereikt en wel 2000 meter. Wij namen daar Locon, Le Cor-nst-Malo, Quentln-le-Petii, Pacaut en Lesart. Wij deden met sukses een plaatselij-kon aanval t,en Noorden van Kemmcl en brachten onze linie over korten afstand 1000 meter vooruit, waarbij we dertig gevangenen namen. VANT«LIAmCHE>ZIJOE ITALIAANSCH GEVECHTSTERREIN Rome, Vrijdag 9 Oogst. — Officieel : Op de hoogvlakte van Asiago hebben vijandelijke afdeelùngen gisteren in de vroegte tweemaal den uitspringenden fronthoek van den Col del Rosso aange-vallen. Beide aanvallen liepen in ons vuur te pletter. In verschillende stukken van het front brachteai wij den vijand met zorgvuldige samentrekkingein 1 van ge-schutvuu.r en patroelje-bedrijvigh'tid, verliezen toe. ^ Telegrammen DE ÛEBBURTENISSEN iiN RUSLÀND Ut monarchie in Finland : pro en anti ^lsingfors, 5 Augustus. — De Landdag " het grondwetsvoorstel behandeld. De (rekiag werd ingeleid door het hoofd der F'ig, senator Paasikisi. Hij zette uiteen « staatsvorm van een volk niet op alge-:tt theorieen, maar op den aard van het j® de eischen des tijds moet worden poeid. Men zegt, dat de monarchie ver-'"i is,men heeft gewezen op te verwachten «entelingeu in IJuropa, waardoor de mo ■ueta zullen verdwijnen. Wij kunnen na-"ji dea sluier niet opheffen, die de toe-pt bedekt, maar de geschiedenia toont, Oouarchiën zich kunnen ontwikkelen en Pli k sot^a^erL arbeid hebben gedaan. iitbben bescherming verleend tegen ^■fflisbruiken van hoog- en laaggeplaat-■ "e senator wees vervolgens op de uitin-Duitsche overheden over de levens-Barheid der monarchie.Wij moeten, zeide ivan onze eigen toestanden uitgaan ; wij ,,® ùns op het volk en zijn gezonde verlaten, dit zal zijn goede leiders ' vinden. Wij beseffen, dat wij in den j'id treurige ervaringen hebben op-De monarchie doet het niet alleen, 1 "d'.u1064 ^rac^ten weten te gebrui-L , monarchie sluit een krachts-rdenng inj die wij niet kunnen ontbe-teeft zich ons volk zoo flink, zoo id r]3 st^tsv°rmende eigenschappen, ge-j- a' wii den staatsvorm kunnen ontbe- I e de grootste zekerheid geeft ? Wij ho-tj , toekomstige eendracht en gezonden an ons volk, doch daarvoor is tijd noo-' iianddag moet nu oaverwijld ove' d« jV,a ^en staatsvorm beslissen. Die letiri e,?004zakelijkheid kan niet worden , et hoog tijd, dat de Danddag ïde o rast 6eeft noodlg om te werken voor ons. ligt. Dat zal Ukio '|nZl'n met nionarchie. k ^ ^enbond) verklaarde namens zijn II jat e Landdag besloot op 6 December zou ■I-n'ani^ een onafhankelijke repu- |kijc "Jn-, Ter verdediging van het land Eii.: de witte garde op. De zaak EV . cr'n"erd doordat de macht op den ■ dade • Wer(^ overgedragen. Een voor ■ii,.. ,n niet verantwoordelijk monarch K m Dlet aa,t3vaarden. ?en n'et de aanneming van den Kf de zaaV° staatsvorm ; wij wenschen, il*orden ^ t>eslÎ9sing van het volk °nderworpen. Wij verklaren een- stenmiig, dat onze politiek onafhankelijk van den aan te nemen staatsvorm, in volkomeu overeenstemming met Duitschland moet gaan en wenschen niet dat de regeering heengaat. Prof essor Stahlberg (Jong-Finsche parti jj verklaarde c. q. het prijbgeven van de repu- iek en de aanneming van de monarchie een ongeluk voor het iand. Hij acht zich genoodzaakt zoowel tegen de urgent-verkla-ring van de voorstellen als tegen de voorstel-len zelf te