rofoeosdag 22 September 1915 Bersta jaarg. Nr. 250 Fnjs; 5 Gentlemen ûom g-eàeei Beigië Het Vlaamsche Nieuws H«l te«t fcnjualidht m meast msmmtM. Nleiiwftfitacl -rats BcfeMi * Vamieh^t 7 maal per wnwsÉ «a ABÛÏJNEMENTSPRiJZEN Per week 0.35 | Per 3 maanden 4.— i'er njftaad 1.50 I Per 8 maanden 7,5$ Per jaar 14.— AFGEVAARDIGDEN VAN DEM OPSTELRAAD : 1> Aug. BORMS — Albert VAN DEN RJRANDE ÎÎÏJ1REELEN : ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 199§ AANKON1MÛ1NGEN Tweede bladz., per regel 2.50 Vierde bladz., per regel.. 0.69 Derde blad., id. 1.— j Doodsbericht fi.— Voor aile armoncen, wendt: m-t n zich : ROODESTR AAT, 44. laBelgiquefiiture AAN DEN WAAL I (Ingezonden.) n)e partijgeest verdooft de vader-indsliefde bij ons niet ! Juist het te-endeel, omdat we altijd eerst Vlamin-en en dan enkel Eelgen zijn geweest. oor voor onze rechten te strijden, wil-ii we Vlaanderen opvoeren tôt een noger, bloeiënder iets, dan dat we :nnen. Den Walen is het plicht even-io te doen voor Wallonië. Die voordeelen waarvan U spreekt, jn nadeelen voor ons ! Het was de rop om onzen nek ! de ijzeren bol aan îze beenen ! want de gansche hoop etjes, die bij de eerste lezing iets jken, zijn bij rijper onderzoek, en ook : de werkelijkheid niets, omdat ze joit of half vverden toegepast, ofwel ndat de te wijde mazen een gemakke-ike ontduiking, doorslibbering moge ik inaken. Al die schijnbare overwin-ngen verlamden de flaminganten ! Ze erden netjes, en 't valt te zeggen, napjes in de doeken gedaan. Het dotje aiker brengt immers den gillenden zui-feing te rust ! BAI die kleingeestige vitterijen van loeger, die onderduimsche werkingen p Jdeinzieligè intrigues werden dus, let een kardnekkigheid een edeler zaak aardig, op één doel gericht : Vlaande-ti verkrachten ! Uwe woorden karakte-eeren op wonderbare wijze het eigen even, de eigeii werking. Op zuivere, aire » manier • werd en wordt de aamsche Beweging gevoerd. We strij-n openlijk, misprijzen het lage, duis-re mollenwetk. Kunnen de Franskil-p hetzelfde getuigen ? Nog pas lazen tin «Het Vlaamsche Nieuws» een leioide aanklacht tegen looze kuipe-F tegen Dolf Clauwaert en zijn fcschouwburg, te Brussel ! Wie lef t er te blozen ? Dat ge ons nu nog verwijt dat we in rechtvaardigen kamp herbegonnen, ïd ik eenigszins raar ! Immers ge be-rert toch geregeld dit blad te volgen, i daarin verscheen, aangaande dat ht, menig stevig gesteld artikel, dat moe:t overtuigen, indien ge een lo-p denker zijt. Het oogenblik, om jfranskiljons en hun vuilen boel aan jvallen, is niet gunstiger dan een an-b Verwijt net aan de bekrompen pische censuur, dat we zoolang zwe-p Zooals een harde hand ruw op den pd geprest, aile redelijk geluid ver-pt, en slechts gedempt kreunen tœ-k zoo moet ge den wapenstilstand pr Vlamingen uitleggen en veront-ihuldigen. Eens die hand weg... klinkt F stem krachtig tôt verdediging! h zeggen vrij wat moet gezegd, neen, febazuind worden, en belet het als ge œt! Het franskiljonisme heeft burger-Fi jammer genoeg, en dat enkel Mien duizenden Waalsche en Fran-f families naar hier over waaiden, ifct het er goed is ; omdat ze er zijn ; - genooden aan rijke taaflen». Taal, 1 |»nten, werk brachten ze mee ! ge- ; M door allerlei omstandigheden, ; Pr littitenlandsche krachten, persten 