Vooruit: socialistisch dagblad

1179 0
24 oktober 1918
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 24 Oktober. Vooruit: socialistisch dagblad. Geraadpleegd op 28 april 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/z892806d5d/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Europeesche Oorlog In Wtst-VIaandersB m le Fraakrljk "CTit Duitsche brou. Westelijk ooriogstermn s GEOOT HOOFDKWARTIER, 22 October. t— Legorgroep kroonprins Rupprecht: Aan de "ieio en aan de Schelde voetvolkgevech-ten. Herhaaldelijk poogcLe de vijand met kleinere en sterkere aideelingen de stroo-men te overschrijden. Ten noord-oosten van Kortrijk drong hij met pantserautos, ten zuid-ooeten met sterke krachten naar onze linies op. Hij werd overal met groote yerliezen teruggeworpen. Viee wachtmeester Muller van de 9e bat-terij van het veldgeschutregiment n. 221 vernielde hierbij 6 pantserautos d&s vij-ands. Engelschen bezefcten de door ons ontruimde k'erÊtbrens van St-Amand met machiemgeweren. Aan beide kanten van Solesmes en Le Cateau heeft de vijand zijn aanvallen niet herhaald. In naehtelijke kleiner© gevechten bleven de pachthoeven (ten Amerval in zijn h an den. Legergiroep Duîtschen kroonprins : Fran-iBche aanvallen, welke 'b morgens ten N. 1 der Serre, 's namiddags op een breeder front ondernomen werden op onze linies tusschen de Oise en de Serre werd en af-geslagen.Ten noord-westen van Mestrecourt deden Schlesische troepen een srakaesvollen tegen-' aanval. Op de ALsne-hoogten ten oosten van [Vouzders duren de hevige gevechten voor t. Wurttemburgsche regimenten hebben in samenwerking met Pruisische en Beiersche bataljons aan den vijand in een suksesvol-len tegenaanval de hoogten ten oosten van Vandry, tusschen Ballay en Chestres en ten noorden van Felaiso weder ontnomen en niettegfânstaande hevige tegenaanvallen be-houden. Te oosten van Olizy mislukt© een kleinere aanval van den vijand. Legergroep voin Gallwitz : Na hevige ge-Bchutvoorbereîdîng viel de Amerikaan ten noorden van Somirioîïince en op een breed Iront aan beide kanten van Banheville aan. In ons vU'Ttr en in tegenaanval zijn de aanvallen des vijsjids mislukt. Bijzonder in het tout van onze machiengeweren en voet-volkkanonnen leden de Amerikanen weder-om hooge verliezen. Uït een eskader van ongeveer 8 vijandelijke vliegtuigen, dat doipen in het Lahn-dal aan viel, werden vier vliegtuigen afge-schoten.Luitenant Veltjen Behaald zijn 35e over-■winning in de lucht. Znld-Oos elijk oorlogsterreinî Ten noord-oosten van Koejewak en in de Boekowik mislukten vijandelijke ganvaHefn. 1 Sukseevolle eàgen ondernemingen bij Troe-1 barebo aan de zmdelijke Morava. ( De eerste gen.-kwartiermeester, LUDENDORFF. BBBLIJN, 22 October. (Off). — Avoncl-fbericht: Sterke aanvallen in Ylaanderen ten zuidwesten van Deinze en ten oosten van Kortrijk brachten aan den vijand alleen pilaatselijk begrensde terreinwinst. Op den oostelijken Aisne-oever weerskanten van 'Youziers en oostelijk van Adry zijn hevige aanvallen der Franscben mislnkt. 'Uit Pransche bron. ! PARIJS, 21 October. (Off.) *— 's Namid. i dags: Den nacht werd gekenteekent door I levendige geschutbedrijvigheid tusschen da ( Serre en de Aisne. In Lotharingen en in den Elzas stelden tochten in de vijandelijke 'linies ons in de geiegenheid gevangenen te nemen. Kalme nacht op het overige front. Avondbericbt: Onveranderden toestand op het front van de Oise. Tusschen de Oise !en de Serre schoten onze troepen 's morgens iWederom op. Op den rechterkant hebben i adj Mesbrecourt en Richecourt veroverd en (namen een vijîtigtal gevangenen. Op den < linkervleugel tusschen Lucy en Villors-Ie- < Sec wonnen zij ook terrein niettegenstaande \den levendigen tegenstand van den vijand. De strijd was hardnekkig op de hoogvlakten 'ten oosten van