3de Jaargang, Nuramer 32 mÊHÊH/tKKÊtÊÊBÊKSÊBlÊÊBmaÊÊÊÊHÊHimBl *S£/5 PRIJS : 5 CENTIEMEN gg^WP» WWatfM»QW9WWK«CTWBMW»gW IHII UI.MUh—îl. III .1 8 December 1917 ABONNEMENTSPRJJS : Per ,j3ar 3. Voor 6 maand-en J .7! Voor 3 maanden I ONS LAND Men scJirijft iu tcn bureele vau bet t Opstelraad en Beheer : RdODESTRAAT, U, ANTWERP km wss *mmm mvg® mmm immm mœsm ALGEMEEN WEEKBLAD VOOR HET VLAÂMSCHE VOLK ' STÀATKU N DE " WETENSCHAP KUNST TOONEEL JLETTERKUN DE Aan het keerpunt Hoe plots de dingen een andcr uit-/;icht hebben gekregcn ! Want wat zijn drie jaar in de guschiedenis der volkeren ? Zoo wciraig ! Maar d-cze cirie jaar waren drie verschrikkelijke oorlogsjaren. Bij het begin van den oorlog, schreef men dat het g ng om de Latijnsche of de Ger-maansche beschaving en men du.rfde heii aan te beweren dut de Barbaarschheid clen strijd aainbond tegen de Beschaving. Deze Jeugem nvaakte haar weg en vond gedoof. Bewijzen van het tegendtel wer-d-en aangevoerd : men wejgercte een blik te gunmen o-p de aa.ngevoerde bewijzen: 't Was of het door-de-leugen in sla*tp ge-sustc geweten, verwittigde aan die be~ wijzen geen blik te guninein, omdat ter oorz.ake van dien blik het verworven ge-- loo-f zon worden 'ten gronde gericht en ortrust zoti woniein n îiet binnenste. En men had er een voArgevoel van dat die imvendige onrust duren zou tôt men eer gaf aan wat men tôt dan toe had ver-brand.Men won niet bekennen, voor zichzelf niet, en ^ ooral voor anderen niet, dat men gedwaald had. Er ligt andars heel veel adel-van-ge-voel in zulke erkenning. Men hield vast aan de leugen ; en de leugen, met al haar gevolgen, hield dem in-hnar-geloovende vast. Deze kon en kan net gelooven hoe een leugen door mil-lioenen menschen beleden toch een leugen is, en een waarheid, al ware ze dan maar door één rnensch verkondigd, een waarheid is. Wij weten daarenboven dat elke waarheid eens, 'tzij vroeg of laat, haar weg makein zal. Neen, 't gaat in dezen oorlog niet om wat men heeft gezegd dat het ging ; — en v66r allés, 't gaat niet om de Latijnsche beschaving uit te roeien ten profijte der Germaansche. In wezenlijkhekt gaat het om heel ma-teriëele belangen, die n»et eens de belangen van eenieder zijn, maar enkel de wrnstbronnen van het Groot-Kapitad m Er.geland. Met de dagen zal he^- meer en meet aan het licht worden gebracht dat Euro-pa's vijand niet woont in he- hart var Europa, waar hij immers toch n-ooit toi macht zou kunnen komen, maar op de eilanden bewesten Europa, op de eilan-den, wier bewoners zich niet rekenen toi Europa, maar tôt icts apaarts in de wereld.Bedenk de onthullingen van het procès Soechomlinoff en Rusland ten oorlog trekkend tégen het bevel in van zijn Kei zer. Rusland durft het aan, omdat hei wist wie met hem zou medevechten. Er nog maar nauwelijks zijn de vieselijkt geu,ren van dat schandaalproces wat ver dreven of dnar belooft Ribot de geheirm verdragen te zullen kenbaar maken.Maai hij durft niet... of hij mag niet, alhoewe Rusland hem de toelating gaf. Engelanc stelde al gauw de censuur iiln op de vra gen van de Parlement sleden om ontsla gen te worden een weigerend aintwoord t( moeten geven op een Engelsche vraag to onthulling van verdragen. De verdragen. onthulling zou de inwendiige