Vooruit: socialistisch dagblad

1214 0
02 november 1918
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1918, 02 November. Vooruit: socialistisch dagblad. Geraadpleegd op 07 mei 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/db7vm4404d/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Europeesche Oorlog la West-Vlaandereii m In Frankrijk flrit Duitsche oron. Westelijk ooriogsterrein: GROOT HOOFDKWARTIER, SI October (Officieel). Leger van kroonprins Rupp-recht : Nabij Somergem, langs de Leie, werd een afzonderlijke aanval van Beîgische troepen afgewezen. Ten zuiden der Schelde en in het bosch van M or mai tijdelijk artil-leriegevecht en infanterieschermutselin-gen.Leger van den Duitschen kroonprins Een vijandelijke aanval tegen de kanaal-frontafdeeling ten zuiden van Catillon mislukte. Ten zuiden der Ois© weren wij in den vroegen morgend heftige aanvallen «Jer Franschen. Ten oosten van Landiflay îeeft zich daarbij het reserve-infanteriere-giment 270 bijzonder onderscbeîden. De tôt des avonds toe, na herhaalde beschie-ting, met talrijke pantserwagens onderno-tnen aanvallen mislukten. Daar waar de vijand er in gelukl-e om tijdelijk vasten voet over onze Ujnen te zetten, werd hij door onze tegen aanvallen weer teruggesla-gen. Aan den goed geslaagden afweer der pantserwagens hebben de tweede compagnie van het infanterieregiment 444, de mijnwerperscompagnies 464 en 465, het reserveveldartillerieregiment 1 (in het bijzonder de onderofficier Kokowski van de batterie 4) en den vicefeldwebel Horn-stein der tweede batterie van het reserve-artillerieregiment 57 zch verdienstelijk ge-maakt. Op het slagv-eld tusschen Nizy-le-Comte en de Aisne bleef de werkzaam-heid der artillerie levendig. Ten zuid-wes-ten van Herpy werden des a-*onds herhaalde sterke aanvallen van den vijand afge-wezen.Leger van generaal von Gallwitz : Langs de beide oevers der Maas nam het artil-lerievuur weer toe. De werkzaamheid der vliegers was gis-fcer weer bijzonder groot. Wij schoten 58 vijandelijke vliegmachienen en 2 observa-âeballons naar omlaag, Luitenant Doerr oehaalde zijne 35e overwinning in de lucht. Opperluitenant Auffahrt zijne 30e en lui-tenant von Hautelmann zijne 25e overwin-« oing. De chef van den generaalstaf van het veldleger. BERLIJN, 31 October. (Off.) — Avond-bericht: Yernieuwde gevechten in Vlaan-deren. Vijandelijke aanvallen van de Hol-landsche grens tôt op de Schelde zijn voor het Leiefront mislukt. Tusschen Deinze en de Schelde brachten wij den vijand, die op enkeie plaatsen in onze linies drong, zeer Bpoedig tôt. staan. Op de Aisne-hoogten, noordwestolijk van Château-Porcien, werden heftige aanvallen der Franschen afge-wezen.TJit Fransche bron. PARUS, 30 October. (Off.) — 's Namid-dags: Noordelijk van Guise rukten onze troepen op den noordoever van de Oise vooruit en bemachtigden de gehuchten Beaufort bij Lesquielles. Rechts van Péron bekwamen wij eenen nieuwen vooruitgang ten oosten van Moneeau-le-Neuf, waarbij wij gevangenen maakten. In Lotharingen hadden twee vijandelijke aanvallen geenen uitslag. Kalme nacht op het overige front. Avondbericht: Plaatselijke operaties in de omgeving ten zuiden van Guise lieten ons toe meerdere vijandelijke loopgraven te nemen en de baan Gnise-Le Hervé-la-Vie-ville te naderen. Onze troepen zetten hunne offensive tusschen Banogne en Herpy voort en maakten gevangenen. Westelijk van St-Fergeux bij de hoogte 145 zijn zeer leven-dige gevechten aan gang. Onze troepen hielden verscheidene vijandelijke tegenaan-vallen staan. Yerder niets te melden. Orgaan der Beîgische Werkliedenpartij. — Verschijnende aile dagen. Drukster-Uitgeefster Sam. Maatsch. HE1 L1CHT, Beti. : P. De Visch, Ledeberg-Gsnt. — Red.-Adm., Hoogpoort, 29, Qeni Os oorlog op den Salkan Uit Fransche bron. PARUS, 30 October. (Off,- — Aan de Donau, in het gebied van Vidin en aan den IJzeren Toren artilleriestrijd. De Servische voorposten wierpen den vijand tegen het noorden terug en bereikten het front Stra-gari-Raka-Resava-voet (20 kilometer noordelijk Kragugevatz), waarbij ze ongeveer 100 gevangenen maakten en kanonnen en machiengeweren veroverden. In de richting van Ujicc en aan de grens der Herzegowina bereikten de Servische voorhoeden de defi-lees ten westen van Caoak. Ingo-Slawische eenheden, die in Monténégro opereerden, rukten over Spek en Diakova heen vooruit. OP~ZEE BERLIJN, 3i October. — (Off.) : In het af-sluitingsgebied rond Engeland vernielden onze duikbooten 3o.ooo ton handelsscheepsruimte. In de Middellandsche Zee zond een Duitsche duikboot eea torpedotreffer op een Franschen pantserkruiser, maar de gevolgen ervan kon men niet vaststellen. De chef v. d. Admiraalstaf d. Marine, §s bshandgling der weerbare Bsipi BERLIJN, 31 October. — Bij de ontrui-ming der vijandelijke gebieden is de opper-ste legerleiding voor eene buitengewoon moeilijke kwestie gesteld. Het betreft de Beîgische weerplichtigen, wiens aantal zich in de ontruimde plaatsen op veel meer dan 100,000 man komt. Alhoewel onze vijanden van bij het uitbreken van den oorlog zonder eenige genade overgegaan zijn tôt de inter-neêring van aile weerbare Duitschers, die hier en daar op de ruwste wijze werd door-gevoerd, zocht onze legerleiding, daar waar het maar eenigszins mogelijk was, het te vermijden om zoo ruw op te treden. Langs den anderen kant is het haar om militaire redenen onmogelijk om de weerbare Belgen de vrijheid te laten om na de ontruiming der steden over te gaan in den krijgsdienst harer vijanden. Daarom is er aan de Beîgische en aan de Fransche regee-ringen meegedeeld, dat de legerleiding be-reid is om de gezamenlijke bevolking der ontruimde en mogelijks nog te ontruimen gebieden niet af te voeren, maar ze met in-begrip der weerbare mannen in hare woon-steden te laten blijven. Daar tegenover ver-wacht de legerleiding de verzekering, dat aile mannen tusschen 18 en 35 jaren niet zullen ingelijfd worden bij de Beîgische, de Fransche of de andere strijdkrachten der verbondenen, ook daar waar er spraak is van vrijwillige dienstneming. Het staat dus te hopen dat de Beîgische en de Fransche regeeringen weldra op deze voorstellen zullen willen ingaan. Een nieuw aetwoord van Wiisoii PARIJS, 3i October. — Zooals de «Temps» uit New-York meldt, werd het nieuw antwoord van Wilson aan Duitschland dinsdag overhan-digd aan den Zwitserschen afgezant. De waafssiiijnlijks voorwaarden BERLIJN. 3i October. — De heele vijan delijke pers houdt zich op dezen oogenblik bezig met het zoeken naar den tekst der voorwaarden die Duitschland zullen opgelegd wor den als het tôt een wapenstilstand zal komen. In hoofdzaak zou het op 't volgende aankomen : i. Ontruiming der bszette gebieden in België en in Frankrijk ; a. Bezetting van Elzas-Lotharingen en het bruggenhoofd van den rechtschen Rhynoever door de Fransche troepen; 3. Wezenlijke waarborgen er voor dat er in het Duitsche Rijk verder noch wapens noch munitie zu len gemaakt en naar het front zullen gebracht worden, iets waarom de groote oor-logsnijverbeid zal bewaakt worden door Fransche en Engelsche troepen; 4. Bezetting van Helgoland door Engelsche troepen; 5. Uitlevèring der Duitsche oorlogsvloot. « Beîgische Kurier » voegt hieraan toe : Wij brengen deze melding aan onze lezers met dezelfde voorbehouding die wij in ons nummer van gister rçaakten, zeggend dat wij deze voorwaarden in dezen vorm niet voor echt houden. Alvorens daaromtrent stelling te nemen moet men den officitelen tekst onder het 00g hebben. Btlaitfrljke btslissinpii Ir lis! Oulisch lorlsgskwartisr BERLIJN, 3i October. — Herhaaldelijk is in de laatste dagen het oorlogskabinet tôt lang-durende beraadslagingen bijeengekomen, zelfs woensdag tweemaal. De te S uur begonnenon-derhandelingen hebben tôt in de late nachturen geduurd. Naar het « 8-Urh-Abendblatt » ver-neemt, zijn volgens binnengekomen levendige inlichtingen zeer belangrijke den wapenstilstand niet betreffende besluiten genomen ge-worden. Het thema, dat op den voorgrond der beraadslagingen stond, laat zich nu voor het oogenblik nog *iet voor het openbaar juist be-schrijven.BERLIJN, 3i October. — De socialistische «Korrespondenz» meldt dat gister namiddag het kabinet zich met het dringende verlangen van eenigen zijner leden beziggehouden heeft, zekere noodzakelijke besluitselen uit de grond-wettelijke vervorming van Duitschland cok in persoonlijke betrekking te trekken. De keizer van Quitschlagd In lut hoofdkwartlar BERLIJN, 31 October, — De keizer, die zich verscheidene weken in de Rijkshoofd-stad opgehouden had, heeft zjch naar het Groot Hoofdkwartier bogeven.* KlHiimann, deitsehe onderliaDdelaaf? BERLIJN, 31 October. — Van goed in-gelichte zijde wordt aan den « Berliner Lo-kalanzeiger » gemeld, dat men in leidende plaatsen het inzieht heeft, aan het hoofd der door Duitschland tôt de vredeskonferentie te zenden onderhan delaars den vro^eren Staatssekretaris heer von Kiihlmann te stel-len.' ————-In het Pruis!sch staatsministsrle BERLIJN, 3i October. — Zooals men uit parlementaire kringen meedeelde aan de «Vos-sische Zeitung» zal de sociaaldemocratische vakbondenleider Otto Hué aangesteld worden in het Pruisisch staatsministerie. De Belschswfstische ba«s|lag In Daitschland BERLIJN, 31 October. — Het oorlogskabinet heeft zich in zijne laatste zittingen ook met de Bolschewistische agitatie beziggehouden die van ongeregelde plaatsen der plàatsclijks vertegcnwoordiging van de Sow. jetregeering schijnt uit te gaan. Er werden in betrekking dezer kwestie verscheidene zich als noodzakelijk bewezene maatregelen overwogen en besiloten. BERLIJN, 31 October. — De «Zehlendor-fer Zeitung» wijst in een artikel op het verbazingwekkend koerierverkeer van den Russischen gezant naar Berlijn. Het blad vermeent dat bij den heer Joffe gedurende zijne ambtsuitvoering niet min dan 300 tôt 400 koeriers uit Petersburg en Mtiskou aan-gekomen zijn. Waar zij verblijven weet men niet. Ook is een aanzienlijke wapensmokkel uit Rusland aan gang; vooral werden hand-granaten gesmokkeld. Het «Berliner Tageblatt» merkt hieraan op, dat de Russische gezant zich met deze merkwaardige mededeeling g eJ as ten zal. Se Wapenstilstandsïoorwaarden LONDEN, 31 Oktober. — Reuter ver-neemt; Nadat président Wilson de verdere korrespondentie met Duitschland aan de ge. allieerden opgedragen heeft, opdat deze hunne inzichten uiten, ligt het zwaartepunt daar, waar de staatsmannen der geassocieer-de regeeringen over den toestand beraadsla. gen. Het ware verkeerd de niet officieele vermoedens en de daaruit getrokken besluiten al te veel aandacht te schenken. In elk geval mag er bepaald op gerekend worden, dat de vergaderde staatsmannen de gealli-eerden voor Duitschland, Oostenrijk en Tur-kije zich over zulke wapenstilstandsvoor-waarden zullen t' akkoord stellen, die, als zdj aangenomen worden, eene heropname der vijandelijkheden door de vijanden onmogelijk makën. Ook mag verwacht worden dat de wapenstilstandsvoorwaarden onmiddel-lijk de terugzending van al de Britsche krijgsgevangenen zullen voorzien. Als men den militairen toestand van Duitschland eenerzijds en van Oostenrijk mi Turkije an-derzijds vergelijkt, is het klaar dat de beide laatstgeooemde landen geene gunstiger be-handeling mogen verwachten dain die van Bulgarije. , GENEVE, 31 Oktober. — Volgens eenen Parijschen brief van «Le Journal de Genève» is er in de Entente over de Vredesvoor-waarden nog geene overeenstemming be-reikt. Niets eens over Elzas-Lotharingen. Het hersitel der diplomatiache eenheid zou thans te Parijs met kolonel House, Lloyd George, Balfour en hiunne talrijke raadge-vers bewerkt worden. WASHINGTON, 31 Oktober. — De laatste Duitsche nota is aan het staatsdepairte-ment overgemaakt. Er wordt gezegd, dat zij niets aan den toestand veranderd. Mem verwacht dat de naaste stap in de bekendma-king der wapenstilstandsvoorwaarden van-wege de verbondenen zal bestaan. LONDEN, 31 Oktober. — Er wordt meegedeeld dat er geene ontwikkeling in de Vredeskwestie is. De besprekingen die te Parijs plaats hadden, waren in hun aard slechts voorloopige besprekingen; de ge'< wichtigeïe beginnen pas thans. Om bij dezen tegenwoordig te zijn is oolî Bonar Law de overige vertegenwoordigerj gaan vervoegen.De schatkistkanselier kwartf ook te Parijs. Wellicht wordt einde dezer week eene mededeeling te Parijs gepubli. ceerd, welke over de houding der geallieer-den tegenover den Duitschen wapenstilstand wat opklaring zal geven ; tôt dan toe is er eene wezenlijke verandering van den toestand niet waarschijnlijk. Een OosteRrijkseh-Keniaarscha parlementant In het Ifallaasseh Hoofdkwartier WEENEN, 3i Oktober (Off.) — Het opper-kommando heeft reeds op 29 Oktober vroeg door eenen parlementariër de verbinding met de Itiliaansche legerleiding aangegaan. Er zal geen middel tôt het voorkomen van verdere nuttelooze bloedofiers tôt schorsing der vijandelijkheden en tôt het sluiten van eenen wapen-stilstand onaançewend blijven. Hetïtaliaansche opperkommando heeft tegen deze door de beste inzichten geleidden stap eerst eene onmisken-bare *fwijzende houding aangenomen. Eerst op 3o Oktober, 's avonds, kon de generaal der infanterie von Weher met eene afvaardiging in overeenlcomst met het Italiaansche opperkommando de gevechtslinie tôt inleiding der onder-handelingen overschrijden. Wanneer dan nog op het Italiaansche ooriogsterrein de oorlogs-gruwel hare voortzetting vindt, moet de schuld en de verantwoordelij kheid alleen op rekening onzer vijanden toegeschreven worden. Italie verlangt de Oostenrijksch-Hongaarsche overgave MILaAN, 3i October. — De «Corriere délia Sera» meldt uit Rome : Tegenover den uit Zwitserland naar Rome gedanen vredesstap van Oostenrijk-Hongarije wordt half-ambtelijk verzekerd dat Italie tôt vredesonderhandelingen met Oostenrijk-Hongarije bereid is, op den grondslag der voorafgaandelijke kapitulatie. Republikalascha stroemiagea in OosMJk WEENEN, 31 Oktober : De republiek k op weg. De beweging is 's voormiddags met eene groote betooging der studenten begonnen. Arbeiders voegden zich erbij. Onder bijval der menigte riep de sociaal-demokraat Renner tôt eenheid op, van ou den trap van 't parlement. In naam van den Nation al en Raad deelde président Dinghofer mee, dat de nationale regeering morgen het bestuur overneemt. Zonder Habsburg ! dreunde het door de menigte. Het kamerlid Malik betreedt den trap van 't parlement in officieruniform. Met luid gejubel volgen de talrijke officieren eri spldaten zijn oproep om over de keizerlijka kokarde de nationale tricolore te steken» « Verbergen wij den smaad die wij op onze kappen dra<gen met dit wat ons het meesii aan 'il harte ligt ! » roept hij onder den biival der massa. Dan worden op gebod van den voorzitter, kamerlid excellentie Grosz, de keizerlijke zwart-gele vaandels op de masten van het parlementsgebouw ingetrokken. In den Oktobernevel zijn er tienduizen-den rond het Landhuis tusschen de Bal-plaats en de Freuing. Donderende bijvaj begeleidt de redevoeringen der socialisti. sche afgevaardigdien, die van het b&lkon. van het Landhuis het republikeinsch idea huldigen. Te vergeefs spant de christelijk sociale burgemeester va<n Weenen Weisz-ldrchner zich in om het woord te voeren, De uitjouwingen doen zijne rede vlug eindigen. Intusschen heeft de nationale vergadering de haar voorgelegde bijzon-dere nota aan Wilson en het wetgevings-ontwerp aangenomen. In deze wetgevinjj is er juristisch geene plaats meer voor de Kroon. Het opperste en wetgevend Gezaj heeft de nationale vergadering. In hel uitvoerend bestuur deelt zich staatsraa< en staatsregeering. WEENEN, 31 Oktober : De dag verliep De hergeboorte van Polen De oorlog met al zijne weeën en verras-•jiugen heeft) die Poolsche kwestie, welke iedereen, uitgezonderd de taaie Polen, reeds lang en voor goed begiraven acht.e, weer en actueeler en zelfs dringender dan Doit opgeworpen. En het schijnt dait wij Polen nagenoeç in zijn vroegeren vorm op-nieuw zullen zien ont staan. Om dus de «Poolsche kwestie» met meer kennis van zaken te kunnen nagaan, oor-deelen wij het nuttig een en ander beknopt over het oude en het verdeelde Polen voor onze lezers te geven. Polen, vroeger een zelfstandig rijk in Europa, welks omvang in verschiQende tij-den zeer verschillend was, omvatte oor-6pronkelijk slechts de woiwodeschappen Posen, Gnesen, Kalisj, Lubhn, Rawa, Sie-raz, Podlachië en Plozk, maar strekte zich later uit over Silezië en Pommera en tijdelijk zelfs over Bohemen en Moravië. Noç later verkreeg Polen door aanhuwe-lijking Lithauen, vervolgens Lijfland en Esthland, alsmede het) bewiaid over Prui-sen, Koerland en Semigallen,* Moldavië en Walachije en de heerschappij over het grootste gedeel'te van het land der Kozak-ken. Het grootste was zijn uitgebreidheid bijdens het bewind der Jagellonen. Onder Sigismund II besloeg Polen een oppervlak-te van 1.040.00 v.km. met 27 millioen in-woners, terwijl het v6<Sr de eerste verdee-ling (1772) op 750.900 v.km. 12 millioen zie-len tèlde. Door de 3 veideelingen van Polen kwameD aan Rusland 483.700 v.km. met 6 millioen inwoners, aan Oostenrijk 121.500 v.km. met 3.5 millioen inwoners, en aan Pruisen 145.700 v.km. met 2.7 millioen in-woners._ Men onderscheidde in Polen drie provincies, namelij-k Groot-Polen, Lithauen en Klein Polen. Dit laatste omvatte de woiwodeschappen Krakau, Sandomir, Lu-b'in, verder Podlachië, Rothreuszen, Po-dolië, Volhynië en in het algemeen het amd.ooste.Uik bergachtige gedeelte ,van Po- - v len. Het oude Polen was van 1572 toit aan de derde verdeeling (1795) een aristocrati-sche republiek me een gekozen koning. Aile inacht was er in handen van den adel, die op de Rijksdagen de geheele bevolking vertegenwoordigde. De burgerstand, gering in aantal en weinig welvarend was uitge-sloten van de deelneming aan den Rijks-dag. De gewone Rijksdagen, door den koning bijeengeroepen, werden om de 2 jaar tweemaal achter elkander te Warschau en de derde maal te Grodno gehouden. Na het overlijden van den koning had men er steeds _ een tusschenbestnur (interregnum) ; de primaat van Polen en Lithauen, de aartsbisschop van Gnesen, trad alsdan als rijksbestuurder op. De plaats, waar de koning giekozen weiil, was een vrij veld, door een gracht en een wal omgeven, bij het dorp Wola, niet ver van Warschau. Aan de verkiezing werd deelgenomen tloor de se-natoren en landboden alsmede door de af-gevaardigden der steden Krakau, Posen, Wilna, Lemberg, Warschau, Danzig en Thorn. De gekozen koning moest in per-soon of door gezanten een kiesconstitutie (Paota conventa) bezweren, waardoor het koninklijk gezag niet weinig beperkt werd. Daarna werd hij toit koning uitgeroepen en in d© hoofdkerk te Krakau door den aartsbisschop van Gnesen bekroond. Hoogst noodjlottiig waren er de Confoederatiën of wettig geoorloofde parit.ijschappen, die die meermaals burgeroorlogen deden ont-staan.Door veelvuldige en gedurige oorlogen steeg de inwendige verwarring tôt zuik een hoogte, dat den 5 Augiigtus 1772 door een verdrag tusschen Rusland, Pruisen en Oostenrijk de eerste verdeeling van Polen plaats vond, waardoor aan genoemde mo-gendheden groote ge deelt en werden afge-staan. Den 18 September 1773 werd deze verdeeling goedgekeurd door don Rijksdag. Nu werd de herziening der wetlten ernstig ter hajid genomen, terwijl er allengs een vaderlandslievende partij ontstend tôt her-stel van Polen. Door de constitutie van 5 Mei 1791 werd de kieswei ftjojEeiwwix". «j. de derde stand onder de vertegenwoordi-gers des lands toegelatgn. Daartegen kwam zoowel Rusland als de adelsbond van Tar-gowitz in verzet. Den 17 Juli 1793 kwam daarop de tweede verdeeling van Polen tôt stand. In Maart 1794 plaatste zich Ko-sciuszko aan het hoofd van de beweging voor de vrijheid van Polen, doch den 1C October leden de Polen de nederlaag bij Maciejowice, waarna den 4 November Pra-ga bezweek. Den 24 October werd Polen voor de derde maal verdeeld en daapnede verdween het voor goed uit de rij der Europe® sche Staten ; zijn laatste koning, Sta-nislaus Augustus, overleed te Grodno in 1798. In 1807 stichtte Napoléon I het hertog-dom Warschau ten behoeve van Frederik Augustus, koning van Saksen, en Poolsche troepen namen deel aan de Fransche oorlogen tegen Oostenrijk en Spanje. Editer werd het hertogdom door de gebeurte-nissen van het jaar 1812 opgeheven. Het Congres te Weenen vereenigde het land, met uitzondering van -de door Pruisen eu Oostenrijk verworven gedeelten em Krakau, aïs koninkrijk Polen met Rusland, en dit laatste schonk het in 1815 een grond-wet met een vertegenwoordiging en een af-zond'erlijk bestuur met een stadhouder. Grootvorst Constantijn werd er Russisch inilitair-gouverneur. Nadat keizer Nioolaas den troon beklommen had, klom het na-tionaal verzet door geheime genootschap-pen, en den 29 November 1830 had te Warschau een volksbeweging plaats, die op een omwenteling uitliep. Tengevolge van den on ver v, achten opstand m 0 es tan de Russen het land ontruimen. Hierna volgden weerom een reeks van oorlogen en opstanden. Vele Polen verlieten hun land en deden van het buitenland uit pogingen tôt her-stel der vrijheid van hun vaderland. In 1846 bereidde men een opstand in Posen voor, doch de Pruisische regeering liet de aanvoerders gevangen nemen (Polenprooes 1847). Steeds bleven die Polen in twee pa/r-iiww. MaKdfisJsU Xftlis .ftedej. heq, die hirn land verlieten, onderscheidde men awitten» of aristooraten en «rooden» of democraten. wapens, en overal hadden de oproerige be-wiegingen plaats in dit gewest, welke in het midden van Mei door geweid werden onderdrukt. In Russiech Polen werden de inlijvingsmaatregelen met kracht doorge-zet, en eerst onder het stadhouderschap van prins Michaël Gortsjakow (1857—1861) begon het Russisch bestuur meer mensch-lievende beginselen toe te passen. Tegen het einde van 1859 ontstonden er revolu-tioïiaire bewegingen, en een keizerlijke oekase van den 27 Maart 1861 verordende onderscheidene wijzigiingen in het bestuur. • In weerwil van de militaire ondeidrukking bleven echter, op a-an hit sing vooral van de geestelijkheid, de woelingen aanhouden, gevolgd door inhechtenisnemingen, verban-ningen naar Siberië en handhaving van den gtaait van beleg. In Juni 1862 werd grootvorst Oons)tantijn tôt stadhouder van Wielopolski tôt chef van het burgerlijk be-stuiir. Niettemin klom de geestdrift voor de bevrijding van Polen, en het fanatisme j openbaarde zich in moordaanslagen op i gxootvorsit Constantijn, op Wielopolski en anderen. Men wees aile gunstbewijzen van de zijde van Rusland van de hand, er ontstonden geheime samenkomsten van deo adel, en in het begin van 1863 verhief zich, ten gevolge der conscriptie, een nieuwe opstand. Het geheim cemtraaloomiité te Warschau riep als Nationale Poolsche regeering door de proclamatie van 22 Januari het Poolsche volk te wapen. Er werden vrijscharen gevormd, en Mieroslawski en L&ngiewics traden voor korten tijd als dicta toren op. Tegen het einde van October wend generaal Berg stadhouder en opperbevelhebber in Polen, waar geen einde kwam aan inhechtenisnemingen, terechtstellingen en verbanningen naâr Siberië, zoodat de opstand in den aanvang van 1864 gedempt was. Door een oekase van 2 Maart werden aan de boeren de gronden, welke zij in Den 17 Februari 1866 werd de staat van » later het land onder den naam van «Weichs>elgebied» in 10 gouvernementen verdeeld. In 1869 werd bepaald dat op aile scholen uitsluitend de Russische taal zou worden geleerd, terwijl ook de universiteit Warschau geheel en al op Russischen voet werd ingericht. Tôt aan 1874 was Berg gou-verneur-generaal van Polen. Toen hij in dat jaar overleed, werd hij opgevolgd door graaf Paul Kotzebu, en na het aftreden van dezen door generaal Albedynski. Deze overleed te Warschau den 31 Mei 1883 en werd vervangen door generaal Goerko, die al het mogelijke deed om de laatste over-blijfselan der Poolsche nationalitcit te on-derdrukken. Op dezelfde wijze handelden zijne opvolgers. In November 1904, ten tij-de van de lichting der reserve voor den oorlog met Japan, kwam het te Warschau tôt opstootjes, die echter spoedig werden onderdrukt. In 1905 werd de staat van beleg afgekondigd. De Jodenvervolgingen (bijv. die van 1 Juni 1905 te Bialystock) staan niet in verband met de Poolsche kwestie. In het algemeen verlangen de Po-len geen afscheiding van Rusland, doch slechts autonomie in vereeniging met dat land. Gedurende de revolutie van 1906 in Rusland nam Polen een zeer gematigde houding aan. De kem van het Poolsche volk is tegenwoordig te vinden in het door Oostenrijk beheerde gedeelte (Gallicië). Daar bevin-den zich twee Poolsche universiteiten en. een academie, terwijl er in een groot aantal scholen onderwijs wordt gegeven in de Poolsche taal. Zelfs verkregen de Polen eenigen invloed in den Oosten rijkschcn Rijksraad en bedongen zij gunstige voorwaarden voor hun gewest, waar zij de Roetheruen en de Duitschers zooveeJ mogelijk ondetdrukken. Gallicië is de zetel der «Liga Narodowa», die het berstel van den Poolschen staat beoogt, en van den tSkarb Narodowy», het nationale fonds der Polen. In d'en la.atsten tijd sluiten hun hun leiders zieh aan bij die van het panslavisme om langs dien wep de oûafhâalreliikheid te 34e jaar » N. 290 6 eentiemen per nummer :25 e. per week (6 nnmmers) Zsterdan 2 Novombei* 1918

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Vooruit: socialistisch dagblad behorende tot de categorie Socialistische pers. Uitgegeven in Gent van 1884 tot 1978.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes