londag 3 Oktober 1915, Herste jasug'. Mr. 261 Prijs s Cendemea de-or gefreei Beigiè Het Vlaamsche Nieuws Ht* tMtt iro&sflfdht m«@it ' «r®?*pr«i4 Nteuwslgteiii nm Rplglë * VumMIxi! 7 tfta&I par weeB UfcKnniMmr?■■fc^^^îjst^i^&s>'fe»«gag&^CTn£'r5aiBBrfc-3gaiafcg»Sita56»H?aafcgae^rgAJa^^ ^c£35&?.£i.:£;-^^7w*5*vty>j«7r.>£r_ A:' A-t-^-...■••...,_ ABONNEMENTSPRIJZEK Per waet 0.86 I fer 8 maanden .., 4.- - Per maasd 1.50 j Per 6 ronenden . - ... 7,19 Per jaar 14.— fr^ii^gHCSa'MtaBK^BaaSSaiaaagiiagSaPâi3<S£afia^aSiaa^^*6*aiafc'agg ggaMtgK^CTFTI i AFGEVAARBIGDEN VAN DEN OPSTELSAAD; D* Aug, BORMS — Albert VAN DEN .IRAKBB BU-REELEN 2 ROODEST&AAT, 44, ANTWBPPEN. Tel-. ïiSil '; ^ "~" ' f 7 I ^^ 'm'irintiitiMran.i ■' ' "«■>' tire. jBwwwfc^tiMMWTfïHa^Bwarwwff^Tn^tfTmaK^arawaMttTrrirFinrarrKTrMnnBr» AÀNKONIMGINGHN •Tweed© blàd; , per regel 3.50 s Vierde bladz,, per regei.. 3.68 Berck blad., i<3. î.— j Doodsbericht 5.— Voor «die nmoncefi, ,»*nde «a<ra sâcht ROODESTRAAT, 44. iWi«»ai^g^5g&sg5g£5^ si a^£%g*«i«^r-<-arfaggs«^;s&^^ i l tond nlmmer op; i tioogsten isp, aas! vsfrezsn ! J. Vuylsteke. i schetst Vuylsteke e Vlaanderen van ge kultunr tôt een geraakte door de ■eeinde mogendhe-'ranschen ; hoe het je begon te herle-r wist te ontwikke-r een schitterende : rijzen. et men vôôr zijn :rtijds zoo welva-r de regeering der zoo schitterend in 's en dichters aïs , Jacob van Maer-n van Ruusbroec ; Memlinc, A. Met-t van Eyck, later >, Van Dyck, Te-en ; inet toonkun-, Goinbert, Wael-t zijn hoogen bloei nvkuaist. En dan ïheid en machte-ïl- en wetenschap-/laming, die zich kker te schudden, oel te doen ontwa-lder-, noch toon-, och litteratuur ; i den vergeethoek. :heen er een man, Vlaamsche Bewe-n, Frans Willems ust en streed met rtuigd dat het een ttideren aan den isden invloed te doen worden wat as. ging ontstond, en rond, en wel zoo vond in het btti-î Frankrijk, waar Auguste Fourès, estion de race et e provinciale. — 4) schreef : « We i in hun land, in mnen eigen geest 0 schoone hoeda- ; eslacht bewaren ; er misvormen... » en ingezien hoe | zelf gesteld was, î :loor een Fransch- \ dat het tijd was ;n invloed te ont- î ? te worden. Van ' )ote mannen aan : ice, De Laet* Van sten die de l<etter- j =n. Gezelle, Ro- ! uvels, Buysse, De ■1 î zooveel anderen weer in vollen t met Wappers, Courtens, Claus, ; : herleefde sehitte- ! dhouwkunst met \ ^agae, Rousseau, nen. De muziek Dloei en kreef een t BeJnoit, Blockx, j en de glanzende ren. eden, gevochten , ' derens rechten te ■J eer miskend wer- • : »ept : Vlaamsch ! t het iiiet ! en we toch naa r ker van de zeg/3-; een schitterende en. iomen. en Vlaîm-van België, rna est of gansch het ge-poedig zou veirlo-t praçhtige, bijna in een ging stor-wejrd Vlaanderen , lo/or zijn ooirlogs-.'ijanden van zijn jn heele bestaan. jen als een dood-Après. la guerre, ; du Flamand», îlgiqifie sera latine enz. zich, de Fransch-îders, die dit steden rezen en j r bVaden als het , die allen een$'ge-: zind tôt doel verklarcn te hebben : « te waken dat geen duim breeds van het ons tôt hier toe met veel moeite verworven Vlaamsche recht verloren ga ; steeds het Vlaamsche gevoel bij allen wakker te houden, hoe de oorlog ook over ons lot in Europa beslissen moge en als leus te hebben : « Vlaanderen bovenal, en in Vlaanderen Vlaamsch ». Overal werden voordrachten gehouden om het geteisterde Vlaanderen herop te beuren, om al de hoop naar de toekomst te richten, en ook vooral om zich krach-tig