Eerste Jaafgatig I N°.6^ f ' Zaterdag IO Àpril 19155 " 5 Cents DE VLAAMSCHE STEM ALGEMEEN BELQI8CH DAGBLAD [en volk zal ni et vergaan/ Eendracht maakt machtl IREDflpALEIsfTRAA^E3l! AMSTERDAM. - TELEFOON No. 9922 Noord. De Vlaamsche Stem verschijnt te Amsterdam elken dag des morgens on vier bladzijden. Abomiementspriis by vooruiïbetaliug: Voor Hollaïui eu België i;er jsav ; 12.50 — pei- kwartaal / 3.50 — per maancl / 1.25, Vôcr Engeland en Frankrijk Frs. 27.50 per jaâr — Frs. 7.50 per kwartaal — Frs. 2.75 per maand. Hoofdopstelicn s Mr. ALBERIK DESWARTE Opstelraad i CYRIEL BUYSSE - RENE DE CLERCQ Mr. JAN EGGEN. - ANDRE DE RIDDER Voor ABONNEA1ENTEU wende men zich tôt de Administratis van het biad: PALEISSTRAAT 31, AMSTERDAM. Tool' AAXKONDIGINGEÎÎ wende men. zich toi de Adminisfratie van de VLAAMSCHE STEM, Paleisstraat 31, Amsterdam. ADVERTENTIES: 25 Cents per rege. ' IKORTE inhoud le Bladz ij de: Eerbied voor het redit. — Mr.. ,1. Ko sic Jr. Oorlogsdingsigheidjes (2). — Tcto Pahan.: Kleine Kroniek. Voï populi, vos Dei ! J)o Franschen moeten \ laamsch leeren. as B la.dz ijde: ^ Vit het Vaderlànd. Blieven uit Brossel.. Interview met Félix Orfct. — Jcf Hindcrclacl. 3e BHdzijde: De Europeesche oorlog. Koning Albert Yiering. 4e Bla dzijd e: België's onzijdigîieid. De financieele toestaud va.n België. Insdn-ijvingslijst. Esriiei voor hit bit! De waardigheid der Balte. Wij herinneren 011s die Kamerzitting, waarop de heer Théodor tijdens een ver-I ward débat over de legerkwesfcie, zijn over- | tuiging uitsprak, dat een ontzetteilde we- ; rcldoôrlog in aantocht was. (?ekozcii op een katholipke liist als can- ! ; didaat van de ,,Onafhankelijke Partij", was lii.j gansch alleen om die partij in bet Parlement te vertegenwoordigen, wafc hem op politiek gebied nagenoeg elke rechtzin-! nige sympathie vanwege de rechterzijde ! verbeurde, terwijl de oppositie hem met de-I zelfde- bcslistheid negeerde. Dien dag hoorden wij van uifc de pers-[ tribune de 11 heer Théodor een bezielde rede uifcsprekcn, die ons diep ontroerde door de overtuiging en de beklemmende zekerheid, [ waarnieç hij het naderend gevaar liet uit-[ scliijnen. Velen waren ongeloovig; -de redevoering stierf .uit zonder dat een enkel handgeklap de ijzige. stilte verbreken kwam, die 11a de slotwoôrden ontsfcond, en de voorzitter kon-; digde onverstoorbaa.r de spreekbeurt aan ' van den vôlgenden redenaar. De heer Thçodor was naar de perstribune j gekomen. Een spontané aandrang bracht er ons toe hem gelnk te wensclien. Hij was zeer verwonderd en zichtbaar ontroerd, dat | het een liberaal journalist was, die hem in dit oogenblik van verlatenheid de ihând drukte. | Geloofden wij zelf, dat hetgeen de heer Théodor over den naderenden oorlog ver-klâarde de onbetwistbare waarheid was? i Pat zullen wij niet beweren ; wij 00k dach-! ten dat zoo nieuwe oorlogsrampen over de [ wereld kwainen, 'België wel zou kunnen j gespaard blyyen, maar wat wij vooral bij den heer Théodor hadden Jeeren eerbie-j digen, dat was de overtuiging zuiver als | kristal, waarmee hij gesproken had. j Sindsdien droegen wij aan den heer Théo-1 dor, wat wij 00k over zijn politiek mochten denken, de zoo nafcuurlijke veroering toe, ' die men over heeft voor een openhartigen | en moedigen man. -<oo verschijnt hij 00k thans tegenover *et Duitsch gezag in België, nu hij als nafhouder van de Brusselsche Balie de I" waardigheid van gansch de advokatenorde : te verdedigen heeft, waardigheid, welke lens te rneer innig verbonden is met den eerbied, waarop het Recht zelf, 00k in het be^t gebied van België aanspraak heeffc. Het Brusselsch Paleis van Justit-ie is in «en kazerne voor Duitsche soldaten her-sonapen, die zich zelfs op zekeren dag als °p een vastenavondfeest met de toga's van advokaten en magistraten vermaakten. Aan rechters en advokaten heeft men in het I ruime