stemmen. Senatoi Settàlàn (monarchistische Jong-Finsche parti j) verklaarde dat thans het oogenblik voor een volksstemming niet gun-stig is. Het volk is er bovendien niet rijp voor. Het afbreken van vredesonderhandelili-gen staat te vreezen, wanneer Finland niet in staat is, zichzelf een grondwet te geven. Zoo het voorstel duikelt, blijft de oude grondwet van kracht. Esthlander (Zweed) eischte cmmiddellijke beslissing, daar de vertraging het land reeds groot nadeel heeft berokkend. Evenals sena-tor Settàlâ is hij er voor, om zoo het voorstel valt artikel 38 der oude grondwet toe te passen. Het schrlkbewind der bolsjewiki Londen, 9 Augustus. — Uit Stockholm dd. 6 dezer aan de 1 Daily Chronicle » : Reizigers, heden hier uit St-Petersburg aangekomen,ver-tellen van het ongelooflijke schrikbewind dat in de sowiet-republiek heerscht. De bolsje-wiki nemen aile verdachte personen, vooral mensjewiki, gevangen. Aile officieren te St-Petersburg, ongeveer 70,000, zijn ingeschreven, duizend ervan zijn gevangen genomen en naar Krconstad gezonden ; hnn bestemming is onbekend. Oeritsky, die tôt kommissaris van binnen- i landsche zaken is benoemd, heeft zeer strenge . roaatregelen ter handhaving van de orde te J St-Petersburg aangekondigd. Restaurants, koffiehnizen, enz., moeten om 11 uur de» ' avonds sluiten, op straffe van 1,000 pond 1 sterling boete. De straatpatroeljes zijn ver- ( dubbeld en het toezicht op huurauto's is ver- . scherpt. . De Tsjecho-Slowaken worden aangemerkt als de grootste vijanden van het bolsjewiek- < sche gezag. In een rede tôt de gemobiliseerde ] arbeiders verklaarde Lenin dat de strijd te- f gen de Tsjecho-Slowakken beslissend zal zijn , voor de toekomst van de sowietrepubliek. In het kongres van de Noordelijke gemeen- ' ten heeft Trotzky gezegd : als de sowietrepu-bliek het tegen de Tsjecho-Slowaken mocht afleggen, zou er een ander komen om front 1 tegen hen te maken, t.w. Duitschland, en dan ' zon Rusland vernie tigd worden. De Belgisçhe Pariemen taire raalkommissie De Belgische Parlementaire Taalkorr missie, waarvan aanvankelijk werd gs me'd (Vrij België Nr. 152 van 19-7-lt: - dat ze uit 21 leden zou worden samengt 1, steld, waarvan 2/8 na den oorlog zoud,e 0 worden benoemdi uit personen, die tijden den geheelen duur der vijandelijkhede 1 in het land zijn gebleven, bhjkt nu slccht t uit elf leden te bestaan, waarvan he « Belgisch Dagblad » (Nr, 204 van 6-7 » 18) de namen publiceert. r Het zijn de Walen Empain, Borboux Ballot, Rubin en Dufrane, met d,e Kamer r leden Van Cauwelaert, Pecher (Antwer - P611)) Buysse (Gant), 'Standaert (Brugge) ! Devèzc en Theodoor (Brussel). Het beginsel van gamengde commis-5 sies, waarin 00k Waien zitting hebfcer om de taalkwestie In Vlaaad^rea op t,< . lossen, wordt door aile Vlaamsche akti-. visten beslist van de hand gewezen. Ir Wallonie bcstaat geen taalkwesti,e. He1 onderwijs is er uitsluitend Fransch van laag tôt hoog ; de bestuurlijke en rechter. lijke macht worden er uitsluitend in de Fransche taal uitgeoefend. Wanneer de Walen, niettegenstaande zij in Wallorië aile rechten -en in Vlaanderen tal van voorrechten genoten, toch de bestuurlijke schpiding cerst, voor den oorlog hebben grvraagd en nu aan de doorvoering ervan met de Duitschers medewerken, ■ dan is dit hoofdzakelijk