Maandag io Januari ïçïô, Twe de Jaarg. Nr 10 Pri|s : 5 Gentlemen door çeheel België Het Vlaamsche Nieuws Het best mgeiicht en meesî ver&preid P ieuwsblad van Beigië. » Verschijot 7 maal per week AANKONDIGINGEN: Per week 0.35 Per 3 maanden 3.76 Par maaad 1.25 Par 6 maaadea 7.S0 Per j*»r 14.— «rssrrwfi'MfiiiiiilimMiw ai ai ssaKawrcsMorsr&ovB*> wimhi ,•*im tu AFGEVA ARDIGDEN VAN DEN OPSTELRAAD : Dr Aug. BORMS, Alb. VAN DEN BRANDE met vaste med«werking van Dr A. JACOB BUREELEN: ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. Trt. 1 §90 ABONNEMENTSPRIJ2EN : Tweede bladz., per régal 2.60 Vierde bladz., per regel.. 0.50 Barde bladz., id. t.— Doodsbericht 5.— Veor ail* a&noaeea, wende m en zieh : ROÛDBSTRAAT, 44. DE OORLOG Hevige gevechten op het I Oestelijk front Oostenrijksch bericht Weenen, 8 Januari. — Officieel: In Oost-Galicië is de slag aan de grens van Boekowina gisteren opnieuw ontbrand. Aan de Strypa begon de vijand — zoo1-; als reeds is gemeld — reeds voor het aanbreken van den dag zijn aanvallen. f Eenige sterke afdeelingen bestormings-troepen waren onder bescherming van den mist tôt bij onze batterijen doorgc-drongen, toen de tegenaanvallen van het i6e en het 24e honvedregiment en van het 57e regiment infanterie uit Midden-Galicië hen terugwierpen. Onder de 720 daar gevangen genomen Russen bevin-den zich een kolonel en 10 and«re offi-; cieren. Onze linies aan de Dnjestr hebben gis- 1 i teren den geheekn dag onder v-eelal sterk 1 | geschutvuur gestaan. Aan het Bessarabische front heeft de vijand gisteren zijn aanvallen kort voor 1 den middag door roffelvuur ingeleid. ; Zijn pogingen waren weer gericht tegen , onze stellingen bij Toporoetz en ten oosten van Rarancze.De gevechten waren ; buitengewoon verbitterd. Gedeelten van de vijandelijke aanvalskolannes slaagden ■ ; er in onze loopgraven binnen te dringen, ; doch werden door onze reserves in een ] gevecht van man tegen man weer terug- ] [ gedréven. Wij hebben hier een officier ■ I en 250 man gevangen genomen. < Bij Berestiany in Wolhynië hebben | onze troepen Russische verkenningsaf- . [ deelingen afgeslagen. ; Aan de Strypa heeft onze artillerie ( i door concentrisch vuur een poging der ] j Russen ,om het kerkhof ten noorden van ] ! Tsartorisk te hernemen, verijdeld. j ( Russiech bericht < Petrograd, 8 Januari. — Officieel: < In de str-eek van Riga hebben de Duit- ' [ schers in de nabijheid van de weg naar ! Mitau, opnieuw onze verschansingen met stikgas bestookt. Aanzienlijke vijandelijk# «trijdkrach-I ten hebben door tegenaanvallen onze j troepen uit het vlek Tsartorisk verdre- : ven, maar zijn daarna op hun beurt «r ( | weer uit verjaagd, 3 officieren en 50 sol- s j daten als gevangenen in onze handen 1 ! latend. Latere pogingen van den vijand ( om ons uit Tsartorisk te verdrijven, zijn 1 mislukt. Aan de inidden-Strypa hebben onze 1 ! troepen zich hier en daar van enkele ge- ( deelten der vijandelijke stelling meester c [ gemaakt. Elders versterken zij zich door * t middel van prikkeldraadversperringen c I in onmiddellijk contact met den tegen- 1 standèr. In deze streek hebben wij 17 . officieren en meer dan 1000 soldaten ge- ^ ! vangen genomen en verscheidene machi- i negeweren buit gemaakt. Ten Noord-Oosten van Czernowicz heeft de vijand getracht ons offensief door wanhopige tegenaanvallen van ster- t ke strijdkrachten te stuiten, die echter c met zware verliezen zijn afgeslagen. On- (l ze troepen hebben hier 14 officieren en ' ^ meer dan 300 soldaten gevangen geno- € mon en 2 machinegeweren buit gemaakt. v s De opmarsch der Centralen v naar Saloniki * V In Duitsche kringen te Athene, seint ^ de