Vie?Je Jaartfaftfi. Nr 6 MHJSt S CENTIî'MEïl \3&tM WftWr*lJT^rtfTTl^,T -rl-l1--iirTi.rlflr- !.. - --- . -a " 'uni abonnf.mentsprijs Per jaar S. - Voor 6 maatiden l .75 Voor 3 snaanden I ONS LAND Men «chrijft la leo lui rtele vilo bit '> i Opstelraad en Rehcçr : roodestraat, «4, ANTWEBI', » àâ®l v&M - -, & Wcgfï i • Pllfc Sfi/ij-.* ALCiEMËEN WEEKBLAD VOOH HET VLAAMSCHE VOLK ■ysyoafa-.v,- _ STAAT KUN DE WETENSCHAP KUNST TÔONEEL LETTERKÛNDÏf Nog eens Transvaal en Vlaanderen Aïs wij Transvaal zeggen, denken wij aan Kitchener's koncentratie-kam-pen en aan Engeland's schande; ne-vens de groote hguren van Rruger en Steyn, zien wij joppie Fourrie en Christ de Wet. de martelaars der nationale zaak, en denken aan Botha's schande, die, om Engeland te belie-ven, verrader is geworden van de nationale zaak. 't Gaat nu niet bar goed in Transvaal met de rekruteering van lui, die zich crn Engeland's ijverzucht en groctheidswaanzin, gatten in het lijf willen laten schieten. Botha-zelf heeft een fameuze bekentenis moeten a£eg-gen, die boekdeelen spreekt : « Als Engeland ncg langer soidaten voor de Europeesche slagvelden in Transvaal wil vinden, moet Engeland Engelsche tommies naar Transvaal zenden... om de vrijwillige (?)... rekruteering in de hand te werken. » Dat ruikt weer twee uur tégen den wind naar iets dat aan koncentratie-kampen en Engelsche, groot-mensche-lijke beschaving gelijkt. En 't is niet ai een met de rekruteering dat het slecht gaat, nu de lui, ver-zot op avonturen, weg zijn. Ook in den « Voiksraad » bestaat er stemmmg tegen het « Land der heerlijke Vrij-heid », — het enge britteniand. Botna, natuurlijk, — evenais Clemenceau in brankrijK ! — heett ae ibngeiscne •>poii-tiek en het onverzadigbare lingeisciie lmpenum verdedigd en radikaai-weg den nationalisten ae vraag gesteld or zij terug hun « vrijstaat » willen stich-ten oi van meemn'g zijn dat zij met Engeland toch nog wat te doen het>-ben.Het nationalistisch blad « Het Wes-ten », antwoordt zeer gevat : « Zeker hebben wij nog wat met Engeiand te doen ; precies zooveel als een gevangene met zijn gevangenbe-waker. Het Britsche rijk bewaakt na-meiijk onze gebouwen en dé mçnscLea die er zich in bevinden. Engeland heeft onze onafhankelijk-heid en onze vrijheid genomen ; het is gevangenbewaker en wij zijn de ge-vangenen. En waar in heel de wereid heeft men ooit gehoord, dat gevange-nen arbeiden en zich opofferen moeten ; dat zij moeten onmiddellijk be-reid zijn zich in vuur en vlammen te werpen, om hun bewakers te believen en in de gelegenheid te stellen de hee-ren over de gevangenen en van de ge-vangenis te blijven, zelfs in staat stellen nog meer gevangenissen op te richten. Dat ware de cnbillijkheid zelf ! Dat is nochtans wat Botha en zijn aanhangers doen en dat is het wat zij van de nationalisten verlangen. » Woord voor woord bijna kan het snedige antwoord van « Het Westen » in Vlaanderen van pas gebracht wor-den. Aan de Jong-Vlamingen stelt men zoo dikwijls de vraag waarom zij in hun program de oprichting van den Staat Vlaanderen schreven en cf ze dus met België niets meer te doen hebben. Evenais Enge'and, tôt zijn oneer, zcovele vrije 1 an den als wingewesten behandëlae, heeft " het ongelukkig en onbemind diplomaten-ding, dat België heette, Vlaanderen als een wingewest behandeld en er de belangen van zijn bévolking op Godtergende wijze ver-waarloosd. In België voelt de Vla-ming zich de înensch zonder vader-land ; de man, die in de gevangenis zucht. Evenais de natiopaal-voelende Transvalers antwoorden wij, dat wij met België slechts dat te doen hebben wat de gevangene met zijn gevange-nis-bewaker te doen heeft. Er zijn gevangenissen en er zijn bewakers : er zijn ook gevangenen. Dat de bewakers ailes in het werk stellen om den gevangenen de ont-vluchting onmogelijk te maken, — denk om Havere ! — is begriinelijk. Daarom zijn ze ook