Iffoeosl&g 15 November 191:6, Tweede juarg. Nr 317 Prijs : 6 Centiemea door geheei Beigië Het Vlaamsche Nieuws Hat besfc iogelicht en toeest verspreid Nieuwsblad van Beigië. - Verschijot 7 maai per weel ABONNEMENTSPRIJZEN : Per maand 1.75 Per 6 maanden 10.— Per 3 maanden 5.— Per jaar 18.— AFGEVAARDIGDEN VAN DEN OPSTELRAAD: Raî VERHULST, Dr Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE Met vaste medewerking van Dr A. JACOB BUREELEN : ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN, Tel. 1900 AANKONDIGINGEN : Tweede bladz., per regel. 2.50 Vierde blad/., per regel. 0.50 Derde bladz., id. I.— Doodsbericht 5.— Voor aile annoncen, wende ineu zich ROODIiSTRAAT, 44. DE OORLOG In de Oastzee : Bcrlijn, 13 November. — Officieel : In den nacht van 10 November dronger Duitsche torpedobootsirijdkrachten oj Kn verkenningstocht in de Finsche gol: toiBaltisj Port door. Zij beschoten de ha venwerken van dit Russische steunpun (trachtdadig op korten afstand. De bsschietiog van Baltisj Port Petrograd, 13 November. — Officieel in den nacht van 16 op 11 dezer is eer vijandelijk smaldeel van snelle torpédo-booten (36 knoop) de Finsche Golf bin-naigedrongen. Dichte mist belette de ont-dekking van den vijand, die mitsdien tijc kad ongeveer 100 projectielen, meeren? tels granaat-kartetsem, op Baltisj Pori teschieten. Twee soldaten en zeven irawo-ners zijn gedood, o. w. s kinderen, 1 vrouw en 4 soldaten gewond. Enkcle ge-fcmven zijn beschadigd. Tijdens den overhaasten terugtoch :van den \ ijand hebben wij de meeste tor-pedobooten in den grond geboord, de ver-volging van de overigen werd opgegeven, bij de tijdige ontdekking van vijandelijkc raijnen. Wij hebben geen verliezen geleden. Uit Duitschland Birlijn, 13 November. — De blader melden de aanstaande indienlng bij der Rijksdag van een wet op den burgelijker dienstplicht. Dit bcricht is tôt dusver niet bevestigd Berlijn, 13 November. — Naar ver-luidt zijn vèranderingen in het departe-mcat van oorlog op til en ligt het m hel voornemen, aile beschikbare werkkrach-ten, vrijwillig of voor zoover dat vooi maiiïiîn noodig is, door invoering van ar-beidsplicht, aan de voortbrenging var ooriog'sbenoodigdheden dienstbaar te ma m Daartoe zal 00k een vertegenwoordi-ger van de werknemers in het département van oorlog worden aangesteld. De toestanden in Griekenlanc Londen, 13 November. — De « Mor ;oing Post » verneemt uit Athene van t j'de er : De n'euwe eischen van de geallieerdet ;zullen zijn : overgave aati de geallieer-[tel van de Grieksche bergartillerie er de Maunlicher-geweren met aile muni fe die noodig is om deze wapens te ge-bruiken, en verder gebruik van der spoorweg naar Larissa. Men heeft d< Grieksche regeering onder het °°S ge-bracht, dat, naardien het officieele G rie «-■n'and toch besloten is, om onzijdig t< ;.blijven, dit oorlogsmateriaal nuttelooi J»or haar is, vooral nadat de geallieer-Ifa door de bezetting van Ekaterini d< TOering te Atlicne tegen een aanva van het nationale léger te Saloniki heb bcn beveiligd ; daarentegen zouden dez< kapenen en schietvoorraad buitenge poon nuttig zijn voor het militante dee |Van het Grieksche volk, dat tegen' d< ifti'garen vecht. De regeering heeft tôt [dusver volstrekte weigerachtigjieid be l'oond om db voorstel in overweging t< pîmen en het is twijfelachtig, of de zaal 'a der minne geschikt zal kunnen wor-[tel. De Grieksche regeering versçhan? ach a's gewoonlijk achter de bewcring