Het Tooneel 4e Jaargang Nr 15 — 21 December 1918 Beheer en Redactie : Handelslei, 139, Antwerpen 20 Centien Kinema Zoologie Zondaq 22, te 3 en 7 1/4 uur ; Maandag 23, te 7 1/4 uur; Woensdag 25 (Kerstmis) te 3 en 7 1/4 uur ; Donderdag 26 December, te 7 1/4 uur. BUITENGEWONE VERTOONINGEN voor de eerste maal in België PRO DOMO Voornaamste vertolkers : Hr LOUIS BOUWMEESTER S Mw THEO MANN=BOUWMEESTER (Indrukwekkende film) KERSTFEESTEN Fiimdrama in 6 bedrijvcn îaar het wereldberoe<nd, gelijknamig tooneelstuk van A. W. G. VAN RIEMSDIJK Nieuwe Oorlogsfiïmen ROBERT VAN AERT ; Baryton van de Viaamsche Opéra Kon. Ned. Schouwburg Het Lieveken (La petite amie) Tusschen de ontelbare Fransche dramaturgen, rier werken wordén verslonden door de massa Parijs'sclie schouwburgen, over wie een tijdj e lang irordt gesproken eir die dan als zooveel tijdelijks reixlwijnen als onzekere dwaalsterretjes aan den •w-.net'lhorizon, zijn er slechts enkele gelukzali-di; a immer niemv vragencj?n verslin. „^R^K?lijks een van hun stukken "heropgevoerd se zien. Een Tan hen is Brieux en hij bekleedt een heel ïigenaardige plaats. Hij is een humanist; hij wil wa&rhéid en oprechtheid brengen in 's menschen »nderlinge betrekkingen ; hij hekelt de schijnhei-ligheid, roept om verruiming van begrippen, haat ie kon ventieelaven, die door hun enge moraal sein natuurlijk leven beletten en verknoeien. Onder dien gezichtshoek is het werk van Brieux te beschouwen. Zijn kunst is vol durf in opmer-king, in schildering, in naakte uiteenzetting van teiten. Nieuwe onderwerpen brengt hij niet, maar liij ontleedt iop een heel nieuwe wijze (voor zijn tijd toen). Intérieur- en karakterteekening is voor kem louter literatuur, d.w.z. : nriddel. Zijn doel ligt verder. Op het tooneel wil hij de geestelijke avoluti© weerspiegelen, die de mensehheid beroert. Maar bij die vlncht heeit de kunstenaar den. humanist nog al dikwijls in de eteek gelaten, en menig besluit werd getrokken als de redeneering nog niet genoeg gerijpt was, zçodat men bij Brieux nog al heel dikwijls kan spreken van een onlo-gisch verloop, of van een persoonlijkheid opge-offerd a>an de tendenz. Doc h dat belet niet da.t deze auteur zijn helden meestal een yeel dieper en veel vollediger menschelijkheid vermocht in te blazen dan een. van die menigvuldige passiesclirij-vere. Zijn menschen zijn geen tooneelwrakken zoo-als do helden van Capus, Donnay, Porto Biche, de Meilhac; geen diert j esmenschj es zooals de drama^ kische produkten van Bataille, Bern6tein of Veber ; »een theaterpoppen zooals Vaucaire, Hermaut of Bisson op zijn geweten heeft. Zijn menschen zijn gegrepen uit het leven in hun tweevoudigheid van ..geVoel en intellekt; de twee samenstellende faktoren, wier wederzijdsche inwerking het ab^oluute mer.schelijke vormen. Het passie-leven wordt geleid langs een geestelijke lijn, de evolutie ran een levensidée, die toch ieder mensch bewust of onbewust met zich draagt. .Nog andere dan louter natuurwetten beheerschen het lot van de menschen, namelijk de wetten, die de menschen zichzelf hebben opgelegd, onder den rorm van rechterlijk© wetten, moraal, konventie, zelfbegoocheling en sieur, en waarmee ze zich om-gorden als met een pantser, niet alleen tegen kwade invloeden van buiten, maar om te beletten 4at ze slachtoffer werden van hun eigen zwakte, iat ze gehoor gaven aan zekere beroeringen, die z» in hun eigen binnenste voelen woelen, en die în strijd zouden zijn met