Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad

601495 0
11 september 1915
close

Waarom wilt u dit item rapporteren?

Opmerkingen

Verzenden
s.n. 1915, 11 September. Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad. Geraadpleegd op 29 maart 2024, op https://nieuwsvandegrooteoorlog.hetarchief.be/nl/pid/901zc7sq5h/
Toon tekst

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

11 September 1915 Nr 37 38e Jaargang HET VLAAMSCH HEELAL Vrij en Onafhankelijk Katholiek volksgezïnd weekblad voor Vlaamsche en Algemeene Belangen IASCHIIIJVIXGHPUIJS Voor een jaar fr. 5.— Voor 6 maanden » 2.75 Voor 3 maanden » 1.50 Voor Nederland » 5.50 Voor 't Groot Hertogdom Luxemburg. . « 5.50 Voor andere landen » 7.00 Dit blad verschijnt den Zaturdag morgend.— M en teekent in bij den Uitgever en in aile postbureelen, alsooh bij de briefdragers. Hoofdopsteller : JOHAN LEEMANS Deo Juvante Vincam ! Aile artikelen en mededeelingen moeten vôôr Donderdag avond ten bureele besteld zijn, uitgenomen de aankondigingen, die worden ingewacht tôt Vrijdag avond. Àfzonderlijke aummers van dit blad zijn te bekomen ten onzen bureele, Carnotplaats 65. — 10 centiemen het nummer. AAMMOI«DIGIIVGEIV Den regel fr. 0.20 Kleine aankondiging » 0.50 Begrafenisbericht » 5.00 Groote aankondigingen bij overeenkomst. Voor aankondigingen buiten de provincie, wende men zich tôt de iVgencie HA.VA.S, Martelarenplaats 8, Brussel, en Beurs-plaats 8, te Parijs. Voor aile andere aankondigingen ten bureele Carnotplaats (Laar) 6S, Borgerhont-Antwerpen Vermaak en Werklust Er wordt thans algemeen bestatigd, dat de gezondheidstoestand niets te wenschen laat en de sterfgevallen zelfs minder bedragen dan in gewone tijden. Dit moet veelal toegeschreven worden aan het regelmatig en zuinig leven dat eenieder thans gehouden is te volgen, zoowel door begoeden als door degenen die te weinig hebben om te leven en te veel om te sterven, gelijk het spreek-woord zegt. * * * Het eenvoudig leven, zoo dichterlijk voorgehouden door Mr Picard, bestaat niet enkel in 't vermijden van overdaad in eten en drinken, maar ook in al andere noodwendigheden van 't gewone leven. Het grooter getal sterfgevallen van vroeger moest immers niet enkel toegeschreven worden aan overdaad in eten en drinken, maar ook in de baldadige openbare vermaken en meer andere buitensporigheden. * * Vroeger liepen velen hunne dood te gemoet in bals, in schouwburgen, in reizen en varen, in kermissen en al andere uitlatingen, die gewoonlijk overdaad, nachtbraak, onrust en angst te weeg brengen. Het woord vermaken wierd in dit ailes slecht begrepen en toegepast : vermaken beteekent herstel-len, iets terug in den band brengen, uitrusten van den dagelijkschen arbeid en ietwat genieten van het leven. In de laatste tijden echter was het vermaken bij velen eerder afbeulen, zich onge-schikt maken voor den arbeid, zoodanig dat dit vermaak geen werklust meer opleverde. * * * Dit was gansch verkeerd, des te meer nog daar velen daarvoor hunne middelen te buiten gingen, hunnen arbeid of hunne zaken verwaarloosden om verder te springen dan hun stok lang was. Dit ailes bracht vele ellende voort en was nadeelig aan de openbare gezondheid en doodend voor de wils-kracht van velen. Het bracht ook veel afgunst, haat en nijd in de wereld. ★ * * Zelfs rijken, die er onder geldelijk opzicht minder konden door lijden, wierden niettemin in dien kolk meêge-sleurd en velen kwamen ziek terug van eene prachtige reis, die hen naar geest en lichaam had moeten verkwikken. Zij vonden geene rust, geen vermaak, geene ziels- ol geestverheffing op vreem-den bodem en kwamen afgemat en ontsteld weder, in plaats van vermaakt of hersteld te zijn. * * * Dit ailes samen genomen moet ons doen begrijpen, dat de eenvoudige levenswijze niet schadelijk is, maar integendeel bij aile standen dient aan-geprezen te worden. Die eenvoudigheid sluit geenszins het gezond vermaak uit ; het mens sana in corpore sano, een gezonden geest in een gezond lichaam, is er de steunpilaar van. Zij sluit even-min de vrijgevigheid en het goed leven uit, begrepen in den besten zin van matigheid en noodzakelijkheid. # * * Bij de enkele nadeelen voor de openbare gezondheid