gebouw een paar zaaltjes overgela-wn, waartoe men door een diensttrap toe-I gang heeft. r ■ ? « wa,norde wordt evenwel niet alleen | v ,\vn''d°or buitensporige soldaten; zij I 7^? hooS^ van het Duitsch bestuur I eerbied verloren I avpI'. voor internationale konventies, I Sez°nde rechtspraak 411 een bezet I g^jed mogelijk maken. I he* emr^r€ltest k°n niet uitblijven, en de 1 r/?e°d°r heeft zich als stafhouder der I }inf0j r^e biJ" Brusselsch Beroeps- I ûoi_daarvan den tolk gemaakt. I Mer S®611 kwestie, die uiUlui- I vnni* f S'e aa,nbelangt; al wle gevoel heeft I lanrl Secht, aile advokaten tôt welk I iihVht^rf0 mogen bebooren, hebbea tôt I ovpr- ■ 1 Ie on^erzoe'^en j w'j zij" I zich t"®' i, zii :n'et anders kunnen, dan ! Théodor n 3an de Z'jde V3n den heer I een Th&fdor ^nd den 17 Februari I EOuvem n aan deu heer von Bissing, I in Belëië' waarin h"j I richtiiw J c'° rechterlijke iu- I leven oern»" Dmtscllers in België in het I ici rtïht pen de grondgedachten van I ' r^CJlt m strijd is." yepgçhte, .waaraan ^ .uit- oefening van de rechterlijke macht moet be-aritwoorden, zégt de heer Théodor, is dat cle burgers weten door een openbare be-kendmaking, welke rechtbanken ingesteld zijn, en in welke voorwaarden die burgers strafbaar wordën. Behalve een zeer onduidelijke toespeling in een plakbrief van de maand September door den heer von Luettwitz onderteekend, weet de Belgische be^olking niet eens hoe de Duitsche militaire rechtbanken op haar grondgebied werden in werkiïig gebracht. Nochtans zegt het Duitsch bestuur in België dat zij wettelijk samengesteld zijn. ,,Is het waar", vraagt de heer Théodor, .,dat er nevens die ,,wettelijk samengestel-de" rechtbanken er andere rechtbanken ziin bestaande uit een enkelen rechter, die over de feiten, de rechtspleging en de straf oordeelt, en terzelfdèrtijd de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht verper-soonlijkt?"Het publiek weet niets; van de eene ; j echtbank kan men naar de andere verzon-den worden. De advokaten zelf durven geen raad meer geven, zoo onzeker is al wafc van Duitsche zijde op rechterlijk gebied gebeurfc. De willekeur heerscht op volledige wijze, en hij wordt stelselmatig aangemoedigd door de geheime politie en eén leger overdragers, wier ijvér aangevuurd wordt door het meest verachtelijke geldbejag. ,,Het volk heeft het werk hervat'^ zegt de heer Théodor, ,,gij hebt het ertoe uit-genoodigd; iedereen draagt het zijne bij: rechterlijke, provinciale en gemeentelijke magistraten; allen zijn op hun post,. blijk gevend van de grootste burgerlijke deug-den, vereenigd door gevoelens van nationale en broederlijke solidariteit. Maar die kalm-te is de vergetelheid niet; het Belgische volk leefde gelukkig in zijn klein land, vol ver-trouwen iii zijn droom van onafhankelijk-heid; het zag dien droom verzwinden; het zag zijn land ten onder brengen en ver-woesten; zijn oudè zoo gastvrije grond werd met duizenden graven bezaaid. waarin de onzen voor eeuwig rusten; die oorlog heeft tranen doen vloeieu, welke geen enkele h and droogen kan. Zijn gekwetste ziel zal nooit vergeten, maar dit volk heeft een diep besef van zijn plichten; het kenfc de wetten van den oorlog en de rechten van u, die het gebied bezet; het zal die eerbiedigen. ,,Is het uur niet gekomen om de invals-periode als afgeloopen te beschouwen en de uitzonderingsmaatregelen te vervangen door de bezetting zooals die bepaald wordt door liet internationaal recht en de konven-tie van Den Haag, welke grenzen voor-schrijffc aan de macht van lien, die het land bezetten en verplichtingen oplegt aan het bezet gebied." Ziedaar inderdaad de kern van gansch de zaak; dat blijkt ook duidelijk uit deu brief, dien de heer Théodor den 23sten Februari gezonden heeft aan den heer Van Sandt, hoofd van het burgerlijk bestuur. In dezen brief maakt de stafhouder der Bruselsche