Zo®d?g 14 November 1915. Eerste faarg. Nr 303 Prijs : 5 Centiemen door geheel Reîgië Het Vlaamsche Nieuws Het best ingelicht en meest verspreid Nieuwsbladjvan België. - Verschijnt 7 maal per week ABONNEMENTSPRIJZEN Per week 0.35 Per 3 maanden 3.75 Per maand 1.25 Per 6 maanden 7.50 Pflr 1 an r 12 AFGEVAARDIGDEN VAN DEN OPSTELRAAD : Dr Ang. BORMS — Albert VAN DEN BRANDE BUREELEN: ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. Tel. 1990 AANKOND1G1NGEN Tweede bladz., per regel 2.50 Vierde bladz., per regel.. 0.50 Derde blade., i«L I.— De«dsbericht 5.— Vo»r aile annonccn, wende mtti zieli : ROODBSTRAAT, 44. Aan onze Lezers De Vlamingen van aile gezindhedei trkennen dat zij in Het Vlaamsch (lieuivs het opreehte blad naar hun har itbbeû gevonden, echt en degelijk vai :igen landaard, boven aile politiek ge nbbel veriieven, dat gezond voedse jeeft voor den geest en een verkwikken le lektuur aanbiedt. Van den eenvoudigsten mensch to Jen meest verstandelijk ontwikkelde kai Kiiieder het genietend lezen. De heer advokaat Emiel Wildiers, d< gekende Antwerpsehe redenaar ei iVlaainsche leider, bracht onlangs deze jhulde aan Het Vlaamsche Nieuzvs : ' a H et is het beste Vlaamsche dagblai iitwe ooit gehad hebben. » ffat onze Vlaamsche dagbladen altijc het me este kwaad berokkende was da îij aile in dienst stonden van een poli tieke partij. Daardoor werden zij moed rillig eenzijdig, onrechtvaardig voor dei tegenstrever, vergodend wie baat brach an den partijwinkel, verguizend al wie liet in hetzelfde gari'eel draafde. Het Vlaamsche Niewws hee!ft zich oj Je volledigste en volstrekste wijze ont iaan van dit euvel. Dit werkt wat be rceandend voor velen ; nog altijd zijt ■r die blijven indeelen en van tijd to ;ijd hooren wij nog : — Ja, Het Vlaamsche Niewws is eer joed, een degelijk blad ! Doch zie een; ioe het Guido Gezelle, Hugo Verriest :n heel die reeks Vlaamsche priesters op-icmelt en wat klerikale (ze bedoeler godsdienstige) gedichten het blad rnede-deelt in zijn anders zoo fraaie Bloemle ring. I En soms denzelfden dag luidt van de Kidere zij de : I — Zeker, in Vlaamsch opzicht is hei goal, doch wij betrouwen het niet. Zk cens hoe een Jan van Rijswijck, eei: ftmandus de Vos, een Julius Vuylsteke, icn Julius Sabbe en zooveel anderen erin 'erheerlijkt worden ! Zoo is het, beste lezer, wij hebben een iv.men blik, zijn breedgeestig, bekreu-Jen ons niet om al het krenterig gedoe patin de politiek de dagbladpers deec Indiassen. Wij zijn onpartijdig, onaf-pankelijk, vrijmoedig Vlaamsch. Wi; Willen het orgaan zijn van gansch ons tlaamsche volk. Wij dienen de schoon-peid, de eoedheid en de kracht waar wij paar vinden ; wij weren alleen uit ons [lad al wat laag is en onedel. Wij eer-lerbiedieen de overtuiging en de rein-keid van den geest. Een dagblad moet n ieders handen kunnen vallen zonder pand te kwetsen of een rechtgeaard pensch te ergeren. Van den oorlog geven wij het officiee-lenieuws volledig zoowel de Reuter- en pvastelegrammen als die van Wolff. IVerder trachten wij den lezer zoo fêd, zoo eerlijk mogelijk in te lichten. fij denken niet dat het de roi van de PS is, zelfs niet in oorlogstijd, aile da~ |tn maar op de brutaalste wijze voor- en loor te liegen om de hartstochten van de 15ssa