VËR0RBEN1N6 Voar de tôt hat gobiod van h«t 4i3a bgsrtM-lioorenrie godeeiten dsr Bolglsohsprovlnoiaa Oost- en Wsst-VIsandoron.woi-dtarbe«t»md aïs vo'jrjt : Artikel 1. — De door verordening v#a 15 joui 19*7 (Verorceiiingsb'id voor het Etappengebied va» 't ,j<Se léger, blz. 697 n. 350) tôt 30 September 1917 verlengde termijn voof protestopmaking en andere tôt vrijwaring van verhaal noodige rechtshandelingea wordt tôt 31 De-cember 1917 verîengd. Art. 2. — De verordening vuii des Koomg der BeJ-gen van 3 Augustes 1914 betreffende het terugtrekknn van banktegoed blijft met de beperking, welke zij door de verordening van den Koning der Belgen van 6 Au-gustus 1914, en met de uitbreiding, welke zij door de verordening van 8 November 1915 (Verordeningtblid voor het Ktappengebied van 't 4dc legei', blz. 96 n. 72) verkregen heeit, tôt 31 December 1917 van kraeht. A. H. Q... den 15 September 1917. Sl.vt von Armin, General der Infanterie. VSRORDENtMC betrsffende In fecsiagnaming «n stapelojifie-ming van matten uït r!et, stroo, bamiKJasHot en haut Voor het gebied van 't 4de leger wonrdt or verordaid sis volgt : Art. t. — De voorrsden van nieuwe en gebnsikte matten uit riet, stroo, bamboesriet en houten staafjea, zooais zij bij hoveniers ter bescherming tegen vorst en zonnebestraling gebruikelijk zijn, worden door deze in beslaggenomen. De bezitterc der bè.vaarplsatsesi zijn verplicht de in beslaggenomen voorweipcn zorgvuldig te behandelen. Tôt nader bevel mogen zij de voorraden voor dezelfde doeîeinde als tôt nu toe voorts gebruiken. Art. 2. — Elk vervreemden en vervocren der in artikel 1 aangeduide soori en van matten is zonder toela-ting der Etappen-Inspektion (« Wirtscbaftausschus* ») verboden. » Art. 3. — Wie voorraden der in artikel 1 lid 1 ge-noemde soorten in bewaring heeft, is verplicht op 15 Oktober 1917 voorhanden voorraden, gescheiden na aoorten en met aangifte der lens>te- en breedtematen *en elhr mat in meters — aangiîte der vlaktemaat is niet voldoende — en met aangifte van den eigenaar en rie bewaarplaats tôt 20 Oktober 1917 bij de Orts- of Etappen-Kommandantur der lagerplaats cp te geven. De Orts- en Etappen Kommandanturen zenden de aangilten tôt 1 November 1917 langs den dienstvveg door aan de Etappcc-Inspektion («'Wrrtschaftsaus-schuss»).Art. 4. — Op aanvraag der bevoegde Orts- of Etap-, pén-Kommandantur moeten de matten door de ge-meciiten stipt op tijd acn de aangeduide plaats afge-lcverd worden. Art. 5. — Met tea hoogîte één j«ar gev»iigenls en .met gelcboete tôt 10.000 mark of met éene dezer strat-| fen wordt gestraft, wie de bestemmingen dezer veror-jdening overtreedt. Dezelfde straSb treft de burgemeesters en scfcepenen, 'indien de gemeeate de bestemimbgen van artikel 4 niet naleeft. Elke poging js srrafbaar. De matten op welke de overtreding betrekking heeft, moeten verbeurdverklasrd worden. Zijn bevoegd de Duitsche militaire rechtbanken en 'teititairt hecdhebbers. A. H. Q., des 21 September 1917. Der Oberbefenlabeber, Sixt von Armin, General der Infanterie. Us Hrichting dir Opasbare Dieasfsn is de Toetomstigg SiitiMg TTT V j ^ Q«tse! Oes&x Dû Paeps îiet zich in ajn ver-olag, — later ia brochaar Terschencn, — 00k uit ovex de uitbating van don grond, wat tsogal natuurliîk ie, als men in p,cht neemt het g root, gewiciit dat de grond heeffc in de algemeeiie maatschappelijka voortbrengst. Evenala de nijverheid zieb ontwikkeld heeft, dank aan het machinisme en den stoom, zoo zal 00k de landbouw in het groot gedroven worden, bij