correspondent van de « Daily Chro-nicle « aldaar, wordt een aanval van Duitsche, Oostenrijksche, Bulgaarsche en Turksche troepen binnen 6 dagen ver-wacht. si v Weer een Taube ° boven Saloniki g Saloniki, 8 Januari. —- Tegen den ttorgen van den Griekschen Nieuwjaars- g dag werd de stad opnieuw door een p Taube bezocht, die bommen op de kam- Pen der Verbondenen buiten de stad v, liet neêrvallen, zonder nochtans bijzon- der veel schade aan te richten. Het vlieg- Vi tuig werd hevig beschoten en keerde i,n noordelijke richting terug. g Andere Konsuls gevangen j genomen ti Athene, 8- Januari. — Volgens een t«-!egram uit Mytilene hebben de militaire autoriteiten der ge^llieerden den Duit- C jehen, O.-H. en den Turkschen konsu- c( lairen agent gevangengenomen om de- ® zelfde redenen als bij de gevangenneming w ier konsuls te Saloniki hebben gegolden. ot De Buikbootoorlog New-York, 7 Januari. — Men ver-neemt dat Duitschland mede bereid is de verzekering te ge.ven, dat de kom-mandanten van duikbooten, die in de Middellandsche Zee opereeren, niet rneer zullen torpede.eren zonder waarschu-wing, als het schepen geldt, die aan par-tikulieren toebehooreu, onverschillig of het passagiersschepen, vrachtschepen of te wilde )) schepeji geldt. De verzekering van Duitschland over den duikbootoor-log in de Noordzee gold namelijk alleen passagiersschepen, in de veronderstel-:ing dat aldaar geen Amerikanen aan X)ord van andexe schepen zullen wezen. De verzekering is het eerste officieele 3ewij s, dat Duitsche duikbooten in de Middellandsche Zee opereeren. De bij-egging van het duikbootgeschil was senigen tijd vertraagd door mceilijkhe-îen over de terugzending van de mili-:aire attachés en de « Ancona ». Duitschland's verzekeringen betreffe.n-:1e de aktie van onderzeebooten in de Middellandsche Zee heeten bijna geheel Dvereen te komen met die, vervat in de aatste nota van Oostenrijk-Hongarije nzake de «Ancona». Ook wordt van gezaghebbe.nde zijde rerklaard, dat Duitschland het met de ^ereeniede Staten hierover eens is dat deine booten niet onder aile omstandig-îeden een veilige wijknlaats opleveren ^oor de oassagiers van een schip dat be-stemd is om te worden eetorpedeerd. Laatsgrenoemde koncessie schijnt verrat te zijn eeweest in een nota, die ver-jeheiden weken geleden in de Ver-;enigr!e Staten was ontvangen naar aan-eiding van het in den erond boren van îet Amerikaansche. schi(t> « William P. ?rye»,maar waarvan de publikatie door le Vereeni<*de Staten was uitgesteld, >mdat die koncessie toepasselijk was o" le ^edachtenwisseling betreffende de i Lusitania ». Fit Engeland In het Lagerhuis Blijkenî de officieele lijst van de itemming bij eerste lezing van de wet )p militairen dienstplicht in het Engel-;che Lagerhuis, bestond de minderheid ran 105 leden uit 34 liberalen, 13 arbei-lersledcn, 56 nationalisten e,n 2 onafhan-jelijke nationalisten. Er hebben 7 ar->eidersleden voôr de wet gestemd, na-nelijk : Cowerman, Barnes, Duncan, )'Gady, Hodge, Wilkie e,n Ward. De Irie afgetreden ministers, behoorende ot die arbeiderspartij, Henderson, Bra-:e en Roberts, hebben zich van stem-ning onthouden. De meerderheid van 403 leden vôor de vet bestond uit 249 conservatieven, 147 j iberalen en 7 arbeidersleden. > Het wetsontwerp voor dienstplicht j Uit het nu volledig in de Engelsche, iladen opgenomen ontwerp der wet op en militairen dienstplicht blijkt dat j alwie, met het oogmerk om een ver- i laring van vrijstelling te verkrijgen, en valsche opgave doet », kan worden eroordeeld tôt 6 maanden gevangenis-traf.De Engelsche Arbeiderspartij zal de olgende week vergaderen ter bespre-ing van den algemeenen toestand in