Het Vlaamsche Nieuws Het best iagelicht en rneest verspreid Nieuwsblad vao Beigië. - Verschijnt 7 maai per week ÂEOMNïiMENTSPSnZfaM i per ajftasd 1.7* Per S m*andc» i.~— Per I i£iï*»defi .. IS.— JP«r j«r tl.— | AFGKVAAK.DIGDEN VAN DEN QPSTEL&AAD : Ssf VEHHULST, Dr An*. BORMS, Ail». VAN DEN BRANDS Met vaste msdewerking vin Dr A. JACOB I JtPRJBELBN: ROODES'i'WAAT, il, ANTWERPEN. Tei. 1900 i AANKONDIQ1NGEK : ITweede bUdz., per regel. 2.6» Vierde bladz., per regel. 3.61 Dcrd« bladi., id. I.— Doodisbericht ï.— Vooï aile J.aiioneen, weadc m te zich ROODBSTK.AAT, 44. DE OORLOG De Toestand fan het VVestenjK geveentsterrem tien alleen nieuwe gevechten gemeld liet dorp Sailly Saillisel, waar, naar itekst van het Duitsche legerbericht, àtrijd nog aan gang is. îet succès dat de Duitschers behaakl yen bij Skrobowa (ten Noorden van spoorwegknooppunt Baranowitschi) td niet uitgebieid ; veeleer deden de ^ti lierhaalde tegenaanvallen om verloren gegane terrein te herwin-i, waar zij voigens hun eigen inede-ing slechts gedeeltelijk in geslaagd i.EerLjn maakt eveneens gewag van sèche heroveringspogingen aan de rajofka, eu van gunstig verloopende echten in het Zuidelijk deel van de ch-Karpathen — dit ailes va.n onder-chikt belang. le strijd op het Zevenbergsche front ft niets van zijn taai- en hardnekkig-j veiloren Op de Oostelijke grens leiTde Roemenen tôt acht maal toe i in de streek van den Oitoz-pas en toefden ook de bergtoppen Frumtu Sate te heroveren. D'e gevechten le-ien geen uitslag op. Van de Zuider-qs zijn vorderingen der Centralen te me!den aan de bergpassen en bij Or-i.ledert eenige dagen îeeds bevat het itsch stafbericht geen nauwkeurige duidingen meer over den toestand in Noordelijke Dobroedscha, en spreckt :hts van : toestand ouveranderd, niets iws, geen gevechten van beteekenis i. Iji feite is von Mackensen reeds se-r: eenigen tijd een weinig naar het den teruggeweken, zoodat de Russen krovering van de stad Hirsova, op i rechteroever van den Donau, kon-imeldcn. Dit ging echter zonder slag stoot, zoodat de aandacht er nauwe-sop gevestigd werd. Inderstaand privaat ielegram uit Zu-1, d.d. 12 dezer, bevat eenige aandui-gen over de vemioedelijke frontlinie de Dobroedscha : « Zùricher bladen icWen over Milaan nit Boekarest dat Bulgaarsch-Turksch-Duitsche troe- : i zich thans in de Noordelijke Do- , edscha op de lijn Topalu (aan den , iau) —Tasalva-meer (aan de Zwarte ) teruggetrokken hebben, zoodat de , iwe linie circa 20 km. ten Noorden , i het vak Constanza—Cernavoda ge- . rais; die Unie is door de Duitschers, Êaren en Turken buitengewoon goed . t de verdediging ingericht geworden er uitniuntend voor gescliikt, omdat de smalste plaats is van geheel de broedscha. De landengte heeft er een !C<lt van slechts 35 kilometer en eischt 5v'oor de bezetting de geringste strijd- i ichten. » 'aarmee is voorloopig een onzeker-^opgeklaard. Wat er langs den Do- ' i gebeurt is ook niet recht duidelijk. J Wgaren hebben wgl gemeld dat een ' 'Ivan hun stiijdkrachten den stroom ' 'e Dobroedscha waren overgestoken, ' (len linkeroever vijandelijke aan- ] ■ H hebben afgeslagen; wat er nader- : van die troepen geworden is weten ' niet. î lp het eigenlijke BalkanfrSht ver- . F de strijd zijn gebruikelijk karak- j ■lauvallen van de geallieerden in de it van die Cerna. Bij Polog wonnen j t{fig terrein. is de positie van generaal Sar- s ;tr sprake gekomen. Een oogenblik . serucht; verspreid geworden dat | wneraal van zijn post ontheven was, c te oneenigheid met den krijgsraad t , e Entente, die een cnmiddellijk, .. ' :'dadig optreden van het Saloniki- t f no°dzakelijk acht, Sarrail zou be- y llqi hebben om aan dien eisch gevolg Pen ; vandaatt het genicht over zijn i'. j11?. Men weet dat de Fransche '' u van oorlog, generaal Roques, .^P dit oogenblik te Saloniki be- t K om zich met eigen oogen van den t ' te overtuigen. « Utro » meent i j j" (1at, 31a de weigering van Sar- t tn, ]°ffçnsicf te beginne»rde minis t | l'e leiding zou overnemen om me ; 1 °peraties een begin te maken, e 1 £ j 7 11 ah'eis het1 kommando aa,n een \ Kneraal zou afstaan. Zoolang de ^westie niet voor goed uit den J !'s. serwmd, wat nog alleen door atl'u0 maatreSe^en schijnt te kun-L e®en. zijn de omstandighedenk Kj n ®:?em«en optreden van de En-S i? onië wcinig gunstig. I?| 1 " loques besloten tôt di« maatre 9 ■ 0v«r te gaan? | In de Engelsche politiek Eonden, 12 November. — In de « Daily News « schrijft Nicholson, dat er in in kringen, die het ministerie vijandig ^c' zijn, te veel wordt gemaakt van de klei-Jr ,ue meerderheid, di« de regeering verle-11 • den week bij een paar stemmingen heeft gehaald, vooral van het Nigerijusche de-bat. De regeering, zegt hij, verkeert in-:n derdaad niet ernstig in moeilijkheden. Niemand in het I,agerhis weet een an-'c der ministerie aan de hand te do en. Bij 11 gebreke aan groote kwesties overdrijft men de kleine. JÎ Engeiand en de Ver. Stattn [e New-York, 4 November. (Dradeloos, [e vertraagd.) Het internationale nieuws-[,e bureau van Hearst meldt uit Washing-r. ton, dat ambtenaren van het département van buitenlandsche zaken zoeken it naar het mémorandum van het Engel-t- sche département van buitenlandsche is zaken van 23 September 1915 aan de >e vertegenwoordigers der buitenlandsche n regeeringen te Eonden, waarin Enge-u land de volstrekte onsche.ndbaarheid van de briefpost toegaf en beloofde die r- te zullen eerbiedigen. Dit in vergetelheid :e geraakte standpunt van Engeiand, dat r- het in strijd met recht en verdragen ver-liet, werd uit het thans ingekomen Ne-jt derlandsche Orainjeboek weer vastge-e steld. :t Uit Griekeûland I/O n den, 12 November. — Lloyds ver-neemt uit Athene, d.d. 10 dezer : ^ Prins Demidof, de Russische gezant, heeft vanavond koning Konstantijn en de prinsen van den bloede bij zich ten ^ eten gehad. Ben'eset, lid van de Fransche ' Kamer, was ook te gast. La ter op den f avond kwamen aile gezanten van de Entente.Op den Balka* e Keulen, 12 November. — Naar de Q « Kôlnische Volkszeitnng » uit Sofia ' verneemt, blijkt, na betrouwbaar onder- - zoek uit berichten van het Macedoni-sche front, dat Sarrail's leger op het n oogenblik zwaar gesehokt is, Zijn beste e krijgers waren de Serviërs, die tôt op e een derde van hun sterkte zijn wegge-1 smolten. De verliezen der Franschen zijn even hoog. Onder hen heerscht ook > malaria. De negertroepen zijn een vol-sldgen mislukking. ti ^ Roemenië en Duit»ckkad n De Béekarester korrespondent van de t « Temps » had beweerd, dat de Duitsche I- gezant te Boekarest, toen hij op het punt stond om te vertrekken, tegen de Roe-■_ meensche ambtenaren, die hem uitgeleid-den, zei, d>at de booze tijd niet lang zou . duren en Duitschland spoedig na denoor-n log de oude, voortreffelijke betrekkingen n met Roemenië zou hervatten. Dit dient d'en korrespondent ter inleiding van zijn ' betoog, dat daar geen sprake meer van .. kan zijn, aangezien onder de Roemenen (1 de haat tegen de Duitschers sterk was geworden. Uit Berlijn verneemt nu de « Kôlnische Zeitung », dat de voorstelling van den korrespondent van de « Temps » volsla-gen onwaar is. Niet de Duitsche gezant beeft zoo gesproken, maar Porumbaro, de Rœmeensche minister van buitenlandsche zaken, heeft tegen den gezant ge-^ zegd, dat Roemenië niets tegen Duitsch-1 land had, en de hoop uitgesproken, dat ' de handelsbetrekkingen na den oorlog 1 spoedig hervat zouden worden. De ge- , > zant antwoordde daarop, met zijn twijfel . te kennen te geven, of dat wel tnogelijk , " zal zijn. T Mijnengevaar , Uit Kristiania komt bericht, dat de be- - manning van het Noorsche stooinschip 1 « Venus II », te Bergen aangeko>men, t vertelt, dat ze in Havre zes dagen moes- - ten wachten,aangezien de vaart op South-ampton door honderden mijnen, die de . Duitschers in het va,arwater hadden uit- 1 gestrooid en die eerst opgevischt moesten ' 1 worden, te gevaarlijk werd. : De bemanning van het stoomschip «Ulf : 1 Jarl », uit Archangel te Vardô aangeko- : r men, vertelt, dat de scheepvaart op Ar- ' - change! aanmerkelijk is afgenomen. Geen 2 |x-|enkel Noorsch schip vaart er meer op, < -ffldechts «en paar Engelsche. De levens- 1 r 9| Tiiddelen, zoo heette het, zijn te Archan- ' ■ >;el krap. Vleesch is er moeilijk meer te ' ■ 'crijgen. 1 ' '"it" Onze Groote Letterkundige Prijskamp JAN SIX neiH-i 700 n ÂARDSCH e 58 en 5g< j- EFUWIG "t Wat brengt de drift der aardsche menschen Bekommering en liartzeer aanl Wanneer zij, door een lonk of traan Yervoerd, hun eigen schade wenscheu. h Gelijk een moeder paait liaar kiud, :j Al zou dit nog zijn pijn vermeeren 't Zoo paait men ook, door lust verblind, Het hart, dat immer w il begeeren Wat baat verwacht, ach ! wat baat, Daar zelfs de hoop te vreezen staat ? Hier boven is een hooger Wezeu, Genoegzaam en oneindig goed, Dat ailes sehenkt in overvloed, En niemand heeft verwijt te vreezen. (1 Daar vliegt de vreugd verheugd eu blij En wischt de tranen weg uit d'oogen, e Die sehuw van 's werelds slavernij, e Naar 't noodigst waren opgetogen g En nu voldoen haar graag gezicht .. Met glans van 't ontoegankelijk lieht. 1 Jan SIX. e i "■ "■■■ - »■ Six de Tweede ! De.ze Jan Six was een vrieud van Von-del, en werd tevens later dezes bescher-mec.Hij was een rijk man geworden die op een hofstede woonde te Elstbroek, 'bij Hillegem, van waar hij aan Vondel ooft - en wildbraad stuurt, waarvoor de groote dichter hem met een rijmpje bedankte. , Jan Six is een verdienstelijk dichter, 1 wiens naam in de geschiedenis van de 1 Letterkunde vermeld wordt, doch dooi e ' de knnst van de twee grootste kunste-1 naars van de roeinrijke 17de eeuw zal hij - vereeuwigd blijven : Vondel wijdde hem gedichtcn en Rembrandt bracht hem op doek. Het doet ons werkelijk pijn dat we Vondel niet voet voor voet htbben kun-' nen volgen in zijn werk, want heel de 1 eeuw ligt in den grooten dichter. Uit zijn volledige werken zou men schier " een volledige lijst kunnen opmaken, meent Te Winkel, van de namen derge- - nen, die. iu de 17de. eeuw in Amsterdam 3 macht en aanzien genoten. Tegen die machtige patriciërs, die vroede vaderen, 1 zag Vondel bewonderend op. Hij heeft k ze ve.rheerlijkt in zijn gedichten, hun bruiloften meegevierd, hun overlijden met lijkzangen betreurd en bijschriften gesehreven voor hun afbeeldingen. Zoo ook met Jan of Joan Six. Vondel schrijft hem verzen, die nu , weer toepasselijk zijn : De gausch; wereld woelt en^raast, En wordt met ijdelheid geaasd. D'ontruste staatzucht kan niet slapeti. Zij droomt van titels, trekt haar wapeu Al hooger, zet haar païen uit, Totdat de sterkste macht haar stuit. Wie kan den Kristen en den Heiden In 't bloedig twisten onderscheiden ? De vromv van Joan Six heette Mar-griet Tulp. Hij zegt van zijn vriend : Die lust schept in het onderzoeken ' Van kunst en uitgeleerde boeken. 