den Dlnsdag, Donderdag en Zaterdag verschijnende Dit blad is VOQH DE BELGISCHE SOLDATEN beslemd ; iedere compagnie, escadron, of batterij ontvangt tien of vijftien Fransche en Nederlandsche exemplaren. Levé het Belgisch Volk! Door Professor Ghr. COLLIN van de Iloog-eschool van Christiania Onder de talrijke artikelen, die bij den ingang van îiet 3e oorlogsjaSr in de.neutrale pers verschenen en schier allen gunstig voor Belgié luiden, is het in het nummer van 4 Augustus 1916 van het orgaan Tidens Tegn, belangrijk blad der hoofdstad van Noorwegen, doorhoogleeraar Coîlin, van Christiania, gepubliceerd stuk, gewis een der meest merkwaar-digste en meest opgemerkte. Professor Coliin is meteen een van de geleerden en een. van de publicisten die in Noorwegen het meest worcWjn gewaardeerd. Van het begin van den oorlog af, beefthij spontaan de verdediging van het door Du/tschland sehandig verkrachte en gemartelde Bf Igië genomen. In meer dan een artikel drukte hij op welspre-"kende wijze de verontwaardiging uit, welke elk man van goeder trouw moet gevoelen ten aanzien van Duitschlands daden tegen zijn kleinen nabuur. De heldhaftige en doelzame weerstand, welken hefc jklein maar dapper Belgisch leger aan de machtige 'Duitsche legers bood, werd naar waarde doordezea uitstekenden schrijver geprezen. In hiernakomend vertaald artikel, heeft de acht-bare hoogleeraar er zich op toegelegd den invloed van den weerstand van het Belgisch leger op den gang van de krijgsverrichtingen te doen uitschijnen. * * # Heden is het Iwee jaar geleden dat vier Duit-sche legerkorpsen binnendrongen in het kleine îand, wiens neutraliteit, vôôr vele jaren, uitdruk-kelijk door Pruisen gewaarborgd, en enkelen tijd voor den Oorlog, en door den Rijkskanselier en door den staatssekretaris van buitenlandsche zaken steliig bevestigd werd. Hierbij dient ge-voegd 's kéiZers bezoek in 1910, ter gelegenheid van hetwelk België als « het vreedzaam en on-zijdig land, wiens zending was tôt vergader-plaats van al de knusttninnaars te dienen », werd afgpschetst. Om redenen vanmilitairen aard.vond Duitsch-land zich verplichi een verdrag te verbreken en de inwendige vrede van een neutraal land te schenden.Om redenen van militairen aard.werden op de korte baan van de grens naar Luik, veer-tien Belgische dorpen door Duitsche soldaten, op twee dagen tijds, neergeblaakt. Twee da-gen krijgsverrichtingen volstonden om oude kerken en oude schilderijen tôt onherstelbare vernieling te doemen. Zulks was het lot van de kerk van het mooie stadje Visé, welk door Karel de Groote's dochter Bertha werd gesticht en grootendeels in de XIII0 en de XIV" eeuw werd heropgebouwd. Eenen Augusti-nacht van 1914, stond zij de laatste maal in helder licht, wen zij onder vorm van vlammen en rookzuilen hare gebeden ten liemel deed stijgen. « Redenen van militairen aard » legden den invallenden legers eene betooging van lichtende klaarte op om Luik af te schrikken en haar tôt overgave te dwingen. Maar, wonderlijke zaak, Luik liet zich niet door dit vlammend schrift bang maken. Om militaire redenen zou de Duitsche strategie het dan verder drijven. In de stad Dînant, werden niet alleen 1,200 huizen, drie kerken, waaronder de schilderachtige O.-L.-V. Kerk uit de XIIIe eeuw, en anéere praalgebouwen afgebrand, maar werden 700 burgers, waaronder 73 vroùwen en 39 kinderen, met geweer- en maeliinegeweerschoten afgemaakt. Meteen zouden de klaarte van bran den, de sekrik van folteringen en moorderij het Duitsch léger voorafgaan : Te geenen prijze diende dit in zij rien opmarsch naar Parijs en Kales opgeliou-den. Men diende inzonderheid de groote steden als Brussel, Anlwerpen en Gent schrik aan te jagen. Te dien einde hoefde men steden van Blinder gewichtigheid prijste geven en zelfs Leuven, met hare aloude hoogeschool en haar boekerij van meer dan 230,000 boeken, die voor het meerendeel zeldzaam en enkele zelfs onver-vangbaai waren. zooals dit oud exemplaar van Vesalius, gift van Keizer Karel, en een halfdui-zendtal handschriften. En terwijl stad en biblio-theek aan de