a' zulk een afstand va,n oorlogsmate njal, dat tegen een groep van oorlog '■'«rcnden gebruikt zou kunnen worden raet de onzijdigheid niet te vereeniger zijn er) terecht door die groep al; l'-^kstaande met een oorlogsverklarin^ ^schoinvd zou kunnen worden. Diezelfde korrespondent meldde der | den dezer: De Duitsche gezant ver art in zijn protest aan de Grieksch< ^eerinjr ^at hij ijn stap doet zondei hii lastgreving heeft van zijn regee-n5,met wie hij geen middel heeft on JKh in verbinding te stellen, maar da' ^!l overtuigd is da*- zij,n optreden niet '!< 'Svan zyQ regeering overeen- Londeti, 1B November. — Uit Athent ^ de «Daily Telegraph », van Zon [ Fr " L ,nin nog meer moeiliikheden op tî te.® cn Saloniki. Venizelo; 0vferti ^at de reeeering te Athene d< ltn-p\tn mst inzake bijlegging van d< 0ol{Sle te ^a1'er'n' heeft verbroken L ?c'waa?f hij van troepenbewegin Van Athene uit, met de bcdoelinc West-Macedonië, dat van Bulgaren is ge .uiverd ea waar het bestuur te Saloniki zijn gezag heeft gevestigd, opnieuw 1 te bczetten. Venizelos heeft te dien aan-î zien tezamen met den Engelschen eu den Franschen gezant een krachtig pro--est ingediend. De toestand wordt, in • plaats vaji helderder, steeds troebeler. Konstantijn schijnt wel bereid te zijn tôt een vriendschappeljk vergelijk met de Entente te komen, wanneer he-t maar geen aangelegenheid betreft, waarbij Saloniki Ix-irokken is. Uit het Britsche Rijk Londen, 13 November. — De « Daily Mail » deelt mede, dat de kommissie, die een onderzoek heeft ingesteld naar de middelen om de reserves van het Britsche leger op sterkte te houden, heeft aanbe-volen, aile mannen onder de 26 jaar die ■ geen vak of beroep uitoefenen onder de 31, onder de wapenen te roepen. Duikboot- en mijnoorlog Londen, 13 November. — Lloyds . m-aldt : Het Engelsche stoomschip « Mo-razan « is in den grond geboord. De ka- • pitein is gevangen genomen, Ook het Engelsche stoomschip « Ga-terh-am » is tôt zinken gebracht. De « Mo-razan » in 1905 gebouwd, mat 3486 ton bruto en behoorde te Liverpool thuis. De « Caterham », Ln 1886 gebouwd, mat 1777 ton bruto en behoorde te Glas-1 gow thuis. Londen, 13 November. — Het Engelsche stoomschip « Kapunda » (3097 ton is in den grond geboord. Berlijn, 13 November. — Ln de Mid-deliandsche Zee zijn de volgende Ita-liaansche schepen in den grond geboord : De stoomschepan « Torero « (767 ton), « Bernado » (1346 ton), de zeilschepen-« Marinaga » (154 ton), « Gildar » (100 ton), « Tre Fratelli » (190 ton), « San An- ■ tonio » (611 ton), «San Giorgo » (258 ton). Hongaarsche Oorlogsleening ^ Boedapest, 13 November. — In een heden onder voorzitterschap van den m.i~ I nister van financiën gehou-den konferen-tie,. waaraan de leiders van de financieele . instellingen alhier deelnamen, is vastge-steld, dat het tegenwoordige tijdstip voor ( het uitgeyen van de vijfde oorlogsleening ' in elk opzicht geschikt is. De nieuwe lee-ning zal waarschijnlijk reeds binnenkort i uitgegeven worden. Naast een 6% leé-, ning wordt een 5 1/2% amortiseerbare ' leening beraamd. Mexiko en de duikbooten 1 New-Vork, 6 November. — Een tele-gram uit Mexico houdt in dat de minis- • ter van buitenlandsche zaken Aguilar de nota verlangde Engela.nd dat Mexiko ten Engelsche nota heeft beantwoord. In die aanzien van Duitsche duikbooten, die | naar men gelooft in Mexikaansche terri-toriale wateren opereeren, stipt onzijdig ' zou optreden. De nota was door bemid-deling