om redenen van par-tij-politieken- aard, die met de eigenlijke taalkwestie niets hebben te maken. De bevolking van Wallonie is in meerder-heid vrijzinnig anti-clericaal, terw'jl de Vlaamsche bevolking overwegend katho-liek is. Juist om aan dien katholieken in-vloed te ontsnappen en hun sociaal démocratisé!) programma ongehinderd .in Wallonië te kunnen uitwei'ken, staan de Wallomsanteni de bestuurlijke scheidinsr voor. De Vlaamsehgezinden willen zich gaar-ne onthouden van aile Lnmenging in de huishoudelijk.e aangelegenheden van Wallonië, doch zij ontzeggen aan de Walen het recht zich met zuiver Vlaamsche aangelegenheden te bemoeien. Het gaat toch niet aan de Walen om advies te vragen, wanneer het er op aankomt te beprilen in welke taal het onderwijs aan de Geritsche Hoogeschool zal worden ver, strekt, welke de voertaal zal zijn bij het lager en middelbaar onderwijs in Vlaanderen ; welke taal in Vlaanderen zal worden gebruikt door bestuur en gerecht ; in welke taal de Vlaamsche soldaten wil-len bevolen worden, enz. Over al deze aangelegenheden mag alleen door de Vla-mingen zelf worden beslist. Het wekt dan 00k verbazing dat de heer Van Cauwelaert dit zuiver Vlaamsch beginsel, dat aile Waalsche inmenging in onze taai-aangelegenheden afwijst, niet blijft hoog-houdea. Zijne capitulatie i's waarschijn-lijk toe te schrijven aan het feit, dat de gemengde kommissie der Belgische regeering zoo 'n mooi spiegelbeeld is van het begrip der « Belgische staatkundige eenheid », dat door het Kamerlid voor Antwerpen sedert den oorlog met zooveel liefde wordt gekoesterd. De samenstelling der Parlementaire commissie ltr\;ert nogeens een trpffend bewijs, tôt welke resultaten men komt, wanneer men hardnekkig blijft voortbou-wen op een slaa'tkundige eenheid', die een essentiëele tegenstrijdigheid vernit met œ onlooehenbare tweelodigheid dier vol-ken die België bewonen. In deze com,missie ^zetelan dus, benevens vijf Walen, — d1® in deze zaak niets te zien hebben, — zes personen die in Vlaanderen tôt kamer. lid werden verkozen. In hoever deze zes laatste heeren 00k iets voelen voor de rechtmatige veirzuchtingen van 't Vlaamsche volk, blijkt voldoende uit hun hou-ding in de Kamer: de heer Theodoor « stemde tegen » het voorstel, dat in de Vlaamsche gemeenten he.t onderwijs- in de volksschool in het Nederlandsch en in de Waalsche gemeenten in het Fransch aou worden gegeve.n. De heer Devèze i>nthield zich bij de stemming, omdat, naar hij verklaarde, oit voorstel hem k overdtreven » voorkwam. De heeren Buysse en Pécher! verwierpen het voor- ! stel der Vlaamsche Kamergroep, voor het instellein van Vlaamsche en Waalsche 1 legereenheden. Zij dragen dus mede de verantwoordelijkheid , dat onze Vlaam-sche soldaten nu, — terwijl de koloniale , troepen der Entente in hun eigen taal 1 »vorden aangevoerd, — onder vreemd ■commando in den aood worden gezon- , 3en. ' Het ant-Vlaamsche « Belgisch Dag- ' Dlad » (nr. 264 van 26 Juli '18) merkt ( :eer terecht op: De heer van Cauwelaert , rad gemeend, een Vlaamsche kommissie 1 e bekomen die onder zijn voorzitterschap { >nmiddellijk de bestuurlijke scheiding en ( le Waalsche-Vlaamsche regimenten zou irbben voorgesteld. Het is gansch ver- 1 ceerd uitgevallen ; hij is het elfde lid van , ren kommissie die samengesteld