ILfl^g 23 Oktober 1916. Tweeds Jaarg, Nr 294 Prijs: 6 Centièmes door geheel België Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreid Nieuwsblad van België. - Verschijct 7 maai per week | .... >- - ■-■—---i—rrrr-ti—nirnrwirtrmnni m mitrr- mnfirt-i rrr—irm—rm-nn—ri ~in ABONNEMENTSPRIJZEN : Per maand 1.75 Per 3 maanden fi.— Per 6 maanden 13.— Per jaar 18,— «na3g7a*re>g«Ti^^r;rs«MiTT>rtwwMrTr»«4i sr*aassiOKKie*^i!*crK*isasœx!œ%*œjrœœs*3?ïcoaKXi AFGEVAARDIGDEN VAN DEN OPSTELRAAD : IRaf VERHULST, Dr Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE Met vaste medewerking van Dr A. JACOB HIIDPB! RM. DftftnK«TDi4T ÂA 4NTWFDPRW TpI IQftft J^<5»ata»5J3M^3^A-»Iga^>^^£r^gy5t»5:^rrr»tna-g<Tr«g3JWEj *- •Frçxr.f-X: Il ■ ' Il i IWH'-îy^ntmffrt AANKONDIGINGEN : Tweede bladz., per regel. 2.50 yierde bladz., per regel. 0.50 Derde bladz., id. I.— Doodsbericht 5.— 5 Voor alla Atrnnnppr) isratiH#» m#»r» ^îrli "RnnTiTf..QTD A A T AA DE OORLOG I Oostenrijksche Minister- De Russische telegraafdienst président vermoord l'eenen, 21 October. — De minister-jdent graaf Stûrgkk is heden tijdens jaiddageten door den uitgever van hier verschijnend tijdschrift dood-jkoten.•mi Karl Stiirgkh werd den 30sten ïfcer 1859 te Graz geboren, waar hij ajja akadeinische studie in de rech--, sîaatswetenschappen voltooide. «81 in staatsdienst getreden, werd uj jn verschillende functies werk-t te zijn geweest, in 1891, door het ifschap Stiermarken tôt lid van den kraad gekozen, waar hij deel uit-ite van de groep der groot-grondbe-L In 1909 werd hij tôt minister van Uijs en eeredienst in het kabinet-ierth benoemd, 2 jaar later tôt minis-tesident. Beiien, 21 October. — De aanslag is Be?d in 't hôtel Meissl und Schadn. ■ graaf Stiirgkh daar aan tafel zat, Bi de schrijver Friedrich Adler op Koe en loste snel achter elkaar drie Ben op den minister-president, die Btboofd getroffen, dadelijk dood Kfiicii. 21 October. — Over den H op graaf Stiirgkh verneemt de Bener Allgemeine Zeitung » van een ■etuige de volgcnde bijzan der heden : ■ri Stiirgkh zat zooals elken dag in ■rimai van het hôtel Meissl und ■ ditmaal in gezelschap van ba-■ehrendal. de broeder van den over- ■ minister van buitenlandsche za-■Drietafels verder zat de Weensche Bver dr. Friedrich Adler, een zoon Heu afgevaardigde naar den Rijks-Bdr. Viktor Adler. Plotseling stond Hop, de-d drie stappen in de rich-Bva de tafel waaraan Stiirgkh zat, Hie drie revolverschoten op hem. ■ Stiirgkh zakte ineen ; hij was ter-Bdood. Eén schot, dat miste, wond-Hron Aerenthal aan den voet. Bon Aehreuthal ving graaf Stiirgkh Bivalop en liet dadelijk geneeskun- B' de schoten vielen, ijlden de aan-He Oosteurijksch-PIongaarsche en H?l:e officieren op den dader toe en B<n hun sabels. Adler gaf hun zijn Hop en zeide : « Pardon heeren ! Ik Hiat ik gedaan hcb en zal mij zon-Hrzet lateji aanhouden. » Hè vraag van een officier, waaroni Hc aanslag had gepleegd, antwoord-B : « Dit zal ik voor het gerecht te ^fcoorden hebben. » ^■imniddels aangekomen geneesheer Heclits den dood van graaf Stiirgkh Hdkn. Enkele minuten later kwa-■ie-leiders van het ministerie van ^■landsche zaken en van handel, Huder Bleyleben. landmaarschalk Hi-chtejistein en de président van HGorup de zaal binnen. De dader B" fehtenis genomen en naar het ■jsbewariiig overgebracht. Hfericht, dat door bulletins van de H spoedig- iu stad bekend was, Bçoveral de verontwaardiging over Haneloozen moord gaande. Alge-■ Meek