32"iaar -- N. 137 iJnis ner natnmer : voor Beigie 3 centiemen, voor den Vreemde ss centiemen ^^^^^ffl8^^^^^n^K^i^^^^iro^|ia^^CT^!^s^^sssBffifi^isanBü Dmtater-lUtgeefstet Sas»: Maatschappij HET LICHT .fcestuarder* P. DE V8SCH. Letteberg-Oent . . REDACTSE . . ADMINISTRATIE H 3GPOORT. 29. GENT ABONNEMENTSPRIJS BEUOIE Drie maanden. , ... Ir. 3.23 Zes maanden « . « . . fr. 6.59 Eenjaar. ...... fr. 1230 Msn abonneert acfc op alle posttarecie» DEN VREEMDE Drie maanden «tagel(|!u verconden). < .... te 6,33 f Al ds europeesche natiën worden tot nu toe bestuurd door kapitalisten en voor de kapitalistische kiabse die zij vertegenwoordigen. Geheel de wetgeving draagt den stempel van de kapitalistische overmacht. Het leger, het gerecht, het belastingstelsel, het onderwijs, het kiesstelsel, enz., dat alles draagt onbetwistbaar den stempel van het kapitalistisch belang. (Wordt voortgezet).F. H. xoKsasmaasBiaBTssissaisaetsx: Le Bien Public komt terug op de Hei rede van gezel Anssele. Zijn antwoord is erbarmlijk on bet artikel wekt eerder oompassie op dan koleire. Wij hadden aan Le Bien Public gezegd: het kapitalisme is de groote schuld aan den oorlog. Hij antwoordt ons: 't is iiiet waar! Het kapitalisme is onschuldig ! Goedf maar dan stellen wij de vraag aan U: Als hot kapitalisme geen schuld heeft, duidt ons dan den plichtige aan. Weet gij, partijgenooten, hoe dien advo'kaat' van slechte zaken zich van dikte wil trekken? Gij kunt het niet weten, gij kunt het niet raden, want het is al te bespottelijk. Hij antwoordt: Ziedaar de proceduur der révolutionnaire rechtsplegingen ! Het is aan den beschuldiger niet van de gegrondheid zijner beschuldiging te bewijzen, het is aan den beschuldigde van zijne onschuld vast te stellen. Elke beschuldigde is verdacht en verondersteld als plichtig. Hij kan maar vrijgspleten worekn, dan wanneer hij met bewijzen op taïel den waren plichtige aanduidt. Oh la, Bien Public, alzoo gaat de vlieger niet op, hoor. Vooreerst hesft Anseele bewijzen geleverd en gij weet dat de duitsche Rijkskanselier 'M. BethmanHolweg, dezelfde stelling heeft verdedigd, als hij zegde in den Rijksdag dat het verbond tegen Duitschland voor oorzaak had: DE IJVERZUCHT TEGEN DEN 'CONCURRENT op de WERELDMARKT. Als gij nu geen duitsch kunt lezen of verstaan, hopen wij toch wel dat gij vlaamsch 'verstaat. En dr.n zult gij begrijpen uit de woorden van den duitsehen staatsman, dat ijverzucht beteekent in goed gentsch, jaloezie tegen den concurrent en dat de jaloezie voortkomt uit de winzucht, uit het Verrijkt U ; die geheel het levensdoel van het kapitalisme uitmaken. 1Van onze zijde is dus de gegrondheid der beschuldiging bewezen. Van onze rol van openbaar ministerie hebben wij ons eervol gekweten. Maar gij treedt op als advokaat van eene vuile, kwade zaak en gij geraakt in den pot, want gij geeft geen enkel argument,_ geen gebenedijd woord, om uwen kapitalistischen kiîënt vrij te pleiten. Het gebeurt op een (tribunaal dat een advokaat den waren plichj|ige niet kan aanduiden. • Maar wat hij moet pleiten, is de onschuld Iran zijnen betichte of 't allerminst verzachtende oïnstandigheden inroepen en een beroep doen op de goedheid der juges. 