Acht en veertig&le jaar Zaterdag 4 Juli 1914 (Humilier 27 fr. 5-01 S jaari, raei de post be V9GR NOOKD-NEDERL. franco 3 g1. 23. Sk «hoBBementsprij! T9orop beUaNba*r. HET VOLKSBELANG fr.S-W , '• jsart, omI de poat «OllltSBIREKBUl tram 13 g. M. fie ibuumirtaprfjl I vamp l»<»ll>iw, A*sk*D««tata rrwGrtTl r TXT P. MOT? T7.T.TTTRK 7 A TF.RTlA i Afzonderlijke naa^nera lijn ta bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg en bij AD. HERC.KENRATH, Veldstraat 47. te Gent, en bij aile cazetvfirkooners. tesen 10 cent. BUREEL VAN HET BLAD : GalgeiLberg, 23, te Gent IAlle mededeelingen, brieven, handschriften, enz., vrachtvrij te stui Aan de Bedactie van het Volksbelang, Galgenberg, 23, Gent. Inhoud : Brusselsch en Genlsch Ilooger Onderwi voor het Yolh. — De stad Gent op de Tentoonsle ling te Lyon. — Onze Taal in de Federatie d( Leeraars van Middelbaar Ondenoijs. — Vlaam.se} Belangen. — Van ailes wat uit Noord-Nederlanc — Plechtige Zitting van de Koninklijke VlaamscJ Academie. — Over Bohemen. — De Rubenscantai en de Wereld in le Gent — Guldensporenfeest i Gent. — Heiaardconcerten te Gent. — De Vlaan scke Gids. — Kunst• en f.etlernieuics Brusselsch en Gentsch Hooger Onderwijs voor het Volk. Den 21tn Juni vierde de « Extension d l'Université libre de Bruxelles « de twintigst verjaringvan hare stichting. De plechtige feest zitting werd voorgezeten door den heer Prof Léon Leclère, voorzitter der » Extension» ; naas hem zaten aan de bestuurtafel de heeren Kare Buis, eere-voorzitter; Ruttiens, algemeei secretaris ; Demoor, rector der Vrije Hooge school; Goblet d'Alviella, Dollo, Chavannes ei Massart, professoren aandezelfde hoogeschool en de heeren Errera, zoon, Mabille en Keym Het woord werd beurtelings gevoerd doo: de heeren Leclère, Ruttiens, Demoor, Keym Buis en Chavannes, die zich allen geestdrifi^ verheugden over den stijgenden bloei de] Brusseische University-Extension en het goec werk dat zij verricht heeft. Bijzondere hulde werd gebracht, aan Professor Dollo, een dei eerste, werkzaamste en talentvolste leden dei instelling. Wij, VlaamBchgezinden, kunnen ons mel die vreugde en tlien lof best vereenigen, en wei om twee redenen. Ten eerste, de Brusseische Extension is vooi eengroot deel der Waalschebevolking geweest, wat de Gentsche voor Vlaamsch Belgiè bedoelde te zijn : een middel om de volksmassa deelachtig te maken aan de wetenschap die anders het uitsluitend voorrecht der Hooge-school-studtnten sou blijven. Ten tweede, wij herinneren ons niet zondei fierheid wat op die plechtige zitting te Brussel schijnt vergeten te lijn, namelijk dat het Hooger Onderwijs voor het Volk door ons in België werd ingevoerd. Het was immers in 1892, twee jaar voor men te Brussel eraangedacht had, dat twee Gentsche studenten, Pieter Tack en Lodewijk De Kaet, het denkbeeld opvatten, om terzelfder tijd de zaak der volksverlichting en de Vlaamsche Beweging te dienen door, naar het voorbeeld van Engeland, een Hooger Onderwijs voor het Volk in te richten. Nog in hetzelfde jaar werd het eerste comiteit gesticht ; het bestond uit : drie hoogleeraren, de heeren Paul Fredericq, J. Vercoullie en J. Mac Leod ; twee pas gepromoveerde doctoren in de Geiin. Philologie, {le heeren W. Duflou en M. Basse; en vijf studenten in hetzelfde vak, de heeren P. Tack, J. Pée, Emile Deneef, Maurits Sabbe en Hendrik De Marez. Allen behoorden tôt de Gentsche Hoogeschool, allen waren oudleden of leden van t' Zal wel g aan en het is in den schoot van dit taalminnend studentengenoot-schap dat de mogelijkheid der onderneming eerst ingezien en besproken werd. Hetjubileum dat verleden Zondag te Brussel gevierd werd, bewijst dat het voorbeeld der Gentsche Vlaamschgezinde studenten en professoren lang niet onvruohtbaar is geweest. /s Daarom wenschen wij de Brusselsct ■' Extension geluk en verdere ontwikkeling o r multos annos ! En voor ontwikkeling en verbetering is i ' zeker nog vatbaar. Immers, in ééne zaak hee e zij het Gentsche voorbeeld slechts gedeeltelij ie gevolgd : alleen in het Walenland heeft zij zic van de moedertaal van het volk bediend, h< Fransch. In Vlaamsch-België is haar invloe beperkt gebleven tôt die standen der maai schappij die Fransch verstaan, terwijl het do( toch was, zooals Prof. Leclère