gevangenisbewa-kers. Maar wij kunnen ons niets zede-1cozer voorstellen dan een gevangene, die, uit vrije wil en met liefde, eigen-handig medewerken zou aan het ver-sterken van zijn eigen gevangenis en die er bij van vreugde zingen zou als hij bemerkt dat zijn onbestempelbare handelwijze den bewakers toelaat het aantal gevangenissen, en dus ook het aantal gevangenen, te vermenigvuldi-gen.Gevangenen zijn er... om aan de gevangenis te ontsnappen. En dàartoe zullen ze, — tenzij ze van zichzelf het bewijs willen geven niet erg gezond in hun denkvermogen te zijn, — het beste oogenblik kiezen, d. i. als de bewakers de àllerminste kans hebben om een ontvluchting te beletten. Zedeloos die theorie ! Mogelijk... Maar zedeloozer dan toch nog vrije menp'hen in gevangenissen op te slui-ten. En voor de keuze gesteld ; dan de vrijheid... O, de Vrijheid is zoo zoet! En wij, die doende zijn onze ban-den te breken ; ons los te maken van de gevangenbewakers; — o ! Havere... — ons te rdeden uit de gevangenis, (Pocr Belgium!) wij worden uitge-noodigdtôt zedeloozen orbeid!... Neen, waarachti<7, wij kimnen niet. Wij kunnen slechts ons-zelf zijn ! « ONS LAND ». ENGELAND'S LIEFDE Reeds dikwijls schreef Ons Lanct dat de vijand van Europa woont be-westen Europa op de enge eilanden. Ierland, evenais Vlaanderen, in dezen harden tijd, roept zijn verdrukking uiî en de îersche klank van smart is wel-sprekend genoeg om aan heel de wereid ten overvloede te bewijzen dat Engeland mooie woorden zegt, maai leelijke daden doet, die heelemaal in tegenstelling zijn met de door Engeland gesproken woorden. Wij hebben aile reden om te gelooven dat Engeland waarlijk Ierland bemint ; — Engeland bemint ook Vlaanderen en Frankrijk, Italië en het tzaristische Rusland, Servië, Monténégro en Roe-menië ; — maar Engeland's liefde if als die van de onvruchtbare : zij voerl den dood met haar. Langzaam zijn de oogen van ons volk opengegaan : het heeft de Engelsche politiek begrepen en tegehjk he Engelsch geschreeuw om rechtsmis kenning en verkrachting. Opgeschrik door de ontploffingen van bommen ui vliegtuigen, die Vlaamsche steden be legden en onze menschen kwamer dooden, heeft men ingezien dat se « héraut der kleine natiën » slecht! daarom zoo luid kreet, wijl _ he wenschte àl het hateliike van eigen niet verdedigbare handelingen te be dekken en op andereh te schuiven B'jgestaan door een flinke pers en zon der de minste schaamte om de uitge kraamde leûçens, heeft het een tij< lang de wereid naar zich doen luiste ren. En de wereid heeft geloofd. De handelingen van Engeland, zijn hoogmoedswaanzin, zijn onbeperkte heerschzucht.zijn offeren van 's bonds-genooten belangen aan eigen be'an-gen, zijn verkrachting van Grieken-land, zijn miskennen van het recht der neutralen, hebben het thans zoo ver gebracht dat de kentering volop bezig is. Engeland det doende was om s we-relds haat op Duitsshland te laden om den volkerenmoord, is te wege het meest gehate land van heel de aarde te worden, omdat de menschen _be~ grijpen dat deze verschrikkelijke oor-log zijn eerste oorzaak vindt in het feit dat Duitschland's ekonomische vlucht Engeland en zijn heerschzucht beschaduwde. Deze oorlog is niet over de wereid ; gekomen op "t onverwachts, zooa's te lande vele onnadenkende menschen zeggen. Deze oorlog is jaren lang met uiterste zorg voorbereid en de Belgi-t sche regeeringen werden door de Bel-- gische gevôlmachtigde ministers me-nigmaal en zeer duidelijk gewaar-[ schuwd. ; De lezing van deze diplomatische s stukken on het Belpische ministene t van Buitenlandsche Zaken, tijdens de tien laatste jaren ontvangen, behooren ' tôt de meest belangrijke dokumenten van den voéroorlog. Buiten deze stukken, verschenen er menip-vuldige dagblad- en tijdschrilt-1 artikelen, die waarschuwden of die openlijk de gemoederen op hitsten ; zoo, bijv., in La Vie Nouvelle, een Parijsche illustratie, waarin openlijk Duitschland beschuldigd wordt de grôote ramp... voor te bereiden. 't Ge-osurde in 190^. De tngelsche konirg, Edward VII, was te Parij s. En de Pa-rijzenaar verkropte met moeite zijn woede omdat Edward VII te voren Berlijn en den Dnitschen keizer be-zocht had. , '< ... Niettegenstaande de Duitsche , toejuichingen pas verkoeld zijn», ie-[ zen wij... en eenige bladzijden verder . vinden we de bcschrijving van een Engelsch tooneeiwerk, geschreven door een Engeiscii ofricier, met een l Franschen naam, merkt La Vie Nou-L oelie op, en dat spf.eit tijaens een invai ; in Engeiand. Het oiad merkt aan dat de Engelsche censuur de Duitsche uni-L fornien verboden had... Maar, zegt het eenige regels varder, voor de kine-ma zijn ze behouden en 't zijn ware pinhelmen en ware Duitsche unifor-; men die men zag. . Frankrijk was toen reeds zich zelf niet meer, het was de vazal van Engeland, evenais België het was. En de geschiedenis zal de namen onthouden van de twee die hun land aan Engeland hebben geleverd : Clemenceau — de groote Tijger ! — en de Broque-ville, het tijgertje, dat Vlaanderen haat... ^ In 1906 (17 Janùari) schreef de ba-tlajonsoverste Dri'jnt, die als luite-nant-overste vcor Verdun gesneuveld is, de volgende waarschuwing : « Het ordewoord dat de vrijmetse-larij van Clemenceau ontvangt, krijgt hij zelf van Engeland. i _ Hij is het officlëel gezag niet; hij is de onzichtbare macht die onze buitenlandsche politiek leidt. < Hij verschijnt weinig of niet in het Groot-Oosten, Ritar hij doet heel de i' ransche vrijmetselarij gaan naar de aanduidingen uit Londen. Hij is de misdadige man van de Derda Republiek. ; Het is voldoer de de geschiedenis i van deze laatste dertig jaar te her'ezen i om te zien dat, overal waar het Engelsch belang met het onze in strijd wss, Clemenceaivte voorschijn winte : als woordvoerder van Engeland. Gambetta was vrijmetselaar, maar vrijmetselaar zonder overtuiging : « de : geert van het huis deed hem walgen » en hij zegde over « die onverdraagza-; men, die beweerden de onverdraag-zaamheid te bestrijden » : ... Het zijn priesters als de ande-ren ! i Zoolang hij antiklerikaal was, bleef de sekte rond hem en beminde zij hem. Maar toen hij een naar buiten sterk Frankrijk wilde,' toen hij in Fgvpte wou tusschenkomen om er de Frap?che belangen te verdedigen tegen de Britsche onverzadigbaarheid, was Clemenceau er ook : ^— Dat Frankrijk, sprak hij, zich elke daad naar buiten ontzegge en z:-"h beperke bii de ont>vikkelinjr van z'jn deniokratische instellingen. Dat is een veMoende glorierijke geschiedenis-b'r -'zijde om er ons mede tevreden te A's Gambetta wil. en daadwerke- ■"k d" tr?ditîonneele nolitiek van Fran'rr'iV hennvatte in Fgvnt«. thans vr-or goed verloren, d'n sterft hij plots op de w:-'ze, die men kent. r * « v. r Na hem, hoopte h'ies Ferry, door de î ^'-nst vari een strijd tegen het klerika-1 ;site binnen Frankrijk, vrij kaart voor de vrijmetselarij te krijoren ten einde 1 naar buiten r ransche politiek te kun-l; nen voeren. Hij wou een uitgestrekt : koloniaal rijk stichten en dacht er daarom aan om met Duitschland t'ak-kobrd te gaan. 't Was veel te ver zien; 1 't was op de Britsche paden loopen, en 3 met een razernij, gevoed door de on-t rust van over het Kanaal, stond Cle-meau on tegen Jules Ferry en deed ^ hem vall°n. 3 Als de Panama-schandalen voor een I tijd lang >< de man van Engeland » het t zwijgen oplegden, wou Ju'es Ferry, wiens naam smetteloos uit de beroe-ring gekomen was, het gezag hervat-ten en tevens zijn werk. Hij had er den tiid niet toe; den 17n Maart stierf hij plotselings. Moet nu noq het komplot tegen het 5 land, dat de Dreyfus-zaak was, terug e opgerakeld ; komplot, dat voor vele II Franschen van goeden v/il de oogen a op°nde ? Geen volk behandelde ons geduren-r de dat lang en bedroevend tijdst:p van onze geschiedenis met zooveel ?"nval-e lende razernij als Engeland. Wij wa-; ren de schande van heel de wereid ! a Men moest ons buiten de gemeen- schap sluiten ! 