te bevredigen of op te zweepen. vaderlandsliefde wordt niet gediend ^>r logens. De Vlamingen vooral moeten thans ® voile ingelicht worden en weten ®rom het gaat. Wij strijden zonder eenige bijbedoe-"Si alleen voor het vaderland, voor ons 'liefd Vlaanderen. Vlaanderen moet vrij en groot worden iBelgië. is een heilige plicht voor elken ■oing ons te steunen. Ieder moet ons W lezen en verspreideû. ' Is nu het oogenblik van het jaar dat ' al»nnementen gemaakt moeten wor-^lOok doen wij een hartelijken oproep j" onze lezers in te schrijven op 'het vooral op hen die niet een vaste %enheid hebben het dagelijks te koo-B..jW allen echter is er voordeel bij , abonneeren, en een groot voor-!ll.papier slaat op met den dag en wij ■tn niet wat ons in een korte toekomst «ee?elegd. :;'sschien zullen al de dagbladen ver-:lctlt 7-ijn den verkoop bij 't nummer '«rboogen. le zich nu abonneert is daartegen 'a®rborgd, want-in ieder geval wordt J etretlen die nu inschrijven, de prijs ' verhoogd. ZCTa, abonneert u dus : v°°r één jaar . . . Fr. Ij.— [,°°r een halfjaar. . . » 7.50 v°°r drie maand ...» 3.75 2°°t «en maand ... » 1.25 k j, uw vrienden en kennissen aan ^ 1 Vlaamsche Nieuws in te schrij- l0ry,ons helpt, helpt m«de strijden tu a^ideren, voor onze heilige taal-^janden van onzen landaard [ ' zelfe in d«îe tijden, cens om te ! » strijden tegen al wat Vlaamsch is ; latei ' wij het ook eens zijn, broeders vai j Vlaanderland 1 ! 't Is voor ons geen zaak van winstbe _ jag, veixe vandaan ; ook durven wij ge ' rust zeggen : Elk abonnement op Het Vlaamscht Nieuws is een wapen te meer aan he | Vaderland geschonken. Dr. Aug. BORMS, t A. VAN DEN BRANÇE. UIT DE OUDE DOOS ' EN TOCH ZFFR AKTTIEEL 1 l III Ik zei als slot van mijn vorig artike dat er wel wat aan te merken valt op d< woorden uit den laatsten zin van Ed-L mond Picard. Hoe sommige Walen de t Vlamingen aanvallen, die er voor ijve-. ren hun land herop te beuren door mid-del van de moedertaal, zal volgend plak ) briefje bewijzen, dat i,n 1907 te Meener tegen de Flaminganten uiteeplakt werd . Zulke vuiligheid laat men best onver- fn nl/1 • | | w«*iu * : I AVTS L « Quelques généreux philanthropes j viennent d'acheter aux environs de Bru-, xelles un immense terrain dans le bu1 . d'y faire construire un vaste établisse-: ment d'aliénés. Toutefois cet établisse-. ment ne sera destiné qu'aux idiots at-. teints de flainingantisme aigu. On ne peut que féliciter ces messieurs de leui : généreuse initiative, car la terrible maladie fait aujourd'hui chez nous plus de : ravages que l'alcoolisme, la tuberculose : et la syphilis réunis, et les pouvoirs publics ont commis une lourde faute en négligeant jusqu'à présent de prendre des mesures efficaces pour enrayer le mal ! » Gelukkig dat men hierna niet moet : schrijven ab uno dis ce ovines, want zoo : erg zijn ze allen niet aangetast, onze broeders. Wel vallen de meesten ons aan, maar worden daaroin niet altijd i gemeen. * * * In het jaar 1907 in de maand Decem-ber zcmd wijlen schepen Frans Van Kuyck stukken van den burgerlijken stand naar de gemeente Tamines, verge-zeld van het volgende briefje : « Bijgaande stukken worden toege-stuurd aan den heer Burgemeester van Tamines, met beleefd verzoek dezelve te doen