5da JAARGANG, Nummer 11. PR1JS : 5 CENT1EMEN 14 JULI 1917. ' ■ —' ^ ONS LAND STAATKUNDE - WETENSCHAP - KUNST - TOONEEL - LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRIJS Per jaar fr. 3.— Voor 6 maanden » 1.75 Voor 3 maanden » 1.— MEN SCHRIJFT IN TEN BUREELE VAN HET BLAD Opstelraad en Beheer : ROODESTRAAT, 44 - ANTWERPEN. AANKONDIGINGEN NAAR OVEREENKOMST Ongeteekende stukken worden niet opgenomen Breekt met Havere of Havere tracht u te boeken In ons vorig nummer schreven wij hoe de Vlaamsche daad niet wordt verricht door Van Cauwe-laert, Hoste en Co, noch door de zoogenaamde patriotten, noch door zooveel anderen, die niets durven dan te'klagen of te zwijgen. En waarachtig, er behoort moeite te worden gedaan om de mentali-teit van zekere menschen te kunnen begrijpen. Sommigen onder hen meenen dat zij Havere moeten naar de oogen zien... 't Spreekt vanzelf dat deze lui dienaars zijn van aile gezag en dat hunne beteekenis voor de natie van geene waarde is. De zwakke klagers worden verdacht gemaakt, ook zij ! — en hunne armzalige je-remiaden worden gebrandmerkt als de onvaderlandsche daad. De tegenover de Haversche re-geering al te loyale Van Cauwelaert wordt door de Broqueville gedes-avoueerd... wegens Vlaamsch-BELGISCH gedrijj! Intusschen brengen buitenland-sche bladen, als het Vaderland, dat dan nog heelemaal niet erg vriende-lijk tegenover de politiek der akti-visten staat een artikel als hieron-der : BELGIË Altijd heitztlfdet... In Sainte-Adresse worden lessen gegeven — aldus « Le Peuble Belge » — over electrici-teit, teekenkunde en andere vakken. Doch wat te betreuren is, al die lessen zijn Fransch. Re Vlamingen, die nochtaus zoo leerzuchtig zijn als de anderen, zijn liiervan uitgesloten en staan te kijken als uilen. De soldaten-werklieden teekenen daartegen protest aan, daar zij neven gelijke plichten ook gelijke rechten zouden wilten. Wanneer zal men de Vlamingen eens in dien zin erkennen. Wij stellen de vraag, schrijft «Vrij België», is het plicht ja of neen dergelijke toestanden aan te klagen ? En wie draagt er de verantr woordelijkheid, dat de godsvrede op taalge-bied niet voldoende wordt geëerbiedigd ? Zij, die voor dergelijke toestanden verantwoorde-lijk zijn, of zij, die deze toestanden met de hoop op verbetering aanklagen ? Wij ontvangen, zegt «Vrij België», van een flinken Vlaamsclien volksjongen, die van den eersten dag van den oorlog dienende is bij het regiment artillerie en die zich steeds uitmuntend van zijn plicht kweet, een mis-moedigd schrijven over de onbillijke wijze, waarop de Fransch-onkundige Vlamingen worden behandeld bij de bevorderingen tôt brigadier of onderofficier. Steeds zijn het nieuw-aangekomenen, schrijft hij, die hen over het hoofd springen. De oud-gedienden zonden eindelijk een klacht in bij de hooge overheid en er werd beslist, dat er lessen zouden worden gegeven en een bijzonder examen ingesteld om ook aan de oude soldaten de gelegenheid te verschaffen een streepje te verwerven. Dat was een uitstekende maatregel, maar... Er is een «maartje». Die lessen en dat examen zijn uitsluitend in het Fransch. Wat denkt ge daarvan ? Het zijn weer de Walen of de gestudeerden, die het geluk gaan hebben. Wij Vlamingen, oude soldaten, kunnen niet eens mededoen, omdat wij de Fransche taal niet genoeg machtig zijn. Moesten wij nu mededoen dan zouden ze kunnen zeggen, ge ziet wel dat ge niet bekwaam zijt! Wij Vlamingen willen in onze geliefde moedertaal behandeld worden en daarom zijn wij allen eens en doen niet mede... Ge ziet hoe de moed in de Vlamingen gebro-ken wordt door onrechtvaardige handelingen. België heet dat ! Dat gaat onder den titel « België » ! Daar is spraak van Vlamingen, menschen uit het Staatsverband België, die stelsel-matig, omdat ze Vlamingen zijn, slechts daarom en daarom alleen, als zonder rechten behandeld worden ! Als die Vlamingen