het oppervlakkig uit-sricht ran het hen omringende leven. De strijd tusschen instinkt en konventie ie de frond ran heel Brieux' werk en streven. Zijn kunst neemt geen hooge vlucht, toont ons geen risionaire beelden van wederopstanding. Tôt het witerete trekt hij de lijn niet door om het instinkt de konventie te laten overwinnen. Wil hij niet of kan hij niet? Brieux wil niet. Zijn werk moet een aanklacht aijn en daarom gaat het mooie, het natuurlijke ten onder ia een moeras van sieur en burger-moraal. Hij zelf trekt daarom geen besluit. Het besluit ligt in het verloop y an de dingen. Maar daarom mag zijn kunst nog niet pessimistisch wor-den genoemd. Trots aile aangrij pende tragiek, trots aile bittere ellende van de menschen, voelt men Brieux toch nog hopen in een zekere, mooiere toekomst. Hij is iilnig overtuigd, dat de menschen ééns hun ongelijk en hun zwakte zullen inzien, •m aan het werk te gaan naar innerlijken herop-bouw.Hij is groot als mensch en groot als kunstenaar zonder daarom het geniale te hebben bereikt. Op zijn tooneel leeft geen stuk mensehheid, doch slechte enkele menschen. De groote gTeep, de groote adem ontbrak hem om zijn helden een aucht van almenschelijkheid in te blazen en ze los te maken uit het anekdotisch kader waarin ze nu blijven handelen. Begonnen met een bizon-der geval eindigt hij ook daarmee, zonder tôt een algemèenheid te zijn geraakt. Hij valt een paar menschen aan maar beukt niet in tegen het menschdom. Hij heeft menschen beetudeerd maar mist de intuïtie om verder te voelen dan ket di-rekt waarneembare. De literaire figuur van Brieux staat mooi, stevig en vast... en hij moet niet wanhopen voor de ver-dooving van belangstelling in vergeestelijkte kon-flikten, waarin de overproduktie yan de Fransche passie-auteurs het theatierpubliek heeft gebracht, die door overprikkeling van zinnen en zenuwen het volk voeren naar zedelijke ontaarding, en hooge financiëele wissels trekken op den fatalen ondergang van hun eigen ras. Ook bij de voorstelling van de grootste mizerie moet Kunst schoon en menschverheffend blijven, en als er ooit één censuur gewettigd ware, dïin zou het die zijn, die als plicht heeft de vieze produkten van zekere auteurs à la mode te -weren, die zich vetmesten, die aiito rijden en kasteel be-wonen dank zij het kapitaal, dat ze gewonnen hebben bij de exploitatie van de zedelijke onder-mijning van werkman en kleinen buFger, de grootste macht van d'en Staat en negentig percent van de gewone tooneelbezoebers. Daar ligt een reusachtige verantwooixlelijkheid en die heeft Brieux door en door begrepen. Een dramaturg moet meer zijn dan iemand, die wat liefhebbert aan kunst. Hij mag zich niet opslui-ten in een ivoren toren. Hij moet een stuk zijn van zijn volk, er mee meevoelen en mee lijden en in die smaxt de kracht putten, om, trots aile uiterlijke mooiïgheid, bombast en 6chijrgrootheid, de innerlijke wonden te durven blootleggen. « La petite amie » is een van Brieux's beste werben in dat opzicht. De keus is dus wel geluk-kig. De schrijver heeft zich hier heel diep in het onderwerp ingewerkt, echte menschelijkheid ge-geven, zonder zelf te oordeelen of te vooroordee-len. Ieder held heeft zijn eigen leven volgens zijn eigen instinkten, levensbegrippen en -inzicliten. Brieux is rechtvaai-dig ; laat zich niet beïnvloeden door konventionalisme; hoe gewaagd het ook zij zelfs regels van eerbied aan te rand>en, hij laat het niet lia. Twee partijen worden in het veld gebracht. Langs de eene zijde de ouçlere gewapend met hun gezag, met het fatsoen, met het geld, met de wet. Langs de andere zijde de zoon met zijn liefje, gewapend met zijn jonge genegenheid, met zijn hoop in d'e menschen. De drie eerste bedrijven dien en bijna uitslui-tend om milieu, personen en toestanden te teeke-nen. Brieux vervalt daarin in een onvergeeflijke . .gdrad^ »heid, Hetzelfde tliema wordt gewentc-ld en gefeeei-d, en is feitelijk foch mJar feen neve'u-motief. De uitbarsting komt in het vierde bedrijf. De verschillende huwelijksmarchandages, de mooie beloften van den vader, de bedreigingen zelfs hebben den zoon niet kunnen vermurweu, om zijn liefje te verlaten, en ze wonen thans op eeni kleine villa buiten de stad, waar haar beval-ling zal afgewaclit worden. De zoon studeerde in de rechten, maar zoekt thans den kost te winnen in de journalistiek. Overal mislukt hij. Zijn vader boykoteert hem. Hij is tôt het uiterste gebracht. De spaarpenningen zijn verslonden. Als hij de huur niet betaalt staat hij morgen op straat. Op dat pisychisch oogenblik komt de vader nog een poging wagen. Hij, die den zoon verhinderde, om een huwelijk uit liefde aan te gaan, omdat er bij de bxuid te weinig kapitaal zat, die hem aanraadt van zijn jeugd te genieten; die dan eindelijk in 's jongens bedeesdlieid levensmoeheid zag, « rijpheid tôt het huwelijk », zooals hij zegt, en hem dan weer tegen zijn zin in, wou verkwanselen aan de afstootelijke dochter van een parvenu; hij, wiens huwelijk is uiteetngevallen, die zijn vrouw keer op keer belee-digde met al de mooie werkmeisjes uit zijn win-kel, (en een bedeesde zoon? Brieux schijnt dus niet in atavisme te gelôoven) die zijn zoon tôt gewaagde liei'desavontuurtj es aanzet, en wiens geweten gerust is, als het meisje is betaald, belet de zoon een huwelijk aan te gaan met de moeder van zijn kind en laat het bij een weigering niet, noch bij smeekingen of bedreigingen, maar hongert hem letterlijk uit en is oorzaak van zijn dood. Dat is een doorgedreven, onnatuurlijke ox>een-hooping van feiten, die van die vaderiiguur iets onmogelijks zouden maken indien de kunstenaar . Brieux hier den moralist niet was bijgesprongen. Wordt de vader op het laatst in ons oogen een ge-meene ploert, hij is toch ook mensch. Eerzucht, egoïsme, koppigheid, ja — maar die spruiten toch voort uit een menschelijk gevoel van liefde, van vaderliefde, slecht begrepen, ongelukkiglijk.Want 1 hij houdt toch van zijn zoon. En in den omgang is hij toch ook niet brutaal. Niet de mensch wordt hier zoozeer veroordeeld, dan wel zijn mc«-ning: misplaatste zorg, 6lecht begrepen liefde, on-rechtmatig gezag. De zoon komt ons sympatkiek voor : dat doet zijn trouw aan zijn liefje. Maar is zijn onder- > gang ook niet gedeeltelijk het gevolg van zijn : eigen zwakte, en vooral aan den twijfel in zich- • zelf. Ware hij dadelijk in opstand gekomen, had hij zich niet als stout kindje laten behandelen, > maaT van het eerste oogenblik af dat krachtig « neen » uit IV doen hooren, dan zou de vader wel . makker geworden zijn. ; Ook de twee vrouwen zijn diep echt doorroeld. ; Mevrouw Logerais, die bij haar man bleef roor ? het geluk van haar kind en dat koclit ten koste van het hare. Marguerite, het liefje, bezorgd, ; moederlijk, met een instinktief begrip van huis-) houden, en heelemaal opgaand in haar mooie ge- ■ negenheid. En nu volgt de uitbarsting. Logerais blijft bij ■ zijn