te verzetten tegen de zedelijke aan-vallen van Fransch-Belgische Vlaamsch-haters. Als eenige mogelijke oplossing der Vlaamsche kwestie wordt geeischt en moet verkregen worden hetgeen de Ieren voor Ierland, de Polen voor Po-len. de Finnen voor Tnnland vragen, een « home rule », zelfbestuur voor Vlaanderen ! En dàt moet nu voorbereid worden." Verra dus van vernietigd te schijnen treedt Vlaanderen meer en rneer op den voorgrond ; dit getuigen de heftige, on-gegronde aanvallen der Fransch-Belgische pers in Holland, Engeland en Frankrijk, die wel inziet, dat Vlaanderen, gelouterd door den oorlog, meer en meer zich zelf wordt, zich krachtig weet te ontwikkelen, en weer zal opbloeien, frisscher dan ooit, zich de woorden van Vujdsteke herdenkende : Wie nimmer viel, stond nimmer op ; we viel-en van den hoogsten top, maar... we zijn haast verrezen! En zeker van de zegepraal laat ons maar strijden hand in hand, voor 't lieilig Vlaamsche Vaderland, de heilge Moedertaal ! ! G. BURSSENS. ONZE LETTERKUNDIGE PHIJSKAMP Stijn Streuvels 1872 HOE MEN SCHRIJVER WORDT Stijn Streuvels is het te Antwerpen, in het Kunstverbopd, komen vertellen, hoe hij schrijver is geworden, en zijn boezemvriend Emmanuël de Boin heeft het hem op meesterlijke wijze naverteld in de Nieù-we Rotterdamsche Courant. Wij wîllen het stuk aan ouze lezers niet onthouden, doch het beslaat te veel plaats om het in eenmaal te geven. Wij zullen er Streuvels beter uit lee-ren kennen dan uit een heel boek over hem, waarin tôt zijn kippen toe werden ^efotografeerd. Hoe Streuvels zelf leuk den draak steekt met zijn impressario vernemen wij uit het begin van zijn voordracht, cvaar hij ons het portret geeft van den riedendaagschen reporter. Hier volgt het :tuk, dat dagteefcent van 13 Dec. 1910 : Hij zou dan maar komen lezen, een jreep hier en daar uit zijn werk omdat aet « voor de goede zaak » te Antwerpen loodig was, al stond het hem eigenlijk :egen, al had hij daar geen bijzondere joesting voor. De afspraak zou eindelijk :ioorgaan. Tôt opeens uit Ingooighem te ;lfder ure de tijding kwam : « 'k ga ent-tvat vertellen over meîelf, 't is al af en 't heet : Hoe men schrijver wordt. Conscience schreef : Hoe men schilder wordt. Daar heeft Streuvels misschien lan gediacht? Een grappenrnaker deed ne opmerken, dat Conscience ook heeft jesclireven : Wat een moeder lijden kan, ;n of Streuvels ook nog vertellen zou : Wat een schrijver lijden kanl Maar voor ;en klaaglied is men bij Streuvels niet lan 't rechte adres. En zijn ikheid is niet van dien aard, dat zij ons ooit zon-:1er belangstelling zou vinden. Terecht 3f ten onrechte, wij zijn nieuwsgierig naar ailes wat de schrijver van het Vlaamsche landleven, van de Vlaamsche natuur aanraakt, vreeselijk nieuwsgierig, tôt onbescheidenheid toe. Het staat niet fraai wellicht, zich zoo willoos aan :laze ondeugd over te leveren.maar weer-3ta maar den booze, die u zooveel genot belooft ! Misschien — sedert Multatuli in het &elfde Kunstverbond in de zestiger jaren hier heeft gelezen — misschien is hier nooit zulk een tevens eenvoudige en in-nig-aansorekende voordracht gehouden. Streuvels heeft als lezer geen bijstere reputatie : gisteren echter heeft hij voor-treffeliik gelezen, zoo gelezen, dat géén woord zijn srezellig dichtbij gezeten to-e-hoorders is ontgaan ; hij heeft gelezen, îooals alleen de schrijver van zulk werk het lezen kan : met den toon der waar-heid, met al den eenvoud en de sober-heid