1 r rachten af ; maakten zich meester ' "j macht, en willen nu ook hùn 1 a1/ hùn gewoonten hùn denken, aan : i zwakke, overweldigde oud-bevol- i1 r| °Pleggen ! Dat gebeurde wel meer j1 I, 8&schiedenis ! De Vlamingen ver- j ! '?cn zich dus wettig tegen een -pcntigen indringer ! ; FUssel, hun burcht, hebben ze ver- ( r onze centen ! Aan de groot- ' i 'l'an Antwerpen deden ze niets; j-r hebben ze enkel genoten ! geld op- 1 aald ! Walen en Franskiljons, ge i wel de vreugd der Vlamingen ge- ] j- . maar niet hun diepe leed : Dit ^ : jSe nog verscherpt, door zijn le- t ^srachten uit te zuigen, of tôt eigen t Jjel aatl te wen(j<;n ; door het te t . en tot «rger dan vegeteeren, tôt c ^gang ! Uwe handelwijze is mis- 1 Lh ^ .ïschien waar dat ons volk niet \ ï6men denkt als wij. Gelukkiglijk I "e_ niceste intellektueelen, de c LTn'udie broodnoodige geeste- 4 j, jj*r , v°rmen in een leger. En s fer tp°î Van off'cieren is nog r L..e rtucîîten, én om zîjn vereenîgde ^ irditf^r î.' én om z'in ve,e "ffer- r L îichamen. v 0 '! 's enkel een afgesloten kaste die fl. °p ^eeft met de Fransche - fcerii V°îk' wiens ongezonde lam- o 1 onda «Woorddijk geworden is, I Lr.s U een geestdriftig bewon- d I K^»ilVen,' een vurig sanhanger van n Ne »ia" tasl- Relief- z | tn9clî — «en w«iich die ge- t rechtvaardigd eu natuurlijk is — zal steeds daar in bestaan, de Nederland-sche taal te leeren, en haar de plaats te geven, die haar toekomt. » i UW slotzin : « Het toekomstige Beigië zal Latijnsch zijn, of het zal niet zijn » is onnoozele praat, holle woord-kramerij in den wind ! Geachte Waal, lees nogmaals aile ar-tikels over taalkwestie, maar héél aan-dachtis', en kom dan tôt een mensche-lijk logisch inzicht. S. ONZE LETTERKUNDIGE PRIJSKAMP Cyriel Buysse 1859 De heer E. d'Oliveira, die vroeger nog diamantslijper is geweest te Antwerpen, heeft op zekeren dag van dit ambachti afgezien, keerde naar zijn ge-boorteland, Holland, terug en ging er schrijven over schrijvers. De heer d'Oliveira had het recht zich daarvoor geroe-pen te gevoelen. Iiij kwijt zich van zijn taak met die gevatheid, dit doorzicht en dit aanpassingsvermogen zijn ras eigen, want evenals Isaac da Costa is hij van Portugeesch-Israëlietisehen oorsprong. Eerst schreef hij De Mannen van '80, en nu verleden jaar De Jongere Genera-tie. Dit laatste bundeltje is samengesteld uit vraaggesprekken — wel eens per brief — n:et gekende schrijvers. « Wel heb ik mijzelf, zegt hij, ook » nu op den achtergrond gehouden, al )> heb ik mijn persoonlijke indrukken » hier en daar met een lichteren en )> slechts in schijn oneerbiedigen toets » neergezet. » Die oneerbiedigheid in schijn is een greintje koketterie, door meest aile jour-nalisten aangewend, om te toonen dat ze zichzelven niet overbluft voelen en dat niemand voor hen taboe is. Die kleine zelfvoldoening den interviewer geguud : zijnde, krijgen we nogal eens een kijk op en ook in den schrijver. Ziehier een deel van het opstel over Cyriel Buysse, waaruit al dadelijk blijkt dat deze schrijver zijn leven naar wensch heeft kunnen inrichten : « Toen ik te Gent uit d'n Sint-Pieters-statie stapte, werd ik aangesproken door s en zeer reusachtigen, blozenden, jovia- 1 len schoolknaap met opgestreken blonde ; knevels en zware Amerikaansche rijg-laarzen : Cyriel Buysse in zijn sportpak. Hij geleidde me naar zijn beroemde au- 1 to, liet zijn armen in een paar wijde ' handschoenen glijden en weg tuften wij. 1 Wij gingen langs « het familiebuiten » ; \ niet er in. Een zevental kilometer ver der 1 ligt zijn werkhuis, in de wandeling de s kooi, la maison à pattes, of wel de m eu- c 'en genaamd. i£ Langs een omweg bereikten wij den | :op van een breeden heuvel en daar îtond op een getimmerte van balken, te nidden van laag gewas, een viertal me- • ers van den beganen grond een houten ïebouwtje met twee balkons. Men noemt j let huisje « de molen » omdat op dien îeuvel ook een molen staat, vele eeuwen )ud, die, tusschen haakjes, nog steeds naalt. Het bevat een keukentje, een daapkamer voor een dienstbode en een j. rrij ruime, doch primitieve werkkamerj net groote openslaande vensters. Niemand zou hier een schrijver als;a 3uysèe gezocht hebben. Een lang gan- e :enroer lag op het bed naast mijn brief, ( ;en handvol patronen over de schrijfta- l: el verspreid. - Terwijl hij mij rondleidde en me de t casteelen in den omtrek toonde, moest d k denken aan een grondbezitter in de t Cetnpen, die jaren geleden mij en een r rriend door twee gewapende boschwach- t: ers deed aanhouden, omdat we over zijn ii errein liepen teneinde een stuk weg af k e snijden, en die-ons minstens had laten g psluiten als hij had geweten dat we g ladden srezwommen, bovendien, in zijn ii ieek. Ik ben maar liever zijn gast, over- g voog ik, tôt Cyriel Bnysse terugkeerend. s )eze legde een twaalftal half uitgebran- y e toebakspijpen opzij, zoodat ik op zijn k afel kon schrijven, en keek met gcfron- z< te wenkbrauwen over me heen toen ik s' let mijn vragen aankwam. Het : « Ge TV ult niets uit 'm krijgen!», dat enkele si ren te voren een artiest mij had toege- ij oegd, spookte mij door het hoofd. n « Ik ben de zoon van een fabrikant », t< - begon hij — en wachtte: Als u 't hebt b pgeschreven, waarschuwt u me wel. » H >at was een grappige vergissing. Ik be- o uidde hem dat hij zich aan mij niet h îoest storen en tcen ging het vlot. Hij il ette zijn gewone joviale eœzieht en ver- h ïlde : « — Ik ben de zoon van een fabrikant. i Mijn vader had een fabriek een paar uur hier vandaan, en het idée was, dat ik hem op zou volgen als nijveraar. Toen ik een jaar of vierentwintig was, werd ik voor zaken naar Amerika gestuurd, met het idée om daar misschien wel enkele jaren te blijven. Daar had ik vreese-lijk te lijden van heimwee. Ik kon er absoluut niet wennen en ik geloof dat werkelijk door het lijden van het heimwee ik ben gaan zoeken : wat zal ik doen, ik moet iets anders doen. En toen ben ik voor eigen pleizier een dingetje begonnen te schrijven, iets van niemen-dal, het heette Guustje en Zieneken, een boerenverhaaltje. Dat liet ik lezen aan mijne tante, Virginie Eoveling, een zus-ter van mijn moeder. Die vond er iets in en zeide mij : « Met een klein beetje er aan te veranderen, kan het gepubliceerd worden, en ik zou u aanraden om door te werken. » Dat werd gepubliceerd in Het Nederlandsck Muséum, dat toen in Gent werd uitgegeven, en verscheen daarna als een afzonderlijk boekje. En van dat oogenblik af ben ik doorgegaan bijna zonder onderbreking. Mijn eerste 'werk van beteekenis