Zondag ze: « d'établir, comme en Angleterre, un lie entre le public et l'Université. « I De Gentsche Extension is, in dat opzichl logischer en doelmatiger te werk gegaan. i Maar heeft zij het werk, dat zij moedi, j. ondernam, kunnen uitvoeren zooals he j behoorde? ^ Dit brengt ons tôt een vergelijking tasschei de twintigjarige Fransche werkzaamheid vai He Brusseische, en de twee-en-twintigjarig Vlaamsche werkzaamheid der Gentsche Uni ' versity-Extension ; een vergelijking die be droevend, maar ook zeer leerrijk is. Volgens het verslag van den heer Ruttiens ' op bedoelde feestzitting voorgelezen, zijn er il ' die twintig jaar door de Brusseische Extenxioi leergangen gegeven : in 22 gemeenten vai Henegouwen, 17 van Brabant, 12 van Luik y van Namen, 1 van Luxemburg, 5 van West Vlaanderen, 3 van Oost-Vlaanderen, 2 vai Antwerpen en 1 van Limburg; te zamen ir 66 steden en dorpen. Het Gentsch comiteit trad, op 22 jaar in slechts 18 gemeenten op : Gent, Lede> berg, Aaist, St Niklaas, Ninove, Dender-monde, Oudenaarde, Selzate, St Martens Laathera, Bragge, Oostende, Nieuwpoort; leperen, Kortrijk,' Antwerpen, Turnhout, Mechelen, Brussel. j Terwijl Brussel 711 leergangen met te zamen 106500 toehoorders gaf, gaf er Gent 164. Brussel beschikt, voor het loopende jaai alleen, over 71 leeraars met 146 leergangen ; J somt men al de krachten op, die onze Gentsche i University-Extension in den loop dier 22 jaar heeft kunnen gebruiken, soins voor korten tijd, soms voor langer, dan vindt men slechts, 52 leera irs : nog geen 3 per jaar 1 Bedroevend, maar ook leerrijk, zeiden wij. De Gentsche Hoogeschool moet, wat de wetenschappelijke waarde betreft, voor de Brusseische niet onderdoen ; zij kweekt even zoo talrijke, even zoodegelijke geleerden; maar geen van beiden heeft in het Vlaamsche land de taak kunnen volbrengen, die zij wederzijds sedert 20 en 22 jaar heeft ondernomen. De Brusseische wetenschap sprak Fransch, en kon dus tôt het volk niet doordringen, tenzij in het Walenland ; de Gentsche wetenschap die Fransch sprak uit liefde tôt de alleenzalig-makende Fransche cultuur, zweeg in 't Fransch, en drong dus nog wat minder tôt het Vlaamsche volk. En de Gentsche wetenschap die, door middel van het Hooger Onderwijs voor het Volk in de Moedertaal, Nederlandsch sprak, beschikte slechts o\er een kleine keurbende onder de Vlaamschgezinden. Waarom ? Omdat de Vlaamsohgezinden, net als de meest verstokte Franschgezinden, op de banken hunner Aima Mater geen andere wetenschappelijke taal ie opdeden dan de Fransche, en dus voor c d uitbreiding der hoogere wetenschap tôt h< volk, soms trots den besten wil van de werelc !e verloren waren, tôt onbruik'ï aarheid gedoeme ft Eenigen maakten uitzondering, hetzij omds k zij, door den aard hunner studies (b. v. de Gei h maansche philologie), in het Nederlandsc >t hadden leeren denken, studeeren en spreken d hetzij omdatzij, door persoonlijke inspanning _ de noodige vaardigheid in hun eigen taa hadden weten te veroveren. Maar die bleve ■ uitzondering. a Is er een duidelijker bewijs, dat zoolang d Gentsche Hoogeschool niet vervlaamscht is, zi onbekwaam zal blijven om hare maatschappe ' lijke zending te vervullen zooals het volk he van haar kan verwachten ? En moet men nie y ^ ziende blind zijn, om nog te heweren dat d vervlaamsching de Gentsche Universiteit zoi ^ dooden, terwijl juist van die vervlaamschinj ^ haar normaal en doelmatig leven gehee afhangt ? De kleine groep mannen van goeden wil, dii te Gent en in België de University Extensioi hebben inge\oerd en ze sedert 22 jaar, zonde: eenige officieele hulp, zonder eenige toelage vai ' welke zijde ook, hardnekkig in het lever t houden, hebben waarlijk moed noodig gehac om te volharden ; maar hun streven is niei veïgeefsch geweest. ' Buj,ten het zuiver wetenschappelijk nut vai hunne lessen, hebben zij aan hun volk nog eei ( grooter dienst bewezen. Zij hebben aangetoond, en zullen voorl blijven aantoonen, dat een Fransche Hoogeschool te Gent geen reden van bestaan heeft, eu dat zij alleen door de vervlaamsching sa] 1 ophouden te zijn, wat zij nu is : een collectie mandarijnen diebinnenhun ivoren toren andere mandarijnen, maar geenevolksverlichterskwee-ken./ i \ é*- DE STAD GENT 0P DE TENT00NSTELUNG