daar, worden inboorlingen van de koloniën behandeld en daarom komen wij tôt het besluit dat in het Staatsverband België de Vlaming voor niets meer telt dan een neger in Belgisch Kon-g°-Hij mag belasting betalen in geld en in bloed ; hij mag zich doodwroeten in fa-brieken, wat het Staatsbestuur in de gelegenheid stelt mooie statistieken over nijverheidsproduktie op te ma-ken ; hij mag ver der... zwijgen en dan nog zwijgen, en daarna nog eens zwijgen, want als hij het durft op te komen voor zijn natuurlijk recht, in het staatsverband behandeld te worden gelijk de Waal, dan ziet hij rond hem niets anders dan ge-laten, waarop afkeuring te lezen staat ; — afkeuring en goedkoop medelijden — om den dommerik, die in België geen Belgisch kent... Fransch gelieve men dat maar niet te noemen, savez-vous ? De Haversche regeering, die om hare politiek te volgen, zoo kwistig-lijk het goed en het bloed van de Vlamingen heeft opgeofferd, Wei-gert tegenover de Vlamingen haren plicht te doen. Zij weet dat zij haar plicht niet doet ! Raadgevingen en vermanin-gen hebben haar niet ontbroken. Toch doet die regeering haar plicht niet. Toch gaat zij voort Vlamingen en Vlaamsche soldaten te behande-len als Kongonegers, als minder-waardigen, precies goed om te zwijgen en te worden opgeofferd ! De Haversche regeering vergeet dat zij maar gezag heeft door de stipte naleving van hare plichten. Wij kunnen van harentwege geene dwingelandij dulden. De regeering vervult hare plichten niet. Zij is on-rechtvaardig, zij geeft aan heel het volk een schromelijk voorbeeld van onrechtvaardigheid en onderdruk-king. Zij maakt misbruik van hare macht en bçeekt alzoo de moreele bazis van hare macht. Zij kwetst» op onverdiende wijze den Vlaming in zij ne natuurlijke fierheid en in zijn nationaliteitsge-voel.Zij verklaart zich zijn vijand ! Moest eene regeering als de Haversche handelen in een land waar het nationaliteitsgevoel waarlijk be-staat en ontwikkeld is, dan werd zij door een storm van verontwaardi-ging weggekeerd ! Ministers, schuldig aan daden als onze ministers, zouden ter verant-woording opgeroepen worden en het vonnis van de volksrechtbanken zou verschrikkelijk zijn. In de Iaatste schuldigen zou men het heele systeem, dat in duizenden en duizenden harten vervloekt wordt, uitroeien. En ter mede-verantwoordiging zouden geroepen worden al de lui, die tegen zooveel en nog eens zoo-zooveel in de maand zich hebben verlaagd tôt het perslakei worden van de volkslasterende ministers en tôt onderdanige knechten van het vervloekt systeem. T er mede-verantwoording zouden geroepen worden zij die het zwijgen hebben opgevoerd tôt va-derlandschen plicht; zij die wel den moed hebben om te klagen, maar ook niets meer dan dien moed ; zij, die tegenover de logische en konse-kwente daad van de aktivisten,naar Bërlijn, uit laffe oogendienerij, smeekbriefjes zenden om de Vlamingen nog langer in een staat van minderwaardigheid te houden, waarvan elk oprecht vaderlander thans maar al te goed de droeve ge-volgen kan nagaan. Want al die îieden zijn mede-plichtig aan grove misdaden tégen het opgeofferde volk ! Mannen van daad ! Allo ! Van Cauwelaert, Hoste, enz., gij keurt, wij weten het, de hatelijke daden vSn de Haversche regeering af, gij keurt de godslaste-rende onderdrukking van 't Vlaamsche stamgevoel af en de vreeselij-ke verwaarloozing van 't Vlaamsch belang. Hebt gij daartegen niets te plaatsen dan uw onbeholpen aan-klacht die u nog banbliksems be-zorgt of een dreigementje, waarvan Havere de preciese on...waarde kent? Durft konsekwent te zijn en tegenover eene regeering, als die van Havere, wreede verdrukster der Vlamingen, perfiede opofferaarster van Vlaamsch bloed en Vlaamsche tranen van machtelooze razernij, doet het eenig gebaar dat past... breekt er mede... alvorens zij met u breekt en goed poogt u te breken ! En gij .Vlamingen, smeekschrift-onderteekenaars, die den droeven moed hebt de Haversche onder-drukster te dienen, maar weigert uw volk te dienen, durft konsekwent te zijn. Tegenover verdrukking is maar één middel : het breken van den verdrukker ! Havere heeft lang genoeg met ons gespot ! Langer de partij van Havere kiezen, is het volk, wetens en wilîens, verraden en mee helpen verdrukken ! George P. M. ROOSE. BESCHUIT MET MUISJES OVER ÉÉN KAM GESCHOREN. — Het Vlaamsch Korrespondentie-Bureau uit Ant-werpen deelt mede : De taktiek onzer tegenstanders is steeds geweest een taktiek van verdeeling. De Vlaainschgezinde pers, van welke kleur of schakeering ook, die het Vlaamsch prograin bleef verdedigen en de wetovertredingen en rechtsmiskenningen aanklagen, hinderde op gevoelige wijze hun duistere plannen. Eerst trachtte men de meer radikale organen als de « Vlaamsche Fost » kapot te krijgen. Daarna werd het meer gematigd aktivistisch orgaan verdacht gemaakt: «De Vlaamsche Stem». Nu komen ook de passieve Vlaamschgezinden aan de beurt. Destijds zijn Van Cauwelaert en Hoste drin-gend gewaarschuwd, dat het dien weg zou uitgaan. Aan deze voorspelling schonken zij toen geen geloof. Integendeel « Vrij België » verkoos aan de verbrokkelingstaktiek mee te doen. Nu is hun beurt gekomen. De verwoede aanvallen op dit oogenblik tegen hen gericht bewijzen afdoende de vroegere verblindheid. Onze tegenstanders scheren aile Vlamingen, tôt welke groepeering zij ook behooren, over één kam. Zal dan nu eindelijk ook tôt de pas-sieven dit besef doordringen, en zullen zij gaan inzien, dat het komplot dat van Fransch-gezinde zijde tegen Vlaanderen is gesmeed, ook hen treffen zal ? Harde verwijten krijgt in den laatsten tijd a Vrij België » te hooren van het door Belgi-sche regeeringsagenten opgestelde « Belgisch Dagblad » uit Den Haag. De steeds meer naar den Vlaamschgezinden kant overslaande stem-ming in het interneeringskamp te Zeist, die de bezorgdheid van de VlaamsChhaters gaan-de maakt, is er de aanleiding van. Na vermeld te hebben, dat in de werkschool te Zeist, «een professor les geeft over de briefwisseling tusschen René de Clercq en minister Poullet», gaat het blad (nr. van 23 Juni) verder : « Dat men de geïnterneerden, die het vergeten zijn, er aan herinnere dat zij Belgische soldaten zijn, geen propagandisten in dienst van aktivisme, passivisme, enz. Het Vlaamsch Verbond van Van Cauwelaert is een gevaar voor de eenheid van België. En al is die Van Cauwelaert nu machtig en van de stof waaruit men ministers knipt, al is zijn naam bij mijn partijgenooten een standaard, ik be-kamp Van Cauwelaert uit al mijn krachten. Belgische schildwachten, neemt acht, prenez garde, een nieiiwe wolf in schaapsvacht is in aantocht ». En even verder heet het : « Van Cauwelaert is Belg, zeker. Maar ik heb nooit genoeg Vlaamsch verstaan om de nevelachtige ver-klaringen van Van Cauwelaert te begrijpen. Wij, de Populos, houden het met de woorden a Ja » en « Neen » en juist van deze woorden heeft Van Cauwelaert schrik. Of hij met goo-chelwoorden bestuurlijke scheiding veroor-deelt of niet, zijn Vlaamsch Verbond-actie voert naar de klove tusschen Vlamingen en Walen, naar de bestuurlijke scheiding en dat is de kwestie. » KOMEDIE. — Uit Havere wefd naar de vier windstreken geseind dat bij de begrafenis van den oud-minister der Belgische Kamers, den heer Franz Schollaert, ook twee lijkreden in 't... Vlaamsch werden uitgesproken. Daar-uit zou moeten blijken, dat de rechten onzer taal door de Regeering angstvallig worden in acht genomen. Ellendige komedie ! Wij hebben nog niet vergeten dat officieren verboden aan een Vlaamschen aalmoezenier, een Vlaamsch vaarwel te spreken bij de groe-ve van Vlaamsche soldaten. Toen zweeg de Regeering!... VROUWENBEWEGING. — Door eenige Antwerpsche Damen en Juffers, is het loffelijk initiatief opgenomen, om, binst den kortst