Tweede Jaargang Nr 5. — 29 September 1917. Prijs : 10 centiemen. Tweede Jaargang, Nr 5. — 29 September 1917. DE EENDRACHT Weekblad voor het Vlaamsche Volk ABONNEMENTSPRIJS : Een jaar fr. 5.20 Zes maanden .... » 2.60 Drie maanden .... « 1.30 Geene abonnenten worden aangenomen die niet op voorhand het bedrag hunner inschrijving laten geworden. BUREELEN; Voor het Generaal Gouvernement : Prinsesstraat, 16, ANTWERPEN. Voor het Etappen- en Operatiegebied : 8, Huurdochterstraat, GENT. Postchekrekening Nr 86. AANKONDIGINGEN : Prijs naar overeenkomst. Ongeteekende stukken worden niet opgenomen. Geene handschriften worden teruggezonden. Boekbespreking : Het toezenden van één boek of schrift geelt recht op vermelding ; twee exemplaren, op bespreking. Het Rassenvraaqstu en ooze Bewging Het begrip ras is een der vele ■waar inee geschermd wordt zon- ■ der dat de beteekenis er van voor Ëde meesten ooit vaste vortnen i knjgt. De anthropologist houdt er léne andere bepaling op na dan PSe taalgeieerde. Deze beschouwt M het ras als eene maatschappelijke ■entiteit, bestaande uit enkelingen ■die in dezelfde omstandigheden leven, dezeltde taal spreken sedert :eeuwen, en die dezelfde gedach-J&ten-koppeiingen, dezelfde klank-Hverschijnseien en weliicht 00k »—hieromtrent bestaat geen zeker-■heid — denzeJfden stem'-organen-■pouw vertoonen. Voor den an-■thropolgist komen alleen de physi-Bschc kenmerken, die een groep ■enkelingen gemeenzaam zijii, in ■ aanmerking. 4Js m en hel woord ras in de Beerst opgegeven beteekenis neemt, I is de invloed van den ethnischeri ■;actor op de taalontwikkeling niet Bonaànnemelijk. r De partijgangers van den ras-Binvloed op de taalevolutie rede-i neeren als volgt : Enkel op pho-Bnetisch gebied■ de sémantique ;?|is nog eene gansch nieuwe we-Btenschap en de uitslagen harer flpsporingen zijn nog te weinig vastgelegd — meenen zetastbaie Bbewijzen ten voordeele hunner Bitelling te rnogen laten gelden. De proefondervindelijke klank-■leer heeft onomstootelijk vastge-«steld dai de kïankenontwikkeling ■aan de physiologisch-anatomische Bweîten, van den bouw der stem Borganen afhankelijk, is onder-Bworpen. De ondervindig leert Bdaarenboven dat op een bepaald ■tijdstip hunner geschiedenis, de ■ eentalige volkeren. in eene betrek Hkelijk korte tijdspanne, dezelfde Bwijzigingen in hunne uitspraak iinvoeren. Hieruit hebben enkele ■taalgeleerden gemeend te mogen Bbesluite-n dat die klank-evolutie ■ uit een wijziging der stem-orga-Bhen is af te léiden. Bijgevolg Bpntwikkelen zich noodzakelijker-Bwijze de stem-werktuigen der en-■kelingen eener bepaalde rasgroe-■peering en wordt 00k de taal ■ binnen dien kring noodzakelijk ■gewijzigd. i Die sluit-rede ts zeker voorba-■rig. Het onderzoek der teiten is ■nog niet genoeg geverderd, de ■taalstudie is nog veel te ver van ■hare afsluiting, en de taalont-■wikkeiing staat aan te veel nog •|niet vastgestelde invloeden bloot, mpni de algemeenhèid der hooger R^ngehaalue sluitrede te kunnen Bwettigen. De invloed van den ethnischen factor op de taal mag niet worden overdreven. Talrijk zijn de ■feiten die bewijzen dat in vele ■ geva 11 en die invloed zeer gering lis. Vele volkeren. die aan hun ■eigen taal verzaakten, hebben ■ zich zonder opzienbarénde ver- ■ minking de aangenomen toal weten eigen te maken. De beu-lemans-taal der Brusselsche