beteekenen aan den genaamden IVictor L..., en mij vervolgens het ori-gineel behoorlijk ingevuld weder te zen-den. » De gereedgemaakte stukken moesten dus enkel ingevuld worden. Wat ge-beurde er? Stukken en briefje keerden terug, de eerste oningevuld en het twee-de met den stempel van de gemeente Tamines en de handteekening : « Renvoyé à Monsieur l'Officier de l'Etat Civil à Anvers en faisant connaître que Tamines est une commune wallonne et que nous ne comprenons pas la langue flamande. » De burgemeester van Tamines begiug hier een grove onbeleefdheid, om het niet sterker te betitelen. Immers, geen enkele wet verplicht de Vlaamsche ge-meenten, naar het Walenland te schrijven. in het Fransch. Ook de wet van 1878 niet, àl heeft men dat soms be-weerd. Lees aandachtig de tweede para-graaf van die wet en ge zult overtuigd zijn, lezer. * * * Ieder zal zich herinneren, dat in het jaar 1904 een ontploffing plaats greep te Calloo, waarbij verscheiden Vlaamsche soldaten het leven lieten. In naam van het hooger bestuur van het leger werd bij hun graf door hoosrere officie-ren het woord gevoerd in het Fransch. Wanneer daartegen door het « Handels-blad » en door andere Vlamingen gepro-testeerd werd en men er op wees, dat zulks uit eerbied voor de Vlaamsche soldaten in de volkstaal had moeten ge-schieden, noemde « Le Nouveau Précurseur » dat « une exagération flamingante». Altijd hetzelfde, enkel taalrecht voor de Walen. * * * Vlamineen, die geen Fransch ken-nen, srevoelen dat ook wel eens tôt hun schade. Oo 17 Januari 1906 verschenen voor de boetstraffelijke rechtbank te Dendermonde twee boerenjonsrens van Laarne, tusschen Wetteren en Gent. Als eretuice verscheen de burgemeester van Laarne. de heer Roman d'Ertbuer.Wanneer men hem vroeer om fetnig:enis af te leff^en. verklaarde die btirgemeester van een Vlaamsche eemeente : « Je ne comprends pas le flamand et demande à i être interrogé en français. » Een verta i 1er moest voor de betichten de getuige ' nis vertalen. Als politie-officier had di - zelfde heer het proces-verbaal geteekem ■ -en moest er onder eed de echtheid vai j verklaren. Hoe kon hij dat, vermits hi ■ zelf bekende er geen woord van te be t grijpen? De verdachten werden veroor deeld tôt een geldboete en tôt de kostei van 't procès, daarin begrepen een son van vier frank voor de vertaling van d getuigenis van den burgemeester. Dat gebeurde in Vlaanderen in he jaar 1906 ! ! Men kan het bijna niet ge looven. Omdat dus een burgemeester fc elom is om de taal van zijn volk te ken nen en te spreken, moeten de betichtei voor die onkunde boeten en betalen. El toch zijn er mensehen die durven bewe ren, dat aile Belgen gelijk zijn voor di wet ! Ge moet maar durven ! I * * * : Na het Nederlandsch Taal- en Letter ■ kundig Congres, in 1906 te Brussel ge ■ houden, werd er in de Fransch-Belgisclu ' pers druk geschreven en gewreven ove: ' den gestemden wensch : « Geen tweedi ■ taal mag in de lagere school, met zes jarig' leerplan, aangeleerd worden. > « Chronique », « Patriote », « Gazette » «Petit Bleu», «Peuple», «Flandre Li bérale » en « Bien Public » bewezen een: te meer, dat ze onze beweging moedwil lig verkeerd verstaan. « La Réforme > i schoot echter den hooifdvogel, door on: volgende liefdesverklaring te laten hoo : ren : « De varkens, met laaghangende pen; » en korte pooten, den zegevierender » snuit van den spekvetten parvenu op-» stekend, vertrappelen de rozen, zoe » delicaat van blad, zoo welriekend » vriendinnen van de bijen, de vêrlief-» den. de vlinders, de schilders en de » dichters. De flaminganten, de grof-» geschonkte en ijzengrimmige flamin-» ganten, de domine barbaren vertran-» pelen de Fransche taal, de Fransche » welluidende en edele Fransche taal : » zij vertrappelen de glorie van de La-» tijnsche beschaving. » Onnoodig te zeggen dat zulk proza van Chainave kwam.Julius Hoste schreei er bij in de « Vlaamsche Gazet » : « Zou men er niet bij aan 't schreien vallen gelijk een kalf van zes weken. » Ik vind het niet. Met zulke mensehen heeft men medeliîden. Men twijfelt liever aan hun geestvermogens, want een gezond aan-• geleed mensch draait eerst zijn pen meermalen rond en denkt na alvorens te schrijven. * * # Naar aanleiding van denzelfden wensch door het Congres te Brussel ge-stemd, schreef de sociaal-demokraat De-winne in « Le Peuple » een afkeurend artikel. Kamiel Huysmans kwam hier tegen op, in een artikel (4 September 1906) in «Le Peuple», waarin hij o. a. de volgende gulden woorden over het onder wijs van een tweede taal op de lagere school neerschrijft : « Ik kan mij niet aansluiten bij de beoordeeling door Dewinne uitgeproken over den wensch op het Nederlansch Congres gestemd nopens de voertaal van het lager onderwijs. Ik ben het met het Congres volkomen eens, dat het voer-tuig van het onderwijs-in aile graden 't Nederlandsch moet zijn in Vlaamsch-Beigië, het Fransch in de Waalsche pro-vinties ; dat het in algemeenen regel in de lagere school totaal onmogelijk en nutteloos is aan de kinderen een tweede taal aan te leeren, wanneer deze tweede taal niet in hun omgeving gesproken wordt. » Het staat voor mij volstrekt vast i dat het onmogelijk is aan een kind van 8 tôt 13 jaar op behoorlijke wijze een tweede taal aan te leeren, wanneer deze taal niet alaremeen in de gemeente of in zijn familie gesproken wordt. Het is een feit, dat het onderwijs in deze tweede taal de ontwikkeling van het kind te-genhoudt. Dit onderricht doet de lessen in woordenkramerij ontaarden. Indien het kind het noodig heeft een tweede taal te kennen, zal het die veel gemak-kelijker leeren, wanneer het zijn eigen moedertaal volkomen beheerscht, wanneer het onderricht door middel van de moedertaal zijn geestvermogens zal ont-wikkeld hebben. De nroef van hetgene ik vooruitzet? Ondervraae de dorpson-deiwiizers fen ook de onderwijzers in de groote steden. Corr.). Hoeveel leer-lingen vormen zij, die bij het verlaten van de laeere school de tweede taal ken- ' nen en spreken? Rari nantes in gurgite _ vasto. » Die woorden, zoo juist, zijn te ont-houden vooral wanneer ze geschreven werden door iemand van het vak, — Kamiel Hnvsmans was leeraar, — die best over zulke din^en kan oordeelen. De ouders zijn onbevoeed in onderwijs-zaken.