TE LYON- Onze lezers weten, dat er te Gent algemeen verzekerd wordt, dat al de mededeelingen, plannen, zichtertl tabellen en verdere voorwer-j en, door de stad Gent ingezonden te Lyon, op die tentoonstelling, met uitsluitend Fransche opschriften voorzien zijn. In ons laatste nr heeft men het verzoekschrift der Vlaamsche Liberale Vereeniging aan den Gentschen Gemeenteraad kunnen lezen, waarin tegen die belachelijke handelwijze werd opge-treden.Verleden Maandag hield de Gemeenteraad eene zitting, waarop dat stuk der Vlaamsche Liberale Vereeniging te berde kwam. Ziehier wat de Flandre libérale er over zei in haar verslag dier zitting : M. le secrétaire donne lecture de diverses requêtes. Parmi celles-ci, il en est une émanant de la € Vlaamsche Liberale Vereeniging « qui se plaint de ce qu'il lui est revenu que les commu-I nications, plans, etc., envoyés par la ville de Gand à l'Exposition de Lyon, porteraient des textes conçus exclusivement en français. Elle demande que des mesures soient prises pour porter remède à cet état de choses. M. le bourgmestre Braun, en réponse à cette requête, déclare qu'il a pris des renseignements à ce sujet. D'après ceux qui lui sont parvenus le jusqu'à présent, et pour tout ce qui concerne jt les services qu'il dirige, tout s'est fait dans les [j deux langues. Et il pense qu'il en est de même l. pour les services que dirige M. l'échevin De it Bruyne, absent à la séance. ■- 1 Personne n'a pris la parole pour défendre h | cette requête. ; ; De heer schepen De Bruyne waa Maandag | inderdaad afwezig, daar hij te Groeningen op il het eeuwfeest der Rijksuniversiteit dier stad n de Gentsche Hoogeschool als officieele afge- vaardigde moest vertegenwoordigen. e Uit dit vreemd verslag der Flandre libérale J zou kunnen afgeleid worden, dat de heer Bar-■ gemeester Braun aan zijnen afwezigen ambtge-t noot van 't Schepencollege eenen steek onder t water heeft willen geven. s Had de hear Braun zich zoo iets veroorloofd J te doen in afwezigheid van Prof. De Brayne, ï dan zou dit eene onridderlijke daad zijngeweest, 1 waar wij onzen achtbaren Burgemeester niet toe bekwaam achten. 1 * • r Een oor- en ooggetuige der Gemeenteraads- 1 zit;ing van verleden Maandag, de Gentsche 1 correspondent van het Laatste Nieuws en van de [ Vlaamsche Gazet van Brussel, brengt ons ; daaromtrent het volgend sappig tafereeltje : Brian lijdt aan gehengenverlies. 1 Het was bij den aanvang van de gemeente-1 raadsxitting van Maandagavond. j De heer secretaris had zooeven de vragen, 1 van verschillende zijden aan het stadsbestuur gericht, voorgelezen. De heer burgermeester Braun zou dadehjk antwoorden op de vraag uitgaande van de Liberale Vlaamsche Vereeniging, betreffende de tweetaligheid der schriften en opschriften behoorend tôt de Gentsche deelneming aan de tentoonstelling te Lyon. En de heer burgemeester Braun, in 'tFransch natuurlijk, begon : » In antwoord op de vraag van... van.,, van... ». De heer burgemeester Braun kon zich om den blikaem den naam der Liberale Vlaamsche Verteniging niet meer herinneren !!!! Heer burgemeester Braun vroeg... « Hoe heet die maatschappij ook weer en de heeren liberale Franskiljons, rond hem gezeten, hadden geweldig veel leute. Ko kreeg een rooden kop van 't lacheE... 't Was oprecht heel geestig en fijn bedacht van meneer den.burgemeester. En de Liberale Vlaamsche Vereeniging kan het er nu voor doen. Meneer de kurgemeester kent haar niet eens ! Fi donc ! Wat minder geestig was vanwege den heer burgemeester, stak in het feit dat hij van de gelegenheid der afwezigheid van den heer schepen K. de Bruyne gebruik maakte om zoeterig te verklaren : « Ik denk wel dat de heer de Bruyne in de afdeeling onderwijs eveneens de twee talen zal gebruikt hebben «. Let wel : de heer burgemeester had het alleen over den afwezigen schepen, terwijl hij aan de andere schepenen, ter vergadering tegenwoor-dig, in het minst niet vroeg, of zij ook tweetalige kassen, opschriften, enz., hebben gebruikt 1 't Leek wel eene verdachtmaking vanwege den heer Braun ten opzichte van een afwezige, die verre boven deze verdachtmaking staat. Tôt zoover de Gentsche briefwisselaar van Het Laatste Nieuws ; . * [ * *

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.