is uit f eden, oie gekant zijn tegen zijne poli- 1 iek van twist en tweedracht. Zijn vriend j Or. Van de Perre maakt niet eens d,eel > lit van deze kommissie. » ^ De instelliing eener parlementaire kom- 1 nissie voor onderzoek der taalkwestie, ^ vaarin, op de elf leden, négen anti- c /laamschgezmden zitting- hebben, wordt r m door aile bewuste Vlamingen beschoui als eén bespotting van het Vlaamsc volksgevoel. le Havere voelt men v dat het oogenblik waarop Vlaander i- recht zal wedervaren, spcxïdig zal aanbi ken. De Belgische regeering doet zi. J dan 00k erg naïef voor, wanneer me,ent ait oogenblik te kunnen verdagi a door het instellen van een frajiskiljonsci s taalkommisse. — C.V.P. t Vlaamsche Werking — Lokaal St-Barbai op 11 Oogst, te 5 T.U. Sprekers : De Schae '/LVf^T£arel.,Van S3"46 en R- De Cneudt. ' ^fc-t-LIK. — Zondag 11 Oogst 1918, om il 1 uu - meeting bij Susse Cock, Gentscha Stettiwe . bprekei' : Heer De Boevé. . „GR/}™£RGEN.BORGHT. _ Sondas 1 Ooggt 1918, om 3 uur, meeting m het lokaal b Poispoel. Spreker : heer Van Cleemputte. EPPEGEM. — Zondag 11 Oogst 1918, om 1 ! uur, meeting in de zaal Buda. Sprektr : he< , F.renau. MALDEREN. — Zondag 11 Oogst 1918, o; « uur, opgninchtmeeting. Spreker: heer Va ■ Mieghem. STEENHUFFEL. — Zccdag 11 Oogst 191f om 11 uur, openluchtmeetmg. Spreke-r heer Va Mieghem. VILVOORDK — Maandag 12 Oogst 1918 01 8 uur, debatavond in de zaai! Van Elewijcli Mechelsche Steenweg. Spreker: hcor L>e Boevé Onderwerp : « Hoe kwam België tôt atand, ho ontstond Vlaanderen?» ANDERLECHÏ. — Dinsdag 13 Oogst 1918, on 9 uur, gesloten debatavond in de zaal « Renais sance», Wuyezstraat» Vrijdag 16 Oogst 1918, om 9 uur, débat avond, in de zaai « Renaissance», VVayezstraai Spreker : heer S. Prenau. Onderwerp : t Waai'on wij, aocialisten, aktivisten zijn. » KOEKELBERO. .— Zaterdag 17 Oogst 1918, on 9 uur, in de zaal «l'Espérance», Schmrtzstraat debatavond. Spreker: heer de Cneudt. Onder werp : < Verfransching van het ondeiwij» ii Groot-BrusseL » TB LAKEN Debatavond van Dondeidag 1 Oogst I91S Voor een prachtig publiek van een 100-tai aanwezigen besprak do heer Libbrecht, algemeer bestuui'der van het Lager Onderwijs de ekonomi-"die bei'angtii van Vlaanderen. Spieker toonde aan hoe sedert jareri de Vlaamsche Beweging be-gon onder den vorm van een hevigen taaistrijc maar hoe deze later werd tôt een middel. om te komen tôt de ekonomische opbeuring van on; voik. In een kort overzicht toonde spreker, hoe de Vlaamsche geschiedenis iirnner stoi d in het midden van den strijd voor de vrijheid en hoe het Vlaamsche volk nooit den hiel duldde van een overheerscher. Vlaanderen stond 'daarbij aan het hoofd van de beschaving door zijn verstande-ûjke ontwikkeling, zijn nijverheid en zijn kunat. De Vlaamsche geschiedeni» toont een geleide-lijke ontwikkeiing 00k op politiek gebied. Met de aanhechting van België bij Spanje trad een tijdelijke verzwakking in. Een eonzijdige politiek deed Vlaanderen afstar.d doen van zijn ekonomische zelfstandigheid. De Franschdoii'en hebben later de misgrepen van Willem I weten uit te buit«n voor hunne politiek. Na 1830 werd de buitenlandsche politiek in 't begin behendig ge-leid, buiten elke verbintenis. Vardaar bloei van handei en nijverheid. De binneniandsche politiek had tôt doel de eenheid