Drakstcr-U îtgecïster "em: Maaîschappij H ET LICHT bestunrder ; P. DE VISCH, Ledçberg-Oent . REDACT1E . . ADMîNISTRATiE HOOGPOORT. 29. GENT VOORUIT Qrqaan der Befaische WeMiad&îwartïL Yerschimende a/k daaen. ABGNNEMENTSPÎÎIjS BELGIE O'ie iasacidcct» » » s, . »r. 3.25 Et# n:a«*!d?a » a j , . fr. 6.50 Een jaar ....... fr. 22.50 Men aboiinecrt zich op <ii!e postbureeîea C'EN VREEMD5 Driî maandea (dageiijics verzoaies) C,-. C.73 VAN EEN GRENSOORD 'k Denk dikwijls aan dagen met ver-lof, aan groote vacantie. 't Zijn allerkost-baarste dagen van niets doen, dagen, waarop men ailes kan doen, niets ge-dwongen, opgedrukt door wet en veror-deningen, doch een vracht, heele vrach-ten van dit nuttig onbetaalbaar werk, waarvan een denkerid. mensçh steeds zwanger gaat, dat in zijn kop ontstaat en wordt bebroeid totdat het rijp is en uit moet. In gewone dagen van gedwon-gen daghuurwerk echter, wordt het dood geboren dit kostbaar werk, niet als on-j voldragen, doch omdat het niet op tijd : het levenslicht zag. Wie weet en meet de menschen. die alzoo gansch hun leven hebben gedacht en nooit iets van al hun prachtig denken de wereld hebben inge-kregen? Kan iemand, die door de mijnen ■ kruipt of bij den dorschduivel staat, 1 waarvan hij maar weggaa.t om zich docd-raoe op zijn bedzak te laten vallen, ik vraag het ingemoede, kan zoo iemand tijd vinden cm zijn denkbeelden, bevin-ding en ondervinding kond te doen aan de menschheid ? Men vraagt zich nog he-den af, waarom onze grootste dichter, Guido Gezelle, dertig zijner levensjaren heeft laten verloren gaan zonder dich-ten. Wie weet welke innige zielelast op zijn schouders lag? Kortom ik heb de vacantie lief om naar lust, naar cigen vinding en eigen goed-vinden eigen werk te kunnen regelen dat men nooit dan met hindernissen in het verkeer der dagen van voorgeschreven arbeid verrichten kan. Vacantie is voor veLen een tijd van zoo volkomen rust dat ze moe worden van rusten ; voor ande-ren één en honderd gelegenheden om iloon te vertercn, winst op te helpen, schuldea te nrçaken, den duivel te jagen en aBêmair den duivel aan te doen. Et zijn genotsmenschen, zuivere zielen, die den eersten dag hunner vacantie het aardsch paradijs ingaan en er niet uit-kc en voor den laatsten. Ze maken er Van ailes gebruik, spelen er met en in ailes, genieten van ailes. Ze kennen den boom der kennis van goed en kwaad, midden van den hof, met zijn genot en pin gevaar en kunnen lekker vlir.derflad-deren onder zijn takken met verboden vruchten geladen. De slang echter kan ze niet bekoren. Ze zijn sterk en weten ■dat het trachten naar genot grooter genot is dan genot zelf. Er is eindelijk hier en daar iemand, die 't heele jaar lang nooit met zijn ziel en zijn denken alleen kan zijn. Hij wordt opgejaagd door den vlegel der levenszorg, zoo spoedig hij den oogenblik voelt naderen, waarop hij tôt înkeer zal komen om een tijdje zelf te kunnen denken aan zichzelf en aan veel schoons, dat hij scheppen wil. 't Is de inian met beslommeringen, slaaf van kantoor, hand-elsboekhouden, of zoo honderd' menschen van dien aard. Die zeggen : als ik rusten zal, zal ik uitwerken wat ik zoo lançf reeds in mijn kop heb. | "Die zeggen : gedurende mijn vacantie-. dagen zal ik even wat prachtigs doen. De vacantie komt en gaat voorbij. Niets ■s gedaan. Er zijn er bij al dezen, die nooit aan vacantie denken, de trekossen, ! 