besluit, dreigt met het uiterste. Dan voelt - Mevr. Logerais het nuttelooze van haar opoffe-. ring: het geluk van haar jongen is nog niet ge>-; kocht. Ze zal het helpen veroveren en ook zij s keert zich tegen den vader, en deze, die misschien l een oogenblik wankelde, voelt zich nu langs aile , kanten aangerand, zet zich schrap en valt terug - in zijn eerste koppigheid. Daar ligt het hoogtepunt van het drama. Het • liefje, dat daar verneemt, dat zij misschien de ) schuld zal worden van het ongeluk van haar lie-i veling, zet hem aan om zijn ouders te volgen. > Hij weigert. i Een enkel oogenblik heeft Brieux daar een su-» blieme hoogte bereikt, een stond van hevig schok-i kende tragiek, die de dracht van het gebeurtenis- - senverloop ver buiten het kader van de omstan-l digheden deed reiken. Dat vermocht Brieux in : geen enkel van zijn ander stukken. Daar wordt t een stuk zielestrijd geleverd. Daar golft een rloed : van breede menschelijkheid over het tooneel en laarin zit de geheime kracht, die «La petit amie» " ang zal doen leven. J j Het terugvallen van den vader in zuu oude f joppigheid, keering, die het slot moet Irengen, naakt van het geva-l weer een anekdoot en de Rosmer'sche dood van de twee gellefden; aie niet , malien ond"er den druk van een spookachtig verle- ( len, dat hun leven toch onmogelijk zon maken, loch slechts onder den drang van een onflukkige jmstandigheid, kan misschien heel overtuigerul i iijn en heel diep inslaan maar logisch is ze in j ;een geval. De moralist heeft zich niet met den ïunstenaar kunnen verzoenen, maar daarom wel ' met den theater-man ; de aanklacht yan den eerste i iieeft den tweedte een pakkend slot gezorgd. trane-rig en melodramatisch-symbolisch bedoeld. In « La )>etite amie » wordt het :nisplaatst Kuderlijk gezag gehekeld en daarnaa6t de tegen- t strijdigheid in de wet, die een man Tkent als < leader van zijn kind, maar die kan belc-rben (dbor i ;usschenkomst van de ouders) dat hij wordt er- < tend als echtgenoot van de moeder. Dat is de J lioofklgedachte, waarop het werk is gebouwd. Maar laarnaast beroeren nog een boel ander id'eeën den 1 jndergrond. Ze zijn een bewijs voor Brieux' bui- ' tengewoon observatie-talent. * * * i «La petite amie» heeft diepen indruk gemaakt 3J-) het zeer talrijk opgekomen en heel aandachtig luisterend jjubliek, maar er werd ook met warmte an yeel toewijding gespeeld, wat daarom nièt uit-sluit, dat sommige brokken maar lammetjes van 5tai>el liepen. Een ongelijk 6amenspel lus. Pierre Logerais is een fijn viveur, cynisch en ?eslepen soms, voorzichtig en berekenend (taxeert liij de liefde voor zijn jongen niet op 30.000 fr.?) innerlijk hardvoclitig diplomatisch, maar naar-buiten liefdoend, zeer beleefd en erg beschaafd, avertuigd met zachtheid 't meest te bekomen. Hij ] is altijd heel ernstig en meent bepaald wat hij zegt. Hr Gorlé heeft die roi a.nder6 begrepen. De eerste twee bedrijven werden gevoerd in klucht-speltoon. In III kwam hij op dreef. Moest dat theatraal gemaakt drukdoenerige dan wat gémis i aan rolkennis vervangen? Piei-re Logerais is hoe- 1 genaamd geen oppervlakkig man, en heeft goed be- : studeerd wat hij zegt en wat hij doet. De André van Gauwenberg was l.u beetje mat. , Hij gaf wat al te goed den indruk van een beslo-ten natuur. Bedeesdlieid1 sluit he^'genaamd geen warmte uit. Die roi is wel wat tra rig zoetsappig i'x>n i! docli K^yat ook c~f"* meii *de mooi spel. Die heeft hr" Ca'fAW.w