van zijn groote ziel, met een inne-mende bescheidenheid, die geenszins 1 zelf-onderschatting, beteekent, maar van iemand die, omtrent eigen gaven zich re-kenschap gevende, daar geenszins de noodwendigheid van preutschheid of •ijdelheid voor inziet. De parochiaan van Ingoyghem zat daar ten tooneele, en voelde er zich zoo vrij of hij op een berm of op een heuvel op uitkijk gezeten was en zijn land overkeek. Geen enkel ge-baar, geen vertrouwelijk oogenspel (hij bekeek heel den tijd strak zijn papicren), geen vertooiiing, maar bevangenheid evenmin, geen spoor van trac, zenuw-achtigheid, onrust nocli ongedurigheid. ; Die geweldige man is ook hier weer zichzelf meester geweest en onvervalscht en zonder moeite kon hij vermonden wat hij in zich draagt. Natuurlijk is Streuvels geen redenaar : dan zou hij Streuvels niet zijn. En zulke ambitiezou hij zelfs bij een ander niet begrijpen. Zeggen wat je te zeggen hebt, 't is toch zoo simpel, nietwaar? Maar ik heb, bni-ten van Verlaine en van Karel van de Woestijne, toeh zelden of nooit gelegen-heid Efehad, zoo waarlijk lezen-rnet-ziel te hooren. Streuvels ffaf zich, vertelde van zijn aandoeningen, uit den tijd toen hij stilaan gegroeid is tôt dat geheel on-bekende en raadselachtige ding dat «een schrijver » is. Zijn inleiding was reeds kostelijk. Over de nieuwsgierigheid van dezeil tijd. Daar is een publiek dat zich matig om het werk, maar onverzadigbaar om den persoon van een schrijver bekom-inert. En daar zijn menschen die er voor zorgen dat aan die nieuwsgierigheid wordt voldaan. De schrijver krijgt dan 't bezoek van « een fatsoenlijk opgezec-ten jongeheer », die met de gebruikelijke buigingen en de drukste verontschuldi-gingen om zijn onbescheidenheid zich aandient. Hij praat heel den tijd alleen door, bewondert ailes wat hij hoort en ziet, de prenten aan den muur, de boe-ken op uw tafel, uw persoon, uw vrouw, uw kinderen, de groenten in uwen tuin, de boometi in uwen hof, uw dorp^de dor-pelingen, uwen os, uwen ezel, en bovenal uw werk ! Hij verzekert u dat uw ge-aiale aanleg niet tôt zijn recht komt, ■ enz., en met vele buigingen neemt hij hoffelijk afscheid. Eenige dagen later krijgt gij een tij dschrift thuis, met uw portret, dat van uw huis, uw kamer, enz. Den reporter ziet gij er niet in : gij-zelf praat almaar door, dcet uitspraken op den toon van een rechter, vertelt van wieii gij houdt en wie ge niet kunt uit-staan, ontvouwt uw plannen voor de toekomst... Heel uw leven staat er in afge-teekend, hoeveel pijpen ge rookt, welk vest ge draagt, en nu weet ge hoe ge u voortaan te gedr'agen hebt als ge « voor u zelf » wensclit door te gaan. Ten slotte krijgt ge ook nog een veegje uit de pan, in den vorm van een gulden raad : wilt ge geniaai zijn en blijven, luister naar | mij ! Dat is de « literaire reporter » van vandaag, en het lijkt wel of het naar de natuur is gekonterfeit. Arme reporter ! Wat een aardig onderwerp om daar Streuvels even over te interviewen ! En toch zat Streuvels daar ,uu te kijk, en ging van dat innig leven vertellen, van wat voor een ech' schrijver a het schrijven » is. Hoe een waar kunstenaar daar van spreekt, met welk een di ie vroomheid, met welken fijnen lutmor, uit vrees dat het gevoel, eenmaal uitgesproken,valsch i of misvormd zou lijken hoe dit gebeu-ren kan, toonde ons Stijn Streuvels. En i ik dacht een poos aan de hoogheid van een Flaubert, een van Streuvels' hoogste vereeringen, en hoe die, anders