Youziers. De vijand deed ( herhaaldelijk tegenaanvallen met groote j effektieven. Onze troepen hebben aan al de 1 etormaanvallen weerstaan en hebben hun 1 ptellingen behouden. Niets te melden van het overige front. Ot eeriog tasseta ilslis ca Ossteirljk-lisBsarijs "CTit Oosfcenrijksche bron. WEENEN, 22 October. (Off.) — Ita haantch oorlogsterrein : Gister in de vroege morgenuren gelukte het den vijand in het gebied van den Monte Sisemol voor-bijgaand in onze loopgraven te dringen. Hij werd door tegenaanval er uit gewor* pen. Verdere aanvalspogmgen mislukten in ons vuur. In het Klanebeehen verijdedden wij Italiaansche verkennerspogingen. Balkwn-oorlogsterrein: Aan de Morawa werden aanvallen afgewezen. Eene onderne-ming van Duitsche troepen voerde in de vijandelijke stellingen. Bij Zajecar poogde de vijand terrein te winnen. In Albanie kwam het in den Mati-stroom to>t handgemeen. Do niigwe mn\ ip de CarMen Volgens het «Berliner Tageblatt» rekent men in militaire kringen in Duitschland op een grooten aanval der geallieerden op de Dardanellen. Vôôr âslangrijke besiissinpn PARIJS, 22 Oktober. — De « Temps » meldt: De Fransche legerkommissie ver-daagde verleden Vrijdag de kwestie der keuring van de klas van 1921 tôt op 1 No-vember. De minister van oorlog verklaar. de dat er v66r dezen datum hoogst waar-Bchijnlijk belangrijke b_eslissingen zullen geoQiaptt .wro.rden,, " ' ' " \ VOORUIT i Orgaan der Bôlgische Wepkîiedenpartij. — VerscMjnende alîe dagen. Druktter-Uitgeefster Sam. Maatsch. H El LIGE T, Beet. : P. De Visch, Ledeberg-Gent. — R«d,-Adm., Hoogpoort, 29, Gent Wilson, lld «an dan eorlogsraad BERN, 22 October. — De «Morningpost» meldt uit Washington, dat Wilson nu lid van den Versailleeschen oorlogsraad is ge-worden, aan welker stemmingen hij langs telegrafi&chen weg deelneemt. Kosrmissle vas dai AatsrBcaansckea Siaaat bljeengerospes LONDEN, 22 Oktober. — De « Times > meldt uit New-York: « In afwachting van het Duitsche antwoord in de Senaatkom-missie voor Dinsdag namiddag bijeenge-roepen; dan zal Lansing waarschijnlijk reeds hat antwoord van Wilson op de nieuwe Duitsche nota publiceoren. * Os Fransshe Sacialistes I GENEVE, 21 Oktober : De socialistisciie fractde van de Fransche Kamer heeft za-terdag de bespreking omtrent hare stelling tegenover de vredekwestie voortgezet. Zij heeft besloten om voor den oogenblik in de Kamer nog geene ondervraging te do en, maar om dadelijk eene deputatie naar Clemenceau te zenden, bestaande uit de afge-vaardigden Cachin, Renaudel, Longuet, Varennes en Hubert liouger, die zal trach-ten te vernemen hoe de Fransche Regee-ring zich schikt te stellen tegenover de onderhandelingen die ondernomen zijn tusschen Wilson en de Centraalmachiten. Wachtend op het aatwoord van Clemenceau, zal de fractie, in overeenstemming met het Partijbesftuur en de Commissie der vakvereenigingen eene openbare verkla-ring gereed maken, waarin de noodzake-lijkheid zal worden aangetoond van eene eensgezinde en openlijke vredepolitdek voor al de Ententelanden. Sosiaiistlssiis starn uit Palan WARSCHAU, 18 Okt. — Onder betooning dçr principieele beteekenis der laatste wereld-gebeurtenissen voor de Polenkwestie, begroet het samenwerkingsorgaan « Spelon » het, dat deze eindelijk op internationalen grondslag ge-steld worde. Zoo zal het Poolsche volk in aile deelingsgebieden en okkupaties binnen kort de voile mogelijkheid hebben zijne tôt hiertoe ge-dempte stemmen en zijnen onbuigzamen wil tôt uiting te brengen. Alstolk der Poolsche samen-werkingen eischt het blad eene onafhankelijke Volksrepubliek uit de vereenigde Poolsche landen. « Glos Rabotniczy », het orgaan der linker-zijde^der Poolsche socialistische partij, schrijft over Pilsudski onder andere : De bourgeoisie wil zijn terugkeer, opdat hij aan het hooid der Witte Garde trede, om het proletariaat eronder te krijgen en het bij de bourgeoisie gehate bol-schewisme in de kiem te smachten. Juist deze voorgenomen zending van Pilsudski laat de doordreven nationaaldemokratie, zoowel het « Roode » verleden van den brigadier vergeten, evenals zijne legioenswerking, die bij de natio-naal-demokraten zoo gehaat was. Juist daarom echter moet de sociaaldemo-kratische linkerzijde in Pilsudski haren gezwo-ren vijand zien, de gansche politieke werking van Pilsudsld bestemt hem voor tôt deze ver-raderlijke roi. Hij sloot zich bij de socialistische arbeidersbeweging aan, niet wijl hij deze trouw wilde dienen, maar om ze politiek tôt «patrio-tische# doeleinden uit te buiten. Bond hst Daifscli aatraard De «TâgHche Rundschau» : Het Duitsche antwoord is ingegeven door de pogingen strekkende tôt het beletten van het afbreken der onderhandelingen, en, om zoo mogelijk, ten spoedigste tôt den vrede te komen, zelfe door het toestaan van opofferingen. Deze pogingen zijn z66 openlijk. dat een waarlijk vredesgezinde vijand die den yrede niet aanvaardt, maar ke orde der Staten, logisch ©n asontfer aar-zeling de hand moet nemen die men hem reikt, om, aldusdanig, tôt een spoedig ein-de van den oorlog te komen. Enkel een vijand die den vrede niet aanvaardt, maar wel den oorlog en de vernietiging, zal geenzins dat frank vredesvoorstel verwer-pen, en zal nieuwe eischen bouwen op de zwakheid zijns tegenstrevers. Het blad zegt verder over den onderzee-oorlog.Wij maken de snede van dit wapen stomp dat onder de hand lag, zelfs voor dat een wapenstilstand gesloten was, en tôt hiertoe zijn wij nog in het tijdperk der halve maaforegelen, waar ge-en goed kan van komen, wel integendeel, eene bron van te-genslagen en oneenigheden, gelijk men het vroeger reeds ondervonden heeft. Wij voorzien den wapenstilstand niet en er bestaat reden om zich af te vragen of deze weken van se hier smeekende pogingen om een gunstig antwoord te bekomen niet beter bij voorkeur waren besteed geworden om de organisatie der nationale verdedi-gin"- to volmaken, waarvan de nota ons in het geheel niet ontslaat. Een Hollartdsch oordee! In eene bijzondere uitgaVe van de «Nieuwe Rotterdamsche Courant» doet dit blad • opmerken, dat Wilson in zijn antwoord aan Oostenrijk-Hongarije gehandeld Eèeft onder den indruk van zijn bondge-nooten en va.n de openbare denkwijze in de Vereenigde Staten. Zijn antwoord is niettemin in ovèreenstemming met het ma-nifest jan kejzor Êarelj. Hetgeen zich duidelijk afteekent in den toestand, is dat de voorzitter Wilson zijn best doet om er toe te komen dat de Mid-denmachten zich overgeven zonder voor-waarden, zulks in tegenspraak met de voorgaande opvattingen van vrede ge-eteund op het recht. Daaruit kunnen slechts moeilijkheden en elfende voortkoman voor de onzijdigen. Het is wel verstaanbaar dat Denemarken denkt aan het terugverkrijgen van Schles-wig-Holstein en dat Duitschland van nu af een soortgelijken eisch van Holland vreest, hetgeen natuurlijk moet uitgesloten worden, daar er daarvoor geene meerderheid in ons land te vinden is. Men zou gauw den vrede sluiten indien Duitschland en Oostenrijk-Hongarije ten einde hunner krachten waren. Het antwoord van Wilson heeft de Duitsch&rs zoo-danig gekwetst, dat zij besloten zijn tôt het uiterste te wa0en en dat zelfs de min-derheidssocialisten zich verzett'&n tegen eene vernederende vrede. Men leest in de «Nieuwe Courant» : Indien de Duitsche rege&ring er de kracht in put voor eene houding die een voorbeeld is van .gémis aan zekerheid, zal er nog eenige hoop blijven van een uitroeings-oorlog te vermijden, die toch maar de vei-ligheid van de Europeesehe atmosfeer zou bedreigen. De Sndruk in Frankpyk GENEVE, 22 Okt : De Z"witsersche Pers-telegraph meldt over Geneve uit Parijs : On-middellijkna het bekend maken van het Duitsche antwoord had Clemenceau met den minister van buitenlandsche zaken en den Ameri-kaanschen gezant een lang onderhoud. In kringen die dichtbij den minister-president staan, ismen de opvattingtoegedaan, dat het tijdstip nader gekonjen is, w-aarop Frankrijk zich recht-streeks met de kwestie van den wapenstilstand te bemoeien heeft. Ook de houding der natio-nalistiche pers is wat toegevender geworden. Nochtans zijn «Echo de Paris», t Matin», «Petit Journal» en de meeste bladen dezer rich-ting met het Duitsche antwoord niet tevreden. Meer beteekenend is de tegemoetkoming van de «Humanité», die de vooruitzettiagen tôt den wapenstilstand om zoo te zeggen vervuld ge-looft. In denzelfden zin sehrijven de «ocialisti-sche.bladen aller schakeeringen. HfBistsrraad te Weana WEENEN, 22 Ootober. — In den Hof-buTg had op 20 October een algemeene mi-nisterraad onder het voorzitterschap van den keizer plaats, waaraan de minister van buitenlandsche zaken, de beide minister-presidenten, de minister van oorlog, de al-gemeene minister van fînancie von Spitz-miiler en de chef van den algemeenen staf deelnamen. PARIJS, 22 October (Havas). — De bladen stellen vast, dat het antwoord van Wilson aan Oostenrijk-Hongarije eene scherpe afwijzing daarstelt. Het stelt aan zekere mogelijke illusies bij andensdenken. de na'tionalitedten een einde en verijdelt het verzoek van Weenen, zich door een ver gelijk met de princiepen van Wilson te redden. la dan Diiitseta Rljksdag BERLIJN, 21 Oktober : De raad der Ou-deren van den Rijksdag besloot, gelijk reeds kortelings gemeld werd, dat verleden Dinsdag het groob politiek débat moest be-ginnen, dat op het antwoord or> de laatste Wilsonnota zou volgen. Daarmee in ver-band wordi; de bespreking gebracht over de voorstellen van grondwetsveranderin-gen en de door de meerderheidspartijen voorbereide grondwettelijke voorstellen. Deze grondwettelijke voorstellen vormen eene uitbreiding van het regeeringsvoor-stel over de medewerking van den Rijksdag in geval van oorlog en bij 't sluiten van den vrede. Zij regelen verder de mi-nisterverantwoordelijkheid en de staats-rechteliike positie van den RijLskanselier ; zij voorzjen de vorming van staatsgerechts-hof en stellen h^fc militairgezag onder het burgerlijk gezag. Daar er geene verdere punten te bespreken zijn, rekent men erop daA de Rijksdag einde dezer week zijn werk zal afgedaan hebben ; toch zal de raad der Ouderen deze week zich over de verdere disposities verstaan. Riitoring m o'so Imtlw Uitgesproken tn de zitting van den Rijksdag op 22 October 1918 Aan de bondsraadstafel zitten de kanse-lier prins Max von Baden, von Payer, dr. Solff, graaf Roedern, Ricklin, Hauss-mann, Trimborn, Groeber, Ertzberger, Stein, Iiitter von Mann, Scheidemann, Bauer, Havenstein, von Lange rmann, Schiffer, Bahnschaffe en dr. von Kraùse. In de hofloge zitten dr von Delbruch en Millier. Voorzitter FEHRENBACH opent de zitting om 2.20 ure. Aan de keizerin wordt een gelukwensch van het Huie gezonden ter ge-legenheid van haar huidig geboortefeest.Het afsterven van afgevaardigde dr. Grabski (Pool) wordt door opstaan van de stoelen vereerd. KANSELIER PRINS MAX VON BADEN : Mijne beeren ! Sedert dat ik de eerste maal voor u sprak, zijn er als voortzetting der vredesonderhandelingen, die door de haar ambt pvernemende Regeering pnderno. men werden, verdere stappen door de beide partijen gedaan. In de eerste plaats heeft président Wilson wedervragen aan ons gericht. Ons ondubbelzinnig antwoord heeft aanleiding gegeven tôt nieuwe vragen van den président en ons antwoord daarop is gister avond openbaar gemaakt. Mijne hee-ren ! Het heele duitsche volk is in verwach-ting om te hooren zeggen wellte vooruitzichten de Regeering heeft voor wat aangaat het lukken van het vredewerk. Gij zult wel willen verstaan dat ik mij daaromtrent slechts met terughou-ding kan uiten. Ik weet dat ook de verschil-_lende partijen den wensch koesteren dat on-'ze besprekingen zullen beperkt blijven in overeenstemming met den ernst van den oor-genblik. Het duitsch volk is door président Wilson aangesproken. Dit feit komt meer en meer gewicht geven aan de uitingen der vertegenwoordigers der verschillende partijen. Het moet mij dan ook toegelaten zijn om over den internationalen toestand niets ; meer te zeggen dan dat het eerste antwoord van président Wilson, op den vredelieven-den stap der duitsche Regeering, in aile landen gedachtenstrijd over de kwestie van rechtsvrede of geweldvrede tôt haar oogtepunt aangespannen heeft. Het gaat hier dus om den gezindheîdsstrijd, die in elk afzonderlijk land openlijk uitgevoch-ten wordt, zooals hij ook in ons land moest uitgevochten worden. Langs den eenen kant laten diegenen zich luider hooren, die zich inbeelden dat de oogenblik voor de deur staat op dcnwelke zij al den opgehoopten haat, al de hartstochten en al de wraaklus-ten moeten kunnen voldoen op den bodem zelf van ons duitsch vaderland. Langs den anderen kant zijn al de eerlijke aanhangers van den volkerenbond het eens daa-rover,dat de grondgedachten van het nieuwe geloof op den dag van heden hare beslissende proeve moet ondergaan. Deze grondgedachten lui-den:-Voor dat de eene of de andere macht of groep van machten het beproeft om het dwangmiddel van het brutaad geweld aan te wenden van de toepassing van haar voorge-wend recht tegenover eene andere natie,moet het met aile oprechtheid en eerlijkheid be-proefd worden om langs den weg der vrij-willige overeenkomst den vrede tôt stand te brengen en hem — in overeenstemming met den tegenwoordigen internationalen toestand — voor goed te vestigen. Deze gedachtenstrijd is op den oogenblik nog niet afge-loopen. Wij kunnen de machten noemen die tegenover elkander staan, maar wij kunnen de machtsverhoudingen niet schatton. De laatste nota van président Wilson heeft geene klaarte gebracht aan het duitsch volk voor wat aangaat de wijze waarop do gedachtenstrijd zal afloopen. Misschien zal het nieuw antwoord van den président daaromtrent meer zekerheid brengen. Tôt dusver mijne heeren, moeten wij ons met al onze gedachten en met al onze handelingen steu-nen op de beide mogelijkheden, eerstens daarop, dat de vijandelijke regeeringen den oorlog willen en dat er ons geen anderen keus blijft dan ons te weer te stellen en met al de krachten van heel het volk, dat men tôt het uiterste drijft. Indien wij voor deze noodzakelijkheid moeten komen te staan, dan twijfel ik er hoegenaamd niet meer aan dat de duitsche Regeering, in den naam van het duitsch volk, allen zal oproepen voor de nationale verdediging zooals zij in den naam van heel het duitsch volk mocht spreken als zij handelend optrad voor den vrede (Bravo !) Hij die zich eerlijk gssteld heeft op den bodem des rechts, hij heeft ter zelfder tijd den plicht op zich ge-nomen om zich niet zonder kamp in strijd te brengen voor een geweldvrede. (Bravo !) En eene regeering, die voor een zulke houding geen gevoel zou hebben, ware op voorhand. prijs gegeven aan de verachting van het ar-beidend en kampend volk (Zeer juist!) Zij zou weggevaagd worden onder den toorn der openbare denkwijze. Maar, mijne heeren, ook de tweede mogelijkheid moeten wij op dezen oogenblik in heel hare draagverte onder het oog weten te houden. Het Duitsch volk mag niet blinde-lings naar de tafel der onderhandelingen geleid worden. De natie heeft heden het recht om de volgende vraag te stellen : Indien er nu een vrede tôt stand komt op de grondslagen der voorvraarden van président Wilson, wat beteekent dat voor ons leven en voor onze toekomst? Eerst ons antwoord op de vragen van président Wilson heeft, als men den weerklank der openbare denkwijze mag aanhooren, het duitsch volk tôt het be-wustzijn gebracht van dat waarom het gaat. Thans wil het duitsch volk klaarheid hebben. Ja, mijne heeren, er is een besluit te nemen van eene geweldige draagverte. Voor onze machtsstelling zal nu niet meer gelden dat wij voor recht gehouden hebben, maar wel dat wat in vrije bespreking met onze vijanden voor recht zal aangenomen worden — iets wat zwaar zal te overwinnen zijn voor een trotsch volk, dat aan overwinningen ge-woon geworden is aangezien de vraag van recht niet ophoudt van bestaan voor onze landsgrenzen, die wij toch nooit vrijwillig zouden open zetten voor het geweld ! De zinnen die wij als voor ons maatge-vend aangenomen hebben, raken ook de problemas binnen het Rijksgebied aan. Mijne heeren, mij is van aile kanten tegen-geworpen dat de aanname v.„n Wilson,'s voorwaarden de onderverping onder een tegen Duitschland vijandelijk tribunaal zou beteekenen, dait de rechtskwestie uitslui-telijk uit de oogpunten van eigene belan-gen zou beslist worden. Indien het aldus ware, waarom schuwen dan juist de extre-ir.e machtpolitiekers der Entente de onder-handelingszaal, gelijk de sçhuldige het ge- rechl S Het kernpunt van ganseh Wilson'i programma is de Volkenbond. Hij kan iu: 't geheel niet tôt stand komen, als niet aile volken tôt de nationale zelfove\ winning overgaan. De realiseering der rechtsge-meenschap verlangt heit opgeven van een deel der onvoorwaardelijke zelfstuadi'gheid, die tôt hiertoe fcet teeken der staatshoog-heid was, door ons gelijk door de anderen. (Zeer juist.) Yoor onze machttoekomst zal' heit van beslissende beteekenis n, in weL, ken geest wij deze noodzakelijke ontwikke-ltng volgen. Blijven wij innerlijk op de bazis van het nationaal egoïsme die tôt voor kort de heer- ' schende kracht in 't leven der volken was, dan, Mijne heeren, is er voor ons geene.' heroprichting en hernieuwing. (Zeer juist!) Dan blijft een gevoel der bitterheid, dat ons voor geslachten zou verlammen. Maar. als wij ingezien hebben dat de zin van den vreeselijken oorlog vooral de zege van de rechtsidee was en als wij deze idee niet tegenstreven en ons aan deze idee onderwerpen niet met1 innerlijk voorbehoud, maar met aile vrij- î willighçid, dan vinden wij daarin een heel- ] middel voor de won den van tegenwoordig en een taak voor de krachten der toekomst. (Zeer juist!) Aan deze taak zal het Duitsche volk met allen zakelijken ernst en lalle geweten medewerken, die ons erfdeel zijn. Mijne heeren! Wij moeten ma>ar terugzien op den tijd van twfe generaties om aile noodwendige moreele drijfveren voor de nieuwe ontwikïcoling te vinden. Zijn echter eenmaal deze mensshhèidsdœleinden da onze, dan wordt de samenwerking der nattes voor ons de groote bevrijdende taak. Ik zou hier mijne woorden willen citee* ren die ik op 18 Februari zegde: De bloote besta&nsstrijd als hij alleen etaat, laat groote menschelijke krachtbronnen onbe-nuttigd. Wij moeten het geluk en het recht van andere volken in onzen nationalen wil opnemen. Als ik heden in dit moeilijk uur ons volk de volkenbondsgedachte als eene bron van troost eh nieuwe kracht voor oogen stel, wil ik geen oogenblik daarover heen stappen, welke geweldige tegenstand nog te overwinnen is, eer de gedachte werkelijkheid worden kan. Geen mensch kan zeggen of het snel of langzaam zal gaan. Of de naaste dagen of weken ons tôt verderen strijd zal ■ oproepen ofwel of de weg tôt den vrede zieh zal openen, daarover kan er geen twijfel zijn, dat wij voer de opgaven van oorlog of vrede enkel zullen opgewassen zijn door de doorvoering van het regeeringsprogram en de besliste-afkeer van het oude stelsel. "(Levendige tosstemming