»eiisdag 10 Mei içiô, Tweede Jaarg. INfr 130 Prîis: 6 Gentlemen door geheel Belsrfë Het Vlaamsche Nieuws Het best inerelicht en meest verspreici Nieuwsblad van België. - Verschijnt 7 maaî per weei; ABONNEMENTSPRIJZEN : Per maand 1-75 Per 6 maanden 10.— Per 3 maanden 5.— Per jaar 18.— >tttcr-*&nxmwtUJV l- IHi MMMràa •scwwrïJajrcBcocrr^ wan1 ^rrn-wOTooxv^ AFGEVAARDIGDEN VAN DEN OP9TELRAAD : Dr Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE met vaste medewerking van Dr A. JACOB BUREELEN: ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 1900 AANKONDÎGINGEN : Tweede bladz., per regel 2.50 Vierde bladz., per regel.. 0.50 Derde bladz., id. I.— Doodsbericht 5.— Voor aile annoncen, wende men zich : ROODESTRAAT, 44. DE OORLOG Ilitrekkingen tusschen Duitschland en Amefika. — Nog ïchtstellingen van Iersche rebelien. — "V oortzettiog van ; Duitsch offensief rond Verdun. — Schepes getor-deerd. De Toestand H Daitsch bericht spfeekt thati: H. je gevechten rond heuvel 304 ■ tel paar dagen geleden haddet: ^Hjjchen nadruk gelegd op de he-^■der beschieting in die streek ■v zich verplicht hadden ge/ier Baven van de Noordelijke hel-Bkoogte te ontruimen, maar der Bien zij ni ieder geval bezetten ^K;dt nu door de IXiitsche mede Wjbevatigd. Het gebeurt wel meei B hoofdkwartier over succesvolh Benêt slilzw-ijgen bewaart zoolanj BLhten niet heelemaal zijn afge '■ of zoolang het gestelde doel nie' EHjjèeel bereikt werd. Bsschijnt de eer9te veronderstel ltBd het geval te zijn. Ha vas lie1 "■en dat de Noordelijke glooiïn^ J^tijdige zone vormde, door nie Bhî bezit genomen ; Berlijn vnli Bas: gansch het loopgravenstelse ■ N'oorderhelling van heuvel 304 ^B /ij genomen en onze linies to( ■ toogte zelf voruitgeschoven. ■ duidelijk dat de Duitscher: Hillen blijven inspannen om die Hfcverdediging van den linkeryleu-Ho belangrijke hoogte in bezit t< In Fransche vakkritiekers dedei K kort geleden de beteekenis vai Hj, eu legde tevens nadruk of ^■selijke uitwerking van het zwarc der Duitschers in die streek. Hj heelemaal een reusachtig arlille m niet de infanterie speelt er de B>! Dit blijkt uit een passus vai Hnitsche stafbericiit, waarin ge ^Hpordt dat er 51 Fransche legerdi ^Hserden opgemerkt in het Maasge ^Ra, zelfs negers. Binnenkort ver ^Hn er wellicht ook Russen op he ^Booneel. Dit ailes' bewijst eens t< Hit de opéra ties rond Verdun nie1 zijn, en dat de verdedigen '^Hahelijk mogelijke middelen t< Bran om de aanvallers op afstanc ^fcveehten op den recht eroevei ^Bllaas zijn van minder belang, er H een meer plaatselijk karakter i^Hrner een periode van Franschc ^Hnvallen te verwachten. verklaarbaar ongedidd vvachi Hjveral het uitwerksel af van hel ^Bhc antwoord op de Amerikaan-Het is wel moeilijk in dit op He ernstige van de tendensberich ^■onderseheiden. De algemeene in-Ben men echter bij het lezen vai .^Bpammen opdoet is, dat er eer ^^■wtspanning in de Duitsch-Ame ^ke betrekkingen is ontstaan,ont-V ' die in de meerderheid vani de vende Amerikaansche blader Bs kornt. Gisteren deelden wi; Hfcit de îneening mede van de ^Bla'ed Press ». Onderstaand stuk ■jk << Exchange » moge tôt aanvul ^B>lad meldt uit Washington : Een ^B°ggeplaatst beambte van de re-m heeft verklaard dat Duitschland 1^Hro°te toegevendiieid getoond >^Vr- het is op dien weg verder ge-na °erste berichten te ver-■te was. Waar er reden tôt een ■zou kunnen gevonden worden, '.!®lbeambte niet in. Het eerste ge-Bh nw':a h ad een algemeene ijMlder koersen op de beurs voor ge-^F' -r tœn het tweede deel bekend-w was, her&tclden zich de notee- wcliswaar slechtseen paar in-het geschil dat tusschen beide '^■^creTen was, is nog niet bijge-:»: ir het is ook een feit dat de mo-vo°r een onmiddedlijk afbre-î^H^ekkingen door de wezenlijkc van de zijde van Duitschland verminderd is. ^Wj'den natuurlijk weer allerlei min ^Vr fantasistische beschouwingen i^B^knopt, de vredesgeruchten ceT vo°r den dag omdat hun 'V1 ve^ tôt opschieten is gebo-'■e ^ vertrouwen boezemen ze Stappen in die richting moe-an w<>rden door een grooten H ri ^ dan alleen positie-Ce'lngen de wereld inzenden. Uit Ierland Londen, 8 Mei. — Een telegram uit Dublin meldt de gevangenneming van John Mac Neil, président van de Sinn Fcin-vrij>villigers. Mac Neil is hooglee-raar aan de nationale universiteit te Dublin. Londen, 8 Mei. (Officieel.) — Er zijn weer vier opstandelingen doodgescho-1 ten; een is tôt 8 jaren, drie tôt 5, 16 tôt 3, twee tôt 2 jaar gevangenisstraf ^ veroordeeld. Twee zijn vrijgesproken. Londen, 8 Mei. — In het Lagerhuis ' hee£t Recimond heden den eersten mi-nister gevraagd of hij wist, dat het ' voortduren van militaire terechtstellin-gen in Ierland snel toenemende verbitte-ring en woede gaande maakt onder een gi-OQt deel der bevolking dat niet de • minste sympathie met den opstand heeft, en of Asquith, op het voorbeeld van ge-; neraal Botha in Zuid-Afrika, onverwijld - een einde zou willen maken aan die te-: rechtstellingen. (Hoort ! hoort !) Asquith antwoordde : Het geachte lid heeft daar van den begirme af bij de re-' geering op aang-edrongen en zijn pleiten 1 voor clementie ten gunste van de groote ' meerderheid der deelnemers aan den op : stand, is niet aan doovemans-deur ge-1 klopt. Sir John Maxwell is daaromtrent ' steeds in rechtstreeksch en persoonlijk - overleg met het kabinet geweest en dit heeft aile vertrouwen in zijn bezadigd-heid. De algemeene instructies van Maxwell, die overeenkomen met zijn eigen oordeel, luiden dat de strengste straf zoo spaarzaam mogelijk dienit te worden toegepa&t en alleen ten aanzien van ver-an twoordelijke personen, wien de groot-ste schuld aan het gebeurde treft. In antwoord op vragen van andere na-tionalisten en radicalen, die zich teg.en ele wijze van optreden tegen de rebelien : verklaarden, heeft Asquith gezegd, dat - de terechtstellingen door de militaire ■ overheid zijn gelast en hij heeft gewei- gerd de verzekering te geven, dat er geen meer zullen voorkomen, voôr het ; Lagerhuis in de gelegenheid is gesteld de zaak te bespreken. Londen, 8 Mei. — Minister Asquith heeft in het Lagei'huis verklaard dat de terdoodbrenging van Iersche opstande-lrngen zal worden beperkt tôt die ver-antwoordelijke personen, welke in de eerste plaats schuldig zijn, en dat er zoodra mogelijk een einde aan zal ko-men.Het vraagstuk der behandeling van de groote massa der opstandelingen w'ordt door de regeering met zorg over-wogen. fZeppelias Hull, 7 Mer. — Visschers, die hier zijn aangekcmen, melden dat de Zeppelins, die verleden Dinsdag' een bezoek aan de Engelsche kust brachten, negen in gefcal waren. De eerste afdeeling van het eskader, bestaande uit vijf Zeppelins, verscheen tegen den middag, laag vliegend, boven de visschersvloot. Later kwamen nog twee Zeppelins, daarna nog twee. Eén ervan daalde nog veel lager dan de overige en scheen slechts twee masten van den zeespiegel verwijderd. De treilers zet-ten koers naar de kusten en luchtschepen volgden hen, hun