3® ISSHF . N. sis" Pn|S per nummer: voor Belgio S centiemen, vooi den /reemdeS centiemen ■■mHBnHaMBKBwaEvpE!zsS3e»agBœasBQeBB!»wa9ogKMKia9MQimi^^ Teleîcon ; Reslactëie £47 » yminîsirafie 2346 ^©©ïîSîSasi 2 Oecainber 1î»14 Drukstcr-lHtgeeïste» jam: Maaîschappij H ET LiCHT bestiiurder; p. DE "VISCH. Ledeberg»Qenî . . REDACT8E . . ADM1N1STRATSE HOOGFOORT. 29. GENT VOORUIT Drgaan de/* BeSmche Werkliedenparth\ — Verschijnsnde aile dâqen. ABONNEMENTSPR1JS BELGIE Drie maanden. . . , . fr. 3.21 Zes maanden « , , . . fr. 6 5® Een jaar fr. 12.50 f.kn abonneert zich ep aile posUMWgelea DEN VREEMDÊ Drie maanden tdagelijks verzonden). « . , . « -fr; 6.79 De Pans heeft het woord n Onze lezers zullen met ons geoordeeld Iiebben dat het deel der encycliek, waar-in Benèdictus XV over den oorlog en over de sociale toestanden spreekt, zwak en onbeduidend was, — in acht genomen de grootheid van het onder-! werp. De paus heeft gesproken om te spre-ken, maar hij leert ons niets ; hij geeft geene oplossing, hij geeft niemendalle. ° Het overige van zijne encycliek is niet beter, wanneer hij zegt : De paus keurt den voldanen dorst naar gelijkheid in ailes af ; hij keurt de opstanden en de werk-stakingen af. Na de gedenkwaardige encyclie-ken van Léo XIII is de veroordeeling van het socialisme overbodig. De maatschappelijke herstelling jçjoct uitgaan van de liefde. Dan zullen de hoogere klassen zich buk-ken naar de armen en zij zullen niet alleen rechtvaardig zijn, zooals bevolen is, maar daarenboven be-minnelijk, bekwaam voor voorko-mendheid en toegevendheid. De paus is dus voor de gelijkheid niet in ailes. Wij ook niet. Wij zijn voor de mogelijke gelijkheid in rechten en in plichten ; wij zijn er voor dat het be-staan, het leven van iedereen gewaar-borgd worde. Dat er altijd ongelijkheden zullen be-staan in de vorming van den geest en het lichaam, dat vat en weet iedereen. Verplichtend- en gelijk onderwijs vormt daarom nog geen gelijke onder-®eienen ; niemand heeft dat ooit be-twist.Maar het moet Uwe Onfeilbaarheid believen ons duidelijk te maken waar uwe gelijkheidsdorst bëgint en waar hij gelescht is, want gij veroordeelt maar iûe nooit voldane 'gelijkheidszin^ Keurt gij de ongelijkheid goed, dat de srbeiders al werkende arrnoede lijden en de rijken al luierend in overvloed baden? Keurt gij de ongelijkhid goed, dat in het katholieke België de rijken over viermaal zooveel kiesrecht beschikken als de armen? Wij kunnen deze vragen gemakkelijk verhonderdvoudigen, maar deze twee zijn voldoende om aan te toonen dat gij, opperhoofd der Kerk, nopens dit vraag-stuk positie moet durven kiezen. Nu zijn uwe gedachten onbepaald en nevelachtig. ?Σ sk 3k Gij veroordeelt de opstanden en de v.erkstakmgen. Wel, wij staan daarvoor eyenmin als <jij in gedurige aanbidding. Opstand en werkstaking zijn geen jocialistische princiepen, en waar wij ze kunnen vermijden doen wij het en wij Qébb'ea het altijd gedaan. Maar dat is niet altijd mogelijk, want de opstand en de werkstaking zijn Meestal uitbarstingen van het lijden, Het onrecht en de verdrukking die op de (verkende klasse wegen. En in dat geval blijven wij aan de iijde onzer klasse, trots al de pauselijke veroordeelingen van het^heden en het verleden. Vergeet Benedictus XV soms dat de .'hristene georganiseerde werklieden ook al hunnen toevlucht genomen hebben "ot werkstakingen of ten minste er zich Hij aansloten. Vergeet de paus dat katholieke vol-keren, die zich onderdrukt gevoelden, tôt den opstand oversloegen en de vol-iedige goedkeuring wegdroegen van de | geesteliike overheid, de paus van hun-: ien tijd daarin begrepen. Veroordeelen is niets, Benedictus, en 'otaal vruchteloos ; gij moet met ons | *rachten de oorzaken uit den weg te "uimen die opstand en werkstaking voor