links.) Daarmee, Mijne heeren, ben ik op ' ! de kwestie der binnen landsche politiek I gekomen waarover ik de Duitsche Volks-vertegenwoordiging rekenschap verschul-digd ben. De hervorming van h&t lriesreeht in Prui-sen is door een dankenswaardig tegemoet! komen der partijen op de voorstellen der regeering zoover gevorderd, dat de invoe-ring van het algemeen, direkt en geheim kiesrecht daar verzekerd is. (.:ravo.) In den Rijksdag liggen tv/ee wetsontwerpen voor. die onze nieuwe regeeringswijze van • de grondwettelijke beperkingen moet be- ! vrijden, die haar nog tegenstaan. Het eerste ontwerp wil voor de leden van Hoog Huis de mogelijkheid schepner, in j de Rijksleiding te komen, zonder hun ; Rijksmandaat te verliezen. Dat is onver- j mijdelijk, als de verbinding tusschen het parlement en de opperste Rijksoverheden. zoo vast moet blijven, als de gemeenzame arbeid en het wederzijdsch vertrouwen het' vereischen. Het ontwerp sitelt verder eene verande-ring der wet over de plaatsvervanging van ' den Rijkskanselier voor. Tôt hiertoe kon- • den enkel de opperste Rijksoverheden plaatsvervanger van den Rijkskanselier worden. In de toekomst moeten Rijksdags-afgevaardigden aan de leiding der Rijkspo-litiek deetlnemen en namens den Rijkskanselier kunnen sjwreken zonder direkt een ressort te hebbeK ©vergenomen. Daarmee is een nieuwe weg geopend om tôt de verantwoor-delijke leiding der Rijkszaken te geraken, de parlementaire weg. In verband staan de voorbereidingen voor' de uitbreiding der politieke verantwoorde-lijkheid van den Rijkskanselier, die door de inrichting van een staatsgerechtshof te verzekeren zouden zijn. Het nieuwe steilset der Rijksregeering heeft eene nieuwe regeeringswijzo in de Rijkslanden voor natuurlijk gevolg gehad. De staathouderschap van Elzas-Lotharin-gen heeft een der onzen overgenomen. Mijne heeren, het tweede ontwerp dat da verandering van artikel 11 der Rijksgrond-wet betreft, behelst de dwingende bepaling Vvoor de grondgsdachton der nieuwe regeering ; het wil dat de Rijkskanselier en de bevoegde volksvertegenwoordigers bij de, beslissing over de gewichtigste levenslc.vea-ties de gansche natie bij de vragen van oor- j log en vrede een voile meebestcmmingsrecht heeft. (Bravo !) De waarborg zou kunnen versterkt worden, als ook de rerbondsverdragen aan de nieuwe bepalingen onderworpen zouden worden. Ook tôt zalke uitbreiding der volksrechten zal de Rijksregeering hun cle; hand bieden, als de Volkenbond een prak-' tischen rorm aanneemt. Mijne Heereia, de oorlogstoestand heeft in aile landen drukkende inkrimpingen der' staatsburgerlijke vrijheid ten gevolge ge- , had. Het volledi^ herstel zal ons den vrede ! brengen. De buitéJugewone volmachten van' den oorlogstijd zijn nog niet onontbeerlijk ; ' zij kunnen echter nog alleen in akkoord met den Rijkskanselier uitgeoefend worden, die voor de uitvoering bij den Rijksdag verantwoordelijk is. De verordeningen van £. M. den Keizer, die ik op 6 October aangekondigd heb, zijn intusschen uitge-vaardîgd en omvatten niet alleen de maat-regels op 't gebied der censuur van veree-nigings- en vesgaderingswezen en der be-perking der persooi?lijke vrijheid, maar zij strekken zich op de gansche werking van 't uitvoerend gezag ook in 't arbeidsgebied der economiscàie en sociale politiek uit. Mijne Heeren, op mijn program van 5 Octo-' ber stond ook de benadiging der personen, die wegens politieke misdaden of misdrij-yen, bijzonderlijk in samenhang met ar- ] 34e iaaP » N. 282 5 eontiemen per nummer :25e. per week (6 nummors) Dontierdag 24 Ootobfil* 1@18

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vooruit: socialistisch dagblad behorende tot de categorie Socialistische pers. Uitgegeven in Gent van 1884 tot 1978.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes