5e JAARGANG, Nummer 1 PRIJS ; 5 CBNTIEMEN 5 MEÎ 1917, ONS LAND STAATKUNDE - WETENSCHAP - KUNST - TOONEEL - LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRÏÎS Per jaar fr. S.— Voor 6 maanden » 1.75 Voor 3 tnaanden » 1.— MEN SCHRIJFT IN TEN BUREELE VAX HET BLAD Opstelraad en Beheer : ROODESTRAAT, 44 - ANTWERPEN. AANKONDIGINGEN NAAR QVEREENKOM' Ongeteekende stukken worden niet opgenomen Een nieuwe Jaargang Met dit nummer beginnen wij een nieuwen jaargang. Toen wij, voor een jaar, begonnen met Ons Land, als aîgemeen weekblad voor het Vlaamsche Volk, waren we niet beelemàal overtuigd dat wij gedu-rende wel één bétel jaar den strijd in dezen barden tîjd zouden kunnen volhouden. Wij hadden de groote moeilijkheden van allen aard niet onderscbat.Maar,omdat het nu een-maal in onzen aard ligt Vlaamsch-bardnekkig te zijn ; — tevens heel onzen pîicbt te doen ; — waren wij aan bet werk gegaan net als de sol-daat naar den hem aangewezen post. Wij wisten wat wij te doen hadden en we togen aan den arbeid. Te werken vonden we noodzakelijk. — Te slagen ! — Nu ja ! Slagen ligl niet altijd aan de menschen. De hoogste verdienste van den mensch is te hebben gewerkt voor een edei doel met àl de gaven van zijn hart, met àl de gaven van zijn verstand. Slechts de sluv/e berekenaar wikl en weegt de kans van slagen en var winst en druipt af van het momeni dat hij twijfelt. Wij zijn den harden strijd aange-gaan ; wij vechten hem nu één jaai iang uit ; wij gaan een tweede jaai in, voor hetzelfde ideaal : de vrij-making van Vlaanderen uit de ban den van de verfransching die onz< volkskracht vernielt. Met al de gaven van hart er geest ; — ja ! Want aile groot( ideeën komen uit het hart. Die var daaruit komen, zijn eeuwig ! Daar van heelemaal overtuigd, voelen w< over ons gliiden, nu reeds, he scboone licht van de voor ons ge liefd Vlaanderen lichtere toekomst dagen. Een tweede jaar gaan we den goeden, den grooten strijd aan ; — den barden strijd. Want ja, in deze dagen, hebben wij slechts geest en waarheid te verkoopen, — die nooit in België hoog gekwoteerd stonden, — als anderen fortuinen maken in vet, zeep en gesjacherde rijst. Onze handen zijn zuiverder dan de hunne en als ooit onze strijd tranen vraag-de, dan waren het maar de tranen van ons-zelf en van de onzen om de ongelooflijke blindheid van ons volk. Tranen uit de oogen van onze menschen geperst door honger, ver-oorzaakt door zwendel en woeker hebben onze handen noch ons ge-weten met een onuitwisbaar ken-merk geteekend. Aan allen, die onze medewerkers waren, — en zij die het nog zijn ! ! — onze dank ! Aan hen, die wisten ons te steu-nen, dubbel onze dank ! Aan onze goede lezers, heil ! Gaarne noemden we àl hunne n amen : de vreeze een of meer on-^ ' wi liens te vergeten belet het ons ! Voor Vlaanderen ! niets dan voor Vlaanderen en 't Volk van Vlaanderen, langs wegen van Vlaamsche orde en Vlaamsche tucht ! E^n nu, nu Havere, de grondwet verkrachtend, de banclen brekénd : die het bindt met het volk, dreigt met hatelijke en onverdiende straf, i meer dan ooit : voor Vlaanderen ! : Voor de ontslaving van Vlaande-i ren ! Om buiten Vlaanderen te slaan al wat met vreemden invloed ; dreigt onze volkskracht te knakken, t zoo meesters als knechten. Ons Land. Haverç dreigt. Havere dreigt met straf. Een besluit-wet is afgekondigd waarbij aile aktivisten die metterdaad om de vervlaamsching y an Vlaanderen hebben meegewerkt de beloftë gedaan wordt van 5 tôt 20 jaar dwang-arbeid, die hen ziillen door hei krijg-sgc-recht -worden opgelegd. Wij zeggen Havere dank! Wnnt tôt 'iieden hadden wij angstvallig vermcden met de Regeering van ginder te breken. Wij hebben ons bepaald' tôt haar te kri-tizeereo; wat ons recht is en wat in aile laotien geschiedt en 00k g-ebeurt in de