middel van machienen, ïooals dit reeds gebeurde te dien tijde in de .Vereenigdo Staten. Ziehier de schoone bîadzijde die onze groo-te afgestorvene daaraan wijdde : Ziefr gij ginder langs de gekalseide baa.n, die wagtns die koopwaren vervoeren en die diligent les welke reizigers overbrengen! Dit is reed3 een greote vooruitgang, v/ant or was een tijd dat de gekalseide baan niet bestond, dat de kar en de diligeotie onbe-kend waron ; er bestond zeifs een tijdperk waarop de wielen waarop deze rijtuigen yoortrollen niet vraren nitgevondon en (iedere verzending moest gebeuren op den rug van lastdieren. Ehwel, wie zou geloofd hebben, in do verloopen eeuw, dat de diligentio en de jgroote baan op zekeren dag sehier ledig zouden gewsest zijn, terwijl een vuurrenner, die een oneindig grooto reeks wagons achtcr zich aleepte, — wagons geladen met men-'schen of met koopwaren, — van de vervoôr- «Jaser «syaggKSC» jaasàïssssw ws&fïJ9&8g : Orgaan de? Belgiseha WerkîiedeapartÇ, — Vôpschijneiîde ails dagen. &rHksi4U"-Uitg<sef»ter Sam. Maatsch. H El LIGHT, Best. : P. D<s Visek, Lede'oerg- G«nt. — Red.-Adm , Hoogpoo>'tt S9, Sent nijverheid, — die tôt dan toc nog eene bij-rondere nijverheid was, — eeneN der voor-naamste openbore diensten zou gemaakt hebben van den hedendaagscben tijd î Ziet gij 00k dezen ruiteT, die, terwijl hij zijn paard spoort en zweept, mits een over-eengekomen loon dat gij hem toekent, eene dépèche, die gij hem toevertrouwdet, over-brengt naar eene naburige etadî Het ia de koerier, het is een nijveraar van een bijzon-deren aard, werkend op zijn eigen kosten en gevaren. Ni et s was onafhankelijker, re'.fstandiger dan hij ; niets wa? persoon-lijker en privater dan de dienst die hij be-wees. Ehwel deze mensch is van het tooneel der moderne wereld verdwenen. Een oneindig mekanisme, dat werkt mot de regelmatigheid eener goede horlogie, heeft hem vervangen: het is de postdienst. Er is meer en men heeft het middel ge-vonden om te maken dat de depêchen alleen vertrokken en men heeft een eenvoudige na-tmirîijke kracht, de elektriciteit, gelast met naar ver on onmiddellijk de depêchen over te brengen, die millioenon koeriers, elkaar van afstand tôt afstand aflossend, nooit zouden kunnen bestellen hebben. Ehwel voor deze vorvorming teweog te brengen, is het voldoende geweest van eenige nitvindingen te doen in mekaniek en in na-tuurkunde en ze aan te passen aan die soort van nijverheden. Wat mogeo wij du3 niet verw»chten van den landbonw, an dat hij aan den voor-avond staat van niet alleen de toepassingen te ontvangen van de uitvindingen der ma-thematiek en der natuurkunde, maar 00k deze der scheikunde on der levensleer, en z'elîs der meer ingewikkelde wetenschappen die men noemt de aardkunde, do sterren-; knnde en de klimaatsleer. Ziet gij onder dezen grond, friseh ont-gonnen. bewerkt, geliik gemaakt, deze dui-zende kajialen waarlijk een rondloopend systema van een nieuw en groot organisme? Van deze onderaardscho kanalen vervœ-ren de ©enen verreweg in het veld, het voe-dend nat voor den grond, gepnt in do stads-riolen, en geveii aldus ailes aan den grond terug, hetgeen do stedelijke bevolkingen van den grond hebben ontvangen ; de andere kanalen verwijderen van de velden de to grooto overvloed van water ? Ziet gij deze reeks wagons geladen mot kalkfos'aat of andere zouten, noodig aan den grond overeenkomstig aan de groote wet der ternggaveî De stoom sleept es naar vct mede, naar de Ianderijen, om deze kostelijke zouten to verspreiden