* # # Hoe weinig onze Beweging begrepe: - wordt door de Franschgezinden bewee e de « Etoile Belge » in 1906. Zij schreef :1 <( De Vlamingen mogen hun brieve: i frankeeren met Vlaamsche zegels, z j mogen hun belastingen betalen me - Vlaamsche bankbriefjes en nog zijn z - niet tevreden. » Die paar zinnetjes zij] i karakteristiek. Men denkt ons te paaie: i met wat Vlaamsche wet j es en verorde 3 ningtjes, met wat Vlaamsche opschrif ten en titels en zoo meer. Van het hoo t ger doel, de verstandelijke, kultureel - en stoffelijke verheffing van ons voll ; hebben ze geen benul. Wat kunnen on - aile wetten schelen, wanneer ons vol] i van dag tôt dag achteruit gaat. Wettei i hebben wij niet noodig, maar gezond - toestanden die yiaamsche wetten over ; bodig maken. Wij moeten ons logiscl in onze eigen taal kunnen ontwikkelen in onze moedertaal bestuurd, gevonnis en bevolen worden ; door middel van d< landstaal ons brood kunnen verdienen , door middel van diezelfde spraak d< " hoogste ambten in den staat kunnei , vervullen evenals dat nu de Walen kun [ nen doen. Als dat ailes zonder wettei ( gebeurt, zal het met de minderwaardig heid van ons volk gedaan zijn en gaa ' het weer den weg naar hoo eer op. Daar . voor zal de toekomst zorgen, hopen wij Dr. L. F. ) ONZF UFTTERKUNDINGF PRIJSKAMP ARTHUR CORNETTE 18S2-I907 Hij was een vriend van Hendrik Bael-den, dien we gisteren gaven. Hij is var het zegevierend liberaal tijdvak, dat zicl uitstrekt van 1872 en op zijn hoogtepuni schitterde met burgemeester Jan var Rijswijck. Cornette werd geboren te Brugge, ir 1852 en kwam naar Antwerpen op 23-ja-rigen ouderdom, in 1875. Het was de tijc van Leopold de Wael, van den gloedvol-len volksredenaar en volksmenner Ferdinand van der Taelen, van den bekwa-men Vlaming August Michiels, van de dichters Jan van Beers en Julius de Gey-ter en vooral van Peter Benoit, den held van den dag, in de jonge glorie van zijn geweldig ontluikend talent, neen, genie. Hij vindt er Mane Rosseels, tooneel-schrijver, en die ook novellen liet ver-schijnen ; Nikolaas Cupérus, een veer-krachtig man, voorloooer van de komen-de sporttijden.stevig onderlegd en hoofd-opsteller van het tijdschrift voor turners Volksheil, en hij werd de boezemvriend van den reinen en gemoedelijken dichter Hendrik Baelden. Arthur Cornette was een kranig vent-je, met een buitengewoon klaar hoofd en met een verwonderlijk helder inzicht in de toestanden. Oo 23 jaar schrijft hij : « Wat helot een liberaal ministerie... ten ware de li-beralen krachtige middelen gebruikten : herstelling onzer Vlaamsche grieven, verplicht onderwijs, groote uitbreiding van het middelbaar onderwijs als kon-kurrentie met de bisschorroelijke kolle-ges... Ik ben hoegenaamd niet overtuied dat de beradenheid en de wilskracht onzer çroote liberale mannen voldoende zal zijn om erge konflikten te voorkomen. h En uit zijn mond klinken deze waar-i lijk profetische woorden : 1 «... Wanneer ik daarover nadenk en tevens zie in de geschiedenis onzer eeuw hoe aile politieke toestanden in Europa een voorloopig en on volledig karakter hebben dat natuurlijk tôt groote nationale en internationale oorlogen leiden moet, dan zie ik de toekomst, het einde onzer eeuw en de gansche tivintigste eeuw in een bloednevel gehuld. » 't Is maar al te juist uitgevallen. Laten wij honen dat de voorsnellingen niet geheel zullen vervuld worden en dat de twintieste eeuw, na dezen ontzettenden wereldoorlog, in het licht en in de schoonheid van den vrede zal opklaren uit den bloednevel dien nu Europa om-hult.Cornette was nooit een kortzichtig geestdrij.ver en zijn Vlaamsch ideaal stel-de hij boven ailes, ook boven den partij-geest in 't heetste van 't gevecht. Hij doet er geen doekskens om. A. Cornette junior, thans sekretaris van den Burgemeester van Antwerpen, gaf van zijn vader Een Levensbeeld (Resse-ler, 1915) en haalt van hem de volgende woorden uit het jaar 1876 aan : « De Antwerpsehe liberalen, doktri-nairen. arisfokraten, willen, na aan het bewind p-ekomen te zi"n door de hnlo der Vlamineen, deze laatsten van zieh af9chudden. om aan hun eischen niet te moeten voldoen. Zij beschir*j>en ons too- a neel, dwarsboomen onze inzichten in z; s ke onderwijs, feestinrichtingc-n enz.Mat : wij verdedigen ons ! En August Michie: i heeft het vlakaf geschreven : (zijn bric e staat in « De Zweep » van Zondag 1.1 t « Zoo gij ons moê zijt, zegt het ! Mas e élan ligt ge ook gevallen ! » En dat i i waar. Het liberalism gaat schromelij 1 achteruit te Antwerpen ; het maakt zie - impopulair omdat het niet rechtzinni - i Vlaamsch is... » - j Waren er geene strijdende flamingan 2 ten geweest in het liberale kamp of had î den de katholieken alleen het Vlaamsc s tôt kiesplatform durven te nemen, me c alleen flaminganten-namen, dan zou he 1 liberalism zich niet gehandhaafd hebbe: 2 op het Stadhuis. - j De jonge Cornette schreef in die ja i ren, van 1875 tot '80, in de Kleine Gazet ; ! die onder leiding stond van den eve: t jeugdigen Jan van Rijswijck, en gaf oo: j talrijke bijdragen aan den Vlaamsche: ■ Kunstbode. ; Burgemeester Jan van Rijswijck wer i geboren in 1853 en stierf in 1906. Ai . thur Cornette wordt geboren in 1852 ei i overlijdt in 1907. Heel de loopbaan die . twee sreestverwanten ontwikkelde zie! t dus gelijktijdig en in dezelfde richting In 1888 werd Arthur Cornette be . noemd tôt leeraar aan de Stedelijke Mu ziekschool, onder het bestuur van dei grooten Meester Peter Benoit. Die beiden waren hartsvrienden ei bleven het tôt in den dood. Toen wa Den Anker op de Melkmarkt de verga derplaats van al wie aan Vlaamsch Kunst mee deed. Peter Benoit troonde e als een koning en het was daar dat Geor ges Eekhoucl, met diepe, met vromu vereering den Meester kwam opzoeken In 1888 werd Arthur Cornette in dei Provincie-Raad gekozen. Hij had maa: één punt op zijn programma staan : me dewerken aan 't verkrijgen van eei . Vlaamsch Konservatorium. Tien jaar later zou die droom verwe zenlijkt worden en in 1898 werd de over eenkomst tusschen Staats- en Stadsbe stuur goedgekeurd en de Antwerpsehe Muziekschool tôt Koninklijk Vlaamscl Konservatorium verheven. Arthur Cornette was een flink schrij ver en vooral een onzer allerbeste Vlaam sche redenaars. Ook was hij een uitste kend leeraar en terecht zegt zijn levens-beschrijver, dat de eerste cursus dien hi; gaf over de algemeene geschiedenis vai: de Letterkunde waardig was van eer hoogeschool. Later gaf hij een leergans in de îSederlandsche Letterkunde, alsook in Metriek. Met Edward Keurvels was hij een dei stichters van het Lyrisch drama, waaruil later onze Vlaamsche Opéra zou op-groeien.