Vooruit: socialistisch dagblad

692 0
08 januari 1916
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1916, 08 Januari. Vooruit: socialistisch dagblad. Geraadpleegd op 01 mei 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/348gf0nv6q/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

32 aar — Prijs pet trammer : vooï België S eentusuii, tooi i« Yreacwtoö «eaüemsn Telefoon t Redactie 24Ï « Administratie 2&46 iKîœSiS£K3«5Ka"S»œaSS2Ki5B5t;S Zaterda® e JANUAR1191 tl a Orgaan der Ortilaterü itgeefsîe» Sam: Maatschappij HET LICHT bestuurder » P. DC VJSCH. Ledeberg-Qtnt . . REDACTIE . . ADMINISTRATIS HOOGPOORT. 29. GENT ABONNEMENTSPRIJS BELGIË Dflc maaadea. ..,.»?. "VSA Zea raaansfs» . , , , . fr. 6.50 Eenjaar. .,*... fr. I2.MI Mea abofsseert riea op aBe Fostôsr«el3£ DCN VREEMDE Prie maanden (dsgcüjta varaaniisaj. . .... ff. ©."W «rusaa *PWiffWfJB?8S.lifflS^ De letterkunde kan zich, evenmin ais elke andere tak van menschelijke bedriivigheid, onttrekken aan den invloed der gebeurtenissen ; ze is er veeleer den«piVe1van Aldus moeten onvermijdelijk ook in ons Brjblad Literarische bijdragen voorkomen in betrekking met den wereldbrand. Deze week hebben web>"cer. naast het vervolg van Sohéle i door ^oaewrjk bcheltjens, ïtfijn tA wort't opgeroepen door J. De Graeve, en Indrukken door R. M., twee rùooie tafereeltjes. ... Stro^pars is eene korte schets van Nand Pauwels, een nieuwen jongen meewerker November van Ach. Volkman, Wording van Namee bevestigen de hoedanigheden, reeds vroeger bij deze letterkundige krachten opgemerkt. _ Jan Cartré geeft KunstbesoÜT iviflgeo die getuigen van belezenheid en de socialistische kunstopvatting onderlijnen. Serssatïe-fïlm eindelijk, is eene scherpe, bittere spotternij op de onzinnige wijze waarop vele Mms worden saâmgesteld. Bij ellcen verkooper kan men het nieuwe nummer bestellen. Pnjs : 5 centiemen. (Vervolg en Slot) Paul Lafargue verbaalt in « Le Socialisme et les Intellectuels » hoe in den aanvang der jaren 18ÖÜ ingenieurs en technici, tegen e*a maandeiijksch salaris van 5G0 tot 600 fr. in fabrieken en laboratoria werden tangesteld ; m 1900 nog slechts aan 300 à 150 fr. per maand. Daarbij daa som» nog enkel voor 3 tot 4 maanden, voor den duur van het seizoen — tot in somimge suikerfabrieken van Noord-Frankrijk. De rest des jaars loopen zij op straat of kunnen zij aan den kost komen zooals arj 't verkioseo. Ook in andere landen komen diezelfde feiten voor. En geen wonder; ©verproduktie in alla takken van nijverheid ; everproduktie ook op verstandelijk gebied. Het onderwijs werpt jaarlijks groote massa's technici af, welke zich onderling op den markt verdringt a of van zich een exportartikel laten maken voor het koloniaal kapitalisme. * sfc afc Werpen we een blik op kunstgebied. Hoe is het daar met honderden en honderden gesteld? Meer dan ellendig. Vreeselijk en steeds meer stijgend is de overproduktia ook op gebied van kunst. De geweldig toenemende voortbrengst van schilderijen en beeldhouwwerken kan niet worden verzwolgen ; daardoor ontstaat steeds heviger de concurrentie, en daarin ligt, naast zekere gevoelsoorzaken, grootendeels het rumoerige, excentrieke karak'ter' der allermcde maten. Want in onze samenleving van tegen elkaar konkurreereode individuen kan een kunstenaar zich sleehts opwerken tot de scherpst persoonlijke aanschouwing en opvatting der dingen. Algemeens of geme«nschapsgedaehien en gevoelens schrjnica hem ona&tuurlijk en verwerpelijk, en hij strijdt er tegen met alle bitterheid. Daaruit volgt dat hij uitsluitend naar «oorspronkelijkheid» zoekt; dat beste .lokaas voor alle koopwaar. Dat klinkt als de eenige roep over den huidigea kunstmarkt, en het wordt gezocht, geprezen, bekeven en afgebroken; heden is de oploop langs deze zijde, maar morgen langs den anderen kant; zóé doelloos is de richting, zóó ongeregeld zijn vraag en aanbod; alles dringt er door