'bijvoorbeeld, en de werklieden van aller-handen aard. De trekossen zullen wel nimmer recht op vacantie krijgen, dan Wanneer ze afgetrokken zijn en juist nog lang genceg goed om gereed gemest te ! worden voor het slachthuis. De trekos-s"n zijn onbewust van de macht van hun horens, hun nek, hun schoften, van «en indruk dien het gewicht van hun ge-wichtigheid zou maken op hun meester, zoo ze dien de vier pooten op het lichaam rcoesten zetten. Den dag waarop de J^eerderheid of al de werklieden meer oewustheid zullen hebben dan de trekossen, krijgen ze ook vacantie. Die be-wustheid zullen e eensdaags hebben. oorlog zal er aan mede helpen, wa.nt nu toch weer worden ze menigvuldig ! voor vreeslijken arbeid gespannen. Nu een arbeider moet bewust worden, om dat hij geen trekos is, maar werkt al: een trekôs. Ik herhaal dat ik vacantie heb. Ik gur ze elkeen, doch ik sta dan de mijne geer brokje af aan om 't even wie. Ik het me reeds voorgenomen even door Lim-burg te reizen en Limburg door in aile richtingen. Er is nog veel te zien aldaar, dat sedert lang niet meer werd gezier of nooit. 'k Stelde me voor Lanaken te gaar zisn, waar heldendaden zijn gepleegd Halen te gaan zien, waar helden hebber gewonnen, juist in de buurt van den windmolen van Loxbergen, waar ik op Maandag, 8 Septembcr 1884, den eind-veldslag bijwoonde van onze groote krijgsoefeningen en er op den heuvel le-gerschouw werd gehouden door Koning Leopold, den graaf van Vlaanderen, Maria-Hendrika, generaal Pontier er vreemde erg vcrgulde, erg verzilverde en scherp gekleurde legeroversten. Verleden jaar werd er een andere, vee' ernstiger veldslag geleverd. Hij ook ein-digde met schouwing, die van duizender dooden. Ik wil ook wel naar de grens gaan, om een andermaal te bekijken hoe het daai mag toegaan. Naar Eysden, Maaskant. onder meer, waar ik een trouwe vriend heb vvonen, wiens huis en tbuis ik nog nooit zag. Ik schreëf om te vragen hoe een reislustig mensch in België, in Limburg, te Eysden, de Maas kan zien. Zijr; antwoord laat zich niet wachten. Ik schrijf het hier letterlijk over : Gelukkige sterveling, die thans nog van reizen durft spreken en hoopt inder-daad te zullen r«izen. Wij leven liier te Eysden, afgêzonderd van de wereld. Om zoo te zeggen : levend begraven zijn we. De strook tusschen de Maas en de vaart van Luik over Maastricht naar Antwer-pen is hier door de duitsche overheid grensgebied verklaard. Wij zijn thans Hollanders doch mogen naar Holland niet gaan. Om nu uit het onzijdig gebied op den linkeroever van het kanaal te komen, moet men doorfijne papieren hebben, die lastig zijn te krijgen. Om ons Heilig der Heiligen, Eysden, binnen te geraken, is het nog veel erger. De meeste bruggen zijn gansch versperd. Geen menschenkind mag erover. De brug van Vucht, op den grooten steen-weg Maastricht-Maaseik, is gedeeltelijk open voor wie de vereischte papieren kan toonen. Zoo mogen de landbouwers van het grensgebied, wier oogst op den over-kant van het kanaal staat, en omgekeerd deze van den anderen kant, wiér oogst hier rijpt, driemaal per dag. en telkens op een vastgesteld en immer hetzelfde uur, overkomen. De menschen van Lan-klaar en Mechelen-aan-Maas moeten :n Eysden overkomen, daar de bruggen bij hen versperd zijn. Binnen het grensgebied zijn al de fietsen opgeeischt. Wij moeten een « passierschein » hebben om binnen het grensgebied met tram of trein te mogen reizen. Op den linkeroever — wij noemen dit hier thans «In België!» — is meer vrijheid, doch de maatregelen te nemen, om in het neutraal gebied te geraken, zijn bijzonder streng. Ik ging bij-na aile dagen naar Mechelen. ITnns heb ik van den heer Kreischef de