hoeveel sympathie de be-^Blvoor den vermoorden minister-B°t koesterde. {Uit Griekeniand. li 21 October. — De « Times » : uit Athene : Op last van de ■ politie hebben de bladen, die : Entente zijn, een waarschu-TOgen, om van heden af op te net hun artikelen tegen de En-uders zullen zij geschorst wor- iîg van Fransche en tgeische ministers 21 October. — O'fficieel is maakt dat er gisteren te Bou-samenkomst is geheuden van Mrdigers der Fransche en En^-geering tôt het wisselen van over den militairen en poli- '? warea Briand, Ribot, Bour-»«. Lacaze, Thomas, ' Joffre, Balfour, Lloyd George, • «^ chef van d^n Engelschen en Haig. De ministers '" d d«or diplomati«ke, aia- Kopenhagen, 21 October. — De Russische regeermg hoeft aan de directie der groot Noordsche Telegraafmaat-schappij meegedeeld, dat bij den Russi-schen telegraafdienst tijdens den oorlog geen buitenlanders meer mogen worden aangesteld. Zij dringt er derhalve op aan dat allç in Rusland dienst doende Deensche ambtenaren der Telegraaf-maatschappij door Russen worden ver-vangen. ÂsrtshertogFrederik benoemd tôt opperbevelkebber van leger en vloot. Weenen, 21 October. — De keizer heeft tôt veldmaarschalk aartshertog Frederik den volgenden brief gericht : Met den dag van heden draag ik het bevel over mijn leger en vloot aan u over, en geef u, den opperbevelhebber van bet leger, en uwen beleidvollen chef van den generalen staf, generaal-oberst van Conrad mijn bijzondere en dankbare waar-deering te kennen. Weenen, 17 October 1916. FRANS JOZEF. M. P. Duikboot- en mijnoorlog Kopenhagen, 21 October. — Een tele-gram uit Krageros (Noorwegen) meldt, dat het stoomschip Athe,ne, van de stoombootmaatschappij Ada, met erts van Narwik op weg naar Engeland, m den grond is geboord. Het stoomschip Ada, van dezelfde maatschappij, is voor 14 dagen in den grond geboord. L,onden, 21 October. — Het Engel-sche s.s. « Huguenot » (1032 ton) is in den grond geboord. Elf opvarenden zijn te Newcastle geland, rnen denkt dat 00k de anderen zijn gered. Het Engelsche s.s. « Cliburn » (440 ton) is in den grond geboord. De be-manning is door het Noorsche s.s. « Hey-drot » gered. Het Engelsche s.s. « Marchioness », van Glasgow, is in den grond geboord. De geheele bemanning is gered. Er zijn 2 s.s. « Marchioness », die te Glasgow thuis hooren. Het zij,n betrek-kelijk kleine schepen. Duitschland en Noorwegen Kristiania, 21 October. — De aange-kondigde Duitsche nota is gisteravond, naar de « Norske Intelligenssedler » mcldt, aan den minister van buitenlandsche zake,n overhandigd. De Entente en Griekeniand Londen, 21 October. — Het weekblad « The Nation » wijst op de gestadige toeneming van den dwang die de Entente op Griekeniand oefent, terwijl inmid-dels het volk te Athene zich meer t_n meer koningsgezind betoont en zich tegen de Entente keert. Het gebeurde t-'j-dens de wapenschouwing bij de ontbin-ding der troepen, door de corresponden-ten slechts als een op zichzelf staand voorval voorgesteld, mœt ons, i,n plaats van tôt nieuwen dwang aan te sporen, een waarschuwing zijn omtrent de te-rugvverking van zulke maatregelen op de vooruitzichten van Venizelo», voor ,nu en later. Officieel is er niets bekend omtrent de redenen voor het jongste militaire en maritieme optreden. Een correspondent heeft geseind dat Konstantijn troepen samentrekt in Thessalië ten einde de bondgenooten in den rug aan te vallen. Is dit denkbaar? vraagt de « Nation » Wat zou het