was De Biezenstek-ker, een groote novelle, die verscheen in De Nieuwe Gids. Heel kort daarna kwam Het- Recht van den Sterkste. Ik geloof dat ik daardoor in Holland be-kend ben ge worden. Wat zal ik u verder zeggen? De lijst van mijn werken is heel lang, er zijn er in de twintig, ieder jaar is er een nieuw boek geweest. Ik heb ook voor het tooneel gewerkt, een stuk uit den boerenstand Het Gezin van Paemel, dan nog een ander stuk, ge-trokken uit De Biezenstekker : Drieko-ningenavond ; verder Maria, getrokken uit Het Recht van den Sterkste ; en verder Een sociale Misdaad, getrokken uit een novelle van Wildstroopers. Een bedoeling heb ik met mijn werken nooit gehad. Ik geloof werkelijk dat -r bij mij heel weinig achter zit. U moet mijn werk nemen zooals het is, zonder Dijbedoeling. Wel getrokken uit dingen die om mij heen gebeurd zijn — iL zit hier midden in mijn onderwerpen — tnaar zonder de bedoeling om met het ïchrijveq iets te bereiken. Ik geloof dat 1 Dp mij wel toepasselijk is de formule van l'Art pour l'Art. — Hoe is eigenlijk de verhouding tusschen u en uw onderwerpen. — Dat is de verhouding van iemand, dieu zij denken heelemaal tôt hun ge- ( noedsleven te behooren. Die menschen -veten vagelijk dat ik schrijver ben. Zij \ veten het maar heel onduidelijk. Zij we- j en niet wat het is een schrijver te zijn. t [k praat met de boeren, ga in hun her-jergen, trakteer de lui en praat met de icrbergicrs. Zij beschouwen mij heele- . naal als van hun soort. Dat wil niet zeg-ïen dat ik intiem met hen omga. Ik blijf r zoor .5*531 altijd de mijnheer, maar toch c :en nltynheer die hun leven begrijpt. Het c s wel gebeurd dat sommige menschen t ;eiden ; « Mijnheer Buysse heeft over ms geschreven.» Maar dan werd er weer c tan getwijfeld, omdat sommige ' dingen liet precies klopten. Ge componeeert uw * >oeken, nietwaar? Ge neemt iets van die H n neem tiets van een onder, en daarvan c naakt ge uw personases. De menschen n mijn boeken zijn niet heelemaal inte-^raal zooals zij langs de wereld loopen. în zoo herkeunen de menschen zich aeestal niet in mijn werk. Als gij hier ^ noest rondgaan en vragen . « Wat doet j lie mijnheer Buysse toch?» zij zouden a [ zeggen: « Mijnheer Buysse is een mijn- 3 leer die op zijn goed leeft en niets uit- u oert. » j( Nu zult u mij natuurlijk herinneren j, an sommige van mijn tooneelstukken n aan mijn relaties met de socialisten. v )ch, ik beschouw die menschen als veel z leer ontwikkeld dan de burgerij hier, k 'ij staan er bepaald ver boven, wat in- t 2llectueele ontwikkeling betreft. En n aardoor hebben zij rneer mijn sympa- k bie gehad dan de anderen. Maar denkt t< er om dat ik heelemaal buiten de poli- z iek sta en dat ik geen aktiek deel neern s 1 geen enkele partij. Ik ben zelfs geen g iezer, ik ga nooit naar de verkiezin- i( en. Het is toevallig, dat mijn kunst be- fi repen wordt door de socialisten en beter d 1 hun geest kwam. U zult zeggen : Het h ezin van Paemel! is een socialistisch h :uk, de socialisten spelen het voortdu- y ?nd en spelen het goed, maar ik verze- n er u dat het toevallig is en het zou net x> goed kunnen gebeuren dat ik een a uk schreef dat anti-socialistisch was. I laar aangezien de mindere klassen men- ei :hen zijn die veel onrecht wordt gedaan b 1 