snelheid regelende om hen bij te houden. De treilers verwacht-ten elk oogenblik bommen te krijgen. Het was een merkwaardig gezicht: de treilers met vollen stoom kustwaarts koersend, de Zeppelins over hen heen îrwevend. Dit duurde zoo ongeveer negen uren ; met het vallen van de duisternis gingen de luchtschepen uit elkander. Duikboot- en mijnoorlog Londen, 8 Mei. — Volgens een Lloyds-bericht verkeert het ss. « Cymric » van de White Star Line în zinkenden toestand. De « Cymric » bad geen passagiers aan boord en een gemengde lading. (De «Cymric» mat 13,370 ton. De White Star Line is te Liverpool geves-tigd.)Lees vervolg Oorlogstelegrammen, op de tweede bladzijde. Onze Groote Geïlîustreerde : Letterkundige Prijskamp hertog jan de eerste van bradant VORST VAN DEN LANDE EN VLAAMSCH DICHTER Il ■ Hertog Jan I van Brabant, naar Iiendrik Leys | Dcze afbeeiding van den vorsl- dichter u-erd door den bijzc-nderen teeke- : naar van a Het Vlciamsche Nieuws » voor « Onzen Geïllustreerden Let- j 1 terkundigen Prijskamp » gemaakt naar de schilderij die m de Groote \ \ Leyszaal hangt, ten stadhuize te Anfaerpen, en totnogtoe nergens ver- \ I scheen, naar ire meenen, ! \ HERTOG JAN I VAN BRABANT 1251—1294 Een der roemrijkste vorsten uit de Middeleeuwen is onzç Hertog Jan I van Brabant. Hij is de overwinnaar van den grooten Slag bij Woeringen, in 1288 ge-leverd.De Dietsche dichter Jan van Heelu was er tegenwoordig en heeft dezen veld-slag, « di hi met ogen sachn, met al de aanschouwelijkheid en de geestdriftige iDezieling van een ooggetuige beschre-ven. Sommige tafereelen vooral werden gloedvol behandeld. Dit gedicht mag het vaderlandsch heldendicht van de Bra-banders genoeind worden. Hertog Jan zelf is onze eerste, en zou onze eenige vorst blijven, die in de lands-taal zong. Hadde hij langer mogen leven, dan zou zijn Vlaamschlievende invloed groo-ter en duurzamer zijn geweest op den adel, die van toen af scheel zag naar het Fransche hof. Hertog Jan was anders gehuwd met de dochter van den Heiligen Lodewijk IX (1226-1270), koning van Frankrijk, doch zij ontviel hem al vroeg. Na veel gehaspel met zijn broeder, be-klom Hertog Jan den troon van Brabant in 1267, dus op 16-jarigen oude.rdom, en op 't oogenblik dat Maerlant naar Dam-me terugkeerde. In den slag bij Woeringen, nabij Keu-len geleverd, worstelde hij man tegen man met Hendrik van Lnxemburg, den onversaagden aanvoerder van het vijan-delijke léger. De inzet was de heerschap-pij over Limburg. De twee dappere vorsten beukten met geweldige slagen op elkanders harnas, doch de Graaf \an Luxemburg ontving tusschen de twee platen van zijn harnas een doodelijke wonde. Hertog Jan ver-wierf den glorierijken naam van Jan de Zegevechter en de onbesproken heer-schappij over Limburg. « In tornooien uit te munten, de dor-perheid der roofridders te straffen, op het slagveld door persoonlijken moeel te schitteren, was het voortdurenel streven van zijn kort doch roemrijk leven. Zijn onstuimigheid deed hem op 42-jarigen ouderdom den dood vinden in een tor-nooi. » (Dr. Jan ten Brink.) Ook als Vlaamsch dichter bekleedt deze heldhaftige e.n ridderlijke vorst een eereplaats in de letterkunde van de eeuw van Willem van den Reinaerde en van Jacob van Maerlant. Wij bezitten nog negen minneliederen van hem, die uitmunten door groote kieschheid, aanbidding voor de \touw, getuigend van zijn frisch en teeder ge-vcel en van zijn jong geestdriftig ge-moed. Jan Frans Willems, die zoo veel