gedemobiliseerde en gede-moraliseerde Griekische leger met 20 tôt 80.000 man kunnen uitrichten tegen een leger van een half millioen? Er bestaat een kans dat de miltaire,n in overspan-ning zouden handelen en Griekeniand een leeUjke roi laten spelen. De koning oefent stellig een kwaden invloed in Griekeniand, doch hij heeft den steun van een partij, die minder pro-Duitsch dan onzijdig is. Venizelos — eindigt de « Nation » — vergezellen onze beste wenschen, doch het is voor hem het best dat hij het pleit wint door de Grieksche openbare mee-ning of, in ' t ergste gieval, door de Grieksche waaecieH. tZie vervolg tweedi blaûzijde) Onzé Groote 6eïliustreerde Letterkundlge Prijskamp Pieter Cornelisz. HOOFT 1581-1647 't Zou nu de rechte tijd voor one we-zen om de roi van den Prins van Oranje te bestudeeren aan de hand van de Ne-derlandsche Historien van Hooft. Het was de tijd der uitwijkelingen, de tijd van den opstand tegen Spanje, de 1 tijd dat de fietie van Filips II bleef voort-: leven tôt de vervallen-verklaring volgde, omdat het volksrecht gekrenkt werd en daârdoor de opstand gewettigd. Wij zullen ons nu bij het Ontzet van Leiden bepalen. Eodewijk van Boissot, de geuzen-ad-miraal, had de Antwerpsche vloot aange-tast en na een korten, doch hevigen strijd overwonnen en doen zinken. Den 26n Mei 1574 verscheen de Spaan. sche veldheer Valdez voor de tweede rnaal met zijn leger voor de poorten van Leiden. De stad werd zoo r.auw ingeslo-ten dat de burgers slechts door middel van postduiven briefwisseling konden houden. Den 6n Juni vaardigde Requesens de algemeene kwijtschelding of amnestie, uit waardoor hij de opstandelingen tôt ver-zoening hoopte te stemmen. Die maatre-gel kwam te laat. Nederland wilde geen vergiffenis meer, het wilde recht. Leiden verscheurde den genadebrief e.u zei liever te stervQn met de wapens in de hand of van honger dan zich nog te on-derwerpen.En de Staten besloten : Liever een overstroovid dan een verloren land. De dijken werden doorgestoken. De Zeeuwsche geuzen ,waarover Boi-sot het bevel voerde, konden echter de stad niet naderen. Binnen Leiden was de nood ontzag-lijk. Aile levensmiddelen waren ver teerd, het \leesch van honden en katten,' van ratten en muizen was een lekkernij geworden, Reeds 6.000 menschen waren van honger en ziekte omgekomen. De nood steeg ten top. I11 den nacht van 1 op 2 Oktober 1574 stak een hevige storm op. die de golven van den oceaan met vreeselijk geweld diep landwaarts injoeg. De vloot van Boisot bevond zich onmiddellijk in diep watér: De Spanjaarden werden uit hun schansen verjaagd. « Niet voor de menschen, maar voor de zee 'ivijk ik! » schreef Valdez op een tafel, en hij vertrok. Het fiere woord was een jammerlijke uitvlucht. Leiden kreeg van den Prins van Oranje en van de Staten, die de plaats hadden ingenomen van Filips II, een hooge-school.Zoo werd de Leidsche hoogeschool ge-sticht.Opmerkelijk is het dat in de stichtings. oorkonde nog altijd werd vastgehouden aan de oude fietie alsof het Koning Filips was die over Holiand regeerde en die thans de stad voor den tegenstand tegen zijn eigen troepen beloonde . Den 8 Februari 1575 werd de Leidsche, Hoogeschool plechtig ingesteld. Luister nu hoe Hooft in ongeëvenaard proza vertelt i LEIDEN ONTZET 3 Oktober 1574 Uitgelaten en onuitsprekelijk was de blijdschap waar de vloot van Boisot mee bewelkomd werd van burgers en gezag-hebbers. Men scheen er verrezen van den dood, en met