1En gij, Bien Publie, gij doet niets, maar absoluut niemendalle, 't Is kortaf weg dat gij bewust zijt van de schuld en de plichtigheid van uw kapitalistisch troetelkind. Daar zit geheel het secreet in uwer lamlendige houding. » » » Le Bien Publie verklaart ons dat hij geen kapitalist is. Tiens, 't is alsof er hij beschaamd in ware van het wel te zijn. Want hij verwijt aan Vooruit dat hij wel een kapitalist is en verreweg de grootste nijveraar van Gent. Maar daarom wil hij toch aan het socialisme de grief niet aanrekenen, dat het de schuld zou zijn van den oorlog. Oh, Bien Public, wat zijt gij braaf, toegevend en zacht voor ons. Wij bedanken U voor deze grenselooze goedheid ten onzen opzichte. i Een ding spijt ons, 't is dat gij als hooggeleerde man, als rechtsgeleerde en godsgeleerde er nog niet in gelukt zijt te begrijpen dat Vooruit nu eenmaal geen kapitalist is en hij in de kapitalistische wereld dan ook zeer weinig vrienden en aanhangers telt, maar wel vele en hardnekkige vijanden. Indien Le Bien Public begon met een klein beetje de sociale theoriën te bestudeeren en de dagelijksche feiten na te gaan, dan zou hij het verschil leeren kennen tusBchen: kapitalisme en coöperatie, verschil dat oneindig is. ^ïij zou dan leeren begrijpen dat het karMalisme beteekent: elk voor zich zelve, opsbïjken, binnen palmen, verrijken op den arbeid van anderen, zonder kieskeurigheid in de middels om daartoe te geraken. En anderzijds zou het in zijn aristocratische en reactionnaire bolle helder worden, dat samenwerken wil zeggen: zich vereenigen, streven naar hetzelfde doel, samen bezitten, de winsten verdeelen naar verdienste en de werkers opvoeden in dat groot idee, dat er geen ellende in de wereld moet bestaan, als hij vervormd wordt tot eene groote samenwerking op alle gebied. Want in den grond is het socialisme in zijne verwezenlijking niets anders dan eene idealistische samenwerking, die voor spreuk heeft: Eén voor Allen en Allen voor Eén! * * * Onze vriend Anseele heeft een andere kernel geschoten volgens Lt. Bien Public. De Gentsche leider, zegt hij, heeft getracht verwarring te scheppen tusschen het kapitalisme en de politieke bestuurders van een .land. En het klerikaal blad haalt de schouders daarvoor op. Dat is gemakkelijk, maar het bewijst niemendallê. Vooreerst is er geen verwarring te scheppen tusschen het kapitalisme en de politieke «egôBïing, '•' Op onze vlaameche buitens, was de vrijheid in feilte, nog iets minder dan eene holle frase voor 't meerendeeï der menschen, die in deze klerikale streek hun leven slijten. Als we hier spreken van vrijheid, dit toqverwoord dat miliioensn wezens in begeestering brengt, dan bedoelen w'in de eerste plaats, vrijheid' van geweten, 't ongebonden recht om er op alle gebied eene eigene levensbeschouwing up na te houden en anders to gaan denken, dan de bekrompen en aristokratische dorpsheerschers. Vrijheid om zijne kinderen een wereldlijk onderwijs te laten genieten, vrijheid om de bladen en schriften der verschillende partijen te lezen, kortom vrijheid op alle gebied. Van al die schoone dingen beslaat in Vlaanderen zelfs geen schijn, op de dorpen minder dan in de staden, zelfs in laatstgenoemde plaatsen behoort heel wat moed en durven, om zonder toelating van diegenen die er zich een levensdoel van maakten de vrijheid te wurgen, van dia vrijheden gebruik te maken. Do eigenaars van Kejk en kasteel houden met ijzeren hand, elke beweging die hen al (te vrij) volgens hunne opvatting voorkomt, naar omlaag, daarin ontzien ze niemand, noch niets.. Het doel heiligt de middelen, wordt in dèn breedsten zin opgevat, en daar 't doel van Kerk en kasteel in den grond weinig verschillen, is hunne gemeenschappelijke aktie zooveel te begrijpelijker en vruchtdragencler. Vrijheid van geweten. Waar is de boer die de beste vruchten van zijn zweet en arbeid de boomrijke dreef van 't kasteel ziet binnen gaan, in d'handen van den schatrijken eigenaar van de hoeve, die hij tegen steeds zwaarder wordende huurpachten bewoont, die van vrijheid van geweten zou durven gewagen? Hoevelen hebben dergelijk vraagstuk niet geboet, door een stelselmatig opslaan der pachten of 't van de hoeve zetten, waarvan ze de landerijen met hun zweet