onvermijdelijk gevolg hebben. Tôt zoolang zijn al uwe veroordeelingen zonder waarde, gij pompt water in eene mand. Onze veroordeeling aïs socialisten is iijtteloos, zegt gij ; Léo XIII heeft dat v°°r u gedaan. Zekerlijk deed hij dat en Pius X e venons.Maar wij moeten Uwe Heiligheid doen opmerken dat die condamnatiën ons ge-<ieel koud laten. Inderdaad, het socialisme heeft nooit j 'Oeer vooruitgang gedaan dan sedert de fekende encycliek Rerum Novarum, van ^eo XHI, en dat zelfs onder de katho-îeke werklieden. Dus wij zijn met uwe veroordeeling en deze uwer voorgangers geheel op ons gemak. $ # # Gij blijft bij uwe gedachte,Benedictus, dat de maatschappelijke verbetering moet gesteund zijn op Christelijke liefde. En gij voegt erbij dat de hoogere klassen zich alsdan zullen bukken tôt de armen. 't Is eveneens eene groote dwaling. Moest gij in dees geval de waarheid ver-kondigen, dan zou België, naar uwe op-vatting> een aardsch paradijs zijn. De koning is katholiek, de regeering en hare meerderheid zijn katholiek, drie vijfden der kapitalisten zijn katholiek evenals drie vierden der kleine burgers en al de boeren zijn het ook. In welke sociale omstancligheden hebben die heeren zich gewaardigd af te dalen tôt de armen? Wij kennen die niet en de paus even-min als wij, want zij bestaan niet. Zeker zijn er goede patroons die in deze droeve oorlogstijden teeken van goeden wil en van een gevoelig hart hebben getoond. Maar wij doen Uwe Heiligheid opmerken dat zulks maar persoonlijke daden zijn, dus zonder maatschappelijke. beteekenis. «Une hirondelle ne fait pas le printemps». (Een zwaluw brengt de lente niet). Daarenboven treft men onder die patroons een ijverige katholiek aan naast een ongeloovige franc-maçon. Er kan dus geen sprake van zijn, als zouden de katholieken het monopool hebben der zoogenaamde christelijke broederliefde ; die schuilt evengoed in het hart van andere menschen. Dus valt uw stelsel van sociale hervorming door de christelijke liefde als een steen. Let wel op, Bededictus XV, dat wij in niets loochenen willen als zou de katholieke wereld niets gedaan hebben tôt leniging der ellende. Het tegendeel is waar. Maar wij moeten Uwe Heiligheid doen opmerken dat hetgeen de Kerk doet altijd het kârakter draagt der aal-moes.Nu, wij willen niet veroordeeld zijn en blijven om ons leven te rekken bij mid- del der aalmoes die ons vernedert. # * $ Wij willen voor ons werk RECHT op leven en op welsta^d. Dat eischen wij en daar streven wij naar. De aalmoes heeft daarbij geen red-dende sociale beteekenis voor onzen stand. Zij is zelfs verre van veredelend en verheffend te zijn, want de aalmoes is : komt morgen weer ! Uwe Heiligheid kan dit nu misplaat-sten trots vinden van onzentwege. Als het onze klasse geldt zijn wij trots, w'ij bekennen het, maar wij vinden dien trots gewettigd, omdat wij uitgaan van het grondprinciep van : de Arbeid is de bron van aile rijkdom en van aile be-schaving.Het overige der encycliek handelt over de inwendige regeering der kerk. Dat gaat ons niet aan of boezemt ons geen belang in. Elk draait zijnen pot gelijk hij wil, zoowel Benedictus XV als wij zelven. F. H. RajnpzaBfge toestanden m Vlaanttoren Bittere ellende — Z©d@!ijîk© veriaging vsaiB het voBk 8g te3sM te Zels Het artdkel van gezel Brutus, reeds ge-schreven zijnde vôor de schorsing van ons blad, willen wij lieden enkele inlichtingen laten volgen tôt sta.ving aijner bewijsvoe-ring.Zele is deels landbouwend, deeis eene nij-verheidsgemeente. Verscheidene fabrieken zijn er in korte jaren opgerezen. "Wij t-ellen twee weverijen, waarvan een© een zeker ge-tal uren per week werkt. Dit is het tabriek van M. Gallet-, Het andere fabriek, Gent-Zele-Tubize, ligt reeds stil van in het begin van October. Onnoodig te zeggen