op de gronden waar ze ontbre-ken.Ziet gij deze keten van evenwijdige plopg-ijzers, die eene reusachtige stoommachien door de groote landerijen sleept? Hetzelfde mekanisme draagt tegelijkertijd de men-schen, de gereedschappen en de zsadstof-fen (1) mede. Lator wanneer de oogst rijp is, zal do inaction terngkomen, cm hem te maaien, op te nemen en naar de schnnr te brengen, waar weeral andere machienen, 00k door den stoom bevogen, de oude werkwijze zullen vervangqn. En dat' ailes gebeurt gozanienlijk, met orde, op den juisten oogenblik, aangeduid door de weerlrnndige waarnemingen. Ehwel, wij vragen het ons af, wat wordt (1) Het mekanisme waarover wij hier spreken is niet meer uit to vinden; het bo-staat en werkt zelfs in Engcîand, het is het stelsel Halkett. Met dit stelsel zijn er twee locomotieven, loopend ieder op een spoor en aan elkaar verbondem door een grooten plateforme, di« aile mogelijke werktuigen, als plocgen, maaimachienen, enz., over den grond slepen op afstanden van verscheidene mijlen. Op dezelfde wijze dient dat meka-nisrae 00k om het rnest te verspreiden, om den oogst to vervoeren, enz. in een dergelijk gedreven landbouw de kleine boer, die met de spade spit, maar zelfs de groote boer, met zijn on den <ploeg, met gansch het oud gereedschap en de oude werkwijze, die reeds in zwang waren in de Grieksch-Komeinsche oiidheid en zalfs in het Egypte der Pharaons? Zij zijn den ou den voerman ga-an vsrvoe-gen die vervangen werd door den ijzeren-weg, de koerier die afgeschaft werd door de elektriciteit, de koolbrander stillekens' aan verdrongen door de koolmijn, de lampist door de gazfabriek of door het clektrisch licht, de waterdrager afgeschaft door de Bteîsels der trt-esiaansche putten, der water-leidingen, der buizen- en kranenstelsels, die hedendaags zich geîasten met de bestelling van het water aan da in won ers onzer groote steden. Wij vragen het ons af, is die landbonw der toekomst, nog deze bij uitstek private, bijna voorvaderlijke nijverheid, die wij nu nog op onze buitens aantreffen? (Wordt voortveret ) F. H. «eaaaw ' —no^1 ■ *mjmi Ult het KrIJpgnaipInM Onder de talrijke uitstapjes naar buiten zal dit van heden zondag ons zeker wel het langst in herinnering blijven. 's Morgens vroeg met den «zug» naar Mellendorf! Steeds geldt ons eerete bazoek de krijgagevangene boerenarbeiders welke men in elk dorp vindt. Hier zijn ze ingekwartierd in de zsal eener herberg. Hier wonen Russen, B'ranschen, Vlamingen broeder-lijk samen na de volbraclrte dagtaak en 's zondags. Van het Vlaamsche land zijn Brussel, Oostende, Kortrijk en Lenven vertegenwoordigd : Allen zijn druk aan den arbeid. Terwijl een poar de zaal opruimen, één barbier speelt, zijn anderen ofwel aan 't herstellen van seboe-nen en kleederen, ofwel aan 't slaan van de groote wasch, en aan 't bereiden van den buitengewonen diner want, alhocwel zij bij hunne boeren tamelijk goed ge-voed zijn, hooden zij erean 's zondags zelf hnnr.e keu-ken te doen van den inhoud der ontvangen pakken. De menu is voorzeker van geene «maître d'hôtel» opge-steld, maar toch ftinke oorlogskost. Als «hors d'œuvre» een pàar doozen znim met be-schuit gevo'gd ven rijstpap. De welkomsgroet is steeds : «Van waar zij t ge?» En dan klinkthet : «Van Belgie...van Vlaanderen!» — En wat nieuws nit Belgic? — Ei... 