I ' jjO sâss" <"• N, ^ voor Belgî'é 3 centiemen, voor den Jreemde ® centisroei T®le#oon î Hedawitie 247 - 'idmmistratie 2S4& Qlïisïiap 3 November 1814 Drukster-Ultgeeï«ter to:Maatschappij H ET LÎCKÎ bçsîuurders p. OE VISCH. Ledebeig"0«nt . . REDACTIE .. ADMINISTRAIS HOOGPOORT. 29. CENT VOORUIT ABONNEMENTSPRIJS ; BELGIE Orie maanden. . . , . fr. 3.25 , Zes maanden > , « > . fr. 6.50 Eenjaar. ...... fr. 12.51? Mets abonneert zich op aile postbureelet DEN VREEMDE ?À Orie maanden (dagelijka verzonden). . . . . . fr. 6J3 Oraaan der Bekiscke Werkiiedetiparfij. — YeF&chjjnende aik dagen. In al hare kaalheid Ons broederorgaan « Het Volk » van jaterdag kondigt onderstaande als hoofdartikcl af : , Een enkele winterstorm is voldoende reweest, om de boomen te ontdoen van hun gelend loof. Ecn restje van dorre blaren trilt nog treurig aan de twxjgen, maar het loofdak is verdwenen, en de natuur staat in. droevige winterarmoc, in al hare kaalheid. Zoo is het ook met de beschaafde ivereld. Een geval van matelooze ellende iieeft met den oorlog Europa overmees-xrd, en allengs aile andere stemmingen rerdrongen. Al wat wij lezen uit de oor-iogvôerende landen, althans uit die van iet vaste land, getuigt van een strem-ning van smart, van afschuw van het lagelijksch gebeuren, van wanhoop laast. De oorlogsjammer neemt niet af, naar toe. ïn doffe moedeloosheid zwer-;en honderdduizende menschen rond, be-■oofd van ailes ; de oorlog vermindert îiet in hevigheid, integendeel ; elke dag ichijnt de vernietiging en verminking te 'esgen van nog meer mçnschenlevens ian de vorige. Dooden, gewonden, ellendigen, wij îooren van niets anders spreken, wij lenken aan niets anders. En niemand veet, wanneer dit ailes zal eindigen, nie-nand ziet de teekenen van een op han-len zijnde uitkomst. In al hare kaalheid staat de bescha-iing van de twintigste eeuw ten toon ; :ij ziet haren schitterenden bloei vernie-:igd, en wacht in naakte armoe, in s'cof-elijke en geestelijke ellende, op den viatèr. Wat moet er dan van de wereld wor-len? Alsof er nog niet genoeg werd ver-voest en gernoord, als ware het oorlog-.'oeren eene besmettelijke ziekte, is de jeetering-vap. Turkije op hare beurt aan Set 'oorlogvoeren geslagen, aan het noôrden en vernietigen. Zal straks de icele heksenketel van den Balkan weer ian het koken slaan? Zuilen Grieken-and en Bulgarije zich eveneens in den itrijd werpen? En zal de regeering van talië daarbij lijdelijk toezien? Zal het ian de Turken gelukken, heel de Moha-aedaansche wereld in opstand te bren-;en tegen den Europeeschen gewelde^ laar? Waarheen men zich ook keert, iveral is de horizont somber en drei-;end.V yineer straks de slaglinie vastligt 'an Belfort tôt Nieuwpoort, en «de oor-ogvoerenden zich aan weerszijden heb-)en ingegraven, — wanneer geen van >eide partijen verder voort kan, en )eide als hunne beste uitkomst beschou-ven de uitputting van den ander, — vanneer langzaam maar zeker het irachtigste deel van Europa's grootste 'olken wordt weggevaagd van den aard-)odem, of tôt drommen van jammerge-■talten ontaard, — en wanneer thuis d« jverblijvenden met toegeknepen hart en ;ebogen hoofd het bestaan verder voort-;!epen, zal dan de dag niet komen, vaarop de wanhoop den vrede haast? In onzijdige landen mag het verlangen naar den vrede luider worden uit-; jesfroken dan dààr waar de oorlog ■ijae offers niet alleen in goed, maar >ok in menschenlevens eischt. Wij mo-;en het met te meer klem doen, omdat le banden die de ontelbare deelen der ^Schaafde wereld verbinden, oorlog-'oerenden of niet, zoo menigvuldig zijn, iat' het oorlogswee ook de onzijdige lan-ien treft i'n hunne levensbelangen. Wij nogen luider 't verlangen naar den :fede uitspreken, omdat ons nationaal jelang daardoor niet wordt geschaad. Wat in Duitschland, Frankrijk, België als hoogverraad zou kunnen worden op-gevat, kan in de onzijdige landen gebie-dende plicht zijn. Hier mag het -oogen-blik dat voor den vrede gunstig zou kunnen zijn, niet onbenut worden gelaten. Overal in de onzijdige landen, dient al wie invloed heeft, waakzaam en werk-zaam te zijn om de begeerte naar den vrede te versterken, en zoodra het kan, tôt vervulling te brengen. Dit is de eenige taak, die ons te midden van de ontzenuwde oorlogsellende kan vervul-len met hoop, met vertrouwen in de toe-komst.Men meene niet, dat het verlangen naar den vreSe niet ook in de oorlog-voerende landen allengs sterker wordt. Niet alleen de afschuw van den oorlog grijpt in steeds wijder kringen om zich heen ; niet alleen baant de begeerte,dat er een einde aan kan worden gemaakt zich een weg, men wil een zoodanige vrede, dat voor lange jaren, zoo moge-lijk voor altijd, de dorlog uit de gedach-ten der menschheid wordt verbannen. Wij mogen ons erop beroemen dat niemand' in dezen zin krachtiger werkt dan onze partijgenoot Kautsky in de « Neue Zeit ». Zijn jongste artikel, dat over Oorlog-zeden handelt, besluit hij aldus : « Wij mogen venvachtgfi, dat in enkele maanden deze oorlog een even sterke be-hoefte aan een blijvenden vrede wekt als de twintig jaren van den oorlog die hon-derd jaar gdeden werd gevoerd. Mis-schien zal hij, evenals ioen, worden afge-sloten door een internationaal kongres. Reeds is het aantal oorlogvoerenden tôt bijna een dozijn gestegen, hunne samen-komst voor den vrede zou op zithzelf reeds een internationaal kongres beteeke-tten. Uet zqu v>çll.icht dezen keer nie* Europa, ?naar de heele wereld willen deelen. Dan zouden ook de onzijdigen toe-gang verlangen. De regeeringen zijn thans niet meer zoo onafhankelijk van de vol-ken als voor honderd jaar. Zij kunnen kun wenschen niet meer ongegejieerd, i'H den wind slaan. Onder zulke omstandig-heden zou het niet ondenkbaar zijn, dat dit kongres, gedreven door het algemeen verlangen naar vrede, een werk tôt stand brengt, dat minstens even duurzaam is als dat vnn het V/eener kongres. » Maar een vrede van vijftig jaar moet een duurzame, een eeuwige vrede worden. Want in dien tijd zal 't proletariaat sonder twijfel erin geslaagd zijn, de wereld in te richten r.aar zijne behoeften; en van deze behoeften maakt internationale soli-dariteii en eene politiek die den blijvenden vrede tusschen de volken waarborgt, een bestanddeel uit. Het ideaal van zdb vele denkers der laatste drie eeuwen zal dan in vervulling gaan, als de ware be-koefte van de maatschappij, — niet als sen eisch van gedelijkheid alleen. ». In al hare naaktheid en kaalheid, in al hare stoffelijke eh geestelijke ellende staat thans nog de menschheid ten toon. Maar evenals in de natuur de levenskracht niet verdwijnt, maar na den winter nieu-wer en rijker opbloeit dan ooit, zoo kan ook, na dezen ontzettenden oorlog, de menschheid eene nieuwe heerlijker toe-komst tegemoet gaan, wanneer slechts het ideaal van het socialisme sterk genoeg blijft in allen die het dragen, sterk genoeg, om, als het moet, op het beslissende oogenblik den vrede af te dwingen van de machten van het barbarisme, die thans de wereld beheerschen. Een nieuwe lente is mogelijk, ook voor ons! Dit de International! rIn verband met de vergadering die het Komiteit vdor de samenwerking der Skan-Jinavische Arbeidersbeweging hield, op 10 11 Oktober, ter besprekmg van de voorb-ïettirig der werkzaamlieid der Internationale en. van de mogelijkheid der voor-oereiding eener beweging ten gunste van. cteu vrede, werd op 24 Oktober eene nieuwe samenkomst te Stockholm gehouden, Waaraan ook door gezel Troelatra uit Hol-«nd, werd deelgenomen. Op deze vergade-nQpC bleek dat reeds de partijen van ver-schillende landen hunne instemming met de t'iaelijkèf overbrenging van het Internatio-11 Bureel naar Holland hebben betuigd. , ue in de vorige vergadering besloten onterentie werd opnieuw in bespreking ge-facht en men kwam tôt eenstemmigheid ■ ®trent de wenschelijkheid dat pen zulk-' n;se, konferentie_iii. het becîu van De-.. eember in Den Haag zal worden gehouden. Naar aanleiding van een ingekomen voorstel der socialistische partij der Ver-eenigde Staten om een Internationaal So-cialistisch Kongres te houden, werd een telegraîn aan die Partij gezonden, met de opwekking, aan de desgevallend te houdea konferentis deel te nemen. * * # HET STANDPUNT BEE FRANSOHE PARTIJ Jean Longuet, de veeljarige medewerker aan de «Humanité», waar hij hoofdzakelijk de buitenlandsche gebeurtenissen behan-delt, stellig een der meest internationaal gezinde onder de leidende Fransehe socia-listen, kleinzoon van Marx en groot-ge-bracht in een partijkring waar voor het nationalisme zeker geen hooge eerbied werd gevonden, sehrijft in een artikoi dat het ^roorstj^ der Ame ri k^wi n sche so cial isten om een kongres te houden ontijdig noemt, ten slotte het volgende : < Het keizerlijk en militaristisch Duitschland, — welke ook de aansprakeliikheid van andëren moge .zijn ! — heeft meer dan eenige anderemacht dezen oorlog gewild, en er de oimoembare gruwelen van over de wereld uitgestort». Geheele prorincies van België, de dicht bevolktste, nijyerste streek van Frankrijk, ze zijn door de Duitsche légers te vuur en te zwaard verwoest. Buiten Europa geeft men zich waarschijnlijk niet genoeg rekenschap van dezen toestand — en ten bewijze geeft Longuet een stuk uit een brief door hem van een Amerikaanscii partijgenoot, Simons, ontvangen. De schrijver ziet evenals de Franschen in het Pruisische militarisme den voornaam-sten schuklige, wiens macht moet worden gebroken, al wil hij het Duitsche volk niet vernederd zien, nocii het Duitsche rijk ver-brokkeld.« Doch, gaat Longuet voort, om dezen wensch te verwezenlijken, om den vijand van de vrijheid in Europa te verslaan, moe-ten wij den oorlog voortzetten totdat deze uitslag verkregen zal zijn — wijl helaas het Duitsche volk niet den wil of de macht 'heeft bezeten het zelf te doen Wij moeten den oorlog voortzetten i onder wilden haat, zonder domme vaderlandsche verblinding, zonder barbaarsche wraakzucht, met kracht en met waardigheid, om ons geliefd republikeinsch Frankrijk te redden, om een nieuw Europa in het leven te roepen. Eerst daarna zal men kunnen spreken over een gemeenschappeîijke handeling van de socialisten van aile landen om op vaste grondslagen den werelivrede te bouwen. Dan zal het internationale socialisme zijn stem doen hooren.» & # & De oude kommunard Vaillant protesteert in een artikel tegen de vi'cdesvoorwaarden volgens een later tegengesproken uiting van den Duitschen gezant te New-York voor de vijanden van Duitschland bestemd. Dat zulke plannen in Duitschland g«-koesterd worden, houdt Vailla.nt voor zeer waarschijnlijk. Men. ziei nu, zegt hij, wat van Europa worden zois onder het juk van Duitschland's heerscha;pij. Het zou de opheliing zijn fin Mie -ftijîteid, Van allé zelfbestuur der volkeren, van iedere demo-kratie.