gemest hadden ? Waar is de landbouwer, die gedwongen is deel te maken van de klerikale boerenbonden, waarvan de kasteel- en kerktrawanten eveneens de meesters zijn, door wiens handen granen, meststoffen en andere landbouwbenoodigheden gaan, die hoedanigheid en hoeveelheid loslaten naar gelang de gedweeheid der aanvragers, die andere meeningen zou gaan manifesteeren dan diegene zijner leveraars ? Het onderwijs is er onbeteekenend, eng dorpsachtig, 't meerendeeï der schooluren wordt verbeuzeld om d)e jeugd overtollige godsdienstballast mee te geven, want de domheid der massa is de ruggraat van de heerschappij die Vlaanderen samen met de Kempen, tot de achterlijkste gehuchten van België kneedde. Wie zijne kinderen aan dit verderfelijk midden niet wil toevertrouwen, over de geldmiddelen beschikt om hen naar de steden te sturen en eene degelijke opvoeding en onderwijs te laten geven, die moet door zijne maatschappelijke positie onafhankelijk zijn van de machten die de gemeenten in hunne klauwen houden of hij wordt gebroken als glas, vernietigd en zal steeds aan allerhande plagerijen blootgesteld zijn. De schoone ziel van 't kind is den onvervreemdbaren eigendom der Kerk. Zij vecht en worstelt tie.gen al degenen die hare prooi zouden willen ontrukken, want hare taak is het, 't opkomende geslacht derwijze op te leiden, eene generatie te vormen, die, niet onderzoekende, steeds alles slikkende, zich aan haren zegewagen laat spannen. Vrijzinnige en tot alle partijen behoorende bladen lazen, is eene kerkelijke doodzonde, eene kapitalistische misdaad, die regelrecht indruiseht tegen de onder dein domper houdende taktiek van Kerk ©n kasteelmannen. die met alle middels beletten, dat een straaltje van licht en waarheid, de zwarte nevel van valschheid en logen, die Vlaanderen omhult, tob zijne bewoners doordringt. De menschen moeten zich houden aan de proza eener aan de bourgeoisie verkochte pers, die de demokratie verleugent, de bezitters en hunne voorrechten verdedigt, aan de mensehen voorhoudt, dat' de inrichting onzer burgermaatschappij, een parel van uitvinding en gelijkheid is, waarschuwende tegen de revolutiemannen der roode vaan, die de heele boel willen omkeeren. De socialistische bladen in 't bijzonder, worden met hunne lezers en verkoopers, onbarmhartig vervolgd, van op den kansel zwaait de zwarte herder met donderen weerlicht naar de schapen, die pogen bMte» d» Ifudd* ta geraken, maar ia 't geniep, worgt men met handschienen aan, de vogels die te luide zingen. Die niet in de onmiddellijke nabijheid dezer middens leeft, kan zich moeilijk een gedacht vormen wat men zich ai veroorlooft tegen diegenen die durven gaan ïneenen, dat G( '< ) de mensen vrij geschapen heeft, en dat hij onbeperkt over zijne persoonlijke vrijheid van doen en laten, Lan beschikken, eene theorie, die in Met Volk met eene inktflesschenk laarheid bewezen is geworden. Is deze toestand EHdert den oorlog in iets gewijzigd geworden? Heeft de vrijheidswurging in deze z. g. tijden van godsvrede, een einde genomen ? ^ Bijlange niet. 't Anders gaan meenen, ware eenvoudig bewijs leveren, de klerikalen in Vlaanderen niet te kennen, die steeds hun doel, de Ylaamsche bevolking langs om steviger aan hare slavehboeien te binden, zonder een duim breed af te wijken, nastreven. Buiten 't gewoon materiaal dat daarvoor aangewend wordt ;hebben de huidige toestanden een ander in working gebracht, waarvan ze zich met eene tegen de onpartijdigheid indruischende onbeschaamdheid, wisten meester te maken en die in veel gevallen aangewend wordt, als een scherpsnijdend wapen, waarmede diegene getroffen worden die van persoonlijke vrijheid droomon durven. _ De Hulp- en Voedicgskomiteiten, — 99 op