erband met het wetsontwerp op den ienstplicht. S Vier schepen vermist In de Engelsche bladen worden vier' :hepen opgegeven, van welke men I reest dat zij weg zijn, doch waarvan! îen — althans wat de eerste drie be-'eft — niet weet, of dit moet worden eweten aan vijandelijke duikbooten, of an storm. Het zijn : 1) de «Clan Macfarlane», van Glas-dw naar Bombay, die niet op tijd in ort Said was ; ; 2) het Jaoansche s.s. «Senjoe Maroe», an Oran naar Port Said ; 1 3) het Italiaansche s-s. « Iniziativa », 1 an Swansea naar Civita Vecchia ; ; 4) de « Glenariff », van Newport naar < elfast. ] De eerste twee moesten door dat deel < m de Middellandsche Zee waar de 1 likbooten der centralen bijzonder ak- ] sf zijn. ( Intéressant is ook, dat de gezagvoer- 1 tr van de «Glenariff». kapitein Alex. E ameron, het beve;l voerde op het s.s. , GlenTavel » toen dat schip door een { uitsche onderzeeboot in den grond erd eeboord in Augustus 1.1. , (Zie vervolg « G»rlcgstel«grtiinmen » ; 1 de 2e bladzijde.) « Nooit ! Jamais ! Die twee woordjes, reeds verschillen-de malen in ons blad aangehaald, en uitgesproken door M. Hymans, hebben ; in mij levendige herinneringen brutaal wakker geschud. Eu daar de meeste menschen niet weten in welke omstan-digheden ze werden uitgesproken, wil ik hier de geschiedenis eens vertellen, tevens uit de biqcht sprekend, wat echter in oorlogstijd niet zoo erg is, ver-mits dan aile politiek dood is, behalve de anti-Vlaamsche, en wij dus niet kun-nen verdaclat worden politieke munt te slaan uit vroegere gebeurtenissen. 't Was een beroerde tijd voor de libérale partij van Brussel, bij de laatste Kamerverkiezing. Gewerkt werd er met handen en voeten, want ditmaal was het zeker : de katholieken vlogen de deur uit. Men schreeuwde het reeds op aile daken, er was geen doen aan : M. Hy-i mans zou minister worden ! J Ja maar, wacht een beetje ; daar was in de hoofdstad een Liberale Volksbond ontstaan, die zeer sterk was ge worden |ruim 2,000 leden telde, afdeelingen in | al de omliggende geme.enten had, en ; daarenboven als katesroriek Vlaamsch-Igezind optrad. En die wou nu ook wat lin de pap te brokken hebben, was voor-stander der vervlaamsching van Gent's hoogeschool, ve;rklaarde dat overal ronduit (wat oorzaak was van zijn groo-ten bijval bij de Vlaamsche kiezers), en eischte dat minstens één der kandidaten zich voor die vervlaamsching zou ver-klaren, en ze desgevallend stemmen. Groot rumoer in den liberalen kik-vorschenpoel ! Wat, op het oogenblik dat het katholieke goevernement omver-re moest, zouden die flaminganten daar de boel in de war durven sturen ruzie maken e.n zelfs met een afzonder-lijke lijst durven dreigen? Dat was on-gehoord ; en er werd dan ook besloten ze af te schepen met een kategorie.k af-wijzend antwoord. 't Giner echter zoo gemakkejijk niet als de liberale oomes het eedacht had-den ; de Volksbonders lieten zich niet langer meer voor den aan houden, ant-woordden dat, zoo hun ?een voldoenin.or gegeven werd, zij met een afzonderlijke Vlaamscheezinde liberale lijst zouden optreden, hun liielen vagend aan het al of niet overwinuen der liberale lijst op de klerikalen, overwinning die toch ten koste der Vlaamscheezinde liberalen was. En er waren in dien Volksbond krachtdadige kerels ; ook wel lauweren die nosr steeds ontzag hadden voor «Monsieur le futur ministre»,maar die hadden geen krachtdadigheid genoeg om de volkskracht der werkers uit den Volksbond aan banden te le£reen en de door-drijvers behaalden er een zege door het stemmen voor de afzonderliike lijst door al de leden, behalve een paar onthou-dingen.Toen zaor M. Hymans dat hier niet langer te lachen viel