li et! sa hmifr lîiî Duitsche brok GROOT HOOIDKWARTIER, 23 Sept. Avondbencht: Buiten levendige artilleriestrijd in Vlaanderen is tôt hiertoe niets bij-zonders gemeld. vV estclijk oorlogsterreia : , GROOT HOOFDKWARTIER, 24 Sept. — Front van prins Rupprecht van Beieren : In Vlaanderen bereikte de artilleriestrijd 's uamiddags aan de kust en aan 't bosch van Houthulst tôt Westhoek weer groote Bterkte. Aan het slagfront bleef de strijdbe-drijvigheid ook 's nachts en in den vroegen morgen erg, zonder dat tôt hiertoe nieuwe Engelsche aanvallen kwamen. Goede wer-king van onzen artillerieaf weer liet zich aan 't houden der door ons beschoten bat-terijen en aan de vernietiging van talrijke jnunitiedepots vaststellen. Bij Lens en bij St Quentin, aan welks kathedraai de Fran-schen door nieuwe beschieting hun vernie, lingswerk voortzetten, leefde de vuurwer-king op. Front van den Duitschen kroonprins: In meerdere sektors van het Aisnefront en Champagne zwol dikwijls het vuur tôt groote heftigheid aan. Bij verkenningsgevechten bad de vijand verliezen. Voôr Verdun was de vuurstrijd 's namiddags en tijdens den nacht zeer levendig. Ook heden morgen heerschte erge gevechtsbedrijvigheid op deû oostenlijken oever der Maas. 14 vijandelijke vliegtuigen zijn afgescho-ten. Luitenant Westhoff bereikte zijne 20e luchtzege. Luitenant Kissenhert bracht 2 yyanden in luchtstrijd tôt neerstorten. Oostclijk ooriogsterrcin : Front van generaalveldmaarschaik Prins 'Leopold van Beieren: Onder den in 't brug-genhoofd van Jakobstadt ingebrachten buit van 55 kanonnen bevinden zich eene be-spannen b&tterijen en 5 zware kanonnen van 26 tôt 28 cm. kaliber. In de stad zelf vielen rijkelijke voorraden, ook van brood en meel in onze hand. Noordelijk van Ba-ranowitschi en westelijk van Luck ontwik-kelde de Russische artillerie groote werk-ZLu,mheid.Front van Generaalveldmaarschaik von Mackensen: In de bergen noordwestelijk ivan Focsani en aan den Sereth dikwijls 9ïge vuurwerkzaamheid en voorterreinge-Vechten. Station Galatz werd met goed ge-zien gevolg beschoten. Matedonisch front; -De toestand is onveranderd. De Eerste generaalkwartiermeester, Ludendorff. GROOT HOOFDKWARTIER 24 Sept. Avondbencht: Levendige gevechtswerk-zaamheid in Vlaanderen en langs den ooste-lijken oever der Maae. In het oosten niets van belang. i Utt Franscne bron. .PARUS, 23 September. (Officieel): I Avondbencht: Geene infanterie-aktie. De I artilleriestrijd nam in de omgeving van Hurtebise en Craonne, alsook op den lin-ter Maasoever ten Noorden der hooge 304 eenige heftigheid aan. Vliegwezen: Onze gasvliegdienst leverde op 22 September talrijke gevechten. Onze vliegers vernielden eenen kabelballon en 11 vliegtuigen van de Duitschers. In den loop van den 22en en den nacht tôt den 23 September ondernamen onze bommen-werpers aanvallen op de munitieplaats van Denon, op de fabrieken van Hagéndingen, alsook op de statie van Chamblay, Dieden-hofen, Luxemburg, Metz-Voipy, Mezière-Hetz. In België bombardeerden wij de statie van Staden, Roeselaere en Kortemarck. Dit Sngelsche bron. LONDEN, 23 September (Off.). Avond-bericht — Gedurende den dàg heftig ge-vecht ten zuiden van de baan leperen-Meenen. De vijand vocht met groote ver-bittering, maar zomder uitslag, om den Tower-Hamlet-heuvel terug te winnen. In den loop van den dag werden drie heftige tegenaanvallen ten Noorden van den heuvel door troepen uit Durham volledig terugge. worpen. ilerhaalde vijandelijke aanvallen verder ten Zuiden