advokatenorde bekend, dat de tuchtraad aan de advokaten verboden lieefl bij te dragen tôt de werking van de uit-zonderingjuridikties, ingesteld door de dekreten der Duitsche regëering van den 3den en lOden Februari. In dit schrijven laat de heer Théodor uit-schijnen, dat deze dekreten in strijd zijn met .de konventie van Den Haag, die voor-schrijft dat de macht, die een gebied bezet, de bestaande wetten van het land moet eerbiedigen, behalve waar het een volstrekte belemmering geldt. Dat wordt door den heer Théodor in een uitvoerig betoog bewezen. Hefc dekreefc van den 3den Februari is in verband met ,,de baldadigheden, welke in verschillende Belgische gemeenten in de maand Augustus 1914 gepleegd werden". ' Zij die daarvan tg lijden hadden zijn Duitschers en volgens het dekreefc zal de i rechfcbank uifc 3 rechters bestaan, waarvan ^ 2 door de Duitsche overîieid benoemd. ] En de heer Théodor teekent verzet aan t tegen deze verdenking, welke op de Bel- f gische magistraten geworpen wordt. Alsof jJ de Belgische magistratuur niefc onpartijdig r genoeg kon zijn, waar zij de schadevergoe-ding zou te bepalen hebbén, welke aan Duitschers toekomt ! Hefc ware voor haar veel , meer een reden geweesfc om nog gewefcens- , voiler op te treden. « Evenmin bestond er een wêrkelijke aan-leiding tôt het dekreet in zake de betwistin- 1 gen over de huurkontrakten. ; Door dat dekreet worden de advokaten uitgesloten van de rechtbanken, welke voor die betwistingen samengesteld zijn uit e!?n , vrederechter en twee bijzitters, benoemd onder den eigenaar en de huurlingen. Dé heer Théodor verzekert, dat de tuchtraad zelf aan de advokaten zou verboden 1 * hebben van deze rechtbanken deel uit te maken, maar het dekreet behelsde voor de ■ advoka,tenorde een vernedering, terwijl die , orde meer dan ooit aan de leus wil trouw i blijven : ,,ailes door hefc Recht, ailes voor 1 de eer." | < Naar wij vernemen, is het vanwege de 1 Brusselsche advokatenorde tôt een nieuw ' protesfc gekomen. In een procès heeffc de heer Théodor, daarin ondersteund door al do leden van den tuchtraad, besluitselen verdedigd er toe strekkend opdafc de bur- r gerlijke rechtbank van eersten aanleg haar bevoegdheid zou bevestigen in een zaak, welke liaar door de Duitsche dekr'stèn ont-trokken wordt. Daartoe heeft de heer Théodor zich uit-sluitend beroepen o]) de internationale konventies, en. wij zijn overtuigd, dat de advokaten, die niet dulden dat het stilzwijgen worde opgelegd aan het geweten van een konfrater, die voor het Recht opkomt in een bezet gebied, de beteekenis zullen be-seffen, welke aan deze zaak dient gehecht, Avaar hefc geldfc de onafliankelijkheid van de rechtspraak en de waardigheid vàn de balie. Er^ zijn ooge'nblikken. waarop hefc ook. aan journalisten gegund wordfc zich met fierheid te herinneren clat zij tôt de Belgische b§lie behooren. De heer Théodor biedt ons daartoe de gèlegenheid, en wij hielden er aan hefc te verklaren. Mr. J. HOSTE Jr. Oorlogsdingsigfreitijes. II. Leve België! lk lioud van u, o Belgen — A'Jamingen en \Valcn — ; ik houd van u en zeg het zonder een gen schroom. En moest ik in hefc diepste mijner ziel afdalen, 'k zoû zeggen: gij yAjt 't volk van mijnen vroeg'ren droom. 'k Vond me ni g volksbestaan verstoken van hoog stre-ven, vol politiek geknoei en stoffelijk gedoe, vol zelfgenoegzaamheid in 't mat'rieele leven, gansch ^fgewend van idealen, îevensmoê.... Totdat hefc noodlofc zich oensklaps tegen u richtte, ranip en verschrikking over uwe dre»> ven bracht, uw vredig volksbestaan met fellon greep ontwrichfcte, liofc jecht verfcrapte in brute, dm mens geweld'ge kracht. Toen toon^ det gij aan onze ]>essimistis'cke aarde, dat liefdé voor liet vaderland wis nog bestond, dat onail hank Jijkheid behicld heur grootscha waarde, dat ware heldenmoed zich lauw'ren nog om-Avond. Elk ander volk zijt gij