'k hè gelezein Veuruit... — Watte? Liesde gie mien gazettet De Voomitf vraagt verwonderd den Oostenaar. — Waarom niet? Wilt g'hem 00k cens lezenî Voila! Maar dezen namiddag terug, hé, want nog is zijne reis niet teq einde, nog moet hij vele nieuwsgierigen bevre-digen.Ket werk staakt, éîn iecstluîd voor, torwijî de onde-ree ajndaclîtig loisteren. Tijd tôt pràten is er nu niet meer, doch onnoodig 00k. ons doel is het lieve dorp Brelingen. En, dezen namiddag keeren wij toch alhierterug". Langs een prachtige weg van fruitboomen, een uurtje fe voet, tusschen bosschen en bergen swppen wij het schilderachtig gflegen dorpje \»an 650 zielen binnen. — Der kriegsgefangene, bitte? — Genau am der kii che, klinkt het. Een 40 tal Russcn, Franschen en Walonen nemen de groote feestzaal van het dorp in. Rond eene iarge tafel, op schragen, zijn allen druk aan !t schrijven. velen met den te beantwoorden brief. anderen met het portret van vrouw en kinderen voor zich. 't Is immers heden correspondentied^g! Hun «eenige kaartje per week! Een enkele Vlaming is er bij! Van Aalst! De msn die noch lezen noch schrijven kan, heeit over enkele dagen van vrouw en kinderen een brief ontvangen. Niemand uit zijne omeeving die hem lezen of beantwoorden kan! Wattoesiandcn! Wij komen hier dus pas, den brief lezen, hem" beantwoorden is ons eerste werk. Wij laten de vrienden, waaronder een paar van Boncelles die hier reeds 3 jaren verbUjven, uan hunne geliefkoosde bezigheid en n emen intusschen eene ver-frissching in d'eenigste herberg van 't dorp. Koe jattimer dat het zoo geroemd duitsch bierken 00k zooveel \\-,n zijne pluirnen geiaten boeft! Als « patroon » treffen wij een oud handelsreiziger aan die Belgie diicwyls bercisd heeit. Dra is kennjs aangeknoopt en trakteert de vriende-Iijke waard or.smet een glasje fijnelilceur, echtevredes-wsren nog. I® Zooveel goedheid kon niet onbçsntwoord blijven en hr anderen volgen, terwijl eeoe discussie overden toestand, _ houdiug en toekomst van Belgié begint. f' Ze is lang, hevig maar hofifelijk, Zweetpare!» komen , ons op 't voerhoofd, vçin inspanning onj naar de ge-'® schikste duitsche woorden te zoeken? 't Effekt van de ®t cognacskens of rhums? Een en ander waarschijnlijkl Doch 't einde ervaa is prachtig : eene uitnoodiging &- voor te nocnmalenl l- 't Verloop ervan deed ons besfatiqen dat de goede ig man niet het minste begrip had van 't gentsch regiem a van 334 kilos pataten per 14 dagen en 65 grammen _t vleesch en beenen. ^ Ons efscheid was gulhartig en fceel natuurlijk riepen 1 wij in plaats van «Adieu»... : Auf wiedersehn». '® Na een paar uren aangenaam in bosschen en bergen r- te hebben doorgebracht nemen wij van onze «colle-ie gués en exil» en trokken terug naar Mellendorf. g Hier 00k trof ons eene aangename verrassing : ter ig eere van de vreemde bezoekers, had men «ons peart op de buize laten staan» en werden wij onder 't lommer der boomen eene flinke portie rijstpap voorgezet. Kleur en smaak bewezen ons dat al de r.oodige «matière première» erin was, çn zeker wel enkele kie-u kens daags te voren zullen gelegd hebben, ten ware er nog wat safraan voorhanden was geweest. Onder 't eten vroeg ik mijn reisgezel «Zoede nie zegge dat we hier in den Groecen Boomgaard zitte?» Hij bezag mij verwonderd, 'k had verseten dat het een Brusselaar was en 'k verbeterde als volgt: bij Moeder-ken Lambick? Hij zweeg en zuchtls. Oacht hij aan zijn Ter Kamerenbosch? n Onder 't praten, bij een potje chocolade met een paar g beschuits,was 't uur van afscheid spoedig aangebroken, een flinke handdruk, een «Au revoir» en de reis ging terug naar Hannovre. e Nieuws verrassing! Hier werden wij in kennis ge-bracht met e<*n zcstsl