dwongen onze vooruit-geschoven troepen, op een deel van den gister vroeg in dit gebied gewonnen terrein etwat terug te wijken. Het geheele der op GO September door ons veroverde stellin-Çen is zeker in ons bezit. Op de rest van slagfront heeft de vijand geene verdere "egenaanvallen geda-an. Heftige artillerie-bcdrijvigheid wc<rdt wederzijds op het ge-ieele front voortgezet. Een door den vijand heden in den vroegen morgen in het gebied dei b>van Arras-Cambrai gepoogden tonval werd door ons vuur in de ontwikke-ling verhinderd. Wij maakten eenen gevolg-■rijken aanval ten Oosten van Mouchy-Le-preux en brachten zonder eigene verliezen gevangenen in. LONDEN, 24 September (Off.). — Glas-gowsche troepen voerden in den laatsten Qacht ten Noord-oosten van Geuzencouirf; eenen gevolgrijken aanval uit, maakten eenige gevangenen, brachten den vijand verliezen toe en vernielden de vijandelijke sehuilplaatsen. In den Ieperen-sektor tee-kende de vijandelijke artillerie gedurende den nacht betrekkelijke bedrijvigheid. jjc jjt f» MMh titSttM Italie si Bwtttftjk-fiajftrtla Uit Oostenrijkscïie bron. WEENEN, 23 Sept. — Het zuidelijk deel van de hoogvlakte van Bainsizza en van den Monte San Gabriele stond onder levendig artillerievuur. Uit Italiaansche bron, EOMB* 34 SôBterobei jÙOffifiifiel) :._Ia bet 83e »aap -■ W, il centiemen ts&r numm** W®9ffis1af? 25S 't 191-7 Orgaan der Belgische Werkliedespartij. — VersohïjRende aile dagen» Druktter-fTitgeefttur Sam Maattch H El LTCHT S est P Ds Visch, Ledéberg-Gent — RfA. Adm Hoogpoort 29, Sent gebied Marmolata konden onze afdeelingen bij middel eener door lange, onderaard-sche arbeid geduldig voorbereide mijnen-ontploffing, in twee vooruitgeschoven vijan. delijke stellingen dringen en zich hier houden. Op de hoogvlakte van Bainsizza voer-de heftig samengetrokken vuur en herhaal-delijk gepoogde aanvallen van den vijand tegen onze stellingen in het gebied Kal en ten Westen van Volnik tôt geenen uitslag. Bij Raccogliano en Selo hebben wij onze voorste waarnemingslinie ten onzen gun£,:e verbeterd. Gister was de vijandelijke artillerie op den Karst werkzamer dan ooit. In den laatsten nacht keerde een onzer be-stuurbare ballons, die onder ongunstige luchtgesteltenis vloog, over 't Chiapowana-dal terug ea bestrooide opnieuw op werk-zame wijze de vijandelijke plaats, welke ge-ruimd moest worden, met bommen. ïjc if * laiiM- Hiiém- tiâs îiizu pm Uit OosteEriikscîs® broiî. WEENEN, 23 Sept. — In de Bukowina werden vijandelijke verkenningsafdeelin-gen afgewezen. Elders slechts geringe gevechtsbedrijvigheid.WEENEN, 24 September. — Op aile oor-logsterreinen is de toestand heden onver-anderd.* # m iiêii gp m Balkn Uit ©ostearïtksehe orot? WEENEN, 23 Sept. — In het Skunkige-bied hebben wij de Franschen van eene hoogte verdrongen. Een snel gevoerde Oos-tenrijksch-Hongaarsche afdeeling gelukte het achter de vijandelijke limes te dringen en daar sterke reserve te verstrooien. Uit Bulgaarsche bron SOFIA, 24 Sept. — In den Cernaboog en op den Dobropoge levendig vuur. Oostelijk der Cerna gunstige ondernemingen van onze verkenningsafdeelingen. Zuidelijk van Huma en zuidelijk van Doiran tamelijk levendig artillerievuur. Een vijandelijk schip beschoot vruchteloos van uit de Golf van Orfatto onze stellingen aan de Stroemamonding. Roemeensch front: Eene vijandelijke ver-kenningsafdeeling poogde onzen oever bij Tulcea te naderen; zij werd verjaagd Uit Fransche bron. PARUS, 22 September. (Officieel): De artilleriestrijd duurt in het gebied van Doiran voort. Aan de Wardar poogt de vijand op verscheidene puntplaatsen, voor-al in den Italiaanschen sektor, aanvallen te ondernemen die afgewezen werden. Op 20 September voerde eene Fransche afdeeling in verbinding met de Albaneesche afdeelingen Essad Pascha-s in het Skumbidal eenen gelukkigen aanval uit, in welks ver-loop zij de Oostenrijksche troepen ernstige verliezen toebrachten en 442 verwonde gevangenen alsook twee machinegeweren in-brachten.