De waarheid: socialistisch weekblad

835 0
03 september 1916
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1916, 03 September. De waarheid: socialistisch weekblad. Geraadpleegd op 28 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/h707w68p32/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

9e Jaargang. Nr 23. Priis : 7 Centiemen. Zondag 3 September 1916 DE WAARHIED Orgaan van den " Vrijert Socialistenbond „ Slechts hij die de vrijheid van anderen ■ lief heeft is die zelf waardig. ALLE BRIEFWISSELINGEN TE ZENDEN NAAR: P. De Witte, Verspyenstraat, 10, Gent ABONNEMENTSPRIJS : Voor 3 maanden, fr. 1-25, Voor 6 maanden fr. 2-50. Voor 1 jaar fr. 5-00. — Op voorhand betaalbaar. — Annoncer; worden geplaatst volgens overeenkomst Bevolkingsvraagstuk na den oorlog De Sunday Times van 18 Juli meldt uit Parijs : « Paul Benazet, de volksvertegenwoor-diger voor l'Indre, en professor Maurice Letulle, van de Akademie van Geneeskunde, werpen de vraag op, waartoe de heele oorlog toch dient, indien het Fransche ras toch binnen honderd jaar zal opgehouden hebben te bestaan. Bij den achtergang in de ge-boorten reeds voor den oorlog en de groote verliezen, die de oorlog voortaan aan het land toebrengt, kan het Fransche ras slechts behouden blijven, indien gedurende de vijf en twintig eerste jaren ieder Fransche moeder het land vier kinderen schenkt. Om dat nu weer te bereiken, stelt Benazet voor de moe-ders premiën te schenken, en wel 500 frank voor de beide eerste kinderen, 1000 frank voor het derde, 2000 frank. voor het vierde, en verder 1000 frank voor ieder kind meer. Die sommen zijn uitbetaalbaar na het eerste levensjaar van het kind. Hij zegt: « Waarom zich het hoofd breken op de ekonomische en militaire toekomst van Frankrijk, indien er weldra niemand meer zal zijn om de voor-deelen ervan te genieten ? » We lezen niet of deze toelagen aan iedere îîïïjco.i iûiidci' Gï»dcrSClii_iU van idiig of stand zou geschonken worden. Veronder-stellende dat alleen de onvermogenden be-doeld zijn, en dat er van deze vijf millioen in Frankrijk zijn, zou dit, aan 4,000 fr. voor vier kinderen, de som van 20,000,000,000 fr. uitmaken, zegge : twintig milliard, te betalen in de vijf en twintig eerste jaren na den oorlog. Met de schuldeniast van omstreeks honderd milliard waar Frankrijk na de huidige ont-zettende ramp zal inzitten, kan men zich afvragen : « Van waar moet al dit geld komen ? » Doch gesteld dat het plan voor wat de geldkwestie betreft, uitvoerbaar ware, ge-looven de heeren dat dit wat zou helpen, en de echtelingen zou kunnen verleiden zich met een talrijk kroost te omringen ? Wij gelooven zulks niet, omdat de beper-king niet voortkomt uit nood, maar uit de verandering der zeden. De huidige geslachten willen niet meer leven voor kinderen, noch voor het ras, maar voor hun eigen zelve. Zij willen genieten, dat is : zich oinringen met gemak-ken en weelde, uitgaan, reizen, cinéma, con-c^rten, allerlei plezieren bijwonen, en daar-voor zijn kinderen in den weg. Geldelijke te gemoetkomingen kunnen aan die levensbeschouwing niets veranderen, want het voorbeeld — gelijk de meeste voorbeelden — is juist gekomen van de hoogere klassen, die met gemak een groot gezin zouden kunnen onderhouden, waren zij niet in nog hoogere mate door de zeifde kwalen àangetast. De waarheid van deze bewering wordt be-wezen door het feit, dat het juist in de groote steden is, waar de genietingen het talrijkst zijn, de besmetting zich sneller voortplant, de kinderenbeperking het grootst is. Zoo bijvoorbeeld zien wij uit de beweging van den burgerlijken stand der stad Gent : Jaartal Qetal inwoners Geboorfen 1840 90.800 3.442 1880 131.432 4.438 1890 148.729 4.578 1900 160.949 4.423 1910 165.965 3.348 Uit deze cijfers blijkt dat het getal geboor-ten van 1840 tôt 1880 gemiddeld 35 was pei dujzend zielen. Dan begon de daling. In 1890 waren er no£ 31 geboorten op 1000 inwoners, om in 190( te vallen op 28 en in 1910 op 20. In al de groote steden van België en in ge heel het rijke Walenland merkte men he zeifde verschijnsel op. Vier jaargeledenstelde de liberale Gazette de Huy de volgende cijfers vast : Vooi Luxemburg, 22 geboorten voor 1000 inwoners; voor Namen, 18,8; Henegouwen, 18,4 en voor Luik, 17,5. In de provincie Brabanl — de helft Waalsch en de helft Vlaamsch — was het 21, terwijl het in de vier arme Vlaamsche provinciën nog 28 was. In 1911 was volgens hetzelfde blad de aangroei der bevolking in het. Walenland 216 inwoners, terwijl deze van Vlaanderen ver-meerderde met 32,000. Ware het sterîtecijfei niet bijzonder verminderd — voegde het blac er aan toe — en kwarnen er niet zoovele Vlamingen naar het Walenland, dan ware ei achteruitgang. En zooals het in België is, is het min oi meer in geheel West Eurbpa. In de rijke steden en weelderige nijverheidscentrums ver minderen de geboorten van jaar tôt jaar terwijl de landbouwbevolkingen —uitgezon-derd Frankrijk — nog altijd sterk aankwee-ken.Dit wordt nog te meer bewezen door feit dat in het Oosten van Europa, Rusland Polen, Hongarië, de Balkanstaten, waar de nijverheid nog weinig ontwikkeld en bijna de geheele bevolking landbouwend is, het ge-boortecijfer 40 bereikt per 1000 inwoners. Zij gaat dus het traagst voort onder de armsten onder de armen, alsook onder de platte land bewoners. De eersten worder behoed voor onnatuurlijkheid door gebrek en de anderen door hunne afgelegene en afge zonderde leefwijze. Het is overigens een feit dat zich in der loop der eeuwen overal voorgedaan heeft Volkeren die door rijkdom en welstand over beschaafd worden — zooals men dat heet— sterven uit, of worden uitgeroeid om plaat: te maken voor armere en min beschaafden Wellicht dat door de stoffelijke uitputting die op dezen oorlog zal volgen soberheid matigheid en ingetogenheid zal intreden, er aldus de West Europeesche volkeren wee: nieuwe Ievenskraçht zal schenken. ♦ YAN ALLES WAT De redding der kleine burgerij. — Nand de Vos predik de passie aan de kleine burgerij : « De kleine burgers raoeten kranig enbewust de illu sie laten varen van nog tôt de groote bourgeoisie ti kunnen opklimmen », aldus Nand in Vooruit van 2 Oogst. — Wij beginnen te gelooven dat hij gelijl heeft. Nieuwe tijden, nieuwe wegen; om tôt groo'j burgers op te klimmen in onze dagen, moet men voora de loopbaan van politieken hansworst inslaan : op d' lichtgeloovigheid der werklieden eenen riem weten t leggen, den riem waarop geschreven staat « veel belc ven en weiniggeven... » ; zoo wordt men, zonder arbeii en zonder moeite, naar boven gevoerd op den rug de werkende menigte en men mag nog, bovendien, stou envrank aanspraak maken op hare dankbaarheid! Ja, inderdaad, de kleine burgers die meenen dit me er komt met sparen en zorgen hebben eene verachterd methode. Laat ze maar een beetje aandachtig de artikels va Nand lezen enz... Zij zwijgen dat zij zweeten. — « De plaatselijke daç bladen waren uitgenoodigd onze Tentoonstelling t bezoeken en allen, buiten ééne nietige aitzonderint hebben vleiende artikels en beoordeelingen over onz werkzaamheden gegeven ». Aldus sprak, in zijn jongst redevoering, gezel C >ppieters, de nieuwe schepen di in de plaats van Jan Lampens is opgetreden om d Gentsche werkersklas een eindje nader te brengen t< Nand's ideaal : het collectivisme! Daar is wel 6000 fr. 