Achî <Ti veertigste jaar Xaterdag 20 .îuni 1914 IVummer^ô fr. 5-00 )%*?•, met de poat besteld» NOCBD-fOERLAliD franco 3 g-. &5. fît «tafiHe.rnentaprijf & v<M>r<*p bctkailwxr. te? z* <Hz. drttfcjpttfiai H 3B3 TE* VOLKSBELANG lr,§-Ô0 V jftar*. «et de p**i keiteâÉ- «cm mmHiamm tnato si £. sas. fct tSxMBêaMSttprifï M *»?«>£ MmSfcïae A«C fe#»*IS§ÎKg** Sfes» i&a TERSCHIJNENDE ELKEN ZATERDAG Afzonderlijke auo-mers xijn ta bekomen bij AD. HOSTE, Galgenberg en bij AD. HERCKENRATH, Veldstraat 47, te Gent, en bij aile gazetverkoopers, tegen 10 cent. BUREEL VAN HET BLAD : Galgenberg, 23, te Gent. Aile mededeelingen. brieven, handschriften, enz., vraohtvrij te sturen Aan de Bedactie van het Volksbelang, Galgenberg, 23, Gent. Inhoud : Beschamende "Vergelijhing. — Libéra Herleving in Limburg. — Ilet Willems-fonds Ooslburg. — Het Treinboeh. — Van ailes wat i Noord-Nederland. — Uit de Hoofdstad. — N uit de Hoofdstad. — Voordrachl over Bohemen. Het 33' Nederlandsch Taal- en Letlerkund Congres. — Sterfgeval. — No g tels over de Belc, sche Omwemteltng van 1830. — De Rubenscanto en De Wereld in. — Onze Tijdschriften.— Kum en Letternieuws. BESCHAMENDE VERGELIJKING. Op eene andere plaats van dit blad zal ( lezer ean verslag vinden over het bezoek, d verleden Zondag door een aantal Willemsfoni sers gebracht werd aan Oostburg in Zeeuwsc Vlaanderen. In dit afgelegen gewest van Nederland, mi zijne niooie Polders en welvarende dorpei die zoo weinig Vlaraingen kennen, konden t bezoekers zich met eigen oogen overtuigei wat daar zooal gedaan wordt, ook in de kleii ste gemeenten, voor het verspreiden van c onontbeerlijkste en nuttigste kundigheden c allerlei gebied, tôt verheffing van den leven standaard der werkende klas, tôt verhoogin van haar zedelijken en maatschappelijke toestand. Het eerste wat onze vrienden c of, was d alom geroemde netheid bij boer en burger, c opgewekte, vrijmoedige en verstandige bli der bewoners, de beschaafde taal, waarin jon en oud zich uitdrukte. Wel spreken ze onde elkanderook hun zoetvloeiend West Vlaamscb maar allen kennen de beschaafde taal en leze de werken hunner schrijvers. Onwillekeurig maakt men een vergelijkin met de achterblij vende buren en de nog mee verwaarloosde broeders in een ander deel va Vlaanderen, in den zuid-westelijken hoek dat sedert 1679 bij het zoo hoog geroemd Frankrijk is ingelijfd. Men bedenke, dat een dit afgestane gewest de korenschuar was vai heel Vlaanderen en het Noorden van Frankrijk dat de door den Vlaming bewerkte grond m nog het rijkste landbouwgewest is en driemaa zooveel produkten opleveit als eenig ande département van Frankrijk ; dat sedert de 12d< eeuw onze landbouwers en dijkleggers wijd ei zijd beroemd waren, terwijl thans die lande lijke bevolking zoo ver ten achter staat ir welvaart en ontwikkeling bij hun Noorderbroe-ders, de overheden in zoovele aanzienlijke dorpen en kleine steden van ons land zich zoe weinig gelegen laten aan de beoefening van de hand en de kunstvaardigheid, en er gedurig geklaagd wordt, dat er niet genoeg bekwame en kundige werklieden zijn. In Belgisch-Vlaanderen zijn de leidende standen veel onverschilliger voor de bescha-ving hunner medemenschen. Zij hebben er zich van afgezonder.l door domme parvenas-pre-tentie en vooral door verwaande minachting van hun eigen moedertaal, de moedertaal van de meerderheid van het volk. Zij hebben den mond vol van onderwijs, maar het onderwijs waarvan zij zich voorstander verklaren is onvruchtbaar, omdat het niet uitsluitend steunt op de moedertaal en het dus de algeheele ontwikkeling van verstand en oordeel verlamt. Zelfs indien zij hunne kundigheden ten dienste wildenstellen van hunne medemenschen, zouden zij zich voor een groote moeilijkheid bevinden : hun eigen onderwijs, waarin plaats ■le was voor vreemde talen, heeft verzuimd hu te de taal van hun eigen volk aan te leeren ! 'lt Hoe veel hoogsr dan bij ons staat ook, i Nederland, de burgerij in ontwikkeling en be ig schaving ! Kwestie van onderwijs alweer 'i- Al hebben ze op de lagere school maar hunn te eigen taal geleerd, toch kennen de meest :l- begoede burgers verscheidene talen. Ze spreke mede over weteuschap, kunst en letteren. Z hebben een open blik op allerlei toestanden. Ook de dames staan in dit opzicht ver bove haar Viaamsche zusters. le En de heer G. D. Minnaert, voorzitter va it het algemeen bestuur van het Willems-fonds i- had overschot van gelijk, toen hij de vraai h- stelde : Hoe lang zal ons volk, door eige: dwaasheid en verblinding, door misleiding ît door gebrek aan eigenwaarde en zedelijk i, kracht, in zijn onverschilligheid volharden le geen weerstand bieden aan de vijanden, die zij; i, ontwikkeling en welvaart belemmeren, ziji i- kracht verlammen, zijn fierheid vermoorden le Die vijanden, ze zijn : de onwetendheid, d >p dronkenschap, de verwaarloozing van eigei i- taal. Dat zijn de stichters van al het onheil g waarvan we hier dagelijks getuige zijn. LIBERALE HERLEVING IN LIMBURG. 10 I le i Uit den prachtigen uitslag, door de heerei k Pelen en Neven in de Kamerverkiezing behaald 0. blijkt die herleving van de liberale gedachte il ,r Limburg reeds voldoende. Maar sedertdien is er in het kanton St-Trui 9 n den een provinciale verkiçzing geweeit, en d< uitslag is even welsprekend. De klerikale candi- gr daat, de heer Demal, kwam er door, maai r siechts met een meerderheid van 376 op 1100C i uitgebrachte stemmen. , Sedert de kiezing van 1911 verloren de e klerikalen meer dan 700 stemmen ! s Eene verplaatsing van 189 stemmen, ten i nadeele van M. Demal, en M. Vanslype, de , liberaal, ware gekozen geweest. i De klerikalen — en vooral de geestelijkon— l hebben nochtans allerlei middelen aangewend " om stemmen te winnen, terwijl M. Vanslype » geen voet verzet heeft. 1 Tôt staving van die geestelijke bemoeiïng ■ drukken wij hieronder den tekst over van een i kaart, door den pastoor van St-Marten aan de leden van Leo'skring gezonden : 1 Matigheidsbond Leo's Kring * 1 St Jans Genootschap Toekomenden Zondag zijt Ued. verzocht te atemmen voor onzen Advokaat Léon Demal, Namens het Bestuur : V. Quakkelaer. En als men dan nagaat dat de klerikalen in het kanton Sint-Truiden over ailes beschikken : over boerenbonden, leenkassen, priesters, kloosterlingen, maatschappijen, biechtstoelen, preekstoelen, dan is de tijd niet ver meer dat zij zullen verslagen worden. M. Cartuyvels besefte dit wonderwel toen hij, na den uitslag der kiezing, in den Cerkel uitriep : "Wij mogen ons niet verheugen over den uitslag. Daarom