1 En, als het lezen hem verdriet, Het hart verkwikt bij zijn Margriet, En leidt ze, die hem kon verleiden, 1 Door boomgaard, hof en duin, en weiden. Terwijl de leeuwrik kwinkeleert Hij haar zijn veldgedicht vereert. Vondel maakt ook een gedicht « Op ' Mejoffer Margriet Tulp, huisvrouwe van ; den Heer Joan Six, door, Govert Flink geschildcrd ». Het portret is zoo schoon ; dat als haar man het zag : Hij zag bekoord de schaduw aan voor 't we?en \'an zijne Tulp en lieve zanggodiu. Door dit huwclijk met een dochter van * burgemeester Tulp, was Six onder de patriciërs van Amsterdam opgenomen. Drie jaar na Vondel's dood, dus in 1683, doet Six feen tijdvers op den graf-. zerk van den dichter beitelen. Hij schrijft een gedicht : Muiderberg, . en een ander : Landlcven. Dr. Kalff zegt dat dit laatste gedicht ■ niet geeft wat de titel vermoeden laat : een schçts van het leven op Elstbroek, doch het is stichtelijke poëzie. « De kristelijke vroomheid is hier, evenals bij Spieghel, Westerbaen eu an-deren, gemengd met stoïcism ; ook Six vermeit zich in het verheffen van stoïschen eenvoud. Die verzen, helder en kalm voortvloeiend, hebben ie.ts behage- IJ .. lijks en doen door hunne pittigheid en - gedrongenheid hier en daar aan Huy--1 gens denken. Dezelfde eigenschappen, doch in fraaier verzen die hooger vlucht nemeu, vinden wij in Mttidcnberg. » Van het vers, dat we aaijhaleu, ge-tuigt Dr. Kalff nog ; « De tegenstelling tusschen het nietig wisselvallig aardsch bestaan en de be-stendige hemelsclie zaligheid, waargeno-' men niet het door de wijsbegeerte geo§-fend 00g van den Kristen, is hier ge-sehetst met een vastheid e.n zwier die het ons doen betreuren niet meer van dezeu dichter te. bezitten. N. B. — Op de beroemde Anatomische Les van Rembrandt is de doceerende ge-leerde niemand anders dan geneesheer Niklaas Tulp, later burgemeester van Amsterdam en vader van Margriet Tulp of Mevr. Six. Een burgemeester Six redde Rembrandt van volledigen gelde-lijken ondergang. DflGELlJKSCH NIEUWS LIEDERAVONDEN VOOR HET VOLK (A. N. V.) — Leider: Nand Rey= naêrs. — Woensdag 15 deze.r, te 9 uur 's avonds (torenuur) in het lokaal « Ant-werpsch Koffiehuis », Van Straelen-straat, algemeene herhaling. Aanleeren van het lied : « Het dierbaar Ouderhuis » muziek van F. Van Herzeele. Toegang vrij. Nieuwe leden worden aangenomen. 3ii- ONZE KUNSTENAARS lN HOL-er- LAND. — Naar wij vernemen is vorige week de bekende Vlaamische ténor EmieJ op Van Bosch van Temsche, een leerling •bij van toondichter Caesar Hinderdael, in oft Nederland in den echt getreden met me-ote juffer Annie Geu-rts. Het zal de vrienden en vereerders van er, den « Nachtegaal van Vlaanderland » ge-de lijk men hem in zijn streek heette, genoe-X)i gen doen te vernemen dat de gouden te- stem van onzen Vlaaimschen zanger aan hij klankrijkheid 110g steeds wint. Als we eni goed ingelicht zijn, zou onze Vlaamsche op operazanger een kunstomreis in Neder-landsch Indië ondernemen. Veel bij val we aan hen die Vlaanderens kunst de wereld m- rond dragen ! ^ NOG EEN. — We vernemen dat in _ Zwitserland namelijk te Genève een lel nieuw Belgisch dagblàd is gesticht. Het n> heet « La Belgique » en is het orgaan van 'e~ de « Ligue des Patriotes Belges », voor-gezeten door den heer Ch. Nottebaert. J"' Die Belgische patriotten zijn vreemde :1j' gasten, daar zij opkomen, nu nog, voor e c annexionisme. Die luidjes hebben honger na naar de Rijnprovinciën. Wij vinden het cîl gevaarlijk en als spelen met een zeer eu scherp zwaard zonder men weet hoe men zwaarden te