mogelijken tijd, een inrichting tôt stand te brengen, om door samenwerking hulp, — zoo van stoffelijken als van zedelijken aard — te kunnen brengen aan de in nood verkeerende moeders en hun kindertjes. De taak is reus-^achtig ; maar wij kunnen verzekeren, dat ijver en geestdrift in zulke mate bij de Ant-werpenaarsters aanwezig zijn, dat de moeilijk-heden wel van de baan zullen geruimd worden ! Later meer hierover. NAAR STOCKHOLM. — Vlaamschgezinde socialisten zijn naar de Konferentie getogen. De Antwerpsche afgevaardigde Edward Joris, is op zijn doortoeht to Kepenhagen geinter-viewd, en heeft de Vlaamsche toestanden en eischen kenbaar gemaakt. Natuurlijk gaat de Ententepers dadelijk aan 't huilen, en wordt Joris gedcodverfd als een « Duitsch agent»... Immers zij strijden voor de rechten der « kleine » nationaliteiten, en Vlaanderen is groot als een brokje van de « mère-patrie » ! KRAS!... — In de ministeriëele kantoren van H.H. Van de Vyvere en Berryer zouden « circulaires » ontdekt zijn, dagteekenend van Juni 1914, en waarin de mogelijkheid wordt vooropgezet van de bezetting van ons grond-gebied door een vijandelijke. wapenmacht. De ministers raden voor dit geval de grootste kalmte aan, en gebieden al hun ambtenaars trouw op liun post te blijven, om 's lands zaken niet te ontredderen! Dit roudschrijven werpt een zonderling licht op de « heldendaden » der thans ontslag-nemende ambtenaars, die nochtans niet ver-zuimden vooraf hun op pensioen-stelling aan te vragen om gezondheidsredenen... Zou ons vroeger Staatsbestuur wellicht alleen gerekend hebben op een « Fransche » bezetting, en dààrom zijn voorzorgen in boven-gemelden zin getroffen hebben, terwijl bij een « Duitsche » bezetting het beruchte ordewoord : « faire le vide autour de l'ennemi,» enkel gel-dend werd ? Men zou het denken. Wat er ook van zij, wij zijn van meening, dat de ontslagnemende ambtenaars, te aan-zien zijn als opstandelingen, en aile recht op pensioen verbeurd hebben! VLAAMSCH VERBOND. — Wij vernemen dat de eerstvolgende vergadering van dit machtig korps waarschijnlijk plaats zal grij-pen op Zondag 29 Juli, en Dr. Aug. Borms, er zijn reis naar de Duitsche gevangenkampen breedvoerig zal komen vertellen. « VOLICSOPBEURING». — De volgende week reeds, zal door deze Vereeniging puike zeep te koop gesteld worden, tegen de onge-looflijk lage prijzen van fr. 1.25 voor een stukje opschikzeep (circa 85 grain) en fr. 5.— voor een blok huishoudzeep van ongeveer ! kilogr. De echte handelswaarde hiervan is fr. 2.75 en fr. 7.50. De naam der Vereeniging en ook de prijzen staan diep op de zeep in-gedrukt, om aile bedrog te vermijden. « Volksopbeuring » is dus flink in de bres om den geesel der woekerprijzen te helpen uitroeien. Zij verdient hiervoor den dank der gansche burgerij ! BIJ DE KATHOLIEKEN. — In de « Een-dracht » van vorige week lazen wij, onder handteekening van den bekenden Flamingant Lod. Sips, stichter van het a Kathol. Demokra-tisch Verbond», bestuurlid van den «Neder-duitschen Bond», enz., een oproep aan de ka-tholieke Flaminganten, om zich te vereenigen tegen het ong^hoorde franschgezinde drijven van Mgr Mercier. « De maat is overgeloopen »,zoo schrijft heer Sips, m en één kreet van vertwijfeling en ver-zet klinkt luid, niet enkel over het Vlaamsche gedeelte, de 9/10 wel van het aartsbisdom Me-chelen, maar over gansch Vlaamsch-België. Wij slaken nu den alarmkreet : Harop ! ons richtend tôt aile Vlaamsch'-voelende katholie-ken,hen den vaderlandschen plicht voor oogen leggend, zich thans ook als dusdanig te groe-peeren, om het nijpend gevaar te keer te gaa«-en Vlaanderen's nood te helpen afweren, trots allen en ailes! » De ontstemming door de opeengestapelde flaters van Mgr Mercier in 't leven geroepen, zal gewis veel Vlamingen in de rangen" der Aktivisten gevoerd hebben.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.