begeeft u niet op straat, want dit zou gevaarlijk zijn «. * • * Een belangrijke factor in de zegepraal der liberalen heeft bestaan in het wel ingericht en uitgevoerd werk der getuigen op 24 MeL Ook q is het volkomen terecht dat zij te Hasselt o een groot feestmal te hunner eer geestdriftii n gevierd werden. - ; Te betreuren is echter het feit, dat op di ! ; feestmaal al de redevoeringen Fransch waren e | Dat moeten de leiders der liberale partij il e Limburg nog leeren : dat zij aan onze zaak eei n ! schromelijk nadeel berokkenen door de taa e | van de meerderheid der kiezers op dia manie Il te verwaarloozen. Namen zij integendeel d a jj Viaamsche zaak vastberaden in handen, z | zouden onweerstaanbaar zijn. f n | ^ ! HET WILLEMS-FONDS TE OOSTBURG ~ Verleden Zondag brachten een tachtigta > leden van 't Willems-fonds, dames en heeren b een bezoek aan de zusterafdeeling vai » Zeeuwsch-Vlaanderen, te Oostburg, en aan d< i aldaar opgerichte Ambachtsachool, een mode i in haar soort. Onder de aanwezigen bemerktei ? wij Mej. V. Loveling, den Heer en Mevrouv 3 G. D. Minnaert, Prof. G. De Bruyne, Prof. J 1 Vercoullie, de Heeren M. Lippens, burgemees > ter van Moerbeke, Verstraeten, gemeenteraads heer, ingenieur De Cavel uit Gent en Derre inspecteur van het vakonderwijs, de heeren H Meert, Van Rijn en hunne dames, uit Gent, E Minnaert, oud-schoolbestuurder en rustenc 1 leeraar aan de Nijverheidsschool te Gent, Dr, ' Martens en zijn vrouw uit Deinze, den Heer L, 1 Meert-de Mullewie en zijn dame, uit St-Niko ' laas, de Heeren Gilles en Danneels, Bugge er Van Acker met hun dames, uit Eekloo, Dr. ! Bulteel van Selzate, Winnens uit Schaerbeek, ■ Zels uit Brussel, Van den Berghe uit Ninove, ' enz. ' Na het uitstappen van de tram begaven allen zich naar de Ambachtsschool, waar ze door deu achtbaren Heer Mr. F. J. van Dam, kanton-| rechter en voorzitter van den bestuurraad der school, hartelijk werden verwelkomd. De heer \ G. D. Minnaert, voorzitter van het Algemeen j Bestuur, dankte namens de vergaderde leden | voor het gulle onthaal en de hartelijke wijze, waarop ze door de vrienden uit Zeeuwsch-1 Vlaanderen werden ontvangen. ; In een gepaste rede wees spreker er tevens op, dat dit bezoek een gevolg was van den drang, die zich overal openbaart, om het maat-schappelijk vraagstuk van het vakonderwijs in j zijn verscheidenheid van vorm en toepassing, vooral in kleinere gemeenten, door onderzoek en vergelijking van wat er elders gedaan wordt, ; beter te leeren kennen, opdat het bewustzijn van wat ons nog ontbreekt, prikkele totoprich-ting van leergangenen scholen, tôt verbetering, aanvulling en uitbreiding van het bestaande. ! De stichters van de Ambachtsschool te Oostburg, overtuigd van de groote beteekenis, dat ieder mensch ten voile bekwaam moet zijn voor het vak, dat hij kiest, hebben dan ook niet geaarzeld om de handen uit de mouw te steken en door persoonlijke opofferingen en vereende krachten een school in het leven te roepen, waar de leerlingen opgeleid worden tôt bekwame en ontwikkelde werklieden, waar hun lust, liefde en energie voor het ambacht hunner keuze zou uitgeprent worden. Bij die gelegenheid herinnerde de spreker er aan wat de zonen van Zeeuwsch- en Vlaamsch-Vlaanderen vroeger