& Jjt & In Kiein-Azië Uit Turksche bron. KONSTANTINOPEL, 24 Sept. Eufraat-front. — In den nacht van 22 op 23 September voerden onze troepen eenen overval uit tegen een vooruitmarcheerend vijandelijk bataljon. In een strijd van die uren werd het vijandelijk bataljon volledig vernietigd. Het vluchtend deel stortte zich in den stroom en verdronk. Ongewonde gevangenen vielen in onze handen, evenzoo aile geweren en de toerusting van het bataljon. Kaukasusfront. — Aan het front patroel-jegevechten ten onzen gunsfee. Een onzer strijdvliegers dwong in luchtstrijd met twee vijandelijke vhegers een ervan tôt dalen achter de vijandelijke linies. Op de overige fronten geene wezen-lijk© gebeurtenissen. «U «I» »V ©P ZEE Se versch«r&l§ duikbaetserisy Uit Duitsche bron. BERLIJN, 23 Sept. — (Officieel): Nieuwe U-bootuitslagen: 53000 brutoton. Westelijk van Gibraltar boorde een onzer U-boo-ten in een nacht den diep geladen Engel-schen stoomer « Claai Ferguson », 4808 ton ; verder «Rodmuad» 5646 ton en «Buns-bridge» 3424 brutoton. In de Middelland-sche zee werden talrijke vijandelijke trans-porten naar Zuid Frankrijk en Noord Italie vernield, daaronder de gewapende Ame-rikaansche stoomer «Wilmore» met vele duizend tonnen kolen, duizend ton olie, en 12 lokomotieven, de nieuwe gewapende Engelsche stoomer <rChulmleigh 4911 ton en de gewapende Italiaansche stoomer «An-sonia» 1438 ton, de twee laatsten met to-taal 8500 ton kolen. De gewapende Fran-sche stoomer ((Amiral Kersaint» 6570 bruto-ten poogde vruchteloos zich met zijn waar-devolle lading door hardnekkigen tegen-weer aan de torpedeering te onttrekken De stoomer werd in vuur gezet, de beman-ning die erge verliezen leed, werd over-wonnen. De kapitein gevangen genomen. De chef v.. d. Admiraalstaf der Marine. LONDEN, 24 Sept. — De admiraliteit maakt bekend: Een Britsche torpedoboot-vernieler werd door een Duitsche duikboot in den invaart van 't kanaal getorpedeerd en in den grond geboord. 50 man werden gered. BERLIJN, 24 September. (Officieel): Bij de uitslagen dei duikbooten voor de maand oogst, komeno op 808.000 brutore-gisterton vernielde handelsseheepsruimte, hebben op voorname wijze bijgedragen: De kapiteinluitenant Rosz, Gerlach en Dick-mann, de k. u. k. lijnscheepsluitenant rid-der von Trapp, de ka-pitein'uitenant maar-schalk Viebig-Meufel, de opperluitenanten ter zee Salswedel, Losz en Howaldt von Heydebrock. Het zeetreffen aan de Jutlandsche kust wordt in 't Faellesorganet for Dansk Hsn-del og Industrie als volgt voorgesteld : Engeland heeft eindslijk zijn eerste groote overwining behaald. Zaterdag hebben zes groote Engelsche torpedojag'ers vier vreed-zame trawlers getroffen, ze op 't Ir.nd ge-dreven aan de Jutlandsche westkust, beschoten en eenige honderde onscliuldige visschers gedwongen aan land te gaan. Te-gelijkertijd vielen Engelsche granaten op Deenschen grond. Wij moeten deze daad niet kommenteeren, wij noteeren ze alleen als een prachtvol tegenstuk van aile vreese-lijke Engelsche berichten over