Orukster-U îtgeeîste» 5ar„: Maaîschappij H ET LÎCHT bestuurder » F ^2 VISCH. Ledeberg-Oent . . REDACTiE . . ADiYUNiSTRATlE I HOf -30RT, 29, GENT • Orgaan de? Be/gische Werkliedenpaptij. — tyerschijnende a!!e dagen. ABONNEMENTSPRIjS BELGîE Drie maanden. . . , , fr. 3.2? Zes maanden > , , , . fr. 6 50 Een jaar ....... fr. 12.5& Men abonneert ziclî op ûîle ptstbureeie» DEN VREEMDE Drie maanden tdagclijka verzonaen). tr. 6.?? Ii aÉerlaiid ci? V&cforEaoïdsEtofbe Het hoofdartikel van G. Werkers in V'ooruit » van 5 December, heeft nog ens enkele zoogezeide bepahngen van ■îet vvoord « vaderland » in onzen geest pgefrischt. We hebben tientallen bepalingen ge-hoord en gelezen, maar weinigen hebben ons bevredigd. Er zijn afschuwelijke theoriën aan-gaande het vaderland in de mode ; theo-nén, vvaarin men menschenhefde en -vrijheid wurgt en trapt en in 't toppunt verheft het laagste, het gemeenste, dat de wereld en het leven kennen : het egoïsme, de brutale zelfzucht van het individu ; theoriën, waarin men het be-lang van duizenden en de vooruitgang van het land ondergeschikt maakt aan den vuigen geldhartstocht van enkele ka-pitalisten. 05e theoriën hebben het vaderland ontheiligd. Vaderlandshefde is voor die heeren ge-worden: haat, onrechtmatige haat tegen-over vreemde naties, miskenning van andere verdienste en grootheid. En om dàt gevoelen op een waardige wijze te uiten, moesten ze gcbruiken het brute geweld ; moesten ze opstaan tegen den vreemde, die naar hun dunk te hoog stond ; moesten ze opnieuw proclamee-ren het recht van den sterkste en, ont-kennend den opwaartschen marsch van de menschheid, terugkeeren naar het navrant-dierlijke van de middeleeuwen, opbouwen rotsvaste forten,' gieten stalen kanonnen, bemannen ijzergepantserde dreàdnoughts en uitrusten permanente legers. Vaderlandsliefde is voor hen geworden afschuwelijke uitfeuiîjng van diâzencJen voor f?st eïgentielang van enkelsn. Zij hebben zich afgezonderd in een kolossalen toren van zelfzucht en winst-bejag, en looehenend het schoone dat kwam uit de hand en den kop van ande-ren ; ze hebben hun begrip vaderlandsliefde gebouwd op de valsche basis van eigen verheffing en miskenning van vreemden. Welnu, daartegen stellen wij onze op-vatting van vaderlandsliefde, ontsproten en opgebloeid uit onze menschenlicfde ; daartegen zeggen wij : Evenais uns Sî8-grip ever individualisme voortvlosien moet uit ons gemeensclhapsgsyoe!, most onze noiie van vaderlandeiiefde grosien uit een algemeen gevoel van mensohen-liefde.We zijn in de eerste plaats MEN-SCHEN en dàn Belgen. Tegenover hun eng begrip, hun eenzijdige en barbaar-sche conceptie stellen we onze îllge-meen-mensetielijke fîhîiosoph.ia van vaderland en vaderlandsîiefde. # & J?£ Om tôt onze bepaling te komen, zullen we gebruik maken van de twee manie-ren van bewij zen : eerst het leven na-gaan en zien welke idee er uit oprijst, dan trachten door een beredeneering tôt een besluit te komen. Welnu, we vragen het iedereen : Waar-voor hebben, doorheen den loop.der tij-den, de menschen lijf en have opgeof-ferd? Voor welke voorstelling van vaderland hebben we gestreden tôt den laat-sten snik? Welke liefde, welke harts-tocht heeft hun geest verlicht, hun hart bezield en hun arm gestaald in den kamp tegen tyrannij en overweldiging ? Hun zonen hebben jaren lang gestre-den tegen geweld en overmacht, maar liet voor het bezit van hun lapje gronds, Idat ze behouden hebben en wisten te zul-*n bewaren. — Niet om het verschil in -as streden de volkeren, want de Ver-eenigde Staten van Amerika voerden en hardoekkigen strijd tegen Engeland, m moederland, en de Zuid-Amerikaan-he republieken hebben talrijke révolues gestreden, om hun vrijheid op ^anje, hun aller bakermat, te verove- Noch eenheid van grondgebied, ras, albelangen, zeden en gewoonten, wet-n