vereenigde, hoe ze drie en een halve eeuw geleden gezamelijk streden tegen Spanje voor wat een volk het heiligste j p is, zijn burger- en godsdienstvrijheid, aan al y het namsloos lijden, de taaie wiiskrachtenden heldenmoed der Vaderen, aan de herachepping, t die in dit zoo dikwijls overstroomde en geteis-| terde land door moed en onbezweken volharding ! ! was gewrocht, aan al die rijke polders en j : welvarende dorpen, aan de heerlijke herinne-j ringen van een dapper volk, dat deze streek in r het bewustzijn oproepten als 't ware bij iederen 3 stap uit den bodem oprijst in den weerglans B der oude glorie. Doch, voegde de spreker er bij, men was niet naar Oostburg gekomen, om over het ver-ledene te treuren, maar om de vriendschapsban-den nauwer toe te snoeren, om van elkander te leeren, wat ons volk ten goede kan komen ; om zich met eigen oogen te verzekeren, wat hier in deze kleine stad van 2400 inwoners, i door broederlijk samenwerken, met steun van Staat, provincie en gemeenten, met bijdragen van particulieren wordt gedaan. Naarmate het vak-T onderwijs beter zal worden gekend en gewaar-deerd, zal het meer gesteund en gedragen worden door warme belangstelling en liefde. Te recht wees de Heer Minnaert er op, vol-gens de Nieuwe Rot/erdamsche Courant, hoe het Belgische Vlaanderlaud nog hierbij ten achter staat. Vlaanderen moet ernstig het vakonderwijs aanpakken. Eekloo beproeft reeds Oostburg te volgen. In dit opzicht moet Vlaanderen de bakens verzetten. Handgeklap begroette de rede van den voorzitter.Dan werd de school onder geleide en ver-klaring van den Bestuurder den Heer Fledderus en van de Gemeente-overheid in al haar verschillende deelen bezichtigd, evenals de rijke uitgestalde verzameling van vakboeken, die door allen be won derd werden. Te halftwee had in de Beurs, de oude kerk dor vroeger uitgeweken Hugenoten uit Frankrijk, het feestmaal plaats. Na degebruike-lijke heildronken aan Koningin Wilhelminaen de Belgische vorsten, deelde de Heer Burge-meester aan de aanwezigen mede, dat het Hare Majesteit behaagd had den Voorzitter van het Willems-fonds tôt Ridder in de Orde van Oranje-Nassau te benoamen. Het was e3n roerend oogenblik, toen Mejuffrouw Loveling, zelf Ridder in die orde, op het verzoek van den Heer Burgemeester, den verrasten en diep ontroerden voorzitter hat eereteeken op de borst hechtte. Geestdriftige toejuichingen braken los en aile aanwezigen brachten den Voorzitter hulde, iets waarbij het Folksbelavg zich vau harte aansluit. Talrijke heildrouken volgden elkander op, alsook een hartelijk woord van welgemeenden dank aan de inrichters van deze aandoenlijke plechtigheid. Vervolgens werd er door de spoormaat-schappij een tram ter beschikking van de Willems fonders gesteld, om niar Cadzand te atoomen. Hier was de ontvangste ven hartelijk, zoowel van de overheid als van de inwoners. Aan de nieuwere lagere school, een model-lokaal in deze gemeente van 1035 zielen, werd een bezoek gebracht. 's Avonds keerden de leden van het Willems-fonds, vergenoegd over den zoo wel besteden dag, naar Gent terug. Lang zal dit uitstapje naar Oostburg, zoo leerrijk in menig opzicht, in blijde en aangename herinnering bij allen voortleven.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.