Duitschlands schending van de Belgische neutraliteit en nog zeggen aan het Deensche volk : Hier hebt gij een bewijs van wat wij van Engeland kunnen verwachten. Als het in Enge-land's kraam past, is eene n-utraliteits-schending eene natuurlijke zaak en wij la-ten ze ons welgevallen Onze chauvinisti-sche pers hier ten lande echter die destijds zoo over de Saltholmaffaire, geroerd was heeft thans geen woord als protest. Uit Sngeîschs bron. Beschieting vaut Oostende LONDEN, 23 September. (Officieel) : De admiraliteit deelt jnede: Schepen der Belgische kustenpatrocl j e beschoten haden morgen de marinewerken van Oostend-e met bevredigden uitslag. Onze luchtpatroel-jen schoot drie vijandelijke watervliegtui-gen neder. Is VrsdHota m éi Pais Op een Spaansch schip zal zich, volgens het Spaansch blad «Debate», op einde September eene bijzondere pauselijke nota naar Engeland begeven. WEENEN, 23 September. Het tFremden-blatt» verklaart : Tegen de Roomsche mel-ding in, dat de paus op einde Geptember eene nieuwe, mèer in bijzonderheden gaande vredesnota aan de oorlogvoerenden zal rich-ten, wordt alhier in welingelichte poîitieke kringen verzekerd dat zulk inzicht niet zou bestaan. Er is daarvan ten minste niets bekend.lâQi bijzorîîfer Bsiersch aMwoord BERLIJN, 24 Sept. — De « B. Z. am Mit-tag » vernam van bijzondere zijde uit Hunehen ; Het zal wel over 't algemeen nog onbe-kend zijn, dat van Duitschiand uit twee antwoorden aan den paus gesituurd zijn,het een van de Duitsche, het andere van de Beiersche regeering. Op den eersten buis schijnt dat zeer wonderiijk, daar Beieren natuurlijk geene andere politiek voert dan het Kijk. laaai volksrechteriyk i3 iiet teit wel gegrond. Daar de nuntius bij den koning van Beieren geakkrediteerd is, heéft hjj het schrijven van den paus aan den_ koning vao Beieren gegeven, en de koning heeft het natuurlijk beantwoord. Het antwoord is reeds in d© handen van den nuntius, die ze naar Rome zo>nd. Zij kan, gelijk gezegd, met a-nders opgesteld zijn, wat de materieelen kant aangaat, dan de Duitsche nota. Het is natuurlijk niet uitgesloten dat zij over 't een of ander punt min of meer uitwijdt en daarom als voliedigiûg van het antwoord des rijks-regeenng kan gelden, die vermoedelijk er van weet. Hen "kan overigens zeker zijn, dat paus Benediktus met groote tevredenheid de antwoorden van Duitsçhland en Oostennjk op zijn vredesschrjjven opnan^, want meer dan tegemoetkoming ha-d hij en de kardinaal-sekretaris waarlijk niet verwacht. Uit uitingen van bevoegde zijde, ban men reeds heden ontnemen dat de antwoorden uit Berlijn, Weeîien en Hunehen als geschikt aanzien worden, om de aktie van den paus niet alleen te doen vervolgan, maar ze voort uit te breiden. Er bestaat namelijk geen twijfel over, dat reeds voor 't aankomen van 't betreffend schrijven, van 't Vatikaan uit, verbinding met de andere neutrale staten gezocht en wel ook bereikt wordt, met het doel van bij een gunstig antwoord vanwege eene machts-groep gemeenschappelijk door voorstellin-gen bij de andere er vpor te werken, dat de weerstand opgegeven worde. Men zal voortaan mogelijks snel te werk gaan, wat wezenlijk vergemakkelijkt wordt door de gunstige militaire situatie der mid-denmachten. Men ziet dus in Rome, ten minste op den eenen oever van den Tiber, den toestand doorgaans niet pessimistisch aan, wel integendeel, en men kan het als zeker aaonemen dat de Munchensche nun-tiuSj Monsjgnor PacelU» eeo der b^voeg4st© | vatikaansche mannen, dit