reppen en roeren zijn achterstal van ievendigheid te willen in-halen : zoo woelde het en krioelde het door stra'ten en stegen ; inzondei heicl aan de Vlietbrug, waar de lijftochtsche-I>en door de veste schoten. Het holgehongerd volk, wijf, man, oud, jor.g, boordde bol en dik den oever, en overwelfde, zoo veel hun doenlijk viel, de vaart, met uitstrekken van schouderen, armen en handen, om te bereiken, te vangen, te grabbelen, het brood, haring, kaas en andere spijzen hun toegfesteken of geworpen, door de bootslieden. Sommigen liepen of spron-gen ten halze toc in 't water of zwom-men naar de schepen. Dezelfde l'eden, zoo nat en druipende als zij waren, 00k anderen die iets gekregen hadden, schooiden (draafden) er mee stede-waarts, verkondigende de algemeene behoudenis. Aile buurten en wijken ge-waagden van dezen roep : Leiden, Leiden is ontzet ! God lof in der eeuwig-heid ! Daartusschen zag men er een menig-te, wien 't voedsel tôt vèrgift ged«eg !»-edijde, atrekt®) mit# de oainaat hun-tt*r »ukigjh«îd : zulk* dat zij, 00b onder wôg, met het tusschun d« tanden verstikt bleven. Een overerbarnielijk ding, na 't ontworstelen van zoo velerlei ramp, in de haven zijus heils te sneuve-len. Maar zoo luttel bedachtzaamheid viud men, in ailes, bij den gemeenen man, om zijn eigen nul te weten : tenzij de Overheid het bezorgt en hem te vo-re.u (voor hem)- meet. Dezelve derhalve, opdat zich voortaan niemand lichtelijk veraasde (te veel at) en de verwende ma-gen allengskens haren plicht mochten herleeren, raamde plaats en orde, om aan ieder niet meer tevens dan een hali pond broods, een stuk kaas en één pe-kelharing uit te deelen. De Admiralen, opgetreden, namen hun gang, en ge-volgd van scheeps- en steevolk, rechl naar de kerke, om gemeener stemm e (allen te zamen) den Heere te danken: voor zoovele en verscheiden oogschijn-lijke (toen : klaarblijkelijke) gunsten, de een achter de ander hun als toege-te!d, tôt vol trekking van de verlossin» van de stad. (••••• • 1 ••• «• i Prins, Edelen en Steden in erkente-nis van de standvastigheid der Leieua-ren, boden hun oritlasting van tollen voor ettelijke jaren of het oprichteu eener hoogeschool aldaar, wat hun van beide best aanstond. En zij, inziende dat vrijdom van schattingen dikwijls uit nood beknibbeld of vernietigd wordt, en in allen gevalle niet eeuwig duren zou, namen 't eervol voor de keur. 't Welk hun, op den achtste der naastvolgende Sprokkelmaand bevestigd werd en naar verdienste bekomen is: gemerkt de plaats, tôt dezer ure toe, treffelijk ge-bloeid heeft, zoo in menigte van binnen-als bijitcnlandsche jeugd, als in ver-maardheid van welbewetenschapte voor-gangers eu andere naamhaftige perso-nen, derwaarts, gegleden uit letterlust, of getroond door staatlijke belooningen, om de spoorbijstere zuclit tôt onderzoek als vraagbaak, of immers tôt sieraad en luister der Hoogeschool te dienen. Pieter Corneliszoon HOOFT. (Dit schreef Hooft een halve eeuw na het bestaan der Leidsche hoogeschool. Moge binnen zooveel tijd 00k hetzelfde gezegd kunnen worden van de eerste Vlaamsche hoogeschool die morgen opengaat.) --V- r DAGELIJKSCH NIEUWS PLECHTIGE OVERDRACHT VAN DE GENTSCHE HOOGECHOOL. — Een telegram uit Brussel d.d. 21 October zendt aangaande de overdracht der Vlaamsche Universiteit het volgende be-richt de wereld in : Vanochtend heeft in de aula der hoogeschool te Gent gouverneur-generaal baron v. Bissing de in een Vlaamsche hoogeschool