1 Juli 1916 Nr 27 î^Qe „Tq o t»ctq rucr HET VLAAMSCH HEELAL Vrii en Onafhankeîiik Katholiek volksaezind weekblad voor Vlaamsche en Alqemeene Belanqe IX S CH HI.IV1X GSPHIJS Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . » 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— M en teekent in den Uitgever en in aile postbureelen, alsook bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artihelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aanhondigingen, die worden ingewachi tôt Vrijdag avond. V Afzonderlijke nummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — I O centiemen het nummer. AAWKOniDIGINGEIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich te de Agencie HA VAS, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten buree] Wil en Geduld Er wordt in deze tijden veel gebar deld over wilskracht, maar niet iederee kent de ware beteekenis noch de draa£ kracht van dit woord. Velen zeli nemen dit verkeerd op, en meenen ds wilskracht bestaat in ruwheid of i onberedeneerde daden. Dit is geheel e al mis, want de ware wilskracht word het meest aangetroffen bij hen di geduld hebben en die meer door kalmt en voorzichtigheid dan door toorn e dwaasheid weten te bekomen. * * * Die stelregel is niet alleentoepasselij op zaken van openbaar en algemee belang, maar ook op deze van persoor lijken aard. Zich zelven overwinnen e slechte neigingen tegen gaan, word hoofdzakelijk bereikt door kalmte e niet door uitgelatenheid. Ook is d meeste en stevigste wilskracht t vinden bij menschen, die uiterlijk kalr en vredelievend van aard zijn, maar di niettemin hunne rechten en belange weten te doen gelden daar en waar ht behoort. * * Dit moet vooral in praktijk of i daadzakelijke ervaring omgezetworder wanneer het zaken betreft die mensche lijker wijze niet anders kunnen geschifc worden dan zij werkelijk zijn. We baadt het te grollen tegen de grillen c vaste wetten der natuur, tegen onge wenscht slecht weder en meer ander toestanden, die door zienbare of onzier bare overmacht worden opgedrongen En nogtans zijn er menschen die tege die niet te ontwijken ellenden c nadeelen boos zijn of vol toorn, hetgee nogtans niets aan die natuurlijk toestanden kan of zal veranderen. * * * In meer andere zaken waartegen d wil der menschen niets vermag, kome wij dikwijls dezelfde onberedeneerd misnoegdheden tegen. Het geduld, da geenszins de wilskracht noch het eei gevoel uitsluit, maar op zich zelve eene oprechte wilskracht en eiger waarde is, kan hier vele moeielijkhede te boven komen of min drukken maken. * * * Er zijn toestanden in 't leven di door de menschen als nadeelig worde aanzien, maar die hen nogtans tôt nu en verharding strekken. Ten andere hetgeen als nadeelig wordt gehouder is niet altijd nadeelig in den echten c strengen zin van 't woord ; het word enkel als nadeelig beschouwd omds het tijdelijk afwijkt van gewone e aangenomen gebruiken, die geenszin noodzakelijk of onontbeerlijk zijn. * * * Met de zaken in te zien gelijk z wezentlijk of werkelijk zijn en nie zooals men ze wenscht tegen ail mogelijkheid in, zal men door wil; kracht, ingegeven door geduld e kalmte, meer bekomen dan door nutte looze of ondoelmatige misnoegdheic Die misnoegdheid vergroot dikwijls d kwalen waarover men klaagt, in plaal van deze uit te roeien. * * * Hetzelfde geldt voor de personen a] voor de zaken in 't algemeen. De groot Fransche dichter Boileau zegde hc immers : « men moet de mensche » nemen gelijk zij zijn, en niet gelij » zij zouden moeten zijn ». In ander woorden wil dit zeggen, dat men toe (TovonH mnpt wfizfin en toeffevend ka men slechts zijn door kalm en geduldi, te blijven tegenover toestanden, di niet anders kunnen geschikt worden il L_ den gewonen loop of de gewone ord der zaken. * F. * * s Dat is de ware wilskracht, steunend .t op eene beredeneerde opvatting vai a geheel het menschelijk leven, zoo il a 't openbaar als in 't bijzonder leven t Die zienswijze diende een der voor e naamste stelregels uit te maken van d e algemeene opvoeding. Door deze na t a leven of in acht te nemen, zouden vel menschen in minder moeielijke omstan digheden verkeeren, want eene enkel onberedeneerde daad drukt soms nadee k lig op heel het leven niet enkel vai n zich zelven, maar soms van heel he i- huisgezin. n * * * Het is door ongeduldig of nie n inschikkelijk te wezen, dat huisvader e soms eene goede plaats verloren die zi e hoogst noodig hadden voor den onder a houd van hun gezin ; het is door kalmt e en geduld te versmaden dat zij enke " zich zelven troffen en niet anderen "Want hetgene zij van hunnen kant ai wilskracht aanzagen, was niet ander dan toorn en onredelijkheid, twe n gevaarlijke wapens die gewoonlijl i, degenen trefïen, die deze wapen hanteeren. t * * * -t Menige oneenigheid en ellende zoi uit de wereld verdwijnen, indien d> wilskracht meer gesteund ware o] e kalmte en geduld dan op toorn ei " dwaasheid. In aile groote en gevaar • lijke omstandigheden is de zelfbeheer ^ sching het beste bewijs van oprechti ® wilskracht. Waar anderen slaaf vai n hunne driften of hartstochten zijn, daa e is de kalme man meester van zich zelvei en van de toestanden, tôt afwering vai rampen en ondergang. J. L, a DE TOESTAND HIER EN ELDERÎ e NEDERLAND. — Bij de herstemmingei t voor de Staten-Generaal zijn de linksche par tijen er niet in gelukt de meerderheid om t q zetten. Afstand doende van aile grondbegin selen, hadden zij nogtans de kiezers aange maand te stemmen voor den kandidaat die he ^ meest kans had met die vereenigde pogingei d den kandidaat der Rechter zijde in 't zand t doen bijten. Hier en daar hebben zij enke Idaardoor een liunner eigen kandidaten kunnei redden. In Nederland bestaat de verplichtende stem ming niet. Om die reden was het getal onthou ^ dingen merkelijk groot bij de eerste stemming | Bij de herstemmiogen tromrnelen de partijen a hunne getrouwen op, maar toch is het geta onthoudingen dan nog groot. Als reden word if opgegeven de gemakzucht van velen, die het t t moeielijk vinden naar een kiesbureel te gaan ^ dat eenige minuten buiten hun gewonen wei gelegen is. X De rogge-oogst van 1916 is door he Ministerie in zijn geheel opgekocht aan 9 guld en 10 centen den hectoliter. De burgemeester zijn gelast met dien aankoop. Voor ander eetwaren neemt Nederland insgelijks voorko [j mende maatregelen, om aile uitvoer te beletten st ~o— e MEXICO. — De Vereenigde-Staten zij: zinnens, na een ultimatum aan Mexico gewapenderhand in te grijpen om een einde t stellen aan den wanordelijken toestand in di i_ land, waardoor de grensstaten veel te lijde: l. hebben. e —o— ,s IERLAND. — De regeling der Iersche zaal zooals wij deze in 't vorig nummer hebbe: medegedeeld, heeft bijna aanleiding gegeve: tôt eene ministerieele wijziging. Het scheen da de Engelsche ministers niet konden overee: komen betreffende de bijzonderste schikking e maar nu is het alleen M. Salborne, Ministe ;t van Landbouw, die aftreedt. n Het landbouwbelang speelt in de Iersche zaal een groote roi. De groote landeigenaar beschikken bijna uitsluitend over de landbouw landen, en wil Ierland zich kunnen ontwik kelen, dan is het noodig dat de landbouwer n ook landeierenaars kunnen worden. y CHINA. — Volgens de laatste berichten, zo 2 Japan gebruik maken van den verwarde toestand in 't Hemelsch rijk, om een groot dee van dit land te bezetten en later in te palmen 3 Er bestaat daartoe denkelijk eene geheim i overeenkomst tusschen de Mogendheden, di groote belangen in China hebben, en die waar schijnlijk voor hun deel, ook eenen gree 3 zullen doen in dit aanlokkend gebied. Pax ~\ ■ Uit rie na7P.ttenwerel( a 3 De inschrijvingsprijs en de prijs van he nummer van aile Nederlandsche bladen, word 3 van heden, 1 Juli, merkelijk verhoogd ui hoofde van de duurte van 't papier. Bovendie S zullen die bladen bezuinigingen doen op h€ papier, door bijbladen die voor België