inzicht deelt en in dezen zin energiek werkt. Anfwoorci aan dsn çjaua van dan koning uan Cciersn MUNCHEN, 24 September. —■■ De corres-pondencieagentuur « Hoffmann » meldt ; De vredenota van den paus werd ten gepaste tijde ook overhandigd aan don koning van Beyeren, en wel door den aan het hof ver-bonden pauzelijken nuntius. De koning zegde in zi n antwoord erop onder andere het volgende: Heilige vader ! Uwe heiligheid heeft met haar schrijven van 2 Oogst dezes jaars aan de staatsopperhoofden der oorlogvoerende volkeren een pleciitigan oproep gezonden om door een rechtvâardigen, duurzamen vrede een einde te stellen aan'de schrikke-lijkheden van den vreeselijkeo oorlog en het geluk aa.n de wereld terug te schenken. Uw^ heiligheid heeft de hooge genade ge-had van Uit zeer belangrijk document ook naar mij te willen zenden," iets v/aarvoor ik haat sineeSs mijn grootsten dank te willen aanvaarden. Met diepe ontroering heb ik de ectele woorden van uwe heiligheid ver-nomen. Uit dit opstel ten voordeele van het. banen van den weg die naar den door allen geweuschten viede voert, spreekt klaar het innig, warni streven van uwe heiligheid, als vertegenwoordigster van den goddelijken vredevorst, om de lijdende menschheid te beschenken met den zegen van den vrede en daarvan is haar de ds,nk-baarheid van het heele menschdom. onvoor-waardelijk verzekerd. De geschiecjenis is daar om te bewijzen dat het du<tsch volk sedert de stichting van hec duitsch rijk geen anderen en geen vuri-gen w en se h gekoesterd heeft dan in vrede en in eere te werken aan de noogste bescha-ving der heele menschheid en zich in de maat zijner krachten te wiiden aan de on-gestoorde verderontwikkeling zijner ge-scliikthedon op elk gebied. Niets kon het duitsch volk en de duitsche regeering daar-bij verder liggen dan het gedacht aan een aanval op andere volkeren,dan het gedacht aan geweidige uitbreiding van zijn grdnd-gebied.Een zegepra&l of landverovering kon in de oogen van het duksch volk, in de verste verte, de vreeselijke verschikkehjkheden van een oorlog vergoeden of opwegen tegen de door een oorlog onvermijdeiijk gemaakte vernieling van onbereke-nbare sciiatten van beschaving, welstand en rijkdom. Eerst als Dunschiand zich bedreigd z-ag in zijn bestaan, eerst als heel het duitsch volk zich met zijne bondgenooten langs aile kan-ten aangevallen gevoelde, bestond er voor hen geene andere keus meer dan met aile aan hunne beschikking staande middels te gaan kampen voor hunne vrijheid en voor hun bestaan. Maar ook gedurende dezen haar opge-drongen en nu reeds meer dan drie jaren durenden vreeselijken. oorlcg zonder gelijke in de geschiedenis, heeft do duitsche regeering ondubbeizinnige bewijzen geleverd vo-or hare vredelievendheid, dit zelfs heel in het bijzonder door hare in verstandhou-ding met hare bondgenooten op het einde van 1916 aan hare vijanden gezonden opvor-dering om vredesonderhandelingen aan te knoopen. Indien deze eerste poging, om een einde te st-ellen aan de schrikkelijkheden van den oorlog, mislukt is, dan laat daarvan de heele verantwoordelijkheid op de schouders onzer vijanden, die elk ingaan op de vrede-lievende voorstellen van de hand wezen. En om zoo innigen, om zoo vuriger zijn dan ook de menschen die ik, zoowel als de duitsche keizer, zoowel als heel het duitsch volk koester voor den goeden uitslag van de stappen die door uwe heiligheid aangewend worden met het doel om in het belang der heele menschheid een duurzamen vrede voor te