ICO plaatsen in Vlaanderen, onder tot boven klerikaal —, zijn er als voor in 't leven geroepen, zooveel te meer, omdat z'in handen zijn van lieden, die in deze treurige tijden, politiek onderscheid durven maken tusschen hongerende menschen, wat op zijn minst genomen, ongeoorloofd is. De niet voldoende piooibaarheid der werkloozen heeft meer dan eens voor gevolg, dat de grofste willakeurigheden en met 't Nationaal regelnient overhoop liggende daden tegenover hen gepleegd worden; waar andere middels hun doel misten, was eene hongerkuur steeds een probaat middel om den meesten weerstand te breken. In Vlaanderen bestaat om zoo te zeggen geene vrijheid voor de armen, de proletariërs natuurlijk, 't is eene'rijpe vrucht geworden waarvoor enkel stoutheid en krachtdadigheid behoeft, om ze te plukken en tot eigen gebruik en welzijn aan te wenden. KDe vrijheid der Kerk en kasteelheeren, der rijke grondbezitters, eigenaars van fabrieken en werkhuizen, is des te ruimer en onbeperkter, gewetens worden geweld aangedaan, broodroof op groote schaal gepleegd, de werklieden en kleine landbouwers uitgeperst als citroenen, voor die hoeren is 't land vf.n belofte, waar alles eeuwigdurend mag blijven zooals 't is. Dit zijn de twee uitersten, die door de evolutie der toestanden en menschen zelf, zullen eindigen met in elkaar te. storten, want een volk, hoe erg ook onder den knoet gehouden, laat zich niet eeuwig in 't gezicht kletsen, door zijn verdrukkers. Vele ea" talrijke verschijnselen doen on3de zoete hoop koesteren, dat uit de kruiten bloeddampen, die nu over Vlaanderensschilderachtige gouwen hangen, na de reusachtige mensehenslachterij, een schooner en vrijer Vlaanderen zal opstaan, los vanalle onderdrukking, die steeds zijne cpatanding en vrijmaking in den weg stonden engedwarsboomd hebben.Jos. Coole. Tegsn dtfvervalsching vasi Boter Msn bestudeert thans in ambtelijke landbouwkundige kringen de geschikte middelen om een ernstig en krachtdadig toezicht in te stellen met betrekking tot de boterproduktic. £r is sprake om een eerste toezicht -statie op te richten, waarvan de werking geregeld zal zijn volgens hetgeen reeds^ in dit opzicht in NoordNederland bestaat. De praktijk heeft getoond dat, om den verbruiker zuivere boter te kumien geven er een toezicht moet bestaan, welke trouwens den handelaar bevoordeelt, door hem toe te staan een loonenden prijs voor onvervalschte boter ta vragen. Het Nederlandsen stelsel heeft de proef doorstaan en is er in geslaagd zijn gekautroleerde boter op al de markten der groote staden ^B Europa te doen invoeren. De toez'chtskosten v/orden gedeeltelijk gedekt door de fabrikanten en handelaars, die een cijns betalen voor de etiketten welke op de 'dutten boter gezet worden. De half-ambtelijke staties worden echter door het Rijk met toelagen bedacht ; een rijksatgevaardigde draagt er zorg voor dat de voorschriften nauwgezet nagekomen worden. De toezichtstatie moet een tamelijk uitgebreiden werkkring hebben, opdat de onkosten over een groote hoeveelheid grondstoi kunnen verdeeld worden. Het is aldus dat de statie van Den Haag, welke een centiaal laboratorium en vier toezichters telt, jaarlijks 730.000 «tiketten van verscheidene formaten aflevert. Het toezicht heeft ten doe! om in zekeren zin den burgerlijken stand van de boter te bepalen. Iedere kluit, welke door een bijzonder, fijn papier, daaraan gehecht, is geklasseerd, krijgt een nummer en de burgerlijke stand ervan is dan bekend. VV il men dat eene inrichting zooals die in Nederlaad werkt, in België slage, dan moet «r een eerste groep vau handelaars worden gevonden. In het begin kan het toezicht slechtF op een beperkt aantal firma's uitgeoefend worden. De konrtool