's jaars aan verdiend. Door « eene nietige uitzondering » schijnt Het Volt < och arme.bedoeldtewezen. Dat zal hem leeren Voo/wï'i ) leidersniet willen vleien ! Van het week blad De Waarheid geen woord. Is gezel Coppieters ook al niet edel en niet fier? zooals Nand schreef. Pereltjes van volksontwikkeling. — « De Lingerie van ■ Vooruit, smaakvol geétaleerd (sic) met de dame-figuur in gebrodeerde (sic) onderkleeren, zal zeker de vrou-welijke bezoekers (wie weet ook de mannelijke!) enthousiasmeeren (sic), al kunnen ook de meesten, helaas, in deze tijden niet in den zak tasten. » (Vooruit van 17 Juli 1916). Is dat nu geen echte ontwrichting van het gemoed en het karakter der werkende standen? En een onbe-s^haamde hartelooze bespotting van hunnen oorlogs-nond daarbij? Vooruit heeft altijd geteerd en geneerd op de uit-, buiting van 't geen hij zelf benaamde de « klimmende a.Tioede der arbeiders... » W.iarom richt « Vooruit », eene volksmaatschappij, (?) dan eene lingerie op waar men voor de vrouwen « gebrodeerde onderkleeren » vervaardigt? Waartoe moeten die dienen? En waarom « etaleert » hij, — dan nog in een tijd-perk dat hij gedwongen is de leden zijner syndikaten, wier gespaarde gelden juist in dit feestpaleis gestoken zijn, om den trots en den grootheidswaanzin derroode chefs te bevredigen en den profijtigen bouwijver hun-ner vrienden en kozijntjes te voldoen, naar de hulp- en onderstandskomiteiten te verwijzen, — al die prachtige prullen voor de bange blikken van ons werkvolk en kleine burgerij ? Wat zin heeft dat ? Wat moet er in het hart dier arme vrouwen en meis-jes (en ook al van de mannen, zegt Vooruit) niet omgaan, als hen die voor 15 tôt 20 fr. een heele week t de f ïbrieken en werkhuizen mneter sloov.en, d?ar t aanschouwelijk wordt gemaakt dat dit weekloon ten , hoogste maar een € gebrodeerd » hemd of onderbroek waard is? Is het alzoo dat Vooruit de soberheid en be-rusting in het gemoed der werkende standen wil ver-wekken, dewelke, na den oorlog, onontbeerlijk zullen wezen voor den vrede der ziel van aile standen der : samenleving? , Pronk- en praalzucht zijn immer, in de geschiedenis, de voorteekenen van verval en verbastering geweest. Aan Vooruit zal men zeker niet kunnen verwijten i dat hij het zijne niet bijgebracht heeft om ze te bevor-deren!+ Kronilk der Week BENEËN STAAKE Dus sedert een paar weken wordt 'sZon-dags avonds van 7 tôt 11 uren in het Café ' van « Ons Huis », op de Vrijdagmarkt, een symphonisch concert gegeven, door de maat-' schappij « Vooruit » gratis de bezoekers en bezoeksters aangeboden. En nu Zondag laatst was gezel Moritz eens vrij, — (een verslaggever kan niet altijd zoo als hij wil) — hij zegt het zelf — er heenge-trokken en, moet men hem gelooven, het loonde ten voile de moeite en al de nummers t liepen opperbest van stapel. 't Moet wel waar zijn, aangezien hij zich-zelf een verwende muziekproever noemt — hoe bescheiden — en hij niets dan lof weet te melden. , Kortom, het concert was puik, doch er 1 schijnt een droeve noot in dit verslag te zijn ; geslopen.: Er was niet al te veel volk en Moritz doet j dan ook, aan het einde zijner kunstkritiek, r een warme en sentimenteele oproep aan de t leden om « goedkoop en pleizierig (sic) het » steeds vroeger zoo aangenaam zit'je in het » café van « Ons Huis » te hervatten. » Welnu, die Moritz is een fijne poalde, zou n men in Gent zeggen; ofwel trekt hij com-missiegeld op den verkoop van «Ons Huis », ofwel heeft hij aktiën op de algemeene expioitatie, 't geen we slecht kunnen gelooven re daar wij hem nooit als een kapitalist, doch é immer als een zeer overtuigd en gehoor-e zaam kind van Vooruit hebben gekend. e Ofwel is het heel iets anders. Komt er soms niet te veel schoon volk in het feestpaleis ? Loopt het « canaille » er den bourgeois niet in den weg, en heeft Mijnheei î, den nieuwen officier, soms zijn aristokratische : neus niet opgetrokken bij het zien van al die « plèbe », die hij aan zijne « vrienden en ken-nissen » niet toonen durft uit vrees van zich al te veel te compromitteeren ? En wil Eedje soms twee vliegen in een slag slaan ? Het volk, het gemeene goed naar « Ons Huis» te lokken, waar het sinds het openen van het Feestpaleis heel, heel poverkes gaat, en er bijna geen levende ziel meer te zien was, dââr het «gespuis» vasthouden, wijl hij heel wel voelt dat het de oogen gaat openen op het schandalig knievallen en gatlikken in het Feestpaleis, en zoo ergeen afleidend en tevens lijmend middeltje wordt gevonden er aardige dingetjes in 't verschiet stonden. Coda : Het volk, het canaille, de schamele leden dus, moeten uit het feestpaleis, waar men ze liever verloren dan gevonden heeft, thans dat cie klienteel er schijnt verzekerd en er van « zweet en vuil » niet weten wil, doch, daarom mag die « drinkende » factoor toch niet heel en al verloren. — Opletten is de boodschap. En dâârom schreef de slaaf Moritz op bevel vanhoogerhand zijn lok-kunst-kritiek, dâârom noodt hij de « werkslaven » naar die « benëen staake », terwijl hij en heel de sleep lakeien uit het feestpaleis wel weten, dat het enkel gaat om de plaats aan de bourgeoisie te laten en de arme menschen er wijd af te kunnen parkeeren. Stomme menschen, vuile boel, pouah !... DE GROOTE TOMBOLA Op 10 September dus aanstaande, wordt de tombola van Moeders tentoonstelling ge-trokken en weten we dan eindelijk welke prijs ons te beurt valt. We leven nu reeds in bange verwachting en ons socialistisch hart poppelt, want, thans dat we de prijzenlijst voor oogen hebben loopt het water ons uit den mond en steken we reeds de plaats uit waar we al dit zuiver sociaal- endemokratisch moois, gaan plaatsen of bergen. Zie maar : Gehaakt overtrek voor stoelen (stijl empire); Kanten kraag ; Vijf vlinders in kant ; Idem ; Idem ; Loopertje in kant ; Licht-groen kinder-kleed; Kwartton bier; Idem; Lot historische spekken; Idem; Wit ingelijste pêle-mêle; Bruine idem; Idem; Licht-groene idem; Ge-smeede inktpot; Twee geschilderde teljooren ; Idem; Idem ; Roodkoperen handschoendoos; Gegarnierde kloef (beeld Marianne) ; Beelden: La Bacchante ; De prinses van Napels ; Venus; Volledig tafelservies (77 stuks) ; T wee chinee-sche vazen ; Buffet-bibliotheek met sekreet-schuiven. (Eerste prijs); Schenkboord; Drie flesschen « Salvator » ; Gebeeldhouwde vesti-bulespiegel; Twaalf flesschen speciaal bier. Men ziet dus dat er voor gezorgd is dat de leden geen klagen zullen hebben. De darsenwerkers, koollossers, aardewer-kers, metsers, en al de andere zweet en mod-derslaven kunnen gerust zijn, de kanten kra-gen en vlinders, de loopertjes in « point de Bruxelles », de historische spekken, de hand-schoendoozen, de Bacchantes en Venusen, de prinsessen van Napels, de vestibuulspiegels, de chineesche vazen, de buffet bibliotheeken, de flesschen «Salvator», Iiggen gaar en wachten op hen. Nog enkele dagen en de trekking heeft plaats, en dan : Dan zal «Vooruit» voor de zooveelste maal met de werkmenschen hebben den zot gehouden en zullen de burgers met de prijzen weggaan. DAT GAAT MIJ ! Beste gaaikens van « Vooruit » hebt u onderstaar.de gelezen? In elk geval is het een historisch stuk en omdat ge 't niet ver-geten mocht, geven we het hier getrouw weer :

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks De waarheid: socialistisch weekblad behorende tot de categorie Socialistische pers. Uitgegeven in Gent van 1906 tot 1918.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Onderwerpen

Periodes