deed, heeft ook deze liederen weer ontdaan van* het stof dat er de eeuwen hadden over-gestrooid en zijn geleerdheid heeft ze. ge-louterd en er de sintels afgeblazen, zoo-dat ze nu weer schitteren in voile Vlaam-sche schoonheid. Hertog Jan zingt, verliefd en bevallig : Minlike ende goet, Hovesch, rein van sinne Es si, ende welgemoet Die ic met trouwe minne ; Si es coninghinne • In min herten gront. Of : Cuusche smale, u bruun ogen Die hebben mi dat gedaen Dat ic minne moete togen. Smale is bevallig, lief, klein, een ver-teederingswcord als het Fransche. ma mignonne. En hij verklaart : Mi es al wale, als ic mach sijn Bi mire scone vrouwe, Ende ic dan haer claer aanscijn Ende haer gelaet mach scouii'en. Zijn leus was : Minnen of vechten en in beide : le wil immer bliven gestade Ende en wille niet wanken. Als zijn schoonste lied geven wij mor-Efen Eens M rien morgen vroege, en in drie teksten : den Vlaamschen, den Oud-Vlaemschen uit Willems en den Zwa-:>ischen, opdat onze lezers eens het groot îenoegen zouden kunnen smaken eens te vergelijken. LUC. ■— : —* DAGELIJKSCH NIEUWS HET KABINET VAN DEN HEER VANDERVELDE. — M. Vandervelde, minister van intendantie, heeft tôt chef van zijn kabinet aangesteld M. Karel de Jongh, advokaat aan het Beroepshof t© Brussel, voormalige deken der balie. M. de Jongh had zich te Lausanne ge-vestigd, al waar hij tôt professor aan d« universiteit dezer stad benoemd was. DE UNIVERSITEITSSTUDIES. -~ Daar de universiteiten sedert het begin van den oorlog gesloten zijn bevinden zich vele jongelui, die hunne middelbare studies volbracht hebben, zonder bezïg-heid. De Bestendige Deputatie van Brabant heeft zich met dezen toestand be-moeid, achtende dat het hoogst wensche-lijk zou wezen dat zij hunne wetenschap-pelijke kennis konden voltooien totdat zij in staat waren hunne hoogere studies te beginnen. Twee Universiteiten, Brussel en Leu-ven, behooren tôt het administratief ge-bi 1 van Brabant. De Bestendige afvaar-diging heeft de mogelijkheid betracht om in beide steden de leergangen te openen in moderne letterkunde, de Latijnsche fi-lologie, Grieksche letterkunde, de staat-kunde der oudheid en der middeleeuwen, de geschiedenis van België,de tegenwoor-dige geschiedenis, Staathuishoudkunde. Titularissen vc«>r deze leergangen konden gemakkelijk in het onderwijzend per-soneel te Brussel en Leuven gevoinden worden, alsook voor het oprichten van andere leergangen, zooals natuurkunde, scheikunde, dierkunde, de beginselen der physiologie, der ontleedkunde, plant-kunde, geologie, enz. De Bestendige af-vaardiging verklaarde eveneens in hare uiteenzetting dat deze geheele inrichting geen onkosten voor de Provincie zou ver-oorzaken en de lokalen door de belang-hebbende gemeentebesturen zouden ver-schaft geworden zijn. De Gouverneur-Generaal heeft de Bestendige afvaardiging, bij monde van den chef der Duitsche Civiele Adminiistratie, doen weten, dat hij het niet wenschelijk vond, om leergangen volgens deze formule op te richten. Volgens hem, moes-ten de organen der betrokkene Universiteiten de noodige maatregelen treffen om die wederom te openen, indien zij werke-lijk de herleving van het universiteitsle-ven wenschten. LIEDERAVONDEN VOOR HET VOLK (A. N. V.), lokaal « Antwerpsch Koffiehuis », Van Stralenstraat. — Op Woensdag 10 Mei, te 9 uur (Torenuur), algemeene vergadering. Toegang vrij. BIJ DE SPOORWEGBEDIENDEN. — Door de kas van leening en voorschot-ten, gepatroneerd dcor het Nationaal