't Was een echte ont-ploffing van verontwaardiging in dat deugdzame land, verzot op mensche-lijkheid en rechtvaardigheid. En door het Kanaaî stroomde een onzichtbare Pactole naar onze oevers. Geen mensch terze'fdertijd bracht ons leger. onzen staf, meer gevreesde en meer hatelijke slagen toe dan Clemenceau.Maar, terwijl wij ons uitputten in dien betreurenswaardigen strijd, legde Engeland, dat op onze zwakheid re-kende, de handen op Transvaal, na ons de vernedering van Fachoda te hebben toegebracht. De gedachte van naar den Nijl te gaan, bracht, ten andere, Carnot enkel ongeluk en de meening strijd te leve-ren tegen de anti-Fransche partij was Félix Faure noodlottig. • * * Heden is het uit : wij zijn ver van den Nijl weg geworpen, Engelsch van af zijn monding tôt aan zijn bronnen. Op dit oogenblik heeft Groot-Britan-më ons niets meer te ontstelen. Zij duwde ons den doren van Marokko in den voet en zet ons in slecht postuur tegenover Duit=chlar.d ; het be^roont zijn werk met de a Entente cordiale ». Net als een sterke financier die een z-'iner buren ruïneert, prof'jt trekkend uit familietwisten, aïs hii hem in be-kromnenheid ziet, schenkt hij hem een onderhoudspensioen en gaat zelfs tôt een:ge vriendschapsbezoeken. Heden zegevîert Clemenceau : hij is een groot vaderlander en tegenover Duitschland neemt hij heldenhoudiii gen aan. Hij heeft gezegd : « Ik stem voo. Fallières. n Gelooft vrij dat hij achterbaks er a toevoegt: « Het uur is eindelijk voor me ge: men om openlijk als eerste mmit r van dat gezag te genieten, dat ik zoo lang in het geheim in de Loge uitgf oefend heb. » Maar dat de Franschen het wel we-ten, onze eerste minister gedurendf het diktatuur van onzn misdadigeri man, zal Sir H. Campbell Banne -man zijn. A's er rechtvaardigheid is, dan • hel nu voor haar waarlijk het uur or te slaan. » Tôt da^r het artikel van Drianf die, dieo Franschvoelend een groot ' v derîander was en wiens naam wij me r e~rb:ed nitspreken, omdat hij, eenvou-dig-weg, naast het woord de da plr/^tste. H=t Frankrijk van Clemenceau, 'f Frankrijk van Fnfreland.b^werkte B • gië. de verfranschte hofhouding, c -ve^franschte r^qeerders. België was Frankrijk zoo na, dat de Entente cordiale met Frankirik o'eslo-ten. beteekende d^t ze ook met Belsië ^esloten was. Fncrelsche ' oVcierei^ kwfmpn naar B^wië met de officieele opdracht een Engelsche opmarsch vo"r te ber°:den. ^nze « tijgerkens » vinden det goed ? D^f>rrm h"t pa^'ikiezen v. i België de B^gische zelfmonrd 1 Georoe P. M. ROOSE. Ministerieele Fopperij De Broqneville treedt af. - Cooreman neemt zijn claats in Cooreman, Vlaming door gehoorte, behoort iot het verfoeilijJze ras der Le-liaerts. Denk er om dat hij te Gent, met Braun Van onzaliger gedachtenis, de Fransche Jiultuur huldigdc en, zonder stamtrots, wie voetebrander werd Voor den Franschen minister David, die de Wereldtentoonstelling van Gent gebruikle Waarvoor ze dienen moest, ter verknechting van Vlaanderen I Vlamingen, oogen openl Waaktl Een sensaticbericht van belang breagt c!e zooeven uit Havere bin-nengeloopen modedeeling, dat de Broqueville zijn ctftslag als chef van het Kab:net heeft ingediend, tengevolge van cen meenings-verschil aangaande (( les méthodes gouvernementales »> de wijze van regeeren D e neveîige oorzaak van zijn aftrcden krijgt duidelijker omtrekken, door een zingnede uit het telegram in kwestie welke zegt, dat gemeld ontslag gecnszins is toe te sch: ijven aan meeiningsverschil ten opzichte van politieke vraagstukken, noch op b'nnenlandsch noch op buitea-landsch gebied. Men mag d,-c bewering beschoiiwc" als een diplomat'sch euphe. misme. De oorlog heeft cutis allengs ont-kenningén van dit allooi lceren annziei