gewis ten schoo-nen yoorbeeld. U na t-e streveu is een groote heerlijkheid. Een lafaard is hij. die er anders over oordeelt. Uw volk tôt vriend te zijn is me een begeerlijkheid.... Ja, en voor den donder der huidige kanon-nen in do loopgraven, waar mijn oudste zoon strijdt voor wat naar zijn innige overtuiging het geschonden Recht is van een land, dat niet zijn vaderlaud . is! tlians staak ik het ryth-mis'cli proza, waar toe ik in sommige gevallen van intiemo ontroering een on^'eêrstaanbare neiging gevoel, thans sclu-ijf ik mijn zinnen bij-kans ongeordend neêr, nu een jonkvrouw, be-hoorend tôt een ^neutraal", tôt nog toe veilig en ougeschonden land — hefc mijne tevens! — bij herhaling op de meest ônjonk\rrouwelijke en groye wijze de rampzaligen van uw land heeft uitgescholden voor .,bedelaars'-', wijl hun door heur landgenooten, zonder haar, een gasv-vi ijheid is gesclionken, die even natuurlijk en plichtmatig is als elke audere daad van men-schenmin. Bedelaars! —. wat wij, Nederlanders, u hebben gedaan en nog doen in dezo tijden, is bereids vergoed, doordat gij in ons edele en geestdriftige gevoelens hebt wakker geschud, flie, door een langdurige mstige rust, waren ingesluimerd en dreigden af te sterven. Bede-1;uh's! -•— uw smartelijke ervaringen, uw dien lijden, uw matelooze ollende hebben ons, kleine natio als de uwe, de oogen geopend voor het gevaar, dat, in deze tijden van bijkans uitslui-tend intellektueele „besclxaving", gepaard aan het versterf van den gemoedsadel, zijn zwarte clerken uitstrekt over aile kleine landen. Bedelaars! — gij zijt de allereersten, die ons in rervoering hebben weten te brengen door de Jaadwerkelijko getrouwheid aan en verdedi-jing van uw sclioon devies: .,Een volk zal niet rergaan!" Bedelaars! — wij zijn er innig van >vertuigd, dat indien wij, vreedzamen als gij, jorlog voerden en gij ,,neutraal" waart, een îoodgedwongen exodus van onzen kant in uw and open armen, warme harten en herberg-cam'e haardsteden zoû treffen. Bedelaars! — ;ij kunt dat als smaadwoord bedoeld epitheton lit de pen eener jonkvrouw, wier sclirifturen ïverloopen van eigen glorificatie en nieuws-icricht^n omtrent heur hondjes, die openhar-igheid verwart met onbehouwenheid, oprecht-Leid met vrijpostigheid — Frechlieit, o Kul-ur! — en onafhankelijklieid van oordeel met igenwijsheid, fier aanvaarden als een 6trijd-auze, gelijk ons -\-olk in een eeuw van grootêre ctiviteit den scheldnaam van ,,Geuzen" hief ;ot een voor zijn vijanden vreesaanjagenden m eerbiedwaardigen terni. ,.Bedelaars!" ik reik u broederlijk de hand, ni hefc is mij geen vernedering — integen-ieel! —, u om uw vriendscliap te 5,bedelen". Jeu en duizenden weldenkenden in ons land ïïn het is mijn innige overtuiging, dat duizten-leze mijn gevoelens', zij , het dan ook onuitge->proken, deel en. Bedelaars! AVie een volk, dafc zich heldhaf-âg heeffc verdedigd tegen een mateloos over-nachtigen vijand en het nog doet, en dat in le diepste ellende verkeert, die men zich naar nenschenlieugenis kan voorstellen, smaadt en îoont, begaat een misdaad. Doc h laat de jonkvrouwelijke uiting u niet tl te zeer verdrieten, daar de uiterst onredelijkp voorden der schrijfster ongetwijfeld, in strijd net heur weilicht adellijke, doch zeker onedeîe >edoelingen, talloozen onzer gereede aanlei-ling hebben gegeven om te trachten, den land tusschen u en ons nog nauwer toe te îalen. En weest liever gestadig indachtig aan le volbrenging van u aller groofcsche taak, die je-sloten ligt in de gulden versregels van uw jrooten dichter René de Clerca: „Mijn lied is de zon van den nieuwen dag, Mijn lied is triomf, hoera!" T0T0 PAKAN< - I.vi—- -ttf Kleine Kroniek. voor onze lezers, Van ons eerste Albert-nummer bezïtten wt een beperkte voorraad exemplaren op luxe-papier. Prijs per exemplaar 30 cent op ons kan-iror afgehaald, 35 cent ingepakt en franco ver-zonden. Men haaste zich voor de bestellingenl Ontnuchterd Oostenrijk-HongarIJe. Een belangwekkende ziu uit den ..New-York Herald" : ,,De inneming van Przemysl en de vooruit-gang der Russeh op de Karpathen hebben het vertrouwen der Oostenrijkers en Hongaren in hun machtigen bondgenoot ten zeerste bekoeld ; zij voorvoelen de gedwongen ontbinding van de dubbele monarchie, en men beraadslaagt te AVoonen over de kansen van een afzonderlijken vredo". Een afzonderlijke vrede met Oostenrijk-Hon. garije? Het is geen kwaad idee, mits Servie eer hartig ^ oord meespreekt. Gverigens zal het ons benieuwen, met welke oogen de Oostemijkerï en de Hongaren na den oorlog hun heilbrengen-de- Duitsche bondgenobten zullen aankijken. Ei zijn eigenaardige blikken van dankbaarheid... Het donitert in Keulen. Heisa ! de . ,Kolnische Zeitung" begint al lencs een weinig meer inzicht in den toestanc te f'rijgen, al laat het blad zijn gëzwam uiter aacd nog niefc geheel varen : ,jOfschoon er nog geen onkele reden is on ons aan de neerslachtigheid over te leveren kan het dienstig zijn op tr. merken, dat indier Engeland ons een gunstigen vrede kon opdrin gen, liet dat land onmogelijk zôu .zijn, der Duitschen geest te overheerschen. AVij kuniier met grooten trots verklaren, dat, waar het df intellectualiteit betreft, wij onmetelijk supe rieur zijn aan de Engelsclien en dat wij op he1 demein der wetenschap hun een halve eerov voor zij n." Dus de vrede kan ùngui/stig voor Duitsch Jand verloopen ? AU right! — wij zijn het vol-kotnen met de Herrscliaften eens. Maar een halve eeuw op de Engelsclien voor : Hoe bescheiden ! Je zoiult er van waterfcanden Cela fait venir l'eau... de Cologne 'à la bouche! Halfgare illusres. De ,,Kôlnïsche Zeitung^' is nog altiid ontoe-rekenbaar:,,Indien wij kunnen voortgaan, den oorlog der onderzeeërs met evenveel succès te voeren als wij het tôt dusver hebben gedaan, zal het gauw blijken, dat het niefc Engeland is, doch het Duitsche keizerrijk, dat de voorwaarden van het einde van dezen oorlog zal dicteeren kunnen houden, zonder dafc zijn economische — en zulks op een vroegeren datum dan die, tôt welken Engeland pochte zich staande te macht verkleind wordt." Met evenveel succès te voeren als wij het tôt dusve.r hebben gedaan" •— deze vorm van waanzin wordt inderdaad onrustbarend ... voor de aandeelhouders van genoemd blad. De verzwakking van Duitscliland. De ..Daily Telegraph" voorspelt : ,,Het liidt geen twijfel, dafc Duitschland is gekomen tôt hefc maximum van zijn militaire krachtinspanning en dat zijn ,,kolossale" kracht reeds begint te verminderen, terwijl het getal goallieerden van dag tôt dag aan-groeit. Vanwege het getal manscliappen en de hoeveelheid beschikbare munitie kunnen de ge-allieerden er zeker van zijn, hun geweldigen vijand te overwinnen, in weêrwil van aile te-genovergestelde verzek(?ringen van den Kaiser." Och, zelfs toen Germania in de vijandelijke landen zegevierend van oord tôt oord trok, waren er menschen die, zonder zich te laten beïnvloeden door de gebeurtenissen van het oogenblik, uitriepen : ,,Lefc er op, mensclilieid : die Germaniakken gaan naar de verd......nis !" Op liet oogenblik zal er wel niemand zijn, die er aan twijfelt, uitgezonderd, natuurlijk, eenige dier Germaniakken zelven, welke lijden aan cerebrale aberïatio en ibrachycepliale pa-rallaxis'.Het Duitsche Imperallsme en de biologie. In ,,L'Antropologie" schrijffc prof essor Boule : ,,Het is op hefc oogenblik, dat hefc meeren-deel der vroegere scliepselen de reuzen van hun groep is geworden en hefc summum van zijn physieke kracht heeft bereikt, dat het plotse-ling bez^'ijkt, daar een verbreking van even-wicht in de faculteiten dier beesten lien de primitieve kneedbaarheid heeft doen verliezen, die lien tôt dusver in staat had gesteld, hun evolutie aan allé nieuwe omstandigheden aan to passen. ,.Zoo ging het met de schildvisschen der primaire tijden, de énorme amphibiën uit het begin der secundaire tijden, en later de reus-acïitige retieleu, waarvan de diplodocus het meest populaire exemplair is. Toen de mâchai-rnduf; zoo niet het krachtigste, dan toch het bloeddorstigste der kataelitige beesten was geworden, zijn hoektanden, allengs grooter en grooter geworden, vervormd fraren in twee klingen van gekarteldo ponjaards — niet onge-lijk a au zaagbajonetten — en gekomen waren tôt het maximum van volmaaktheid. dat der-gelijko aanvalsorganen kunnen bereiken, der-gelijke moordtuigcn — toen bezweek het typus vlug onder het gewicht van die uiterste siiecialisatie. ,,Ook de Duitsche evolutie heeft zich veeleer bewogen in de richting, die doodt, dan in die, welke verlevendigt. De ,,Kultur", die er uit ontstaan is, moet verongelukken als slaclit-offer van een uitsluitende specialisatie, van de reusaclitigheid harer stoffelijke Icraclit, van liet afsterven van heur zedelijkheidsgevoel." Ook wij zijn van oordeel, dat de afscliuwe-lijke ieufogrrmairicacaiobbvzijn langsten tijd heeft geleefd. De natuur duldt monsters slechts betrekkèlijk korten tijd. Lees onze inschrijving^lijst op de vierde bfarfzijcfe. De Duitsche statistiek. Er bestaat in. Duitschland een .,Oorlogsco-mité van Duitsche Nijverheid", en dat eerbied-waardige gecelschap geeft van tijd tôt tijd een statistisch, commercieel, industrieel en. mer-canfciel blaadjê uit, waarin de vermaarde re-kenkunst der Teutonen hoogtij viert. Het is werkelijk een zeer lezenswaardig Iblaadje, dat op ..wefcenschappelijk" statische wijze trachfc te bewijzen, dat de handel in Germania er niefc zoo erg aan toe is. Wel is de uitvoer vertraagd, erkent hefc blaadje, doch Duitschland heeft in zijn innerlijke werkzaamheid een compen-satie van de verliezen, vermogen te. vinden. De inkomsten der spoorwegn o.a., die in de maand Augustus, vergeleken met hefc vorig tijdvak, niefc meer bedroegen dan 56.5 % voor de reizi-gers en 41 % voor koopwaar, zijn in December gestegen tôt 78 °/0 voor de reizigers en 95 % voor koopwaar. Kolossaal, kolossaal ! Doch de wijsgeerige en wetenschappelijke statistici vergeten — of doen alsof! —, dat transporten van gansche leger-korpsen, cenigo malen per maand, het aantal ]-eizigers buitengewoon sterk doen stijgen, en dat het vervoer van oorlogsmateriaal een goed deel. iiitmaakt van de statistiek der koopwaar. Laat de naieve Duitsche bevolking dit voor gezegd Jiouden : zoowel Mars als Mercurius keeren Germania hoe langer zoo meer den rug toe. De krijgsgevangenen in Duitschland. Een gewonde, die uifc Duitschland in Frankrijk is teruggekomen. is niefc goed te spreken over de behandeling der krijgsgevangenen in Duitschland. In „L'Onest-Eclair" uit hij erzich als volgfc over: ,,Evenais-mijn kameraden werd ik zeer slecht gevoed. Oordeel er ten overvloede maar over n^ar het dagelijksch menu: 's morgens, koffie met melk, en een stuk brood zoo groot als een lucifersdoos, het eenige brood, dafc ik overdag te zien kreeg; om 10 uur: een beetje bouillon, zonder brood ; 12 uur 's middags: eenige groen-fcen in bouillon zonder brood ; 4 uur : een weinig koffie et melk; 's avonds: als 's middags. ,,Wij islapen op matrassen van onontbol-sterd stroo, en ik heb kameraden het graan uit hefc stroo zien peuteren, het 's nachts in een glas water zien doen en den vôlgenden oclitend ailes zien eten, met eenigszins onrijpe vruch-ten, die de inwoners ons door de vensters lieen aanreikten." Doux pays — dafc heilige Duitschland '.Edoch hefc krijgfc nu zijn fcrekken leelijk fchuis. De Mof-frikanen zijn niefc gevangen in hun land en mogen zich Vrij bewegen — doch ze mogen niefc eten wat ze willen. Dafc is voor dat buifcen-sporig materialistische volk een hellestraf ! Sommige misdaden worden nog wel tijdens het aardsclie