van Lansing gezonden. In de eer s te plaats wijst Aguillar er op " dat hij niet begrijpt waarom de Engelsche ' nota niet rechtstreeks aan Mexiko gezonden is. Hij verklaart dat Mexiko zijn onzijdigheid zal handhaven, maar dat Me-1 xiko voordaden van Duitsche duikbooten ' voor de Mexikaansche kust niet meer ver-an twoordelijk kan worden gesteld dan de Vereenigde Staten voor het optreden, on-! langs, van de U 53. ' Het antwoord zegt dan, met kwalijk 1 verholen sarcasme, dat de beste weg, om duurzaam vriendschappelijke betrekkin-1 gen tusschen de beide regeeringen te ver-' zekeren, daarin zou bestaan dat de Engel-1 sche vloot de Duitsche duikbooten ver-hinderde hun steunpunt te verlaten. Hohenzollern en Foemenië ; Berlijn, 13 November. — Officieel: De prins von Hohenzollern, die op het oogenblik bii de Duitsche troepen, die tegen Roemenië vechten, vertoeft, heeft in ■ eer» rede bij een maaltijd bij het opper- ■ kommando van het negende leger ge-zegd, dat hij met zijn aanwezigheid bij het leger dat tegen Roemenië vecht, zijn i verontwaardiging als Duitscher over de : trouwbreuk van Roemenië tegenover le-: ger en voîk tôt uitdrukking wilde bren>-gen.HII. [Zt'e vervvlg tweede bladzijde) Onze Grooie Letterkundige Priiskamp Geeraard Brandt It?26"16BS Cî-eeraard Brandt, wiens naam wij reeds meer dan cens moesten veunelden ter gelegenheid van Hooft en Vondel. was van Antwerpsche afkomsi, hoewel te Amsterdam geboren den 25n Juli 1626. Zijn vader was horlogemaker en werk-tuigkundige en dat werd hij-zelf ook. Doch 't zou de geschiedenis wezen van Quinten Massijs. De jongen werd verliefd op de schoone <sn verstandige Suzanna van Baerle, dochter van den bekenden Barlaeus, zelve dichteres en tevens uitstekende beoefenaarsteri van ihuz'ek. Geeraard maakte toen ook al gedieh-ten en had zelfs op 18 jaar een oorsprou-kelijk treurspel geschreven De Veinzrn-de Torquatus. Het stuk werd het jaar daarop, in 1645, vertoond en ontving een grooten bij val. Tesselschade was onder de belangstellende toeschouwers. De jonge dichter Gecraaid Braudt had er zijn naam voor goed door gevestigd. Maar dat voldeed de schoone Suzanna niet : zij was alleen geneigd hem h are hand te sclienken als hij het beroep van horlogemaker liet varen en zich aan de studie wijdde. Op 22-jarigen leeftijd bego,n Brandt de godgeleerdhe'd te bes'udecren eu daar hij, evenals zijn toekomende, tôt de Remonstranten behoorde, ging hij naar het Remonstrantsch Seminarie van Amsterdam. In drie jaar was hij predi-kant, en voor hij het predikambt aan-vaardde, trad hij met Suzanna in den echt. Zij zou hem drie 7-oons sclienken : Kasper (naar Barleus), Gcraard en Jo-hannes, die als dichters en gesehied-schrijvers in huns vaders voetspoor tra-den.Maar de Vcinzende Torquatus, hoewel een bombastisch gruwelstuk, verraadt toch zekeren aanleg. Wat merkwaardig is, het stuk heeft hier fn daar eenige overeenkomst met H amie t van Shakespeare, hoewel er van navolging geen spraak kan zijn, en als gehalte de nacht tegen den dag. Zoo had ook Aran en Titus, van Jan VOS, overeenkomst met Titus Adroni-cus.Torquatus doet zich ook als krankzin-nig voor en zelfs houdt hij een alleen-spraak die aan het befaamd-e to be or not lo be denken laat. Zoo zegt hij : Waar ik ben, ben ik niet ; En waar ik niet en ben, Pfiar is nu mijn gernoed! Hij schrcef rijmlooze ofte blanke ver-zen.De Ouden, zei Brandt, badden nooit gerijmd, doch alleen de maat in acht genomen. De