3DE Jaar JHU. Nrt33l79oi Donderdag 18 October 1917 uiis>iinrini —«s 9**r ««Mitwi "frikâftd fr. i.«S ■ mMSât» i.JO I mttadM ï-JÏ «r- -«••r -c - J Hit te 'r. tend : imaàrd fr, 1.75 * rnnar -iwi 3.50 imueda» JMS llttM 'llM< < I maand fr. Mo ■ maandta 1.90 aiaaadca ?=lo ««S"» DE BELGISCHE STAnDAARD OP8TBL "i" « Ma CoqulO» ZHMII d*parm Kleine uokM- digiogcn : O.I6Î.A»rt*J RBCLAMM komit. ' ^^^»tu»«4e^--£== - " $mg<mp> fHttW. ifet, Medetterkers : M. Ë. Belp.ire, L, Duyker», P. Bertrand V.n der Sch«Iden, D, V.a de Perre, Dr. J. V.o de Wo».lyae, Juul FUliaert, Dr L. De Wolf, J. Simon., 0. W.tto, Ad, H. B.elu, Hll.ri.rn Th.». BESCHAAFDE UITSPRAAK. n Doch o ;s àialect ligt biacea de eBge grenien r m onze geboortestreek. De klach-ten die opgaan aan gezegde zijde leggen den vinger op de wonde : wij behoorcn eene aljpmeene omgangsfaal te kunnen spreken.' Waarom [verstaat de Limburger niet altijd den West Vlaming ? Waarom klinkt het Hollandsch soo vreemd in reel Vlaamsche ooren? Veel jongens zijn niet bewust v au de geheele waarde van hun schoone moedertnal : zij schijni oor hen bniten den nauwen kring van eenige be-kende dorpen niets te maken te hebben. Mis ! Ocze taal kan reel wij der strekken, doch daartoe moet ook eenieder de eenige oplossing aanraarden die voor ©as ligt, ni. het beotfenen Tan eene beschaafde uit-spraak, het aanleeren Tan het algemeen Nederlandsch, het spreken Tan de gezairer-de algememeene omgangstaal. En onze taal maakt hier geen uitzonde-ring. Denkt ge dat Toor Treemde (alen ook de moeilijkheid zich niet Toordeed uit de menigvuld'ge dialekten op te rijzea tôt de gezuirerd: omgangstaal ? Laat ons bijvoor-beeld om les gaan bij de Franschen, die spreken eeo wereldtaal. Spreekt ieder poilu het zuirer fransch, zooals men dat op sebool leert ? Wie eenige maauden in Frankrijk heeft rerbleren, heeft kennis kunnen maken met de Teelkleurige, sterk afgeteekende gewesttalen Tan het Fransche Tolk. Ik noem maar eenige van de roor-naamste die dan elk op haar beart verdere taalschakk eringen Tertoonen : het patois du Nord et du Pas-de-Calais, het patois de la Picardie, het patois Normand, het patois Breton, het patois du Midi, enz De « Bel* gische St&edaard * ware te klein om al die benamingen op te nemen. Maar — en hier ligt de kf'oop dien wij nog moeten door-hr.kken — wanueer hetnoodig bîijkt,nage-noeg iede F su sebmam, h'j weze t»d het Noorden ot firn Zaiùea, bij weze Bretoeh of Norartiidier, k*n een fransche taal spreken, die het zuiirer fransch diclit nabij komt eu op die wijze wordt bij goed be-grepen do,.r AL lijn taalgenooten. Is dat niet benijdenswaardig, jongens ? En zouden we dat ook niet kuanen ? Zeker dat kunnen reeds eenigen. Sinds eenige jaren is de beweging om een algemeene-omgangstaal een goeden weg ingeslagen en de aangewende pogingen leverden den bes-ten uitslag in onze onderwijsgestichtea. In 'l leger hoort men aanstonds of een Via-ming zijn taal ook flink heeft Ieeren spreken en het is verheugend dat men zoo wat OTeral enkelen aantreft. Het is echter niet genoeg : de massa is nog van 't oui stelsel en 't is hier dat er moet neerstsg gewerkt worden bij hoog en laag, aangemcedigd en onderricht ! ('t Vervolgt.) H. Delobel DE TOESTAND De str, d in Vlaanderen ligt voor 't oogeablik stil. AUeen de artillerie werkt. Aldus de beriohtan. Dit wil echter niet aeggen dt er op 't froat kalmte i3. De ge-vechten curen aan, maar ze hebben slechts een plaa'selijk karakter en kanaen geen merkbare «rijzigiagen brengen in den staat ▼an zaket. We zijn gewoon aan 't gebeuren van groote diw£en o:a ons nog bij zulke bijzon-heden op te houden. Nochtacs we mogen in geenen deele uît het oog Terliezen wat j gang i.