veranderde universiteit overge-dragen aan het kollege van curatoren en, hoog'eeraren, dat onder leiding van den rector Hoffmann voltallig was versche-nen. De go u v e r n e u r-ge n e ra a 1 legde er in zijn rede nadruk op, dat de hoogeschool in het Vlaamsche gebied en ver daarbui-ten met vreugde wordt begroet. Men ziet in deze Vlaamsche hoogeschool een waar-borg voor de toekomst der geesteliijke ontwikkeling van het land en een onwan-kelbaren steun voor een krachtig Vlaamsch volksbewustzijn. Hier zal geen Duitsche hoogeschool ontstaan, en nog veel "minder een Fransche, maar een in het Vlaamsche volk wortelende Nederlandsche. Rector Hoffmann zeide in zijn ant-woord dat de universiteit thans hare na-tuurlijke bestemming herkrijgt, daar de Vlaamsche taal er als onderwijstaal wordt inge\oerd. Hierdoor wordt een der hoog-ste idealen van het Vlaamsche volk ver-wezenlijkt, waarvoor dat volk sedert 85 jaren heeft geleden en gestreden. De vaak geuite bedenking en bezorgdheid hebben niet kunnen standhouden tegenover een koel en zakelijk overleg, daar er immers geen zedelijke of wettelijke redenen bestaan, die de leeraren konden weerhou-dn hun volk te dienen en 00k geen ver-standige vaderlandsliefde een belemme-ring vormt. Bovendien is dit vraagstuk van hoegenaamd geen belang voor de on-afhankelijkheid van het land en zijn bin-nenlandschen toestand. Het gaat hier erkel om de wenschen van Vlaander jn, het gaat hier om. het recht. Want de hoogeschool zal een Vlaamsche, een Nederlandsche zijn, en d'us slechts aan de ontwikkeling van het Vlaamsch» volk, d# Nederlandsche beschaving bevorderlijk zijn. Het Vlaamsche volk is zich van zijn kracht bewust en vat steeds meer moed. Dasrom mag het de dingen als altijd tôt ontwikkeling blljv*n brenge». H«t zal aie* duld*n dat »ieh «»n fïand naar swja palladium uitstrekt. VLAAMSCHE MUZIEK VOOR ONZE JONGENS. — De heer Nie. Cu-pérus, waarneinend bestuurder van het Koninklijk Vlaamsch Konservatorium, heeft aan « Volksopbeuriing » een aantal muziekstukken van Vlaamsche Meesters overhandigd, om ze naar onze j011 gens in het krijgsge.vangenkamp van Gôttingen te sturen. Ziedaar een schoone daad die met lof en met den dank van iedereen moet ver-meld worden. KREDIET TEN BEHOEVE DER LANDBOUWERS. — De Behartigers van den landbouw verzuimen niets om hun beschermelingen te ondersteunen. Ee.n Nationale Leeningskas voor den Landbouw werd in den loop der tegen-woordige gebeurtenissen ingesteld. Haai nut heeft zich niet verlooehend en tôt op den datum van einde September 1.1. zou zij rentelooze leeningen of tegen zeer minimale interest tegestaan hebben aan 3040 landbouwers voor een totaal bedrag van fr. 1,509,752, dat zich over de pro-vinciën als volgt verdeelt : Antwerpen, fr. 260,600; Brabent, fr. 1,050,010; Oost-Vlaanderen fr. 43,000; Luik, fr. 6,050; Limburg, fr. 65,225; Luxemburg, fr. 32,567; Namen, fr. 52.30o. De nationale landbouw wordt, naar men ziet, krachtig in bescherming genomen en men kan gerust zijn omtrent het lot van dezen belangwekkenden tak van bedrijvigheid. DE BISSCHOP EN DE HEER BUR-GEMEESTER. — De « Heilige Een-dracht » blijkt bij voortduring een ijdel woord te zijn overal waar de philosofi-sche en sociale overtu igen grond voor conflicten vinden. Ziehier wat de « Echo de Paris » vertelt : « Zondag had onder de leiding van Mgr Dubois, dje inzegening plaats van den eersten steen der nieuwe kerk te Sotteville bij Rouaan. De socialistische