van kultuur en bescha-ving, en wilde er eene Belgische ziel sche-ppeii. Daarom moe3t men bouwen op een der beide raa •en. De keus viel natuurlijk op het Fransche ge-deelte, volgens den leider en voigens Rogier zoi'f : « Il faut qne le Flamand perde sa langue ». Een reeks wantoestanden doet inzien hoe onze Vlaamsche nijverhe'd aan Frankrijk werd geof-ferd door de tolrechten en hoe door het cr.der-wijs ons Vlaanderen den weg der totale verar-ming opging. Spreker bewijst hoe daardoor voor on» Vlaamsche volk jaarlijks 330 miljoen frank verloren gaan, wat op 50 jaar 28 miljard i». Het openbaar fortuin van België ter waarde van 35 miljard was ii11830 voior 2/3 aan de Vlamingen en nu alecht3 nog voor 1/3. Een einde za.' komen aan onzen ondergang,zoo we ons onderwijs opbeuren, den werkman ontwikkelen en geleerden maken door middel der moedertaal. Om handel te kunnen drijven moet Vlaanderen gekerd zijn ©n dat zullen wij het maken door de kunst. Daarbij allés, imdbouw, nijverheid, bankwezen moet vervlaamscht worden, aile broeinesten van frans-kiljonisme moeten uitgeroeid worden. i>e ekonomische waarborg is nadeeng voor ons. Wij moeten handelsbetrekkingen hebben met tttie landen. Vi'aanderen ligt bijzonder op den liandeliweg der centralen, daar.om heeft het er gioot be'a' g bij zich daarbij ekonomiaçh «ail te sluiten. Politisch moeten we volkomen zelfstan-dig Wijven. De midden-Enropee^che statenbond kan een waarborg zijn voor vrede omdat zijne uitpTiMing onmogeiijk zou zijn. AU we het volk uit de ellende willen ophef-k*n zijn. we dan verraders? vraagt spreker en roegt er bij : We zullen al doen wat we kwnnen om ons volk op te leidci tôt een waardig volk, ;en iprachtig volk, een kunstvolk en we inogon foor niet3 aarzelen, zelfs niet voor kogelg noch jpknooping. Een we'.verdiende ovatie bewees genoeg de voi-edige instemming der aanhoorder*. Geen tegenspreker daagde op. TB GRIMBEROEN De vergadering van Zondag 28 Juli 1918 om 5 uur, bij den heer Lettens te Lint is buitenge-woon we' g'eslaagd. Twee honderd vijftig toehoorders hadden aan ien oproep « Geen taal, geeci vrijheid » beant-woord.De heer Adolf De Crée nam het woord om de lanwezigen te bedanken en spoorde hen aan zich illen rond hem te scharen om de noodige verbe-eringen von het gemeentebestuur af te dwingW'. Het uur der verlossing is gesiagen, te lang îebt gij het juk der groote uitbuiters gedragen. Daverend handgeklap begroette deze woorden. De heer Jan De Preter zette met gloed en rvertuiging uiteen hoe het ging in het plaatse'iik comiteit. De toehoorders hingen hem letterlljk ian de lippen. Welke schandelijke feiten haalde le heer De Preter aan ! Geen enkei komite't#-ifias heeft het zich ten plichte gerekend de aan-;ehaalde misbruiken te komen weer'eggen. De alsemeene instemmino; toonde aan dat de teer J. De Preter waarheid had gesoroken. Mevr. Lemaire-Dens bewees welk onrecht de Haming aan gedaan wordt in België waar twee 'erschillende volkeren îeefden, het eene, Vaalsch, vrij, zijne voile rechten genietende er •elukig levend naar ziel en lichaam, het andere, riaamsch, nochtans de groote meerderheid, in .rmoede en ellend« en als slaven verdrukt en be-pot.De Vlaamsche rronwen moeten de moedige :amper» ter zijde staan. Het ge'dt het geluk irrner kinderen. Ons aller plicht is