hanteeren behoeft, thans te spreken over en te ijveren voor de aan-Du hechting van de Rijnprovinciën als het Belgisch grondgebied bijna heelemaal in de hand is van hem, die men bestelen wil. De « Opinion Wallonne », die eveneens het ontstaan van het blad mededeelde, noemt dat annexionisme : «une idée particulière à la direction de ce journal » en zet daarna hare bedienkingen voort,... die omdat ze den goevernementeelen an-nexionisten mishagen, geschrapt werden door de Belgische censuur. EEN WAALSCHE KRANT. — Het voorbeeld vol gen d van de gevluchte Walen met Raymond Colley? aan hun hoofd geven de thuisgebleven Walen nu op hun l>eurt een krant uit, oeil weekblad namelijk, welke te Brussel ge-drukt wordt onder den titel « L'Avenir Wallon ». Voor zoover wij kunnen na-gaan, komen de opstellers op voor de bcstuurlijke sche'ding van Vlaanderen ) en Wallonië. Dit schijnt de oplossing te ln zijn waarbij aile vredelievende men-schen zich op den duur 'zullen aanslui-;n ten. — (« Gazet van Brussel ».) HET VERTREK VAN DE WERK-LOOZEN. — Onder dien titel plaatst e" 'c La Belgique », een te Brussel verschij-nend blad, een stukje over den jongsten în maatregel door de Duitsche overheid ge-r;e nomeu. Wij ontleenen er het volgende aan : in « Voigens ernstig uitziende inlichtin-tf- gen is men geneigd zich in te beelden dat de officieele besluiten, in plaats van enkel g, toepasselijk te zijn op de werkloozen, ge-heel de mannelijke bevolking van het land ht aangaan. t ; Wij zijn gelukkig dit te mogen logen-k, straffen. Het Duitsche gouvernement heeft in het ■r, geheel het inzicht niet zijn beslissing uit n- te breiden tôt andere soorten van inwo-ix ners dan werkloozen. m Alleen de werkloozen, welke genieten ;n van openbare ondersteuning, en die wei-e- geren vrijwillig een werkkontrakt te tee- 1 kenen zullen met dwang naar Duitsch-land worden gezonden. Degenen onder , hen die bij de oproeping het hun aange-t boden werk aanvaarden, zullen genieten van de voorwaarden der vrijwillige werk-. lieden, welke in Duitschland op denaelf-den voet worden behandeld als de werk--j lieden van het land zelf. ^Vat de burgers aangaat die opgeroe-pen werden door de Duitsche besturen, . gelast met de uitvoering der maatregelen . ten opzichte van def werkeloozen, staat e het vast dat er geen spraak van is ze naar .1 Duitschland te zenden, mits ze ernstig kunnen bewijzen dat zij regelmatig wer-^ ken of over voddoende hulpmiddelen be-schikken om hun bestaan te; verzekeren. Zekere feiten, die voorgekomen zijn bij ^ de uitvoering der genomen maatregelen, ^ schijnen hoogere bevestiging te logen-L_ straffen. Daar is niets van. Die gevallen ^ zijn het gevolg van moeilijkheden, den Duitschen ambtenaren aangedaan door de weigering der bevoegde Belgische s overheden van de Jijsten der werkeloo-1 zen te overhandigen. Die weigering heeft de ncodzakelijkheid meegespleept de op- • roepingen uit te breiden en indien er, in den loop daarvan, vergissingen voorku- ■ men die zeer pijnlijk zijn voor degenen " die er het slachtoffer van zijn, moeten zij i" dus alleen geweten worden aan het ge- - brek van officieele dokumentatie. » j HET AVONTUUR VAN DEN , SCHEEPSSTAF VAN DE « SAM-LAND ». — De « Metropole » publiceert 1 « na rijpelijk oyerleg » een hoogst eigen-aardigen brief, welke het blad door den scheepsstaf van het stoomschip « Sam- ■ land » toegezonden werd en dien aile le-5 den met hun namen en in hun hoedanig-1 heden geteekend hebben. Het zijn de hee-f ren W. J. Wijnen, hoofd-officier ; Ed. 1 Druyts, iste officier; T. H. Houmard, ■ 2de officier ; Remy Pasquier, 30e