Acht en leetligste jaar Zaterdag 13 Juni"1914 Ruminer 24 fr. 5-00 "* jtari, met de po»t bfstcld, VOOR N00R0-NE0ERLAND franco 3 g. 95. ft* (boBHemenisprij* il rwtrop bet*»tte»r. àaakonâigingejt » c den dr«k.r«el. HET VOLKSBELANG fc 5-00 I jaart, »l ée fmti ItcUeW VO&B nés» KEBEisjyu tnaeo 3 g. 8ff. De ibiueiiMBtep^i <M fMKtf kUaik«M AkBfc*t«l9iasn tC&c*éeu> 4t*kt*pA. TEESCHIJNENDE ELKEN ZATEJRDAS Afzoriderlijke nuaimers xijn te bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg en bij AD. HERCKENRATH, Veldstraat 47, te Gent, en bij aile gazetverkoopers, tegen 10 cent. BUREEL YAN HET BLAD : Galgenberg, 23, te Gent. IAlle mededeelingen. brieven, handschriften, enz., vrachtvrij te sturen A an de Fledaclie van het Votksbelang, Galgenberg, 23, Gent. Inhoud : Eene eerHjke Bekentenis — De Tacii hiceslie en de jongsle Verkiezingen — Nog ht Treinboek. — Clericale Remklink. — Vlaamsch Belangen. — Van ailes icat uit Noord-Nederlana — Jan van Rijswijck's Gedmkleehen. — Onz Tooneelkunslenaars gehudigd. — De Rubenscan taie te Gent. — Davids fo7ids en Willems-fonds. -Prof, de Vries'Groot Woordenboek der Nederlana sche Taal. — Kunst- en l.etternieuws. Eene eerlijke bekentenis Hoogcr Leven, het oorgaan der Vlaamsch gezinde professors en oud-studenten der Leu vensche Aima Mater, bespreekt delessen, dieui de laatste verkiezingen af te leiden zijn vooi de clericalen en doet de volgende bekentenis « Dat vve sinds 1912 zijn achteriutgegaan ontkent nieinand. Vast staat het ook dat ons verlies het gevoeligst is op den buiten, voorna melij/cop den Vlaamschen builen. « Maar dat we ook sinds 1908 zijn achter uitgegaan, of beter, dat wij in verhouding me den aangroei van stemmen sinds 1908 een tien duizend stemmen te wein:g zijn vooruitgegaan dat durft men niet genoeç/ inzien. En nochtans is 't zoo, en 't is goed het niet te vergeten. " Wat men nog veel min aandurft, 't is t< bedenken welko onze toestandzou zijn, rnoester na o <k de vijf' andere provinciën, onder dezelf de gemoedsgesteltenis hun gedacht op hei kiesbulletijn uitdrukken. « Die loe.staid ware zeer belenkelijk. « Dat is ten minste rech^uit gesproken. Veronderstellen wij zelfs dat de vijf andere provinciën nitt de antigouvermenteele stroo-ming zouden meegevolgd hebben, en tellen wij de stemmen, twee jaar geleden in die provinciën nitgebracht, bij degene van 24" Mei laatstleden, dan komen wij toch nog tôt de gevolgtrekking, dat op de gouvernementspartij meer dan acht duizend stemmen minder werden nitgebracht dan op de tegenpartijen, zoodat de regeering eigenlijk noch bevoegdheid noch recht meer heeft om aari het bewind te blijven Nog eene andere gevolgtrekking kan uit die cijfera afgeleid worden. De tegenpartijen zijn voorsta'iders van het algemeen steroreoht en van de grondwether-ziening. Sommige candidaten der regeering hebben zich ook ten gunste daarvan uitgespro-ken, zooJat te recht mag beweerd worden, dat de meerderheid van het land voor herziening en algemeen stemr<cht gewonnen is.Zouerdus niet eerlang eene praclisclie conclussie kunnen gegev n worden aan de werkzîamheden van de Commisse der XXXI ? En aangezien de regeering zelfs door het vervalscht meervoudig stemrecht in minderheid werd gesteld, al behoudt ze 12 zetels meerderheid, zou het rechtvaardigheidsgevoel der natie niet in rechte zijn om eindelijk een eerlijk stelsel van evenredige vertegenwoordiging te eischen ? Zonder grondwetherziening en voor degrondwetherzienig is het mogelijk een stelsel in te voeren dat aan elke partij eene zoo juist mogelijke vertegenwoordiging verzekert. Het bestâât : door den heer Van de Walle werd een wetsvcor?- tel naergelegd, dat toelaat, zelfs zonder de kiesomschrijvingen te veranderen, rekening te houden met de stemmen, die in het huidig stelsel,ïzoowel bij de wetgevende als bij de provinciale verkiezingen, niet benuttigd !