Hulpkomiteit, werd verleden maand een maatregel getroffen ten voordeele der ge-huwde en lastdragende agenten van den ijzerenweg. Men weet dat deze kas maan-rlelijks 37 1 j2 t. h. der wedden aan de be-langhebbenden uitbetaalde. Sedert dan isten Mei wordt dit hulpgeld voor de ge-huwden, weduwenaars met behoeftige kinderen en jonggezellen welke bij steun-behoevende ouders of familieleden inwo-nen met 12 frank vermeerderd ; eene lichte verbetering dus. Toch heerscht er nog heel wat ontevreden roering onder de spooirmannen. De begunstigden klagen van halve maatregelen,de misdeelde jonggezellen over onrechtvaardigheid en wjl-lekeur.Zoo is de gemoedsgesteltenis onder de spoorwegbedienden. Laat ons hopen dat er van bevoegde zijde middelen zullen gevonden worden om eens en voor goed den toestand der belanghebbenden op treffe-lijke en rechtmatige wijze te regelen. EEN BELASTING OP DE OOR-LOGSWINSTEN IN ZWITSERLAND. — De commissie van dekundigen, belast om onder het voorzitterschap van den fe-deralen raadsheer Motta, de kwestie te onderzoeken ten einde in Zwiitserland een belasting op de oorlogswinsten te heffen, heeft met 8 stemmen tegen 2 het princiep van belasting aangenomen. Het punt onvte weten of een dergelijke belasting kan geheven worden, zonder dat de Grondwet behoeft herzien te worden, is nog niet uitgemaakt. Het lis waarschijn-lijk dat de commissie zal te beslissen hebben of er eene heraening moet zijn of niet. HERVORMING IN HET FRANSCH WETENSCHAPPELIJK ONDER-W I J S. — Men is thans in Frankrijk be-zig om het wetenschappelijk onderricht te hervormen, waarvan de verouderde leer-wijzen en de weinig progressistische geest vaak gecritiseerd werden. De « Académie des Sciences » van Pa-rijs heeft een harer zittingen aan dit ge-wichtig vraagstuk gewijd. De « Temps » zegt,dat de heer Le Chatelier zich beijverd heeft, om de particulière initiatieven uit-een te zetten, welke in het buitenland genomen werden ten einde tôt de beste leer-wiijze te komen die,volgens hem, de proef-ondervindelijk is. Hij deed de groote en onweerlegbare resultaten uitkomen door Duitschland en Engeland in dezen gedach-tengang verkregen. De ontwikkeling der laboratoriums en ook de rationeele en ondervindelijke gebruikmaking hiervan moet een der voornaamste hervormingen wezen, welke wij in het wetenschappelijke onderricht moeten aanbrengen. Deze stu-die verdient door de Akademie van We-tenschappen ernstig ondernomen te worden, welke, ongetwijfeld, na den oorlog, tôt de herleving van het land, tôt den we-tenschappelijken en lindusrieelen rijkdom der natie, zal wenschen bij te dragen. iels mt iederei iag voor ons eigen Wat ons Vlaamsche volk niet eens be-giijpen wil is dat het nie£ alleen zedelijk, maar ook stofl'elijk in België benadeeld wordt. Roeds Sncllaert zei het lapidarisch : Al de nadeelen ten laste van de Vla-mingen ; Al de voordeelen ten nutte van de Walen. Ook Claudius Severus heeft er eenige staaltjes van gegeven, die kenteekenend zijn, in het merwaardig boekfe : Vlaen-derens Weezang. Maar laten wij nu niet over 't verleden jammeren en aan de toekomst denken. Er zal onqindig veel hersteld en ver-goed moeten worden na den oorlog. Willen w:ij nu slechts alleen eens denken aan de IJzerstreek, loopend langs Nieuwpoort, Diksmuiden.Ieperen Waas-ten, waar sinds einde-October 1914 tôt op den huidigen dag zonder ophouden of verpoozen gevochten werd en wordt. Daar staat geen boom me.er recht. Daar is de bodem omgeploegd van de granaten ; dcorkokerd van de loopgra-ven, als een stuk vermemeld. en ver-molmd hout ; met trechters, groot als kraterkroezen, in een vulkanische streek herschapen. Geen hoeve staat er nog overeind ; elk huis is neergeblakerd ; de dorpen zijn verdwenen ; de steden nog een onooglijVc hoop steenen en afbraak : van de beide kanten van 't front klettert de vernieling neer uit de lucht of barst uit den schôot der aarde naar omhoog. Geen mensch daar, of hij is gernïneerd. Na den corlog zullen toch al die men-schen gesteund en wçer recht geholpen moeten worden. We vreezen en voorspel-len van nu af dat het n-ogmaals geschie-den zal op een parti j d i are wijze die eens te meer het Snellaertsche woord zal be-waarheiden : Ailes voor de Walen, niet# voor de Vlamingen. Zeg nu niet dat we overdrijven. Zooals 't vroeger ging, zal het gaan in de toekomst. Als er een ramp was, een mijnramp bijv. in het Walenland of in 't Noorden van Frankrijk, dan kwam heel het land in rep en roer om te lenigren en te helpen, en ni-et het minst het Vlaamsche land. Toen te Parijs de Bazar de la Charité af-brandde, werden er te Antwerœn alleen honderdduizend frank gevonden om het schatrjke Frankrijk te helpen. Maar voor de arme visschers van Blan-kenberg, Knokke en Panne, die door de winterstormen op de wilde Noordzee de visch gaan halen — de visch wordt duur gekocht ! zegt Hevermans — om de wo-duwen en weezen van die stille helden te helpen, werd nooit veel vlijtbetoon aan den dag geleçd noch werden de ijveraars met eeretitels, dekoraties en ander kla-terinunt aangewakkerd. Als het land van Temsche en Hamme door den springvloed van de Schelde blank stond en de tafels, kastjes, lede-kanten en stoelen- van die arme .Vlaamsche stakkerds op den vloed te dobberen lagen en wegdreven, dan kwamen er hee-ren van de Bclgische Regeering met eenige vijffrankstukkcn op zak, die ze in hun zakken deden rammelen, en tegen een handsvol zilver werd de handteeke-ning afgetruggeld waarbij de sukkelaars van aile verder verhaal afzagen. Ging het ook zoo niet met de arme Vlaamsche duivels bij elke spoorwegramp ? Welnu 't zal hetzelfde wezen in de toekomst, na den oorlog. 't Is eender hoe het draait en 't is gelijk wie de gebroken potten' zal moeten betalen, hier mogen we zeker van zijn : de arme Vlaamsche Fransch-onkundige liede.n zullen nog-maals het kind van de rekening blijken. Daarom ook, ja 06k dâirom, zou het Vlaamsche volk nu zichzelf bewust moeten worden ; eensgezind zijn voor zijn Vlaamsch belang en bestuurlijke sehei-ding eischen tusschen Vlaanderland en Wallonie. Anders zal er dit gebeuren : Vlaande-ren zal goud geven voor den gemeen-schappelijken inzet, doch koper ontvan-gen in Tuil. Wij moeten onszelven paaien noch be-goochelen : de Waal houdt niet van ons, waarde;ert ons niet jintegendeel waar hij van den Vlaming gewaagt is het veelal met verachting (en smaad. De Waal in 't algemeen haat ons ras en haat onze taal. Wie geen Fransch kent is voor hem een achterlijk wezen, een lijfeigene, goed om lastdier te zijn in België. De franskiljon zoekt heil en aanzien in de gunst van den Waal. Hij tracht zich voor een Franschman of Waal te doen doorgraan, hoewel zijn tong hem altijd door den Franschman doet uitlachen en verachten. Daarop is niet één uitzonde-ring. Advokaten en rechters worden ach-ter den ruer zoowel om hun Fransch be-spot en uitgelaçhe.n als de eerste de beste winketkommies. Daarvan waren we

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.