noch te dreigen ; hij voelde dat hij hier niets vermocht, en 't beste vond hij... te onderhande-len. Ik heb nog altijd spijt dat de Liberale Volksbond zulks aannam ; 't was volgens mijn bescheiden meening een gebrek aan eigenliefde, te onderhande-len met menschera die ons eerst hadden wandelen gezonden met de meeste min-achting. Maar toch, 't gebeurde. En toen togen we naar 't Parlement : hetren Stubbe, J. Hoste- Jr, Matton, Vliebergh, Dr Teirlinck, en uw die-naar ; wij werden met veel plichtplegin-gen ontvangen ; als ik zeg : wij, dan bedoel ik : de andere heeren, want uw dienaar scheen onopa:emerkt te blijven, waarschijnlijk omdat hij er niet heel be-langrijk uitzag (ik was namelijk in mijn werkkleeren), eu verder misschien omdat ik maar een werkman was. In tegen-stelling met wat we hadden kunnen ver-wachten, was het niet alleen M- Hymans, voorzitter der «Ligue», en M. Cock, voorzitter der «Association», die ans ontvingen, maar daar waren nog tegenwoordig M. Huvsmans, onlangs in L,e Havre overleden, en M. L. Franck ; al dadelijk begon het gesorek, werd on-•niddellijk zeer hevig, en was zelfs on-stuimiar toen uw dienaar het bracht op let onderwerp der vervlaamsching der jentsche Hoogeschool ; on zeker oogenblik riep zelfs M. Hvmans uit, dat het ichande was voor liberalen, voor zoo'n annoozele zaak (zoo noemde die men-aeer de hoooreschool voor de Vlamingen) le liberale lijst in gevaar te brengen, vaarop hem werd geantwoord dat hij iet was die deze lijst in srevaar bracht, laar hij op zulk gewichtip- oogenblik de /lamingen buitensloot. Want men vérité niet dat op de libérale lijst dit jaar il de kandidaten franskiljons waren, en ■r zelfs een Roland De Marès bij was ! Toen het gesprek over de hooee-chool rolde, werd het waarlijk ken-chetsend ; M. Hymans verklaarde zelfs v tegen te zijn omdat de vervlaam sching plotseling zou gebeuren, en be-wees aldus dat hij tegen iets was waarvan hij het eerste woord niet wist ; het was hem genoeg dat het voorstel van de Vlamingen uitging opdat hij er tegen zou zijn l Toen kwam çr een klein vraagsken vanwege een lcleinen kerel van Diest die; bij ons was, en die vroeg of een der kandidaten, ja dan neen, of desnoods M. Hymans zelf, de vervlaamsching zou stemmen ; waarop M. Hymans met zijn vuist op de tafel sloeg en uitriep : «Jamais, en tendez-vous, jamais je ne voterai la flamandisation ! » ] Daar was het er uit. En ik hoor nog |M. Franck, «qui avait le sourire», ■ zeggen : « Ik heb al andere jamais doen veranderen, bestç kollegas » ; toen echter begon het spel, want men kan den-ken dat de «jamais» van den weledelen M. Hvmans, franskiljon van beroep, ! geen çinde aan 't gesprek maakte ; en ;de kleinste van de groep zegde zulks te laanzien als eene oorlogsverklaring aan «de Vlamingen ; voegde er bij dat dan |ook dq Volksbonders «jamais» voor izulke liberale franskiljonslijst zouden stemmen ; en zegde aan den « futur ministre » dat hij den handschoen opnam. Helaas voor M. Hymans ! Die « jamais » heeft hem duur gekost en zal hij zich heel zijn leven beklagen ; de Volks- • boud zelf, helaas, werd niet geleid zoo-als de radikaalste elementen het wensch- • <ten, en besloot niet op te treden doch ook nie.t te stemmen : maar het kleine manneken van Diest had den handschoen opeenomen, en toog met zijn kameraden, radikale flaminganten, naar , al de liberale meetineen, sprak teeen en verdedigde de Vlaamsche zaak ; werkte met strooibriefjes en plakkaarten ■ tegen de liberale franskiljons, sloeg al hun nrooas'anda in dui°-en met zijn drie honderd gezellen, en menigmaal vlogen de stoelen naar het verhoog en de spre-kerfi in de zaal, zooals in de « Lyrique » te Schaerbeek ; e,n diezelfde liberale Via- ; mingen, buiten geworpen bij hun eigen ; partijgenooten als Vlamingen, maakten een groote propaganda voor Kamiel i Huysmans, terwijl M. Hymans va,n heel 1 de kiezing niet meer te zien was. Had- < den we hem toen te pakken gekregen, wat zouden we vuil linnen gewasschen hebben i,n 't publiek ! Maar 't gelukte | niet. Wat echter wel gelukte was dat de liberale strijdkandidaat — een franskil- ( jon — in 't zand beet ; dat Kamiel Huysmans een paar duizend voorkeurstem- <! men meer had dan de kiezing tevoren ; en ook nog, o wee ! dat de ministershoed van M. Hymans was gaan vliegen ! Daar hadden we nog 't meeste deugd van, en I 'k hee nog altijd leute als ik aan dien ] strijd denk... en aan den ,neus van de, nog, steeds « futur ministre »! ! Maar wat moet M. Hymans zich dien ; « jamais » dikwijls beklaagd hebben, he? Jef HERREMANS. j t ™1tBsamKmmmmÊÊmamKmaamiwttm na DAGELIJKSCH NIEUWS LIEDERAVONDEN VOOR HET VOLK. — Onze lezers hebben in onze c kolommen de aankondigingen en versla- [ gen gelezen over feesten, bijeenkomsten < en vermakelijkheden van allerlei aard. j De schouwburg geeft ook regelmatig vertooningen, gezelschappen voeren ^ zangspelen en dergelijke op, kortom er c wordt voor gezorgd dat de menschen op ( een welvoegelijke manier een weinig c verzet hebben, om al het nare van de tegen woordige omstandigheden, zij het dan ook voor enkele oogenblikken, te I kunnen vergeten. Daarmee stemt ieder ^ bedaard denkend mensch volkomen in. v Wat ons dan ook verwonderd is dat de t Liederavonden van- Antwerpen hunne I volksopvoedende werking niet hebben e hervat. Te Brussel is dat wel gebeurd, I dank aan het initiatief van den kranigen 2 Vlaming Dolf Clauwaert. Waarom zou Antwerpqn in dit opzicht achterblijven? » Want let wel 't is hier zelfs geen kwestie r van vermaak, of is heel de Vlaamsche j, Strijd, waar de Liederavonden een b«-langrijk onderdeel van zijn, soms een ^ prettig dilettantisme? Het beschaafde Vlaamsche lied moet thans, nu ons volk een nieuwe toekomst opgaat, meer en meer burgerrecht verkrijgen, en wie ^ daaraan meewerkt, vooral op dit oogen- n blik, ijvert voor de opbeuring van zijn z volk en volbrengt bijgevolg zijn vader- {• landschen plicht. Wij vernemen dat het bestuur van het ° Algemeen Nederlanclsch Verbond (Tak Antwerpen) den wensch heeft uitge- ^ drukt de Liederavonden hun werk te zien hernemen, en van harte hopen wij ! dat aan dien wensch gevolg zal gegeven Ç. worden. , k HULDEBLIJK AAN DE CLERCQ ci EN JACOB. — Onze medewerker B. V. se G. heeft voor enkele weken in een hoofd- h artikel medegedeeld dat 295 jonge fia- t minganten een blijk van instemming hadden gestuurd aan onze beide leiders in Holland. Dit stuk is thans in de (( Vlaamsche Stem » verschenen. Wij deelen hieronder den tekst woordelijk mede ; plaatsgebrek belet ons ook de 29» handteekeningen op te ,nemen. Ziehier dus den brief : « Aan de heeren Dr. René De Clercq en Dr. A. Jacob. » Hooggeachte Heeren, » Na de betuigxngen van verkleefd-heid en bewondering die u reeds van ge-zagliebbtnde zijde toegestuurd werden, rij het eenige jongere flaminganten uit Antwerpen vergiuid, een nederig woord van dank tôt u te richten voor de offer-vaardigheid die gij in den strijd voor tiet Vlaamsche volk tegenover de Belgi-3che Regeering betoond hebt. » In een tijd, die voor de toekomst van Se Vlaamsche beweging zoo gewichtig is, en waarin het wegens de verborgen aktie, die tegen ons bestaan als volk ge-i'oerd wordt, een plicht voor ieder wel-lenkende mensch is, de vormen te zoe-ken die ons tegen verdere verdrukking i>eslist zullen beschermen, komt deze :laad