- worden. Er werd, door ilen heer Nerinx, ovei '■t het voorstel van den heer Van de Walle eer e gunstig verslag opgemaakt. Zou het geen tijd worden het in toepassing te 6 brengen, nu vooral Noord-Nederland, dat ook het hoofdvakzal weglaten.. het gaat invoeren r ! — 0 Jt>o vz-i — 'l DE TAALKWESTIE EN DE J0NGSTE VERKIEZINGEN. * Sprekende over de jongste Kamerverkie-zing schrijft Ons Rec h t, het katholiek ■ Vlaainschgezind weekblad van Antwerpen : « Te Gent, waar de knappe kristondemo-^ kraat Doussy met den flamingant A. Sevens " het pleit waagde, is het op een sisser uit-: geioopen.... , « Zij die droomen van een groote Na-i tionale Vlaamsche partij hebben de erva-ring opgedaan da't de tijden nog niet rijp zijn voor dit grootseh ontwerp. Even als vroeger de Vlaamsche volkspar-tij te Brus-sel blijkt het afzonderlijk optj edon van de ' llaminganten, met een zuiver Vlaamschgezind programma, een utopie. Wij moeten den hond flink in de oogen zien en ona i niet laten opwinden door iets dat grond mist om als echt werktuig te kunnen die-. n&n. « Wij zijn de eersten om de noodza-kelijkheid eener onafhankelijke partij in te zien. Wij hebben de stichting dier partij lierhaaldelijk als het eenige reddingsmiddel om Vlaanderen spoedig uit de klauwen van onze vijanden te rukken aangewezen. Maar wij moeten eerlijk bekennen dat de her-haaldelijke negatieve uitslagen ons niet ont-moedigen, maar wel een anderen stroom op-voeren. Wij zijn van meening dat- het de plieht is van al de Vlaamsohgezinden in hun wederzijdsche partij-en te drinigen, zich daar sterk te maken.... » * • * Zooals wij het reeds aanstipten, had de Vlaamschvijandige katholieke XXe Siè-c 1 e geschreven dat ook de houding van zekere flaminganten aan de katholieken af-val berokkend heeft. Het Handelsblad antwoordt als volgt aan dit franskiljonsblad : « .... Zoo hoeft men het niet te lezen ; men moet zeggen : de houding van zekere toonaangevende personen en figuren uit de r,egee>ringskringen heeft in het Vlaamsche land vooral groot en diep misnoegen ver-wekt.« Vat men het op zooals de XX® S i è-c 1 e, en wil mon wrok doen onstaan tegen de Vlamin,gen, dan zal het nog wel erger wordien. Dioch wij hopen wel dat de ver-wittiging van Aalst, waar de Christen-democraten, bij de 8000 stemmen gewonnen hebben, eens en vooral, zoowel aan den heer Woeste als aan de regeerders den lust benemen zal de Vlainingen niet te willen bevredigen. c Met 16 stemmen meerderheid meenden enkelen totaal vrijgevochten te zijn en de VlaaniBche groep in de Kamer te mogen behandelen, zooals men' wel eens kwajon-gens behandelt ; met 12 stemmen meerderheid zal men wellicht wijzer worden, daar waar wijsheid oneindig beter zou passen dan overmoed !...^ > Dat is ten "minste, schrijft Ons Recht, beter « Kecht door Zee » varen dian de meeste andere katholieke dagbladen, sleep-dra,gers der regeering. Het is te voorzien dat binnen twee jaar met de verkiezirigen in de provincie An werpen» West-Vlaanderen, Brabant, Name en Luxembui'g de tegenwoordige meerdei heid nog zal afbrokkelen en wellicht da op 6 of 4 zal vallen Wanneer dan maar een- drietal onafliai: kelijke m a n n e n in de Kamer zoude: zetelen, zal liunne oppositie de regeering i bedwang kunnen houden en dan is er mie schien nog lxoop de vervlaamsohing de Gentsche Hoogeschool te bekomen; 12 stem men meerderhdid is immers nog te vee en onze ministers kunnen daarmeê onge stoord voortgaan de Vlaamsche wetten nie toe te paasen, het leger en het onderwij; te laten verfranschen en de lasten van al len aard te verhoogen. * • * De Stad Eecloo drukt ook zonde >arzelen haar oordeel uit. «'Minister de Broqueville, die zich sterl waande door zijn groote Kamermeerder heid, heeft niet gea.arzeld het Vlaamsch Volk in 't gezicht te slaan, doordeWaal sche bieweging tegem ons Vlaamsch recht vaardig streven aan te moedigen ; de ka tholieke KJamermeerderheid pleegjde verraai tegen het Vlaajnscbe taalrtecht ; de wetge vende clericale partij drong de Vlaamsch Beweging aohteruit... Welnu, de Vlamin gen hebben de vernedering gevoeld1 en da ook was eene der oorzaken van den eleri calcn aohteruitgang. . « Ailes gaat nu, in p o 1 i t i e k opzicht nog betrekkelijk goed en wel, omdat me] op de uitspraak der kiezers een ijzerei t'ucht heeft gelegd, een soort d'wan,sjuk waaraan zij zichi niet kunnen onttrekken de vrijheid der kiezers is gebroken ; zi moeten de uitspraak van den poil aanvaar den, mot of tegen dank, of hunne stem min g is nietig. « Zoo komt het, dat een Maldegemscl clericaal blad sehreef, dat het met den krof in de keel gestemd had voor de