L dekt. ~~T~ Angenot was goed getypeerd als. Chariot. Zijn spel voldeèd, zijn diktie miiider. iOife klinkt nog altijd erg gemaakt. ' ; Hr Van de Putte was een heel precieuse monsieur Iiadety, die het natuurlijk wel erg ongezellig zal gevonden hebben in dien winkel oveT huwelijk te moeten praten (nota aan den schrijver). Marguerite werd flink vertolkt door Mevr. Ber-trijn. Eclit' natuurlijk was ze in II bij André's aanbod en haar sober, niet^sentimenteel spel in III en in IV deden haar daar eèn mooie hoogte bereiken, vol echt, welbegrepen artistiek gevoel. Ze heeft in Marguerite een mooie roi gevonden. Mevr. Dilis heeft ons 't meest bevallen. Ze had dadelijk den juisten toon te pakken en gaf een prachtig beeld van de parvenu-achtige, pseudb-aristokratische magazijn patrone, die niet alleen tegen haar personeel kan « tetteren » maar ook blijken geeft van een goed, doch erg beproefd hart te bezitten. In I en II was ze heel innig; in III één natuurlijkheid; in IV aangrijpend als ze eindelijk besefte, dat haar opofferring nutteloos was geweest. Jeanne, Léontine en Maria warcn drie, nette, kokette modistjes. De juffers Bertrijn en Jan6sens en Mevr. Noterman speelden in een flink, buiten-gewoon vinnig tempo, en het cynisme, dat onder hun guitige vroolijkheid steekt, lieten ze goed' uit-komen. Mej. Van Prachem deed maar stij'fjes, viel daardoor uit den toon en zou veel duidelijker moeten spreken. Mevr. Hens zag er een heel nette huisvTouw uit. Het dekor was wel wat kaal voor een « maison de modes en gros » zooals Brieux het verlangt. De v'ertaling klonk soms nog al îieel « trouw » en deed dikwijls gemaakt, schoolsch aan. Personen uit zoon'n milieu gebruiken nooit het boekerige «zich» en de « der »'s en de « eener »'s stoorden door hun aantal. Volgens het programma wordt «La petite amie» verdeeld over elf personen. Te Antwerpen scheen een twaalfde absoluut niet gemist te kunnen worden. WILLY. -+++. In en om de Schouwburgen en Music-Halls De Vaderlandsche Beiooging In de prachtige manifestatie vani vaderlands-liefde en hukle aan den Koning en zijn dapper léger hebben onze tooneelmaatschappijen een zeer goed figuur gemaakt. Zij waren talrijk of liever allemaal opgekomen om hun gehechtheid te betui-gen aan Vorst en Vaderlard en hun trouw aan 's iands instellingen. Heel de stad was mooi bevlagd en 's avonds de verlichting goed verzorgd. Op de Groenplaats was de illuminatie yan het huis Vaxelaire zeer wel gelukt en op de Meir blonk het huis Tietz boven' ailes uit. 't Was op-recht smaakvol verzorgd en er was op geen onkoe-ten gezien, gelijk naar gewoonte. Koninklijke Nederlandsche Schouwburg Zaterdag 28, Zondag 29 (dag- en avondvertoo-ning), Maandag 30 December, Woensdag 1 en Donderdag 2 Januari 1919, opvoering van: «De Bechte Lijn», tooneelspel in 3 bedrijven van J". Fabri-cius. Insceneering en regie van L. Krinkiels. Ver-deeling: Wilko De Hond, Hr Cauwettberg; Dolly, zij ne vrouw, Mevr. H. Bertrijn; Dieuwke Evlinga, Mevr. Noterman; Mary, haie zuster, Mej. M. Bertrijn; Hardius, bestuurder, Hr E. Gorlé; Kraneck, makelaar, Hr Ruysbroeck; ICoert Falk, infante-rist, Hr Gheubens ; Steven Tyssen, zendeling, Hr Angenot; Louis Volders, Hr Van de Putte; Van Buuren, Hr J. Schmitz. 'Schakels,, van Herman Heijermans :omt onmiddellijk na de door ons aangekondigde . tukken aan de beurt. 