officier ; E. Bly, 4de officier; J. ^ Neelemans, iste t telegrafist ; M. L. Pelgrims, 2de telegra- - fist. Zij protesteeren tegen de « onbeta- - melijke wijze, waarop de Belgische t scheepsstaf van het stoomschip « Sam-t lancT » der Red Star Line door de Engel- • sche overheden is behandeld geworden. » - De « Samland » werd, na gebruikt te • zijn geworden tôt het transport van oor-i logsmateriaal, bestemd voor den dienst : van de « Commission for Relief » met Rotterdam als bestemmingshàven. Se-dert langen tijd verstoken van de vreugde hun families, welke in Engeiand wonen, weer te zien, verkregen éindelijk de leden van den scheepsstaf, dank aan hun reederij, de toelating hun schip naar Bary Docks te voeren, in de droogdokken, om op die manier eenige dagen verlof te ne-men en de hunnen te bezoeken. Evenwel, schrijven zij, werd ons bij onze aankomst eenvoudig te kennen ge-geven, ,dat geen enkel verlof kon worden toegestaan, noch om aan wal te ver-toeven, noch om te reizen, onder voor-wendsel, dat het schip van eene neutrale haven kwam. » De bestuurder van de maatschappij en de gezant van Beigië te Londen, van het incident onderricht, wendden tevergeefs pogingen aan bij het Home Office, het verbod kon niet worden opgeheven. « Wij bevinden ons in den vreemden toestand, voegen zij er bij, dat Belgen gevangen gehouden worden aan boord van hun schip, in de haven van een geallieerde natie. » De « Métropole » voegt hieraan toe, dat ondanks haar tegenzin, zij dezen brief publiceert, omdat zij de overtuiging heeft, dat « daar aile officieele en officieuse pogingen schipbreuk geleden hebben », de publicatie van de aangeklaagde feiten misschien het eenige middel is om onzen landgenooten recht te doen weder-varen.DE « LIPARIS SALICIS ». — De ge-meentebesturen hebben onderrichtingen ontvangen met betrekking tôt de rupsen-wering. In de meeste buitengemeenten verwaarloosd men de toepassing der voor-schriften die door de openbare machten uitgjevaardigd worden met een doel dat door de landbouwers in de eersfte plaats verdiende gewaardeerd te worden. Het is noodig dat de grootste zorg ge-wijd worde aan de bestrijding der zich in den Herfst vertoonende rupsen, der rupseneitjes die zich op de takken en boomen bevinden, evenals der webben waarin deze insekten zich nestelen. Het is de pliclit der burgemeesters er nauvv-kcurig over te waken dat de ambtelijkc voorschriften stipt nagevolgd worden. In zekere gedeelten van het land heeft men de aahwezigheid vastgesteld van citjes van de « Liparis Salicia », eene rups die omstreeks einde April onts'.aat en zich vooral schuil houdt op de popu-lieren en wilgen. De verwoestingen die deze rupsensoort aanricht zijn zoo groot, dat het hoogstnoodzakelijk is de kraeht-dadigste voorzorgsmaatregelen tegen de vermenigvuldiging dezer vernielend* insekten te nemen. De Pers tegenover _Oorlog en Vrede In ous vorig artikel (zie « Vlaamsch Nieuws », nr. 287) wezen we op de sta-tistiek van den heer Schwarz, die ons 1, de uitgaven bekend maakt van de mili-n taire budgetten der twee Driebouden it tusschen 1881 en 1910, 11.1. 167 1/2 mit r liard frank. ^ Gedurende deze periode hebben slechts -- twee dezer mogendheden een grooten > oorlog ondergaan : Engeiand (Trans-t. vaal) en Rusland. ij Deze twee oorlogen hebben samen 9 1, milliard gekost. 1- De heer Jourdain besluit er uit dat n de ongebruikte oorlogtoebereidselen n 159 1/2 (één honderd negen-en-v.jftig ir en half) milliard frank opgeslorpt heb-e ben. >- Maar, wat zou de bestuurder van « Le t Patriote » wel zeggen van de milliarden- - uitgaven van dezen wereldoorlog, waar-ii bij het blijkt dat àl de onkosten der toe- - bereidselen nog niet voldoende zijn ge-i weest ? j Bij het hierboven aangeduid enorm cij- - fer moeten ook de milliarden gerekend .worden, voortspruitende uit het verlies ^ aan voortbreugjng vanwege de millioe- nen scldaten onder de wapens. J Daarenboven heeft de kolossale bewa-pening voor sonimige landen erge sociale gevolgen, die het land onmiddellijk in zijn levenskracht zelf treffen. Dit schrijft o.a. uitstekend de wel-sprekende Fransche pacifist, de heer Prudhommaux in de revue « La Paix par le Droit », waarin hij er op wijst hoe dat régime in Frankrijk het reeds lage | geboortecijfer nog doet dalen wegens ' het u'tstellen van den gemiddelden hu-welijksleeftijd, zoodat Frankrijk, om aan het kwaad te verhelpen waaraan het lijdt, " n.l. de daling van zijn geboortecijfer tegenover Duitschland, dat betreurens-" waardig kwaad nog verergert. Aldus verzwakt men natuurlijk ook de nationale voortbrenging op het oogenblik dat men de lasten verdubbelt. Terecht zegt , de schrijver dan ook dat het slechts een | lapmiddel zal zijn voor een beperkten ' tijd ; 11a drie jaar dienst zal men er moe-, ten v er of vijf eischen om te trachten het leger op gelijken voet te houden met ' het Duitsche, dat natuurlijkerwijze ieder . jaar aangroeit, wegens de overtreffing . met één millicen van de geboorten in dit , land tegenover Frankrijk. Voigens den heer Jourdain is het ge-wichtigste argument van de oorlogszuch-, tigen, dat de oorlog bestaan heeft sedert . de wereld bestaat en dat men zal voort-gaan met te oorlogen, omdat dit aan de^ natuur van den mensch aanhangend is," evenals de l:efde, de ziekte, de dood, en , voegt er onmiddellijk bij dat het niet . moeilijk is om het tegendeel te bewijzen, . aangezien de oorlog sedert eeuwen in aanhoudende vermindering is en dat hij, ten andere, grondig gewijzigd is in zijn aard, zijn doel en zijn gevolgen. Dit laatste zal wel waar zijn, maar, gezien de huidige ramp, laten we het be-wijs en het besluit, dat hij denkt er te moeten uit afleiden, voor rekening van den heer Jourdain zelf. Voigens hem zou de pers dan ook ten plicht hebben lessen van geschiedenis en ■ lesisen van zaken aan zijn lezers voor te lea:gen. De geschiedenis leert dat de oorlogen oorspronkelijk veroverings- en verdel-giugsoorlogen waren ; de overwiunaar werd volstrekt meester over de overwon-nenen en hun gœderen. Hij eigende zich hun grond. hun kudden en rijkdommen toe, slechtte de steden en doodde de in-woners of voerde ze gevangen mee. De oorlog was haast de normale toestand van de maatschappij ; maar, het aantal sociale éénheden, in staat om el-lcander den oorlog aan te doen, neemt weldra af en de oorlogen worden minder talrijk, terwijl ze ook van aard verande-ren.Heden (de heer Jourdain sprak in 1913, slechts één jaar v66r dezen grooten oorlog), beg'nt men de mogelijkhcid in te zien van een vertenigd Europa eu men :s er niet ver van verwijderd de stichting van een Europeesche Federatie te kunnen begroetefî. Internationale organismen zullen over-al ontstaan om de national) stische tegen-strevingen te overwinnen ; het gezond patriotisme, vereenigbaar met den eer-bied voor anclere na'ies, zal er hoego naarnd niet door lijden. Hclaaa ! We hebben, in plaats van een Europeesche Federatie, een meer dan ooït verdeeld Europa» waarvan we de rampen nog niet kunnen overzien, even-miti alp de toekomst klaar doorblikken. S. insdag 14 November 1916. Tweede Jaar^. Frijsi 6 Centiemea door geheel Beigië . Nr 316

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.