tbciatmy, gekregen nog eenmaal per week te gaan, om eetwaren te halen. Tôt Mechelen kan een gewoon sterveling gemak-liik geraken, doch verder... Kort en klaar : trek je uit den slag ; wij ook moeten het doen. Daar groeten geen « passierschein » behoeven, zend ik je mijn beste over. — Zoo spreekt mijn vriend. Doch de Kempen zal ik zien. Steven Boersen. fraters ons niet kunnen zeggen sinds wanneer 't goddelooze, rotte, misdadige Frank-rijk in de oogen der lverk eene edeimoedige « oudste dochter der Kerk » is geworden 1 Het ware niet van belang ontbloot zulks ta vernemen ! "Vooruit,, te Antwerpen Nog eenige dagetf, en 't is een jaar geleden dat de hersenen der arbeidende klas het socialistisch voedsel missen : sedert 6 Ottober :s te Antwerpen 110g geen socialistisch dagblad verkocht. Onze Volksgazet had pas eenige maan-den het levenslicht gezien toen den oorlog uitbrak. Op dit kort bestaan had het een over-groote invloedi,\veten te verkrijgen, niet alleen bij de vèreenigde arbeiders, iDaar ook bij aile de|nokraten. Het was een dagblad in den vollen zin van 't woojd, dat, buiten de dage-lijksche verdediging der arbeidendeklas, den geestesarbeiders een vaste en snelle blik voor de toekomst wist te geven. Moge zijne terugverschijning spoedi-ger gelukken dan men denken kan! Elkeen mist er aan. Daar de verschrikkelijke oorlog nog van langen duur kan zijn, zoo voelt elk partijgenoot, elk sociaal-demokraat dat er een gémis was. Maanden, misschien een paar jaren zonder socialistische lec-tuur, dit mocht niet, dit kan niet. Eenige partijgenooten deden de vraag aan de Gentsche vrienden om het moge-lijke te doen, ten einde in Antwerpen wat socialistisch zaad te kunnen wer-pen.'t A.kkoord werd geslagen, de dienst werd geregeld en <t Vooruit d is hier. Wat komt hij doen? Ons de laatste gebeurtenissen brengen van het oorlogs-terrein? Ook dat! Maar, voor ons ail en, arbeiders en demokra.ten, is het plicht ons ook met andere. dingen te bekom-meren d;»n het veroveren van een loop-gracht of mitraille^^sen. Op dit ooger.blik is gansch de wer-kende klas geheel of gedeeltelijk werk-loos en moet van hulp en steun leven. Aan ons, socialisten, te zien of de hulp en steun gegeven wordt aan wie het noodig is. Aan ons socialisten, te zorgen dat overal in aile komiteiten de werkendeklas vertegenwoordigd is, om te beletten dat de burprers hun vriendjes goed bedeelen, terwiil vrijzinnigen en arbeiders on den kom bijten. Het socialistisch dagblad is er noodig om aan onze werkgezellen de dagelijk-sche slagen van de kapitalistische zweep te doen zien. Het socialistisch dagblad is er noodig om aan de werklieden te herinneren dat te Antwerpen een loontarief bestaat die elk dient te volgen, en wanneer dit door een werkgever of gevolmachtigde te buiten gega^tn wordt, die aftrok of loonsvermindering te bekampen. Dit is onze strijd, dit is ons bestaan. Wii sluiten, -met de zekerheid dat elk socialist, elke demokra.at het blad Voor-uit lezen en i: -open zal. A. W. & * # De partijgenooten of andere demokra-ten die het blad « Vooruit » dagelijks thuis wenschen te ontvangen, geven naam en adres op aan onze verkoopers of aan gezel Wieme, Scheldestraat, 25. De prijs per nummer is 3 centiemen. Per week genomen 20 centiemen. I'W ésGksB onze kinrik^I^n er mm' De tFigaro» maakt een gedeelte van e 7», 1 °Penbaar, dien de Paus den lsteti c , gœchreven hee2t aan kardinaal Luçc 'Paus 0 Van Daarm sehrijft ' Het 's ons zeer aaAgenaam en troostri er verneinen, niât de ontroering c . ' lri i' rankrijk outstaan