dat deze werklieden ook de' krisis, welke den oorlog voorafging, medegemaakt hebben. Verder zijn er drie jutefabrieken, waarvan er twee een zeker getal uren per week draaien. Het fabriek va.n M. Goossons is gebom-bardeerd door de Belgen en afgebrand op 9 October, toen de Duitschers oprukten naar Antwerpen. Hierdoor vielen 200 werklieden zonder werk, t'huiswerkers bij begrepen. Verder is nog eene vellenfabriek, deze van M. G. De Metz. Deze ligt sedert lange v, e-ken stil. Zele telt 10 brouwerijen, hetgeen voor eene gemeente van rond do 18,000 zielen zeker tellen kan. Het spreekt als van zelf, dat deze « nijverheid » evenals de anderen fera lijdt. Ten ipinste 1,000 vellenbewerkers loopen op straat. Vroeger gfngen 4 à 500 aardewer-kers naar Brussel. Nu zijn allen thuis. De kantwerksters hebben ook geen werk, ailes ligt stil. Kortom, de werkeloosheid is hier erg en de werkersbevolking diep getroffen. Elk zal begrijpen dat de ellende hier met den dag toeneemt. Kolen zijn er niet of te duur, en het zijn de bosselien die uitgedund wordten. Ileele bosschen zijn letterlijk uit-gekapt. Ook welstellende landbouwers hebben zich. voorzien van een groote voorraad sparren. Gezien de erge overtredingen, heeft de burgemeester van Zele een plakbrief laten uithangen, waarin verraeld wordt dat strenge straffen zullen toegepast worden op dezen die zich hieraan plichtig maken. Zij zullen aan de Dnitsche overheid uitgeleverd worden.' Tevergeefs zoeken wij een' plakbrief waarin een vaste taricf voorkomt waarin de prijzen vastgesteld worden van de ete-lijke waren en de brandstoffen. Wel bestaat er een komiteit in de gemeente voor het lenigen van den nood onder de werkersbevolking. Dit komiteit is samenge-steld uit katholieken en liberalen. Geen enkel lid onzer partij maakt ervan deel. alhoewel er twee vakbonden bestaan die bij onze partij zijn aangesloten. Dus hadden wij wel het recht om ev ook onzen vertegen-woordiger te hebben. Een liberaal vertegen-woordiger van « Help U Zelve » maakt e_r deel van. 1 DE STEUN DER GEMEENTE Ziehier nu wat de noodlijdende bevolking van^ele krijgt als onderstand per dag: man en vrouw 2/4 brood man, vrouw en 1 kind 3/4 brood man, vrouw en 2kinderen 1 brood enz. 1/4 per hoofd meer. Vroeger was er soep bij, nu niet meer. In sommige loka.len was deze goed, in andere niet. Maar dan was er voor 2 kinderen 1/4 brood. 14 dagen geleden nog was het zwart (rogge) brood, nu is het tarwemeelbrood of alhier « zakbrood » genaamd. 14 dagen geleden zijn arme lieden, — een 300 tal en meest de vrouwen, — op de dorp-plaats gekomen. Dan werd er verbetering beloofd. Aardappelen, kolen, haring, kof-fie, smout, enz. zou verleend worden, in 't kort: er zou niets ontbreken. Maar in de plaats ervan is er nog grooters ellende en meer hongersnood gekomen. Wij weten zeer wel dat de gemeente zich opofferingen moet getroosten. Maar hoeveel is er vroeger uitgegeven aan dingen die hoe-genaa'md niets bijbrachten om de uitgebuite klas op te beuren" uit den poel van ellende en onwetendheid 1 De belofte heeft eindelijk toch een begin van uitvoering gehad ! Acht dagen geleden heeft men eens aardappelen gedeeld: 1 kilo per hoofd ! Dit S dagen geleden. Kolen zijn er gedeeld: 2 emmers per gezin ! Gister is men begonnen met haring uit te deelen. Eene vrouw zegde ons dat zij drie haringen gekregen had voor haar gezin, be-staande uit man, vrouw en 2 kinderen. Wat hooger zegden wij geene officioele plakbrieven gevonden te hebben die vermel-den aan welke prijzen de verbruikswaren moeten verkocht worden. Dit is nochtans hoogst noodig, als men weet dat de kolen aan 5,50 fr. de 100 kilos, de petrool aan 0,60 fr. den liter worden verkocht, en deze week zal het nog wel meer zijn. Wit brood kost 0,12 fr. den kilo en meer; zakbrood 0,42 fr. den kilo. Deze weinige regelen zullen volstaan om de bevoegdo overheid peu gedaeht te vormen van de armoede welke hier — in ons dood-arme nest — geleden wordt. Zele, symbool van ellende, onderdruk-king, slaafschheid en volksarmoede. ver-keert in een zeer ergen toestand. Spoedige tusschenkomst dient te worden gebracht. Hopen wij dat onze stem zal verhooi'd worde.n ! Ben werhrnan. * De ioesîand te Witter» Eonige dagen geleden hadden wij het ge-luk een onderhoud te hebben met M. Kerek-voorde, schepene. Dit gesprek was zeer belangrijk, daar wjj teu eersta sm-ak-en over de bloem, die OD I eene onregelrnatige wijze verdeeld werd. Men v/isfc dat iedere bakker vijf zakken bloem bekwam, iets waar de samenwerking «De Zon» niets kon mede verrihten, daàr zij wekelijks 2000 tôt 2400 kilo bloem noodig heeft. Ten tweede vroegen wij aan den schepene of er toch geen gemeentereglement be-stond om sommige winkeliers op de teenen te trappen, daar zij op de koien, petrool en eetlijke waren een schandelijken prijs stellen, nu juist dat vele menschen geene centen meer hebben. Wij deden bijvoorbeeld opmerken dat de petrool in Wetteren aan 50 centiemen stond terwijl in Gent maar 32 centiemen gevraagd wordt. De derde vraag was het voorwerp aller ge-sprekken daar het over de voeding was die aan de werkloozen uitgekeerd wordt. Wij zegden tôt M. Kerckvoorde, dat hetgeen het gemeentebestuur aan de menschen gaf niet voldoende was om dezen Let leven mede te houden. Als bewijs willen wij opsommen wat ieder huisgezin van de gemeente bekomt : Een huisgezin, zonder kinderen : 1 fr. en 1 liter soep, per week. Een huisgezin met een kind : 1,25 fr. en 1 1/2 liter soep per week. Een huisgezin met twee kinderen : 1,50 fr. en 2 liters soep per week. i Een huisgezin met drie kinderen [: 1,75 fr. en 2 1/2 liters soep per week. Een huisgezin met vier kinderen i: 2 fr. en 3 liters soep, per week. • Wij vragen elkeen in gemoede af wat men met het maximum-cijfer van 2 fr, per week kan doen om er met 6 personen eene geheele week, med# te leven ? I Van die 2 fr. moeten brood, koffit, sui-kerij, aardappelen, petrool, en kolen ge-kocht worden. Is zulks mogelijk? Op al die vragen welke wij aan M, den schepene stelden moest hij met ons bekennen dat het niet mogelijk was in dergelijke omstandigheden het leven daarmede te houden.De schepene beloofd» voor dit ailes zijn best te zullen doen. Wanneer wij het gemeentehuis verlieteï waar het onderhoud meer dan 1 1/2 ura had geduurd, hadden wij de overtuiging — en dit meer dan ooit — dat, waren ef werkersafgevaardigden in ons gemeentebestuur vertegenwoordigd geweest, er meer ten voordeele der werkers zou zijn gedaan geworden. Het voorbeeld vinden wij in grootere steden en gerneenten waar onze partij is vertegenwoordigd en waar den werkloozen meer tegemoetkoming yerze-kert wordt. Maar ailes komt op tijd en stond. i G. De K. ) niuuma--nagMi«wi.i»jiuii!«4jBK—i—g—■——m Europeesche Oorlog In Wesl-VIaanâeren ©sa SES 'i leorieii rai FraÉrijl Ofliciseie îelepamman : Uit Ouitsche tssrsss BERLIJN, 29 November. (Wolff.) Amb-telijke mededeeling van hedenmorgen uit het groote hoofdkwartier : «Van het westerleger is over den dag van gisteren slechts te melden, dat de aanvalpogingen van den vijand ten zuid-oosten van Yperen en ten westen van Lens mislukt zijn.» BERLIJN, 30 Nov.jvoorniiddag. (Wolff) : Ofîicieel : Van het Wester-leger is over den dag van gisteren slechts te melden dat de aanvallen van de vijand zuidoostelijk van Yperen en westelijk van Lens geen succès hadden. In het Oosten is de toestand op de rech-ter-Weichel onveranderd. Het voordringen der Russen in de streek van Lodz werd teruggewezen, terwijl onze tegenaanvallen slaagden. Uit Zuid-Polen is niets bijzonders te ver-melden.Uit