rust wegsto. len en de verbrokkeling ten gevolge kunnen hebben. Want ja, wat zijn wel de ondergronden, die de rampen van België Servië, Monténégro, Roemen'ë, Rusland Italië, Fra.nkrijk ten gevolge hebben? Ir al de En tente-la nden hangt de rouwvlag en rie ministers klarftpen zich met wan-hopig gebaar vast aan een overwinning, die gedurig ontsnapt en due niet het volk ten nutte ziin kan, maar de m'înisteriëele Ipozities redden. Dat wanhopg gebaar, om hetwelk millioenen menschen worden geofferd, veirraadt he; bewust-zijn der srhuld ! Engeland, Engeland alleen, kan nog '.et? als een triomfklank laten hooren maar hoc sch3mp>er klinkt hij ' — Duitschland bezit niets Engelscl grondgebied ! Dâàr het Duitschland niet d°e,n '' om Engelsch grondgebied nin te palmen is ftie Èngelsche triomfzang een nog a onverschillige, voorzeker \'oor dein gewa pendfti Germaan. Maar hoe pijnlijk i> dait Engelsch gesnoef niet voor Enge land's bondgenooten, die ailes of tocl zoowel vesrloren in Engeland s dienst : Moesten de volkeren nu niet in leugen: gevangen zitten dan zou de haat die En geland'.î deel was als he- met zijn over bekend cynisme de Transvaalsche kon-centrât iekampen -inhuldigde, klein bie: zijn bij den haat die het om zijn tegen woordige handelwijze zou ontketen«3. Wij verlangen niet dat haat word ge stookt, omdat aile haat tegen het doe striidt dat wii met aile menschen be trachten moeten. Wij verlangen, — t n dit met al onze kracht, — dat de waarheid gekend zij omdait men langs wegen van waarheid kome tôt meer rechtvaar-dige tijden. * * * Ribot beloolde... maar bleef bj zijn belofte en wat Frankrijk niet kan, cioet Rusland. Het deelt geheime. verciragen mede. Aangaande dezer beteekenis latexi wij even het woord aan « De Standaard » Amsterdam,, het goedgekend blad van Dr. Kuyper, waar wij in het nummer 14001 van 1 December 1,917 deze drie-ster aantreffen van Dr. Kuyper zelf : « * * Het voorspel. — De epening van de fatale papierendoos in Petrogracl heeft dan toch heel Europa, niet sléchts verrast, maar met schrik \erbaasd. Men had wel begrepen, dat de Enten-te-Mogendheden lang v66r 1914 bedacht waren geweest op wat hun te doen zou staan, indien het tôt oorlog kwam. Maar hoe nietssparend men zich dan ook de grijpzucht van de Geallieerden had voor-gesteld, niemand had ook maar van verre durven gissen, dat er, gelijk nu van meer dan ééne zijde vermœd wordt, reeds fljn een j>eriode, waarin men den Keizer van Duitschland èn te Londen èn te Peters-burg op de meest vriendschappelijke wijze ontving, achter zijn rug om door Frankriik, Engeland, Rusland en Italië, in den meest letterlijken zin een samen-zwe.ring tegenover hem en, zijn land zou beklonken zijn, die, in den meest letter-I jkcin zin, geen anderen indruk zou ach-terlaten, dan van ailes aandurvende be-nijders, die gehee1 een plan beraamd hadden om, ter gelegener ure, tôt ovrer-rompeling. en machtsontwirichting over te gaan. En het banaalste en fataalste zou dan zijn, dat, onderwijl deze samenzwering in grocl'en stijl op touw werd gezet, schijnbaar onveranderlijke vriendsohap en broedertrouw stand hield. Naluurlijk is de Duitsche Regeering. Indien 't elles zoo toeg'mg, hoe geheim dit ailes ook verliep, toch niet geheel