katholiek* lijst, waarop zoo menige Vlaamschh ater voorkwam. « Zoo komt het, dat een Vlaamschgezind kiezer, die goed liberaal heeft gestemd onder nr 2, ons persoonlijk zei : s< Il hob algelijk mijn oogen moeten toedoen wanneer ik dat wit puntje onder nr 2 zwart maakte >. « Zonder oude koeien uit de gracht te willen halen, moeten wij hier toch zeggei en herhalen, dat de handelwijze van onzei eersten kandidaat. die in 't expositiejaar eer Vlaamsche betooging te Gent onmogelijl; maakte, bij velen zwaar op de maag is blijven liggen en aan onz© liberale lijst geen deugd heeft gedaan. « Ons doel is niet : een kleingeestige cri-tiek uit te oefenen, maar wel door vrijmoe-dig ons oordêel te laten kennen, de wonde bloot te leggen en aan te wijzen, om de genezing ervan te bespoedigen. « Zal dat. stelsel der politieke ijzeren tu'oht blijven voortduren ? W'aarsch.ijnlijk niet ! De kiezer zal zijn vrijheid terug eischen. Dringender en dringender wordt er geroepen, dat het hoofdVak van de lijst moet verdwijnen. « En dan ? « Dat men zich môderniseere eer het zoover komt. « Men leere den wil van het volk begrij-pen en er naar handelen « Het Vlaamsche volk ligt in de laagte, in een poel van: onwetendheid en bijgeloof. « En gij, heeren, die, geholpen door for t- tuin en grooten invloed, op de hoogte staat, n meent gij dat gij uw gemak moet houden, > dat gij roerloos- moet blijven en dat die n groote massa van laagstaande wroeters de steile roitswanden moet opklaveren om tôt bij u te komen en u uw doel te helpen be-a reiken ? q « Geen taalvoorrecht meer uit gemakzueht voor u en de uwen, maar volledige reoh-r ten voor de volksmassa, die nog kloeker en vaster dan thans uw s4;eun worden moet. il « De liberale partij, hier in 't hartje van Vlaanderen, moet door en door Vlaamsch t zijn ; anders loopt de reden van haar be-3 staan verloren ». ' NOG HET TREINBOEK. In ons vorig nummer schreven wij, dat minister Segiers het lastenkohier voor de c uitgave van het treinboek heéft laten wij-zigen. Daarin komt de volgende zinsnede voor : k< Het beheer heboudt zich het recht voor. tijdens de uitvoering van de onderneming. uit het offieieel treinboek al de Vlaamsche teksten te doen verdwijnen. ■J < De inschrijvers voor het drukken van het treinboek zullen twee tabellen opma-ken, de eene voor de uitgave van het twee-talig treinboek, de andere voor de g e-* b e u r 1 i j k e uitgave van een uit-sluitend Fransch treinboek ». Men wil dus mogelijk maken dat het - ministerie de Fransche uitgave, thans door i de Waalsche kliek in leven gehouden, voor i rekening van de regeering zou overnemen ; en deze met offieieele ondersteuning ver-: spreidenj, terwijl in Vlaanderen ail een het j tweetalig treinboek zou te koop gesteld worden. Iedereen weet dat minister Segers onlangs op een vraag van Adelfons Henderickx l over de afschaffing van het tweetalig trein-, boek krachtdadig anftwoordde : « Geen kwestie van ». Inderdaad, de minister wist het maar al te goed dat het tweetalig treinboek niet zou verdwijnen, maar dat het zou blijven voortleven om alleen in Vlaanderen ver-spreid te worden. D'at is eielne echte jezuïeterij. Ook is Ons R&cht niet malsch voor minister Segers. Het schrijft : « Zoo de Walen het Fransche treinboek krijgen, zoo eischen wij den Vlaamschen tre-ingids. Zij die zeggen dat Vlaanderen tweetalig- is en het land der beulemansen spreken uit den booze. In Vlaanderen Vlaamsch ! Niets dan Vlaamsch ! Nog eens Vlaamsch en altijel Vlaamsch ! En indien minister Segers er aan houdt ons voor tweetalig uit te krijten en ons Vlamingzijn te ontnemen, dan zullen wij ons niet laten wurgen, maar hem in zijn eigen asso-ciatie bevechten tôt den dood ! In Antwerpen, waar wij Van Cauwelaert, Van de Perre, Henderickx bezitten, hooren geen halfslaehtigen tehuis. Over boorel, muil-ezel ! Over boord ! » * * * Men kent het liedje van de vulgarisateurs : «; 'k En hettekik nie geweest !» Dat liedje zingt nu ook minister Segers, met een© kleine wi jziging : <<? 'k En zaltekik nie geiweest hêm ». Het Handelsblad van Antwerpen drukt het volgende berichtje : « Wij kunnen uit de beste bron verzeke-ren dat het hoegenaamd niet het voorne- i

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.