elkaar, kunstenaars, koopers, critici en onverschilligen, en over het geheel hangt de geur van de winstjagerij. Het grootste deal der kunstenaars is er hoegenaamd niet beter aan toe dan de meest gewone proletaries; zeer velen der min gekende schilders, vooral der jongeren, moeten zich — door armoe gedwongen — naar alle regelen der kapitalistische opvatting laten exploiteeren door de kunstkoopers. De kunsthandelaars van Parijs on andere groote wereldsteden sluiten zelfs kontrakten met jonge kunstenaars, waardoor zij dezes geheele produktie in beslag nemen ; hier is dus de kunst uitsluitend als waar aanzien en wordt zij op de markt geworpen met het eenige doel om winst na te jagsn, net als met alle andere koopwaren. In die kontrakten is niet alleen de hoeveelheid te leveren schilderijen bepaald; maar ook het onderwerp, berekend naar het verlangen der kliënten, wordt er in aangegeven. Men ziet hier dus den kunstenaar, juist als d«n handarbeider, zijne geesteskracht, zijne arbeidskracht voor eene soms heel kleine hoeveelheid loon verkoopen. Ook met de beoefenaars der nijvere of t»egep*ste kunst is het zeer treurig gesteld. Toen ever een zeker getal jaren de overproduktae van schilderijen een aanvang nam, wisrpen enkele talentvolle jongeren zich in die vormon van kunst. Aa» van keiijk ronden zij gemakkelijk eea afzetgebied ; maar ook dat duurde niet lang ; ook hier kwam het spoedig tot geweldige overproduktia. Want de industrie maakte aieh meeatar vaa de raooVllen door de kunsteaaars ontwerpen, en maakte ze op groote schaal en mot geringe kosten na. Aldus daalde de handelswaarde dier voortbrengselen snel en loopen er thans tal van zulke kaastenaars rond, zonder betrekking, noch koepe-rs voor hunne.gewrochten.; en welke uit armoe gedwongen zijn de bestellinkjes te aanvaarden die hun gegeven worden uit zoogenaamde « mensehliaveadheid ». Voor de letterkundige», teoneelspelers en toonkuadigen is de positie vrijwel gelijkend aan die der beeldende kunstenaars; daar treden uitgever of schouwburgbestuurder op met het doel om niets dan winst te verwerven deer de uitbating der geesteskracht; en ook hier is het aanbod grooter dan de vraag. Dat alles behoort tot de stoffelijke zijde van don toestand ; maar er is ook een zedelijke, la denkt nu niet dst het kapitalisme zedelijk vergoedt wat het stoffelijk vernietigt. Want het steeds hooger opvoeren der arbeidsverdeling, ook op gebied van hersenenarbsid, leidt dààr tot dezelfde gevolgen als bij den handenarbeid ; door die arbeidsverdeling wordt in kantoren, laboratoria, enz., de geestesarbeid neergedrukt iet een zuivere loonslavernij. De beambte vrereft nes; sl©*hfe» ces verwisselbare sehakeï in het bedrijf, net als de eenvoudigste arbeider. En de heilige ernst waarmede de burgerij alle kunst en konnis, alle verstandelijk» entwikkeliag, aanzag als een bovennatuurlijk iets, al» geschonken door hoogere ingevingen of machten, hoe heeft zij niet zelf die aureool afgerukt van het hoofd der beoefenaars van kunst eo wetenschap, door dezer arbeid uitsluitend te gebruiken voor warenproces en winstmakerij. $: ffi sjc De geestelijke preakiktie heeft uit den aard een ander karakter dan de zuiver stoffelijke. Do eerste ia deor haar wezen zelf, meer maatsckapawlJjk, meer veor de g®meensehap; xóó komt bet werk van vele kunstenaars «kehts dan tot sijn reent, als hat spreekt en aaderfc tot velen. Alle stoffelijk goed daarentegen vermindert wanneer het onder velen wordt verdeeld. Dus, alle kennis, allo geestelijk goed, neemt t*e ia de krstcht der waarde, naarmate het siefa uitbreidt over grooteren kring; ja, slechts door die uitbreiding, door tot wijderen kring te geraken, be- reikt het maar het eigenlijke doel. De kunstenaar, de man der wetenschap, produceert nooit voor zich zelf, maar wel voor degenen welke door zijn arbeid moeten geholpen worden, of wel er genot moeten in vindea. Daardoor is de