on-kundig gebleven van wat er gezonnen en op touw gezet werd. En zoo> verklaarde het zich dan ook volkomen, waarom men te Berlijn in Junii geen oogenblik mocht aarzelen, en niet uit oorlogszucht, maar om niet 'n va^ te loopen, ijlings spij-kers me|i koppen sloeg en den boozen op-zet voorkwam. Maar zelfs al is hierdoor het t envol le slagen \an den schamperen 'inzet mislukt, toch zou hetgeen thans uit de Archieven aan het licht kwam, gee-n anderen indruk 1 achterlaten, dan dat men in Oost en ■ West en Zuid 't er in kennelijke stille op had toegelegd, om de Middens^aten zoo goed als onverhoeds te overvallen en een doodelijken steek toe te brengen, i waarvan men hoep had, dat ze zich nim-I mer zoudon herstellen. Wat nu ontdekt werd, zou dan bewijs leveren van den heimelijken toeleg die ' uit het Western en ulf 't Oosten, en mee uit het Zuîden>op Duitschland en Oos- tenrijk met Turkije losging. » * * * Daar liglt thans heel het rooversplan blootgelegd. En van uit Amerika verne-m>en wij nog dat de président", die eerst voor vrede ijverde, terwijl b'j voor oorlog decd werken, en die thans de oo-rlogspre-sident geworden is, in een rede le Buffalo bekend heeft dat het niet meer »aat te zeggen hoe Amerika strijdit voor een de-mokratisch Duitschland, aangezien Duitschland al heel wat demokratischer is dan Amerika. maar om Amerikaansche belangen in Azië. Amerika heeft landhonger, doet mee aan impérialisme en heeft een leger un den grond gestampt veel, veel minder om de Engelsch-Fransche belangen in Europa te vèrdedigen(?) dan om zijn im-perialistisch streven kracht bij te zetten ; dan om zijn huidigen bondgenoo-t Japan 1 :,n China den voet mat geweld kunnen dwars te zet'.ten. Japan weet diat en ter Pari'jzar konfe-rentie zei de Japannees dat het te ver was om troepan naa.r Europa te zenden : - - zoo iets is van Amerika ook te wach-1 ten. Er moet gevochten tusseben die twee opkomendc machten om het bezit van den Stillen Oceaan. Engeland voorziet dat... en spaarl, spaart, spaart zijn vloot ! * * * In die wereld is ailes bij het oude gebleven I Leuzen bleken leugen te zijn '■ I Aile dagen wordt die waarheid meer . en meer bevestigd. Dut /al duren z<x>lang wij in leugen leuzen gelooven ! Wij moeten weigeren daarin te gekx> ven ! Wij moeten ons-zeif hermaken om eer nieuwc wereld te kunnen maken. Wat dan in ons is, wordt eens de we zeniijkbeid buiten ons. En dat zal ons werk zijn en dat zal zijr naar ons beeld. * * * Al die Europeesche knoeis'aten die d( Europeesche -rotmaatschappij hebben ge sticht, met hun onderdrukkimg van na î:<;naliteiten, met hun ploertige geheirm vordragen, met hun goddeloos machts-misbruik, met hun leugens, hun bedrog hun verkocht-zijm aan het groot-kapitaa •en de groot-induslrie moeten lot het ver-leden, behoo-ren. Die er nog om werkt om al die dwa-lingen te bestendigen is een vijand van de nienschbeid. Weg er mee! Die kleine en groote staten, kam-ertje; of ka-mers waarin zooveel goeds verstiki w,*rd, moeten plaats maken voor eer statenbond. E l die, als Clémenceau, zicl daa-rtegen verzet, 's een vijand dei men-schheid. W'eg er mee ! * * * In een Statenbond is plaads voor eer vrij Vlaanderen. Thans, na al de onlhuUingen, na al he gepr-aat en na al het bedrijf, staan wi aan het keerpunt. Er i,s veel, veel kans... neen... juister er zal rr.