ma-rollen doet den Franschman glimlachen, maar het blijft on-betwistbaar dat de sedert een or twee geslachten verfransehte high-life onzer hoofdstad over haar Fransch niet hoeft te blozen. Dat de Parijzenaars loi hebben gehad met het geradbraakte Fransch der bu rgemeeste rs-afva a rd igi n g van Groot-Brussel i^ weliicht meer te wijten aan de kleinee-rende spotzucht der mannen dan aan de werkelijkheid. De Duit-sche taalgeieerde Mohl heeft uit-gemaakt dat er in G a 111 ë, voor de invallen van de Germaansche volkeren, zuiverder latijn werd gësproken dan in Italie. Gutjahr, die geleerde bijdragen schreef over den oorsprong der hoog-Duitsche taal vôôr Luther, stelt vast dat het huidig letterkundig Duitsch ontstaan is onder de burgerij der verduitschte Slavi-sche steden van Oost-Pruisen. De voorbeelden van het be- wo n d eren s wa a rd i g a a n pass i n gs- vermoaen der Europeeërs in dit 1 . A opzicht zijn overigens zeer taal-rijk.Op grond van bovenstaande beschouwingen, kan aan Willems' apop.hthegma « De taal is gansch het volk » nog al getornd worden. Kan het nog waar heeten dat het opgeven der volkstaal gelijk staat met het verzaken aan de kultureele mogelijkheden der natie ? Zelfs kan het verzaken aan de eigen taal, als deze nog in on-ontbolsterden toestand verkeert, het volk een flinken stap vooruit-brengen op den weg der bescha-ving. De geschiedenis der romaan-sche talen is in dit opzicht zeer leerrijk. Het komt er voor ons Vlamin-gen maar op aan te weerleggen dat eene geleidelijke opslorping der Vlaamsche beschaving ten voordeele der Fransche kultuur noch storfelijk noch zedelijk wensche-lijk is. Naar mijn bescheiden meening hebben we in geen enkel opzicht bij de ruiling onzer taal zooveel te winnen dat we ons bij een leidelijke verzakingz'ouden kunnen neerleggen. Geestelijk zullen we er indi-vidueel niet bij opschieten. Noch het Hollandsch.jnoch hetZweedsch zijn wereldtalen en toch zal nie-mand loochenen dat de ontwik-kelde stand dier beide Noorde-lijke volkeren voor de Fransche inîellectueelen de vlag niet moet strijken. Het spreekt vanzelt dat daar waar reuzenkapitalen, milli-oenen stamgenootenen uitgestrekte nederzettingen aan de uitbreiding der beschavings-invloedsfeer mee-werken, de uiterlijke glans meer in 't 00g springt, maar de enkel ing der groot-imgendheid stelt ! ■ 83 ' j daarom den burger van het kleine nabuurvolk niet in de schaduw. De drang naar een nieuw aardsch Paradijs heeft aanhangers eener wereldgemeentschap, met één taal en één ziel, in het leven geroepen. Hunne idealen bouwen ze op drijvend zand. « Excitatur emulatio laude » Ik geloof dat Virgilius deze woorden neerpende. Het versmelten der afzonderlijke volkeren zou voor het menschdom het uitschakelen beteekenen van een onontbeerlijk raderwerk in de grootmachine van het wereldbedrijf : Door wedijver is de beschaving met reuzen geschreden vooruit gegaan. Het opgeven der taal zou voor ons, Vlamingen, ontegensprekelijk het verzaken beteekenen aan een erfenis, door jarenlang geduldig zwoegen bijeen gebracht, het verzaken aan de allereerste der ken-teekenen, die ons als volk eigen is. In dit opzicht zouden wij, die toch op eigen beschaving roemen mogen, bij de verfransching een gewichtig geestelijk verlies in-boeten.De drang naar eigenaardigheid iseen|dernatuurlijk verschijnselen, zijne