bereiden die voor aile aan den oorlog deelneme-nde partijen ook een eer-vollen vrede. zal zijn. Ik heb de eer te teekenen als zeer ge-hoorzamen zoon van uwe heiligheid. Ludwig. Afwiizfog fn Amerika AMSTERDAM, 23 Sept. — Men meldt uit Washington ; Het Staatsministerie laat duidelijk erkennen, dat -de antwoord-notas der middenmachten aan den paus geene bazis zijn om aanleiding te geven tôt verandering der oorlogsdoelen en inzichten van Amerika nopens de oorlogvoering en evenmin voor de bepaalde regels van den vrede. . T i.v: „.7t.i. la het Bnlteoland Ie3 HssitsœiiSisss^ VK&gerfuitsnant Voss BERLIJN, 24 Sept. — Luitenant der reserve Voss is in luchtstrijd met zijnen 50en vijand doodelijk afgestort. Ses D® Franselie mlndephejdssocfaSSsten voor u3fSiandhoudÊr«g KEULEN, 24 September. — Aan de «Kolnische Zeitung» wordt er van de zwit- ] ssrsche grens gemeld: De afgevaardigde ] Mistral een leider der fransche minder- < heidssocialisten, zet in de ((Humanité» zijn j standpunt van zijne vrienden omtrent de ■ vredekwestie uiteen. Hij plaatst zich daar- j. bij volkomen op den bodem van den ver- i standhoudingsvrede. la de oorlQgsvoerende landen heerscht. t volgens Mistral nog stèëds de opvatting dat de vrede den vijand moet opgedrongen voorgeschreven worden. Voor deze opvatting steunt men zich nog overal op dezelfda beschouwing. Elk ziet nog steeds alleen zijn eigen toestand in. Men spreekt- over recht en gerechtigheid om zijn eigen volk aan te wakkeren en op te beuren... maar de feiten en de gebeurtenissen zijn sterker dan al de woorden. Het schijnt dat het krijgskundig evenwicht nergens kan gebroken worden. Een tegenslag langs een front wordt door een zegepraal langs een ander front van het geweldig slagveld weer goed gemaakt. Daar waar de stellingsoorlog woedt, blijft het front onveranderlijk. De beide vijandelijke legers kunnen hunne verliezen aan menschenmateriaal weer spoedig herstellen. Dit zelfde bee'd wordt ons gedurig voorge-legd door de binnenlandsche teestanden der oorlogvoerende landen. Hier heeft men gebrek aan deze grondstof voor den oorlog en daar mist de noodige hoeveelheid van de andere. Overal verandert men zijne zienswijze volgens het- gebrek dat men heeft en de verliezen die men onderging. In zulke voorwaarden en omstandigkeden kan de oorlog nog jaren duren. De volkeren kunnen zich alcîus 'volkomen uitputten op elk gebied, zonder den verlangden uitslag te bereiken. Maar de moeheid is algemeen vandaag en morgen wil iedereen het volhouden tôt het uiterste. En geen volk zal de voorwaarden aannemen, die hem door zijn vijand gesteld worden. Slechts een volslagen machteloos Frankrijk zou een vrede sluiten die onschendbaarheid yan zijn grondgebied, zijne poîitieke of economische onafhankelijkheid zou kunnen aantasten. Evenzoo zal Duitsçhland zijne eenheid en zijne vrijheid tôt den laatsten oogenblik 'verdedigen. En aldus, beslnit Mistral, leiden de gebeurtenissen ons allen naar den zoogenaam-den rechtsvrede, die aile geweld uitsluit. Terwijl do lcrijgskundige werkingen worden voortgezet en ons de mogelijkheid aange-boden is om in voile onafhankelijkheid te onderhandelen, moest de diplomatische werkzaamheid onderling versterkt worden. Met dit doel hebben de fransche socialisten van de fransche regeering verlangd dat zij zou overgan tôt het bekend maken van ge-rechtigde vredevoorv/aarden. ÊM procès SMchomSinow PETEB.SBURG, 20 Sept. — In de zitting van gisteren sprak de verdediger Sacharin. Hij zccht te