-et deze ramp eein nieuw Europ« ontstaan. Dat weten wij ! Dat wilîen wij I Is Vlaanderen bereid? — Neen! We staan op het keerpunt! 't Is meer dan tijd dat men er voo: zorg-e Vlaanderen bereid te maken ! Élke Vlaming die aan Vlaanderen': voorbereiding net uit aile kracht mede werkt, is een vijand des volks. Weg er mee ! George P. M. Roose. Een merkwaardige verklaring De naam van Ix>rd Robert Cecil \inden wel eens meer, daar waar gloedvolle redevoe ringen worden ten beste gegeven, prachtigi leuzen de wereld in geschopt, het ailes bij eer in niets de gevolgen van den oorlogstijd ver toonend banket, en lie/st ver van de plaat: waar vooral die leege leuzen en leugens, al dii farizeeërspraat duizenden heerlijke levens, eer ware apotheose van jeugd en schoonheid, ver bloeden ! Hij is een van de heldhaftige oorlogs predikers die zieh echter op eerbiedwaardiger afstand va'u 't gevaar weten te houden, -maar, zoo 't goed afloopt, des te diehter za st.aan bij waar eer of buit te vinden is — 't i een van de treurige types van dezen tijd, en di wereld zal eens ongelooflijk glimlachen van neer men hem 't beeld van zulke menschen za trachten vô6r te seheppen. Zulke lieden ziji een deel van d-e tragiek van dezen tijd, nie voor hen die ze, niet wetend wat ze doen, dei dood inzenden, maar tevens voor zich-zel ven. Zondag 1.1.. 2 December, hielden de in En geland verblijvende Joden een vergadering il 't gebouw van de Opéra te Londen. Daar wer< de Britsche regeering dank betuigd voor d< hulp tôt het verwezenlijken van de national" Joodsche idealen verleend. En nadat Lord Rothschild-die betuiging ha( afgelegd kwam bovengenoemde Cecil aai 't woord : onmiddellijk was 't vuurwerk aai den gang ; 't knalde er, 't warerr ware ruiker van menschlievendheid en rechtvaardigheid 't was als een in de zon omhoogsprankelend< en al de kleuren van den regenboog ont plooiende kristal-fontein van de meest (.-?<• aandoende gevoelens die 't nienschelijk har wel bevatten kan. Onverbeterlijk I De bevrij ding van het Arabische en Armeniîche i,t> De Arabiselie legenden moeten zijn voor :1-Arabieren, Arménie voor de Arineniërs, Jude: voor de Joden en ZOO MOGELIJK Turkiji voor de Turken! Zelfs dat! Het was de tradi tioneele politiek van Groot-Brittanië de heer scliappij van vrijheid en recht te vestigen (mer denke daarbij aan Amerika, Transvaal, enz. Spreker wees ook op het zelfbestuur der vol keren in het Britsche Rijk (Ierland, niet?) Een der groote beginselen, waarom het Brit sche volk ten oorlog ging was de waarborc voor al'e volken het recht te hebben zich-zel te regeeren, hun lot te bepalen zonder vrsc voor de fcedrei^in^en van hun grootere nalmren Een der voornaanute stappen ter uitvoerin; van dit beginsel 1b de erkenning van het Zio IliSTÎIC. We hopen slechts een ding : n.l. dat het En gelsche volk ééns zijn gezond verstand terug vinde, neen, meer nog : dat het ééns weer naa: wat ziitt nuchter oordeel het als zijn plich voorschrijft, handele. En dat zàl eens gebeu ren : ééns wordt, — met oorverdoovcnd geraa; misschien, — wellicht ook zonder dat men e heel veel van gewaar wordt (wie bekommer zich nog om Kerenski