van eerlijkheid en belangloosheid jns vertrouwen in uwe leiding sterken, Dn ons plichtbesef verleve,ndigen. » Waar gij geoordeeld hebt dat het :envoi'.dig uw plicht was, eene Regeering niet ten koste van een volk te die-tien ; waar gij uwe persoonlijke belan-çen niet ten koste van de volksbelangen iiebt willen behartigen, waar gij, hoog-jeaehte heer De Clercq, zulke zware ver-antwoordelijkheid tegenover de uwen ait liefde voor uw verongelijkt volk iurft te dragen, en waar gij, hooggeach-:e heer Jacob, een schi'-terende loopbaan lurft prijsgeven om uwe handen voor 3en strijd vrij te houden; daar hebben wij u willen betuigen dat de grievende iiaatregel, die, trots uwe gehechtheid aan het Koninklijk Huis en het Belgi-;che Staatsverband, tegen u getroffen wordt, voor ons niet minder grievend is, 3at die blijk van eerbied en onverdeelde :oewiiding u de gegrondheid van uwe >vertuiging zal bevestigen. » KAN HET WEL ANDERS? — Een anzer kennissen deelt on« het volgende nede : Niet lang geleden heeft hij in een spoorhalle een trein gezien waarin Bel-jische krijgsgevangenen zaten, die van len IJzer kwamen. Hij vond gelegenheid er eenige woor-len mee te wigselen. Het waren allen Vlamingen. — En hoe werdt ge gevangen geno-nen?— Ja, we hadden onze o vers ten niet /erstaan en we gingen een verkeerde •ichting op. De bevelen worden alle-naal in 't Fransch gegeven en wij ken-îen alleen Vlaamsch. Wat kunnen wij :r aan doen ! Onze zegsman is een zeer betrouwbaar >ersoon en daarbij het geval heeft niets 'erwonderlijks. De vraag is eerder : Kan îet wel anders? EEN ECHTE PROCESSIE. — 't Is j inds drie dagen een echte processie in le Roodestraat en de deur staat niet stil ' >m te komen inschrijven voor dichter lené de Clercq. Het is een prachtige uiting van het /laamsche gevoel. Die naamlijst zal een eretitel blijven niet alleen voor René de Clercq maar ook voor degenen die er ; pstaan. DE FRANSKILJONS LACHEN. — n den Dierentuin geeft men kinema. De Vlaamsche tekst komt eerst, maar... vordt zoo gauw weggetrokken, dat nie-nand hem kan lezen ; dan komt de 'Yansche en blijft er zoolang mogelijk, 11... dan lachen de franskiljons luidop. Ht feit viel o. a. voor verleden Zondag n dezer. HET ONDERZOEKEN VAN DE IEUTRALE POST. — Sir Edward irey heeft in het Lagerhuis een ver-laring afgelegd over het onderzoelcen an de .neutrale mails. Hij zeide : « Go«-eren, die in andere gevallen in aanmer-ing komen van op neutrale schepen te '•orden inbeslaggenome,n, worden niet rachtens bepalingen van het internatio aal recht gevrijwaard voor inbeslagne-îing, indien zij per post worden ver-^nden. Dientengevolge treden de Geal-eerde Regeeringen op eenzelfde wijze p tegen zulke goederen, hoe zij ook mo-en worden vervoerd. Met de per post vervoerde korrespon-entie aan boord van schepen in voile »e bemoeien de geallieerde regeeringen 'ch tôt dusver niet; doch zij oefenen aar onbetwistbaar recht uit om zulke orrespondentie te onder/oeken en aan ! msuur te onderwerpen, wanneer de :hepen, die haar aan boord hebben in aar jrebied of haar territoriale wateren ! Dtnen. » 1 — » —i-vi-—... uent ' Iets voor iederca dag Em. Vandervelde over de Vlaamsche Hoogeschool Wij lezen in de Hollandsche bladen : Ook de < Telegraaf » heeft den Beigisciheiti &t'aAt»nii(msiteir iLmjiLe VairwliGirV'&l'd.