de maatschappij, voel ik mij daartoe lr leer aangetrokken. Er is veel meer van ir ; zegeen dan van de andere standen, die R evoordeeligd zijn door de maatschapne- d jke verhoudingen. Ik ken de geheele o-pkomst van de Gentsche socialisten, h un economischen en socialen strijd, en d c vind het bewonderenswaardig, ik kan te et niet helpen. lederen keer dat ik voor. ir Voornit » kom, bsrwonder ik wat zij ge- zi daan hebben en hoe die menschen zich, | trots ailes, ontwikkeld hebben. Als de proletarische kunst goed is, dan vind ik ze goed. Maar ik vind ze wel eens leelijk. In de tooneelzaal van de socialisten te Gent hangen schilderijen, symbolisclie voorstellingen van kapitaal en arbeid, die ik niet kan bewonderen. » Tôt hier d'Oliveira. Het levendig, felgekleur Eoting-too-neel, Lauweghem tegen Baevel, dat we vandaag in onze « Bloemlezing » geven, toont met welken scherpen blik Cyriel Buysse zijn Vlaamsche omgeving heeft nagegaan en hoe schilderend zijn kunst :s. Cyriel Buysse doet hier denken aan den Georges Eekhoud van Kermesses flamandes. Eekhoud legde de verklaring af dat hij betreurde niet in het Vlaamsch te hebben kunnen schrijven,daar zijn Fransch-Belgische opvoeding hem uit den Vlaam-schen moedergrond ontwortelde. Buysse integendeel heeft nooit een Belgisch snobism voor het Fransch kunnen overwinnen en had wellicht lie-ver in deze taal geschreven. Hadden die twee kunnen ruilen, zij '.ouden het gedaan hebben, zonder scha-de nochtans voor één zijde, want beiden djn even machtig en wel on één lijn te stellen. Toch zijn we heel blij met onzen Buysse, en kunnen niet laten veel van lem te houden. în Grodno (Vervolg.) I det bombardement duurt den geheelen ; idcnt door. iegen drie uur 's morgens . «verd het oijzonaer hevig en aan net ra- 1 :e.en aer niacnmegeweren seneen geen jiade te komen. waar ik later vernam, ; jeproetden de ten i\oorden van de stad i L-erscnanste K.ussen een verwoeden te- : ic-naanval, die na uren van strijd met < :ware veriiezen mislukte. j 's Morgeus 0111 vijt uyr, nog in de ichemeriug reed ik weer 11aar de stad. Jij de eerste nuizen van de voorsiad, ■ iiit^s v'au ueu weg zijn m den nacht j neuwe kanuniien opgesteid, die fort 6 :n 1 bescnieten. Dczt xorten beantwoor-len nog sieeds kraentig 0,11s vuur. Van le kazernes uit, die op de hoogten 188 ' :nj 189 de geneele voorstad en een ge-Ifllte van de rivier beheerschen, wordt t j vvel onze oever met de voorstad als >ok de biunenstad aan de overzijde :rachug met granaten en granaitkar-etsen bestrooid. De strijd duurt met inverminderde hevigheid voort. Under bescnermmg van het duister lebbeu de onzen een pontonbrug over le Njemen geslagen en daarop heeft '' iien eenige batterijen artillerie naar de ■verzijde gebracht, om onze bataljons aar tiulp te brengen. Ik ging door een ijstraat naar de brug. Overal langs den <, ^eg lagen de lijken van gevallen sol-aten. De verstijide lichamen van neer- 4 emaaide paarden versperden den weg ^ n in de lucht suisden onophoudelijk ranaten, granaatkartetsen en geweer-ogels. Ongeveer drie honderd meter oor me valt een ruiter neer en man en aard wentelen zich in hun bloed. Een j" raiiaatkartets heeft hen getroffen en tervend liggen zij in het vuil van den 8 /eg. Ik bereik den oever en blijf achter & en weg gedekt staan om het gevecht j an de overzijde waar te nemen. De :ad staat op verschillende plekken in L rand en de zware rookzuilen kronke- C :n langzaam omhoog in de morgen- 1 icht. ^ De forten 6 en 7 vuren onverdroten , oort. De dappere kommandant schijnt ich te willen handhaven zoo lang hij an. Op de pontonbrug trekken lange * olonnes geschut en munitiewagens ' aar de overzijde en links en rechts n letteren de kartetslcogels op het wa- z :r, het hoog opzweepeud. Hier en daar s ikt een man in elkaar of een paard. £ nel wordt de hindernis uit den weg eruimd en onbekommerd gaat de ko- ' inné verder. Ik tref een mij bekend of- 11 cier, die met zijn zware artillerie naar v e overzijde moet, om de kazernes en d et station, waar de Russen zich wan- ,r 'jpig handhaven en de onzen hevige b ^rliezen toebrengen, onder vuur te ne- g en. Ik ga met hem mee over de brug. z u ben ik in de eigenlijke stad, waar V Je straten en pleinen vol soldaten zijn. d andweersoldaten zoeken de huizen af ri 1 vinden overal Russen, die zich ver-3r?en hadden. Meest liedan van den c=' ndstonn in de verschillendste unifor- v er . Juist vat een koepeltoi<.n van een e: ussische kerk vuur, in brand gestoken e: >or een granaatkartets. De vlammen i< iipen snel om zich heen. Spoedig is de d :ele, mooie kerk een vlammenzee. Bij w : groote orthodoxe kerk rijdt een lich-munitie-kolonne. Een granaat valt er k en drie man alsmede ds vier paarden ei jn dooal. d Op straat is geen enkel burger te zien. Slechts uit de keldervensters kij-ken bleeke gezichten. Verschrikt trekken zij zich terug bij een hevige ont-ploffing. Op het oude marktplein, het mooiste gedeelte van de stad, ligt een bataljon in dekking en wacht op het bevel tôt oprukken. la de domkerk ver-dringt zich de bevolking. De menschen liggen of zitten geknield op den grond, menipeen heeft het gezicht tegen de aarde gedrukt. Twintig minuten geleden is in deze oude, eerwaarde kerk, juist bij het hoofdaltaar, een zware granaat binnen gevlogen, heeft den drie honderd jaar ouden, dikken muur door- ! boord en is daarna krachteloos voor de ' altaartafel neergevallen,. zonder te ont- j ploffen. De aanwez,ige vluchtelingen : hebben dit als een wonder beschouwd en toen dit in de andere kerken bekend werd, zijn velen nog hierheen ge-1 stroomd. Merkwaardigerwijze vond ik | in de hoofdstraat nog een goed hôtel < open en de waard bracht mij onmiddel- ; lijk naar een van zijn beste kamers. j Bij een verderen tocht door de stad : «de ik een eigenaardig tooneel. Op het crotcoir staan op tateis twee machmegc- i weren en nchten hun vuur op een ge- ' &ouw, dat vijt honderd meter verder • lag. Tusschen de beide machmegeweren ; stond een veldkanon en de bevelvoeren- ' de officier vertelde mij, dat hij tien mi- ; iuten geleden nog een aanval der Rus- ! ;en afgeslagen had. Het geschut schoot < jp 4â0 meter, Overal verspreid lagen le lijken der Russische soldaten. Zonder 5 njker kon men ze onderscheiden, van « «x> dicht bij was hun aanval mislukt. ^ ^oo als bij ieder straatgevecht waren * >ok onze veriiezen niet gering. De Rus c ien barrikadeerden zich iii de huizen en îchoten uit de venstçrs en van achter 'de 1 uinmuren op onze troepen. In het goe- c /ernementspaleis, een oud historisch J ïebouw, waar