als een bemantelde uitdrukking van de echte waarheid naast het voor de groote massa beste m d off.xieel surrogaat daa.r-van. Zonder aarzelen mag men aanne-men, dat de dubbele redeiii van d<> Bnv queville's heengaan te zoeken is in zijn houding tegenover de Vlaamsche kwestie en in de toekomstige betrekki"gen van België met het Entente-blok, d.i. militaiie en ekoitiomische toenaderings-annen, wellicht begeleid door anneyio. nistische droombce.den. W:e tijdens de laatste weken aandach-tig de gebeurteaisseii m en londom Havere geyolgd heeft, kan door die minif terwisseling n[ct erg verras' worden. Vôôr enkele dagen hadden wij het nog over een artikel van J. Hoste, die c uiterlijke kentering ten goede ton opzichte van de Vlaamsche beweg-ng bij de Haversche gcgalonnecrden opteoken. de. Onze opmerking daarbij, dat de Bro-queville's gunstige steniming in die rich-ting enkel sehijn kon wezen, is întus-schen door de leiten gestaafd. In 't z«:il-de nummer van « Vrij België », waann Hosfe's art'kel vcrscheen, stond ook deze officieele mededeeling : « De Bel-gische legesring heelt besloten eene school voor Vlaamsche officieren onmiddellijk op te richten. De voertaal va.n het onderricht in die school zal Vlaamsch zijn. Tegeliikertijd zal er op denzelfden voet eene school voor Vlaamsche ondei-officieren opgericht worden. De reget-ring heeft ook het besluit genomen ee" officieel toezichtskomiteit te benr -vi-cn samengesteld ut drie hoogere off:' ivi rrsç-die 7ulten belast zijn, de toepass'-,, der wet op het gebruik van het VI vu :lt in 't leger en vain de laatste minis-> ,.. eit omzendbrieven na te gaan. » ]\Ien denke verdei eveu terug aan opwinding, in de vluchtdjlingenpers , r wekt door de uitlatinigen van M'ii ' Hclleput'e, die lang niet afkeerig v^, idee der bestuurlijke sclieiding blcel. te zi.n. En man hcrleze evén het kersv :=rh bericht van de reis door Van Cauw < rï en Hejmiani'op last van de Beîgische geering naar Zwitserland dnclerti ni î om aldaar het federalist:sch stclst' bestude:ren. Al die fei'ten wez>en er op dat Ha crc eene nieuwe politiek in 't vunr lei. Van. dit oogenblik was het te verwachU • de man, die het vroegere regeerings leid verpersoonhjkte, in zijn kopp'ge van ouds gckende vasthoudendheid zi<-niet zoo mak zou plooien naar den n>; ■ wen koers. Op 't oogenblik is de toestand • : deze : de Belgische regeering blijkt ■ delijk te begr^jpen, dat zij zichzeif een buiteagewoon wanhopigcn toesta <i heeft gebracht door heihaalde grove m -slagen op binnen. en buitenland^ch gebied. Nu begint zij ter wille van t smeer den katidelaar te likken. In . .. schaduw van S'-e-Adresse uitgebroe. . annexionistische drijver^jen en voi a) ekonomisch politieke plannen hebb * in aile kringen veel misnoegdheid 1 ci haar vervvekt, maar de oorzaak va. ha ~ bankroet is de ontwikkeliag \ mi ■ Vlaamsche kwestie onder den d;a . van de aktiv:stische beweging, deels v wekt en voortdurend aangewakkerd do -haar stelselmatig verzet tegen erkeem • van het Vlaamsche recht. De stroom der gebeurtenissen heeft zich in Vlaanclert een meuwe weg gegtdven. De Belgisc' regeering wil dea vloed weer in de har> ■ leeggeloopen officieeîe bedding le:der Nu meer dan ooit past het te w i r -schuwen tegen de maneuvers van d iee ren. Vier jaar lang hebben zij î ji Vlaamsch leger onder der druk va et i franskiljonsch schrikbewind geklem.' g?, houden ; vier jaar latig hebben zij c'e waarschuwingen en rechtm.atige eisc 1 van de ontwakende Vlaamsche geme nchap genegeerd en hun <x>gen geslot: -. voor de streklcing der zelfbewuste datiu van dit eindelijk klaarziend volk. Zij hebben ongenadig gebroodro -wie hun niet naar den mond praatte, wa . neer het bevel tôt zwijgen te nvaar woo^ zij hebben geslagen en verbannen v niet stoni voor hen in 't vuur liep. Door wat zij deden en door wat \. ^

Er is geen OCR tekst voor deze krant.