^ g'GfKiîftcrvi&wd, io. a. over de 'VftrT'l*amïcshinig der Genteché j Hooge«ahool. ■ — U weet, zei Va.ndervedde, dat île steeda voarstander geweest ben vam een Vlajaimsch'> hoogeschool, niet echt&r vaax de veirvila^amach' jg deir universiteilt vain Gerat. — Meeiiit u ook n,ieit, vroeg de joucnaJ', ,0, d&it de Vlamingen geem grooter omhamdigheid zoui-d'en kunnen beigaan, dan door de Vlaamsche Hoogeschool uit de handen der 13ui,tachera ajan te nauem? — Daai' apireeskt u best miijin "viiend Huysmans en dan heer Van Caïuwelaert over... Wat mij aanigaat, ik geiloof niet, dat iik bevoeigd ben om mai uit te sprekem over de takitiek de<r Vlaamsche beweging... All«en kan ik u wel verzakeren, dat sedert lang reeds bij de reg,ee-ring het voornenien bestoait, om bij haar terug-keeir het vraag«tuk der « Vlaamische Hooge-sahool » tôt een der àllereerste voorwerpen harer bezorgdiheid te maken. | Wij hebben altijd eerbied gevoel t voor het karakter van Em. Vandervelde en als Vlaming stelden wij meer betrou-wen in hem dan in de Broqueville, jWoeste, Paul Hymans en Destrée. Ziedaar dus een Staatsminister die het niet durf op zich te nemen te ver-klaren dat het een onhandigheid zou wezen de Vlaamsche Hoogeschool uit de ! handen der Duitschers aan te nemen• Zulke verklaring liet anders voor de hand vanwege een regeeringslid, al is 't er dan een in partibus infidelium. Maar een Vandervelde is te oprecht om in zichzelf niet te zeggen : Indien de bezetter morgen genoeg-doening gaf aan een onzer demokra-tische eischen zouden we dan verwer-pen wat wij als een recht voor het volk aanscliouwen? Hij sreeft den reporter den raad pools-1 hoogte te nemen bij zijn vriend Kamiel Huysmans en bij den heer Van Cauwe-laert — Louis Franck wordt er niet bij-genoemd omdat hij niet in Holland is — om te vernemen wat die beiden den-ken over... de taktiek. Dus ook weeral geen kwestie van grondbeginsel. Em. Vandervelde brengt ons als een nieuws dat « bij de regeering het voor-nemen bestaat om bij haar terugkeer het vraagstuk der Vlaamsche Hoogeschool tôt voorwerp te maken harer bezorgd-heid ». Dat weten we al lang. Een Vlaamsche hoogeschool te Antwerpen wilden al de Walen en de franskiljons ons geven, doch nooit de vervlaamsching der Gent-sche Hoogeschool. Het Fransche broei-nest in Vlaanderen moest blijven bestaan.Daar juist ging de strijd om. Wij willen ons niet laten in de lurven leggen. Wij zouden een Vlaamsche hoogeschool krijgen waarop ze een minder-waardigheid zouden laten kleven, ieta als een hoogeschool van tweeden rang, en die als wapen tegen de Vlamingen zou aangewend worden. Wij willen een Vlaamsche hooge* school met dit beding dat Vlaamsch hooger onderwijs verplichtend wordt voor wie zich als advokaat, ingenieur, geneesheer, enz., in 't Vlaamsche land willen vestigen. Daardoor zal de Leuvensche hoogeschool onmiddellijk tweetalig worden, en de havenstad Antwerpen met haar groote gasthuizen, en waar talrijke dok-ters meesteren die als wetenschappelijke mannen een naam verwierven, zou hee-lemaal berekend wezen om er een fakul-teit van geneeskunde te vestigen. De Eerste Flamingant, advokaat Ver-loy, waarover Karel Angermille schreef, zei reeds in de 18de eeuw, 125 jaar véor Jan Frans Willems geboorte : « Ik zou zelfs verder gaen, en aile openbare Fransche scholen verbieden. » Dit stelsel moeten wij aannemen voor de hoogescholen in Vlaanderen, willen wij de herboring van het Vlaamsche volk betrachten. Wat zou het ons baten enkele gedi-plomeerde.n te hebben in den stroom der kweekelineen van vier Fransche univer-siteiten, die de gunst zouden genieten van de regeering en van de hoogere ver-franschte standen? Het moet in Vlaanderen zoo Vlaamsch worden als Deensch in Denemarken, Noor»ch in Noorweeen, Zweedsch in Zweden, Bulgaarsch in Bulgarije, ^rieksch in Griekenland, Portugeesch in Portugal, om nu maar alleen landen :e noemen die aile kleiner zijn dan Vlaamsch-Bclgië wat de bevolking aan-^aat.LUC.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.