eens koning Sigismund s net zijn hofhoiTding had gewoond, 1 speelde zich een bloedige strijd af. in '• len nacht zijn de Russen daar aangeval- £ en en na een strijd van uren verjaagd. len granaatkartets heeft den linker zij- 1 deugel getroffen en langzaam vreet het 1 mur verder onder het dak. Niemand r îeèft echter tijd om te blusschen. v Terwijl ik verschillende bamkaden ^ >ezoek en zie hoe onze troepen lang- \ ;aam het station en de kazernes nade- ' v ren, merk ik, dat het vuur van fort 6 en 7 duidelijker sterker wordt. Eenige zware kanonnen openen het vuur, nadat den vongen dag aile zware kanonnen weggevoerd waren. Naar verluidt was er een vertraagd bevel van grootvorst iNicolaas gekomen, dat aile werken tôt net uiterste verdedigd moesten worden. Dit kwam echter te iaat. Het groote ge-deelie van de stad was reeds in ons bezit. In ieder geval bewees de lange en bloedige tegenstand van de Russen, dat hun aanvankelijk plan om de vesting zonder een schot te ontruimen, in de laatste minuut nog grondig veranderd was. Daarvoor moeten gewichtige rede-nen geweest zijn, want reeds den 23n Vugustus was de bevolking medege-deeld, dat de vesting Grodno slechts 110g het karakter van een versterkt kamp droeg, zoodat de bevolking niet /oor een belegering behoefde te vreezen. Tegen 6 uur 's avonds hoorde ik uit de richting der forten 5 en 6 eenige oiit-ploffingen en de lucht werd in die rich-:ing door vuurzuilen verlicht. De kom-nandant had zijn forten laten springen m de nog overgebleven kanonnen on-Druikbaar gemaakt. De laatste forten /an Grodno waren in handen van de Juitschers. Nu is alleen nog een klein jedeelte van de stad, het station en de kazernes, in handen der Russen. De 'ware' Duitsche kanonnen schieten «hot na schot in deze zoo hardnekkig :n dapper verdedigde steunpunten. Acht uur 's avonds. Bij hclder schijn-el van de brandende station sgebouwen ■n de zich ver uitstrekkende kazernes >ezichtig ik de laatste verdedigingspun-en van Grodno, die een half uur gele-len eenomen zijn. Het gouvernements-irbouw is intusschen een gloeiende )iunhoop geworden en in het smeulen-le vuur liggen de lijken der gevallen lussen. De parallel'bruggen naar het tation zijn overal met lijken bedekt. >e aanvallen der Russen, die met groo-e doodsverachting uitgevoerd worden, Ladden- schrikwekkende offers gekost. let station is slechts een bont mengel-noes van ingestorte muren en verbogen ails en achter de muren, tusschen de ails, tegen de helling van den spoor-^eg, liggen overal slechts lijken en nog ens lijken, griezelig verlicht door de lammen van de brandende kazernes. ''an aile kanten worden Russische ge-ailgenen aangebracht... Dagelykscli Nieuws WANTOESTANDEN IN ONS ON-3ERWIJS. — Wij ontvangen volgend ichrijven : Molenbeek, 17/9/15. Waarde Heer Hoofdopsteller, Het besiuur van het Davidsfonds van >t-jans-Moleubeek heeit in een brief, [erictt tôt den Eerw. Heer Bestieider Ler betalende jongensschool der Vier Vmdenstraat, en tôt de Eerw. Zuster j verste der betalende meisjesschool van len Merchtemscnen steenweg, zijn spijt iitgedrukt, omdat de getuigschrilten lie de leerlingen ontvangen hebben na iet aigeloopen schooljaar in 't Fransch Heen opgesteid waren. Het noemt het eval zooveel te betreurenswaardiger mdat