bla-den, die on der hare censmir verschiijnen. Nu heeft Havere met Vlaanderen g'e-broken.Havere heeft maar macht door de grondlwet, die nooit kan worden ingetrok-ken.Krachtens die grondwet was er een ze-delijfce band tussohen het volk en de Regeering.De Regeering, de grondwet voorbij-stappend breekt dien band, plaatst zich zelf buiten België, heft op het eenige waarop ze zich steunen kon om wettern op te leggën, " Nooit werd België zoo jjerfied nange- ! v ail en als door haar. Want een léger kan bSnrtendiring-eri en bèzetten en handelen naar het recht yan bezetter, hoe hard cok dat recht is ; maar hij kan ons heelemaal | de hoed'anigheid van Belg niet ontnemen ' zoolang onze grondwet bestaat en we re-den hebben om te gelooven dat de uithui-zige Regeering bij haar weerkeercn die g-rondwettelijke rechten zal terugschen-ken. ' Eene Regeering-, die de grondwet ver-kracht, die haar neg-eeri, ontneemi ons de hoedanigheid van Belg zoolang wij de wetsverkrachtende Regeering als Regeering aanzien. Om Belg te blijven moeten wij eene nieuwe Regeering hebben, die miet meineedig zij ; die niet vergeet dat ze gehoorzaamheid zwoer aan de grondwet. Vlaanderen ademt weera'l wat v.rijer. Die van Havere, denkende ons buiten de wet te stellen, s tel le n er zich zelf buiten en stellen zich af. Daarom zij Havere onze dank. George P. M. ROOSE. WIJ WILLEN VERAERDEN NOCH VERBASTEREN JOOST VAN DEN VONDEL «SAMSON» Aan de Taalgrens ! Een noodkreet Ik rrjeen dat iedereen het eens is dat thans voor Vlaandert. ai het bcsiissende pur geslagen heeft, .'Vile zorgen worden besteed aan de invoering van de Bestuurlijke Scheiding naar de taalgrens. Maar tevens moeten we 00k rekening houden met de mogelijkheid dat we eens den steun missen die we nu hebben, en dan zou het volstrekt noodig zijn te wijzen op een sterke volkswil 0111 ons veroverd Recht te houden. In aile bladen wordt thans gesproken over de Taalgrens, ër wordit geweldig geschernid met dat woord : « taalgrans ». Maar hebben de Vlaamsche Natioiialis-ten al eens èrnsti.g gedacht juin hun taal-grensgebiecPHet staat buiten kijf dat het hoogste belang van Vlaanderen thans evenwich-lig overhelt muir de taalgrens, het taal-grensgebiccl - •ordl thons, het b'ijzander-ste gebied^oor de Vlaamstche aktie. En — laat het me al dadelijk zeggen — de aktivisten zijn, met hun belang-stelling î fi v ck 1 zebr passief geweest ! - Want, zoo ar strijd te leveren is voor behoud van zelfstandigheid, dati is dit toeh wel meer dan eldefs het geval aan de taalgrens. Doodjammer heet ik het, dat er zoo ^ einig gedaeht wordt aan de strijdbroe-ders die ginds den eersten storm van het Walendom hebben te breken, die aan de voorposten staan van het Germaansche ekment, vlak voor het Romaanscbe. Dat m eu dit vroeger niet heeft begre-pen, maar voor:al dat de Aktivisten, dat de Raad van Vlaanderen, of wie 00k, dit niet begrijpen zoti — ware een schrikke-lijke fout in de Vlaamsch-nationale poli tiek ! Hoogl. Vliebergh zelf heeft het vroeger zoo raak gezegd : it ZeIfs de Vlaamschgezinden wanneer ze dààr niet wonen, zijn over het aîgemeen veel te weinig daarmee bekom-merd : Wij, Vlamingen, hebben ons taal-gebied niet heel en gansch behouden. » Want nooit is er zooveel verfransching in de taalgreusstreek gekomen als 111 de laatste 40 jaac : in Zuid-Brabant veriie-zen we nog gedtirig veld. Dr. J. Ooossenaerts, leeraar aan het Atheneum te Atli, en die met recht ge-noemd werd: «de ziel der taalgretis», heeft dat a'fdoende bewezen. In Luik en West-Vlaanderen winnen we veld : in Zuid-Brabant boeren we achteruit. Voor den ooriog, rond 1912, was een Taalgrens-Comiteit gesticht, dat o. m. een echt volksbladje uitgaf : « De Taalgrens». De Taalgrens was •cindelijk wak-ke>; ge worden, enkele meetiugen werden belegd aan