« Om dezelfde reden als de overwinning van Frankrijk en Engeland de bevrijding van de volken beteekent, de vernietiging van het militarisme, en de invoering van de demokratie, zou de overwinning van Duitschland beteekenen de onderwerping van aile naties onder den druk van het Duitsche militarisme._ De noodzakelijkheid om te zegevieren wordt iederen dag grooter. Beter zou het zijn als Frankrijk en Engeland ondergingen in een weerstand tôt het uiterste dan zich de wet te laten voorschrijven door een vijand als dezen. » Vaillant twijfelt niet aan de zekerheid van te zuilen overwinnen. « Hoe wreed de beproevingen van den oorlog mogen zijn, hij zal worden volge-houden tôt de uitkomst die ons zal vrijma-ken. De schoonste en dapperste krijgs-macht welke Frankrijk ooit heeft bezeten, gesterkt en gesteund door het onwrikbare besluit van de natie, zal het voeren tôt de overwinning. En die overwinning zal strek-ken tôt heil niet enkel van Frankrijk, maar tôt heil van de volken, va.n de demokratie en van de geheele wereld. > ie îimstipg m wai de Raomscî-katheliekB prisslers in Bilgii deden Men sehrijft uit Zuidhorn aan ons broederorgaan «Het Volk», van Amsterdam: «In de ambachtsteekenschool alhier zijn een 30-tal Belgische vluchtëlingen onderdak gebracht. De pastoor alhier dringt er bij deze menschen op aan elken dag in de kerk te komen. Het grootste deel der vluchte-lingen meent echter, dat Zondags de kerk te bezoeken voldoende is. «In de eerste Zondagmis na aankomst der vluchtelingen preekte de pastoor van den kansel : «Het was eigen Sehuld dat iielgië in oorlog was ; het vrarcn slechte christe-uen daar». De vluchtelingen waren hier slecht over tevreden en hebben van hun misnoegen den pastoor bij zijn eerstvolgende bezoek blijk gegeven. Het dagelijks kerkbezoek werd door dez© preek niet aangemoedigd. Een der vluchtelingen, katholiek van geboorte gehuwd met een protestantsche vrouw, gaf den pastoor te kennen, dat hij niet langer door hem wenschte te worden lastig geval-len. De pastoor gaf daarop ten antwoord, hij zou zorgen, dat deze vluchteliag. met zijn vrouw en vijf kinderen werden verwij, derd. «Door den notaris alhier werden ter lezing, blinde yluchteliuaren bezorgd' sHet Handelsblad» en ook wel eens «Do Tele-graaf». De pastoor heeft het lezen van deze dagbladen verboden, «dat waren duivelsche bladén die verbrand moesten worden». Men ziet het dat deze menschen overal hunne rampvolle politiek voortzetten. En dit midden zoo'n vreeselijke tijd ! ■■ — m ÇB* IM Een Kisd des Vaderlands Het was een ziekelijk knaapje; Zijn moeder zuchtte en sprak : Wij zuilen 't niet behouden, Het is zoo teêr en zwak. En ramp, en kinderziekten * Bedreigden 't met den dood; Zal al haar zorg en kommer Hem redden uit den nood? Wat heeft ze er voor gestreden, Hoe rneengen, meengen nacht, Daar tusschen dood en leven, Geweend, gewaakt, gewacht! En als het was genezen En weer ter school kon gaan, Was 't feestdag in hun midden; Geen angst noch leed voortaan. Zij spelen, na den schooltijd, Met sabel en geweer; Zijn haar stroomt langs zijn schoudren, In wilde lokken neer. Zijn jeugdig hertje poppelt. Zijn oogjes flonkeren hel; Zijn groote zusters lachen Om 1t schaatrend kinderspel. De zonne rinkt ten westen In purpren avondgloed, De rust heerscht op den buiten; Het schemeruur is zoet. De kindren moeten scheiden; Daarbinnen brandt de lamp, Zijn moeder vreest nog immer De kou, de naj ■larsdomj). Het was een vlijtig knaapje, Een braaf, gehoorzaam kind; Thans haalt het boek en