het, al* Hamingen, de voorkeur te geven aan onze ge-iefde moedertaal. Het Vlaarnsch moet aitijd en veral de eerenlaats bek'eeden, welke haar van eohtewege to«komt Dit wij «chter niet. wgigao : vd dat wij tegen het aanleersn van het Franch < |ie andere vreemde talen zijn, hoegenaam , met, maai' nooit mogen wij vergeten dat d talen maar gebuurtalen zijn, die nooit bij ons < ïn plaats der moedertaal mogen innemen. e- ^a de prachtige rede van Mevr. Lemain Dens dankte de heer De Cree de sprekers, vroe ' of er iemand het woord verlangde voor uiti'ej ging of tegenspraak. Ivl iemand het woord vri m gende hekelt hij die groote herbergpraters, di le 'n geniept van aile prietpraut verteilen maar o vergaderingen hunne 1 palriotardsiiefde » gee lucht durven geven. Het zijn lafaards die nj » zijn voor siaveiinij. Daverend handgeklap. De volgciide motie werd daarna gestemd me ai'gemeene stemmen min een : « De inwoners van Grimoergen op 28 Juli ver > gaderd in de zaal, bij Lettens, te Luit, un rt< rede van den heer De Preter en Mevr. Lonmire Dens aanhoord te hebben, druigen er op aan datde Raad van Vlaande »' ren aile maatrege en zal nwnet) oui de spoedige <w , kenning van VLaanderen's zelfbeâtaan te be-. komen, ^ begroeten de Vlaamsche Hooijescliiool ve-r 1 G<*? eisclieu eigen poiitiek, eigen weigeven-de K«-mers eu hier te drimberge-n zonder uustei hw' n officieel aansteden a.s burgeineester van den liée: Adolf De Liée, uni de beiangen van het volk te verdedigen en te besturen met de grootste recht I vaa-rdigheid en imASLeuliefde, o' eci' besluiten deze motie te sburem aan den K;.ad van Vlaandeieii en ami zijn kummisse van ge a rolmaohtigden en ze verder .openbaar te maken. » , —— "" i STAD en LAND î MINISTERIE VAN WETENSCHAP-PEN EN KUNSTEN. — De onderwij-• ?crs, die de leergangen volgen in handen-| aibeid, .ingericht door het hooger bestuur, kunnen tegen een gematigden 1 prijs inwoni.ng en kost genieten in de > Staatsnormaalschool te Brussel. De be-( langhebbenden worden verzocht zich te voorzien van hunne broodkaart. DESPOTISMUS. — Wij lezen in het nr. van 17 Juli 1.1. van « Onze Taal », het kranig orgaan onzer krijgsgevangen , Jo-ngens, volgend stukje van de hand van Aimé Hendrickx : « Het despotismus der gewoonte is in gansch Vlaanderen een bestendi'ge hin-derpaal voor de Vlaamsche ontwikkeling geweest, daar d,eze in gestadige strijd is tegen den slenter van het alledaagsche, om te streven naar vooruitgang, vrijheid en verbetering. Sommigen noemen nu den geest van verbetering hier nog geen geest van vrijheid omdat wij verbeterin-g,en opdringen aan ons onwillig Vlaamsche Volk. Waaarom ils ons volk onwillig? Omdat men moet minister zijn, volks-vertegenwoordiger of een ander hoogge-plaatst persoon om zich ailes te mogen veroorloven. Maar dan zijn onze heeren Belgische Ministers nie,t langer de die-naars van het volk maar is de bevolking de knecht van de di.enaars, dan zijn onze afgevaardigden niet langer volksverte-genwoordigers maar opdrachtgevers aan het volk, dan dienen zij 00k net onze be-langein, maar wij de hunne. En de man uit het volk die kan be-schûldigd worden, te doen wat ntemand doet of, niet te doen zooals iedereen doet, wordt het voorwerp van zooveel hatelijke aantijgingen dat hij over een bijzondere sterke natuurkracht moet beschikken om voort te gaan naar het doel dat hij zich voorgesteld heeft te bereikgn. Het is nu eenmaal een fe!<t dat deze eenge duizenden bajon.etten te zijner be-schikking heelt om zijne beweringen te staven, veel sneller zal begrepen word,en, dan deze die daar staat met de naakte en nog zoo hel sch.itterende w.aarb,eid. — Hoe dit verschijnsel uit te leggen? Laten we ons niet verdiepen in een analyseeren van de menschelijke vrees voor bajonetten, maar nemen wij haar aan als ax'oma, dat toegepast kan worden om onze Vlaamsche waarheid te fcta-vpa, desnoods. » MIDDELEEUWSCHE MUZIEK. — Wij meldden iceds dat een Komiteit tôt stand kwam met het doel leergangen : over de geschiedenis der Vlaamsche mu- , ziek, door uitvoeringen opgeluistera, in te richten Het is verheugend te zen dat ' dit Komiteit krachtdadig de zaak heeft , aangevat en dat de voorbereiding ijverig j wordt doorgezet. Wat wij van het plan , vernemen is wel geschikt om de grootste / verwachtingen te wekken : denkelijk zal j een ku.rsus van vier of zes lessen worden . gegeven over 't wezen en de beteekenis der vroegere Vlaamsche toondichters- t school waarna twee groote uitvoeringea ] met groot koor, kle'in koor en solisten- 1 kwatuor een waardig beeld zullen geven ( dier oude muziek. t Op hjet nieuwe en alleszins belangwek-kende van dit pogen wijzen zal wel hee- £ lemaal overbodig zijn. Het eenige dat wij s doen knnnen is onze oprechte hoop uit 1. te d.rukken voor het grootsche welgeluk- c ken van het werk, en aile Vlaamsche r vrienden aan te raden het hunne voor dit J, welgelukken bij te dragen,'t zij donrhnn t penning bij te dragen (bij den schatbe- j-waarder van het Komiteit, den heer K. ^ Bennesteker, Dambruggestraat, 184, of {■ op de Redaksiie van « Het Vlaamsche c Nieuws n) 't zij door zich aan te geven f bij het koor, waar bij de mannen«tem-men no? enkele ontbreken 1; Herhalingen hebben plaats elken Dins-dn? in de zaa1 ^^an Wezenbeke. on elken c Vriîdac. om 9 Torenuur. • de Klooster- r îfcraat 4.5. c Mat nadmk zij dit prijzenswaard'ig r çvfrk in den steun van aile Vlamingen li Ktnbevole". ti — | i fets f ©or tederea aag '• Esa nieuw boek y T*n Vlaaiîderefl's grodîea. Folldorist g — !- Volkssage, Volksgeloof en ^ Volksgcbruik, door Alf. p de Cock, versierd met n 77 platen. P Folklore i» de wetenschap, in het t laatste vierdeei van de l Vcie eeuw ont-staan, die met lielde opteekent ai wat , ^en groot kind aan den ouderlijken . haard bazeit, verteit, gelooit en doet. Uit groot kind, dat de hoedamgheden en georeken heext van aile kmderen om beurtelmgs naiei, bijgeioovig, dichteriijii, zoet oi stout, nuiiKig of t aardig, rnedelijdend ot wreed en nog van ailes meer te zijn, is het volk. L»e folklore geelt de huiseiijisie geschiedenis, den tantazeerenden geest en de în-nig înborst weder van een voln. Ueze wetenschap is nog tijdig geboren, op het goede oogenblik, t'oen net oordjes-kaarsje of het oliepeerken van de tatel verdween en het schrille iicht van pe-troleum, gas of elektrisiteit de spoken aeed verzwinden ; toen de buiten niet langer ver, eenzaam en argezonderd lag, doch door trein, tram en fiets met de stad werd verbônden en 't centen-blaadje met zijn « schrikkelijke moor-den », « ijselijke rampen » en allerlei geklets en gezeur den lust naar ieta ongewoons kwam bevredigen en do mondelinge maren, sprookjes en ver-lelseltjes vervangen en verdringen. »,.. roeSer als er « bij den pastoor van Nijlen, een wreede moord, een grooto schejnerij » was gebeurd, kwam de liekenszanger na de hoogmis met zijn oeschilderde olakkaat in 't dorp, zong de gebeurtenissen in koepletten, met zijn stok op de tafereelen het drama ludeggend, en de meest onbeholpen afbeeldingen or.tvlamden den geest der eenvoudige dorpers. De ijzeren eeuw van stoom en bam-kraent, van telegraaf en telefoon, van kinema en fonograaf, en die het pn-waarschijnlijkst zou verwezenlijken waarvan het menschdom verwachtend sprak : Wagens zonder paarden — den vliegenden memeh, zou dit ailes ver-anderen en aan het groote kind veel kinderlijka en kinderachtigs ontne-men.Toen stond er bij e!k volk een schrander en dichterlijk man op, die, voelend hoeveel eigens en oorspronke-lijks, merkwaardigs en wetenswaardig er ging verloren gaan, zich aan het boekstaven en opteekenen zette. Die man was voor Vlaanderen Alfons A Cock, thans^lid van de Vlaamsche Akademie. Hij ïs schrijver van groot talent, want hij weet te vertellen en hij kent veel, kent werkelijk ailes wat er noodig is om de onderlegde en ge-eigende biograaf te wezen van zijn kind-volk. Alfons de Cock is een voorname Antwerpsche figuur. Een fijnbesne-den, aristokratische, sierlijke kop : witte baard en witte lokken. Een zacht en vriendelijk, maar toch zeer scherp 00g, vol geestigheid er« schranderheid. Het 00g van den vorscher, doch vaderlijk en goed. Onze Vlaamsche meester en portretschilder; Hendrik Luyten, heeft A. de Cock, die iets heeft en van de-n dichter én van den geleerde, op meca-terlijke wijze gekonterfeit en cretrorfen. Bij gelegenheid hoopt Het Vlaamsche Nieuws dien « Vlaamschen kop » te kunnen afbeelden, want ons volk moet sijn vrienden en zijn groote mannen [eeren kennen, waardeeren en liefheb-ben.Alfons de Cock heeft reeds veel ge-îchreven en t is ailes over eigen bo-Jem. van en voor ona. Hij is een wetenschappelijk aange-!egde çeest, dit blijkt ruirnschoots uit ie t:te!s zijner vorige werken, b. v. : De jlora der DenderVallei. Simon Ste-)in, Rembrrt Dodoens, Volhsgenees-?unde in Vlaanderen. Wonderen uH 'iet Plantenrijk, N atuurverf^larende iproohjes, enz.. enz. Hij is 00k dichterlijk en tevens kri-jsch aangelegd. zoodat hij de "agen iefheeft en begrijpt en weet welke bij 'an de eeuwige versretelheid moet red-len en hoe ze dienen verteld : naïef, ronw, kleurvol, dichterlijk, volksch. Zijn jongste boek, in den oorlog ge-i ehreven, en zoo pas bij Gust Jans-ens, Kerkstraat, t/s, van de pers ge-omen, is een prachtwerk, een stan-laardwerk. Het is versierd met niet mnder dan 77 olaten, wat met de :.eurige uitvoerirs' en het in dezen ijd vooral kostelijk pesatmeerd pa->'"er, wel den prijs verhoort — de lij-'ise bundel proot formaat Vost arders och maar 12.50 fr. — doch het daar-loor tôt een echt volksboek met pren-en stempelt. En w?t een verscheidenheid van iehanrMde stof ! Het Dw'celsçeloof in Vlaanderen op nze dagen b.v. is de f?p«!chiedeivs van en duivel in de vol^sverbeeldini?, ;oor de eeuwen heen. doch vooral in n7e ptre^en. Het stuk is o.a. op^e-îisterd door d^ volgende mooie nla-ïn : De jonge Heks, van Wiertz ; Sînt

Er is geen OCR tekst voor deze krant.