leven gestraft. Alweder over de schending van België's neutraliteit. De ,,New-York "World" openbaart verkla-ringen van kon in g Albert, die de Duitsche le-gend» van een geheim EngeLsch-Belgisch ver-drag verniefcigen : ,,T\rafc do zoogenaamdo Engelsoh-Belgische eonvenfcio Ijetreft, waarover men zoovoel heeft gesproken, kan ik dit zeggen : Niemand in België heeffc ooifc den naam van verdrag ge-^3ven aan den brief van geueraal Ducarne aan den minister van Oorlog. die de gesprekken, welke niets officieels hadden, met \len Engelsclien militaimn attaché weêrga^^en, doch ik was zoo verlangend zelfs don seliijn to vennij- I den van alwafc beschouwd zoû kunnen wor- ' den als tegen gesteld aan, de neutraliteit te zijn. dafc nk den Duitschen milifcairen attaché te Brussel al die dingen had medegedfceld, waarover men nu zooveel lawaai fcracht fce maken. Toen <]e Duitschers in onze archfeven snuffelden, wisfcen zij precies wat zij er zonden vinden. Al hun verraEsing eh a.l huai ver-ontwaardiging van h»?dentondago zijn voorge-wend' '. Deze verldarîng bewijst, dafc de Duitschers 1 niefc onkundig konden zijn van de dokumenfcen Barnardiston en Bridges, en dafc de rijkskan-aslier Bethmann—Hollweg geheel op de lioog-te was, toen hij den 4en Augustus de schending van België niefc kon reehtvaardigen. Enfin, na afloop yan den oorlog zullen de Duitsche voorwendsels, uifcvluchten. trucs, ver-zinsels en Jeugens stelselmatig belichfc worden. Dafc zal een gewekladige onfcmaskering zijn! Napoléon Bonaparte. Onze lezers worden aangezefc bieromtrent onze advertentie op de vierde bladzijde te « Iezen. Von Hindenburg komt! De beroenide Von Hindenburg. die zooge-zegd volgens de waarheidslieveûdo AVolff, niets dan overwinningen kende, en de Russen op onbarmhartige wijze versloeg, gaafc eens van < posifcie veralidereu. 't Wordfc hem daar te ^ warm en nu wil hij cens een kijkje nemen op 1 't Westerfront. Zoo weet het Bundner Volks- 1 blatt van Bazel te vertellen. Wij hopen van ' harte dat hefc waar is. Als het, hem dan in Vlaanderen of in Noord-Frankrijk çaat als in f de Mazurische Méren, dan is België in veer- } tien dagen vrij. en vertrekt de geueraal met ! de Noorderzon. naar betere oorclen, en ver-zeilt hij gewis in zijn moerassen om er nooit 1 meer uit te komen. Op het velcl van eer ge- 1 storvenstorven, quoi ? 1 • i Zie onze telegrammen : en laatstelegerberschfen ! : op de derde bladzijde. j Tweede Koiing Albert-mimer.Was de bijval van ons 1e Konïng Albert-nummer zôô groots dat het werkelijk de stout-ste verwachtingen overtreft, zoodat nog altijd extra-bestellingen ons toekomen, ook ciergelijke bestellingen vloeien reeds op ons kantoor voor ons tweede Albert-nummer, dat zal zijn een hoogst belangrijke aanvulling van ons eerste. Onder meer illustraties, en als evenknïe van de prachtteekening van den Hollandschen meester Piei van der Hem, zulien wij ditmaal onzen lezers ten beste geven heerlljk pakkende, ook onuitgegeven, teekenîngen van den Vlaamschen meester Alfred Os t. Een ander sieraad zal zijn een nieuwe, uitge-breïde gelegenheidsbijdrage van den fijnen literator-strîjder Frans van Cauwe-1 a e r t. Het feestnummer zal ook behelzen de zoo uitbundig toegejuichte rede door onzen hoofdopsteller mr. A l b e r i k De s w a r t o bij de Albert-viaring te Amsterdam uitgesproken. Verder komen nog onuitgegeven en opzette-lijk geschreven bijdragen van René G h ï l, René De Clercq (gedichten), K a r e i vandenOever, j. Demaeght, Jaak B o o n e n, E. T i l l e m a n s, en anderen, ailes afgewisseld door wetenswaardigheden over Koning en Koninklijke familie en dies meer. Dit nummer zal als naar gewoonte tegen vijf cent verkocht worden. Vox PopuSï, vox Dei! In hefc verslag van hefc te Arnliém gehouden Paaschcongres der S. D. A. P. vinden wij lioogsfc belangrijke woorden door den leider, hefc Kamerlid