gee .j belang hebben, weg te laten. In andere landen zijn er onderling insgelijk ^ reeds maatregelen getroffen, om den in hou der bladen te verkleinen. Meest allen zulle slechts vier bladzijden geven, aldus teru , komende tôt de oude gewoonten. « Le Peti ^ Journal » van hier, en « Le Petit Parisien S van daar, zullen eindelijk weer eens klei j worden. Rij gebrek aan voldoende trein- en post a verkeer en door de hoogte der postkosten zulle eenige uitgaven van bladen verdwijnen, wan ' deze waren veelal geregeld volgens het vertre der treinen. Bladen die dagelijks twee of dri S uitgaven hadden, zullen tôt een enkele uitgav 3 weerkeeren. Hildebrand 3 S IN EN 0M DE SCHOOL Losse Opstellen over Opvoeding en Onderwij in min breeden zin 1 VIII 3 Doordrijvend Taalonderwijs 3 l Het Grieksch-Patriarchaal Schoolopzicht va Constantinopel schreef me onlangs over ee zeer ergerlijken toestand, waaronder de Griek 3 sche beschaving in Turkije lijdt. Zooals me weet, is een groot deel van Turkije zuive 1 Grieksch grondgebied : Constantinopel zelf wa P eenmaal de hoofdstad van Groot-Griekenland 1 vôôr de Turk er zich van meester maakte } Niettegenstaande deze eeuwenlange heer schappij bleven de Grieken hunne taal ei hunnen landaard getrouw, doch in deze laatst ! jaren bemerkte men dat de Turksche Griekei { langzamerhand de taal van den overwinnaa aannamen, en dat hunne kinderen geei j Grieksch meer kenden. Zelfs op de scholei gelukt men er niet in dien toestand te keer t 3 gaan, en, zoo schrijft me de schoolopziener, d kinderen scbrijven er Turksch met Grieksch letters. t Er zijn me reeds zooveel wondere vragei i gesteld, dat ik niet eens opkeek toen hij mi 3 ten slotte vroeg : hoe die ergerlijke toestan* 1 kon tegengewerkt worden ? Wanneer men eei i ééntalig land bewoont, is zulk een redmidde moeielijk te vinden ; België is echter tweetalig en dààr zocht ik het uitgangspunt mijne onderzoekingen. Nochtans bleef er deze bijzon dere moeielijkheid over, dat zoowel he 1 Turksch als het Grieksch eene eigene schriji 1 wijze, eigene letterteekens hebben, die zee t veel van elkaar verschillen. Daarenbovei 3 diende er onderscheid gemaakt te wordei , tusschen de wijze waarop men jegens d y volwassenen zou handelen, en die welke d schoolkinderen betreft. t Wil men de Turksche Grieken, de volwasse î nen, tôt juister inzichten brengen in he j vraagstuk der talen, dan dient men de zaal 3 van twee kanten aan te vatten. Het dringend . wellicht is de noodzakelijkheid hun he jammerlijke van den thans bestaanden toestan te doen inzien, door welgekozen volksvoor | drachten en door verspreiding van daarto 1 geschikte letterkunde ; in hen het stambewust ' zijn opwekken, en hen dan ook in de gelegen 3 jj heid stellen de kennis hunner voorouderlijk 1 | taal op te doen of te vermeerderen. Avond 1 | scholen en Zondagscholen zijn daartoe uiters i wel geschikt, vooral wanneer zij zich, gezie; het te bereiken doel, bijna uitsluitend, zoo nie i geheel en al, beperken tôt het practisch c i daadzakelijk onderwijs der Grieksche taal. i Bij de kinderen, die de scholen bezoeken t i kan men des te krachtiger ingrijpen, reeds vai ï ; in de bewaarscholen, van in de kindertuinen die in het Grieksche schoolgebied van Turkij r druk besproken en eerlang zullen ingevoen worden. Het is natuurlijk geheel en al onmo c gelijk hier hei Grieksch voor omgangstaal t s \ nemen, daar de kleinen hunne onderwijzeresseï - [ niet zouden verstaao, en het « verstaan » hie • j toch hoofdzaak is. Maar langzamerhand dienei 3 | de kinderen met de taal hunner voorouder vertrouwd te eeraken. en dit zal. indien mei n stelselmatig te werk gaat, wel eenigszins het a geval zijn, wanneer de jonge knapen, de kleine il meisjes, de laagste klas der lagere school intreden. e Hier, in de lagere school, moet er tôt hiertoe, e dunkt me, eene zeer verkeerde opvatting van wat het onderwijs in de moedertaal is, p geheerscht hebben, om tôt den