burgemeester van Sotteville, de heer Til-loy, heeft het geestig geoordeeld de pu-blieke plechtigheid te verbieden, onder \"0&r\vendsel dat al zou zij geschieden op een particulier terrein, toch van buitenaf kon worden gezien ! Daar het besluit van den burgemeester slechts op het laatste oogenblig- bekend gemaakt was geworden, waren de g-eloovigen in groote drorn-men opgekomen en moest de tusschen-komst der gewapende macht ingeroepen worden om den wil van den heer Tilloy te doen eerbiedigen. Deze laatste is, naar het schijnt, zeer fier over de gemakkelijke overwinning die hij behaald heeft, de inzegening van den eersten steen door den aartsbisschop van Rouaan is name-liijk slechts in bijzijn van enkele personen kunnen geschieden. Hij heeft dan 00k aan het « Journal de Rouen » een stuk geschreven waarin hij verklaard heeft fier te zijn over het feit dat hij erin ge-slaagd is de « openbare uiting van een godsdienst » te hebben kunnen verbieden. » DE NOODZAKELIJKHEID DAT DE GEZONDE WERKELOOZEN ZICH NUTTIG MAKEN. — De commissie der eind-rekeningen en der besparingen uit de Fransche Kamer heeft, met algemeene stemmen, de volgende motie aan-genomen : « De commissie noodigt de minister van arbeid uit te doen opsporen tusschen de gezonde werkeloozen van beider ge-slacht, die werkeloozen.-ondersteuning genieten, de mannelijke en vrouwelijke ondersteunden, welke tôt arbeiden kunnen gebruikt worden, en in het voorko-mende geval, onmiddellijk de hulpverlee-ning te onttrekken aan hen, die zonder geldige reden de voorgestelde betrekkin-gen zouden weigeren. » EEN GESCHENK VAN DE FA-MILIE MEYERBEER. — De familïe Meyerbeer heeft aile partituren en mu-ziekboeken van Meyerbeer aan de Ko-ninkliike Bibliotheek van Berlijn ver-maakt. De « Allgemeine Musikzeitung » van Berlijn geeft eenige bijzonderheden omtrent de weinig bekende dleelen der Bibliotheek van den komponist. Zij be-vat in de eerste olaats de werken uit de jeugd van Meyerbeer, welke niet uitge-geven zijn, daarna zijn eerste Duitsche opera's : «De Reiziger en de Waard », « Abimelek of de twee Chaliefen », « De Dochter van Jephtha », bijbelsche op>e-ra ; « De Minnarijen van Thecelinde », monodrama met kooren ; een oratorium : « God en de Natuur » ; verschilende gele-genheidswerken : Psalm qi, cantaten en instrumentale muziek. Vervolgens ko-men d« ooera's uit de Italiaansche période van Meyerbeer : « Romile e Constan-za », « Semiramidle », « Emma di Res-burg-o », «Il Crociato » (de Gekruisig-de), « Margharita d'Anjou », « Escule •n aufcojrafiseha ©rk*stpart.lturen uit den rtipsren l«*Wid v«n aiuakî^kuiisH- aaar. Hoe de Walen spreken over België Er waren voôr den 001 log twee bladen die in één adem genoemd en gewoonlijk verkocht werden door e.en toonaange-vend slag van menschen : advokaten. rechters, geneesheeren eu handelsreizi-gers, namclijk La Chronique en La Gazette. Dat waren de lieveliugsbladen van het verfranschte en intellektueele ( ? !) gedeelte onzer burgerij. Zij waren het e.vangelie van de bourgeoisie belge, waarvoor de groote aristokratische en diep-verstandelijke Fransche dichter Charles Baudelaire zulken onoverwinnelijken walg had en waartegen hij zoo driest en omnatig kon uitvallen. Sprak hij niet van de stupidité menaçante die, hij las op 't gezicht van den verfranschten Belg? La Chronique en La Gazette! Het ronkte in uw ooren door 't geroep van de dagbladventers, als ge een spoorhalle binnen kwaamt ; aan den trein, in