^ In September 1890 werd Charlotte • Corday opgevoerd sedert 1876 enkel nog éénmaal -opnieuw vertoond. « Voor de eerste maal werd op het Vlaamsch tooneel een merkwaardige po-ging gedaan om een toenadering tusschen dicht- en toonkunst tôt stand te brengen. Benoit, de promotor van het denkbeeld, werd in zijn programma ge-holpen door de bestuurders van den Ne-derlandschen Schouwburg, Frans van Dœselaer en den orkestmeester Edward Keurvels. Na Charlotte Corday was het Preciosa, toen kwamen Jeanne d'Arc, tarisina, Struensee, Egmont, Stella, en de uitslagen van het eerste jaar waren zoo veelbelovenel dat de proef het volgende jaar werd voortgezet. Het waren schoone, onvergetelijke jaren, toen wij Nederlandsche (Vlaamsche) en uitheem-sche lyrische dramas mochten zien op-voeren ! Dank zij de samenwerking van tooneelspelers en instrumentisten, onder de gezaghebbende en onvermoeibare leiding van Edward Keurvels, werd een heele reeks gewrochten onder treffelijke voorwaarden voor het voetlicht gebraent, waartusschen Benoit's Meilief, Bizet's Artésienne, Mendelssohn's Zomernachts-droom, Fibich's Pelobs en Tantalus. Vooroordeel van het nubliek, huishoude-lijk gekibbel in den Schouwburg, tegen-werking van een gedeelte ders pers, waren de schuld dat deze belangwekkende onderneming schipbreuk leed. Naar aanleiding van de reeks opeevoerde gewrochten, schreef Arthur Cornette, in 1895 : « De Esthetiek van het Lyrisch Drama, opstel van het degelijkste gehal-te, waarin hij het bestaan van dien dra-matischen vorm wettigt en dat steeds met vrucht zal gelezen worden. » !Een Levensbeeld.) In 't voorbijgaan huldigen wij hier onzen Vlaamschen toondichter Edward Keurvels en groeten wij hem met harte-lijke genegenheid en innige erkentelijk-heid voor al hetgeen hij deed voor de Vlaamsche Kunst. De onvermoeibare j man, die ailes destijds opofferde voor het edel doel dat hij nastreefde, die niet al- ; leen streed maar leed, — îa véél leed, — is nu door de ziekte tijdelijk terneeree- ( veld. De iizerharde, de taai« en nooit. ve-rmacide Edward Keruvele, die in den i- dag werkte en instudeerde met choren r en solisten, 's avonds dirigeerde, daarna s wroclit tôt diep in den naciit, eiie voor al :f zijn zvvoegen Detaalde uit zijn zaic, zijn ) laatsten peiming veil beDDencl, werd nu r ov erwounen en neett een smartvolle zieic-s te doorgemaalit. ±lij is nu, goddanii ! aan k de Peterschap en vertoeft op zijn beval-li j lig landhuisje te Cappelien. Wij hopen g j hem weldra in ons midden terug te zien, herlevend met den vrede, want die prach- - tige Vlaming moet zijn taalc vooilzetten - nnciden de genegenheid en de vereeriug [i van het volli, waarvoor hij zich oflerde. t Arthur Cornette was eerst vooral V la-t ming en dit op aile gebied. Hij was een i medestichter, en de eerste Achtbare Meester, van de Viaamsche Loge, die hi] - doopte met den naam van « Marnix van , Sint-Aldegonde ». i In 1896 stichtte hij den « Zuid-Neder-c landschen Tooneelbond » met Max Roo-i ses, Frans Gittens, Paul Billiet, Frans van Kuyck, Jan Bruylants e.a. en dit 3 naar aanleiding van een boek van Emm. - de Bom : Hennk Ibsen en zijn Werk, i waarin deze zei : « Een van den Neder-r landschen Schouwburg afgescheiden ge-i zelschap had beloofd Een vijand des . Volks te zullen opvoeren... Zij hebben - na drie repetities de poging moeten op- - geven, omdat ze moesten