'Uitkonisi,, en "De Meid,, pan denzelfden schrijver, zullen waarschijnlijk iok nog tijdene dit speelseizoen opgevoerd worden. j 'Hedda Gabier,, 'an Ibsen, zullen wij ook in den loop van dit peelgetij te zien krijgen. ' )nder één dak ran Fabricius zal ook dit jaar worden vertoond. 1 Taust i De Viaamsche Opéra heeft een doorslaand succès 1 e boeken met het zoo mélodieuse zangspel van < Charles Gounod. Zondag moest er meer -dan eene i ;aal geweigerd worden. Nu dient er ook gezegd 1 lat de solisten — HH. Paul Scapus, Bernard s'aurdy, Bogaers, Heirstraete en Mej. Lauwers, s itia Sylva en Van Oosten — wedijveren om puik ( verk te presteeren. Het voorbeeldig koor van de i )pera, dat immer de actie meêleeft, brengt niet 1 veinig bij tôt het vormen van een voortreffelijk i ;eheel," terwijl de regie yan Fé Derickx, «Faust» net oprecht goeden smaaï voor 't voetlicht heeft 1 gebracht. De tooneelen der kermis en vani deif liof 1 >.m. zijn eene ware weelde voor het oog. Onze : jon g eus » echijnen den weg naar onze Opéra ge- 1 fonden te hebben want hun aantal klimt met den < lag. Het was een< gelukkig idee van den Hr Be- 1 .tuurder Fontaine aan onze dappere soldaten 50% ' .•ermindering op den prijs der plaatsen toe te t ;taan. De vertooningen van heden Zaterdag en : norgen Zondag worden gegeven bij opechoreing ran aile abonnement. Marfha ran Flotow wordt nog eens gegeven Woensdag a.s. < ^Kerstmis) met Hr Paul Scapue in de roi ran ■ Lyonel en Hr Robert Van Aert in die van Plum- ' îett. Hr. Dognies ïal Dondierdag a.s. de titelrol in « Faust » vertol- : cen. [Irpheus ran Gluck wordt Zaterdag a.s. roor de allerlaatste i maal opgevoerd. îrthisr Stewrbaut Zooals wij-^het 6v::r een d.ietal weken deden roorzien is heer Arhtur Steurbaut, de voortreiïe-lijke baszanger yan onze Viaamsche Opéra, uit Engeland in onze stad teruggekeerd. Hij is tarne-lijk vermagerd. yariétés-Schouwburg Ziehier het epeelplan der komende week : Zater-:lag 21 December, « La Vie de Bohême » met de ténor Jean Weber; Zondag 22 December, «Werther» met Mej. Zenska en de ténor Liber; Dins-iag 24 December, « La Tosca » met Hr Liber ; Woensdag 25 December (ICerstmis), « La Vie de Bohême», met Hr Jean Weber; Donderdag 26 December, « Rigoletto » met Hr Liber ; Zaterdag 28 December geene vertooning; Zondag 29 December, «La Vie de Bohême», met Hr Jean Weber. Werther Voor morgen Zondag wordt er eene buitenge-wone voorstelling aangekondigd van « Werther », met Mevr. Zenska en Hr Liber in die bijzonderste rollen. De tegenwoordigheid van Mevr. Zenska, die vroeger zulk groot succès in onzen Koninklijken Fransclien Schouwburg bekwam, zal zeker aller belangsfelling wekken in de roi van Charlotte. Hr Liber, eene jonge ténor van Brussel, waarvan men het beste verwacht, zal de titelrol vertolken. Carmen het meeeterstuk van Georges Bizet, wordt op Dinsdag 31 December im den Variétés-Schouwburg opgevoerd met Mevr. Dora. Nordier in de titelrol. Madame Butterflg van Puccini komt na « Carmen » aan de beurt. Lakmé van Léo Delibes zal na « Madame Butterfly » in de Variétés worden opgevoerd. Manon van Jules Massenet zal waarschijnlijk na «Lakmé» wordien gespeeld. Le Jongîeur de Notre-Dame van Massenet, « Paillasse » van Leoncavallo, « Les Pêcheurs de Perles » van Bizet, « Faust » van Gounod, «La Traviata » van Verdi, « Hamlet » van Ambroise Thomas, « La Fille du Régiment » Tan Donizetti e.a. zullea ook gedurende ait speelseizoen in de Variétés worden vertoond. Nu is het Kermis! Onze voorspelling over het succès dezer revue is alleszins bewaarheid geworden. Bij elke vertooning werden er honderden menschen in den Hip-podroom geweigerd. Men doet dus goed zijEie plaatsen op voorhand te beetellen om geen « blauwtje» te loopen. Het locatiebureel des Galeries-des Parfums, op den hoek der Leys- en Jezus-straten spaart u de moeite om naar het Zuid uwe plaatsen te gaan voorbehouden. Vive le Roi * Ook in Edien is het bij elke vertooning der revue stampvol en speelt men met uitverkochte zalen. Van af deze week worden er eenige nieuwe tooneelen in « Vive le Boi ! » gebracht waarvan men het beste vertelt. Naar wij vernemen zal er weer eens hartelijk gelachen worden. Jt'das Op Donderdag 26 December, teai 6 u. 's avond6, opening der deuren om 5 1/2 ure, in den Koninklijken Burgerkring, opvoering van-het meester-werk van Cyr. Versch'aeve: «Judas», breurspel in 5 bedrijven, met den meesten bij val door onze soldaten aan het front vertoond. Regie en tooneelschikking van den Hr H. Bbex. Met de welwillende medewerking van : Mevr. Ch. Bruylant, Mej. E. Poels en Mevr. P. De Graef. Een prachtige tooneelavond in 't verschiet. MandolienleSsen - Appelmansstraat, 26 Foegeïaten door de censuur KINEMA ZOOLOGIE Pro Domo - Voor het Geslacht Hr Michel Lhoest, zoon, de hoffelijke en ge-listingeerde bestuurder van de Kinema der Zoolo-;ie, was zoo lief geweest ons uit te noodigen op de 'ertooning « avant la lettre » van de nieuwe film 5ro Domo. Dat we vol belangstelling en spanning die uit-ioodiging hebben aangenomen, spreekt van zelf. il ons geval zou voorzeker eenieder geweest zijn lie het drama « Pro Domo » van Van Riemsdijck jezien heeft op onzen Nederlandsclien Schouw->urg.En wie heeft dat niet gezien ? ! Drie opvolgende «izoenen is het vertoond geworden — twee jaren îeleden zelfs méer dan een week — en telkens was le zaal te klein. We mogen dus gerust zeggen dat îeel Antwerpen dit romantisch werk gezien, her-;ien en toegejuicht heeft. Laat ons maar seffens met de deur in huis val-en om onmiddellijk te verklaren dat de nieuwe jand ons werkelijk versteld en verbluft heeft. Men mag de literaire waarde van het drama be-wisten, maar toch moet iederaen bekennen, zelfs le strengste reSensenten, dat de scenieke waarde îuitengewoon groot is, de conflikten hevig zijn en icherp, de kontrasten goed gevonden en de tragi-œhe sloteffekten telkens eene nieuwe verrassing •ijn. Als men daarbij bedenkt dat de twee beste artis-en van Groot-Nederland : Louis Bouwmeesber en tfevT. Théo Mann-Bouwmeester, hunne medewer^ ting verleend hebben voor de vertooning van het >pnemen van de film, dan zullen we wel niemand rerwonderen met te zeggen dat we momenten be-eefd hebben jdat we totaal vergaten dat daar eea îlmband afliep en dat we heelemaal opgingen in let groote dramatisclie spel van die twee geniale tunstenaars zooals er in een gansche eeuw geen lalf dozijn geboren worden. Ach ! die mimiek van Louis Bouwmeester en ran zijn zuster en die aangrij pende, nooit te ver-çeten expressie der oogen ! Wat drukken zij het .ijden uit en dï oninenschelijke, onuitstaanbare smart van den vader en zijn verontwaardiging, aet als de toorn en de walg van de moeder bij de bekentenis van den vader dat hij een tweede maal sijn zoon zou kunnen dooden. Louis Bouwmeester hebben we meer dan eens mogen toejuichen en zijn zuster eénmaal bewon-leren in de roi van Margaretha Gauthier, heel veel jaren geleden, maar de tijd heeft niet getornd Qoch aan hun artistieke krachten noch aan hun jeniaal talent. Zij