meisjeîi v«a Sv-Nikokaa, over 5. enkele dagen toegskomen om hier vrijwillig te werken, maar met het geheim verlangen te zien lioe « hunne krijgsgevangenen» hier leven. j, Hun début was niet fceel iameus; eene had al de n kaartjes harer broodrantsoeneering verloren, wat, in 't ergste geval, eene maand bijnc zonder eten beteckent. r Naaturlijk dat in zulke gevallen« oude ratten », die op dat gebied wat beter han plan trekken, hunne land-e getiooten niet in den steek laten. Ailes v, as dan 00k r spoedig geregeld. t- En zoo was onze dag ten einde, tevreden dat wij hem aangenaam eh nuttig haddea doorgebracht. Onder het e naar huis gaan dachten wij aan al die gescheiden fami-lies, aan al dat verwoest geluk, kommer en wee, en ver-vloekten eens te meer den oorlog. . s Hannover, 10-9-17. O. D. V. «giia» ■ — | Eeo selEiisraÉ ras!! ! ! Eue goede ïoorzorg ! s Hoe zal de nij verheidstoestand over het algemeen de huidige bloedige gebeur-tenissen, vooral in one arm en ongelukkig België zijn? Dat ii esae vraag, die voor het ; 00g van ©Ik vooruitziend werlrex oprijst en 1 met ailes dan behalve aamnoedigende ver-, onderstellingen ta beantwoorden is. , 't Zal ee»e totale nitputting zijn, dat 1 is meer da.n zeker. Maar even zeker is het, dat door het patronaat van nu af aan maat-regelen in de mate van het mogelijke ge-nomen wordon om de geleden sch&de in 1 den korte-fc. mogenlijkea tijd temg te. win-t nen. D aa rteganover i« het 00k voor het pro-- letari.tat méér dan plicht zich te weer t© stelien, om na den oorlog zijne eischen te doon ge-lden. 1 Om deze eischen e<n wenscheo meer kracht : bij te zetten, is het in de eersto plaats noodzakelijk dat de werkende klasse in blok vereenigd weze. Het is in de vakvereoniging dat de voor-waarden besproken moeten worden, noodig i om de geschokte samenleving herop te beu-: ren. Het is de vakvereeniging die hare eischen zal stellen aan het patronaat. Iiet is de vakvereeniging die te zorgen 1 heeft dat er in de toekomst geen misbruik wordt gemaakt van den ellondigen toestand waarin de werkende klasse geduren-de dezen. bloedigen krijg heeft geleefd. Het is de vakvereeniging die den arbeids-dag, de tarioven, de werkvoorw'aarden in ! 't algemeen, samen met do Werklieden-partij zal regelen en verdedigen. Gij, proletariërs der versehillende vakken | en nijverheden, gij metaalbewerkers in 't j bijzonder, maakt het u bewust dat de ont-voogding der werkende klasse haar eigen w&rk zijn moeè en zal, dus wij op niemand betrouwen moeten dan op ons eigen zelf, op de macht, de kracht, het bewustzijn onzer waarde. als voortbr&nger en mensch. Wij roepen de aandacht der metaalbewerkers en anderen op verscheidene arti-kelen welke zijn verschenen in ons blad «Vooruit», om tient de specialisoering der nijverheid en werklieden. Dit moet ons j aanzetten niet langer te talmen den os bij :j de horens te nemen, en ons in do weder-zijdsche beroepsvereenigingen in te lijven, om zoo do en de in aile v/erkhuizen en fabrie- 1 ' ken medezeggingsschap te verwerven. . !| ' Wij moeten eei sgezind staan om onz» rechten te doeii gelden tegenover het patronaat en de regee-ring. : Wij moeten eensgezind zijn maar ook ver- j ■ eenigd, aangesloten bij de Partij der J ! werkers, omdat de kracht van den weer-stand geborgen is in de vakvereeniging en jfl in de politieke machtsontwikkcling der Ar-, beiderspaitij. Wij moeten vereenigd en eensgezind zijn, jjj 1 omdat wij ondervonden hebben dat h©t patronaat en de burgerregeering&n 00k één 1 zijn tegenover de eischen, het recht der ) werklieden. De geschiedenis is daar als be-vestiging, met hare verbanning, vervolging, jî| gevang en bloed. Voor de toekomst moet dit vermeden worden. Het proletariaat moet het recht op medezèggingschap in zijn arbeid worden ! erkend en daarom, arbeidszusters en -broe-ders, moeten wij er ons van heden af aan , op voorbereiden, tôt heil en vooruitgarig i onzer klasse, der gansche meoschheid. Aug. Vanderftrngge. I ■■ni ■ mil j Is WfîMMtfia u ii Fmtrfft Uit Duitsche broa. Westoiyk geveohtsterrein : P>EE.LIJN, 28 S-ejyfcember. — Offîcieel : Front gen. veldm. kroonprins Ruppr va-a . Beieren : Op het slagveld in Vlaanderea steeg van. af 's middags weer de geschut-strijd. 's Avonds 00k trommelvuur op h-fffe terrein oostelijk van leperen. Daar rukten de Engelschen op tôt krachtige gedeeltelij. Jjjg aanvallen coordoostelijk van Frezen. Sarg en aan de baan naar Meenen. Op bei-de aanvalsveldetï werden ze door ons vuur en in gevechten van man tegen man terug-geworpen. Aan den weg Ieperen-Passchen- ' daele nestelt de vijand nog in enkele trech-ters onzer frontlinie. Aan de kust was 's avonds de artillerie-bedrijvigheid levendig. Ook in versebeideno vakken van het front in Artois nam ze bij tusschenpoozen toe. Front van tien Duitschen kroonprins: ; Ten noorcîen der Aisne en in Champagne ' bel emmerde gebrek aan helderheid en slag- ' regen de gevechtsbedrijvigheid den geheelen 1.1 dag, 's avonds lecfde ze op. Op verscheidene plaateen leverden onze verkenningen i j goeden uitslag op. Voor Verdun werd in den namiddag de : artillerie-strijd hevig. * # «= Op suksesvoile vliegtochten schoten in • de lnatstie dagen oberlnitenanfc Berchold | zijn Sa3, luitena,nt Wuesthoff zijn 22n en lui- I tenant von Bulow zijn 21n tegenstander • n_eer. Oberluftenant Waldhausen lukte het gisfcer een vliegtuig en twee kabelbaljons ; tôt don val ta brengen. Unssiscli en Rosm«onsoh gevcohfsterrcia : I Slechts in enkele vakken tusschen de Oostz.ee en h«t Zwarte Meer ging de we- î derzijdsche vuivrbedrijvishei d "de gewono intensiteit te boren. Balkanfroiit : Schormutselmg'en tusschen verkenners in -het Skumli- en Stroemadal. Sterk. vuar al- î lcen in het gebied van Mooasii en ten j zuidwesten van het Doiraraneer. GEOOT HOOFDSWARTIER. — Àvond. ' bericht vaa 28 September (Officieel): In • Rond den Oorlog faù 8l©S3 naoht Het was doodstil in het dorp. De kanon-nen van het front hadden hunnen brullen-den muil gesloten esn de iuoht had opge-jhouden met sidderen bij het snorren van ;alleriiande projcktielen. De dood hield eene poos en de mensch«n sliepen. Het was in den heerlijken sterrenbloe-mentijd. Uit het eindeloos rijk van het uit-1 spansel daaJden blacke lichten neiar om-s iaag ; dwars door da donkerblauwe lucht, tôt op de oppervlakte van de zwijgende 1 zwarte Aarde. Die lichten vielen zonder een:.g gerucht naar omlaag in zilverglan-zeaae bogen, om zich ik weet niet waar of hoe op te lossen in de eintlelooz© stilte van den nacht. Over den zwarten, hellenden muni van den h.of der hoeve waar wij woonden hin-1 gen zware, ivrarte struiken van klimop, die spookachtig) geleken aan logge, s;a-1,pende reuzenlichamen van de zonderling-;Ete. vormen. Een zware maar toch zoete geui van jasmijuen en vlierstruiken hing in de lucht en streek door de straat en drong ons bedwelmend in het bloed. In het aanscrenzend bosch ging het aarzelend jgezang van een nog onbekenden vogel op jom in den stilîen nacht weldra als bang "weg te sterven in het niet. 0 de stille