de taalgrens, en strijdérs van de cerste ure stonden op. Noemen we met innigen eerbied : Dr. Jef Goossenaerts (thans te Gôttingen). De Beukelaere, G. De Ck-rcq (aan het Belgisich front, helaas!), Remy De -Roeck. E. H. Buvé, C. Verheven, Dr. Van Isacker, enz. Een eerste gevolg" van die aktie was, dai. de toesta"den aan de taalgrens breed-voerig besproken weeden op het Congres van het Davidsfoftds te Antwerpen gehouden, tijdens de onvergetelijke Consciencefeesten ; Eenige verslaggëvers lazen er nauw-kéurige studiën over de taalgrens, n. in. de h.eeren De Beuckelaere voor de strook AubehLanden, Verheven en E. H. Buvé voor Landen-Uallé, G. De Clercq voor. Halt'ë-Edingen[ Dr. Goosseïiaarts vrxxr Edlngen-Ronsse, Dr. Van Isacker voor het W.-Vl. gedeeltç. Te ver zou het ons leiden, deze ver-slagen hier te wîllen ontleden. Elever geef ik hier den algemeenen indruk weer, bij middel van twee uit-knipsels. Het eerste uit de inleiding van het verslag van Dr. De Beuckelare : « T'a» Aubel af tôt■ Ploegsteert toe, » ligt een strook lands die ons 1volk be. » Iwort, van Aubel af tôt Ploegsteert toe » wordt die■ bevolking bespot en- be-)) kampt en Idngzaam. maar zekey bij de » Walen ingelijfd. l\onden ze maar zelf .» spreken, de ongtiukkige Vhamsehe » gre-nsbavoners... » Lang, veel te lang zag nien naar hen n niet om : wel hier en daar waren soih.-» mjge personén te vinden die over de o taalgrens een artikel schrevc,i of een » voordraeh thielden, maar de aandacht n was slechts voor een'ge oogenblikken » op die ongehikkigen getrokken en rap » was men ze vergeten... » Dan eindelijk zag men klaar dat daar » hulp en steun in overvloed van doen « was... » \Béh tweede uittreksel uit het slot van het verslag van Dr. Goossenaerts : « Gràag viaakte ik hier, om [e eindi. » gen, een bekën'd woord van Gendebien » toepasselijk. Toen er jaren net de re. » volutie spraak was van het afstaan van » een gedeelte van Luxemburg en Lirn-» burg, Sn hij daarvoor stemmèn moest, » riep hij-weenen.de uit': » —Non, non, 200,000 fois non, au » nom des £00,000 Belges que vous sa-» crifiez à -aotre peur! » » Op de taalgrens in België w*nen » 200,000 Vlamingen ; laten we die niet » verloren gaan vit sehrik van een beetje » werk. » ■ Tôt al de Aktivisten, tôt dezen van den Raad vart Vlaanderen, tôt allen die het hartelijk goed meenen met hun volk, roep ik dezelfda woorden : Aan de Taalgrens ! ! Tôt heden toe werd niets gedaan voof: de taalgrens, gecn enkele liand werd ge-reikt aan de broeders die te strijdeii hebben voor het genieenebest aan de poor-ten van den Romaanselien burcht. Men denkt zelfs niet aan de taaigrens-sJtrook ! Is de toestand er dan tocli zoo donker? Och, kon er hier maar een tweede Çlaudius Severus opstaan, die, bevroc-dend de ellcude van zijn st'eek, zijn hart uitsehreit ! Meer nog, omdat er vau Vlaamsche zij de volstrekt niets gedaan wordt om den ondergang te verhelpen. Ik ben de eerste om te zeggen : geen Werther s ûi Vlaanderen, «geen valsche zuchten en geen valsche tranen » zooals Rodenbach, de Vlaamsche Kômer, het zong. ]\faar wie denkt aan de matelooze kiiltureele verwaarloozing van deze menschen, en de ekonomische gevolgen, die weet wat mêe-lijden zijn kan. Maar laat ons ni dadelijk de feiten in de oogen zien. Dr. Goossenaerts zei vroeger : « In vroegere eeuwen werden bepaald Vlaamsche. dorpen vcrvlaamscht. Nooit wel-liçht is er in de taalgrens dorpen zooveel verfransching binncngcdrongen' ah in de l.aalste vijftig jaar. » Dat is het gewichtige fei't dat we inoeteu voor oogen houden. (Voor altijd verloren zijn dorpen als de huidige : Lincent, Fellaines, Lins-meau, Nodruz, Neëir- eu Op-Heylissem, Liunay, etiz. Noemen we nog het beruchte Waterloo, thans totaal verwaalscht en vroeger een zutver Vlaamseh dorp.) ' j\Iaar