zulks gebeurt op het oogenblik at duizenden Vlaamsche Belgen hun loed en leven opofferen voor het Va-erland, en het drukt de hoop uit dat .1 de toekomst zal rekening gehouden worden met het feit, dat de meerder-eid der daar schoolgaande kinderen et Vlaamsch tôt moeder taal hebben. HET PROCES VAN DEN MOOR= >ENAAR VAN JAURES. — «Le emps » deelt mede dat Villain, de j îoordenaar van Jaurès, gedurende den' ittingstijd van het Assissenhof der eine, die 16 September ingegaan is, zal eoordeeld worden. HET VLUCHTELINGENKAMP "E NUNSPEET. — Het sinds vele îaanden te Nunspeet bestaaade kamp oor Belgische vluchtelingen ondergaat en laatsten tijd belangrijke veranderih-en. De inderhaast opgetrokken houten arakken waren langzamerhand slecht eworden. zoqdat men thans genood-lakt is groote herstellingen te doen. ooral de daken moeten vernieuwd wor-en. Tegelijkertijd wordt nu ook de in-chtinsr van de barakken veranderd ; id men vroeeer afzonderlijke eet- en aapbarakken. thans wo^dt elke barak srdeeld in een gemeenschappelijke eet-1 conversatiezaal voor aile bewon ers 1 afzonderliîke slaapkamertjes voor ■der gezin. De barakken zullen van en winter met 6 kachels verwarmd or den. Het onderwijs aan dé ongeveer 1200 inderen wordt geçeven in Vlaamsche 1 Waalsche jscholen door een 80-lai ge-iplome»rde Belgische onderwijzers er! onderwij zeressen. Aile ongediplomeer-den, die tôt nu toe in de scholen hiel-jen, zijn ontslagen. Gymnastiekonderwijs wordt gegeven door eeïnterneerde Belgische onderoffi-cierén. Ook zijn er cursussen voor oude-ren.De onderwijzers wonen in voor hen speciaal ingerichte barakken. De kraam-vrouwen werden vroeger uitbesteed in het doro, nu zijn er_ voor haar barakken ingericht, opdat zij in het kamp kunnen jven. POTSIERLIJKE EFFEKTEN VAN TWEETALIGE OPVOEDING. — In onze stad treft men een in het groen ge-schilderden vvagen aan van eenen mes-senslijper met het volgend scherp op-sebrift : « Repaseur de couteau, ciseau, razoir.>. (Men leze : Repasseur de couteaux, ciseaux, rasoirs.) En of nu de geslepen messen, scharen en schaarsen werkelijk zoo snijdend zullen zijn als het opschrift snedig is, hlijft voor mij een raadsel ; onze «scharensiiep» heeft het in zake « vulgarisatie » r f te «■ vulgaire » fransch reeds verre gebracht. — De firma Delhaize & Co, die ge-woonlijk al hare berichten, opsch.':ff,în, enz., in het Fransoois stelt, pronkt op dit oogenblik in een harer Antwerpsche bij huizen (Vondelstraat) met volgenden kernel : « Cafés réclame — « Aanbevelende » koffies ! 1 In aile geval niet aanbevelend voor de taalkennis der heeren Delhaize & Co. — « Fêtez Mère, Vive Marie » : gele- ' zen bij een suikergoedbakker in het Klapdorp, die ons aanzet Moeder te vie-ren en zijn moedertaal veracht ! (Antwerpen Boven) HET PROVINCIAAL KOMITEIT van Hulp en Voeding voor de Provincie Antwerpen, stuurt Fransche omzendbrie-ven naar de plaatselijke komiteiten ; ook de rekeningen voor eetwaren geleverd door den tak « Voeding » zijn uitsluitend Fransch ! Dat men in het Steunkcmiteit eener door en door Vlaamsche Provincie, de moedertaal der overgroote meerderheid onzer soldaten zoo durft miskennen, dat gaat toch wel wat ver. Is fiit misschien uit vaderlandsHfrfde? !

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.