of historisch verleden kon aan de ikeren op voldoende wijze het vader-d voorstellen en het verschil daarin onmogelijk in staat hen op te wek-i en te bezielen tôt een manmoedigen !rijd. De rechtvaardige opstanden van nderdrukte landen zijn dus niet gebo- Iren uit een verschil van die factoren en de eenheid erin kon ze ook met voor-kûmen.Er moet dus iets hoogers, iets heUi- gers zijn, waarvoor aile volkeren hun levende krachten uitgeput en de mooiste en ontelbare offers hebben gebracht. Dat hoog-heilige zullen we opzoeken door de kracht van ons verstand. Veronderstellen we d it een oorlog los-barst en we de wapenen moete'n opne-men. En één feit staat onwrikbaar vast: men wordt moordsnaar of wermoords. En îk zeg, dat de H. Kerk duizendmaal absolutie mag schenken ; het FEIT, het afschuwelijke feit dat men moordenaar is en blijft, staat pal, en de groote, de opperste rechter : het geweten, rijst dreigend voor u op, onvermurwbaar. BEosd biijft en geen mensstieiijke ver-giffenis Kan den ivioord uiiuîsssohen. En wat ! voor zulke futiele redenen als hooger aangehaald werden, zou men die misdaad op zijn geweten laden ? 0 neen ! dat strijdt met de mcnschelijke natuur en logielc, dat strijdt met de mcnschelijke essentie. Aileen voor datgem, wat een hoogere en schoonere vwaarde bssit dan het leven, offer ik mijn bîoed op. Dat hoogere is de 'basis van mijn moreele plichten : h€î is het reehî een Vfflj menssiî ts zii», het recht mijn per-soonlijkheid van burger ongeschonden te bezwaren, te gaan en te keeren hoe en waar ik wil, de taal te spreken die ik verkies, te denken en te schrijven wat ik wil. Het is het recht mezelf te zijn en vrij, geen knecht : Het recht om te leven is 't eerste recht. Het tweede is een man te zijn, geen knecht. (R. De Clercq.) Hij, die mijn vrijheid aanvalt, stelt zichzelf buiten de wet, daar deze haar g-eheiligd karakter heeft door het feit, dat zij de vcorwaarde van vrijheid voor de burgers is. Dat zijn de redenen, die maken dat de soldaat geen oogenblik denkt aan de mogelijkheid van de vlucht. Het ieven is ivaardeioos, indien het niet opb!oe!t in de i/vaandighsid van een vrij me-nsch te zijn. De veiligheid van een land rust op de zedeiîjks energie zijner burgers, op het gevoel van geschonden recht, van beleedigde waardigheid, van bedreigde vrijheid. De legers, die oprijzen door geestdrift en moed, kunnen slechts be-zwijken voor brute overmacht. Laat ons de kracht en de sterkte zoeken meer in de levensoorzaken dan in het individu-eele leven en vooral : stellen we die kracht en die sterkte in de eerste plaats tegenover de oorlogverwekkers, tegenover hen, die door een chauvinistische opvoeding aan de jeugd willen nalaten een erfenis van haat en geweld. Het gevoel van nauwe natie-solidari-teit moet verspreid worden en wij moe-ten de apostels worden van het nieuwe geloof, de vurige heTauten van de nieuwere schoonheid en de moderne levensopvatting. De gedachte van de koeperatie der versc'nillende Staten is een kapitale vooruitgang naar het eind-doel.Buiten de plichten jegens zich zelf, dringt zich één enkele verplichting ge-biedend aan ons op : do voerw/aards t® aanvaarden, die do solidaire koeperatie der menschen in de maaîsshappij trtoge-iijk maakt. Wanneer twee of meer menschen ver-eenigd zijn, moet wederzijdsche eerbied huniie betrekkingen beheerschen. Die wet geldt met dezelfde kracht voor de betrekkingen tusschen de volkeren. Ze moeten elkander eerbiedigen en liefheb-ben als broeders uit één huis, ze moeten samenwerken tôt de verwezenlijking hunner gemeenschappelijke idealen. Dàt alleen is ware vaderlandsliefde. En die vaderlandsliefde brengt mede de vervloeking van den oorlog. De wapens neergelegd! Weg met den oorlog, die de ware vaderlandsliefde ont-' eert en verkracht ; weg met den onder-lingen haat en naijver der volkeren, in de plaats stellen we onze heerlijke philosophie van Brocderiiefde on VoSkereneenheid. ACH. J. VOLKMAN. i ' LEESI EN VERSPilEiOT : « v©OiyiT „ liet middel om ien nelelipn 'i siand te tsen opbouaen ••'lis een oijuper Se? Itve sffiiâûsien Waarde Redactie, CJw brieîwisseiaar P. S. vraagt in «Voor-uit» of er gten middel iacstaat om den nete-iigen toestand te doen ophouden van den uitvoftr van levensmiddelen'! Wel zeker bestaat er een middel, en we! met tolbeambten te plaatsen aan de gréas of ten minsce zooveei mogeljjk bij de gren-iien.Want als het van Montaleux tôt Kortrijk een begaaikenis gelijkt van manuen, Uen zak op cie schouders enz., dan kunnen er daar wel tolbeambten geplaatst worden. Kn staan er geen tolbeambten, dan is zuiks de tout van het ïolbestuur. iir moet tolrecht bestaan en wordt zulks niet toegepast, dan is de schuld ervan te wijten aan het Tolbestuur der provincie West-Vlaanderen. En indien het niet mogelijk is voor den Bestuurder der douanen van Brugge de dienstorders aan de grenzen te doen na-leven, dan zou de bestuurder der douanen van Gent daar moeten voor zorgen. Lr valt in dezen oorlogstijd geen «rond de cuir » te spelen; men moet handelend optreden, en als het règlement niet toe-laat dat de bestuurder van Gent maatrege-len mag nemen omtrent de zaak, dat men dan maar onmiddellijk het règlement ver-andere en den bestuurder van Gent gelast-e die zaak te regelen. Er zijn genoeg tolbeambten die nu niet veel te doen hebben; ock zijn er of vérificateurs en kontroleurs der douanen enz., die hier en daar zitten koekeloeren zonder dat er werk voor hen bestaat. t)at men ze langs de wegen plaatsen waar den verbo-dene uitvoer van levensmiddelen geschied-de, alzoo zal men den uitvoer wel kunnen tegenhouden. Indien het volstrekt ocmogelijk is voor den bestuurder van Bi r;e maatregelen te nemeû uit xeden iU, . c .alèaissoa • t«3-schen Brugge en de Fransche grens zulks riiet toelaten, dan kan de bestuurder der douanen van Gent het toch wel zoo arran-geeren dat er een einde aan den uitvoer borne. De bestuurder van Gent heeft maar to toonen dat het hem aan geen initiatief en verstand ontbreekt. Wij zullen «Vooruit» op de hoogtr houden van 't geen er zal gedaan worden en blijft de bestuurder der douanen van Gent wer-keloos, dan zullen wij op tijd en stond daar rekening doen van vragen. Een vaderlandseh gezind ^cpensionnccid toîbeambte. In het Servisch Koograd = Witfce Kurelit en in het Hongaarsch JKandor — Fejérvdr genaamd, is de bevestigde hoofd- en resi-dentiestad van het koninkrijk Servie. Zij ligt ter hoogte van 73 m. boven de zee, aan de vereeniging van de Save met den Do-nau en aan den spoorweg van Boedapest naar Konstantinopel en Salonika, zoodat. de stad, zoowel te land als te water, met aile vier hemelstreken verbonden is. De vesting wordt verdeeld in de boven- en benedenstad. In de eerste woont de commandant in het voormalig paleis van den pasja; hier lig-gen kazernes, het militair hospitaal en bomvrije kazematten, welke als tuchthuis dienen. In de benedenstad vindt men even-eens kazernes en verder groote magazij-nen. Dicht aan den Donau verheft zich deN toren Nebojse. Tusschen de Eigenlijke vesting en de stad strekt zich de 200 m. breede kallnsejdan uit; vroeger was dit een woeste vlakte, welke thans door een mooi park wordt ingenomen. Belgrado wordt in 6 v ijken verdeeld. De oude Turkenwijk Dortsjol is bijna geheel verdwenen en vervangen door rechte stra-ten.Tôt 1862 was Belgrado door wallen om-geven; 5 poorten verleenen toegar.f. tôt de eigenlijke stad. Niet ver van de mooiste dezer poorten, de in lè68 afgebroken Stam-boel Kapoe, staat de in 1871 geopende nationale schouwburg en daar tegen -cr het in 1882 onthulde metalen standbeeld van vorst Michael Obrenowitsj III. Behalve een oufle kerk in de bovenst-ad, bezit Belgrado nog 4 Grieksch-katholieke en een Protestantsche kerk, een katholieke kapel, 2 synagogen en een moskee. iiet aantal inwoners bedra«agt (1913) 80,000, onder welke slechts 32,000 vrouwen. De industrie is van geen beteekenis, daar?nte-gen is de stad het centrum voor den han-del tusschen Servie «n Oostenrijk Honga-rije, alsmede vo»r den t.ansito-handel tusschen Oostenrijk en Turkije. In Lel- rado vindt men een hoogeschool, een theologisch seminarie, een hoogere hoogeschool, 3 athenœa, een normaalschool voor onderwijzers en een hoogere meisjesschool in den zin van het Instituut de iverchovo te Geufc, wààr zpoals hier, dààr ook profes- , sors van de hoogeschool les geven aan de juffrouwen leerlingen van den hoogeren cursus. Aan de hoogeschool zijn ve.oonden de nationale bibliotheek en het muséum. De sta»J wordt electrisch verlicht en de verschiilende wijken zijn door electri- ue trams verbonden. Zoo wss Belgrado voor den oorlog, wat het na den oorlog zal gelijken zullen wij later maar kunnen zeggen. Daar de fransche Kamerleden eene ver-goeding van 15,000 fr. ontvangen, en daar de Kamer omtrent 600 leden telt, eou men aldus komen tôt de som van omtrent twee millioen franben, eene som die niet fcover-: smaden is. Dit voorstel, zooals men begrijpen zal. is door heel Frankrijk geestdriftig ont-haald en toegejuicht als eene daad van edele vaderlandsliefde. Voer (le slachtrffers van den oorlog » M 3 «J tk W 0 André liesse, de parijzer afgevaardigde der Volksvertegenwoordigerskamer, • heeft aan den Voorzitter een brief geschreven, hem verzoekend aan de ivamerleden te willen vragen dat zij allen, te rekenen van januari aanstaande, een vijfde van .inné vergoeding zouden afstaan ten voordeele van de slachtoffers van den oorlog. De Afgevaardigde Treignier had eenige dagen te voren dezelfde vraag gedaan in den naam van eenige kameraden die de slachtoffers willen ter hulp komen. De opbrengst van deze afhouding zou volgens de beicle voorstellers moeten over-handigd worden aan het. algemeen Natic-naal Comiteit van Onderstand aan de Slachtoffers van den Oorlog, dat zicli met de verdeeling zou moeten gelasten. Naar wij vernemen zal het voorstel in de Kamer ter bespreking komen-in de zit-ting van 22 december en zal het kans hebben om met algèmeene stemmen aangeno-inen te worden. Eene biiesnk- mst lier Sliandinevisclio landen [€©ssIsig©S3i|©©EEk©sîBst STOCKHOLM, 15 December. (Srenska Telegrambureau.) : Op uitnoo-diging van den koning van Zweden zal Vrijdag 18 De-i cember eene samenkomst plaats hebben tusschen de koningen van Lweden, Dene-marken en Noorwegen te Malmô. De koningen zullen door hunne ministère van buitenlandsche zaken vergezeld woi> den. De samenkomst zal uitdrukking geven • aan de goede verstandhouding tusschen de drie Skandina.visch« Staten en aan de tusschen hen bestaande volkomen eenstem-migheid om de tôt nu toe gehandhaafdo onzijdigheids-politiek voort te zetten. Da 1 samenkomst heeft bovenal ten doel gele-genheid te hebben, te beraadslagen over de middelen, die kunnen worden beraamd om de economische moeiliikheden. voor da drie landen uit den oorlogstoestand voort-vloeiende, te beperken. Europeesche Oorlog r ; îi fssl-ïliiîwl» en m • 'tNoiinleo van Frankrijk i - jifisiseia tal«ira»8ii : r , ilt 5§ran BEPtLIJN, 14 December. (Wolff, offi-cieel). Uit het groote hoofdkwartier wordt " heden morgend gemeld : Zwakke iranscùe aanvallen tegen gedeelten van onze steî-!' igcn tusschen Maas en Yogezen werden gemakkelijk teruggeslagen. , t Overigens is van het westelijk ôorlogs-r tooneel niets belangrijks te melden. ij " " !Uit FrasiscSi© forosi t PAPJJS, 14 December. (Heuter). (Com- s munïqué) : In de Aisne-streek is hevig ge- t schoten, wij hebben daarop geantwoord e door de