bewijzen, dat de betrekkingen van Suchomlinow tôt den spioen Altschul-ler belanglocs geweest zijn en dat aile bewe-ringen van het openbaar ministerie in deze aangelegenheid vermoedens zijn, welke er meest bij de haren zijn bijgesleept. De verde^' diger viel Gutschhof aan, wiens vçldtocht in 't Suchomlinowproces enkel van den^ wensch bezield was, om den minister te doen! vallen en in zijne plaats te treden. Nopeni de onvoldoende werking van Suchomlinow in 't artilleriewezen deed de verdediger uit-1 schijnen, dat de nalatigheid van den minister afgedwongen werd door de eigenaardig-heden van 't bestuurswezen onder 't oud regiem, als een minister haast altijd van de omstandigheden afhing, wat dikwijls bui-tengewone vertragingen veroorzaaîcte. De1 verdediger eindigde heden zijne rede. Max Osborn beschrijft in de « Vossische Zeitung » hoe Dixmuiden ®er thans uitziet. ...Dixmuiden is een puinhoop. Wat van da_ stad overbleei is een verzameling van duizendtn verschillende vormen van vernie-tiging dcor modem artillerievuur. Men treft? ze zelden Szoo compleet bijeen ; de huizen met de omlaag gevallen gevels ; de huizen met de op straat gedepoenerde daken; de huizen met de lachwekkende omlaag hangende balcons; de huizen bespoten met granatscherven, schrapnell en geweer-kogels, ailes is er in Dixmuiden. Niet een enkel bouwwerk, letterlijk niet één enkel ontsprong den dans. Maar de lange tijd-v&rstreken sedert de eerste' be,schieting, i heeffc reeds verzoenend en verzachtend ge-werkt. De ruines zijn met groen begrosid.! Niet alleen met onkruid, maar ook metj hoog gras, met dikke helmen, met twijgen, j die er reeds uitzien als jonge boomen en< met wilde bloemen. in een vliimende gril' heeft de natuur op deze puinhoopen voorall groote veiden met vuurroode klaprozen1 laten groeien als het blad om Dixmuiden1 gevloeid ontkiemd is. Ook de verlaten straten zijn veranderd in groene wegen. Uit aile voegen tusschen ( de straatsteenen, uit aile granaattrechters is het gras en het onkruid opgeschoten. j Men loopt hier als op een tapijt langs dej vernielde huizen en kerken. Op een plaats' schijnt zich een particulière vereeniging'' van ruines gevestigd te hebben. Dat is het] begijnenhof geweest. In plaats van de oude vrouwen, huizen er nu waarschijnlijk uilen en vleermuizen. Het treurigst ziet het marktplein er uit. Eens de schoonheid en de glorie van de stad. Ook hier dekt een wilde groene bont bespikkelde weide den vloer van een open iaal, de zaal van wat eens het huis was, waarin het gemeentebestuur zetelde. Het raadhuis, een Gotnch bouwwerk, verwant met het wonderwerk van Oudenaarde. Men! ziet nog wel de omtrekken van het hoofd-; gebouw en van den lageren vleugel en ook' een paar heerlijke détails. Maar deze resten' maken de smart nog heviger dat al dit schoon naar de maan is^. En wat stijgt daar omhoog naar het raadhuis? Stond daar j niet eens de Nicolaaskerk van Dixmuiden,! door de geheele wereld om het zeerst ge-' prezen? j Ja, daar stond ze, waar bleef ze? Een paar gebarsten muren, een paar puinhoopen. Zij wedijverde vroeger met de gods-1, huizen van Brugge, met de Kathedraai van Kortrijk in pracht en waardigheid. Honder-J c'en jaren heeft het bouwen geduurd. Drie! jaren waren voldoende om haar te doen/ verdwijnen. Maar zelfs de ruine toont nog| grootheid en hoogheid. De overblijfselen1 van den toren steken nog omhoog. Als de! vinger van een reusachtige hand, 'bereid ,i den eed te zweren^ . -<si?

Er is geen OCR tekst voor deze krant.