b v. ?) zullen dan al d< fraseurs, die thans over meer dan de halve we reld den scepter zwaaien, van hun voetstnl worden gehaald : Lloyd George, Clémenceau de Broqueville, de oorlogsapostel en kudde menner d'Anmmzio, de land- en koningverra der Venizelos, de woordbreker Bratianoe ei de anderen! Wanneer ze dan allen zullen staan verlaten van wie hen aanbeden hebben, d-blinde volkeren van 't zich-zelf ten ondergani stnv#ende Europa, tegenover de leegte van hm eigen kleine ziel, hoe ellendig moeten die da: staan tegenover het leven dat ze niet bebbei begrepen! Ploe zal dat leven zich dan wrekei op die klcinen-met-groote-iwmcn, onverbidde lijk! Voorloopig kunnen wij slechts uit huu ge-raaskal, hun woordgebral een sterking halen van onze eigen, niet uit te roeien overtuiging. Zeker! Arabrë aan de Arabieren, Armenie aan de Armeniérs, Judea aan de Joden, Turkije k aan de Turken. Waarom : zoo mogelijk ? Is 't dan niet eerder een toestand van verdruk-king die niet langer te duljlen valt ? En is 't niet tegen die verdrukking dat, naar uw ergen woorden, de rechtvaardigheidszin van i uw volk opkwam, o Lord Robert Cecil? Of mag die vrijheid, waarvoor gij in 't veld staat, — neen ! verscliooning : waarvoor gij de uwen iu 't veld jaagt met al de opofferingsgeest vau uw leege woordkunsl! — mag die vrijheid slechts m zooverre bestâan dat de Britsche belangen er niet worden door geschaad ? Opdat in waarheid vrijheid en recht gevestigd worden moeten aile volkeren hun eigen behooren, en zoo de belangen \ an Engeland daarmee niet overeenstemmen, dan moeten de belangen van | Engeland wijken : zoo eischt het « de tradi tioneele politiek van vrijheid en recht». En waar thans de volkeren van Europa zich naast elkaar moeten scliaren, om te verhoeden dat aile volkeren, in de razernij van den oorlog , getrokken, ten ondergang zouden zijn ge doenid, is het schnjnend te zien hoe voor Arabieren, Armeniërs, Turken, Joden wordt ge-vraagd, — waarom niet voor de Egyptische be-volking ? — wat men ons, Vlamingen, een i volk dat aan de spits van de Europeesche be-L schaving heeft gestaan, waaruit voor Europa zulk een praehtige, schoone kracht kan uit-gaan, niet toekennen wil ! Opdat het beginsel dat ook het onze is, n.l. dat aile volkeren het recht hebben zichzelf te regeeren, hun lot te bepalen zonder vrees voor bedreigingen van 1 hun grootere naburen, heet Cecil het een nood-zakelijklieid dat het Zionisme worde erkend. Maar minder nog zal de vrede hier mogelijk : zijn zoo een brandende kwestie als de Vlaam-sche hangend wordt geliouden. Waarom wil Cecil, wil geen van de leiders der Entente : zulks begrijpen ? Moeten we daaruit besluiten t dat de zaak van Engeland, wat de Engelschen tenminste als hun zaak beseliouwen, indruischt tegen de onze ? Gaat het dan hard tegen hard, dan verwijte men ons niet dat we ons die hou-ding, den dag dat men ons tôt een beslissen-den stap zal nopen, zullen herinneren en er de noodzakelijke konsekwentie uit trekken! Vlaanderen moet leven, zal leven, trots aile sofismen, trots aile leugens ook, maar wat valt ; er nog vau de baan te ruimen, wat valt nog oraver te werpen, voor... «recht en vrijheid als heerscherb zullen zijn gevestigd». Dit is een tijd van grootsclie