loopgraven van den vijand in wan- 11 orde te brengen. Wij zijn in Argonne vooruitgegaan door ^ dat wij er loopgraven aanlegden. ^ In Elzas hebben wij belangrijke vorde- s ringen gemaakt. ^ n PARIJS, 14 December. (Reuter-. (Com- 3 muniqué van heden avond) Tengevolge e van de aanvallen, door de Franschen ge- I daan, hebben wij vorderingen gemaaid; „ langs het kanaal van Yperen en ten vesteu ° van Hellebcke ; de hevige tegenaaxivallen R van den vijand werden afgeslagen. ,1 Het station van Commercy is gkteren ■- uit grooten afstand beschoten. Er werd slechts onbeduideude schade aangericht. i- In den Elzas werd ten noordwesten van e Cernay een vijandelijke aanval afgeslagen. e Van het overige gedeelte van het front valt niets te vermelden. n ISît Eiigi©Ss©Si® '' LONDEN, M Dec. (Reuter.) De corres- e pondent van de «Times» in Noord-Frank- ° rijn. brengt warme huld.e aan cîe Engelsche , territorialen aan het front. Hij zegt : « Zij ' komen geheel en al op het peil van het ,e Britsche actieve leger te staan en hebben zich reeds een deel van de persoonlijke 1 superioriteit verworven, die de Britsche troepen op hunue tegenstanders bleken te j" hobben. n Reeds toen zij voor het eerst in het vuur 3_ kwamen, betoonden aile territorialen zon )? der onderscheid een koelbloedigheid. die 3'l den in den oorlog vergrijsden veteraan 0 verbaasde en zijn eerbied afdwong. s- JD« hebben getoond, dat nie- mand hen overtreft in het bajonet-gevecht. In één woord, hun boedanigheden doen veel Verwachtsn van. de regimenten territorialen, die in de toekomst nog naar hei front zullen worden gezonden. Bovendien geven zij aan de Britsche troepen, die thans te velde staan, een _ onbe-grensd vertrouwen in de latente militairg v/aarde van het nieuwe leger van Kitclie< ner. » * # & to de Rsssiseh Poolscbs-6aliciseli8 grens Blit HuSts©5«® iîs*©ii BERLIJN, 14 Dec. (Wolff, Officisel) : Ui^ het groote hoofdkwartier wordt hedenmor-t gen gemeld : Uit Oost-Pruisen en Zuid-i Polen is niets belangrijks to melden. In Noord-Polen worden onze operatiea, voortgezet. Naar aanleiding van de officieele Russi-i sche en Fransche berichten valt het volgen-1 de op te merken. Uit Petersburg werd 11 December officieel berieht: « ten zuid ( oosten van Krakau zetten we ons offensiel voort; wij veroverden vele Duitsche kanonnen en mitrailleurs en maakten ongeveei 2000 gevangenen. » In waarheid echter vie]! geen enkel man, geen enkel kanon -of mit trailleur van onze « zuidoostelijk van Kra kau » strijdende troepen in Russische han: den. Uit @08f98ii4{k6Qh« isros WEENEN, 14 Dec. (Wolff) (Officieel.) D< vervolging der iaissen in West-Galici< werd voortgezet en onder kleine en trroot< gevechten wonnen w\i overal terrein it noordelijke richting. Doekla is weder h' onze handen. Onze over de Karpathen aanr«&kend( colonnes hebben gisteren en eergioterei 9000 man gevangen genomen en tien ma chinegeweren buitgemaaîrt. De toestand aan het front Bejbrot (Z. Oi van Krakau) tôt ten oosten van Krakau eï in Zuid-Polen îs onveranderd. Benoorden Lowitsj dvongen onze bondgei nooten voort in de richting van de Ben»1 den-Bzoera. y t Kussïficiis 5s3*©i3 PETERSBURG, 14 Doc. (P. T. A.) Dt generale staî meldt in het cemnmnlqaé va< 13 December, dat op ge»n d»r fcasî*» eej belangrijk gevecht werd gil«T»ri, 1» di richting van Mlawa gingaa we v©»r1> di tèrugtrekkende Duitsche treepsa tara» ti drijven. In het gebied op den linkertevei van de Weiçlisel kwam geen veranderinj : I voor. In het gebied van de Ooekla-bergei ! dalen de Oostenrijkers colonnes de noord^ j liike h&U.iR«en van de Karpathen aî. i aar -• W. 328 Prijs per nommer : voor België 3 centicmen, vooi den i/reemde 5 centiemen Telefeon ï iisdnciis 4 / - •cxSnc mêstpatie a"» 1 7 gisc«tnber '8ti.'8 4

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.