nacht! Het hart werd zwaar van vurig veriangen en als men de oogen sloot zag men door den sluier van een droorn een doc e. maan klaar verlichten hof van vrede, met uitgestsekte bloeraenweiden onder stomzwijgende boomen, met kr-istaaihel-dere waterbronnen cijp_ged_urig j-orrjldea, _ . met kronkelende wegelingen die verloren liepen in de zwartblauwe duisternissen. En tusschen dat ailes in ontwaarde men hier'en daar glinçterende, marmeren standbeeldon ' die schanen te leven als de godinnen der edele liefde. En als men de oogen dan weter openda moest men vaststellen dat men zich bevond in een afgelegen en verlaton fransch dorpje, waar ailes wat nog daar was en leefde sliep, vast sliep, wijl het oc1 * • ster voor eene korte poos a ù ..aaide en zich gareed maakto om zijn verdelgingswerk voort te zetten. Maar neen... niet allan sliopen... In de ©llend'iga dorpsstraat-stond een el-lendig biîisje waarin achter de ellendiga vanster een ellendig lichtje bra.ndde. îk moest er heeii en ging met mijn verhit voor-hoofd tegen de koude ruit liggen. En ik zag een soldaat zitten, die in het sehemerend licht van een stuivsrkaarsje schreef... Voor hem op de tafel stond een klein, even ge-opend veldpostdooeje van stijf papier, dat opgevuld was met verwelkte en verschrom-peide rozenbladeren, waarvan er enkele over de boorden op het tafelblad geval-leu waren. Ik was aan het glas geplakt en zag dat de soldaat zeer traagzaam, aarzelend schreef en zijne pen neîerlegde om met do sidderend handen in het doosje, in de rozenbladeren te grabbelen, terwijl er in zijne droomenge oogen een onpeilbaar dje-pen glans sidderde... Hij kon maar pas uit het vreeselijk gewoel van de voorste loop-graven gekomen zijn, want zijne handen zoowel als zijne kleederen droegen nog al da spoien vain de rond hem opgeworpen aarde, van het rond hem opgespat slijk en vuil .. De jonge mati sidderde en bëefde J..voort. terwijl zijnç, stiive vingers pppel- den met ds rozenbladeren die hem van huis gezonden waren. En het kwam mij "voor dat ik zijn hart hoorde kloppen onder de aan-doeningen der liefde voor het wezen dat hem blocmen rezonden had... Diep aangedaan door de gedachten aan datgene wat de droomende soldaat moest gevoelen, ging ik stil verdor. Mijne stap-pen klonkén dof in de ruimte der slapen-de straat, waarin ik als leven of beweging niets anders te bespeuron kreeg dan eene fladderende vleermuis, die ook weldra als een geest verdwsen in da duisternissen. Ik stond dan weldra voor den ingang der kerk van het dorp. Uit de 3malle klok-vsnster.s langs weerkanten hing de vlag . met het B,oode îîmis. De toren en de vlag behoèdden slapenden, wakenden en lijden-den, die in do liai van den tempel naast elkander lagon, Duitsche, Engelsche, Fran-scho en andere gekwetsten, vrienden en vijand en allen ondoreen, wa-chtend op troost, Ir.ilp en genezing. Door eena spleet van ds zware kerkdeur glom een z^er zwak licht, een onbeduidend licht, maar het was licht voor allen, voor eeniedsr gelijk, zooais de eindelooze stilte in de kerk door iederoen geëerbiedigd wsrd, zoowel door de wakenden als door de slapenden eD door 'le... lijdenden, die niemand zocht te storen. Voor de kerkdeur staan de, da-cht ik werktuigelijk aan den brief van een Engelschen soldaat, dis aoodelijk gewond ook | in de kerk lag. Da.ar hij niet meer in staat i was zelî te schrijven, had hij mij den brief : met zijne awakke stem eenige uren te voren g.edikteerd. Het was een zeer korten brief, vol van angst en zuivere liefde. « De