was tengevol van het openbaar maken van het te zeer b< kende artikel, dat de ongerustheid ve dwenen is en dat de kalmte is weergekeei in de gcesten. » Bovendien zou Frankrijk, die edele e edeimoedige naiie, viaaraan het ons behaag heeft blijken van souvereine welwillendhei te geven en die wij gaarne met haar eervo len tilel van « Oudste Dochter der Kerk genoemd hebben, zeker niet twijfelen aa onze, lief de voor haar en aan onze ware g< voclens te haren opzicftle. » Tiens, tiens! Zouden onze klerikaie koi î Over 66ne appsikwestie Het Yolk leert ons dat de appelen, vooi namelijk de zure, een zeer gezond e krachtgevend voedsel zijn. Hij herinnert er ons aan, dat onze appe niet alleen goed is voor het lichaam, maa bijzonderlijk voor den geest. Parbleu wij wistsn dat ook al lang maar wij dierven het niet bekennen, in ou eigen zeggende : Het Yolk is al zoo bijzon der straf van geest, geven wij hem de: raad van zure appels te eten, zijn gees zal al te sterk worden voor ous, wier gees telijk appelgehalte maar nietig is, tegen over dat van onzen behendigen en zee ontwikkelden tegenstrever. Nochtans gelukten wij er hier en daa in, hem toch nog eenen warmappel te zet ten, natuurlijk figuurlijk gesproken. Nu dat hij achter het geheim is geraakt zal het ons zeker moeilijker vallen, da spelleken te herbeginnen. Wij zullen ' vervolg van die appelkwestie afwachten. * * * Met dat ailes is onze gezaghehbend-confrater, compleet op de hoogte, want hi vertelt ons, dat Napoléon, telkenmale dat hij een groot plan aan 't broeien was, eerst eenen appel at. Verre van ons te beweren dat Napoléon een onbeduidend mannekeii was, maar wii moeten toch vast stelien. dat hij met al die appels te eten, vreeselijk in de patat-ten geraakt is. Hoeveel appels zou hij geeetea hebben voor zijnen ongelukstocht naar Rusland ? En hoeveel kilos heeft hij er binnen gedaan voor den slag van Waterloo? Zou hij nog veel smaak gehad hebben in appels, als hij het kolleken moest uitbla-zen op St llelena? Kortom, de appelsterkte van Napoléon is niet bij machte geweest om hem te red-den.# # * Hier nu eene ernstige kwestie op 't ta-pijt.Het Voik vindt den appel goed, gesma-kelijk, voedzaara voor het lichaam en voor den geest. Wij zijn geene vijanden van een goeden streeping, dat is waar. Maar heeft Het Volk wel het recht van alzoo te boffen over al de hoedanigheden van den appel ? Weet dat katholiek blaadje niet, dat een appel in het aardsch paradijs de schuld was van ons aller ongeluk? Zonder de beet van Adam en Eva in den appel, die te dien tijde eene verbodene vrucht was, waren wij allen rein, onaan-tastbaar geboren, van de eeuwige geluk-zaligheid verzekerd. Helaas, die ongelukkige beet, heeft ons allen in 't verderf gestort. Het menschdom is eeuwig besmet met eene appelflauwte ! En 't is die duivelsche vrucht, die Het Yolk nu stout en vrank komt aanprijzen. Zou dat cliristelijk blad misschien aan den duivel verkocht zijn?, Geheel wel mogelijk ! Wij zullen goed nazien. F. H. lets over Meel en Brood Het brood welke te Gent in den laatste tijd verkocht wordt, is niet wat het zo raoeten zijn : het is te grauw van kleai het heeft een onaangenamen smaak, i doorgaans te klein, bijgevolg te weini luohtig en slecht Verteerbaar. De fcsamenwerkende Maatscha.ppij Voorui alhoewel gekend zijnde voor het beste broo der stad voort te brengen, — en nu i dezen tijd nog ailes doet om tocii met he beste voor den dag te komen ■— ontvina evenals andere bakkerijen en bakkers, no al klachten, en niet zonder reden. Wij