uitingen zijn zoo werktuig-lijk dat de segmentatie als reactie op eene overdreven centralisatie volgen moet. Die politieke wet is 00k eene beschavings wet. De partijgangers van kunstma-tige wereldtalen moeten voort-durend hunne wankelende schep-pingen oppleisteren en oplappen. Vertegenwoordigt het vola-puk niet de vierde of vijfde poging in die richting sedert eene halve eeuw ? Elk volk heeft zich een collec-tieve mentaliteit geschapen. Het houdt er eigen"gedachten koppelingen op na, het heeft zijn eigen kijk op de buitenwereld en zijn eigen maatschappelijke ge-bruiken. Al die eigenaardigheden komen tôt uiting in de volkstaal. De spraakkundige vormen, de syntaxis, de woorden beteekenis, zoowel in werkelijken ais in on-verdrachtelijken zin staan onder dien invloed. Beproef het maar eens de scha-keeringen van het woord «Rede», het Fransche « raison » en het Engelsche « reason » met elkander te vergelijken ? En hoe verder de beschaving vordert, hoe sneller de beteekenis van het woord zich uitbreidt in de richting. door den eigen aanleg der taal aangewezen. Zijn 00k niet de woordenkop-pelingen aan elke taal eigen ? In het Nederlandsch, dat voor de woordvorming vooral tôt het Germaansche procédé der naast elkander plaatsing zijn toeviucht neemt, het « Nationaal hulp- en voedings-komiteit. In 't Fransch « Comité national de secours et d'Alimentation ». Zoo kunnen tientallen verschil-len in de taalschakeeringen worden aangeduid. Aan de hand der geschiedkundige taalvorsching zou kunnen bewezen worden dat in sr sommige opzichten toenaderingen, in andere weer afwijkingen ontstaan, tusschen twee verschillende talen. Onze taal is dus — om bij het oude rederijkers beeld te blijven— de spiegel onzer beschaving. Ons land, onze stroomen, onze lucht, onze natuurlijke neigingen, onze geschiedenis ; dit ailes heelt op de vorming onzer vlaamsche taal zijn stempel gedrukt. Waarom deze kostbare erfenis over boord geworpen en waarom al den arbeid van een paar geslachten opgeeischt om ons in te werken in eene beschaving, die uit ons eigen natuur niet is ge-groeid ? Wij willen niet dan men de oude grijze gebouwen afbreekt, die ons zwijgend Vlaanderens ver-leden in herinnering brengen en we zouden onze springlevende taal goedschiks prijs geven ? Wij bewonderen de Fransche schranderheid en geestigheid, wij verheugen ons in het licht der schitterende Fransche beschaving, in zijne onsterfelijke negentiende-eeuwsche literatuur en schilder-scholen. Maar voor al die heer-lijkheden kunnen we ons geestelijk en onafhankelijk volksbestaan niet prijsgeven. Een klein volk heelt altijd den dood boven het verlies van eigen vrijheid gesteld. Het is daarom onze piicht onze have te verdedigen tegen elk staats bestuur dat het op eene inkrirn-ping onzer erve heeft gemunt en dat ons zoowel geestelijk als stoffelijk tôt eene Fransche mark wil herkneden. Het Belgische Staatsbestuur heeft het meer dan 80 jaren be-wust of onbewust in die richting gestuwd. Onze bestuurders alleen hebben er schuld aan zoo "we vreemde hulp hebben moeten inroepen om den Belgisch-Fran-schen draak, die ons met ver-nieling bedreigde, te weren. Door het Fransche bestuur werden we in eene kunstmatige atmosfeer opgeleid. Er was een forsche hand noodig om de vensters van ons bestuurswezen te openen om zoo weer Irissche lucht te scheppen. We hebben niet anders gehan-deld dan andere verdrukte volkeren van Europa. Staat ons heel volk niet op tegen de verdruk-king, onze verfransehte burgerij, die als leidster moest optreden, heeft er de schuld aan. Wij hebben enkel gehoorzaamd aan de reaktie, welke noodzakelijk het te sterk gecentraliseerd Europa moest doen uiteenbrokkelen, Wie dat niet voelt. kent niet de stroo-ming van zijn tijd. De toekomst zal uitwijzen in hoeverre het aktivisme doelmatig tegen het te sterk gecentraliseerd Belgische bestuur heeft gerea-geerd.Harold. Stc'i het niet uit tôt morgen als U vandaag nog kunt inschrijven op « De Eendracht ». S5 DE VERBANNING VAN Priester Van der Menleii en de KathoiieKe Visasseas Vëtsenipi : A I VVK PER CRUCEM AD LU CEI I v Gansch Vlaanderen triit onder den hevigen, hoonenden sbig toegebraent | aan den moedigen, volkslievenden, echt-' vaderlandschen priester. Eere en lof zij den jeugdigen, deugd-zamen leviet ; want hoonend voor hem is de slag siechts in de bedoeling van de verblinde machthebbers, die door hun onbesuisd, willekeurig optreden in hem een afschrikkend voorbeeld hebben willen stellen tegen al de kampioenen voor Vlaanderen's rechtsgelijkheid door ^elf-sUmdigheid ; maar die alras zullen on-| dervinden, dat de huidige Vlaamsche | strijders, zelfbewust en vastberaden als ze zijn geworden, ondeï het nieuwe, felle onrecht opbonzen en, instêe te vërsagen, nog hardnekkiger den strij'd zullen doorvoeren tôt zijn zegerijk einde: den trioraf van het volledige Vlaamsche Recht, trots allen en ailes. Wij, katholieke flaminganten, voe'en den bedoelden hoon nog sterker dan wie 00k, daar het thans een voorbeel-dig priester geldt die getroffen wordt, en daarom ook vorderen wij hooger dan 1 wie ook de werkelijke eer op aan den | slag verbonden, en in dit gevoel zullen wij den piicht putten, niet enkel tôt pal staan in het gelid, maar tôt on-j versaagd medeoprukken aan de spits van 't Vlaamsche heir. Wij besefTen eenter Zeer wel dat, gansch Vlaanderen getroffen zijnde in den persoon van den Vlaarttschen priester die, in zijne lietde al de' Vlamingen omvat, deze ook allen hem hunne wederliefde willen betoonen, #11 wij brengen hulde aan den opstelraad van het dagblad « Het Vlaamsche Nieuws » die den voorsprong heeft genomeh met het openen van een algèmeene volksin-schrijving tôt het aanbieden van een Gouden Kelk. Ook verzoeken wij dringend al onze geestverwanten daar hun penning te storten ter eere van den kqenen voor-man. Editer hebben de katholieke flaminganten voor piicht den dapperen priester buîtendien een bewijs van hunne sympathie te leveren, en onze jonge ver-eeniging houdt zich onledig met de maatregelen daarloe te treffeiT In toe-koinend nummer van « De Eendracht » zal hier meer over geineld worden. Intusschen zoijd het voorioopig Bestuur het voîgend draadbericht aan Me-vrouw VVe Dr Van der Meulen te lïrce ; « !">e Vlaamsche Katholieke Vereeniging » Per Crucem ad Lucetn Antwerpen, » teekenl verset tegen verb . nning door n Belgisch Ministerie van almoeçenicr n Van der Meulen en biedt U betuige->> jiis iijner sympathie en hoogachting. » De Katholieke Vlaamsche Vereeniging Per Crucem ad Lucem. Het beste Vlaamsche werfe dat in ieders bereik ligt, is ons blad te steunen door het wetven van s-hrijvers.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.