moet van de belanghebbenden onafhankelijk zijn, doch dezen moeten een toezicht op de verrichtingen kunnen uitoefenen. Men heeft deze kwestie in Noord-Nederland opgelost door een vrije bestuurraad in te stellen, onder het toezicht van den Staat staande. Die raad bestaat uit drie afgevaardigden van de Landbouw-Vereeniging, uit een afgevaardigde van den Staat en drie afgevaardigden van de boterhandelaars, deze laatsten enkel met raadgevende stem. Ziedaar in groote trekken de inrichting welke thans bestudeerd wordt- PiBföont lertatHiziieïati De amerikaansche burgersbladen meldden dezer dagen het opzienbarend nieuws dat de waardige zoon 1 riiilliardair Pierpont Morgan voor honderd millioeu dollars «brol» verkocht had uit de verzameling van wijlen zijn eerwaarden vader. Dit voor het amerikaansch publiek eenvoudig bericht komt voor ons andermaal de aandacht vestigen op den amerikaanschen verzamelaar die het tot eene echte manie gedreven had en naar geene miliiocnen keek. Was Pierpont Morgan voor de Amerikanen den oppermachtigen koning der financie, voor de Europeanen ging hij door als den onovertref baren koning der collectionneurs in alles wat maar van cenige beteekenis was. De gemengde verzameling van Pierpont Morgan wordt door de vakmannen geschat op de waarde van 300,000,000 dollars, verzekerd voor eene waarde van 3^5,000,000 dollars, maar niemand is in staat om senigzins nabijkomend te berekenen hoeveel millioenen dollars hij voor zijne «schatten» uitgegeven heeft. De amerikaansche doliarkoning had de onder zijn bereik geraakte europeesche verzamelingen door zijne afgezanten, tegen grof geld, letterlijk doen uitziften — daar waar men ze hem niet in hun geheel wilde afstaan om de een ot andere reden. Op alle eenigzins belangrijke europeesche verkoopingen en tentoonstellingen waren de vertegenwoordigers van den gekken verzamelaar aanwezig en als destijds, op eene buitengewoon groote verkooping, het nieuws kwam dat hij overleden was, ontstond er iets als eene paniek en v«rloor alles plotseling den helft zijner waarde ! Waren de zendelingen van den amerikaanschen verzamelaar aanwezig bij eene verkooping, dan werd dit door de uitgeslapen makelaars en speculanten uitgeschreeuwd en alles steeg dadelijk in waarde, soms tot het fabelachtige. En er werden in de groote europeesche steden gcene verkoopicgen van boeken, manuscripten, tapijten, schilderijen ot andere oudheden aangekondigd of Pierpont Morgan kreeg er kennis van, wasrna hij dadelijk per telegraaf zijne agenten verwittigde, steeds onder de handteekening ■ van «Pip», vi a-t beteekonde dat zij naar geen geld moesten zien om te koopen wat hem dienen kon. «Pip» had zijne agenten in al de grootste europeesche steden. Zij hadden voor taakop de eerste bank te zitten bij alle verkoopingen waar «meesterstukken» onder den hamer konden gebracht worden. Zij hadden verder voor taak hunne handlangers te zoeken in de overige steden waar een of ander kon ontdekt worden, en. zij hadden naar geen geld te zien als er ergens iets gevonden werd. Al de vertegenwoordigers van den « Pip» bezaten eene volledige kataloog van het museum. Nu en dan ontvingen zij bevel om voorwerpen op te zoeken die ergens ontbraken, die moeolen dienen om iets te volle digen, om een paar uit te maken en vooral in deze gevallen konden zij beschikken over zooveel geld als zij noodig achtten. In de engelsche stad Brighton was eens een oude kunstliefhebber overleden. De agent van den «Pip» had vernomen d#.t eene kostelijke vaas ingeplaasterd stond op een schouwbord van het sterfhuis. Hij had dat getelegrafeerd aan zijn meester en deze antwoordde even telegrafisch dat hij de vaas moest hebben, aan gelijk welken prijs... Om de vaas zeker te hebben ging de agent den dag voor de openbare verkooping het heele huis pakken voor de som van 450,000 dollars... En de meester was over den koop zoo voldaan, dat hij den agent per telegraaf een-drinkgeldcheck zond tea bedrage van 25,000 dollars! Hit tomtanhnrast m 't fort Vau Max Osborn vertelt in de « Vossische Zeitung » : ... De zon is nu geheel doorgekomen «n werpt een helder licht op de noordelijke helling van de Cote Lorraine. Van Bezonvaux, dat rechts ligt achter boschgroepen en golvingen van het terrein, die het voor ons oog verbergen, loopt een begroeide kam naar het zuiden. Dan volgt een westelijk loopend dal, beheerscht door een in lichte kleur schitterenden top ; dat is de Douaumont. Daarvoor, meer naar ons toe, besluit de groene rug van de Audromont het bergr land. Weer een dal en dan zuidelijk daarvan een volkomen onbegroeide steil omhoog stijgende, gelig wit lijkende hoogte. Op haar vlakken top de regelmatige omtrekken van het fort Vaux. Als tegen den rotsbodem gevlijd ligt het fort. Zijn muur, uit steen en aardwerk vervaardigd, vertoont scheuren zonder tal. Ik zie de iinien van de buitenste omwalling. Het zijn de noordoost- en de zuidwestkant van den trapeziumvormigen vierhoek. Op de hoeken de een weinig omhoog stekende, ronde schaduwen van de pantsertorens. Op den kalen heuvelwand, die naar boven loopt, schijnt het pi alt eau in lichtere kurven te eindigen. Dat zijn niet meer gedeelten van het fort, maar de linies van de Duitsche loopgraven, die tegen de bergterrassen op, tot dicht aan den gordel van het fort vooruitgeschoven zijn,, in een boog op de helling van den heuvel liggen, daarna in een naar het zuidwesten open halven cirkel loopen en vervolgens door Damloup in puntigen hoek naar het noordoosten afbuigen. Sedert 2 -maanden liggen de Duitschers daar met den vijand borst aan borst. Reeds einde Februari hadden ze het voorterrein genomen. Toon echter kwamen ontzaglijke moeilijkheden. Het dorp Vaux, aan den mond van de kloof gelegen, en het dorp Damloup in het zuiden van onze pas veroverde stelling, bleken aardvestingen van geweldige kracht. Eerst in den nacht van den 8en op den 9en Maart gelukte het van uit het westen in de kloof voorwaarts te komen en het dorp Vaux te nemen. En eerst in den loop van Maart en April gelukte het in verbitterde gevechten nog verder westelijk terrein te winnen en van den vijver aan het einda van het dorp door het Cailette bosch aansluiting te krijgen met de stellingen ten zuiden van Douaumont. Tegelijkertijd bestormden in den nacht van 8 op 9 Maart de regimenten uit Posen, die het dorp Vaux genomen hadden, den berg van het fort. Het is bekend, dat gedeelten van de stormtroepen tot in het fort doordrongen, maar zich daar niet staande konden -houden. Zij behielden echter de stelling op de wijnbergterrassen. Een vervloekte stelling. Zonder dekking eerst, verwoed flankvuur van den vijand uit het Gaillettebosch en uit het noordwesten, uit het Eumen en Chapitre bosch van uit het westen, uit het Montagnebösch uit het zuiden. I Onder (jdie omstandigheden moesten de Duitschers zich ingraven. De toevoer van munitie en levensmiddelen leed onder alle mogelijke moeilijkheden en gevaren, was zelfs vaak ternauwernood mogelijk. Zelfs het oog van een leek ziet op een eerste gezicht, hoe vreeselijk de toestand geweest moet zijn, hoe hier alles van zenuwen én uithoudingsvermogen werd geëischt en hoe zelfs thans nog, nu reeds lang alles bevestigd, versterkt en ingericht is, de ontzaglijke eisenen die aan de bezetting gesteld worden, ternauwernood geringer geworden zijn. Plotseling klinkt een doffe slag van het plateau der vesting. Een breede, ontzagwekkende, zwartbrufne röokzuil stijgt omhoog en staat seconden lang stil als een sombere toren Dat moet een zwaar projectiel geweest zijn. Een tweede rookwolk verrijst plotseling daarnaast. De rookmassa'a verbinden zich. Ze leggen zich als donkere wolken over den top, koken en rollen naar alle kanten en bedekken van tijd tot tijd het geheele muurwerk voor ons. Boven de donkere golven verschijnen lichtere, witachtige massa's: de rook van gra-naatkartetsen. . De rook en stofmassa's zakken allengs. Nu stijgt een nieuwe zuil uit het midden op, grooter dan de vorige naar het schijnt. V/eer volgt een tweede. En nu gaat het voort in eindelooze volgorde. Bondom de linies van de wallen, rondom de pantsertorens, in het voorterrein, midden in den vesting-vierhoek woedt thans het ontzet? tende vuur. Aarde, stof, losse steenen, stukken rots worden hoog in de lucht geslingerd. Een heel gezelschap vuurspuwende bergen schijnt aan het werk om gloeiende lavastroomen en massa's puin en zand uit de afgronden van het binnenste der aarde omhoog te blazen. Het dreunt tegen de muren en torens van het fort, scheurt de gewelven uiteen, rukt en klopt meedoogenloos aan de diepe kazematten van het fort. Vreeselijk moet het zijn, wat de Fransche bezetting daar doormaakt. Nu antwoorden de Fransehen. Zij verwachten blijkbaar een aanval. Zij vatten de beschieting op als een voorspel van een beraamden stormloop. Zü nemen de loopgraven voor de vesting mevig onder vuur. Langs de geheele linie staat een rookwand. ' Zij leggen gordijnvuur daar achter, een nieuwe wand verrijst uit den grond. Zij schieten op de verbindingswegen. Uit de kloof van Vaux, waarvan wij den bodem niet kunnen zien, op den Hardaumont, op den top van den Donauroont, boven Dieppe en Mozeville schuimen de wolken omhoog. Wij antwoorden. Niet alleen op het fojjrt vallen de Duitsche granaten, maar oofc op het bestendige batterijwerk hoog bo?en Damloup, onmiddellijk ten zuidwesten van het fort en op de Fransche artilïerie in verren omtrek. Het geraas zwelt aan. Het gehuil en gejammer van de onzichtbaar door de lucht snijdende granaten neemt toe. Het ia alsof de wereld vergaat. Wordt het vuur plotseling zwakker? Wat beteekent dat? Witte wolkjes aan dien heider blauwen hemèl_ geven de verklaring. Fransche vliegers *§n opgestegen. Zij isoekBn onze batterijen, die verstommen om niet door hun vuur hun stelling te verraden. Alleen de afwesrkanonnen knallen. Ze omkransen de vijandelijke vogels met pro-, jectielen. Desniettemin komen de indringers verder. Nu bromt het van den anderen kant j een Duitsch vliegeskader komt aan. Geknetter van machinegeweren in de lucht. Het metaal, de vleugels van de toestelÏgn fonkelen en blinken in de zon. De Franschen teekken «sich terug. De Duitschers patrouilleeren dan in kringen door de lucht en vliegen als een beschermende keten voor de kabelballons, waarvan een uitgestrekte gele rij aan den hemel staat. Deze stoornis is weer weg. Het werk vande vuurmonden begint opnieuw. Steedsweer om en op het fort Vaux. De projectielen rukken en scheuren aan de muren, aande rotswanden, aan de pantsertorens.Spoedig ligt het fort tusschen dikke rookbergen en is het geheel verdwenen in dennevel. Zoo gaat het uur na uur, zonderverademing.• En hos de oneen, in de dekkingen, in de loopgraven en op de wegen, waarop de Franschen thans roffelvuur richten? De dood raast over de Cote, Lorraine. De vruchtboömen bloeien in het dal. De vogels tsjilpen, alle struiken staan in groen. Een prachtige Meizon gloeit en daar ginds sterven en steunen jonge menschenkinderen. Hoevelen &al de dag van heden aan beide kanten verslinden? Honderd-duizend, honderd? Wij weten het niet. Onophoudelijk

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.