Istosb PARUS, 28 November. (Reuter.) Offi-cieel bericht van 11 uur 's avonds : «Vandaag is evenmin als gisteren iets te vermelden.» PARUS, 29 November. (Reuter.) Offi-cieel bericht van hedenmiddag : «Het geschutduel is gisteren overal ten onzen gunsje uitgevallen. «Dp infanterie der bondgenooten heeft verschillende steunpunten ten noorden en ten zuiden van Yperen veroverd. «Ton noorden van Atrecht en in de Vo-gezen hebben de bondgenooten aanvallen van de Duitschers afgestagen, en bij Vailly hebben zij een groep mitrailleurs en een koepel voor stukken van 30 c.M. vernield.» PARUS, 29 November. (Reuter.) Offi-cieel bericht van hedenavond 11 uur : «Aan het geheele front is het rustig, be-halve in Argonne, waar de Duitschers aan-vall«»i ondernemen, doch niet meer dan te voren.»' t- ^ ^ km de Ressisch-Poelscbe-Galiciscite grens Uit OiïâfseSa© bron ■ Niet alleen de Russische Grootg tienerale Slaf komt met hare waarschuwinfeûV ter juister ure de aandacht der ^'iv^che Pers tegen Reuter en Havas onders'.eungn, maar ook in Italie beg-int men niilvan de entente-pers genoeg te krijgen en hL ç waarheids-liefd'1* oaar waarde te schattjn. Wolff meldt 1 onder 3o November, Basel : Naar een bericht, dat de « Baseler Nachrichten » uit Milaan ontvingen, mogen aile Petersburger tijdingen van de «Matin» met ingang van heden slechts onder uitdrukkelijk voorbe-houd verschijnen. De hooge cijfers der Duit-sche gevangenen die volgens die bronnen in de lianden der Russen zouden gevallen zijn, werden door de officiëele Russische berichteii niet bevestigd. (Medegedeeld door 't Duitsche censwir-bureel te Gent.) j BERLIJN, 29 November. (Wolff.) Amb-tclijke mededeeling van hedenmorgen uit het groote hoofdkwartier : «De toestand op den rechteroever van den Weichsel *is onveranderd. «Aanvallen der Russeu in de streek van Lodz zijn afgeslagen. Daarop ondernomen tegenaanvallen geschieden met goed ge-< volg. «Uit Zuid-Polen is niets van beteekenis te vermelden.» { BERLIJN, 29 November. (Wolff.) Amb'-î telijke mededeeling uit het groote hoofd-' kwartier : ! t # * «De keizer bevindt zich op het oogen-blik op het oostelijk oorlogsterrein.» BERLIJN, 29 November. (Korrespondenz Norden.) Het aantal der bij de laatste ge-vechten op het oostelijk oorlogsterreir sedert den slag bij Kutno door de Duitschi troepen gevangen genomen _ Russen be draagt volgens de laatste berichten 65.000; onder wie zich twee Russische generaali be vinden. De gevechten duren voort en zijn moei-lijk, daar de Russen zooveel mogelijk troepen hebben samengetrokken. Het is echter onjuist, dat de Duitsche troepen zich,, terugtrekken. Uit Ocstsnrijksclse bron WEENEN, 29 November. (Wolff.) Offi-i cieel is hedenmiddag door den generalen staf bekend gemaakt : «Het is gisteren aan ons geheele front in Russisch Polen en in West-Galicië zeer kalm geweest. «In de Karpathen zijn de troepen die to< Homonna (in Zempten) waren doorgedron-gen, verslagen en teruggeworpen. Onz( troepen hebben 1500 gevangenen gemaakt. i Uit H&gssisciie Sseron PETROGRAD 28 November (Reuter)» Naar aanleiding van verschillende gerueh-ten over de afmetingen van de Russisch» overwinning tusschen den Weichsel en df Wart-a heeft de groote generale staf ge-waarschuwd, dat die geruchten op geen fei-telijken grondslag berusten. Het voornemen der Duitschers, om door het Russische front op den linkeroever van den Weichsel c* breken en een gedeelte van het Russische leger te omsingelan, i» onge-twiifeld geheel mislukt en de Duitschers hebben op h un terugtocht reusachtige rerliezen geleden, doch de vijand blijft hardnekkig te-genstand bieden. Men kan de krijgsverrich-tiug dus onmogelij^ aïs geëindigd beschou-wen en men zal de bekendmaking van de de*

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.