die wij hierboven opgeven, mogen nog gevoegd worden de overdreven en baldadige « sporten » en de misplaatste kleederdracht. Op dit gebied loopen velen ook ongezondheid en dood te gemoet. De minste voorzich-tigheids-maatregelen worden daarbij , vergeten en velen stellen daardoor hun 1 leven te pand uit zucht naar roem of, ijdelen praal. * * * Dat door dit ailes niet alleen de gezondheid maar ook de werklust moet lijden, dit zal iedereen goed begrijpen. En daarom ware het noodig dat de aandacht op die verkeerde handelingen meer gevestigd wierde, om het volk, van klein tôt groot, meer ingenomen te doen zijn met de persoonlijke en openbare gezondheid. Dit zou ook meer mannelijkheid en wilskracht geven, twee deugden die er noodig zijn om tôt meer « waardigheid » te komen. Dit laatste heeft ons volk wel het meest noodig, want doorgaans is het te licht-zinnig van aard, zoodat het soms geene rekening houdt van zijne eigene belangen.Vermaak en werklust kunnen heel goed samen gaan, zonder de waar-digheid uit te sluiten. J. L. j DE TOESTÀSiD HIER EM ELDEBS | NEDERLAND. — De heer Schuller tôt Peursum, gezantschapssecretaris, is toegevoegd bij het tijdelijk gezantschap van Nederland bij den Paus. — De haven van Rotterdam, anders zoo levendig, blijft voortdurend kwijnen. Verledene week kwamen er slechts 66 schepen binnen : 27 Nederlandsche, 19 Engelsche, 13 Noorsche, 5 Zweedsche en 2 Deensche, en er vertrokken 64 schepen. Arbeid en bedrijvigheid in 't alge- !meen lijden er merkelijk door. —o— SPANJE. — Het Staatsbestuur heeft maat-regelen genomen, om den landbouw en de nijverheid profijt te doen trekken uit den alge-meenen toestand in Europa. Deze beide voor-name takken van leven en welvaart zullen op buitengewone wijze begunstigd worden, om hunnen werkkring uit te breiden en hunne voortbrengselen bekend te maken in andere landen. De uitvoer zou er merkelijk kunnen door winnen, en die tijdelijke ontwikkeling zou duurzaam kunnen zijn voor de toekomst. Die uitbreiding en bekendmaking zal, in aile geval, meer opleveren dan menige wereldtentoonstel-ling dit zou kunnen doen. De wereldtentoonstellingen zullen onbetwist-baar voor vele jaren afgeschaft zijn, zoodat de landen hunne nijverheid, hunnen landbouw en andere bedrijvigheden op eene meer daadzake-lijke wijze zullen moeten doen kennen en doen waardeeren. —o— PORTUGAÀL. — Dit land, reeds eenigô jaren in beroering door den strijd tusschen Koningsgezinden en Republikeinen, leeft thans eenigermate in vrede. De laatste oneenigheid tusschen de Republikeinen is door de kiezing van den nieuwen voorzitter der Republiek eenigszins bijgelegd. Maar toch zal het nog lang duren eer ailes daar in orde zal zijn en eer het land eenig nut zal kunnen trekken uit de nieuwe toestanden in Europa verwekt. Zijne ligging aan zee was nogtans geschikt om veel profijt te halen uit de ontredderde scheepvaart, gelijk Spaûje het nu tracht te doen. —o— LUXEMBURG. — Ter gelegenheid van de verlofdagen zijn er personen die uitstappen doen hier te lande, daar het buitenland toch geheel ongenaakbaar is. Zelfs een groot deel van België is voor uitstappen niet geschikt, bijzon-der wanneer men er geene belangen of familie-leden heeft. Luxemburg was destijds een \ aantrekkingsoord voor velen, zoowel Belgisch j Luxemburg als het Groot-Hertogdom, welke j als een klein Zwiserland konden gelden. De | uitstappen naar Luxemburg, die verleden jaar ; niet konden plaats hebben, zullen dit jaar, om j de vele bezwaren aan 't reizen verbonden, ook 5 niet in aanmerking komen. AMERIKA. — Buiten den handel en de ; nijverheid, bracht de inlanding van vreemdelin- ] gen veel beweging in Amerika. Dat deze « beweging door den oorlog grootendeels zou j gestremd worden, was te voorzien. In het jaar : eindigende op 30 Juni 1915, bedroeg het getal j landverhuizers naar Amerika 434,244 tegen ! 