hebben ons daarom tôt den meestei bakker der bakkerij Yooruit gewend, hei de ware oorzaak dier klachten vragende en ziehier wat hij ons over deze belang rijke kwestie mededeelde : « Laat het ons maar ronduit zeggen, he meel welke in de laatste twee à dri weken aan da gentsche bakkerijen wer geleverd, was niet zeer geschikt om e goed brood van te bakken; en men zo zelfs mogen zeggen : Ongeschikt om to voedsel van den mensch te dienen. » Zoo is er aan de bakkerij Yooruit mee geleverd geworden dat bepaald bedorve was, doch door deze bakkerij natuurlij geweigerd : het smaakte zuur en had ee muffen reuk. Waarschijnlijk meel dat vei hit is geweest. » Zulk meel mag volgens de Belgisch wetgeving niet gebruikt worden tôt he bakken van brood, maar ons Provinciaa Hulp- en Voedingskomiteit heeft het onge lukkig gedacht gekregen dit bedorven mec door de maalders op een zeker percent b hun ander meel te doen mengen, zoodat d bakkers toch verplicht zijn het in hu brood te bakken. » Zulks is af te keuren, en kan niet an ders dan schadelijk zijn voor de gezond heid van het volk. y> Het scheikundig onderzoek bewijst 00 dat een zeker percent maïs-meel bij he tarwe-meel gemengd wordt. Dit is 00 schadelijk aan het brood. » Misschien is men er toe gedwonge door de ontoereikendheid van den voor handen zijnden stock, maar dan zou he percent welke men aan het meel toevoeg zoo klein mogelijk moeten zijn, hoogsten 2 à 3 percent, bijvoorbeeld, en wel om d volgende rede. Dr. J.-J. Van de Velde, bestuurder va ons Stedelijk Labratorium, leert ons, i: een artikel laatstledcn in Yooruit versche nen, dat het rijzingsvermogen van het dee veroorzaakt wordt door de kleefstof welk het tarmeweel bevat, en welke door d gisting en hare rekbaarheid de eigenscha bezit cellen of blaasjes te vormen welk gevuld met koolzuurgas, het deeg luchti maken. Wij weten ook dat het zetmeel welke het meel bevat, gedurende het bak ken overgaat tôt stijfsel, en alzoo sames de kruim uitmaken. Voegt men nu bij he meel nog eene zekere hoeveelheid maïs meel, die geene kleefstof bevat en hoofd zakelijk uit zetmeel is samengesteld, du geen rijzingsvermogen heeft, dan wordt d hoeveelheid stijfsel te groot in evenredig heid van de kleefstof en beleramert de rek baarheid ervan : het uitzettingsvermoge) vermindert gedurende het bakken en lie brood wordt, zooals hooger is gezegd, klei, ner van omvang, min luchtig en moeilijke»' vertee'rbaar. » Het rneel wordt tegenwoordig ook- bepaald in meel van 80-83 of 00 percent, vol-gens het Comiteit besluit. » Dit wel zeggen dat van ]00 kilogr. graneu, 80-85 of 90 kiiiogr. meel zal beko-men worden. Nu 80 per cent kan ons, vol-gsns mijn oordeel, een goed en degelijk brood geven, wel te verstaan van zuiver tarvre meel. » Er zijn zelfs scheikundigen die beweren dat zulk brood voedzamer is dan wit brood, bijzonderlijk voor menschen die zwaren arbeid verrichten. Maar ik bestatig dat het meel van 80 p. C. van den eenen molen veel verschiit met het meel van den anderen. » Wat mag daarvan wel de oorzaak zijn? » Op het zicht zou men zeggen dat in het eene meer zemelen aanw7ezig zijn dan in het andere, en bijgevolg ziet het eene er witter uit dan het andere. Ilet spreekt van zelf dat granen van schoone hoeda-nigheid, groote soort, gemalen aan 80 t. h., een schooner eu witter meel zullen geven dan granen van gemeene hoedanig-heid en kleiner stuk, die door hunnen klei-nen omvang meer zemelen bevatten. » Ook de graansoorten verschillen van kleur : de eene zijn wit, de andere gaan naar het rood; het ware dus geraadzaam de verschillende soorten, als er zijn, to mengen zooals doorgaans in normalen tijd gedaan wordt; dan zou men van aile nxolens hetzelfde meel mogen eischen of wel diende er van iedere soort een staal gemalen te worden, waarna men zou vast-stellen aan welk percent mon ze zal doen malen. » Indien het mij geoorloofd ware een raad te geven aan het Provinciaal Hulp-en Voedingscomil.eit, dan zou ik het aan-raden het percent vochtigheid in het meel toegelaten zoo laag mogelijk te bepalen, en dit om het bederf ervan te beletten. _ » Men kan opwerpen dat zulks een ver-lies in gewicht zou teweegbrengen. Men zou er den prijs kunnen naar regelen en niemand zqu er door geschaad worden. » Laat ons bijvoorbeeld aannemen dat het meel nu 16 p. C. vochtigheid inhoudt en men hrengt dit op 14 of 13 p. C., dit is natuurlijk 2 of 3 p. O. verlics in gswicht. Maar de bakker zal, wanneer hij zijn deeg bereid, 2 of 3 liters water meer moeten ge-bruiken. Bijgevolg wanneer hij het meel door het minvochtigheidsgehalte duurder moet betalen, zal hij daarom toch geene schade lijden en het meel zal langer be-waren. » A. VAN MOL. Die iïioiisîirs m simulateurs ! Uit een uit Buenos-Ayres naar een En^ gelsch blad gezonden artikel kan men heti volgende samenvatten — dat in de huidige omstandigheden met schreeuwende kleu-rea den kapitalistische speculatiegeest af-maalt en dubbel om wraak roept : ' In de stad Buenos-Ayres hebben zieb eenige financiers vereenigd die zich met de Soeiedad Eural Argentin a aan het weik willen stelien en maatregels willen nemen om beperkingen te stelien aan de « schan-delijke speculatie dio door onbarmhartige geldwolven» gedreven wordt in den han-: del in granen die voor den uifryoer be-stemd zijn. _Staande voor de overgroote aanvragen die gedaan werderi vooral door Belgische, Fransche en Engclsche handelaars, dreven die schacheraars het zoo verre dat zij de verzendingen weken en weken uitstelden, aan gebrek deden denken, om dan de prij-zen zoo hoog mogelijk op te jagen en fabel-achtige sommeil geld te verdienen. De verzendingen gingen dus zoo vlot niet af als het kon — daarenboven nog be-moeilijkt door den oorlogstoestand, en daar men het in het land tôt hiertoe ver-zuimd heeft van groote graandepots in de havens in te richten, stond men bijna overal voor den volgenden toestand : Aile groote boeren hadden gebrek aan, plaatsen waarin zij de maïs, de tarwe, de regge en de haver van den nieuwen oogst behoorlijk konden bergen; aangezien aile schuren en loodsen tôt onder het dak vol zaten met de opbrengst van den laatsten oogst. Op zeer veel plaatsen hebben de boeren duizenden en duizenden zakken met aller-hande granen in de open lucht moeten op-stapelen en dekken met strooi, en het roept om wraak als men verneemt hoeveel millioenen kilos daarvan zullen bedorven. zijn door de vochtigheid. Het roept waarlijk om wraak tegen het kapitalisme en zijne hartelooze spéculateurs, dat dergelijke afschuwelijkheden voorkomen in den tijd dat in Europa duizenden en duizenden arme wroeters, die aan den oorlog niet de minste schuld hebben, met vrouw en kroost honger moeten lijden. $ £ # # # * £ £ % & & ^ $ £ $ £ $ £ 3^, Leest 6n versprsiîit VOORUIT sk ^ •£{ "ùY jk it: & ifc r tV» tA? vt, ..-V, , ' i -, î ; .. . " ' .. 31' »aar " W. 234 Prijs per nsmmer : toot België 3 centiemen, mr den Vreemde 5 centiemen Teietoon s fflarilactie 24? - fldminislëratSe 2845 rt^aandlap 23 ©CJ8ST 1 St 5

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.