bekennen, geen i zier te begrijpen van dit, nochtans een der minst diepzinuige werken van Ib-î sen!... ik voor mij heb voorloopig aile s geloof verloren in een opvoering te Ant- - werpen door een Antwerpsch gezel-; schap. » r Cornette rustte niet vooraleer hij die - woorden kon logenstraffen. Wij kregen ; niet alleen Ibsen, doch ook Bjôrnson, . Halbe, ja Sophokles en in 1906 een Ib-î sen-vereering in den schouwburg, waar Arthur Cornette de feestrede uitsprak. Den 8 Maart 1907 ging hij nogmaals l een Vlaamsche voordracht houden te Leuven. 't Was bitter koud, en toen hij ■ na eene nachtelijke treinreis, verkleumd - thuis kwam, bezweek hij aan een bloed- - opdrang. : Als Vlaamsch schrij ver, als redenaar l en als ijveraar op elk Vlaamsch kunstge-bied, verdient hij hier driedubbel gehul- ■ digd te worden. OAGELIJKSCH NIEUWS HIPPOLIET MEERT. — In ons nummer van voorgisteren namen wij het schrijven over dat deze verdienstelijke Vlaming aan het Haaesche dagblad De Nieuwe Courant had gezonden, en waarin hij zijn meening uitdrukte over de te. genwoordige « roeringe in het Vlaamsche kamp». Diegenen, welke Hippo-liet Meert kennen en zijne beteekenis beseffen in onze Vlaamsche Beweging, bevroeden natuurlijk de waarde die de woorden van dezen strijder in zich dra-gen. Voor de meesten echter, die slechts van gisteren met onzen strijd vertrouwd zijn ,zal het wel niet overbodig zijn, wat omstandiger zijn beteekenis te doen uit-schijnen. Zooals wij bij ons inleidend woord tôt zijn jongste artikel reeds zeg-den, is Hip. Meert de algemeene sekretaris van groep Bel oh ë in het Alge-meen Nederlandsch Verbond, waarvan hij een der medestichters was. Het ia bijna onmogelijk van deze uiterst verdienstelijke vereeniging te gewagen,zonder onmiddellijk te denken aan den heer Hippoliet Meert, die er om zoo te zeggen de spil van is in Vlaanderen. Van hem ging den stoot uit tôt het oprichten van dit machtig organisme. Den 27n April 1895 name'lijk hield hij in den schoot van het kunstgenootschap « De Distel » te Brussel eene voordracht, waarin hij voorsloeg tôt de stichting van het A. N. V. over te gaan. Dat Hip. Meert geen man is, zooals er jainmer genoeg zoo veel zijn, die al-lerlei zaken voorstelt, en daarna de uit-voering en verwezenliiking aan anderen overlaat, heeft hij bewezen, doordien hijzelf het schrijverschap van het Ver-bond op zich nam, heiwelk hij tôt op den dag van heden nog plichtvol waarneemt. Deze Vlaming heeft de schoonste jaren van zijn bestaan voor zijn volk op-geofferd, en dag en nacht heeft hij voor zijn eroot ideaal geheel belangloos ge-werkt. Daarvoor kan ieder Vlaming hem niet getioec dankbaar zijn. Hino. Meert is ook de kern, en we hopen dat hij het blijven zal, van de beweging tôt het vervlaamschen der Gent-sche Hoogeschool. Eenieder zal zich nog herinneren hoe sterk wij in den strijd stonden, toen ongelukkiglijk deze oorlog uitbrak. Dit sterk-staan hadden wij hoofdzakelijk te danken aan het we-tcnschanoelijk inrichtinersvermogen van den heer Meert. Onze Vlaamsche bewe°"ing bezit ver-scheidene onstellen van de hand van H. Meert. o. m. het overbekende A nticoord aan Destrée, en het Débat MearUHar* dyns. Deze vlugschriften waren ong»-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.