vlammen werden prijs gegeven, "werden, zooals het bij de lijkverbranding van een groot hoofd alouds werd gepleegd, tal van personen in ievende iijve door het vuur eu ùçt iizer teo offer gebracht, Alhoewel al het mogelijke werd gedaan, geschiedde de opmarsch der Duitsche legers niet vlug genoeg. Gansche dorpen verdwenen. In het bisdom van Mechelen alleen, werden vijftig kerken gebombardeerd oi in brand ge-stoken. De opene en niet verdedigde steden Dinant, Leuven, Mechelen, Dendermonde zul-len nooit de dagen van het schrikbewind verge-ten, waarop zij den anderen tôt voorbeeld strek-ten. Er wçrden gijzelaars genomen • mannen en vrouwen werden door de overrompelende legers tôt schilden benuttigd. Maar de generaals — uitmuntende krijgsmannen maar erbarm-lijke zielkundigen — bedrogen zich in kunne berekening. Het heldhaftig Belgisch volk vertraagde den Duilschen raid gedurende enkele tien of twaalf onvergetelijke dagen. Een der gevolgen was de geschiedkundige wereldslag aan de Marne,welke van den 6 toi den nacht van 9-10 September plaats greep, en waar generaal von Kluck c. met beklentd hart », naar luid van het toenmalig Duitsch legerbericht, zich gedwongen zug aan zijne ijzeren legioenen bevel te geven in de nach-telijke stilte terug te trekken, wat aanleiding gaf tôt den aftocht van generaals von Hausen, von Bulow, hertog van Wurtemberg en van den kroonprins. Helzelfde te Berlijn gedrukt legerbericht, waarvan ik slechts laler in een Hongaarsch tijdschrift kennis nam. geeft als een der reden van dien noodlottigen aftocht het denkbeeld van den Duitschen staf dat de vestingen Luik, Namen en Maubeuge spoediger zouden geval-len zijn. De onvoorziene weerstand dierVestingen vertraagde den opmarsch van het Ie en het 2e leger en liet generaal JoflVe toe zijne toebereid-selen te volledigen, met het oog op een hardnek-kigen weerstand aan de Marne. Alzoo wordt het Duitsch legerbericht nopens de neerlaag aan de Marne in het laatste nummer van het Tijd-schrijt van Hongarije opgenomen. De Russen waren vlugger in Oost-Pruisen gevallen, dan men vermoed had. Naar het schijnt. werden onmiddellijk voor den slag aan de Marne twee legerkorpsen van het Wester-front naar het Oosterfront gestuurd, — wat wel-lieht heeft bijgedragen dat die slag eene kente-ring in de krijgsgeschiedenis wiérd. Was het met de toestemming van veldmaarschalk von Molkte of tegen dezes raad in, dat deze twee legerkorpsen werden verwijderd vooraleer er in het Westen eene beslissing was ingevallen? De gescliiedenis gewaagt daarOver nog niets : Dit is misscliien voor het oogenblik het grootste mili-tair geheim van den wereldoorlog. Blijkens voormeld legerbericht, zou het plan van len Duitschen staf bestaan hebben in het terugslaan der Fxanschen ten Westen van Pa- Dienst van Paissioenen en Hulpbetoon De heer de Broqueville heeft een uitstekenden maatregel genomen. Bemerkende dat de dienst van militaire pen-sioenen en dien van hulpbetoon aan de oud-militairen of de familie van oud militairen, geroepen is eene aanzienlijke uitbreiding te nemen door de gevolgen van den oorlog; en gezien het belang van een goed beheer vergde dat deze verschillende nu gescheiden diensten, zoodanig zouden gegroepeerd worden dat de tal-rijke vraagstukken door de tegenwoordige om-standigheden gesteld in den zelfden geest kunnen onderzocht worden, heeft de minister, bij het algemeen secretariaat, onder de benaming Be-stuur van pensioenen en hulpbetoon, een bijzon-deren en tijdelijken dienst opgericht. Deze dienst zal de volgende bevoegdheid be-zitten : Militaire pensioenen. Burgerlijke pensioenen; maatregelen ter regeling van het verelfenen. Kas van de weduwen en weezen der oflicieren en militairen van de gendarmerie. Algemeen hulpbetoon. Het personeel, geliecht aan de verschillende hier boveu vermelde diensten, gaat over tôt. het nieuw bestuur dat eerlang in werkzaamheid zal treden en gehecht zal worden aan het algemeen secretariaat vau liet département y an oorlog. rijs en in de overvîeugeling dezer bezuiden Fontainebleau, terwijl te gelijker tijd andere