oudere Nederlanders echter hadden de maat vrrwaarloosd en konden daarom het rijm niet missen ; nu echter, sinds Spieghel, Hooft en Vondel, onze poëzie, die. te voren niet dan rijm was, ook maatgedicht was geworden, konden wij ook het rijm ontberen ! Brandt moet al spoedig gevoeld hebben dat hij aan de hoogere eischen, die hçt rijmloos gedicht stelt, niet kon voldoen, want later is hij nooit herbegonnen. Geeraard Brandt zou zijn naam vesti-gen door zijn levensbeschrijvingen in proza alsook door zijn bijschriften bij portrc;tten en grafschriften op praalgra-ven, door Vondel zelf geprezen. Als prozaschrijver is Brandt de voor-naamste geschkdschrijver uit de sc'nool van Hooft : hij schrijft volkomen zuiver Nederlandsch. Hij is levendig, dikwijls kernachtig, en.gespierd. Zijn groote hoedanigheden oprnbaren zich met hun voile kracht in zijn drie levensbeschrijvingrn : Leven van Pieter Corneliszoon Hooft, 1677 ; Leven van Joost van den Vondel, 1682; Het Leven en Bedrijf van Michiel de Ruiiter, uitgebreid werk, dat door de groote historische beteekenis van den held evengoed een geschiedenis van de Hollandsche zee-oorlogcn mag genoemd worden. Hij werd eerst door zijne ouders uitgegeven in 1687, twee jaar 11a Brandt's dood. In zijn Hooft .pu Vondel, geeft hij veel meer dan levensschetsen : het is ook het letterkundig leven van d-en tijd en Brandt is door die werken de vader der Nederlandsche litcratuur-geschiedeuis. Zijn Micliiel de Ruite? is ten meester-werk.De oudste zoon van Brandt, Kasper Brandt. schreef Het Leven van Huig de Groot. Geeraard Brandt's eigen leven werd door zijn kleinzoon, Joan de Haes, ver-vaardigd.Hoe gaarue wij ook een bladzijde uit zijn prozawerk zouden geven, past het beter in den engen kader, waarover wij in een dagblad kunnen beschikken, een vers van hem te geven, daarin Vondel ter wille die. vooral zijn grafschriften waar-deerde. Zoo deden wij nu ook voor A n-ionides onder nr 51. Van Alva zegt hij : Dien krijgsman hard als staal en bitterder dan roet Op Egmont : Zijn hoofd waar tweemaal toe heel Frankrijk moest voor beven. Tromp : Die als een bliksem viel op Karels trotsche vloot En vlo-oj; van sebip tôt schip in 't aaxizicht van den dood. De twee grootste bcseldhonvvers van dten tijd, aan wie de praalgravc-n werden toevertrouwd, waren Rombout Verhulst en Willem de Keyscr. De eerste wordt vermeld in het gedicht van Jan Vos : Zege der Schilderkunst, waarin me.rk-waardige verzen voorkomen, bij wijze van voorspelling, den roem van Amsterdam bezingend. Apollo zal hier met Apelles paren, De Dichtknnst met haar dochter Maalgezang, Hier ziet men Rembrandt, Flink, de Wit, [Stokade, Daar Van der Helst, de Koningen Quellijn, Van Loo, Verhulst, van Zijl,.., De,7^ Mechelsehe beeldhouwer, Rombout Verhulst, beitelde in 1665, het praalgraf van Kortenaar met Brandt's beroemd geworden woordspelend graf-schrift, in de Groote Ke;rk van Rotterdam.„ . Grafschrift „ « 59 op 59 Kortenaar De Held der Maas, verminkt aan 00g en reehterhand, En echter 't oôg van 't roer, de vtnst van 't vaderland, De groote Kortenaar, de schrik van 's vijands vloten, " D'Ontsluiter van de Sont, ligt in dit graf besloten. 1665. Geeraard BRANDT. OAGELIJKSCH NIEUWS VOLKS-LEESAVONDEN. — Don-derdag, 16 November, te 8 1/2 uur 's avonds (torenuur) Volks-leesavond, Ln-gericht door de « Liberale Volkspartij» en « Help U Zelve », in het lokaal « Libe-raal Volkshuis », Volkstraat, 40. De heer Albert Van de Roye zal spre-ken. over' Albrecht Rodenbach. De toegang is voor iedereen kosteloos. Niemand zal verplicht zijn te verbruikert. LEES- EN VERTELUUR voor de meisjes van minstens 10 jaar oud in het lokaal « Liberaad Volkshuis », Volkstraat, 40, op Donderdag, 16 November, le 4 uur 's namiddags (torenuur). Verîeluur : M. Hendrik Van Tichelen over : a) Smoutebolleken ; b) Sloddeken-vuib; c) Van drie wonderdokters. Leesuur: M. Victor Resseler uit « Stemmingen » van Cyriel Buysse. De oudste meisjes hebben toegang lot het leesuur en de jongste tôt het vertel-uur, op vertoon van een bestendige in-koomkaart die voor elk kind, van minstens 10 jaar oud, kan afgeha-ald worden in het « Liberaal Volkshuis », Volkstraat, 40, aile werkdagen van 11 tôt 2 u-ur (torenuur). AAN DE OVERZIJDE. — Door het n1' 13 van L'Opinion Wallonne verne-men we hoe de Belgische. censuur, onder drang van de annexionisten Neuray en des Ombiaux in l.e XXc Siècle, al wat over fe.deralisme gedrukt wordt, on-verbiddclijk schrabt.Erg malsch is daarom L'Opinion Wallonne niet. Luister maar : « Empêcher le mouvement wallon de se déclarer partisan de la Belgique fédérale, c'est, nous le répétons, empêcher le mouvement wallon de s'exprimer, puisque les libertés régionales sont à la base de notre idéal national. De gouvernement vient de faire contre nous un geste aussi grave et aussi puéril — à la fois — que si l'on osait s'opposer à l'idéal dçs catholiques, que si l'on avait l'outrecuidance d'empêcher les libéraux d'être libéraux, les socialistes de demeurer socialistes, les flamingants d'être partisans de l'Université flamsnde et les gens de la feuille-de-choue havraise de çç conduire comme des goujats. r> (De Waalsche beweging belettcn zicl partijgangster te verklaren van een fe deratief Beigië, is, wij he.rhalen het, d< Waalsche beweging beletten zich te ui ten, daar de régionale vrijheden dei grondslag vormen van ons nationaa ideaal. De regeering heeft tegen ons eei — tegelijkertijd — zoo erg en kinder achtig gebaar geinaakt, alsof men be aandurfde zich tegen het ideaal der ka tholieken te verzetten, men de onbe schaamdheid had den liberalen te belet ten liberaal te zijn, de socialen socialei te blijven, de flaminganten partijgangr te zijn van de Vlaamsche hoogeschoo en de lui van het Have.rscbe koolblac ploerten te zijn. » (Raymond Colleye. Juist gezien eu... raak geschoten ! DE AARDAPPELEWESTIE, — D< sitaatslandbouwkundigen hebl»en eei mededeeling gericht tôt de landbouwers wat betreft het aardappclverbruik. E1 wordt daarin nameLjk op gewezeu, da1 gezien den matigen aardappeloogrst var dit jaar, het de plicht is van elken 'and bouwer er geen meer aan het vee en iu 't bijzonder aan de varkens te verstrek-keu, dit teneinde de stedenlx-w 011 ers en die der nijvc-rheidsstreken een genoeg-zame bevoorrading te ver zekeren. Eenige praktische wenken volgen dan verdei over de vervanging der aaidappelen dooi vocderbcten in de voedering der varkens. De bee'.en kunnen in water of in s'.ooui gekookt worden voorgezet. Hel kookwater moet eveneens benut worden in de voedering, want het bevat tamelijk suiker en andere voedende bestanddee-len Er wordt' ook aangeraden klaver-hooi te gebraiken, met de beeten, in stoom gekookt en de mededeeling wordl gesloten met eenige praktische raadge-vingen.De aardappelbevoorrading gaa^ voort de aandacht te trekken der landbouw-vakmannen die geen poging verzuimen om te geral^n tôt het bevredigen van de bevolking. DE LES ONS GEGEVEN DOOR VAN CAUWELAERT'S LOYALISME. — Onze lezers zullen zich nog de verklaringen van den heer Frans Van Cauwelaert herinneren. Wij inamen ze over uit « Vrij Beigië » van 10 dezer, en drukten ze alhier over. Thans weet de Antwtrpsche- volksvertegenwoordiger hoe er met zijne loyauteit voor de Vla-miugen bij onze regeering niet s te win-nen is. Dienende loyauteit is nooit het beste middel geweest om van de machthebbers wat te verkrijgen, — al zeker nief z.ijn recht. Dat leert' ons de geschiedenis, niet de onze alleen, ook die van aile vol-keren.M. Frans van Cauwelaert bekent niet openlijk dat hij een blauwtje Hep te Havere. « L'Echo Belge », net als! wij, begrijpt zeer goed wat er te Havere ge-beurde en heft, omdat de Fransche Uni-versiteit van Gent gered schijnt, dolle jmchtonen aan. Den te zeer lova l'en Vla-ming van Cauwelaert werpt ze smaad toe... als loon voor zijn loyalisme door dik en door dun. Smaad? Ja, voor hem. Want de pas-sieve Vlaming wil immers niets ge-meens hebben met de aktivisten. Welnu, « L'Echo Belge » noemt hem « un des émissaire de ces flamingants » — een trawant van die flaminganten. — En juichend voegt het onsmake'ijk Bel-gisch-Fransch blad er aan toe: «Est-il nécessaire de dire qu'il s'en est retourné bredouille?» (Is het noodig te zeggen dat hij platzak te huis terug gekomen is?) (van uit Havere.) De les : Andere vvegen volgen dan die van Cauwelaert aanwees. OVER DEN DOOD VAN DEN HEER TYDEMAN. — Mr. M. Tydeman, Jr., lid van de Tweede Kamer der Staten Ge-neraal, die Zaterdagmiddag, terwijl hij met eenige h-eeren op jacht was, plotse-ling overleed, werd 6 Maart 1854 te Tiel geboren. Hij .studeerde te Utrecht, waar hij in 1880 promoveerde tôt dokter in de rechtswetenschap. In December 1891 werd Mr. Tydeman in het kiesdistrikt Tiel tôt lid der Twee Kamer gekozen. Het distrikt vernieuwde telkens zijn man-daat, zoodat hij in December a.s. zijn 25-jarig Kamerlidschap zou hebben her-dacht. Als kolmmissaris der Nederlandsche He'ide-Maatschappij en ook in privé hield hij zich met ontginning en bosch-kultuur bezig .Hij was voorzitter van de Nederlandsche afd'eeling der Neder-1 a nd se h- Bel gi sche Kommissie en sebrij-ver van de Nederlandsche groep der In-terparlémentaire Unie. EEN NIEUWE BRAZILIAANSCHE SPOORWEG. — Retirer verneemt uit Rio de Janeiro dat de Braziliaansche regeering aan een Fransch syndikaat toe-iating verleend heeft voor den aanleg van een belangrijken spoorweg. ; De Volkshaat J als Oorlofisw^nen W m, 1 Iedereen, zoowel vijand als vriend, 1 staat verwonderd over de taaiheid en " wecrstandskraciit van het Fransche le-: ger. Wij, Vlamingeu, in 't bijzonder, ' inoeten c-rkennen, dat wij van Fiankrijk " uiet zooveel moed en sterkte verwacht hebben, als het nu sedert twee jaar aan-1 toont te bezitteu. Doch we mogen de ge-'■ schiedenis niet vergeten. Het verleden J leert ons, dat het zoogezegd anti-milita-' ristische Fransche volk, een bij uitstek 1 kamplustig volk is. Daar de handboeken over gescliedenis meestal een aaneen-. schakeling zijn van oorlogsverhalen, zoo ^ komt het dat we allen wel voor de helft Fransche geschiedenis geleerd hebben : ' bij aUe bloedige gebeurtenissen op de Europeesehe slagvelden speelden de Franschen immers een groote, dikwijls zelfs de grootste roi. Men herinnere zich hier slechts de bloedige centralisatie van Frankrijk door Lodewijk XI, den hon-derdjarigen ooriog, den reuzenstrijd tusschen ke zer Karel V en Frans den le, de vele oorlogen van den Zonnekoning, . de Fransche Revolutie en de daaropvol-, gende oorlogen van Napoléon den le, eindelijk 1870-71. Waar komen toch de « gloires françaises » vandaan? Is het niet van de bloed-dronken Europeesehe slagvelden? Neen, spreek me niet van Fransch pacifisme. Het Fransche volk is een bij uitstek eer-en hcerschzuchtig volk. Kampen zit een echten Frauschman in 't b'.oed : mag hij zijn woede niet botvieren tegen den Pruis of den...^ingelschman, dan is het tegen de pastoors, tegen de joden, tegen de reaetionnairs... doch kampen moet hij. Welnu, ondanks al den heldenmoed door het Fransche volk in dezen wereld-oorlog betoond, blijven wij bij onze mec-ning dat het veel is achteruit gegaan. We erkennen, ia, dat het Fransche volk mili-tair gebleven is. Eerst en vooral zijn er in het hu'dige Fransche leger eenige hoogstbekwame geticraals en vele zc-er flinke officiers. De Franschen zelf ver tell en 11, dat de k1.eingces'ige partijpolitiek der derde Republiek ooizaak is, dat velen, walgend van dat ailes, liever in het leger bleven, om dan toch op deze manier werkelijk hun vaderland te kunnen dienen. Te:i tweede, hoe deze oorlog ook moge ontstaan zijn, het is du'delijk dat het zien der puinen hunner steden en dorpen, de Franschen ailes doet vergeten om sléchts te denken aan dit ééne: la revanche.Hierbij komt nog, las ik pas geleden in een Duitsch dagblad, dat de Franschen door een geweldigen haat verblind, strij-drn willen tôt het uiterste met echten tijgersinoed. Hoogengenoemde krant meent dat die wilde volkshaat op dit oogenblik wel het sterkste oorlogswapen in het Fransche leger is. Nu ja, een oorlogswapen is hij zeker, maar noeh als kristen, noch als patriot l>en ik er voor, dat hij als dusdanig ge-bruikt wordt. Mijns inziens is juist deze geweldigfe volkshaat in Frankrijk een bewijs van zijn decadentie, van z'jn verval. Er is een tijd geweest dat men sprak van « esprit chevaleresque » : dat was de groote tijd voor Frankrijk. Nu dat maar geduritr in dagbladen, tijdschriften en romans gespuwd wordt op « boches » en « demi-boches », blijven we wanhopen voor de tpekomst der verlich-te natie. Ik weeH het, het Fransche volk is beter dan zijn kunst en zijn litteratuur, maar ^ toch blijven kunst en litteratuur steeds in groote mate de weerspiegeling van den volksgeest. He> is dan ook onbetvvistbaar, dat heden de haatduivel troont in het hart der Fransche natie. Voorzeker doet de haat onder de vol-keren de oorlog langer duren : hij wordt er slcchts te meer onmensehelijk, dier-liik, satanisch om, en anderaijds kunnen de vredesvoorwaardeu voor geen van beide kainpers er beter om worden. Wce daarom dengenen, die in strijd ^met het eva.ngelie, haat zaaten ! Dat de soldaten met mannelijken toorn od hun vijanden ucêrstorten, is gewet-tigd ; doch haat mogen ze niet gevoelen. Niet zooals Achillens die het lijk van Hektor, aan zijn wagen gebonden. rond de murcn van Troja sl-eepte, niet z66 mag een kristen soldaat tegenover zijn vijand liandelen. Gaat een Duitscher voorbij het graf vaû ccn Fransch soldaat, die misschien ook één z'jner broeders heeft neergeveld, v66r den dood m6et hij het verleden vergeten, en, is hij een weinig vroom,^ dan zal hij een Vaderons bidden voor zijn... broeder in Kristus. Z66 doen ook nog vele Franschen. Doch laat mij h er ha le«.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.