in den vorm, maar zeker niet met meer wij-ding, over het goddelijke ambacht van den letterkundigen kunstenaar zou ge-sproken hebben. Vrees niet, dat daar groote woorden bij te pas kwaiiien. Daar is in de wijze waar Streuvels zich op uit-drukt, iets zoo naïefs, zoo verrukelijk-echt's, dat ge stilaan in uzelf gaat jui-chen en u betrapt op monkelend luiste-ren naar die schoone « bekentenissen », dat trouwe, nooit-aanstellerige relaas van een wondere schrijversjeugd. Een Vlaamsche school Een lezer die A. M... teekent zet in ons blad het gedacht vooruit in Brussel niet meer voort te gaan met lamenteeren over den slechten toestand van het onderwijs, maar over te gaan tôt daden. En hij zou willen dat Jef Herremans — of k rn.mri anders — zich zou bezig houden m t het oprichten eener Vlaamsche Schooî. Wij twijfelen geenszins aan de goede inzichten van onzen lezer, doch wij twijfelen wel aan zijne kennis van de BrusseJ-sche toestanden. Wij hebben hier vroeger het Viaam ch Huis gesticht, en in 't begin ging dat heel goed ; weldra echter bleef eer.e kategorie Vlamingen daar weg « omdat er liedei kwamen van een ander politiek gedacht» anderen bleven er weg omdat zij he Vlaamsch Huis niet «voornaam » genoeg vonden, en gingen hun centen verteerer in de groote keffiehuizen der boulevards waar zij in 't Fransch bediend werden ik ken er ook die er wegbleven orndai semmige jongeren kritikeerden wat t( kritikeeren was, -zonder vaar noch vrees en zij zulks niet konden verkroppen : zc waren daar niet aan gewoon ! En zoo1 begon stilaan het Vlaamsch Huis op kruk-ken te springen, en de duivel weet wat ei na den oorlog mee zal gebeuren ! Welnu, waarde A. M..., 'k vrees erg dat het ook aldus met de Vlaamscht school zou gaan; in 't begin al vuur ei: vlam, later echLer onverschilligheid er gekibbel ; zulks in de veronderstelling natuurlijk dat men er toe zou geraken hei noodige geld bijeen te krijgen. Ware ons volk .zoo doordrijvend, zoe standvastig in zijn liefde voor eigen land-aard als de Roemenen van Zevenberger bijvoorbeeld, oh I ja, dan zou het gemak-kelijk gaan. dezen immers beleefden de-zelide toestanden als de Vlamingen t« Brussel, hadden voor hunne kinderer slechts scholen met het Magyaarsch als \ oertaal ; maar zij hadden iets over vooi hun taal, voor het volk, en om zich det verbastering te onttrekken stichtten zij, nevens de Staatsscholen, niet ééne, maar 3,800 vrije scholen, met eigen centen, en met de moederspraak als voertaal ! Wij betwijfelen sterk dat de Vlamingen dergelijke liefde en dergelijke krachtda-digheid zouden aan den dag leggen voor hun landaard. Doch wij zijn ook van oor-deel dat zulks niet noodig is, daar de Roemenen uit Zevenbergen een onder-worpen volk zijn, terwijl de Vlamingen vrij zijn, en dus van hun Regeering en hunne besturen het recht hebben te eischen dat hun een onderwijs in eigen taal gegeven worde. En als de Vlamingen zulks ernstig willen, bekomen ze dat zoodra zij al de politieke hansworsten over boord kegelen en ze vervangen door menschen met gezond oo-rdeel en ver-stand. Daartoe is enkel wilskracht en eendracht noodig. Nou, eendrach't, daar ligt het hem juist, ziet ge ! Als echter M. A. M... denkt dat het mogelijk is zijn 'gedacht te verwezenlij-ken ; als hij meent dat in dezen tijd geld voor die verwezenlijking te vinden is ; en als hij veronderstelt dat er in dien zin iets te doen is, wel, dan wil ik hem wel een handje toesteken om hem... zijn begoo-cheling te doen verliezen ; hij schrijve mij een kaartje, Dreefstraat, Ste-Agatha-Berchem, en ik snelle toe ! Jef HERREMANS. Fransch is fliMisne ! in dn Âvsndieerganpn Wij hebben eenige dagen geleden de aandacht der lezers gevestigd op de avoudleergangen in talen en handelswe-tenschappen door het Gemeentebestuur ingericht. Duizende leerlingen hebben zich laten inschrijven en nu zijn elken avond de klassen overal eivol. Het doet ons natuurlijk groot genoe-gen, dat de Antwerpsche jeugd begre-pen heeft, wat wij in ons vorig artikel hebben doen uitschijnen, namelijk dat het nu vooral het oogenblik is om zich te wapenen voor den « Struggle for life » die na den oorlog hoogstwaarschijnlijk verwoedender dan ooit te voren zal moe-ten gevoerd worden. Er ligt trouwens een nauw verband tusschen de goede vakkennis van den klerkenstand en de ekonomische wel-vaart van een land. Daarom ook kan het handelsonderwijs in de avondleergangen niet goed genoeg wezen. De beste leer-krachten en de nieuwste leermethoden dienen er gebruikt te worden. Dan alleen kan het initiatief der stad, dat in prin-ciep alleszins te prijzen is, goede vruch-te.n afwerpen. Nu ons ter oore komt hoe het in som-mige leergangen zooal toegaat zijn wij echter onder dit opzicht ailes behalve tôt geestdrift gestemd. Wij zullen ons vandaag b. v. eens bezighouden met den leergang van handelsrekenen en boek-houden... pardon! le cours d'arithmétique commerciale et de comptabilité s. v. p., want er dient gezegd dat het « parler français » daar hoogtij viert. Mais si, mon cher, c'est ainsi ! Ter gelegenheid der eerste les op Dinsdag 28 September gehouden in de school van den Oudaen legde de professer o. m. nagenoeg de volgende verbluf-feud merkwaardige verklaringen af : (( Ik heb nog nooit les in boekhouden even. Ik betreur ten zeerste de lessen in Iiet Fransch te nioeten geven, want ik ben niet gewoon mij in die taal uit te drukken, daar ik altijd Nederlandsch i spreek. De leerlingen gelieven dus mij] ; Fransche uitspraak eu zinswendingei : niet als voorbeeldig te aanzien. » Lijkt zulks niet ongelooflijk? 1 Ziedaar dus een Vlaamsch leeraar, me 1 Vlaamsche centen betaald, die les te ge : ven heeft aan Vlaamsche jonge lui il • een Vlaamsche stad, die echter meen 1 zijn lessen in een vreemde taal te moe ten geven. Welke vruchten kan zulk verkeerc . opgevat onderwijs afwerpen? Zijn di leerlingen dan van hcegenaamd geen tel dat men ze eenvoudig opoffert aan voor i oordeelen en wantoesta.nden, zij die ge-i roepen zijn om een der hoeksteenen te worden van het nieuw op te trekken ge-bouw onzer nationale welvaart? t Wie heeft er dau toch de geheime - macht in handen om een Vlaamsch lee-î raar in het Vlaamsche Antwerpen tegen t wil en dank een vreemde taal op te drin-= gen voor zijn onderwijs aan Vlaamsche leerlingen ? 1 Is het Gemeentebestuur hiervan op de : hoogte? Zoo ja, dan hopen wij, dat de , bevoegde ambtenaar onmiddellijk met - krachtige hand ingrijpen zal. Dagelijksch Nieuws EEN VALSCHE BELGÏSCHE « MARTELAAR ». — Het « Journal de Genève » meldt dat de politie te Mon-treux een bewoner van het kanton Vaud gevat heeft, die zich als Belg uitgaf, uit Mechelen afkomstig, welke de Duit-schers zouden verminkt hebben en aan wien zij vrouw en kinderen ontnomen hadden. Hij bediende zich ook van een valschen aanbevelingsbrief van kardi-naal Mercier. DE OORLOGSAVONTURIERS. — De Parijsche inspecteurs van den veilig-heidsdienst hebben een man aaugehou-den, die de uniform van een geneesheer-tnajoor droeg, waarop het oorlogskruis en de rozet van de a instruction publique » prijkten, en die menigeen zoo wel te Pariis als in de provincie had beetge-nomen.Oud 27 jaar, stelde deze avonturier, die Antoine-Martin Padovani heet en uit Marseille afkomstig is, zich onder ver-scheidene titels voor (markies de Villeneuve, graaf de P'ontanges, baron de Saint-Martin, hertog de Maillard de Chamblay, enz.) en verzamelde aldus giften voor liefdadige oorlogswerken, giften welke hij natuurlijk zelf behield. Dan weer, was Padovani een Italiaan, en noemde zich ridder Salducci of pro-fessor Stoupali ; soms ook gaf hij zich ait als dolcter Mathieu van de Parijsche Faculteit. De politie heeft 72 valsche namen ont-dekt, welke deze Fregoli der oplichterij te Parijs en in de provincie had aange-nomen, want hij verstond de kunst van decentralisatie en had het middel gevon-den om zich in verschilleude kasteeleii als gast te doen opnemen. Uit het onderzoek bleek dat Padovani sedert 28 Juni gedeserteerd was, toen hij bij de jagers te paard in dienst was. Hij werd bij deze gelegenheid veroordeeld en naar het front teruggezonden. Boven-dien was hij reeds vôôr den oorlog ver-scheidene maleu veroordeeld geweest wegens diefstal en misbruik van ver-trouwen en was het voorwerp van een aanhoudingsmandaat. Padovani is thans in verzekerde bewa-ring gebracht. Hii behoort tôt een eer-bare familie en was begonnen- in de me-dicijnen te studeeren, welke studies hij ■ weldra opgaf om een avontuurlijk leven , . te kunnen leiden. j DE ENGELSCHE VERZEKERIN- ! GEN TEGEN DE ZEPPELINS. _ ! Men weet dat de Engelsche Regeering : eene staatsassurantie tegen de luchtge-varen ingesteld heeft dat is te zeggen \ . tegen de ongelukken welke kunnen te-weeggebracht worden door een raid van 1 Zeppelins en van Duitsche vliegtuigen. | ' Ondervraagd zijnde of deze instelling niet van plan was om weldra het tarief.] te vermindereu, heeft de voorzitter van î de Board of Trade geaiitwoord, dat hij i zich hiermee op het oogenblik niet kon \ bezighouden. ! DOOD VAN EEN WELDOENER DER MENSCHHEID. — De dood van Carlos Finlay, die de Parel der Antillen, j het eiland Cuba, van de gele koorts be-vrijd heeft, is bijna onopgemerkt in het : wereldverdoovend oorlogsrumoer voorbij- ' gegaan. S Men moet weten, dat deze weldoener ontdekt had, dat de «Mosquito» de echte verspreider van de vreeselijke plaag was, die jaarlijks onder de bevolking van Cuba zooveel verwoesting aanrichtte. Hij is het nog, die door zijne krachtige pogingen de Amerikaansche regeering, na den oorlog van 1898, welke aan Cuba de onafhankelijkheid gaf, ertoe bracht om de noodige middelen voor de verdelging van de « Mosquitos » te verschaffen, en om de lieden, die door gele koorts waren aangetast,af te zonderen. Sedert heerscht op de Parel der Antillen geen gele koorts of malaria meer. HET PLAATSEN VAN WERKLOO-ZEN IN DUITSCHLAND. — Sedert vele jaren bestaan er in Duitschland plaatsingsbureelen. Deze bureelen verschaffen aan de werkloozen arbeid, 2on-; der dat dez« er iets voor te betalen heb ben. Zij stellen de werkgevers onmiddellijk met de werkloozen in verbinding en geven hun al de noodige inlichtingen om een goed betaalde plaats te krijgen. Het aantal der aldus geplaatste werklieden neemt regelmatig toe. Terwijl in 1910 het eerste millioen bereikt werd, was men in 1913 reeds ver over 1,600,000. Deze instelling bewijst vooral nu, in oorlogstijd, van zeer veel nut te zijn. Vol-gens thans verschenen statistieken, is het aantal geplaatsen in 1914 tôt 2,100,000 gestegen. DE ARBEIDERSLOONEN IN DE ENGELSCHE MUNITIE - FABRIE-KEN. — De « Daily Express » verheft zich tegen de schandalige verkwistingen van het geld der natie in de vervaardi-ging van munitie. Het blad verklaart dat het overnemen van het beheer van 800 fabrieken door den Staat niet de ver-wachte bezuiniging heeft opgebracht. Door te beletten dat de aannemers te veel winst zouden maken heeft men de loonen eenvoudig buitensporig verhoogd. De werklieden van een der grootste munitiefabrieken,die anders in vredestijd van 20 tôt 30 shilling per week verdien-den, ontvangen thans 3 sh. 4 pence per uur, dat is 9 liv. st. per week. In een obussenfabriek zijn de salarissen tôt 10 liv. st. en zelfs tôt 12 liv. st. per week g-estegen in plaats van 5 liv. st. vôôr den Dorlog.En de werklieden maken niet meer dan 10 obussen per uur, terwijl zij vroeger, in gewone tijden, tôt 30 kwamen. Dus èén derde van het werk voor meer dan het dubbele der salarissen ! Het mi-nisterie van schietvoorraad vraagt zelf, iederen dag,door middel van advertenties Dm werklieden,aan wie salarissen beloofd worden van 4 liv. st. tôt 5 per week. En wat -het bouwen van nieuwe fabrieken be-trëft, daarin wordt aile vrijheid aan de aannemers gelaten met betrekking tôt de prijzen en tôt de salarissen,hun belovende een zuivere winst van 10 t. h. op al de kosten. De weeromstuit op al de bouw-ambachten moet zich reeds merkbaar doen gevoelen en zou iederen dag toene-men, daar men geen materiaal meer vindt sn de werklieden der particulière bouw-nijverheid niet meer met de gewone loo-len tevreden zijn. EEN MES-VORK VOOR DE EEN-\RMIGEN. — Voor de eenarmigen, — velke, helaas, overal, waar de oorlog voedt, talrijk zijn, — heeft men thans n Duitschland een zeer vernuftig instrument uitgevondeu. Vork en mes zijn tôt een enkel werk-uig, in den vorm van schaar, vereenigd. Vanneer men het sluit, glijdt het mes usschen de tanden van de volk en het /oedsel wordt aldus vlug gesneden. Een mip met de valiede hand, eu het instru-nent is in een vork veranderd, en met 10g eene beweging, even eenvoudig, is îet in een mes herschapen. DE TOENEMING DER ENGELSCHE STAATSLASTEN. — Ontleend aan de « Guerre sociale » van Gustave Hervé : « Men staat verbluft over de ;norme vermeerdering der Engelsche Btaatsschulden sedert een jaar : zij gin-jen er zoo prat op, onze vrienden over :iet Kanaal, dat zij hunne schuld gaande-weg konden aflossen. Zij was gedaald tôt minder dan 20 milliard en ziet, plotseling is zij driemaal zoo hoog geworden. Zij sprong tôt 57 milliard in een jaar tijds. □p deze 57 milliard werden er een tiental jeleend aan eenige bondgenooten, die ninder gefortuneerd waren. EENE KENNISGEVING VAN DEN COMMANDANT VAN HET VIERDE LEGERKORPS. —- Het Generaal Gouvernement herinnert aan de verordening, den 25 Augustus door den opperbevelheb-Der van het vierde legerkorps uitgegeven, voorschrijvende dat al de mededeelingen 3f rekwesten, welke tôt de Duitsche militaire overheden van deze streek en aan die der marine gericht zijn, in het Duitsch noeten opgesteld wezen. Voor de lieden, die deze taal niet genoegzaam kennen, is ret gebruik van het Vlaamsch toege-;taan. Al de brieven en rekwesten in een andere taal geschreven, 2ullen ni«t in ta-nmerking genomen worden.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.