Duitsche strijdkrachten van de reserve en van de landweer naar de kust zouden opgemarscheerd hebben om de ontlanding der Britsche troepen te beletten. Maar de Engelsclien voorkwamen in vlugheid de berekeniDgen van den Duitschen staf, en de hardnekkige weerstand der Britsche reguliere troepen, alsmede de koelbloêdigheid waarmede zij tegen overmachtige strijdkrachten streden, gingen aile verwachting te boven. Dank zij die hoedanigheden en het onherstelbaar tijdverlies welke de Duitschers van wege België's olïer en heldhaftigheid ondergingen, hadden de Britten van generaal French hun aandeel in de Fransche overwirining aan de Marne — welke, naar aile waarschijnlijkheid, een der gewichtigste keerpunten in de volkerengeschiedenis heeft teweeg gebracht. Zoo ailes gaat. zooals faet blijkt te moeten gaan,' zal België meer voor zijn eigen vrijheid en voop die van Westelijk Europa gedaan hebben dan de dapperslen onder de dapperen, namelijk die waarvan wij in onze jeugd de geschiedenis hebben gelezen, en die aan de Thermopylen als bewakers van de vrijheid hun leven ten oûe? braehten. Over het nut van dit « self-sacrifice » hebben de Duitsche geschiedschrijvers wel een» onder elkaar gekibbeld. Maar een hunner beste, Max Duncker, spreektinzijn groot gesehiedkun-dig werk, deze woorden van verheven waarheid uit, die, mijns eraehtens, hier voortreffelijk bij de huidige gebeurtenissen kunnen aangepast worden : « Aan de lichtzinnige kritiek onzer dagen bleef het voorbehouden de heldhaftigheid van Leonidas en van zijn strijdmakkers als eene <t nuttelooze bloedstorting », ja zelfs als « daden à la Don Quichotte » te veroordeelen.Dezebeoor-deelingeD bcwijzen dat deze kritici geen greintje begrip hebben van de zedelijke ltrachten die ook eenen oorlog bestieren. Zoo ooit het heldhaftige met het wijze ook synoniem was, mag men zeg-gen dat Leonidas heldhaftigheid aan wijslieid paarde. » Prachtige en diepe woorden van een. Duitschen historicus ! % Dezelfde schrijver gewaagt meteen hoe de aanvallers van Griekenland het taktiek van de schrikaanjaging trachtten aan te wenden. De stad Eretria, in Eubœa, welke zich met onwrik-baren moed verweerde, werd met hare tempels tôt in haar grondvesten in ascïi gelegd en hare inwoners in de pan gehakt of onder 't slavenjuk gebracht. Dit werd ten uitvoer gebracht, denkt de Duitsche geschiedschrij ver, ten einde Athe-nen af te schrikken. Max Duncker drukt zich volgender wijze uit . « Bij 't voorbeeld van Eretria, konden al de steden van Hellas, maar voor-namelijk Athenen, beseflen wélk lot beschoren was aan de stedeii die op verweer daehten. Maar het heilzaamste voorbeeld zal misschien zijn dat van gene generaals, die een groot kul-tuurvolk, vol eergevoel, en een der eersten van de aarde, dwingt of er toe leidt medeplichtige te worden van een afschuwelijk onrecht tegen een ander volk en die, met al hunne grootsche voorbereiding en wijze berekeningen, de hoog-ste noedanigheden van de menschelijke natuur niet in aanmerking nemen. In 't ongeluk legt de menschelijke natuur niet zelden zielenadel aan den dag. De Belgische natie heeft de gelegenheid gehad dit ruimschoots en op onvergetelijke vrijze te toonen. Geen enkel vrij volk ter wereld, die zijne hartgevoelens durft blootleggen, kan op dezen dag niet anders doen, dan den Belgen zijne hooge achting en zijne hartelijke sympathie te betui-gen. Een vrede die aan het Belgisch volk geene volkomen vei-goeding zou schenken, zou een vrede van onrecht zijn en niet een vrede dio het recht geeft eerbaar en vrij te leven. Niemand kan met zekerheid zeggen wat da toekomst zal aanbrengen. Maar op eenen dag als dezen, kan men aangetrokken zijn om de met de algemeen geldende begrippen strijdige voorzeg-ging te doen dat het derde « Congres van Den Haag » niet in Den Haag maar te Brussel of op Belgischen grond zal geîiouden worden, ter eere van het volk, dat meer dan al de overige kleine volkeren, zich voor de vrijheid eu het recht heeft geslachtofferd, 24 Angrist-as 1916 Nummer 3G8

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.