1,403,081 het vorige jaar ; en van Amerika j 384,174 tegen 633,805, zoodat de vreemde ' bevolking in dit jaarverloop slechts vermeer- ; derde met 50,070, tegen 769,276 het vorige ! jaar. De verhouding tusschen de verschillende ; landen die het meest aan landverhuizing doen, 1 was als volgt : Italiaansche landverhuizers 71,373 tegen 184,704 het vorige jaar ; Polen 581 tegen 74,306; Russen 10,669 tegen 19,169; Joden 24,892 tegen 128,482 ; en Duitschers j 18,401 tegen 60,191. Uit die cijfers kan men ; afleiden, wat al bedrijvigheid door die strem- f ming is te niet gegaan. • Pàx j Uit de Gazettenwereld Destijds wierd de vrees uitgedrukt, dat er wel eens volledig gebrek zou komen aan papier voor gazetten, aangezien de noodige grond-stoffen meer en meer verminderden en geheel uitgeput zouden geraken. Die vrees wierd echter verijdeld door de nieuwe uitvindingen op dit gebied, want eindelijk wierd er papier vervaardigd uit aile mogelijke en onmogelijke grondstoffen : uit bout, uit gras, enz. De oorlog heeft die vrees nog meer doen verdwijnen, want wordt er nu minder papier voortgebracht, van den anderen kant ver-schijnen er honderden dagbladen minder, die aanzienlijk veel papier verbruikten, terwijl tevens de oplage van vele nog bestaande bladen fel verminderd is. * * * In aile landen wordt voor taalzuivering gestreden, bijzonder in de dagbladen. Zelfs Duitsche bladen komen ook op tegen de vele Pransche woorden in de Duitsche taal binnen-gesmokkeld. De Nederlandsche bladen zijn onder dit opzicht wel het meest af te keuren, want zij gebruiken in éénen zin soms meer Pransche dan Nederlandsche woorden. Dit maakt hunne lezing voor vele lieden onduidelijk en onverstaanbaar, want er zijn slechts weinig Nederlanders, zelfs in den gegoeden stand, die voldoende Franscb kennen om vreemdsoorîige Pransche woorden te verstaan. Hildebrand TOTHOOGERDOEL! IX ]%eî)ige Bedenkingjef) ovet* de Congres ser> voot» Z^edelijke OpYoedifigj (3® Vervolg) Men zou de beredeneering van Ortt als volgt kunnen samenvatten : — De Staatsschool mag geen verschil maken tusschen de geloovige en de ongeloovige onder-wijzers. Allen hebben voor zending zich geheel aan de kinderen te geven. Nu kan men zich slechts geheel geven wanneer men « oprecht » is. Elke onderwijzer moet dus oprecht zijn, hij moet eene warmgevoelde getuigenis geven van wat er edel en verheven in zijne ziel oingaat, maar hij moet zich wachten inbreuk te maken op welke overtuiging het ook zij. Ziju werk moet opbouwend, en mag niet afbrekend zijn. Indien het opbouwend werk van den onderwijzer niet den weg volgt dien de ouders verkiezen, hebben zij het recht en den plicht op hunne kinderen in te werken op de wijze die zij goedvinden, zonder ooit aan den eerbied, den onderwijzer verschuldigd, te kort te komen. | Indien het werk van den onderwijzer zuiver 'f opbouwend is, dan kan er nooit een geval van j; vijandschap ontstaan. — Men neme thans wel in aanmerking dat ik | het voorstel Ortt niet opgeef als formuul S maar als grondslag tôt verdere bespreking. Ik ontveins me niet, dat dit voorstel niet onmiddellijk de goedkeuring van iedereen zal behalen ; dat langdurige besprekingen het i zullen veranderen, uitbreiden of inkrimpen... i Als formuul, en hoewel ik het wellicht beter , acbt dan wat ik zelf voorstelde in L'Idéal -Religieux, zou ik het echter toch niet onvoor- f waardelijk bijtreien, maar als grondslag tôt verdere bespreking verdient het alleen reeds j een geheel Internationaal Congres. En dit heerlijk ontwerp, dat tôt grondslag eener gemeenzame werking zou kunnen voeren, is geheel eenvoudig ingelascht — en begraven p — in de verzameling der referaten of opstellen ! jj Den Haag kon de lichtbaak ontsteken die i| haren naam eenen nieuwen grootschen luister kon bijzetten... maar zij heeft het niet gedaan ! * * * De Congressen voor Zedelijke Opvoeding hebben eene zeer zware taak te vervullen. Tôt hiertoe hebben zij niet al de vruchten -afgeworpen die men had kunnen verhopen... 