kaart-en, Zijne avondtaak begint. Zijn elboog steunt op tafel, Zijn hoofd rust op zijn hand; Hij volgt met tragen vinger Do grenzen van zijn land. En de avond ging ten einde En dan komt voor den knaap Het uur van rust en droomen, En zoeten kinderslaap. Vo6r hem, in heldere kleuren, Lag heel een levensloop; Hij was der oudren vreugde. Der oudren steun en hoop. Hij werd een dapper jongeling. Thans was hij kloek en groot; Thans moest hij naar den oorlog; En dààr vond hij den dood. Nevele, 1870. Rosalie Lovelikg, Een miliiaristische siliig Het Wolff-bureau acht het gewenscht zijj dure telegrammen-geld aan het volgend be^ richt uit Berlijn te verspillen : < « In een artikel over de Duitsche mobili-satie zegt de socialist Fendrich uit Baden| «Onze kinderen en kindskinderen zulleï nog weten te verhalen hoe het schijnbaai zielloos mechanisme van ons legerbeheer. nu bewees te passen in de heilige orde, di« Schiller een dochter des hemels noemda.) Nu ziet men op de straten wat er gewordeD is van den milliarden. schat, die de rege&j ring jaar op jaar in haar oorlogsbegrootin» gen vroeg. Daar gaat ons vleesch en bloed goed gekleed, wel gesehoeid, flink uitgerusi heen. Ook zij die menig bitter woord sprai ken tegen het nooit te bevredigen militari s.1 me, danken nu heimelijk God, dat in deij Itijksdag, ook tegen hun wil, ailes is aan' genomen. Want waar zouden wij an de ri zijn î» Wij merken hierbij ter geruststelling onzer lezers op, dat deze Fendrich vol< strekt geen gezaghebbend iemand in dé Duitsche partij is, doch tôt dusvw slechtS bekend was als schrijver van gemoedelijke. feuilletonnetjes in de partij-pers. Naar wat! wij uit Duitschland vernamen, geeft zijni uiting zoowat het tegendeel van de partij-, kringen heerschende meening weer. En dit\ kan anders niet. r«. ■ —a |Q I ■ VerwoestB steden ^ Wanneer de oorlog voorbij zal zijn, zegt/ de «Daily Chronicle», zuilen zonder twijfel/ de meeste steden, die nu door de Duit-] schers verwoest zijn, als de Phœnix uitf hsar asch verrijzen. De geschiedenis leert namelijk, dat een stad moeilijk te doodeîï is. Zoo is bijvoorbeeld Londen vijf maal doo^ de pest getroffen, waarbij nog typhus, choiera en de andere besmettelijke ziekten kwamen. Londen is bovendien verscheident keeren in meer of mindere mate het slaehw offer van branden \ ;weest. i Parijs Ixeeft 8 kceî een belcg docrstaaa^ tien keer heeft hongersnood, twee keer' pest en een keer vuur die stad geteisterd.' Rome heeft niet minder dan tien maa] onder de pest geleden, is twee keer afge-brand en zes maal tôt de overgave gedwoa-gen door uithongering. Constantinopel is negen keer geheel ui(y', gebrand en heeft vier besmettelijke ziekteï en vijf belegeringen doorgemaakt. Maar ér is geen stad in Europa die zoc. dikwijls een anderen meester gehad heeft) als Warschau, waarom Rusland en Duitschland nu strijden. Gesticht omstreeks het jaar 850, was het de hoofdstad van st on, afhankelijk hertogdom Mazovia tôt de 15g eeuw, toen het door de Polen werd aange^ hecht. In de 17e eeuw werd om het bezit van Warschau gestreden door Zweden, Rusland, Oostenrijk en Brandenburg, totdai in 1764 Rusland de stad bij zijn gebied voegde. In 1795 kwam zij aan Pruisen, maar Napoléon bezette haar in 1806 en bij den vrede van Tilsitt werd Warschau toi, onafhankelijk hertogdom verklaard. In 1809; bezetten de Oostenrijkers de stad, maar verloren haar weer totdat zij, na een nieu-, wen korten droom van onafhankelijklieid,' voorgoed aan Rusland kwam in 1813. / Europeesche Oorlog

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.