arbeid van oen kunstenaar waardeloos als hij zonder doel js voortgebracht; evenzoo de uitvin ding of de ontdekking van b. v. b. een geneesheer, als deze ze niet tot heil van velen aanwendt. Geestelijke arbeid bereikt slechts dàn aijne bestemming, als zijn kracht alzijdig uitstraalt ! als zijn invloed verreikend is ; daardoor ook is hij uit zijn wezen steeds ten bate der gemeenschap. Maar juist dat is vijandig aan het individualistisch karakter der burgerlijke maatschappij, door te trachten Schoonheid en Kennis uitsluitend als waar te gebruiken ; door beide een handelswaarde te geven, belet zij de alzijdig uitstralende werking der beide faktoren, vernietigt zij hun kracht, en blijven er velen — de armsten, de ellendigsten r~ van hun weldoenden invloed verstoken. De intellektuecl heeft éaarbij meer behoeften dan de handenfarbeider : voor hem is armoe moeilijker te jdragen. Het niets anders verrichten dan hersenenarbeid verslapt zijn lichaam, _ verfijnt zijn geest: hij hunker» naar verfijnd zinueng-ïflot, hij smaakt naar weelde, schoonheid en kunst ; hij vreeafc de naaktheid van het leven en tracht het door hoogere verlangen» te dskken. Zóó heeft do kapitalistische Bsaatsehappij hem gmaakt ; zij kweekte die geraffineerde neigingen in hein aan : thans gebruikt zij ze om hem stoffelijk en maatschappelijk, zedelijk en lichamelijk te martelen. & & & Wij zagen hoe de huidige maatschappij voor de groote meerderheid der geesteaarbeiders de positie onvaster, ongunstiger heeft gemaakt. Da/t dit aanleiding heeft gegeven tot^ontevredenheid is algemeer. gekend. Maar klaseebewustzijn en werkelijke wil om te strijden met en naast de arbeiders van werf en fabriek ; de wil om te naderen tot de sociaal-demokratie, "dat vinden wij onder de intellektueelen nog slechts weinig. Want zij voelen nog ifött hoe hun klasëebelang gemeenschappelijk is met dit deiandere prolStariërs. Slechts als zij tot het socialismo zijn gekomen leeren zij hun toestand van een ander standpunt beschouwen. Dan zien zij dat dààr de redding, de eenige werkelijke oplossing _ ligt, uit de tegenstrijdigheden waarin zij woekeren. Maar zoolang zij niet socialistisch denken, bestaat er voor hen geen gemeenschappelijk beroepsen levensbelang. Zien wij niet, dat gij zich vereenigen in syndikaten, er besluiten vol kracht van solidariteit, en dat daags nadien, reeds die banden van solidariteit door hun eigen konkurrentiestrijd zijn verbroken? Ook gaan hunne belangen niet altijd samen met die van het proletariaat. Dit moet zich meester maken van wetenschap, kennis en kunst om op te stijgen tot het toppunt zijner geschiedkundige roeping, om zich al de noodi ge kundigheid en ervaring te verschaffen noedig tot kat besturen van staat en maatschappij. Het proletariaat heeft- dus behoefte aan eene soliede opleiding, en_ het stroeft dan ook om zich alzijdig en uitgebreid het beste onderwijs te verschaffen. Nu, het burgerlijk intelltkt kan niet dulden dat die eisch vervuld worde. Enkel door den nood en de ekonomische ontwikkeling gedwongen doet het toegevingen. Want hoe meerder en talrijker de ontwikkelden worden hoe meerder de konkurrentie dreigt, en hoe nijdiger zij hun laatste voorrechten moeten verdedigen. Wel zijn in de laatste jaren de gedachten vàn velen hunner over de sociaal-demokratie sterk gewijzigd, en zien zij niet meer in hen die vandalen welke, volgens Heine, er op uit zijn alle schatten van kunst en kuituur te vernietigen; angst en afkeer zijn grootendeels overwonnen. Maar daarmede zien zij nog niet de noodzakelijkheid in van den gemeenzamen klassenstrijd, want het inzicht dat dit aïleent hun kan helpen, dat het moet gaan : pacht tosen macht, dat wil er bij hen nog niet in. C. JAN. FABRISKGANG Grauw is de lucht, en de geruchten slapen ; Het leven zwijgt, en wacht er op den dag. In kleurlooze neev'len blijft alles gekluisterd Tot er de zonne komt met haar lach. Door schemer omwonden slaapt nog de stad. 't Geraas en 't geratel, 't is alles nog stom, J5n de straten zijn, doodsch.zondâr menschsa. Alles rust, alles wacht tot de son segt: «ik [kom!... » Doch vóór dat het licht dringt door het ge- [schemer, Hoor ik, in schrilluidend klompengekaats, De voetstappen naderen van menschen... Vóór nog de zon zegt: «'k Ben er... maakt [plaats!... Ze gaan naar 't fabriek, nog slaap in de [opgen ; Voor dag en voor dauw en de leden nog [zwaar ; Zij wekken de stilte... Na hen, een stond [later, Dân eerst komt de zon er: de morgen is [daar. C. Jan. sksü '*- r-.-. ;;'tç«.-î yS i»llK|DïèUliüiii£ Ui mlgrn De strijd tegen de tering die ook in België vele slachtoffers gemaakt heeft, werd hier 'eveneens met krachtdadigheid en niet zonder bijval begonnen. Vooraf de provincie Luik ging daarbij met haar gosd voorbeeld vooraan. Er werd een gsnezingsgesticht opgericht te Borgoumont, hetwelk dank rij de waarlijk vorstelijke vrijgevigheid van den heer MontefioreLevi, voortreffelijk ingericht kon worden; in de eerste plaat* worden er de inwoners van de provincie ge-. plaatst, om er een doelmatige luchtkuur to ondergaan. In zooverre er nog bedden vrig zijn, worden ook teringlijders uit andere» provinciën tegen zeer lagen prijs opgenomen. De bouw van het hospitaal te Borgoumonfil heeft 2 miljoen frank gekost; het bevat1 104 bedden en 300 «ieken kunnen er behan-i deld worden. Ook in andere gedeelten van het land heeft men sanatoria gebouwd, b. v. volgens de laatste statistiek te Ter Hulpen (73 bedden), te Mont a. d. Maas (67 bedden), te Alsemberg (86 bedden), te Antwerpen het gesticht J oosten (70 bedden) en te Havre a. d. Maas (36 bedden). Dat is voorzeker een goed begin, doch ia, vergelijking met de verwoestingen, welke d»' tering in ons land aanricht, is het op verra na niet voldoende. Er sterven immers jaar-, lijks 10.000 personen aan de tering, waarvan. in de proviscie Aatwerpen alleen 5000, Onder de zitting van den provincieraad* j die enkele dagen vóór het uitbreken vaal den oorlog plaats had, hield men aich aan-, dachtig bezig met het voorstel van eenige Ie»' den, dat een provinciaal sanatorium naar het voorbeeld vaa Borgoumont wilde sticht ten, doch meer uitgebreid *ou aijn, dat 6 mil-' Hoen frank moest kosten en 7 tot 8 honderd' bedden bevatten. Dit voorstel gaf aanleiding tot een lang-. durigo bespreking; verschillende leden bo-: streden de stichting van een enkel genezing»»; gesticht, omdat zij meenden dat het bijeen», komen van een groot aantal zieken in eeaï gesticht, een gevaar aou aijn voor hen dieJ maar licht aangetast sijn ea in reohtatreaksche betrekking zouden geraken met hen dia reeds in het laatste stadium verkeeren, waar-» bij nog verder in aanmerking zou komea das het groot aantal sterfgevallen, die natuurlijk in zulk een groot gesticht voorkomen, d«' familiën zouden afschrikken en deze hot sanatorium als de voorhalle van den dood zouden aanzien. Deze leden hadden liever de stichting van vele kleine sanatoria gezien, die verstrooid en goedkoop op gezonde plaatsen zouden gebouwd worden. Men stond op het punt het een of het an-' der voorstel aan te nemen, en in ieder geval krachtdadig den strijd tegen deze besmettelijke ziekte te beginnen. De oorlog heeft da. verwezenlijking van deze zoo dringende voorstellen verhinderd. Wanneer zullen zij nu ten uitvoer komen i L~âi\U En moet men intussohen, terwijl de armoede nog het hare bijdraagt, niet vreezen,, vraagt «La Belgique», waaraan wij deze bij-, zonderheden gedeeltelijk ontleenen, dat dej tering beangstigenden voortgang doet en bij al de ellende er nog nieuwe voegt J Voordracht gehouden In « Ons Huls », door gezel J.P. I)'HOEDT, op dinsdag 28 Dec. (Eerste vervolg) Zelfs Aslaksen, die boekdrukker is en eigneaar der drukkerij waar « De Volksbod' » gedrukt wordt, en die van de zaak heef gehoord komt dokter Stockman *,ijn steun aanbieden. Hij verzekert den dokter, dat de heele kleine burgerij, die hier de liberale komoakte meerderheid vormt, wel on ziine hand zal te krijgen zijn. Aslkksen is cok voorzitter der vereeniging van huiseigenaars en tevens van een matigheidsgenootschap, waardoor hij over ■veel macht en grooten invloed jeschikt. Hij zou eene beweging willen op touw zetten, een adres willen laten opstellen, van dankbetuiging van wegè de burgers omdat de dokter eene voor de maatschappij zoo gewichtige zaak heeft aangepakt. Stockmai neemt natuurlijk al die hulp iankbiar aan, afschoon hij zijn verwondering er over uitdrukt, dat voor zoo eene eenvoudige als natuurlijke zaak, zooveel Broun noodig is. Maar, zegt Aslaksen, «het zou toch goed kunnen zijn. Ik ken de lokale autoriteiten zoo goed. Zij, die de macht in handen hebben, gaan niet graag in op voorstellen, die van anderen komen. En daarom dacht ik, dat het niet verkeerd zou zijn een beetje te demonstreeren... Maar natuurlijk gematigd... Ik leg roe altijd op gematigdheid toe ; want gematigheid, dat is do eerste burgerdeugd. » Aslaksen i soVus sen groote steun voor dokter Stockman, ai moet alles ook met matigheid geschieden, denkt de dokter. De opstellers van « De Volksbode » daarentegen willen er met «vuile voeten» doorgaan. Er moet eens duchtig « srelucht » en «opruiming» gemaakt worden. Daarom stellen zij dan ook hun blad ter beschikking van den dokter, die echter meent, dat dit alles van «een leien dakje zal loopen.» Nu krijgt Stockman bezoek van zijn broer den burgemeester.Deze ziet in de verklaringen van den dokter tegen de badinrichting, eenen aanval op de leden van het gemeentebestuur en daardoor op de burgerij der stad. Hij bedreigt rijnen broeder en waarschuwt hem: het bestuur der stad zal zijne «beschuldigingen» niet dulden. Nadat de burgermeester zich verwijderd heeft, grijpt er tusschen Stcckman en diens vrouw, een roerend tooneel plaats. Katrien wijst haar man op 't gevaar waaraan hL zich zelf, haar en de kinderen blootstelt. Hij zal ontslagen worden en dan staat hen weer de armoede te wachten, die zij vroeger hebben doorleefd. Petra, de dochter staat haar vader dapper tor zijde, zij moedigt hem aan niet te bukken voor hen die bem willen dwingen eene laagheid te begaan. Stockman twijfelt één oogenblik wat hij doen zal. En als de kinderen binnenkomen, wil mevrouw Stockman nog eens beproeven hem te bewegen toe te geven. « Daar zijn d jongens denkt aan hen. » Maar'juistdat geeft den doorslag bij Stockman en hij zegt vasteraden,kalm : «De jongens? Nooit, al zou ook de heele wereld vergaan, buig ik den nek onder het juk... Ik wil het recht hebben mijn jongens in da oogen te zien, als zij eens volwassen, vrije mannen zijn.» Hj«r sluit het tweede bedrijf, Hieruit ziet men dat zich nu een heviger strijd gaat ontwikkelen, tusschen individu (Dokter Thomas Stockman) en Staat (vertegenwoordigd door den burgemeester). Want in het 4" bedrijf zegt de dokter het duidelijk, dat het hem nu niet meer te doen is, om de badinrichting, maar om heel ou3 maatschappelijk stelsel, waarvan de ondergrond verleugcnd en bedorven is. liet zijn twee sterke partijen die tegenover elkaar staan. Het individu (Dr Stockman) voelt zich sterk omdat het weet dat het 't recht aan zijn zijde heeft, en de Staat (de burgemeester), voelt zich machtig, omdat hij er bewust van is, dat hij door de macht, waarover hij beschikt, in staat is, alles te onderdrukken wat tegen hem durft opstaan, hoeveel recht het ook heeft. Dr Stockman voelt zich nog om een andere reden sterk, en wel omdat hij de pers en de huiseigenaars op zijn hand heeft en omdat hij de kompakte meerderheid, dat is het volk, als rugsteun achter zich heeft. Maar hoe de machtigen met de pers_, de eigenaars en de kompakte meerderheid weet om te springen, dat zal ons den verderen verloop van 't stuk toonen. Dr Stockman heeft een artikel geschreven om 't publiek over de heele zaak volledig in te lichten. Dit artikel zal in «De Volksbode» verschijnen. De opstellers van dit blad schrijven over dit artikel verrukt te zijn. Een van hem vindt het «verpletterend» en «elk woord is als een hamerslag». Hij verklaart: «Toen ik het daarbinnen zat te lezen, was 't me of ik de revolutie uit de verte aankomen zag.» Petra komt een boek terugbrengen, dat zij voer de «Volksbode» moest vertalen, en dat met wil doen. omdat de strekkimg; van het boek in strijd is met die van het blad, e»- ook tegen hare overtuiging mdruischt Van die gelegenheid maakt de opstelier, Hovstad, gebruik, om aan Stockman's dochter voorstellen te doen, die zij met verontwaardiging van de hand wijst. Hier komt de gemeenheid van Hovstad reeds uit. want, verklaart hij, het is enkel om de'dochter dat hij voor de rechten van den vader optreedt, dus niet om de zaak, waarvoor Stockman strijdt en alles op het spel zet. De burgemeester brengt een bezoek aan de drukkerij. Hij weet Aslaksen, Billing n Hovstad wijs te maken, dat, ais d- dokter doorgaat met de badinrichtng aan te v llen, het de stad zal zijn die de gebroken potten zal moeten betalen. Het duurt niet lang of de drie mannen verraden de zaak van den dokter en van lijn aanhangers, die zij waren, worden zij zijn tegenstanders. Als dokter Stockman naar de proefbladen van zijn artikel komt zien. voelt oij reeds dat de wind aan het keeren is.En als hij den stok en de pet van den burgemeester, die bij zijn komst m ^ene andere Kamer is gevlucht, ziet liggen, wordt hem alles duidelijk Die lui zijn bewerkt en worden van mijn vrienden mijn vijanden, denkt Stockma. Nu vindt de dokter de burgemeesterspet en den stok. Het wordt hem duidelijk dat zijn broer de vlucht heeft genomen. Hij neemt den stok en zet de muts op het hoofd. Als de burgemeester, rood van woede, terugkeert en pet en stok weer eischt, doet de dokter alsof hij nu burgemeester is, waarbij de stadsvader machteloos is. Dan wordt, door Aslaksen en Hovstad, aan den dekter bekend gemaakt, dat zijn artikel niet in het blad zal verschijnen, daar zij het niet durven doen. Op de vraag van Stockman, of het niet de opstelLrs 7rjn die de pers regeeren, krijgt hij voor antwoord dat de abonnés van een blad en de openbare meening zijn, die de pers regeeren; «het verlichte publiek, de huiseigenaren, en al de anderen»... Dan legt Stockman de burgemeesterspet en stok neer, verlaat de drukkerij, na ge*zegd* te hebben : «De wereld in zal het tóch. Ik zal het voorlezen in een groote volksvergadering. Al mijn medeburgers moeten de stem der v/aarheid hooren.» Er blijft dus den dokter Stockman maar één middel over om zijne meening te verdedigen, dat is: de cpenbare vergadering, daar alle andere gelegenheden hem zijn ontnomen. Zelfs het bekomen van een lokaal is hem onmogelijk gemaakt. Maar toch zal de dokter zijne stem laten hooren. De openbare vergadering heeft plaats in een oud lokaal, toehoorend aan kapitein Horster èn voor de gelegenheid aan Stockman afgestaan. Het IV bedrijf brengt. ónsin de openbare vergadering. De zaal vult zich langzaam met toehoorders. Aan de meesten van hen kan men gauw vaststellen, dat zij niet gekomen zijn om onbevooroordeeld te luisteren, om de waarheid over de zaak te hooren uiteenzetten, maar wèl opzettelijk, óf om d vergadering te storen, óf om den dokter 't spreken te beletten. Door do kliek van den burgemeester, bijgestaan door Aslaksen, Hovstad en Billing, is tegen den dokter gewerkt en eene vijandige stemming verwekt. Velen zijn van fluitjes voorzien. Na vele moeilijkheden over wormen te hebben, die mep 'üen dokter in drn 'vesr legt, komt deze eindelijk aan bet woord. (Vervolgt.)

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vooruit: socialistisch dagblad behorende tot de categorie Socialistische pers. Uitgegeven in Gent van 1884 tot 1978.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes