VOORUIT Orgmn der BeSgische WerktiedenpÀrtij.— Verschi/'nendea!!s dagen. Dmkstsr-U lt£eeî*te« Safflî JVkalschappsj HET LÎCKÎ bcstistsrder » P. DR VïSCH, Lcdeber^-Oeîîl . . REDACTIE . * ADMINISTRATIF ^îOOGPOORT. 29, GENT" I ABONNEMENTSPRIJS BELOIE Orie maanden, » » , , fr. 3.25 Zes nssandca . . , , . fr. 6.50 [ten jur. ...... fr. 12.50» Men abenneert ricà ep &!ie psstbHrcclM DEN VREEMDE Drte maanden tdagelijks vcrzonden). < . . . . fr. 4.79 Zal dit de laatste Oorlog in Europa zijn? (Vervolg en slot) De zenuwaçhtige, st'ôïhiehde, snel-jagendé haast waarmedo Duitschland, ten koste van ailes, den oorlog voert, is slechts het teeken dat het bagïljpt, door an door begrijpt, dat een langduxige oorlog zijn eigen land op den rand van het verderf brengt,. ja ten csndergang doemt. Het bedràg van zijnen uitvoer vorig jaar bedroeg 12 milliard; zou iemand kunnen denken dat Duitschland dat twee jaai lang zou kunnen missen? En naar die verhouding gaat het aile oorlogvoerende, ja zetfs de neutrale lan-.den.Zelfs Engeland, het trotsche Albion, kan zijne bedreiging om ei des noods een 3jarige oorlog en langer van te ma-ken niet uitvoeren : reeds nu ligt zijne hoogwichtige katoen-indu strie bijna gansch neer, en is in een paar maanden de drukke bedrijvigheid voor de leger-orders gedaan, dan rijst ook dàar het spook van algemeene werkloosheid. De dan in aile landen dreigendc elîen-de te schilderen is hier' de plaats met, raaar aiis regeeringen moeten daar ten slottoi rekening mede houden dat men geen 200 millioen menschen kan laten uithongeren ! Maar ook de bezittende klasse, de kapitalisten van handel en industrie zul-len maar al te spoedig gaan inzien, dat eene langdurîge oorlog tôt tonne ruine inoet leiden. De duizenden en duizenden roestende mekanieker/, de m de h aven s ï-ottende schepen, de zich hoopande en met de week aan marietwaarde verliezen-de grondstoffen, het totale spaakloopen van den geldhandel, dat ailes brengt 'aan groot- en klein-kapitaal gevoelige yerliezen. Voor de aera van. het kapitaal waren langdurige oorl&gen mogelijk, daar die door aangeworven krijgslieden gevoerd werd en de oorlog slechts betrekkelijk kleine landsdeelen overtrok ; zelfs de Napoleontische (de eerste) oorlogen waren niet zoo algemeen desastreus als nu. En als b. v. het Engelsche blad « The Times » daaruit een voorbeeld tôt na-volging vvil stellen dat Engeland 3 wel 10 jaar lang tegen Napoléon I ge-vochten heeft zonder zich zelve schide te doen, dan bedenkt het niet dat de ecsnsmischa tcesisticj der wereld eene geheel andere is, van de politieke nog te zwijgen. De kapitalistische bourgeoisie zal spoedig inzien dat het onvruchtbare ge-loof, dat bloed en ijzer in kapitaal-pro>-fijt omgezet kan worden, slechts gel-dend is voor de hebzuchtige groot-finan-ciemannen en armee-Ieverancicrs, dus slechts voor betrekkelijk weinigen. Zij zullen verplicht zijn naar de hulp van die groote vredes-macht uit te zien, die, hoewel aanvangs door de snelle gebeur-tenissen verrast en daardoor tôt schijn-bare onmacht gedoemd, toch bij aile volken nog levend is, en nu, juist door de oorlogsellende, dagelijksch aan aan-hanger-getal wint : naar de SnterïîatîO» nels eocteaS-îlamortratie! Zeker heeft de Sociaal-demckratie in de oorlogvoerende landen, inziende dat zij dezen oorlog niet meer konden tegen-houden, er in berust; maar in princiep aile volkerenmoord hatend, steeds, iedereen weet het, het tôt allereerste princiep stellend : aîgSfïîSGtta wcs'ssd-trsde en internationafS verbroedeflng, is-zij de wereld-macht naar welk reddende hand. de bourgeoisie zal moeten grijpen, wil zij niet opnieuw in de verschrikking van eene nieuwe, nog ontzettender we-reld-krijg vallen. Niemand, zelfs de knapste diplomaat niet, is nu nog in staat te zeggen hoe lang dezen oorlog zal duren en welke politieke veranderingen dezelve zal brengen. Er zijn misschien verrassingen in petto die den oorlog eene andere wen-ding zullen geven ; misschien zal de boren geschilderde uitputting en nood-toestand den heerschenden een gebie-dend hait toeroepen... Wij weten het niet. Maar in ieder geval zullen in de heele wereld hoog en laag, bezitters en niet-bezitters de oogen zijn c-pengegaan, om eenparig te bekennen : dat oorlog een niet meer te dulden atavisme ( 1 ) is in de twjnligste ee;uw ; dat konk-elarijen van diplomaten en ministers, de heb-zucht van geldmannen, de eerzucht van soldaten, de opgezweepte waanzin van deze of gene natie, het onvermijdelijk gevolg zijn om den geheelen toestand onzer huidige maatschappij, waaruit de oorlog moest uitbarsten als de etterbuil Wt een doodziek lichaam. Mogen dan ook versteende diplomaten en h urine meesters, weer eene vrede te saam willen knutselen die de kiemen van eene nieuwe oorlog in zich zou dra-gen, in de parlementen zullen zij geene meerderheid meer vinden. De geleden verschrikkingen van dezen oorlog, de verderfelijke, niet meer goed te maken, gevolgen voor hun land, zal aile partijen en hunne leiders zelfs tegen hun zin en bed- elingen, dwingen zoo-danige maatregelen te nemen — en de druk van het wanhopige, half ster\'ende volk en de verarmde bourgeoisie zal z6o-danig zijn — dat het niet meer mogelijk zal zijn een nogmalige oorlog voor te bereiden. û@20 oorHog zal dten sedood hs&ben, P., M. (1) Atavisme: teruggang tôt de toestand van voér eeuweu. De Working van het Gemeentebestuur Méér dan twee maanden duurt de Euro-pe®scfe« «orkg, wa*ryaû ons kleine en di«ktber»lkte en Bélgië do eerste sl&5»n gevoelt, zoo pijûiijk en wre«d ge-troîfen wordt. Meer,dan twee maanden is hefc, dat het sterkste militaristische land der wereld tegen ons België den oorlog voert. In België wordt erg geleden : er zijln vele dooden, gekwetsten, zieken ; er is ge-brand, gephmderd, vernield... Ook de nijverheid moest onvermijdelijk lijden ; de meest getrofienon zijn dan ook de nijverheidscentrums en nijverheids-steden.Vele werkhuizen liggen totaal stil, andere werken met verm-nderd j^ersoneel, weerom anderen werken slechts halve da-gen, halve weken. Armoede en ellende /ermeerderen met den dag. _ Konden wij van al de nijverheidsstedea en centrums juist weton wat de besturen doen in deze benarde tijden, wij zijn er zeker van dat het verschil enorm zou zijn. Wij willen eens opsommen wat het ge-meentebestuur van Genî deed en wat het voort doet voor dte getreffenen. 1. &i®t W@rk Nbœwi -• «dsirri» Aan Port-Arthur (do gentsche nieuwe ha-veninrichtingen) heeft mon langa da eene zijde, van het begin tes het einde, eene rechte kaai. Langs de andere zijde, op veel braaklig-gende gronden, worden groote iahamiacn, dokken gemaakt, alwa-ir ook zeeschepen en stoombooten kunnen laden en lossen. Reeds twee dezer dokken zijn, wffl zoo niet geheel en al algawerkt, maar irunnon toch gebruikt worden. Deze dokken we.vden gwnaakt bij middel van groote machinale zuigffrs, die met wei-nig volk veel aarde veszstten en vlug werkten. Gm nu WlîilK TE TMœ.CHAFFEK' en ee:n inkomen te bezorgbk aaa diû- 1 zenden îamilies, dus BÈOOB TE SCHEN« KEN aan duizendeH ca no^ duiz«Kden in-wonera, — mannen, vrouwsn en kinderen, — besloot de stad Gect een dorden dok oî « dsarse » met de hand te laten malen dit wil zeggen metTHen kruiwagen, de spade en den gaîfel. Voorwaar een schoon gedacht, waarvoor de stad Gent hulde mag gebracht worden. De werklieden, — di© ®aangeuomen worden door tusschenkomst der Werkbeurs, — werden betaald aan 40 centicmen'per uur. Om met zooveel volk mogelijk aan die „« darse > te kunnen werken, werd beslist met twee ploegan te werken ran 6 uren daags, aldus workemde C uren da-s>gs aan 40 centiemen, oî 2.40 fr. per dag kunnende winnen, of per week 14.40 fr. Dat de stad Gent zioh aldus grOote uit-gaven getroost, kan iedereen wel denken. Doch eenige cijfers zullen dit nog beter dosn uitkomen. Het werk begon den 13 Oogst 1.1.5 tegen-woordig werken er 1400 werklieden. Aan 14.40 fr. per week en per werkman, maakt dit eene uitgave Tan 20.160 franken per week. Bevoegde mannen zeggen dat de stad Gent, door aldus te laten werken, méér dan 1000 franken per dag mesr uitg-eeft dan een ondernemer uitgeven zou, zelfs wer- kende met de hand — doch met MIN mannen per ploeg, alhoewel hetzelfde werk zou gedaan worden. Wat zou het dan zijn, moest het. ma-chiniaal gedaan worden, — met den « scha-moteur », zoo heeten de menschen de zui-gers.Dit werk is nu 9 weken aan den gang of 64 dagen. Dat is eene uitgave van fr. 20,16 plus 9 weken of 181.440 franken zeggen"; Honderd een en tachtig diuzend, vier honderd veertig franken, waarvan men op zijn minst mag rekenen dat de stad Gent 60,090 franken méér heeft uitgegeven, dan dat het noodig zou geweest zijn in normale tijden en dit alleenlijk om goed te doen aan den werken&en stand / Aan de nieuwe darse wordt nog eeo bijge-voegd werk uitgevo'erd, waaraaii van de ûOO tôt 600 werklieden zullen gebruikt worden en waaraan nu reeds 200 begonnen zijn. Het getal werklieden, gebruikt aan de Darse, wordt dus verhoogd tôt 2000. Aldus zal de som aan loon tôt 28,800 tr. per week stijgen. I!. werk der gpaohten, pietaa ©ES begon op 7 September en daar werken t®-genwoordig 130 personen aan. Het loon is ook 40 centiemen per uur ca 6 uren per dag of 14,40 fr. per week. De uitgave der stad voor dit werk ÎS due per week 1872 franken, of vooï de reeds 6 verloopen weken S360 franken. §13. Met Bt®«îel3Jk ^erikfeo» Van het kapitaal — het jaarîijka budget — van 30.000 fc., was er bij het bogin van den oorlog nog 12,590 franken over. Er was ook nog een reservefondfl vtn 46,000 franken, bijeengegaard van dô over-schottën van verscheidene jaren. Van giften, van het Fonds van Staat en Provintie, was er ook nog 10.000 fraa&en. De stortingen van het crisisfonds der stad gedurende 3 jaren had gemaakfc dat er ook nog 30.000 £ranken was (10.000 frank jaar-lijks).Dit ailes maakt een totaal van : 1. Overschot gewoon budget 12,500 2. Reservefonds 46.000 3. Crisisfonds 30,000 4. Fonds van Staat, Provincie en giften 10.000 Totaal fr. : 88,500 Benevens deze groote som stemde de G$-meenteraad op 28 September een wekelijks krediet va-n het Stedelijk Werkloozenfonds van 10,000 franken, uit te keeren, zoolang de vakvereenigingen aan hunne werklooze leden onderstand geven, op de bazis van 50 centiemen daags. Dit maakt nogmaals 20,000 franken of een algemeen totaal van 118.500 franken voor de werkloozen. (Tusschen haakjes gezegd beloopt de. onderstand der werkloozen 50 centiemen der vereeniging en 50 centiemen der stad, dus samen 1 frank daags.) 1W. !!©£ W&A te VoedlBBg De Gemeenteraad stemde een buitenge-Tfoon krediet roor het Bureel van Welda-iigheid van 52.000 franken, als eerste tege-Daoetkoming, voor den buitengewonen toei-stand bij het uitbreken van den oorlog. Door de stad werd, met de hulp der giften y an bijzondereu, aan de arme werklieden soep en brood yersehaft door tusschen-' kornst van het Comiteit van Het Werk der Voeding » Dit werk kost per dag 3.800 franken, oî, tôt op heden, zoowat 200.000 franken waarvan de stad roned de 70.000 fr. bijgelegd. i- Men ziet dat zoowel de onvereenigd«n als de vereenigde werklieden door de stad' onder bescherming genomen zijn. il@t Werk Op 28 September hadden in het Feestpît-leis (Park) méér dan 30.000 inwoners van aile deelen van het land, maar meest Vla-tningen onderkomen genoten. Dit kostte aan de stad 100.000 franken. Eene som van 1.500 fr. is gegeven aan! eene bijzondere inrichting voor hare tu»-! achenkomst van huisvesting. IL O© âîmmt vaga is©f isede ilt'uis j Voor de gekwetste soldatsn stond do! itod aan het liood Kruis zijne scholen en mdere gebouwen af. Ook leende zij aan die echoone inrichting sene som van 25.000 fr. P@ stad etichtte ©sa ¥©sir û® ¥lii@lateiiEi§€!!S9 sraarbij het aan deze : 60 centiemen daags ' voot de volwassenen en 35 centiemen daags roor de kinderen onder de 15 jaar eten gaf.1 Dit werd gegeven, zoo de stad of gemeen-, » van waar de vluchtelingen kwamen, er ' borg wilden voor zijn. s Dit werk zou aan de srt&d als voorsehot 20.000 fr. por week gekost hebben, doch' syerd onderbroken door de komst dei^ 3iiitschers en den teruglseer der vluchte»-1 Lingen. ¥111 Ook stichtte de stad een Oomifdlt 5©©iii®©p© -j hulevssflng Dm aan de vluchtelingen, dewelk© nog ovet ienige gelden bescliikten, goedkoope loge--nenten te yerschaffen. il De stad hielp mede aan de stichting der Sank van Itaislitg v©©p de l&Mn© feiig»gsps lie tœliet ook deze klassa van menseheij, ;er hulp te komen in deze benarde tijden. Sa H© n®vi?i©fgi© Gent schoot een deel voor van het loon der onderwijzers en stadsbedienden welke' spevlueht waren uit verschillige steden en 5®meenten. 11. sfed@!Bjfce ii©ig©sid@B< @n werklieden Bsi Aan de bedienden en werklieden van de itad Gent, — in dienst van 't leger — be- BEGRAFENIS EN VERRIJZENIS VAN THYL UILENSPIEGEL Uit het meesterwerk van DE COSTER Zie'hier, lezeressen en lezers, het slot van De Coster's meesterlijk boek:, Foen Nele (') ten gronde te recht kwam zag zij niets anders meer dan de zonne, die opstond te midden van de guldcn dampen, de toppen der grashalmen, die msgelijks als in goud geaoopt waren, en den zonnestraal, die de veeren der slapen-de meeuwen kleurde. Maar de meeu,wen ontwaakten weldra. Vervolgens bekeek Nele zich zelve, zij zag, dat ze naakt was, en ze trok in der ) Nele is de liefdevolle en getreuwe lûmnares van Uilenspiegel. In ket laeister- Ujfc-werd van De Coster, dit h«He*dickt uit " Nele >* I haast heure kleederen aan ; vervolgens zag zij Uilenspiegel, insgelijks naakt, en zij bedekte hem; zij daent, dat hij sliep, en zij schudde hem; maar hij verroerde zich niet meer dan een doode; zij werd van schrik bevangen. •— Ha! zeide zij, heb ik mijnen vriend godood met de tooverzalf? Ik wil ook sterven! Ha! Thijl, word wakker, word wakker! Hij is als marmer zoo koud! Uilenspiegel werd niet wakker. Een dag en een nacht liepen voorbij, en Nele, koortsachtig van smert, waakte bij heu-ren vriend Uilenspiegel. In den morgen van den tweeden dag, hesrale Nele het geklingel eener lecl, en zij zag een feoer kerrien met eene spaale ^^djm schonder ^ achter hem gmgen een ( burgemeester en twee schepenen met eene waskeers in de hand, de parochiepaap van Stavenisse en een koster, die een zon-nescherm hield boven het hoofd van den paap. Zij gingen, naar zij zeiden, het hcilig oliesel toedienen aan den dapperen Ja-cobsen, die vroeger Geus was uit schrik, maar die, nu het gevaar voorbij was, voor zijn dood terugkeerde tôt den schoot der Heilige Roomsche Kerke. Weldra waren zij dicht bij Nele, die schreide, en zij zagen het lichaam van Uilenspiegel uitgestrekt op het gras, met zijne kleederen aan. Nele knielde neder. — Meideken, zeide de burgemeester, wat doet gij bij dien doode? Zij antwoordde, zonder de oogen te durven opslaan : — Ik bid voor mijnen vriend, die hier viel, als door den bliksem getroffen. Nu ben ik alleen: daarom wil ik insgelijks sterven ! De parochiepaap blies van genoegen en zei : — G#d zij £el««fc^ 4e Gc-us Uil<?aspie-gel is «l#»al! B»er, kaaist U «à. ©4lf «es graf; tfék zijne klee<i.erea ^Wea3 hem in de aarde te stekeô. ' «■ T'X< î. — Neen, zeide Nele, rechtspringend, men zal ze hem aanlaten, hij zou koude hebben in den killen grond. — Delf een graf, zeide de parochiepaap tôt den boer, die de spadé droeg. — Ik wil wel, zeide Nele badend in tra-nen ; daar zijn geene pieren in het schelp-zand, hij zal schoon en gaaf blijven, mijn geliefde. En, als waanzinnig, bukte zij zich over het lichaam van Uilenspiegel en kuste zij het met tranen en snikken. De burgemeester, de schepenen en de boer hadclen medelijden, maar de pastoor zeide en herhaalde gedurig met blijd-schap ; , — De groote Geus is dood, God zij ge-loofd! «- De boer dolf vervolgens een g'raf, leg-de Uilenspiegel er in en bedekte hem «met zand. En de parochiepaap las over het graf de gebeden der dooden • allen kniel-den neder rondom het graf; doch plot-seling zag men onder het zand een groote bewegmg, en Uilenspiegel keek rond «îeh, niesde en schudde het zand uit zija kaar, en greep den pastoor bij de keel en ^picle : in mijnen slaap. Waar is Nele? Hebt gij, ze ook in de aarde gedolven? Wie zijt gij? De parochiepaap riep : — De groote Geus verrijst op deze we-', reld! Iieere God! Wees mijne ziele gena-i dig! j En hij vluchtte weg als een hert vôor i de honden. Nele kwam bij Uilenspiegel. — Kus mij, liefste, zeide hij. Toen keek hij opnieuw rondom zich;, boer en koster waren op den loop ge-j gaan met den pastoor, en hadden, om rap-per te loopen, spade, waskeersen en zonne-1 scherm ten gronde geworpen; burgemeester en schepenen hielden van schrik hun-1 n» ooren vast en lagen te jammeren op 't gras. Uilenspiegel ging tôt hen en schudde hen. — Begraaft men, zeide hij, Uilenspiegel, den gcest, Nele, het hert van Vlaan-' deren ? Neen ! Vlaanderen kan ook sla-' pen, maar stervea, nooit! Kom, Nele! En hij t*og henen met keur en zong fcijn «es«e liedeken, maar aiemand ,weet hij zijn l^tste zin^p_ zaj...

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.