mr. Troelstra, uitgesproken. Hii kreeg helaas! — niefc de goedkeuring van aile zijn partijgenooton toen hij dé vraa" stelde : Gij voelfc voor België wel nationaal, waarom voelfc gij hefc dan niefc voor uw eigen land y (L u i d a p p 1 a us), ^ Toen ging hefc verstommend geroep op : Neen! nœn! AVaarop sprëker Iieel kranig en raak anfc-woordde:Ik hoor thans neen roepen, maar als ci- straks een vhegraid plaats heeft boven Nederland en de bommen in de steden vallon, dan zulfc "ij R'cl voelen voor nafcionale verdediging. (J; u i d a p p 1 a u s en g e f 1 u i t). Gij wéet nu wafc gij aan me hebt. Doch wanneer de machtige stem veiidaarde : Zeker, men voelfc hier voor de Belgen, en hel eerste, dat wij straks te doen hebben is te zor-gén. dat België geen haar op hefc hoofd wordt gekrenkt en hefc weer onafhankelijk wordfc, toen, meldfc het verslag, steeg een donderend îpplaus a,p, en daartegen ten minste hoorde nen geen wanklank. Toen bleek liet, dat bij die vèrklaring hefc niet meer was een enkeling die zijn overtuiging mfcsprak, noch alléén een politieko partij dio sen volmondig eensgezind protesfc liet stijgen tegen de ergsto rechtsmiskènning waarvan ooit :1e geschiedenis heeft gewaagd, maar ja dafc rroelstra's algemeen tocgejuichte Avoorden de ^ewetenskrcet was van heel Nederland, van Iieel de beschaafde wercld. Is hefc waar dat in de diepten der volks-massa's het oerbegrip der onvordelgbare ge-rechtigheid is weggelegd, dan mag op'do patlietisché taal van dien volksleider het woord toegepast ^'orden ; De s t e m m o dos V o 1 k c, i s d e s t e m m e G o d s ! 3e Franschen moeten Vlaamsch leeren. In den ,,Matin" wordt door een "Waalschen 3elg het standpunt verdedigd, dat de Franschen voortaan Vlaamsch moeten leeren. Al-;hans de Franschen, die met Vlaanderen of met V lamingen zaken zullen willen doen. 't ls îigenlijk nog niet om de gedichten van Gezelle în Van de Woestijne of liet proza van Streu-rels en Buysse te kunnen lezen, maar om de Duitschers afbreuk te kunnen doen en met ^5^ handelsgebied to kunnen concureerén. foor den oorlog wisten de Duitschers in de Vlaamsche landen veel bestellingen te plaatsen. S'a den oorlog moet dat natuurlijk uit zijn. Dan komen Frankrijk en Engeland aan de leur t. Willen de Franschen dan van de gele-;enheid gebruik maken en hun goedercn in België ingang doen vinden, dan moeten zij er -oor zorgen de.taal van een groot déci dés ands te kennen. De Franschen mogen niet îeweren- dat vele Belgen ook Fransch spreken ; lat is zo6, maar toch zijn er een lieclo massa Belgen van Vlaamschen oorsprong, die liever in ?igen taal aangesproken worden dan in 't Fransch. Reeds de Engelsclien loggen zich daarop toe ! Deze hebben niet enkel comité's gevorrad van îandêlaren en industrieelen die zich bezig-îoudcn met de vraag, hoe Britsclie waren voor Duitsche in de plaats te stellen. Maar in die omité's wordt ook ijverig Vlaaihsch geleerd. )o Engelsclien hebben begrepen dat wio de aal van de nieuwe Vlaamsche klanten kent neer kans zal hebbén dan een ander om hun jes'teïlingen te krijgen. De .,Matin" voegt er bij dafc velo Franschon cebruik zouden moeten maken van hefc vcrblijf n Frankrijk van zoovele Ylaamsche vluchtelin-^en om de taal aan te leeren. 't Is grappig nu plotseling onze Vlaamsche aalrechten gehuldigd te zien door een belang-" ij k Fransch blad, waar vroeger volé Belgische jladen de gelijkheid der talen in België, de loodzakelijkheid van de kennis der twee diomen niet aanvaarden wilden, maar w© zelfs >fficieel de herkenning van de twee talen nog liet volledig hébben kunnen bekomen. En over îefc nufc van de Vlaamsche taal, zijn nu reeds le Franschen het eens, uit loutere cconoinisohe •edenen, uit gewoon handelsopZicht, zonder îelfs de andere, talrijke redenen to bevroëden? lie voor onze taal pleiten.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.