1 maar Keulen en Aken zijn niet op één dag gebouwd. Volmondig breng ik hulde aan de toewijding en aan de werkzaamheid van de inrichters dezer twee Congressen, maar ik meen ook, dat een werk als dat welk nu aangevat is, veel beters verdient dan dorre loftuigingen, dan vleiende, lichtzinnige goedkeuringen. Zulk een werk verdient kritiek, opbou-wende kritiek. En het is omdat ik ten zeerste overtuigd ben, dat de Congressen voor Zedelijke Opvoeding krachtig kunnen medewerken om het zedelijk peil der Samenleving te verhëfTen, on om dan ook de inwendige onlusten op het gebied van het zedelijke geweten te fnuiken, dat ik het mij tôt plicht gerekend heb de bedenkingen neer te schrijven die men komt te lezen. Mijn doel is niet iemand, noch iets af te breken, nog minder iemand of iets op te hemelen. Wat ik beoog, is de overeenkomst, de verbroedering der welgemeende overtuigin-gen ; en indien ik iets aanval, dan is het enkel de onverdraagzaamheid, van waar ze ook komen mag. Een Congres voor Zedelijke Opvoeding moet wat beters zijn dan eene « praatjesmarkt », wat beters zelfs dan eene reeks pleitredenen pro-domo : de uitgave der verzainelde opstellen is daartoe best geschikt. Maar het Congres zelf, de vergadering der vertegenwoordigers van allerlei overtuigingen, moet meer en beter werk verrichten : Het moet zich bepalen bij de hoofdpunten, en voorloopig de vraagstukken van ondergeschikt belang verwaarloozen ; Het moet de gelegenheid geven om de best-gekende vertegenwoordigers van elke overtuiging over hetzelfde onderwerp tegensprekelijk te hooren, en te dien einde de sprekers door de maerderheid der aanwezende Congresleden doen aanduiden ; Het moet allen geest van onverdraagzaamheid, vanwaar hij ook komen mag, verbannen, en al de besprekingen met den edelsten verzoeningsgeest bezielen ; Het moet de eerste, de voornaamste plaats geven aan zulk voorstel, dat het best geschikt blijkt, om eene samenwerking te doen ontstaan in de meest dringende vraagstukken. En indien wij het geluk hebben — want het is een waar geluk in onze XXe eeuw — een 3e Congres voor Zedelijke Opvoeding te zien inricùten, waarin men voldoende rekening houdt van wat het verleden leerde, dan zal dit 3e Congres een heerlijk, bewonderenswaardig werk verrichten, en niet alleen in theorie als te Londen en in Den Haag, maar in de praktijk ! En het is dàt werk, dat vredevolle practisch werk, dat ik uit al mij ne krachten zou willen bevorderen ! Yours Beschieting van Antwerpen XLV In 't Buitenland zijn reeds verschillende bijdragen en werken verschenen over de krijgsverrichtingen in België, alsook over de belegering en beschieting van Antwerpen. Dat daarin eenige legenden, onnauwkeurigheden en ook onwaarheden voorkomen, is bijna onver-mijdelijk. Vele gebeurtenissen zijn nog niet genoeg gekend of opgehelderd, om er een klaar oordeel over te vellen. Het zal veel tijd vragen, zelfs na den oorlog, om door daadzaken en echt verklaarde feiten de wapenfeiten en andere gebeurtenissen in hun waar daglicht te stellen. De verklaringen van eenvoudige sol-daten, zelfs van overheden, zijn niet onvoorwaardelijk aan te nemen. Zij leefden doorgaans in een midden van dood en vernieling, dat hun aile besef van den waren toestand deed verliezen, gelijk er zijn die de uitwerkselen der beschieting van Antwerpen beoordeelen door deze van verre te zien, of enkel voortgaande op hooren zeggen. De verschillende werken en verslagen die over dit ailes verschijnen, zullen dus moeten nagezien en vergeleken worden, om de juiste toedracht der zaken er uit te halen. Staatkunde, geschiedenis, krijgskunde en meer andere wetenschappen in verband met den wereldoorlog, zullen insgelijks aan tegensprekelijke beoordeelingen moeten onderworpen worden. Oude ^echttoat)kef)i (5® Vervolg) De talrijke processên ontleden welke de drossaard-generaal tegen verschilligen onzer ingezetenen voerde, zou ons te ver leiden. Vermelden wij enkel de twee gedingen, gevoerd, het eene tegen Gillis du Mont, heer van Bisschoppenhof, waarbij hij dezen eenen

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Over deze tekst

Onderstaande tekst is geautomatiseerd gemaakt met OCR (Optical Character Recognition). Deze techniek levert geen 100% correct resultaat op. Dit komt mede doordat oude drukken moeilijker te lezen zijn met software dan moderne. Dat betekent dat er onjuiste tekens in de tekst kunnen voorkomen. Er wordt gewerkt aan verbetering van de OCR software.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.
Dit item is een uitgave in de reeks Het Vlaamsch heelal: katholiek - zondagsblad behorende tot de categorie Katholieke pers. Uitgegeven in Borgerhout van 1878 tot 1930.

Bekijk alle items in deze reeks >>

Toevoegen aan collectie

Locatie

Periodes