< om Diksmuide en dat door ons , Ambtelijk bericht «teeds duidelijker wordt ' oinscbreTea. De artillerieatrijd op het bel-gische zuid front wordt met den dsg betee-keaisroller ea de bommsngerechtea die onophoudeSijk heerschea,toor!en geaoeg aac dat Taa wederzijdea mea zenuwachtig be-giat te wordea. Deze toejstand is alleszim verklaarbaar als we even nafaan wrelk* uitwerkselen een innemen van het boset Tan Honthulst voor geTolg zou hebben, Oise taak is aaogepast op wat gebeurei moet in de eerste dagen en da lange tus-schenpoos die verloopt vooraleer de Engel schen weerom den aanval beginnen, la a' duidelijk genoeg uitkomen dat ailes in 'l werk zal gesteld zijn om, met zekerheid dit gedeelte van het plan, dat het bijzon derste zal wezeu, te »erwezentlijkcn. De Duitschers Toelen ook da' er iets in d< lucht hangt, want ze beginnen weer onz< Terkeerwegen Ter achter 't front gelegei onder Tuur te nemen. s ** Velen zeggen : de winter is in aaatoch met lijn natte en regens en in den wintei is 't onmogelijk oorlog te Toescen in Vlaan deren. Hetzelfde werd gezegd voor wat betro de krijgsrerrichtingen op de Somme en di gebeurtenissen besehaamden de pessimisten. We kunnen ons maar niet inbeelden dat d« oorlogstoestanden zoodanig zouden veran-derd aijn om eenzelfde ontwikkelicg van den strijd, hier in Vlaanderen, niet toe te laten. Zooveel te meer omdat de Engelschen in naacht ea oaderTÎndiag hebbea bijgewon-nen, wat toch niet te Tersmaden is. Daarbij, het moet niet ontkend dat we, hnidig, behoefte hebben aan zedelijke op-montering en dit kan ons maar bezorgd worden in Vlaanderen of elders, maar in den zia Tan doorwerken. Immers de laatste gebeurteDis in Busland, —-• de ontschepiug vga de dnitsche troepen op het eiland Oesel, — is een feit om 'i iaatsle betrouwen in de Russen weg (e nemen, Kereasky ,heeft een proclamatie tôt d« vloot gericht om de manschap aaa te manen te strijden tôt het uiterste., Dat geeft ait-drukkelijk te kennen dat er nog andere meer onrerkwikkelijke gebeurtenissen te Terwachtea zija dan deze die plaats hebbea gegrepen. Oagenschijulijk, bedoelen de Daitscheis met hua ontscheping de inname Taa de krijgsharea ReTal en wijders een offjasief tegen Petrograd. De laatste russische berichien sprjken Tan een wanhopigen tegenstand der beaet-tingsgaruiioeaen, maar ze laten îoeh Ter-onderstcllen dat de rijand veld wiat en de eilanden Tan Oesel en Dago niet zal prijsgeven. Welnu het bezit dezer eilanden stelt de Duitschers in staat op hun gemak een offensief in te richlen tegen de russische hooidstad, vermits ze meester zijn Tan de golf Tan Riga, waar ze hun Tloot, hua beroorradingen en hun troepen kunnen samentrekken. Oogelwijfeld zal die gsbeartenis een grootea weerklank hebben ia Duitschlaad ea tijdslijk, nogmaals, de miaaoegdheid Taa 't rolk een beefie koelen. Die misaoegdheiii was anders een Ter-heugend teaken van de kentering die het Daitsche volk had aangegrepen. De opstand der manschap *a« de Duitsch* Tloot der Baltische Zee zal zijn beteekenis Terliezea ia 't licht van deze overwinning opde Russen en slechts nog uitgeîegd worden als eea voorvalletje zonder belaag. Dit zal ook Michaëiis oadersteuner. in de krisis die hij thans doormaakt en die na r aile waar scbijïilijkheid hem reeds ten gronde had gcworpan iadien deze gebeurienis zich niet had Toorgedaan. Men *iet daaraaa dat krijgsrerrichtingen op het front hun weersiag hebben op de politiek. Ociplogi fcijdïftfg&r FRANSCH FRONT PARUS, 16 Oktober, i5 nur. — Groote artilieriebedrijTigheid. Wij gelukten twee handslagen 0. Reims en ia Argonne Op den rechter Mtasoever, patroeljegevechten. Wij brachten krijgsgerangenen op. De Daitsche Tliegers hebben rerJeden nacht de streek raa Duiakerke gebombar-deerd.Oe Strijd om Yper LONDEN, 16 Oktober, i5 uur. — De iersche troepen hebben met goed gerolg een handslag N.O. Balleconrt gepleegd. •— Groote artillerie-bedrijvigbeid naar dea spoorwfg Yper-Staden. DE VIJANDELIJKE PLANNEN De Keizer te Konstaniinopel Na te Sofia beraadsfaging te hebben ge-houden is de Duitsche Keizer naar Konstan-tiaopel vertrokken, waar hij verscheidene dagen zal Terblijven. Er moet iets op handen zijn in Klein en Mldden-Azie. DE POLITIEEE SCHANDALEN IN FR AN SRI JE Daudet tegen Malvy Zaterdag namiddag was het onderhoor van Daudet gejûodigd. Gisteren heeft de Ministerraad in buitengewone zitting be. raadslaagd om orer 't gérai te beslissen. Een nota werd afgekondigd waarin wordt gezegd dat de aangeroerde bewijzen onecht zijn beronden en dat de beschuldiging tegen Malry op niets berust. De Oorlog ter Zee E^a Fransche Reizigersboot gezoo-ken- — 250 Slachtoffers De stoomboot Mèdii is op a3 September n de MfcidellandsGbe Zee getorpedeerd ge-w idée. Er waren 559 reizigers aan boord tû 67 maaschappen. Het gelai slachtoffers btloopt 25a maa. Van een auderen kant meldt het Eogelsch A dmiraalschap het torpedeeren Tau twe Esgehche mijnenrisschers. Tegen Busland De Ontschepiog op 't Oesel- Eiland Het Rassisch bericht moldt dat de Tijan. delijke Tloot de rerbinding tussehenOesel en Dago hebben gebroken. Ze werdea te rugge-(vorpen door de Russische Tloot. Op bet eiland Oesel na een geweldig gevecht zijn onze troepen tôt in het binnenland ferugge wekea. Op i3 Oktober duurde het gerech j aaa Toor 't bezit van 't eiland, met wissel-rallige kansen. De duitsebe vloot bombar-deert heel 't eiland, PARUS meldt : Op het Aisne front, na een geweldige beschieting. pleegden de Duitschers Terschillende handslagen. Op een enkel punt konden ze een onzer voorposten bemachtigen, maar werdeo er dadelijk uitgedreren. Gelijksoortige pogingen Z. Ailles hadden geen gerolg. Artillerie-strijd op het front. LONDEN meldt : Onze patroeljen waren heel bedrijvig op het gerechtsfroat. Zc brachten krij gsgerangenen op. De artilleriestrijd werd herig doorge-Toerd. Het weder dat opklaarde Het ons toe Terschillende vijadelijke batterijen onder ruur te nemen. Onze troepen deden ritten tegen de Tijan-delijke stellingen om Rceux, en om Lent. Eenige krijgsgerangen. Onze vliegera wier-pen twee duizend kilos bommen op een muaitle-depot bij Kortrijk. De vijand Ter loor 5, wij 3 toestellen. Een student onder de vapeuen. — Vervolff — Na den slechtea kaat van het krijgsleven onderzocht te hebben, orerweegt Donald Hankey ook den goeden kant in het opstel : " De goede «ijde Tan " militarisme ,, Hij krijgt een brief Tan eenen rriend in Oxford, die hem schrijft : •'Ik rerafachuw militarisme onder al zijne rormen. „ Donald Hankey, nu in 't strijdende leger, hedenkt hoe dat bij dat rroeger ook gedacht en gezegd heeft, hoe hij de soldaten verachtte " als mannen die hua geboorterecht ver-kocht hebben voor een schotel brei,, — hoe " de schijnregelingen ran de militaire ' tucht, het aaasiaan, de meticuleuze een-zelrigheid, het onverbiddelijk onderdrukken van aile indiridueeîe ontboeieœing ,, hem plachten te doen bersten ran woede. " lk Tergeleek het aan een ritualistischen gods-? dienst, ee» godsdienst van enkel gezsg, die geen persoor-'lijk erkennen vroeg, msar \ enkel berustte op traditie. Ik ook veraf-! schuwde militarisme onder aile vormeo. Ea f nu,,, welou, ik moet mij toch eerst nog eens bedenken. Want de militaire tucht, i, ran dicht bij bezien, heeft mij iets laten f aanschouwen ran hare ethische meening — ' om niet te zeggen geestelijke meening .... "Ikdacht op wat ik eakele dagen te Toren had gezien. Een baiwjou ran m» nen, in de dnisternis stappeade, vast en regelmatig, naar het bulderen der kanon-nen ; bestemd om binnen de twaalf rolgende uren als één man voor oit te saellen, sonder aarzeling of twijfel, door sperruren Tan obussen en vlagen van moordende kogels. Dan, den volgendea achteraoen, een hands-toI maanen, al wat oTerbleef van ongeTeer drie bataljons na tien uren strijd; een haDdsrol uiîgsputte, oyerspannen, mannen, jj met verdorde lippen, uithoudend op het î laatste stukje Duitsche ioopgraaf, lot zij » berel tôt terugtrekken zouden krijgen. Ea ^ eindelijk de dagen en nachten die volgen : de gedurige stroom ran gekwetsten en dooden uit de loop^raven weggeroerd, het onophoudelijk zoeken ernaar dat nooit rrachteloos bleek... .... " Want alhoewel het deel ran den " grooten stoot,, dat ik kreeg te zien, niet een succès was, was het niettemin een triomf — een geestelijke triomf Dat kan de oorlog-correspondeat slecht mededeelen, want hij ziet enkel den uiterlijken kant ; maar wij, die in 't leger zijn, die de mannen individueel keanea, die met hea gespro-ken, geschertst hebben,die hua brieren hebben gecensureerd, met hen gewerkt, ge-leefd hebbea, wij blikken onder de opper* rlakte. " De oorlog-correspoadeat ziet de aange-zichten ran de maanen, terwijl zij naar het Schaduwdal stappen, de rastheid van oog en mond, hoort de vroolijke grap. Hij ziet se rooruitsiappen zonder dralen. Hij ziet er enkelen terugkomen, afgemat, vuil, gespan-nen, maar nog met een scherts voor den roorbijganger Hij geeft ons de beschrij-ring van mannen sonder zenuwen, zondei gevoeligheid, zonder inbeelding... maar wij kenneu ze beter. Wij weten dat ieder dezei mannen een individu is, toI mensehelijke genegenheid ; velen ran hen schrijren naar huis de teederste brieren iedere week ; ieder traeht met al de rurigheid zijner ziel naar het einde ran deze hatelijke oorlogs-plaag, die hem Terre houdt ran wat hij liefst op aarde heeft. Wij weten dat ieder dezer mannen een gezonden weerzin roelt om rerminkt te worden en een menschelijk afgrijien van verwondin» en van het Schaduwdal des Doods. ,, (Vervoîgt) M. E. BELPAIRE. VAN EN VOOR ONZE SOLDATEN Een nieuw Belgisoh jachtvliegtuig j Onze landgenoot Vaaden Born, wiens sportfaam in 't verleden hoog aangeschre-ven stond en die [de grootste overwinain-gea behaalde in de Belgische en Yreemde relodrooms, bevindt zich thans als leer-meester-vlieger in het Belgisch Instructie-kamp van Etampes. Hij is thans besig een nieuw jachtvliegtuig iaeen te zetten dat zijn eigene uitrinding is en waarvan de beste verwachtiagen worden gekoesterd. ! 't Is Vanden Born, dis v6or den oorlog, de «erste vlucht per Tliegmachien deed in Iado Ghioa, toen beatuard door M. Klobu-kowski. Klobukowski die later buitenge-| woon gezant werd benoemd te jBrussel, moest Vanden Born tegen de woede der ; inboorlingen — die den rlieger als een tooveraar aaazagen — beschermen. d " 1 ■■■■' 1 i Een Feestavond in den C I.S.O.I. vau Bayaux (Calvados) < Zondag j.l hebben de jongens van den C.I SOI Bayeox, een gezellig feestarond-jen gehad Jos. Haygh en Headrickx, hadden roor de gelegcohsid knappe program- | ma's geborsteid. 't . Was ôverigeas de moei-\ te waard I Er st>nd ran ailes op de dag« orde. De " clou " vçq 't fefcst was de eer-s ste opvoering raa Fritz Franckeu's drama- < tische schets in éen bedrijf ; Mobi Usât ie I t In a Mobilisatie » helmt geen zwaard» gekletter en rallen geea dooien ; 't stnk is ; ontbloot van de voose naaisterkenssenti-! mentaliteit waaraan de meeste tooaeelstuk- ken uit de patriottentijd zondigen. I De karakterbeelding is atout, eerlijk, ; juist. 't Stuk gelijkt een knetterend vuur-t werk, roi levea en kleur. De dichter oogst-i te den grootsten bij val. Vergeieu we ook niet een luid bravo toe te sturen aan de jongens die hun roi op trcffelijke wijze yerruld hebbea. NAAR WIJD EN ZIJD. Een Roman, XI — Is hij dood ? — Erg gekwetst ? — Een stuk ran een bom in de borst I — Een beste kerel anders, korporaal de Yeer. — En dapper 1 — En goed voar de jongens 1 — 't Is spijtig. De besten maken ze eerst kapot in dea oorlog I — De scribs had hem juist zijn verlof-brief gebracht I Morgen vertrok hij naar Parijs. Stil van 't verschot saten de jongens in een hoekje van de loopgrachten bijeenge-trost. 't Motregende. Een fijne mist waiigde uit den octoberhemel en verdoezelde kant en wal van de stellingen». Pieter de Veer lag in het schuilloodsje bij den dokter. Een stomme bom had hem doodelijk gekwetst. De geceesheer onderzocht de diepe borstwonde. Hij wiesch al doppend het klonterig, purpere bloed weg, en duwde met voorzichtige vingeren op één der ribbea. De Veer ademde pijnlijk. Zijn oogen zwommen glasig in blauwe schaduw-kransjes. Zweetdroppels beierden op zijn voorhoofd. Onder het matte vel puilden de boekige kaakbeenderen. Af en toe gorgelde ;r een zwak gekerm in zijn keelkrop. De dokter verboad hfem gezwind. Bran, cardiers tîlden hem <hrer?ta open I°ien bem >p een draagberrie. Toen ze 't a f stappen

Er is geen OCR tekst voor deze krant.