de acliteruitgang wordt waar-genomen vooral in Zuid-Brabant. In Zuid-Brabant zijn 00k de scherpste te-genstellingen waar te nemeu. We vinden er o. m. tusschen mekaar : De yolbloed Waalsche dorpen ten Z. : Braine-1 'Alleud, vSart-Moulin, • Brai"e-le-Cliateau, Wauthicr-Braine, en de vol-bloecl Vlaamsche dorpen om Halle: Sint-Gencsius-Rhode, Alsemberg, Dworr». ■ Een mêrkwaardige stad is Halle.Reeds in Septeniber 1915 schroc-f de « Gazet vau Brussel », : « Halle, dat een Vlaamsche wacht moest zijn aan de taalgrens. » Halle zou dit moeten zijn. Vlaamseh Halle staat nog sterk, staat een kwaart-uurs vau 't Wàenland ; heel rondom ten Westen en Zuiden liggen diclitbije Waalsche dorpen ; de omliggende Vlaamsche gemeenten en Halle zdf oudergaan den Frânàcncn invloed van Brus el", daar op n]aatschapi>elijk gebied y. j recbtstreeks van deze grootst^d afhaugen. Halle is 00k de eenige si ad die « op de taalgrens » ligt, en tevens de eenige Vlaamsche stad «aan de taalgrens». Om Halle liggen grensdorpeu als Lem-beck (VI.), Glabbeek (W.),Tubize (W.), Quenast (W.), Bellingen (VI.), Bogaer-den (VI.), Heikruis (Vi.), Thollembeek (VI.), Galmaarden (Vl.).Vollezeele (VI.), Herne (VI.), Saintes (W.), Bierges (W.), Petit-Enghien (W.), Edingen (VI.-W.), Marcq (VI.), Sint-Pieterïkapelle (VI.). Als factoren vau verwaaîsching voe'-het scheidiugsgebied stip ik aan : a) Ecanomische factoren. — Vele be-woners dc-r taalgrens moeten naar den Waalschen kant om te werken. Men make zelf de noodige gevolgtrekkingen. Eigenlijk een onderdeel van het uitwij-kiugsproces.b) Sociale factor. -— Er zijn oni zeggen s geen aanzienlijke en ontwikkelde Vlamingen aan de taalgrens ; al wat invloed heeft : grooteigeiiâars, kasteelhee-ren, nijveraars, notanssen, geneeshee-ren-, burgemeesterê, gemeentebesturen, zijn ingeweken Waleii of verfransch-ten.c) De individucelc factoren. De voor-naamste.De Vlaming in ons Vlaanderen, na eeuwen en eeuwen verdrukking en lij-den, heeft zijn stam- en zelfbewustzijn verloren en buigt voor den verwaanden Waal, de Vlam'ing meent hier dat hij moet Waalsch schrijven om voornaam te n'ezen, en dat men met Vlaamsch-te-zijn uoeit ergens zal kunnen komen — -meer nog : hij verdraagt goedzakkig aile scheldwoot-clen, verncdcringcn en mis-kennrngen.De Waalsche fiere, vrije bevolking — die ik bewouder — weigert halsstarrig Xederlaudsch te keren, de Vlaming leert gedwee Frausch en een aantat Waalsche vloekwoorden. Een Waalsch gezin in een Vlaatnsch dorp oefent ongemeen grooten invloed uit op kerk, schooll en bc-stuur, tei*wijl honderd Vlaamsche menschen in een Waalsch dorp van aile recht verstoken blu'jven. Ik weet er van te spreken ! Dr. Goossenaerts had den vinger op de wonde gezet : « De Vlamingen hebben er allcen tekort aan stambewnstzijn ! » Ik stem volkotnên in met zijn woorden.De Vlamingen hebben altijd beweerd dat Bestuurlijke Scheiding ons wêer zeKbewust-sterk zou maken. Dit is maar betrekkelijk waar. Economisch en cul-tureel zijn de Walen sterker dan de Vlamingen, en dus invloedrijker. Is het dan niet eenvoudig dat onze zwakke grensdam nog wijkcn zal, en dat j-rflengten van jaren de taalgrens nog ten onzen nadeele zal verzwakken, al-hoéwel de verzwakkiug niet meer in het tempo van vroeger zal gebeuren. Tenzij men behendig ingrijpe op het volksgemoed, tenzij men den Germaan-sclien dam aan de grens aandikke. Een sterke, belic-ndige aktie moet dus op touw gezet worden. Waar? Aan de Taalgrens. In Zuid-Brabant, waar we achteruit wijken. En als het waar is dat de taak der Aktivisten nu is : trachten het volk te doeti inzien vit het wint aan de ver-vlaamschiug, aan bestuurlijke scheiding, is het niet heel natuurlijk dat er op «the m an in the Street » in het grensge-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.