jammerlijken uitslag te leiden, waarover het schoolopzicht zich beklaagt. De natuurlijke gang, voor de moedertaal als voor elKe andere, is éérst Isprehen, daarna lezen en schrijven onderling verbonden. Ik vermoed zeer dat net « spreken » wel wat âl te zeer in de Grieksche scholen van , Turkije is vernalatigd geworden, en daarom dient er, in deze terugwerking, het hoofd-gewicht op gelegd te worden, zelfs al moesten de andere vakken van het onderwijs er ° onder lijden. Dit zal voorzeker menigeen verwonderd doen opkijken, vermits het in n tegenspraak is met aile gezonde opvoedings-en onderwijsleer. Doch men vergete niet dat , men hier met een ongezonden toestand te doen heeft, waaraan men wil verhelpen, en die dus " noodzakelijk eene om zoo te zeggen « plaat-selijke » behandeling vergt. Eerst en vooral de kinderen zooveel mogelijk vertrouwd maken met de Grieksche gesproken n taal, daarin de wenken volgende die Paul Kiroul in zij ne Culture de' la Langue Maternelle au Jardin d'Enfants gegeven heeft, namelijk het uiistellen van het onderwijs in het eigenlijk gezegd lezen en schrijven, tôt de tong en de hand eenigszins plooibaarder, e buigzamer geworden zijn. Dan, als hoofdzaak, e de spreek-, lees- en schrijfoefeningen in Grieksche taal, zich al meer en meer onthou-dend ran de Turksche spreekwijze. Ten slotte, slechts die leerliugen tôt het tweede jaar der lagere school laten overgaan, die eenigszins vloeiend de taal hunner voorouders, de taal die men hen wil terugschenken, weten te gebruiken. Nog eens gezegd, ik ontveins me geenszins welke groote moeielijkbeden dit doordrijvend taalonderwijs aanbieden kan en zal. Maar de toestand zijnde zooals hij is, en de noodzake-a lijktieid inziende de verbastering der Grieksche a Turken kracbtig tegen te werken, kan men geen beter middelen aanwenden dan deze, a welke komen aangeduid te worden in groote r trekken. Voorzeker dienen er bijzonderheden in s acht genomen te worden, doch dit kan alleen , geschieden door degenen, die ter plaatse zelf het opgegeven plan trachten uit te werken, of, wat mijn inzicht veel meer naderbij treedt, i aan te passen. Yours ri OVER mOFMFN EN PLANTFN i ——,, i XVII In ons nummer van 26 Februari l hebben wij aangehaald, naar eene mededeeling van M. Peeters-Lacroix, i dat destijds de typhusziekte uitgebro-j ken en verspreid was geweest door een 1 fijn zaadje, dat als onkruid tusschen ] het graan groeit, Karianderzaak, Veld-komijn of bolderik geheeten. Het was r echter voldoende het graan goed uit te - ziften om dien gevaarlijken gast te 4 verwijderen. ~ Thans lijden vele menschen aan de ^ oogen, en de oogartsen en geneesheeren i schrijven zulks toe aan de onvoldoende 3 voedingsmiddelen in zekere huisgezin-3 nen. Onze medewerker Neossia han-delt in het onderstaande artikel over de t Bedioelmende Dolik, waarvan het zaad i tusschen het graan gemengd, aller-s hande kwalen kan voortbrengen. In 1 den tijd der Romeinen reeds, stond het bekend als kunnende blindheid veroor-e zaken. Nu 't oorlogsbrood uit allerhande - vreemde granen wordt vervaardigd, - diende er onderzocht te worden, of de e thans bestaande oogziekten niet uit de j \ samenstelling van 't brood voortkomen. i j De bedwelmende Dolik (Lolium temulen-t | tum, L. fr. Ivraie enivrante, Zizanie) met een-f zame stengels en dikke aartjes, is een der rare grasplanten die vergiftig zijn : het zaad dat , slaapverwekkend is, onder het graan gemengd i en tôt meel bereid, kan draainissen en vergifti-, j ging veroorzaken. 3 Dit onkruid is zeldzaam in de Kempen, nog 1 al gemeen in de kalkgronden van ons land en zeer gemeen in Frankrijk ; het groeit tusschen 3 het koorn, tusschen de tarwe, de gerst en de i haver ; met natte jaren is het soms zoo over-r vloedig, dat het de graangewassen gansch i overmeestert. s | De groote Virgilius, die vôôr Christus' i i aeboorte leefde. kloeg reeds toen van de groote

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.