de gasterijen, aan de open-tafels van de provincie-waardschappen, zaagt ge niet anders. La Chronique en La Gazette waren een obsessie. Zij waren het geestesvoedsel, de ziel van het België, dat aan de oppervlakt* ligt en dat de toerist te, zien ki'ijgt. Dit België was voor den oorlog meer Franschgezind en tevens heviger anti-Dnitschjkunstmatig daartoe opgezweept, dan welke Fransche stad 00k. In welken financieelen harrewar de faam van de Chronique eindelijk ten onder ging en welke de roi was van de fonds secrets of geheime toelagen der Fransche Republiek, dat zal înenig onzer lezers zich wel herinneren. Maar een schreeuw gaf dat niet. Als Pol dç Mont een Duitsche rede-voering hield te Leipzig en over den band sprak die 06k de Germaansche vol-keren moest bijeenhouden, dan huilde niet alleen de pe.rs gedurende weken en maanden, over het pangermanism der Vlaamsehgezinden, doch 't werd mond-gemeen verteld als iets verschrikkelijks, terwijl de Waalsche lçiders heel rustig, in aile middens, tôt onder den neus van ministers, verklaarden dat ze zich geen Belg votlden en de inlijving bij Frank-riik verlangden. Dàt heeft nooit, 't is gelijk waar erge.r-nis verwekt en wij mogen ons afvragen of wij in een wereldoorlog een betrouw-baar gebuur waren voor Duitschland? Met genoegen hebbe.n wij vastgesteld, dat, 11a Romain Rolland en Gustave Le Bon, nu 00k een derde uitstekende Franschman, Anatole France, zijn ge-zond verstand heeft teruggekregen. Hij schrijft een pleidooi voor den onmiddel-lijken vrede en bekent dat we de ware oorzaak van den oorlog, dus de ware schuldigen, nog niet kunne.n kennen. Als hij dàt zegt dan is 't dat 00k zijn oogen zijn open gegaan en dat hij reeds weet. Wij krijgen thans een blik in La Gazette.Jean Barv, de beheerder en hoofdop-steller van dit Brusse.lsch blad, heeft een persgesprek verleend aan den briefwisse-laar van Het Vaderland van Den Haag. Hij verklaart dat hij, als Belgisch va-derlander, zich minder te bekommeren heeft om de Duitsche bezetting, die hij een « voorbijgaande lcwaal » noemt, dan om het doodende kivaad van het kleri-kalism.Dan gooit hij het praatje omver als zou Frankrijk verrast zijn geweest. Dit land werd niet verrast, doch 't heeft misrekend. « Frankrijk was wèl gereed! verze-kerde de heer Bary. He:t is dom en ellen-dig het tegenovergestclde te beweren ! 45 jaar lang had het zich de grootste offert! getroost ! » Na een nieuwen uitval tegen het kle-rikalism, dat hij het juk van België noemt, gaat hij voort over zijn vaderlandsliefde. Wij knippen uit : « Als dàt patriotisme is, hemel, netjes-uit, krachtig en hevig gezegd, dan ben ik een vurig anti-va derlander ! Zoo het van dit land (het vroeger België) is dat men droomt, wij hebben het buiten hon-derden keeren gezegd en wij herhalen het : Wij willen de annexatie bij Frankrijk! Van nu af, verraden vôôr den oorlog, en met gebonden armen en voeten aan de Duitschers geleverd, \erraden gedurende den oorlog door politiekers, die al te gemakkelijk de eendracht beoefenen rond de assiette au beurre, hebben wij er genoeg van en wij dringen bij de Ha-versche Regeering krachtig aan opdat zij de formeele belofte aflegge ons de be-stuurlijke scheiding te schenken, die ons, Walen, eindelijk zal toelaten ons vrije-lijk le ontiuikkelen, ons los te maken van de Bruntlsche voogdij val gens Ons na.-tiûn&al kamktfrl » » D* heer Bary had allas ; aija

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.