gebeurtenissen, dit is ook een tijd van woorden. Het leven voelt zich eng, in het enge hulsel der woorden, en breekt het, overwinnend! Dat de volkeren elkaar aanvoelen, ei-kaar in 't çelaat zien, — dat ziel sta tegenover ziel, vrij, open, oprecht, en de wereld kan de hulp van de Britten ontberen ! En voor het geklets van Cecil zal ze flink bedanken ! Fritz Mertens. Hollandscke briefwfeseliag Naâpcrij ? ' lk •. ■ d niets zoo «rgeriijk, dan «aàperij ; imimers, dat is zijm oore-p-ronkelijkheid over-' boord -gooie-n, en zoo goed mogelijk -nadoen, wat ' een of an-der beroemde g-rootheid voor gewoorate : h«eft. Do oorspronkelijkheid, allen waren Vl-araiim-1 gen eigen, die aangeborenheid Gods, is van aa-rd 1 het natuuriijkste wut men zich denken kan. ' Wanneer nu iamand dit in zichzelf rninacht 1 end-e Meàneert, da-n pleit zulks sterk in kwadeaî, ot'waren en ondegelijkcn zin. Ter zake ! ! Kan men zich schooner gcest denken iu o-nze gi.-zonde Vlasinselie Beweging van tbaais, dan J Dr. Dichtelr René de Gleroq? Ieder eerlijk mens1-h; ieder mensch van den Nieuwe-n Tijd zal vrijélijk zeggen : « Hij ia zon-deT weêrgâ ». 1 Welnu — hem na te \o!gen is goed en vviiase-' lijk hoogst. lofweerdig ; hem na te apen is klein- ïioiig, min en bespottelijk. ^ Toch zijn er Vlamingen ('!) die, zelf aiets oorspronkelijks voontbrengende, le&ntjebu'uir «pelon bij onze-n grooten diehter en volksman. " Ken vœrbeeild ! René de Oler-cq heeft kort geieden in zijn de " gelijke en krani-ge ® Gazct van Biussel » een ^ oproep gerieht tôt aile wèlmeenende V-laaansehe kun»tcnaars, 't z.ij beeld-houwei's. dic.hters, schil-] dei», om zich tôt één grooten bond te vereeni-gem,' ter bevorder^ng van het kunstenaarsleven natunr-lijk en;in de aldereerste piaa.Ue, ter veredeJ-ing j van do Kunst, in aile hare aainziehten. Dit achij'nt André de Ridder ter oore te zijn gekomen en — daar bedacht mijnheer zich eons over. Zijn besîuit was dat zulks wel voor-naam stond en... « ik doe dat ook!» was zijn f woord. j Hij he^jft nu i,n Amsterdam enkele kunste-j naara bij elkaar weten te trommele"n ; samen hebben de heercn een « Belgische Mod-enne Kunst-[ krimg» opgricht, genaamd nOpen Wegen». Om 1 toch vooral goed Beigiseli te bl-ijven vermelden ze irfecds erbij «La voie libre». Het heet dan, dat men Toorloopig m Holland, nwer hoofdzakelijk na terugkeer in Vlaanderen, dien vooriî-itgang der « moderne » (hed«ndaagsche a u. b. !) kunst wil bevorderen... Na het sluiten van den vrede (was het maar reeds zoo ver !) zullen ze aan a-lie Belgische[ rj knp .itenmakers — neen « koinstenaars » — die [ hun inzichton deelon-, verzoeken toe te t-reden. (De -heoren kunnen ervan overtnigd zijn, da+ zs weinig bijval zullen hebben.) Wie lieeft de Ridder nu onder den. ar.m ge nomen om zijn «voie libre »-zaak je te doen s!a ' gen? Hoor maar de volgende namen : j Kimstschilderg : Wilicm l'aereJs en Gustave de Sriiet. Bouwkundigen : Hubert Hoste (Brugge), Ja-n , Pauw en Louis Van der Swaeltm&n. Beeidhouwer : Jules Vermeyre. Lctterkundi-ge : André de Ridder Mij persoonlijk pijnt vooral, dat mijn g« boortestadgenoot, Hubert Hoste, er bij is, maar ik heb als troost nog de hoop, dat hij eerstdaage inziet in wat voor handeh hij is t-erechtgekomen, en dan zonder dralen zicli weêr aan de Clercq'» kamt schaart. Zooala men ziet, denken die heeren dus, Sri Vlaandw-en vrij spei te hebben, mi de aluiting-des vredes. Wel — ik 3-aad ze aan, eens goed uit hun oogen te kijken en voorat op te passen met M» de Clercq's vaarwater te koanen. lielgisiehe kringen worden niet ged-uîd! Belgische heeren woa-den niet geduld ! Denk er om ! Marcel -A. F. Van de Velde, (Amsterdam) Kaiitteekemngen « ALGEMEEN NEDERLANSCH VER-BOND». — Zoo degelijk dit « Vèrbond » was vôôr 1914, zoo kruiperig, bang, slecht, ondeu-gend is het nù. Verstrikt als het geraakt is, in de netteji van allerlei, allesbehalve Groot-Nederlandsche leiders, biedt het hedendaagsch in Noord-Nederland een alîererbarmelijkst aanzicht. Onder deze omstandigheden heeft het ons gemoed verkwikt, dat^den heere v. Wessem, korttijds geleden, zoo Ifink voor ons, Vlamingen van de daad, opkwam, om onze gezonde, eerlijke, vaderlandslievende begrip-pen te verdedigen. Wij nemen de gelegenlieid te baat, om heer Wessem hier, daarvoor te danken. Wat onze verdediger dan gedaan heeft ? Wel, jets waar moed voor hoort. Maan-dag avond, 19 dezer, betoogde heer Wessem, dat, op de jaarvergadering van het « Alg. Ned. Verbond » de Gentsche-hoogeschool-zaak diende grondig besprokeji te worden. Hij oor-deelde het strikt noodig eu hoog tijd, dat het « Verbond » zich eindelijk beslits uitsprak, nopens dit beroemde en beruchte geval. Na-tuurlijk (jammer genoeg!) kreeg heer W... de lieele zaal tégen zich. Geen nood! Met den wil van den onverzettelijken veehter, ver-volgde hij, schetsend, in goede bewoordingen, hoe de aktivisten, in Vlaanderen, na jaren gesmacht te hebben naar een Gentsche Vlààmsche Hoogeschool, ze eindelijk, in het belang van den Groot-Nedcrlandschen stam, hebben gevestigd voor goed. Dit dient door het «Alg. Ned. Verbond» erkend te worden! Want zulks ging, ondanks aile tegenwerking, van de zijde der Belgische regeering te Ha-vere, de «Entente», de Belgische «legatie»! Zij heeft 230 studenten ! Zij heeft goede leer-gangen, allerbeste! Goede «Dokloren» en « Professoren » ! Zij heeft een glansrijk vol-bracht jaar--achter den rug. Zij ontwikkelt reusachtig ten goede, in z6ô korten tijd. Ze dient^erkend ! Erkend! Erkend! Aile gezwets van Te Winkel stuit o.i af, op de eerlijke woorden van den heer v. Wessem. Wanneer komt men toch los uit al dat ge-warrel van oorlogsgezindheid ? Wanneer wordt het « Algetneen Nederlandsch( ?) Verbond i wêer Nederlandsch? « Holland! Holland, 't is hoog tijd! Min beslag en min lawijd! » «ADRES» VAN ZUID-AFRIKANERS. — Op een vergadering van, in Holland vertoe-vende, Afrikaners, gehouden te Amsterdam, op Donderdag, den 15en November, werd een-parig, het volgende besluit genomen : « Met groot leedwezen hebben wij kennis genomen van het besluit van de Britsche regeering ten aanzien vau het gebruik van de tetfegraafkabels, waardoor de « positif » van onze Nederlandsche stamverwanten, die, onder zi5ér moeilijke omstandigheden, zoo < lovaal • een strikte « neutraliteit » trachten te handhaven tegenover beide oorlogvoerende partijen, en desniettegen-etaande, onder druk van beide kanten, zich moeten onderwerpen aan een maar a] t-e dikwijls onwettige beperking van d3 « ekonomi^che » bewegingsvrijheid, waarvan hun bestaan afhangt, zoo ernstig wordt ver zwaard , alsmede van de afwijzende houding van onze Zuid-Afrikaansche regeering tegenover de Hollandsche Stoomvaartmaatschappijen ten aanzien van de leve-ring van Zuid-Afrikaansche kolen, waardoor deze maatschappijen verplieht werden onze havens te mij-den, terwijl wij lijden. onder gebrek aan ^cheeps-ruimte en deze maatschappijen alsnog bereid zijn, on der-redèlijke voorwaarden ten gunste van Zuid-Afrika, de verbinding tusschen ons land, Oost-Indië. Amerika en Holland te bevorderen. » 't Was tijd dat zooiets kwam ! «DE VOLKSTEM» DIT PRETORIA! -Het komt me van eene groote belangrijkheid voor, ook volgend uittreksel, onder Vlaamsche oogen te brengen. Het betreft de vaart om De Kaap : « Niettegenstaande onophoudelike moeite werd gedaan om stfenkobl-fasiliteiten te verkrijgen voor Ne-derlandse bodems in onze liavens, werd daaraan uit Londen 6t.eeds met sukses tegenstand geboden. Onze Begering deed haar best, doch onze Regering i» een-ïoudig afgestuit op de botte onwil van 't Admirah-teitskantoor in Londen ; en ailes wat er tans in onze bavena gedaan of gelaten wordt. dat schijnt te worden gekontrole&rd geheel en al uit 't Admiraliteit»-kanteioi in Londen. lîerhaaldelik werd er aangedrongen op eri.^e van de fasiliteiten welke ook door ons in aile goede trouw in 't. vooruitiioht gosteld worden (wer donï) on tan.s heeft men naar we vernemen definitief ten antwoiird gekregen : er wordt geen voorziening boegeiuiamd gemaakt voor Nederlandse echepen in d» Uniehavens. t Is ons hier tans niet te doen om meer dan deze eenvoudige mededeling, ter verbetering van ons eerste berieht. (Toe.n weken enkele tieweringen van de hier vermelde af.) [loe 't komt, dat wij blijkbaar ni et.s te zeggen hebben in onze eigen havena over deze aange-legenheden, en hoe 't komt dat wij eenvoudig gekom-mandeerd kunnen worden uit Londen om 'n berriende en rcrwanle neutrale natie te behandelen alsof ze Spanjnarden waren, — deze zijn overwegingen, waar mede we ons op 't ogenblik niet willen bezig houden. We konstateren enkel 't feit. En daarbij dient gezegd, dat deze gedragalijn tegenover de Nederlandsche seheepvaart hieruit voortspruit, omdat die echepen geweïgsrd 1-ebben op Engeland te varen voor Engelse • litaire doelemden waardoor ze gevaar zouden lopen hun neutraliteit te schenden en in de grond geboord t-e worden. » Do uitlating van ren zoe Invloedrijk blad al* de « Volkstem » is wel zéér opmerkelijk. ONJUISTE GERUCHTEN. — Het bestuur van het «R.-K. Huisvesting-Coinité » te 's-Hertogenbosch deelt volgende mede : « Ilerhaaldelijk hebben geruchten geloopeD, dat de gadelegeerde, van het R.-K. Huisve.sting-Comit-é, Mevr. de Villerfl Borret, te Visé, door de Duitsche overheid, in België, gevangen genomen is. Wij kunnen verklaren, dat onze gedelegerde steedi onbelemmerd hare liefdadige medewerking aan on? « comité » heeft kunnen verleenen en dat zij volgens eigen verklaring nooit 111 Duitsche gevangenschap ge weest ia, maar integendeel welwillende wedewerking van de Duitsche overheid heeft ondervonden bij ht>t , overbrengen van Vlaamsche en Waaîsche kinderen naa; ons land. > •—i

Er is geen OCR tekst voor deze krant.