Duitsche menschen behandelen ons go.adto. Ik liejxU in miine^eindfikoae. liefde. steeds aan U, mijn lieve vader. Ik zal u misse lu on nie,t meer zien, lieve vader, maar in mijne licfdo weat ik toch dat ik ban en blijf uwen teerbemindeo Georges. » En varvolgens dacht ik aan een Franschen soldait, die ook in de kerk lag. Da zwaar gekwetste man had zich onder het lijden v&n zware smarten zoo stil moge-lijk gehouden om ge«n last te zijn voor de anderen. En als het hem slecht begon te gaan, had hij in den schaduw van dan ake-ligen dood geraaskaid en uren langs steeds dezelfde woorden herhaald : « Nog... slechts... voor... een... enkelen... oogenblik... mij-ne... goede... vrouw... en... mijne... lieve... kinderen... zien... en... kus-sen... î Ik moest weor verder, en eenige oogen-blikken later stond îk te loeren door de lattep va,n het hek eener kleine hoeve. Ik had daar ©en meisje ontdekt dat als de schaduw van e«n spook gezeten was op eene klsdne bank dia stond onder een ovar-grooten vliarstruik, waarvan de wijd-open-staande bloementuil hel verlicht was door de maan, zoodat hij zich klaar afteekende op de donkere omgeving. Het meisje zat daar als een beeld, be-wegingloos in de zonderlinge klaarte. Haar samengevouwen handen lagen als lara op haren schoot. Hare oogen schenen doelloos maar zeer diep in het niet te staren... gin^ der ver in het oneindige, ginder ver voor-bij de frcntlijn, waar de gezichteinder nochtans afgegrensd scheen te zijn, door de nu en dan opflikkerende seinlichten, die als ge^steslichten door de duisterni3 scho-ten om ook weer in het niet te gaan ver-dwijnen.Het wezen waaraan het meisje dacht, wijl het.heit^bemjad^ was gitwfer nog veel i verder dan de frontlijn, aan gindschen overkant van de andere frontlijn, aan den 1 overkant van den doolhof der loopgrach-ten... Sedert dat bet dorp door don vij-and_ was bezet, sedert meer dan drie lan-ï ge jaren, had zij hoegonaamd niet3 meei b van dat wezen gehoord... Leefde het wel ncg?.. Was het verwond?... Lag het nist 5 reeds lang ergWm bedolven ?»oa,ls miljoe- > nen andere ? De vlierstruik verspreidde een sterke, 5 bedweLmende geur in den omtrek, de luebï zelf was warm en bedwelmend en zij drong da wakonde wezens als dronkenschap door heel het lichaam. Herhaaldelijk zuchtte het spockaeùtig meisje zeer, zeer diep, zoo diep dat ik het hoorde... Hare zucbten vlogen verlor&n iD s de tooverachtige duisternissen... Het waren : ademtochten van smartelijke liefde di8 gin- > gen wegsterven in de oneindigheid van da 1 onafmetelijke wereldruimten zonder einde. En daar donderde plots als een verschrik-kelijk bazuingeschal een zwaar gerc-mmel door de plechtige stilte van den nacht, ge-• volgd van een vervaarlijk rollen dat het heelo aardrijk deed sidderen en beven, een geloei zonder naam dat de verste verte n ging opzoeken. Alhoewel aan veel gewoon, > was ik angstig opgesprongen, juist alsof men mij met ©en zwaren slag eene wig door de hersenkas had geslagen die doordrong tôt in mijn hart... Zelfs de sterren aan het vreedzaam nît. spansel schenen mij te sidderen voor het vreeselijk gerucht... sr waren er die naar omlaag vielen van schrik en die onderweg uitdcofden en de ongelukkige Aarde niet bereiktenj waar andermaal het broeder-moordena vechten was hernomen en het • bloed àaii.gtçe8Bg®. ^ - ' - ' - - § I11,1 ' ■ ■ " ■ ' B^twjw'Xii'Mu^^uiii-i-giLj—v n y 33* faac -- M. 272 3 centiemen per nummer Zondap 30 Sepiembei1 î St 7 j f

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.