die « Pro Domo » kennen worden heel wat verrassingen bespaard. Al de onmiddellijke tegen-stellingen, die in het gesproken drama niet moge-lijk zijn, worden ons op den nieuwen band licht-en verstaanbaar gemaakt. Het leven in de naehtkroeg is schilderachtig en afwisselend, vol beweging, vol kleur en leven. Er wordt gedanst door een neger en lieve danseressen, ge^ongen, gefeest, bovenmatig gedronken en ge-vochten.Bij de pleidooi van den graaf, het oratio pro domo, in een echte zaal van den assieeenliof, zien we de verschillende feiten waarover de graaf spreekt: de geboorte van zijn zoontje en de vader-vreugde en de moedertrots, het vernielen en ver-trappen van de bloemen, het valschspelen van zijn opvolger, de naehtkroeg, de tragische scène van den moord, dat alle6 ziet men onmiddellijk ver-schijnen op het doek zoohaast de graaf daarover uitleg geeft. Wat in het drama ook niet te zien is, is de ge-vangenis. En dat wordt hier op het doek een tooneel dat u aangrij pt en waarvan de wreedheid en de snerpende realiteit als een elektrische schok door merg en been gaat. Wanneer Louis Bouwmeester in het kabinet van den directeur komt — die hem zijn vrijlating zal melden — in tuchthuis-kleeren met de kap over het gelaat en al6 hij zich dan langzaam ontbloot van het masker, krijgt men een lij densbeeld te aanschouwen dat u voor eeuwig bijblijft. Bij het neerschrijven van dees verslag hebben we ons nog niet kunnen losmaken van de emotiedie ons aangegrepen heeft. Zulkeen miniiek kan alleen Bouwmeester geven ! Ach wat zouden we nog lang, heel lang willen uitweiden over dezen prachtfilm ! Maar de pla-ats ontbreekt en we moeten ons dus beperken. Vermelden wij nochtans dat het wederzien tusschen man en vrouw, de graaf en de gravin, het tooneel tusschen Bouwmeester en zijn zuster, tôt het allerbeste behooft dat ooit gespeeld werd tusschen twee artisten van groot, onvergelijkelijk talent. Het slot van de film is daarenboven anders en tragischer dan in het gesproken drama; nadat_de gravin het verdere samenleven met haren man af-wijst, loopt deze heen, den grooten tuin in om aan den voet van een boom te sterven, waar hij door de dochter, den vriend en de dienstboden die hem nageijld zijn, teruggevonden wordt. Dat sterven van Bouwmeester is waarachtig iets eenigs. Wij overdrijven niet als wij zeggen dat er niemand is die hem dat nadoet. Dat vergeet niemand, zelfs hij niet, die bij schokkende gebeurtenissen weet kalm te blijven. « Pro Domo » gaat dus een groot succès, een reu-zelisucces te gemoet en zij die de film willen zien -- en die zullen duizenden zijn en nog duizenden — zullen bijtijds aan den ingang moeten zijn. Dat is de goed© raad die we welgemeend geven. WILKO. Het bestuur van de Kinema-Zoologie heeft het opvoerrecht verkregen van : « Toen 't licht ver-dween », ingelijks van Van Riemsdijck en waarvan het allerbeste gezegd wordt, « De Duivel in Amsterdam » met Louis Bouwmeester en Edward Ver-kade in de hoofdrollen, « Het Wrak in de Noord-zee », « Levensschaduwen », « De Duivel » en « Ge-nie tegen Geweld », een série prachtiilmen waardig van de sclipone zaal waarin z© vertoond worden. Na de vertooning bezoekt de schoonste zaal van België vJdil-w An neessensstraat, 18. CONÇERTEN - AANTREKKELIJKHËDEN - PANSEN Ververij en Wasscherij A. VAN WEEREN Mechelsche Steenweg, 93 Kasteelpleinstraat, 67 - Vondelstraat Kunstlei, 38 - Kerkstraat, 36

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.